Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Nhân tố ảnh hưởng tới hiệu lực tác động của kênh lãi suất trong điều hành chính sách tiền tệ tại Việt Nam

NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM<br /> <br /> BỘ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO<br /> <br /> HỌC VIỆN NGÂN HÀNG<br /> <br /> NGUYỄN THANH NHÀN<br /> <br /> NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG TỚI HIỆU LỰC TÁC<br /> ĐỘNG CỦA KÊNH LÃI SUẤT TRONG ĐIỀU<br /> HÀNH CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ TẠI VIỆT NAM<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ<br /> <br /> HÀ NỘI - 2017<br /> <br /> NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM<br /> <br /> BỘ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO<br /> <br /> HỌC VIỆN NGÂN HÀNG<br /> <br /> NGUYỄN THANH NHÀN<br /> <br /> NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG TỚI HIỆU LỰC TÁC<br /> ĐỘNG CỦA KÊNH LÃI SUẤT TRONG ĐIỀU<br /> HÀNH CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ TẠI VIỆT NAM<br /> <br /> CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG<br /> MÃ SỐ : 62340201<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ<br /> <br /> Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: 1. PGS.TS. TÔ KIM NGỌC<br /> 2. TS. VÕ TRÍ THÀNH<br /> <br /> HÀ NỘI - 2017<br /> <br /> LỜI CAM ĐOAN<br /> <br /> Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu độc lập của riêng tôi. Các số<br /> liệu nêu trong luận án này là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng. Các kết quả nghiên<br /> cứu của luận án có tính độc lập, số liệu và dữ liệu sử dụng trong luận án đƣợc trích<br /> dẫn đúng quy định<br /> Tác giả<br /> <br /> Nguyễn Thanh Nhàn<br /> <br /> i<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> LỜI NÓI ĐẦU ...........................................................................................................1<br /> CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LUẬN VỀ HIỆU LỰC TÁC ĐỘNG CỦA KÊNH LÃI<br /> SUẤT TRONG ĐIỀU HÀNH CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ VÀ CÁC NHÂN TỐ<br /> ẢNH HƢỞNG..........................................................................................................20<br /> 1.1. CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ VÀ HỆ THỐNG KÊNH TRUYỀN DẪN TÁC<br /> ĐỘNG CỦA CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ ................................................................. 20<br /> 1.1.1. Khung điều hành chính sách tiền tệ........................................................ 20<br /> 1.1.2. Hệ thống kênh truyền dẫn tác động của chính sách tiền tệ .................... 28<br /> 1.2. KÊNH LÃI SUẤT VÀ HIỆU LỰC TÁC ĐỘNG CỦA KÊNH LÃI SUẤT . 34<br /> 1.2.1. Cơ chế truyền dẫn tác động của chính sách tiền tệ qua kênh lãi suất .... 34<br /> 1.2.2. Hiệu lực tác động của kênh lãi suất ........................................................ 40<br /> 1.3. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN HIỆU LỰC TÁC ĐỘNG CỦA KÊNH<br /> LÃI SUẤT TRONG ĐIỀU HÀNH CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ .............................. 43<br /> 1.3.1. Nhóm nhân tố ảnh hƣởng từ thị trƣờng quốc tế ..................................... 44<br /> 1.3.2. Chất lƣợng bảng cân đối tài sản của hệ thống ngân hàng thƣơng mại ... 49<br /> 1.3.3. Đặc điểm môi trƣờng vận hành hệ thống tài chính ................................ 51<br /> 1.3.4. Nhóm các nhân tố khác .......................................................................... 59<br /> KẾT LUẬN CHƢƠNG 1..........................................................................................62<br /> CHƢƠNG 2: HIỆU LỰC TÁC ĐỘNG CỦA KÊNH LÃI SUẤT TRONG ĐIỀU HÀNH<br /> CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM VÀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ...........64<br /> 2.1. KHÁI QUÁT VỀ ĐIỀU HÀNH CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ CỦA NGÂN<br /> HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM ......................................................................... 64<br /> 2.1.1. Hệ thống mục tiêu CSTT........................................................................ 64<br /> 2.1.2. Điều hành hệ thống công cụ chính sách tiền tệ ...................................... 