VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
LÊ DƢƠNG KHẮC MINH
TRUYỆN TRUYỀN KỲ VIỆT NAM
THỜI TRUNG ĐẠI:
DIỆN MẠO VÀ ĐẶC TRƢNG NGHỆ THUẬT
LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGỮ VĂN
HÀ NỘI - 2019
VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
LÊ DƢƠNG KHẮC MINH
TRUYỆN TRUYỀN KỲ VIỆT NAM
THỜI TRUNG ĐẠI:
DIỆN MẠO VÀ ĐẶC TRƢNG NGHỆ THUẬT
CHUYÊN NGÀNH: VĂN HỌC VIỆT NAM
MÃ SỐ: 09.22.01.21
LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGỮ VĂN
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Công Lý
HÀ NỘI - 2019
LỜI CÁM ƠN
Trong quá trình học tập và thực hiện luận án, tôi đã nhận được nhiều sự giúp đỡ
quý báu của quý thầy cô và của tập thể.
Trước hết, tôi xin bày tỏ lòng tri ân sâu sắc đến PGS.TS. Nguyễn Công Lý,
người thầy đã định hướng đề tài, tận tình hướng dẫn cho tôi trong một thời gian dài
học tập, nghiên cứu và thực hiện luận án.
Tôi xin chân thành tri ân Quý thầy cô lãnh đạo Khoa Văn học và Học viện
Khoa học Xã hội - Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam; Quý thầy cô đã giảng
dạy các chuyên đề thuộc chuyên ngành Văn học Việt Nam đã trao truyền nhiều tri thức
quý báu và tạo điều kiện cho tôi khi thực hiện đề tài.
Xin được biết ơn đấng sinh thành và người bạn đời cùng các bạn bè đồng
nghiệp đã luôn đồng hành và là điểm tựa vững chắc để tôi hoàn thành luận án này.
Trân trọng tri ân tất cả.
Hà Nội, ngày 25/4/2016 – 20/12/2017
Tác giả luận án
Lê Dƣơng Khắc Minh
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi dưới sự
hướng dẫn khoa học của PGS.TS. Nguyễn Công Lý. Những số liệu khảo sát và kết quả
nghiên cứu trong luận án là trung thực và chưa từng được ai công bố trên bất cứ tài
liệu nào. Những trích dẫn có chú thích với xuất xứ rõ ràng. Nếu sai trái tôi xin hoàn
toàn chịu trách nhiệm.
Hà Nội, ngày 25/4/2016 – 20/12/2017
Tác giả luận án
Lê Dƣơng Khắc Minh
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ..................................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài .................................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu và nhiệm vụ của luận án .................................................. 2
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................ 4
4. Phƣơng pháp nghiên cứu ...................................................................................... 4
5. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn .................................................................................. 5
6 . Đóng góp mới của luận án ................................................................................... 5
7. Cấu trúc luận án .................................................................................................... 6
CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH DỊCH THUẬT VÀ NGHIÊN CỨU VỀ
TRUYỆN TRUYỀN KỲ TRUNG ĐẠI VIỆT NAM .............................................. 8
1.1. Quá trình truyền bản nguyên tác Truyền kỳ mạn lục ................................... 8
1.2. Tình hình giới thiệu, dịch thuật và đánh giá Truyền kỳ mạn lục từ cuối thế
kỷ XIX trở về trƣớc ................................................................................................... 9
1.3. Tình hình dịch thuật và nghiên cứu truyện truyền kỳ từ đầu thế kỷ XX đến
năm 1975 .................................................................................................................... 11
1.4. Tình hình dịch nghiên cứu truyện truyền kỳ từ sau năm 1975 đến nay .... 13
* Tiểu kết ................................................................................................................. 23
CHƢƠNG 2. KHÁI NIỆM, TIÊU CHÍ XÁC LẬP, NGUỒN GỐC VÀ QUÁ
TRÌNH HÌNH THÀNH, PHÁT TRIỂN TRUYỆN TRUYỀN KỲ TRUNG ĐẠI
VIỆT NAM ................................................................................................................ 24
2.1. Khái niệm Truyện truyền kỳ .......................................................................... 24
2.2. Truyện truyền kỳ khu vực Đông Á và vai trò của Tiễn đăng tân thoại trong tiến
trình phát triển thể loại truyền kỳ khu vực Đông Á ............................................................... 26
2.3. Quá trình hình thành và phát triển của truyện truyền kỳ trung đại Việt Nam ..... 33
2.4. Xác lập tiêu chí truyện truyền kỳ trung đại Việt Nam và phạm vi tác phẩm
đƣợc khảo sát ............................................................................................................ 35
* Tiểu kết ................................................................................................................. 36
CHƢƠNG 3. ĐẶC TRƢNG TRUYỆN TRUYỀN KỲ TRUNG ĐẠI VIỆT NAM
TỪ GÓC NHÌN VĂN HÓA TÂM LINH ............................................................... 37
3.1. Khái niệm Văn hóa tâm linh............................................................................. 37
3.2. Cơ sở hình thành yếu tố tâm linh trong văn hóa Việt Nam .......................... 39
