Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Quan hệ giữa năng lực cạnh tranh ngành công nghiệp và hỗ trợ phát triển cluster (cụm ngành) nghiên cứu cluster công nghiệp nội dung số ở Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN<br /> <br /> ĐOÀN VIỆT DŨNG<br /> <br /> LÝ THUYẾT CẤU TRÚC CẠNH TRANH NGÀNH<br /> VỚI VIỆC NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH<br /> CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI<br /> VIỆT NAM HIỆN NAY<br /> Chuyên ngành: Kinh tế học ( Kinh tế Vi mô)<br /> Mã số: 62 31 01 01<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ<br /> <br /> Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS PHẠM VĂN MINH<br /> 2. PGS.TS TÔ TRUNG THÀNH<br /> <br /> HÀ NỘI - 2015<br /> <br /> ii<br /> <br /> LỜI CẢM ƠN<br /> Tác giả luận án xin trân trọng cảm ơn tập thể lãnh đạo và các thầy cô giáo<br /> Trường Đại học Kinh tế quốc dân, Khoa Kinh tế học, cán bộ Viện Sau đại học của<br /> trường. Tác giả đặc biệt xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất tới tập thể<br /> giáo viên hướng dẫn PGS.TS. Phạm Văn Minh và PGS.TS. Tô Trung Thành đã<br /> nhiệt tình hướng dẫn và ủng hộ tác giả hoàn thành luận án.<br /> Tác giả xin cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp và những người thân trong gia đình<br /> đã luôn ủng hộ, tạo điều kiện, chia sẻ khó khăn và luôn động viên tác giả trong suốt<br /> quá trình học tập và nghiên cứu để hoàn thành bản luận án này.<br /> <br /> Xin trân trọng cảm ơn.<br /> <br /> iii<br /> <br /> LỜI CAM ĐOAN<br /> Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng cá nhân<br /> tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận án này là trung thực và chưa từng được công<br /> bố trong bất cứ công trình nghiên cứu nào khác.<br /> Tác giả<br /> <br /> Đoàn Việt Dũng<br /> <br /> iv<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii<br /> LỜI CAM ĐOAN ..................................................................................................... iii<br /> DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.................................................................................. vii<br /> DANH MỤC CÁC BẢNG ........................................................................................ x<br /> DANH MỤC CÁC ĐỒ THỊ .................................................................................... xi<br /> DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ ..................................................................................... xii<br /> CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU............................................................................................ 1<br /> 1.1.<br /> <br /> Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1<br /> <br /> 1.2.<br /> <br /> Mục đích, nội dung, đối tượng, phạm vi nghiên cứu của luận án ............. 3<br /> <br /> 1.2.1. Mục đích nghiên cứu của luận án .................................................................... 3<br /> 1.2.2. Nội dung nghiên cứu ........................................................................................ 4<br /> 1.2.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận án ................................................ 4<br /> 1.3.<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu và số liệu .............................................................. 6<br /> <br /> 1.4.<br /> <br /> Đóng góp của luận án..................................................................................... 7<br /> <br /> 1.5.<br /> <br /> Kết cấu của luận án. ....................................................................................... 7<br /> <br /> CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN .................. 8<br /> 2.1.<br /> <br /> Tổng quan các nghiên cứu............................................................................. 8<br /> <br /> 2.1.1. Tổng quan các nghiên cứu tại Việt Nam.......................................................... 8<br /> 2.1.2. Tổng quan nghiên cứu tại các nước ............................................................... 10<br /> 2.2.<br /> <br /> Tổng quan về ngân hàng thương mại......................................................... 12<br /> <br /> 2.2.1. Khái niệm về ngân hàng thương mại ............................................................. 12<br /> 2.2.2. Chức năng của ngân hàng thương mại ........................................................... 13<br /> 2.3.<br /> <br /> Cơ sở lý luận về cấu trúc cạnh tranh ngành và năng lực cạnh tranh ..... 14<br /> <br /> 2.3.1. Cơ sở lý luận về cấu trúc cạnh tranh ngành ................................................... 14<br /> 2.3.2. Cơ sở lý luận về năng lực cạnh tranh ............................................................. 23<br /> 2.3.3. Các chỉ số đo lường năng lực cạnh tranh và hiệu quả hoạt động của ngân<br /> hàng thương mại............................................................................................. 30<br /> <br /> v<br /> <br /> 2.3.4. Cơ sở lý luận về mối quan hệ giữa cấu trúc cạnh tranh ngành và năng<br /> lực cạnh tranh ................................................................................................. 35<br /> CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG CẤU TRÚC CẠNH TRANH NGÀNH<br /> NGÂN HÀNG VÀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA CÁC NGÂN<br /> HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM ..................................................................... 51<br /> 3.1.<br /> <br /> Tổng quan về ngành ngân hàng Việt Nam ................................................ 52<br /> <br /> 3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của hệ thống ngân hàng .......................... 52<br /> 3.1.2. Đặc điểm của hệ thống ngân hàng sau năm 2007 - 2008............................... 55<br /> 3.2.<br /> <br /> Những hạn chế của hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam .............. 61<br /> <br /> 3.2.1. Cơ chế và thể chế còn nhiều hạn chế ............................................................. 62<br /> 3.2.2. Chất lượng dịch vụ chưa đủ mạnh ................................................................. 62<br /> 3.2.3. Năng lực quản trị và công nghệ còn nhiều hạn chế ....................................... 63<br /> 3.2.4. Trình độ cán bộ nhân viên ngân hàng chưa cao ............................................. 64<br /> 3.2.5. Năng lực cạnh tranh còn yếu.......................................................................... 64<br /> 3.3.<br /> <br /> Thực trạng cấu trúc cạnh tranh ngành ngân hàng Việt Nam. ................ 65<br /> <br /> 3.3.1. Mức độ cạnh tranh của các đối thủ hiện tại: .................................................. 65<br /> 3.3.2. Mối đe dọa của những người gia nhập tiềm năng .......................................... 67<br /> 3.3.3. Mối đe dọa của các sản phẩm thay thế: ......................................................... 68<br /> 3.3.4. Sức mạnh người mua ..................................................................................... 69<br /> 3.3.5. Sức mạnh của người cung ứng ....................................................................... 70<br /> 3.4.<br /> <br /> Cấu trúc ngành ngân hàng và năng lực cạnh tranh của các ngân<br /> hàng thương mại .......................................................................................... 71<br /> <br /> 3.4.1. Ước lượng hiệu quả kỹ thuật của các ngân hàng thương mại........................ 72<br /> 3.4.2. Cấu trúc cạnh tranh ngành ngân hàng và hiệu quả kỹ thuật. ......................... 98<br /> CHƯƠNG 4: KIẾN NGHỊ NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH<br /> CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM ................................... 109<br /> 4.1.<br /> <br /> Nhóm kiến nghị đối với Chính phủ và ngân hàng Nhà nước................. 109<br /> <br /> 4.1.1. Giải pháp từ Chính Phủ ................................................................................ 109<br /> 4.1.2. Giải pháp từ Ngân hàng Nhà nước............................................................... 115<br /> <br />