Luận văn đề tài : Nghiên cứu khả năng tổng hợp pectinase của nấm mốc phân lập từ cơ chất giàu pectin và ứng dụng trong công nghệ thực phẩm

Chia sẻ: Nguyen Vang | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:25

Thêm vào BST

Báo xấu

136
lượt xem 20
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tổng quan về Phân lập và tuyển chọn nấm mốc sinh enzyme họ GH61 hỗ trợ thủy phân lignocellulose. Tiến hành nghiên cứu và đưa ra các kết quả: Phân lập được 40 chủng nấm mốc thu được từ 7 mẫu ở các địa bàn khác nhau như Hà Nội, Sơn Tây, Hưng Yên và Tuy Hòa. Trong đó có 19 chủng có hoạt tính xylanase cao (IU/ml 5); Các chủng nấm mốc phát triển trên môi trường có cơ chất carbon bã lúa mì tốt hơn so với cơ chất hỗn hợp và avicel; Hàm lượng protein trong dịch...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn đề tài : Nghiên cứu khả năng tổng hợp pectinase của nấm mốc phân lập từ cơ chất giàu pectin và ứng dụng trong công nghệ thực phẩm

1 B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Đ I H C ĐÀ N NG LÊ TH THU TRANG NGHIÊN C U KH NĂNG T NG H P PECTINESTERASE VÀ POLYGALACTURONASE C A ASPERGILLUS NIGER Chuyên ngành: Công ngh Th c ph m và Đ u ng Mã s : 60 54 02 TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ K THU T Đà N ng - Năm 2011
2 Công trình ñư c hoàn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS. TS. Tr n Th Xô Ph n bi n 1: TS. Huỳnh Ng c Th ch Ph n bi n 2: PGS.TS. Lê T H i Lu n văn ñư c b o v t i H i ñ ng ch m Lu n văn t t nghi p th c sĩ k thu t h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày 03 tháng 12 năm 2011. Có th tìm hi u lu n văn t i: - Trung tâm Thông tin - H c li u, Đ i h c Đà N ng - Trung tâm H c li u, Đ i h c Đà N ng.
3 M Đ U 1. Tính c p thi t c a ñ tài Enzyme pectinase bao g m nhi u lo i enzyme khác nhau như polygalacturonase, pectinesterase, pectolyase,… xúc tác th y phân các phân t pectin t o các s n ph m khác nhau. Trong ñó, hai enzyme polygalacturonase (PG) và pectinesterase (PE) ñư c nghiên c u nhi u. PE xúc tác th y phân liên k t ester c a acid pectic v i nhóm methyl gi i phóng ra pectate và methanol. Các pectate d k t l ng, ñ c bi t trong ñi u ki n có ion Ca2+, làm s n ph m kém n ñ nh ñ ng th i rư u methanol cũng là thành ph n không mong mu n trong s n ph m, do ñó c n h n ch ho t ñ ng c a PE. PG xúc tác th y phân liên k t α-(1,4)–D–galacturonic trong phân t pectin ñ t o thành acid galacturonic có phân t lư ng nh hơn và khó k t l ng hơn, giúp s n ph m n ñ nh hơn. Vì v y, m t h enzyme có ho t ñ các enzyme PG cao và PE th p là m t yêu c u c n thi t cho s n xu t. V i ưu ñi m là d nuôi c y, sinh trư ng và phát tri n nhanh cho nhi u enzyme trong m t th i gian ng n, vi sinh v t, ñ c bi t là n m m c ñư c s d ng ph bi n ñ nuôi c y thu enzyme pectinase thương m i, trong ñó, A. niger là ch ng sinh enzyme pectinase nhi u. Xu t phát t nh ng v n ñ trên, chúng tôi ti n hành nghiên c u, xây d ng ñ tài: “Nghiên c u kh năng t ng h p pectinesterase và polygalacturonase c a Aspergillus niger” 2. M c ñích nghiên c u - Phân l p ch ng n m m c A. niger t các ngu n trái cây giàu pectin.
