Kỹ năng giao tiếp với người bệnh trong quá trình khám chữa bệnh

Chia sẻ: Vũ Đỗ Hồng Nhung | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

890
lượt xem 127
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giao tiếp với bệnh nhân trong bệnh viện là một trong những nội dung chuyên môn mà các thầy thuốc cần quan tâm trong khám chữa bệnh. Người bệnh vào bệnh viện không những được chăm sóc sức khỏe bằng các dịch vụ y tế sử dụng thuốc, hóa chất, các kỹ thuật y tế chuyên sâu mà còn phải được chăm sóc bằng tâm lý, thể hiện qua cách thức giao tiếp của nhân viên phục vụ y tế với người bệnh. Hiện nay, ở nước ta, ngay cả những bệnh viện tiên tiến xuất sắc vẫn chưa đạt...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Kỹ năng giao tiếp với người bệnh trong quá trình khám chữa bệnh

Kỹ năng giao tiếp với người bệnh trong quá trình khám chữa bệnh Giao tiếp với bệnh nhân trong bệnh viện là một trong những nội dung chuyên môn mà các thầy thuốc cần quan tâm trong khám chữa bệnh. Người bệnh vào bệnh viện không những được chăm sóc sức khỏe bằng các dịch vụ y tế sử dụng thuốc, hóa chất, các kỹ thuật y tế chuyên sâu mà còn phải được chăm sóc bằng tâm lý, thể hiện qua cách thức giao tiếp của nhân viên phục vụ y tế với người bệnh. Hiện nay, ở nước ta, ngay cả những bệnh viện tiên tiến xuất sắc vẫn chưa đạt được sự hài lòng cao của người bệnh. Để cải thiện chỉ số hài lòng của bệnh nhân, khâu giao tiếp trong bệnh viện là yếu tố quan trọng, góp phần làm cho người bệnh yên tâm, hợp tác điều trị và trong nhiều trường hợp, nó còn quyết định sự thành công trong việc chữa bệnh cho bệnh nhân. Bệnh viện nâng cao sức khỏe: HPH (Heath Promoting Hospital)
HPH là nơi không chỉ chẩn đoán và điều trị mà còn là một trung tâm y tế, là nơi để giáo dục sức khỏe phòng bệnh và phục hồi sức khỏe sau điều trị. Muốn thế, HPH phải cam kết có phương châm hoạt động theo chiến lược nâng cao sức khỏe cho tất cả những người đến khám và điều trị tại đây. Khái niệm HPH không những là biện pháp thực hiện, mà còn là mục tiêu của một bệnh viện hiện đại. Những bệnh viện không cam kết, không điều chỉnh cơ chế quản lý, không chú trọng giáo dục sức khỏe cho bệnh nhân, cho nhân viên và cho cộng đồng sẽ không thuộc hệ thống HPH. Hệ thống bệnh viện kiểu HPH hiện nay đang phát triển mạnh ở châu Âu, châu Mỹ, nhưng ở châu Á còn khá xa lạ. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đang phối hợp cùng Bộ Y tế và các đơn vị liên quan nhằm đưa khái niệm mới này vào áp dụng tại Việt Nam. Kỹ năng giao tiếp của thầy thuốc với bệnh nhân và thân nhân của họ là vấn đề gần như bắt buộc để tạo sự đồng cảm, chia sẻ. Chính sự đồng cảm, chia sẻ có thể giúp thân nhân và bệnh nhân giải tỏa bệnh tật, tạo sự thông cảm giữa bệnh nhân và thầy thuốc. Đó cũng là nét văn hóa trong ứng xử, để người bệnh cảm thấy hài lòng và muốn quay trở lại bệnh viện
