B<br />
<br />
GIÁO D C VÀ ĐÀO T O<br />
<br />
TR<br />
<br />
NGÂN HÀNG NHÀ N<br />
<br />
NG Đ I H C NGÂN HÀNG TP. H<br />
<br />
C VI T NAM<br />
<br />
CHÍ MINH<br />
<br />
---------------------------<br />
<br />
NGUY N TH M PH<br />
<br />
NG<br />
<br />
C NH BÁO KH NG HO NG TI N T VÀ KH NG<br />
HO NG H TH NG NGÂN HÀNG T I VI T NAM<br />
<br />
LU N ÁN TI N Sƾ KINH T<br />
CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG<br />
MÃ S : 62 34 02 01<br />
<br />
NG<br />
<br />
IH<br />
<br />
NG D N KHOA H C<br />
<br />
PGS.,TS. H TH THI U DAO<br />
<br />
TP. H<br />
<br />
CHÍ MINH – NĔM 2017<br />
<br />
-i-<br />
<br />
L I CAM ĐOAN<br />
Lu n án này là công trình nghiên c u c a riêng tôi, các k t qu nghiên c u có tính đ c<br />
l p riêng, không sao chép b t kỳ tài li u nào và ch a đ<br />
này b t kỳ<br />
<br />
c công b toàn b n i dung<br />
<br />
đâu; các s li u, các nguồn trích d n trong lu n án đ<br />
<br />
c chú thích nguồn<br />
<br />
g c rõ ràng, minh b ch.<br />
Tôi xin hoàn toàn ch u trách nhi m v l i cam đoan danh dự c a tôi.<br />
TP. Hồ Chí Minh, ngày 20 tháng 07 năm 2017<br />
Tác gi<br />
<br />
Nguy n Th Mỹ Ph<br />
<br />
ng<br />
<br />
-ii-<br />
<br />
L IC M<br />
Tr<br />
<br />
N<br />
<br />
c h t, tôi xin g i l i c m n sâu s c nh t đ n PGS.,TS H Th Thi u Dao, ng<br />
<br />
đã luôn t n tình h<br />
<br />
i<br />
<br />
ng d n, giúp đỡ và đ ng viên tôi trong su t th i gian tôi thực hi n<br />
<br />
lu n án.<br />
Đồng th i, tôi cũng xin chân thành c m n Quý Thầy/Cô Tr<br />
<br />
ng Đ i h c Ngân hàng<br />
<br />
TP. Hồ Chí Minh nói chung và Khoa Kinh t Qu c t nói riêng, nh ng ng<br />
<br />
i đã từng<br />
<br />
truy n đ t ki n th c và kinh nghi m nghiên c u cho tôi trong su t quá trình tôi h c t p<br />
và nghiên c u t i tr<br />
<br />
ng.<br />
<br />
Tôi cũng xin bày t l i c m n đ n Quý Thầy/Cô trong h i đồng chuyên đ ti n sĩ, h i<br />
đồng lu n án ti n sĩ c p b môn và hai Thầy/Cô ph n bi n đ c l p đã có nh ng ý ki n<br />
ph n bi n, góp ý và chỉ d n vô cùng quý báu, giúp tôi hoàn thi n n i dung lu n án.<br />
Cu i cùng, tôi xin chân thành c m n gia đình đã luôn bên c nh tôi và đ n v n i tôi<br />
đang công tác đã t o đi u ki n thu n l i cho tôi có th i gian để hoàn thành lu n án.<br />
TP. Hồ Chí Minh, ngày 20 tháng 07 năm 2017<br />
Tác gi<br />
<br />
Nguy n Th Mỹ Ph<br />
<br />
ng<br />
<br />
-iii-<br />
<br />
TÓM T T<br />
Lu n án này t p trung nghiên c u v h th ng c nh báo s m kh ng ho ng ti n t và<br />
kh ng ho ng h th ng ngân hàng t i Vi t Nam trên c s lần đầu tiên tích h p b n<br />
cách ti p c n Signal, Logit/Probit, BMA và 2SLS. Bên c nh đó, lu n án còn s d ng<br />
ph<br />
<br />
ng pháp chỉ s áp lực th tr<br />
<br />