4 - Xác ñ nh các ñi u ki n t i ưu ñ ch ng n m m c Aspergillus niger có kh năng sinh t ng h p enzyme polygalacturonase v i ho t ñ cao và enzyme pectinesterase có ho t ñ th p. - Xác ñ nh ñ c ñi m c a các enzyme. 3. Ph m vi nghiên c u Phân l p ch ng n m m c Aspergillus niger t t nhiên. Đánh giá ho t ñ enzyme pectinase t các ch ng n m m c ñã phân l p ñư c. Nghiên c u nh hư ng c a s thay ñ i hàm lư ng pectin, pH ban ñ u và th i gian nuôi c y ñ n kh năng sinh t ng h p enzyme polygalacturonase và pectinesterase c a ch ng A.niger. T i ưu hoá kh năng sinh t ng h p enzyme polygalacturonase và pectinesterase c a A. niger. 4. Phương pháp nghiên c u - Phương pháp hóa h c: Phương pháp chu n ñ xác ñ nh ho t ñ enzyme. - Phương pháp hóa lý: S d ng pH k ñ ño pH c a môi trư ng trư c lên men; Phương pháp so màu ñ xác ñ nh ho t ñ enzyme. - Phương pháp vi sinh v t: Phương pháp c y trên môi trư ng ñ c ñ phân l p n m m c; Phương pháp quan sát ñ c tính sinh lý c a vi sinh v t; Phương pháp nuôi c y b m t ñ lên men t ng h p enzyme. - Phương pháp toán h c:
5 S d ng quy ho ch th c nghi m toàn ph n 3 y u t ñ kh o sát nh hư ng c a các y u t ñ n ho t ñ enzyme PG và PE; S d ng công c Solver tìm các ñi u ki n lên men t i ưu cho sinh t ng h p polygalacturonase và pectinesterase. - Phương pháp tinh s ch enzyme qua c t s c kí và ñi n di SDS- PAGE 5. Ý nghĩa khoa h c c a ñ tài Xác ñ nh ñư c ñi u ki n nuôi c y t i ưu ñ ch ng n m m c A.niger t ng h p enzyme PG và PE có ho t ñ thích h p b ng phương pháp quy ho ch th c nghi m và t i ưu hoá. Xác ñ nh ñư c các ñ c ñi m c a enzyme polygalacturonase c a ch ng A.niger. 6. Ý nghĩa th c ti n c a ñ tài Đ t ra ñư c cơ s cho vi c xác ñ nh các ñi u ki n s n xu t enzyme pectinase có ho t ñ thích h p, phù h p v i yêu c u s n xu t, góp ph n phát tri n ngành công nghi p vi sinh nư c ta. 7. C u trúc c a lu n văn Ngoài ph n m ñ u, k t lu n và tài li u tham kh o, trong lu n văn bao g m các chương, m c sau: + Chương 1: T ng quan; + Chương 2: Đ i tư ng và phương pháp nghiên c u; + Chương 3: K t qu và th o lu n.
6 CHƯƠNG 1: T NG QUAN 1.1. ENZYME PECTINASE 1.1.1. Đ c ñi m cơ ch t 1.1.1.1. Gi i thi u v pectin 1.1.1.2. C u t o pectin Pectin là nh ng polysaccharide ch a acid α-(1-4) polygalacturonic m ch chính, có th b methyl hóa ho c acetyl hóa m t cách ng u nhiên. Có ba lo i pectin khác nhau ñư c chi t tách t thành t bào th c v t. *Homogalacturonan * Rhamnogalacturonan I (RG I) * Rhamnogalacturonan II (RG II) 1.1.1.3. Phân lo i pectin * Acid pectic * Acid pectinic * Pectin (Polygalacturonate) 1.1.2. Phân lo i và cơ ch ph n ng c a enzym pectinase 1.1.2.1. Enzyme pectinesterase (PE) (EC.3.1.11.1) Pectinesterase hay còn ñư c g i v i m t s tên khác như pectinmethylesterase, pectase, pectin methoxylase, pectin demethoxylase và pectolipase, thu c nhóm enzyme th y phân.