69<br /> 2.2. HIỆU LỰC TÁC ĐỘNG CỦA KÊNH LÃI SUẤT TRONG ĐIỀU HÀNH<br /> CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ TẠI VIỆT NAM ........................................................... 75<br /> 2.2.1. Thực trạng cơ chế tác động thông qua lãi suất trong điều hành chính<br /> sách tiền tệ tại Việt Nam ....................................................................... 75<br /> 2.2.2. Mô hình định lƣợng đánh giá hiệu lực tác động của kênh lãi suất trong<br /> điều hành chính sách tiền tệ tại Việt Nam ............................................ 87<br /> 2.2.3. Đánh giá chung về hiệu lực tác động của kênh lãi suất trong điều hành<br /> chính sách tiền tệ tại Việt Nam ............................................................. 95<br /> <br /> ii<br /> <br /> 2.3. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG TỚI HIỆU LỰC TÁC ĐỘNG CỦA KÊNH<br /> LÃI SUẤT TRONG ĐIỀU HÀNH CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM ..... 96<br /> 2.3.1. Nhóm nhân tố ảnh hƣởng từ thị trƣờng quốc tế ..................................... 96<br /> 2.3.2. Chất lƣợng bảng cân đối tài sản của hệ thống ngân hàng thƣơng mại . 102<br /> 2.3.3. Đặc điểm môi trƣờng vận hành hệ thống tài chính .............................. 108<br /> 2.3.4. Nhóm các nhân tố khác ........................................................................ 122<br /> 2.4. ĐO LƢỜNG NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG TỚI HIỆU LỰC KÊNH LÃI SUẤT ... 134<br /> 2.4.1. Mô hình nghiên cứu.............................................................................. 134<br /> 2.4.2. Lựa chọn biến và kiểm định ................................................................. 135<br /> 2.4.3. Kết quả.................................................................................................. 136<br /> KẾT LUẬN CHƢƠNG 2........................................................................................138<br /> CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU LỰC TÁC ĐỘNG KÊNH LÃI<br /> SUẤT TRONG ĐIỀU HÀNH CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM .........139<br /> 3.1. ĐỊNH HƢỚNG ĐIỀU HÀNH CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ ĐẾN NĂM 2020... 139<br /> 3.2. GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU LỰC TÁC ĐỘNG KÊNH LÃI SUẤT<br /> TRONG ĐIỀU HÀNH CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM ....................... 142<br /> 3.2.1. Hoàn thiện khung điều hành chính sách tiền tệ theo lãi suất ............... 142<br /> 3.2.2. Nâng cao chất lƣợng bảng cân đối tài sản của hệ thống ngân hàng<br /> thƣơng mại .......................................................................................... 156<br /> 3.2.3. Tăng cƣờng mức độ cạnh tranh và nâng cao tính hiệu quả của hệ thống<br /> tài chính ............................................................................................... 162<br /> 3.2.4. Tiếp tục triển khai các biện pháp giảm mức độ đô la hóa nền kinh tế và<br /> thực hiện chính sách tỷ giá linh hoạt hơn ........................................... 170<br /> 3.2.5. Hạn chế tình trạng lấn át của chính sách tài khóa ................................ 172<br /> 3.3. KIẾN NGHỊ .................................................................................................. 177<br /> 3.3.1. Chuyển đổi mô hình tăng trƣởng.......................................................... 177<br /> 3.3.2. Xây dựng lộ trình và có biện pháp quyết liệt thực hiện các giải pháp<br /> nâng cao hiệu quả đầu tƣ công, giảm chi tiêu thƣờng xuyên xây dựng<br /> ngân sách bền vững. ............................................................................ 179<br /> 3.3.4. Các quy định về hệ thống thông tin, báo cáo, công bố thông tin và<br /> trách nhiệm giải trình của các chủ thể điều tiết đối với việc thực thi<br /> chính sách. .......................................................................................... 182<br /> 3.3.5. Nâng cao chất lƣợng hệ thống pháp lý ................................................. 183<br /> KẾT LUẬN CHUNG ..............................................................................................184<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> PHỤ LỤC<br /> <br />