khi chẳng may bị đau ốm. Sự giao tiếp văn minh, gây mối thiện cảm với các kỹ năng chuyên môn giỏi và nắm bắt tâm lý người bệnh là một trong những chỉ số hấp dẫn của các bệnh viện theo tiêu chuẩn HPH. Kỹ năng giao tiếp trong bệnh viện Mỗi một nhân viên y tế, từ người gác cổng cho tới giám đốc bệnh viện cần phải học về kỹ năng giao tiếp trong y khoa từ việc chào hỏi thế nào, thái độ, ánh mắt, cường độ giọng nói ra sao để tạo sự thiện cảm với bệnh nhân và thân nhân của bệnh nhân; bệnh viện cần tuyên truyền, giáo dục nhân viên của mình về những hình ảnh nào là văn minh, lịch sự, hình ảnh nào không đẹp khi giao tiếp... Cách làm phổ biến hiện nay là tiến hành phát phiếu thăm dò ý kiến thân nhân, bệnh nhân để nắm thông tin, nhận xét về cách ứng xử, giao tiếp của nhân viên bệnh viện. Hiện nay, do sự quá tải ở bệnh viện, cường độ làm việc căng thẳng, mô hình bệnh tật thì ngày càng phức tạp, dẫn đến thời gian tiếp xúc của thầy thuốc với thân nhân bệnh nhân quá ít. Khi thời gian tiếp xúc ngắn, lại thêm thiếu kỹ năng giao tiếp, ứng xử nên một số thày thuốc, nhân viên y
tế đã nói cộc lốc, thiếu nhã nhặn, thiếu quan tâm đến tâm lý bệnh nhân, có khi còn ra vẻ ban ơn làm cho người bệnh và thân nhân không hài lòng.Nhiều thầy thuốc mới chỉ được học để chữa cái đau, chữa bệnh cho con người. Nhưng con người không chỉ đau ốm mà còn khổ nữa. Nỗi khổ nhiều khi còn nặng nề hơn cả nỗi đau, dài lâu hơn nỗi đau, làm cho con người héo hắt, suy mòn. Vì vậy, trước một người bệnh suy sụp, khủng hoảng tinh thần, chìm trong nỗi tuyệt vọng... thì người thày thuốc không thể chỉ giúp họ bằng những kỹ thuật y khoa hiện đại và thuốc men mà còn phải biết cách sẻ chia và đồng cảm, giúp người bệnh giải tỏa về tâm lý và quan trọng hơn là giúp họ giải tỏa nỗi đau khổ của bệnh tật gây ra. Khi ốm đau, bệnh nhân cảm nhận những sự thay đổi, bất an, những cảm giác từ bên trong như đau nhức, đơ cứng, uể oải cùng nhiều cảm giác mơ hồ không rõ ràng, khó mô tả, thậm chí không nói được nên lời. Bên cạnh đó, là nỗi sợ hãi, lo âu, nghĩ đến sự bất hạnh của mình, những tác động đến gia đình, đến công ăn việc làm, tiền bạc, kể cả nghĩ đến cái chết, thương tật, di chứng về lâu dài... Nếu người thầy thuốc chỉ đi tìm những bằng chứng để nghĩ ngay đến một chẩn đoán chính xác và cố gắng tìm kiếm những bằng chứng đó qua thăm khám và những xét
nghiệm với sự hỗ trợ của máy móc, kỹ thuật thì thật ra chưa đủ và chưa phải là một thầy thuốc giỏi. Tại một số bệnh viện, đã có tình trạng khi bệnh nhân cầm kết quả xét nghiệm trên tay đang hoang mang và bối rối thì bác sĩ lại reo lên "tốt lắm"vì đã có bằng chứng xác định cho chẩn đoán! Có khi bác sĩ cầm phim X-quang lên xem rồi lắc đầu nói "phổi nát bét thế này thì chạy chữa gì" làm cho bệnh nhân vô cùng thất vọng. Những lời nói của bác sĩ lúc đó không chỉ truyền đạt thông tin, mà còn truyền đạt cả cảm xúc mà nhiều khi bác sĩ cũng không ngờ. Bệnh nhân cần những lời nói, ánh mắt, cử chỉ ân cần của người thầy thuốc trong từng cử chỉ giao tiếp, ứng xử khi họ chẳng may phải vào bệnh viện khám chữa bệnh và trên hết là sự thông cảm như người thân trong gia đình khi chẳng may bị bệnh tật. Khi giải thích với bệnh nhân về căn bệnh của họ, người thầy thuốc phải biết cách dùng những từ ngữ thông thường để giải thích các vấn đề y khoa. Bệnh nhân là đối tượng phục vụ của bác sĩ, nếu một bệnh nhân được giải thích cặn kẽ, được quan tâm chu đáo khi đi khám bệnh thì không có lý do gì để cho họ không hợp tác. Trong bệnh viện cần sự phối