ti n t t i Vi t Nam, s d ng ph<br />
k t h p v i tham kh o thêm ph<br />
<br />
ng ngo i h i để xác đ nh các giai đo n kh ng ho ng<br />
ng pháp chỉ s d tổn th<br />
<br />
ng c a khu vực ngân hàng<br />
<br />
ng pháp sự ki n để xác đ nh các giai đo n kh ng<br />
<br />
ho ng h th ng ngân hàng t i Vi t Nam. Ngoài ra, lu n án cũng lần đầu tiên kiểm<br />
ch ng m i quan h nhân qu gi a kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h th ng ngân<br />
hàng t i Vi t Nam. Lu n án đã đ t đ<br />
Th nh t, bằng ph<br />
<br />
c các k t qu nghiên c u nh sau:<br />
<br />
ng pháp chỉ s áp lực th tr<br />
<br />
ng ngo i h i, lu n án xác đ nh Vi t<br />
<br />
Nam đã x y ra nh ng cu c kh ng ho ng ti n t ng n h n trong giai đo n 2008–2011.<br />
Th hai, bằng ph<br />
<br />
ng pháp chỉ s d tổn th<br />
<br />
tham kh o thêm ph<br />
<br />
ng c a khu vực ngân hàng, k t h p v i<br />
<br />
ng pháp sự ki n, lu n án xác đ nh Vi t Nam đã x y ra kh ng<br />
<br />
ho ng h th ng ngân hàng trong giai đo n tháng 01/2009 – tháng 05/2009 và từ tháng<br />
05/2011 – tháng 12/2015.<br />
Th ba, bằng vi c tích h p b n cách ti p c n Signal, Probit, BMA và 2SLS, lu n án đã<br />
tìm th y bằng ch ng chỉ ra 11 bi n s kinh t vĩ mô đ t hi u su t cao trong c nh báo<br />
kh ng ho ng ti n t t i Vi t Nam gồm: Chỉ s giá ch ng khoán tổng h p, tỷ giá thực đa<br />
ph<br />
<br />
ng, xu t khẩu, M2/dự tr ngo i h i, ti n g i ngân hàng, dự tr ngo i h i, s nhân<br />
<br />
cung ti n M2, chỉ s d tổn th<br />
n<br />
<br />
c so v i n<br />
<br />
c ngoài, hi n t<br />
<br />
ng c a khu vực ngân hàng, chênh l ch lãi su t trong<br />
ng đô la hóa trong n n kinh t và sự tác đ ng c a<br />
<br />
kh ng ho ng tài chính toàn cầu 2008.<br />
Th t , bằng vi c tích h p b n cách ti p c n Signal, Probit, BMA và 2SLS, lu n án đã<br />
tìm th y bằng ch ng chỉ ra 15 bi n s kinh t vĩ mô đ t hi u su t cao trong c nh báo<br />
kh ng ho ng h th ng ngân hàng Vi t Nam gồm: Chỉ s giá ch ng khoán tổng h p, tỷ<br />
giá thực đa ph<br />
<br />
ng, xu t khẩu, M2/dự tr ngo i h i, ti n g i ngân hàng, dự tr ngo i<br />
<br />
h i, s nhân cung ti n M2, tín d ng n i đ a/GDP, l m phát, lãi su t thực, chỉ s áp lực<br />
th tr<br />
<br />
ng ngo i h i, s n l<br />
<br />
ng công nghi p, nh p khẩu, tỷ l cho vay/tổng ti n g i<br />
<br />
ngân hàng và sự tác đ ng c a kh ng ho ng tài chính toàn cầu 2008.<br />
Th năm, k t qu nghiên c u cho th y gi a kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h<br />
th ng ngân hàng t i Vi t Nam tồn t i m i quan h nhân qu hai chi u thông qua sự tác<br />
<br />
-iv-<br />
<br />
đ ng m nh m c a chỉ s áp lực th tr<br />
<br />
ng ngo i h i đ n kh năng kh ng ho ng h<br />
<br />
th ng ngân hàng Vi t Nam và c a chỉ s d tổn th<br />
<br />