7 Enzyme PE xúc tác quá trình th y phân liên k t ester trong phân t pectin, gi i phóng ra methanol và acid pectic ho c acid pectinic. 1.1.2.2. Enzyme polygalacturonase (PG) PG là enzyme xúc tác s th y phân liên k t α-(1-4) glycoside trong phân t pectin. Polygalacturonase là m t ph c h enzyme g m nhi u enzyme và thư ng có tính ñ c hi u cao ñ i v i cơ ch t. * Polymethylgalacturonase tác d ng ch y u lên các ester methylic c a các acid polygalacturonic. Các enzyme này ñư c chia làm hai nhóm nh tùy theo liên k t glycoside b c t ñ t: - Endo–glucosidase–polymethylgalacturonase ki u I - Exo–glucosidase–polymethylgalacturonase ki u III * Polygalacturonase là các enzyme tác ñ ng ch y u lên acid pectinic và acid pectic. Các enzyme này cũng ñư c chia làm hai nhóm d a vào v trí liên k t glycoside b th y phân. - Endo–glucosidase-polygalacturonase ki u II - Exo–glucosidase–polygalacturonase ki u IV 1.1.2.3. Pectin lyase (PEL)
8 Hình 1.7: Mô hình ho t ñ ng c a h enzyme pectinase 1.1.3. ng d ng c a enzym pectinase 1.1.3.1. ng d ng trong công nghi p th c ph m * S n xu t nư c qu * S n xu t rư u vang ñ * Lên men trà và cà phê * S n xu t tinh d u 1.1.3.2. ng d ng trong các ngành công nghi p khác * Trong công nghi p d t và x lý sinh h c cotton * Trong x lý nư c th i * Trong s n xu t th c ăn chăn nuôi 1.1.4. Vi sinh v t t ng h p pectinase * Pectinesterase * Polygalacturonase 1.2. N M M C ASPERGILLUS NIGER 1.2.1. Gi i thi u chung v n m m c 1.2.1.1. Hình thái và c u t o
9 1.2.1.2. Sinh s n c a n m m c *Sinh s n vô tính * Sinh s n h u tính 1.2.2. N m m c Aspergillus niger 1.2.2.1. Hình d ng, kích thư c, c u t o c a ch ng Aspergillus niger 1.2.2.2. Dinh dư ng và tăng trư ng c a Aspergillus niger 1.2.3. Sinh s n c a ch ng Aspergillus niger 1.2.4. V trí và vai trò c a Aspergillus niger 1.3. QUÁ TRÌNH THU NH N ENZYME PECTINASE T VI SINH V T 1.3.1. Tuy n ch n và c i t o gi ng 1.3.2. Nuôi c y vi sinh v t 1.3.3. Thu nh n ch ph m enzyme 1.4. TÌNH HÌNH NGHIÊN C U TRONG NƯ C VÀ TRÊN TH GI I V ENZYM PECTINASE 1.4.1. Nh ng nghiên c u ngoài nư c 1.4.2.Nh ng nghiên c u trong nư c
10 CHƯƠNG 2: Đ I TƯ NG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U 2.1. Đ I TƯ NG NGHIÊN C U 2.1.1. Đ i tư ng Các lo i qu giàu pectin như chanh, cam, bư i trên ñ a bàn thành ph Đà N ng. Ch ng A. niger phòng thí nghi m vi sinh, khoa hóa trư ng Đ i h c Bách Khoa. 2.1.2. Hoá ch t 2.1.3. D ng c - Thi t b 2.2.PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U 2.2.1.Phương pháp c y trên môi trư ng ñ c ñ phân l p n m m c 2.2.2. Phương pháp nuôi c y n m m c trên