Luận án Phó Tiến sĩ Khoa học Kinh tế: Sử dụng phương pháp dự báo và cân đối trong việc điều tiết vĩ mô

Chia sẻ: Anh Ngoc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:139

Thêm vào BST

Báo xấu

45
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận án trình bày khái quát về phương pháp dự báo và phương pháp cân đối; cơ sở lý thuyết của các chính sách điều tiết vĩ mô; vận dụng phương pháp dự báo và cân đối trong việc hoạch định các chính sách kinh tế vĩ mô.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận án Phó Tiến sĩ Khoa học Kinh tế: Sử dụng phương pháp dự báo và cân đối trong việc điều tiết vĩ mô

.. . , I ·• i '- .. BQ GIAO DlJC VA DAO TAO DAI HOC QUOC GIA THANH PHO HO CHI MINH TRUONG DAI HOC KINH TE ,.,., " DUONG TAN DI~P ? , , ' SO' DUNG • PHUONG PHAP DU'• BAO VA CAN o0t TRONG VIEC • DIEU TIET VT MO Chuyen nganh kinh te" qmln ly va ke" ho~ch h6a kinh te' qu6c dan I Ma s6: 5.02.05 ( I i LU~N AN PH6 TIEN Si KHOA HOC KINH TE Nguoi huong Clan khoa hQc PGS-PTS. DU LO GIANG PGS-PTS. NGUYEN THl LIEN DI:tP THANH PHO HO CHI MINH- NAM 1996
MUCLUC • • "'"' ,...., ' ~ D~TVANDE Phan thl1 nhift KHAI QUAT VE CAC PHUONG PHAP Dl} BAO v A CAN DOl Chlfdng 1 : Phlidng phap dt;i bao b~ng mo hlnh toan 4 I. T6ng quan 5 II. Mo hlnh ngo:;ti suy xu the' 7 III. Mo hlnh h6i qui tu'ong quan 8 IV. Trinh tlf dlf bao b~ng phu'ong phap mo hlnh toan 11 Chlfdng 2 : Dt;i bao b~ng phlidng phap chuyen gia 16 r. Khai quat v~ phu'ong phap chuyen gia 16 II. Danh gia nang llfc chuyen gia 18 III. Xay dlfng h
Phan thl1 ba HO~CH DJNH CAC CHINH SACH VI MO Chltdng 5 : Ho~ch dinh chinh sach 6n dinh h6a n~n kinh te" 63 c:::: c 1. Kh;ii quat 63 II. Xay dgng cac mo hlnh di€u chlnh 66 III. Phuong phap ho~ch dinh chinh sach · 82 IV. Vi d\1 107 v. Kha nang rna r()ng mo hlnh 114 Chltdng 6 : Ho~ch dinh chinh sach phat tri~n kinh te' 117 :c:::4l -..J ·I. TcSng quan 11 7 II. Phuong phap ho~ch dinh chinh sach phat tri€n kinh te" 119 KETLU!N i I (
1 N€n kinh te' nu'oc ta hi~n nay Ia n€n kinh te' thi tru'ong c6 sl! di€u tie't ciia chinh phii. H~ tho'ng thi tntong ho~t d()ng theo nhung qui lu~t rieng ciia n6. Sl! can thi~p ciia chinh phii cling phat huy tac d1;1ng thong qua nhung qui lu~t d6. N6 khac voi each di€u tie't theo phu'dng phap ke' ho~nh h6a t~p trung tru'oc day. Tinh hlnh d6 da d~t ra m()t yeu c~u hue xuc Ia phai tim du'qc nhung cong c1;1, nhung ky thu~t thich hqp d~ c6 th~ di€u hanh n€n kinh te' di theo m1;1c tieu mong muo'n. Thong thu'ong, cac nha kinh te' hay d€ c~p de'n chinh sach tai chinh va, chinh sach ti€n t~ nhu' Ia nhung cong c1;1 chinh trong vi~c di€u tie't vi mo. Nhi€u