hợp giữa bác sĩ, dược sĩ và nhân viên điều dưỡng. Bác sĩ nên giải thích rõ ràng cho bệnh nhân về căn bệnh, phương hướng, thời gian điều trị, mục tiêu điều trị. Chẳng hạn, đối với bệnh nhân bị cao huyết áp, bác sĩ nên tư vấn lý do vì sao bị cao huyết áp theo ngôn ngữ đại chúng, dễ hiểu, bệnh đang ở giai đoạn nào, hướng điều trị đặc biệt cho bệnh nhân nếu như họ có thêm các bệnh khác đi kèm, mục tiêu điều trị (muốn huyết áp xuống bao nhiêu sau bao nhiêu tháng...), cũng như thay đổi chế độ ăn uống như thế nào. Dược sĩ bán thuốc cần giải thích rõ với bệnh nhân về công dụng, cách dùng, liều dùng và các tác dụng phụ của thuốc, cần phải uống bao lâu thì mới thấy kết quả, khi nào thì cần liên lạc với bác sĩ nếu thấy không có kết quả hay gặp tác dụng phụ. Điều dưỡng cần giải thích với bệnh nhân cách thức dùng thuốc, thời gian mỗi lần đưa thuốc vào cơ thể và cách tự kiểm tra huyết áp ở nhà... Hướng dẫn viên tình nguyện trong các bệnh viện - một cách làm hay Việc đặt các thông báo, hướng dẫn trong bệnh viện hiện nay là điều kiện không thể thiếu của các tiêu chuẩn cho một HPH. Tuy nhiên, do không phải ai cũng có thời gian đọc các thông báo hướng dẫn này, các bệnh
viện nên có các nhóm tình nguyện viên, hoạt động mỗi ngày ở khâu hướng dẫn người bệnh khi phải đi đến từng bộ phận thăm khám và làm các xét nghiệm cận lâm sàng. Nhóm này sẽ chỉ dẫn bệnh nhân về các thủ tục khám chữa bệnh, đường đi trong bệnh viện... Đây là cách hiệu quả nhất để giúp đỡ bệnh nhân vì rất nhiều người ở xa đến không thể biết hết mọi chỗ cũng như cách đi lại trong bệnh viện sao cho đạt hiệu quả cao nhất và đỡ tốn thời gian. Có rất nhiều người sẵn sàng tham gia hoạt động này, nếu bệnh viện có yêu cầu giúp đỡ. Một số bệnh viện đã sử dụng những sinh viên trong các trung tâm đào tạo y tế. Họ có thể giúp đỡ các bác sĩ và y tá rất nhiều trong việc giao tiếp với bệnh nhân. Bác sĩ có thể khám bệnh, sinh viên có thể giải thích căn bệnh hoặc cách tự chăm sóc khi ở nhà cho những người bệnh ngoại trú. Các sinh viên y khoa rất cần có những hoạt động này ngoài việc học chuyên môn và những giờ thực hành. Các trường đào tạo y tế khi cấp bằng tốt nghiệp hoặc giấy phép hành nghề nên yêu cầu một số giờ thực hành nhất định bên cạnh giờ thực hành trong chương trình học. Đây là cách giúp sinh viên y, dược tiếp xúc với môi trường làm việc hiệu quả nhất sau này khi chính thức là những người làm việc trong các bệnh viện.
Đừng biến các bệnh viện thành nơi thu tiền của người bệnh Kỹ năng giao tiếp với bệnh nhân là một khâu quan trọng trong việc đánh giá quá trình khám chữa bệnh. Đừng nên vì bất kỳ lý do gì để bỏ qua công việc này. Bệnh nhân có quyền được biết và được tham gia vào quá trình khám chữa bệnh cho chính họ. Bất kỳ nhân viên chăm sóc sức khỏe nào cũng biết rằng, khi người bệnh hiểu và tham gia tích cực vào quá trình khám chữa, tỷ lệ thành công sẽ tăng lên nhiều. Không phải ngẫu nhiên mà từ lâu, người ta đã gọi các bệnh viện là "nhà thương", một cách nói chỉ có trong các xã hội văn minh và thể hiện một cách rõ ràng nhất tính chất nhân đạo của các bệnh viện, chứ không nên biến các bệnh viện thành cơ sở thương mại, là nơi thu tiền dịch vụ làm xét nghiệm và bán thuốc, giúp một số người làm giàu trên sự khổ đau của đồng loại. Ths. Lê Quốc Thịnh