môi trư ng th ch Czapek ñ quan sát ñ c ñi m sinh lý và xác ñ nh ho t ñ enzyme * Quan sát ñ i th * Quan sát vi th * Th ho t tính enzyme pectinase 2.2.3. Phương pháp nuôi c y b m t ñ lên men sinh enzyme 2.2.4. Phương pháp xác ñ nh ho t ñ enzyme 2.2.4.1. Phương pháp khu ch tán trên ñĩa th ch 2.2.4.2. Phương pháp xác ñ nh ho t ñ polygalacturonase 2.2.4.3. Phương pháp xác ñ nh ho t ñ pectinesterase 2.2.5. Phương pháp chi t tách và tinh s ch enzyme 2.2.6. Phương pháp xác ñ nh hàm lư ng protein 2.2.7. Phương pháp ñi n di trên gel polyacrylamide 2.2.8. Phương pháp toán h c
11 CHƯƠNG 3: K T QU VÀ TH O LU N 3.1.PHÂN L P N M M C T CÁC NGU N T NHIÊN B ng 3.1. Đ c ñi m hình thái c a các ch ng n m m c Đ c Ch ng n m m c A.niger Ch ng n m m c PL ñi m PTN S i S i n m có màu tr ng ñ c, S i n m có màu tr ng ñ c, h n m h s i cơ ch t như r chùm s i cơ ch t trong môi trư ng c a th c v t. như r cây. Khu n Khu n l c ch y u có hình Khu n l c có hình tròn, x p, l c tròn, b m t l i, x p, mép mép dày, ñ u. khu n l c d ng dày ñ u. Khóm n m m c có ñư ng Khóm n m m c có ñư ng kính 5 cm sau 5 ngày nuôi kính 5,2 cm sau 5 ngày nuôi c y trên môi trư ng th ch c y trên môi trư ng th ch Czapek. Czapek. Khóm n m m c có màu Khóm n m m c có màu nâu ñen, l m t m như bã cà ñen, l m t m như bã cà phê. phê.
12 Bào t Đính bào t t a ñ u ra các Bông hình c u, có màu ñen. ñính hư ng. th bình có hình Cu ng bào t có vách trơn. chai, hai l p. Cu ng bào t H t ñính g n c u ñ n hình có vách trơn. H t ñính có c u. hình c u. D a vào nh ng ñ c ñi m tương ñ ng v hình nh c a khu n l c và cu ng bào t , ñính bào t c a 2 ch ng n m m c này, có th k t lu n sơ b ch ng n m m c phân l p ñư c thu c ch ng A. niger và kí hi u là ch ng A. niger PL. 3.2. ĐÁNH GIÁ KH NĂNG SINH TRƯ NG PHÁT TRI N C A CH NG A.NIGER 3.2.1. Đánh giá kh năng sinh trư ng c a ch ng n m m c phân l p Đư ng kính khu n l c, mm 60 50 40 A.niger PTN 30 A.niger PL 20 10 0 24 36 48 60 72 Th i gian, gi Hình 3.3: T c ñ sinh trư ng c a các ch ng n m m c A.niger Sau nh ng kho ng th i gian như nhau, ñư ng kính khu n l c c a ch ng A. niger PL ñ t ñư c luôn l n hơn khu n l c c a ch ng A. niger PTN. M c ñ chênh l ch càng l n khi th i gian nuôi c y càng dài, và