nha kinh te' Vi~t Nam cling dang he't sue quan tam de'n vi~c tim hi~u nguyen ly ung xii' ciia cac chinh sach nay trong hoan canh moi ciia chung ta hi~n nay. Tuy nhien, c6 m()t va'n d€ cl!c ky quan tn;mg rna it ngu'oi d~ y de'n, d6 la va'n d€ ky thu~t sii' d1;1ng cac chinh sach kinh te'. Phai, ne'u chi bie't du'qc nguyen ly rna khong c6 ky thu~t ho~ch dinh chinh sach thich hqp thi cling khong th~ du'a ra chinh sach t6t du'qc. N6i .each khac, ne'u thie'u ky thu~t ho~ch dinh thi cac chinh sach du'a ra vfin con mang tinh cha't cam tinh nhi€u hdn. M~t khac, ne'u c6 ky thu~t nhu'ng khong c6 each pho'i hqp nhung ky thu~t d6 trong vi~c du'a cac chinh sach kinh te' thi ky thu~t to't cling khong c6 y nghia. Chinh vi v~y, vi~c tim ra ky thu~t ho~ch dinh va phu'dng thuc v~n d1;1ng cac ky thu~t d6 trd thanh hai yeu c~u khong th~ tach roi.voi nhau. Va d6 cling chinh Ia cai rna hi~n nay chung ta dang c~n. Xua't phat tu th\l'c te' neu tren, lu~n an nay se t~p trung giai quye't va'n d€ "sii' dl;lng phu'dng phap d\1' bao va can do'i trong vi~c di€u tie't vi mo".
2 D\1' bao va can dO'i la hai phu'ong phap da tung du'
3 Phan thu nhat "" "" ~ "" "" KHAiqUATVECACPHUONGPHAP ,/1 A ~ DU • ·BAO &. CAN DOl
4 Chlidng 1 PHUONG PHAP Dl} BAO BANG MO HINH TOAN Dl! bao kinh te' la phuong phap dung d€ doan tntoc cac bie'n s6 kinh te' c6 th€ xay ra trong tliong lai. Phuong phap nay c6 y nghia d~t bi~t quan tr
5 Trong bO'n nh6m neu tren, hai nh6m "ngo~i suy xu the'" va "h6i qui tu'ong quan" c6 nhi€u di~m ra"t giO'ng nhau. Day cilng chinh la thanh phffn chu h,tc trong sO' cac phu'ong phap dl.f bao b~ng mo hlnh toan. Vl v~y, d~ gian ti~n chung toi se trlnh bay hai nh6m nay trong cung m(>t phffn, va gQi chung d6 la nh6m "phu'ong pha p dl.f bao b~ng mo hlnh toan" Rieng nh6m "phu'ong phap dl.f bao khac" bao g6m cac phu'ong phap dl.f bao d~c bi~t, dung d~ ap dt;mg rieng cho tung dO'i tu't ham, cilng c6 th~ xay dl.fng du'oi d~ng m(>t h~ thO'ng cac ham s6 va phu'ong trlnh lien ke't voi nhau. Ba lop phu'ong phap tren l~i c6 th~ du'ng. Mo hlnh tinh la lo~i mo hlnh khong chua bie'n sO' thC1i gian, con mo hlnh d(>ng la lo~i mo hlnh c6 chua bie'n thC1i gian. Ba lop phu'ong phap tren c6 th~ du'
6 81 MOHINH THEO KHONG GIAN THEO THOI GIAN t NGOAI 1 SUY 2 Cac s6 li~u Yi voi i = I, n Ia xu I n quan sat t;;ti n thoi di€m THE Yn n X Xt Cac s6 li~u Yi ,xi voi Cac s6 li~u Yi ,xi voi i = I, n QUI X2 i = l,n la n quan sat la n quan sat t;;ti n thoi di€m t;;ti mi)t thoi di€m (ciia (ciia mi)t ddn vi ) E>ON nhi~u ddn vi ) Yn Xn y X Yt X11 X12 .. ·Xlk Cac s6 li~u Yi ,xij voi s6 Ii~u Yi. xii voi i = I, n Cac Y2 X21 X22"•X2k i = l,n va j = ~ la va j = ~ Ia n quan sat t;;ti n QUI n quan sat t;;ti m
