BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
---------------*****----------------
PHẠM THỊ HỒNG
NGHIÊN CỨU TÍNH ĐỘC CỦA KIM LOẠI Pb ĐỐI VỚI
MOINA DUBIA TRONG HỆ SINH THÁI NƯỚC NGỌT HỒ HÀ NỘI
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KỸ THUẬT MÔI TRƯỜNG
Hà Nội - 2021
2
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
---------------*****----------------
PHẠM THỊ HỒNG
LUẬN ÁN TIẾN SĨ
NGHIÊN CỨU TÍNH ĐỘC CỦA KIM LOẠI Pb ĐỐI VỚI
MOINA DUBIA TRONG HỆ SINH THÁI NƯỚC NGỌT HỒ HÀ NỘI
Ngành: Kỹ thuật môi trường
Mã số : 9520320
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KỸ THUẬT MÔI TRƯỜNG
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
1. PGS.TS. HOÀNG THỊ THU HƯƠNG
2. TS. ĐINH VĂN KHƯƠNG
Hà Nội - 2021
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây công trình nghiên cứu của riêng tôi dưới sự hướng
dẫn khoa học của PGS. TS Hoàng Thị Thu Hương TS. Đinh Văn Khương. Các
số liệu kết quđược nêu trong luận án trung thực chưa từng được nhân
hay tổ chức nào công bố trên bất kì công trình nào trong nước và ngoài nước.
Hà Nội, ngày …….tháng…….năm 2021
Đại diện tập thể hướng dẫn
PGS. TS HOÀNG THỊ THU HƯƠNG
Tác giả
Phạm Thị Hồng
ii
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo Viện Khoa học Công ngh Môi
trường đã đồng ý tạo điều kiện cho tôi thực hiện luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn PGS. TS Hoàng Thị Thu Hương TS. Đinh Văn
Khương đã tận tình tâm huyết hướng dẫn giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy thuộc viện Viện Khoa học Công nghệ
Môi trường, Đại học Bách Khoa và Khoa Hóa Môi trường, Đại học Thủy Lợi đã
luôn giúp đỡ và động viên tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.
Tôi xin chân thành cảm ơn các Thầy cô, các nhà khoa học đã có ý kiến góp ý, phản
biện và đánh giá để luận văn có thể hoàn thành.
Cuối cùng, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới gia đình bạn đã luôn động
viên, khuyến khích, tạo điều kiện cho tôi trong suốt thời gian qua.
Hà Nội, ngày .......tháng ..... năm 2021
ii
MỤC LỤC
DANH MỤC CHỮ VIẾT HOA VÀ VIẾT TẮT ........................................................... iv
DANH MỤC BẢNG BIỂU ..............................................................................................v
DANH MỤC HÌNH VẼ ................................................................................................. vi
MỞ ĐẦU 1
CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHÊN CỨU ..............................................8
1.1 Hiện trạng chất lượng nước mặt khu vực Hà Nội .................................................8
1.2 Vai trò của động vật nổi trong hệ sinh thái ......................................................... 12
1.3 Sinh vật thử nghiệm Moina dubia ...................................................................... 13
1.3.1 Sự phù hợp của Moina dubia là sinh vật thử nghiệm ................................... 13
1.3.2 Đặc điểm hình thái Moina dubia ................................................................. 15
1.4 Nghiên cứu độc học của Pb đến Moina dubia..................................................... 18
1.4.1 Chì và tác động gây độc của Pb trong môi trường nước............................... 18
1.4.2 Ảnh hưởng của môi trường tới ngưỡng độc cấp tính của chì đối với M. dubia
20
1.5 Tổng quan về mô hình liên kết phối tử sinh học (BLM) ..................................... 24
1.5.1 Sự phát triển của mô hình liên kết phối tử sinh học ..................................... 24
1.5.2 Cấu trúc mô hình BLM ............................................................................... 27
1.5.3 Nghiên cứu và ứng dụng BLM .................................................................... 33
1.6 Độc mạn tính của chì đối với sinh vật ................................................................ 36
CHƯƠNG 2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ THỰC NGHIỆM ............................. 40
2.1 Tính chất nước hồ tự nhiên và phân bố Moina dubia .......................................... 40
2.1.1 Phương pháp thu mẫu nước và phân tích mẫu nước .................................... 40
2.1.2 Phương pháp thu mẫu và phân loại động vật nổi ......................................... 43
2.2 Thuần hóa sinh vật thử nghiệm .......................................................................... 44
2.3 Phương pháp tính toán độc cấp tính của chì và ứng dụng mô hinh BLM ............ 46
2.3.1 Xác định ngưỡng độc cấp tính EC
50
của chì trong phòng thí nghiệm ........... 46
2.3.2 Giải thuật toán học của mô hình BLM ........................................................ 49
2.3.3 Xác định ảnh hưởng của nồng độ các ion Ca
2+
, Mg
2+
, Na
+
, K
+
, H
+
tới EC
50
của chì đối với M. dubia ........................................................................................... 55
2.3.4 Xác định dung lượng hấp phụ tối đa của kim loại trên bề mặt sinh vật ........ 57
2.3.5 Phương pháp hiệu chỉnh mô hình ................................................................ 59
2.4 Nghiên cứu độc mạn tính của kim loại đối với M. dubia .................................... 60
2.5 Xử lý số liệu thống kê ........................................................................................ 62