13 sau 3 ngày, ñư ng kính khu n l c c a ch ng PL cao hơn ch ng PTN 1,24 l n. Như v y, kh năng sinh trư ng c a ch ng A. niger PL cao hơn so v i ch ng A. niger PTN. 3.2.2. Đánh giá kh năng sinh t ng h p pectinase c a hai ch ng n mm c B ng 3.2. Ho t tính enzyme c a hai ch ng A. niger PL và A. niger PTN: A.niger PL A.niger PTN Vòng th y phân xung quanh 3,5 2 khu n l c, mm Đư ng kính vòng th y phân 17/6 16,5/6 (D/d), mm Ho t ñ PG, U/ml 1,237 0,876 Ho t ñ PE, U/ml 0,086 0,093 T l PG/PE 14,38 9,41 D a vào b ng 3.2 ta th y, ch ng n m m c A. niger PL có kh năng sinh t ng h p pectinase cao hơn và t l ho t ñ PG và PE ñư c tìm th y cũng cao hơn h n so v i ch ng A. niger PTN. Do ñó, ch ng n m m c A.niger PL ñư c ch n ñ kh o sát nh hư ng c a ñi u ki n nuôi c y ñ n kh năng sinh enzyme pectinesternase và polygalacturonase. 3.3. NGHIÊN C U NH HƯ NG C A ĐI U KI N NUÔI C Y Đ N KH NĂNG SINH T NG H P ENZYME PECTINESTERASE VÀ POLYGALACTURONASE C A A.NIGER
14 3.3.1. Nghiên c u nh hư ng c a hàm lư ng pectin 1,500 1,242 1,200 Ho t ñ enzyme, U/ml 0,854 0,900 0,776 PG PE 0,600 0,252 0,300 0,175 0,136 0,151 0,219 0,182 0,073 0,070 0,107 0,000 5 10 15 20 25 30 Hàm lư ng pectin, g/l Hình 3.5: nh hư ng c a hàm lư ng pectin ñ n kh năng t ng h p polygalacturonase và pectinesterase c a ch ng A. niger PL Khi hàm lư ng pectin tăng t 5–15 g/l, ho t ñ enzyme PG tăng không ñáng k , t 0,136 U/ml lên 0,252 U/ml. Tuy nhiên, khi hàm lư ng pectin trong môi trư ng tăng t 15–25 g/l thì ho t ñ PG l i tăng m nh và ñ t c c ñ i 1,242 U/ml khi hàm lư ng pectin là 25 g/l. V i hàm lư ng pectin l n hơn 25g/l, ho t ñ enzyme PG gi m. Ngư c l i v i PG, ho t ñ enzyme PE tăng nhanh trong kho ng hàm lư ng pectin 5-15 g/l t 0,070 U/ml lên ñ t c c ñ i 0,219 U/ml. Khi hàm lư ng pectin tăng lên l n hơn 15 g/l, ho t ñ c a PE l i gi m xu ng và ch còn 0,073 U/ml tương ng v i hàm lư ng pectin 30 g/l. sau khi kh o sát s nh hư ng c a n ng ñ pectin trong môi trư ng nuôi c y, chúng tôi xác ñ nh ñư c kho ng hàm lư ng pectin ñ ch ng A. niger PL sinh t ng h p enzyme PG cao là 20–30 g/l và ñ t c c ñ i khi hàm lư ng pectin 25 g/l trong khi ñó ho t ñ PE th p.
15 3.3.2. Nghiên c u nh hư ng c a pH 1,500 1,159 1,200 Ho t ñ enzyme, U/ml 1,027 0,937 0,900 0,805 0,747 0,755 PG 0,654 PE 0,600 0,300 0,211 0,130 0,141 0,177 0,130 0,112 0,099 0,000 3.5 4.0 4.5 5.0 5.5 6.0 6.5 pH Hình 3.7: nh hư ng c a pH ban ñ u ñ n kh năng sinh t ng h p polygalacturonase pectinesterase c a ch ng A.niger PL T k t qu bi u di n trên hình 3.6 cho th y, ch ng A. niger PL có kh năng sinh t ng h p PG t t trong kho ng pH 4,5–6,0 và ñ t c c ñ i t i pH 5,5 (1,159 U/ml) và kh năng sinh enzyme PE c a ch ng A. niger PL cao trong kho ng pH 4,0 – 5,0 và ñ t c c ñ i t i pH 5,0 (0,211 U/ml). Như v y, theo nghiên c u này, ch ng A.niger PL sinh t ng h p PG và PE cao trong kho ng pH tương ng là 4,5–6,0 và 4,0–5,0; trong ñó, t i pH 5,5 ho t ñ enzyme PG ñ t c c ñ i nhưng ho t ñ PE là th p.