7 thoi gian. Con nh6m mo hlnh theo khong gian chu ye'u ph1:1c V\1 cho vi~c qmln ly vi mo ho~c cho tung ddn vi kinh te' rieng bi~t. Vl v~y, phffn du'oi day chid~ c~p de'n ba lop mo hlnh theo thoi gian II. MO HINH NG041 SUY xu THE Ngo~i suy xu the' Ia phu'dng phap ngo~i suy thuffn tuy dlfa vao ye'u t6 thoi gian. "Thoi gian du'
8 • D~ng ml'a mii: Y = K + aoaf Khi sU' dvng mo hlnh ngo~i suy xu the' d~ dl,l' bao, chung ta m~c nhien gia dinh r~ng: S\1' phat tri~n CUa dO'i tu'ay chinh la nhu'
9 Trong d6 f (x) cfing la m9t d~ng ham tu'dng tlf nhu' thanh phffn f(t) cua mo hlnh ngo~i suy xu the'. Tuy nhien, thay vi chQn thoi gian lam bie'n s6 d9c l~p thi C1 day ta chQn mQt nhan tac dQng Cl} th~ nao d6. Vi dl} di~n hinh cho lo~i nay la mo hinh Harrod - Domar ra't n6i tie'ng. Cd sa thO'ng ke d~ xay dlfng mo hinh h6i qui tu'dng quan ddn la cac day sO' theo khong gian ho~c theo thoi gian. Tuy nhien, nhu' da n6i, d~ phvc vv cho vi~c ho~ch dinh cac chinh sach vi mo ta chi sa dvng lo~i day sO' thoi gian, tile la : Nam X xi Xz ............ Xn y I Y1 Yz ............. Yn Vi dl} : y la san lu'
10 Nam Xu X12 Xkn y Y1 Y2 Yn Cilng tuong tl;l' nhu mo hlnh h6i qui don, mo hlnh h6i qui b()i c6 th€ duqc sU' dvng theo hai each : - M()t Ia trl;l'c tie"p d\f bao chi tieu y. MuO'n v~y, doi hoi cilng phai d\f bao trliOC hoij_c dinh trUOC cac chi tieu X - Hai Ia lam co sCJ d€ xa y dl;l'ng cac mo hlnh kinh te" Ion hon Vi~c. sU' dvng mo hlnh tuong quan b()i c6 nhi€u u'u di€m hon so voi mo hlnh tuong quan don, nha't la khi muO'n trl;l'c tie"p d\f bao chi tieu y. Ly do Ia vi d\fa vao mo hlnh b()i ta c6 th€ danh gia duqc ro rang tac d()ng ciia tung nhan tO' dO'i voi chi tieu cffn d\f bao. E>6ng thoi qua d6 cilng giup cho cac nha ho(;lch dinh chfnh sach phat hi~n ra nhftng nhan tO' quan tn;mg d€ c6 th€ t~p trung u'u tien cho chung. Tuy nhien, khi xay dl;l'ng mo hlnh b()i doi hoi khO'i luqng thong tin IOn hon. Ron nfta khong phai luc nao ciing c6 th€ dua nhi€u bie"n sO' vao mo hlnh duqc, bCJi le ra't c6 th€ gifta cac bie"n sO' t6n t(;li hi~n tuqng c()ng tuye"n, ne"u dtta vao se lam cho cha't luqng mo hlnh kern di. Thong thuong, cac nha kinh te" sU' dvng mo hlnh b()i duoi hai d(;lng : - DC;lng tuye"n tfnh : - DC;lng Iil y thua :
11 (M()t trong nhung d~ng lfiy thua du'