ng c a khu vực ngân hàng đ n kh<br />
<br />
năng kh ng ho ng ti n t t i Vi t Nam. Lu n án cũng phát hi n 8 bi n s kinh t vĩ mô<br />
vừa đ t hi u su t cao trong c nh báo kh ng ho ng ti n t , vừa đ t hi u su t cao trong<br />
c nh báo kh ng ho ng h th ng ngân hàng t i Vi t Nam, bao gồm: Chỉ s giá ch ng<br />
khoán tổng h p, tỷ giá thực đa ph<br />
<br />
ng, xu t khẩu, M2/dự tr ngo i h i, ti n g i ngân<br />
<br />
hàng, dự tr ngo i h i, s nhân cung ti n M2 và sự tác đ ng c a kh ng ho ng tài chính<br />
toàn cầu 2008.<br />
Th sáu, lu n án đã tính toán đ<br />
<br />
c chuỗi xác su t c nh báo kh ng ho ng ti n t và<br />
<br />
kh ng ho ng h th ng ngân hàng t i Vi t Nam trong m u nghiên c u giai đo n 2002–<br />
2015 và ngoài m u nghiên c u giai đo n tháng 01/2016 – tháng 12/2016 v i c a sổ<br />
c nh báo 24 tháng. Dựa vào xác su t trong m u nghiên c u giai đo n 2014–2015 dao<br />
đ ng từ 0 – 0,46 đ i v i c nh báo kh ng ho ng ti n t , từ 0,1 – 0,46 đ i v i c nh báo<br />
kh ng ho ng h th ng ngân hàng; và xác su t ngoài m u cho giai đo n tháng 01/2016 –<br />
tháng 12/2016 dao đ ng từ 0,1 – 0,33 đ i v i c nh báo kh ng ho ng ti n t ; từ 0,1 –<br />
0,4 đ i v i c nh báo kh ng ho ng h th ng ngân hàng, lu n án dự báo kh năng x y ra<br />
kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h th ng ngân hàng t i Vi t Nam trong giai đo n<br />
2017–2018<br />
<br />
m c trung bình th p.<br />
<br />
V i nh ng k t qu đ t đ<br />
<br />
c từ mô hình thực nghi m, v mặt h c thu t, lu n án mang<br />
<br />
l i đóng góp m i trên c s bổ sung vào kho ng tr ng nghiên c u thông qua cung c p<br />
bằng ch ng thực nghi m v tác đ ng c a hi n t<br />
<br />
ng đô la hóa trong n n kinh t đ n<br />
<br />
kh năng x y ra kh ng ho ng ti n t và tác đ ng m nh m c a kh ng ho ng tài chính<br />
toàn cầu đ n kh năng x y ra kh ng ho ng ti n t và kh ng ho ng h th ng ngân hàng<br />
t i các n n kinh t m i nổi nh và m c a nh Vi t Nam. Đặc bi t, qu c gia có hi n<br />
t<br />
<br />
ng đô la hóa trong n n kinh t có nguy c x y ra kh ng ho ng ti n t cao do các<br />
<br />
cu c t n công đầu c ti n t trong b i c nh kinh t vĩ mô b t ổn d<br />
<br />
i tác đ ng c a<br />
<br />
kh ng ho ng tài chính toàn cầu. Bên c nh đó, lu n án còn đóng góp thêm bằng ch ng<br />
v tính d tổn th<br />
<br />
ng trong khu vực ngân hàng t i các qu c gia m i nổi s tác đ ng<br />
<br />
đáng kể gây nên tình tr ng căng thẳng ti n t trên th tr<br />
<br />
ng ngo i h i và v lâu dài có<br />
<br />
thể gây ra kh ng ho ng ti n t . Nghiên c u ti p t c c ng c bằng ch ng v tình tr ng<br />
áp lực trên th tr<br />
<br />
ng ngo i h i có tác đ ng làm tăng kh năng kh ng ho ng h th ng<br />
<br />
ngân hàng t i các qu c gia m i nổi. Ngoài ra, lu n án xác đ nh sự tích h p c b n cách<br />
<br />