12 hlnh h6i qui tu'dng quan d~ dt;t' bao, cho du xet ve y nghia kinh te' chung khong c6 mO'i quan h~ ch~t che voi nhau. Chung toi khong d6ng y voi quan di~m nay. MuO'n chQn bie'n sO' tO't thl nha't thie't phai xua't phat tU' y nghia kinh te'. Sau d6, dt;t'a vao sO'Ii~u thO'ng ke d~ ki~m tra muc d(> tu'dng quan. Ne'u muc d(> tu'dng quan du ch~t thl moi du'a bie'n sO' d6 vao mo hlnh. MuO'n ki~m dinh muc d(> tu'dng quanta dung h~ sO' tu'dng quan : Gia tq cua R cang gffn ±1 thl muc d(> tu'dng quan giii'a y va Xi cang ch~ t che. Bie'n Xi nao c6 muc d(> tu'dng quan ch~t voi y thl du'a vao mo hlnh. DO'i voi vi~c ki~m dinh mo hlnh, cffn phai tie'n hanh dffy du cac lo~i ki~m dinh cffn thie't d~ du cd sC1 kh~ng dinh r~ng mo hlnh c6 th~ sti' dl}ng du'i dung ki~m dinh g6m c6 : y nghia kinh te' cua h~ sO' h6i qui ; y nghia thO'ng ke cua toan b(> mo hlnh ; Y nghia thO'ng ke cua tung h~ sO' h6i qui ; Sai sO' cua mo hlnh ; Hi~n tu' mo hlnh du'
13 + Ki~m tray nghia tho'ng ke cua R2 : R2 I k Tinh F = (1- R 2) I (n- k -1) So sanh F voi gia tq Fk,n-k-l trong bang F. Snedecor. N~u F > Fk,n-k-I thl R2 c6 y nghia. · Gia tq cua R2 cho phep danh gia muc d() xac dinh cua cac bi~n so' trong mo hlnh. R2 dmg g~n 1 thl mo hlnh dmg to't. + Tinh h~ so' tttdng quan (R) ho~c h~ so' tttdng quan hi~u chlnh (Rhc) H~ so' tttdng quan (R) hay (Rhc) phan anh muc d() tttdng quan giua yA va y, c6 gia tq niim trong do~n [0 , 1] . N~u (R) ho~c (Rhc) cang g~n 0 thl muc d() tttdng quan cang long leo. E>i~U nay CO th~ do ban than tltdng quan giii'a y va cac bi~n Xi long leo, cling c6 th~ do ch9n ham yA khong thich hqp. • Vi~c ki~m dinh y nghia tho'ng ke cua tung h~ so' h6i qui dttqc tht;t'c hi~n dt;t'a vao phan pho'i t - Student Fisher. Cach tht;t'c hi~n nhtt sau : + Tinh rna tr~n "hi~p phttdng sai" (variance- covariance matrix) (Saa) Saa = S2yA (X'Xr 1 Voi: S2yA= {ll(n-k-1)}:L(y-yA)2 (X'Xr la rna tr~nnghich dao cua rna tr~n h~ phttdng trlnh chuffn 1 + Tinh sai so' chuffn cua cac h~ so' h6i qui aj (voi j = 0, k) Saj = .js;; Voi Sjj (j = O,k) la cac h~ so' nilm tren dttong cheo chinh cua rna tr~n (X'XY 1 + Tinh gia tq so sanh cho tung h~ so' h6i qui aj
14 + Tra bang t - student Fisher, tlm ghi tri tan-k- 1 dffu tien thoa man di€u ki~n Itaj I > tan-k- 1 . Ne'u gia tri cua a tu'ong ung ding nho thl h~ s6 aj dmg c6 y nghia v~ m~t th6ng ke. Ngu'
15 Nam lo~i ki~m dinh tren day cho phep chung ta kh~ng dinh du'
16 Chu'dng 2 Dlj BAO BANG PHUONG PHAP CHUYEN GIA Dl,l' bao b~ng phu'ong phap chuyen gia c6 nghia la dl,l' bao dl,l'a vao sl,l' hi~u bie't, kinh nghi~m va trl,l'c cam cua cac chuyen gia. Trong d6, ye'u t6 "trl,l'c cam" du'qc d~t len ngang tffm voi "sl,l' hi~u bie't" va "kinh nghi~m". Theo A.Beliavxki va V.Lixitrkin, trl,l'c cam la m
17 Hai Ht: mo hlnh toan khong dang tin c~y, c6 the do: - Khong du s61i~u ho~c s61i~u khong dang tin c~ y - Bd'i tu'