16 3.3.3. Nghiên c u nh hư ng c a th i gian nuôi c y 1,500 1,447 1,200 Ho t ñ enzyme, U/ml 0,923 0,900 0,813 0,725 PG 0,586 PE 0,600 0,284 0,300 0,109 0,172 0,083 0,099 0,089 0,068 0,000 24 48 72 96 120 144 Th i gian, gi Hình 3.7: nh hư ng th i gian nuôi c y ñ n kh năng sinh t ng h p polygalacturonase và pectinesterase c a ch ng A. niger PL Theo k t qu trên hình 3.7 ta th y khi th i gian nuôi c y tăng t 24 – 72 gi thì ho t ñ c a enzyme PG tăng t 0,284 – 1,447 U/ml. Ho t ñ enzyme PG ñ t giá tr cao nh t sau 72 gi là 1,447 U/ml. Sau th i gian 72 gi n u ti p t c kéo dài th i gian nuôi thì ta th y ho t ñ enzyme PG gi m và gi m r t m nh xu ng 0,586 U/ml t i 144 gi . Th i gian nuôi c y không ch nh hư ng ñ n ho t ñ enzyme PG mà còn nh hư ng ñ n ho t ñ enzyme PE thu ñư c. Ta th y ho t ñ enzyme PE tăng t 0,083–0,172 U/ml khi th i gian nuôi tăng t 24 gi – 96 gi và ñ t giá tr cao nh t là 0,172 U/ml sau 96 gi nuôi. Khi th i gian nuôi kéo dài hơn 96 gi thì ho t ñ enzyme PE không nh ng không tăng mà còn gi m và gi m xu ng 0,068 U/ml 144 gi .
17 Trong nghiên c u này, chúng tôi ñã kh o sát ñư c kho ng th i gian t i ưu ñ ch ng A.niger PL sinh t ng h p PG c c ñ i là 72 gi , cũng sau kho ng th i gian này quá trình sinh t ng h p PE th p. 3.4. T I ƯU HOÁ ĐI U KI N LÊN MEN SINH T NG H P ENZYME PG VÀ PE C A CH NG N M M C A.NIGER PL 3.4.1. Ch n y u t nh hư ng 3.4.2. Ch n ñi u ki n thí nghi m yn = b0(n)+b1(n)x1 +b2(n)x2+b3(n)x3+b12(n)x1x2+b13(n)x1x3+b23(n)x2x3+b123(n)x1x2x3 B ng 3.3. Đi u ki n thí nghi m Các m c Kho ng Y ut M c trên M c cơ s M c dư i bi n thiên (λ) +1 0 -1 Z1 30 25 20 5 Z2 6,5 5,5 4,5 1,0 Z3 120 96 72 24 3.4.3. T ch c và th c hi n các thí nghi m B ng 3.4. Mô hình và k t qu thí nghi m quy ho ch nhân t toàn ph n 23 TT x1 x2 x3 x1x2 x1x3 x2x3 x1x2x3 y1 y2 1 + + + + + + + 1,046 0,172 2 - + + - - + - 0,989 0,201 3 + - + - + - - 1,469 0,135 4 - - + + - - + 1,126 0,130 5 + + - + - - - 1,475 0,122 6 - + - - + - + 1,116 0,135 7 + - - - - + + 1,424 0,070 8 - - - + + + - 1,239 0,156 T1 0 0 0 0 0 0 0 1,372 0,125 T2 0 0 0 0 0 0 0 1,292 0,138 T3 0 0 0 0 0 0 0 1,343 0,133
18 3.4.4. Tính các h s h i quy B ng 3.5. Giá tr các h s b trong phương trình h i quy Các h s b trong phương Các h s b trong phương trình y1 trình y2 H s Giá tr H s Giá tr b0(1) 1,235 b0(2) 0,140 b1(1) 0,118 b1(2) -0,015 b2(1) -0,079 b2(2) -0,017 b3(1) -0,078 b3(2) 0,019 b12(1) -0,014 b12(2) 0,005 b13(1) -0,018 b13(2) 0,009 b23(1) -0,061 b23(2) -0,009 b123(1) -0,058 b123(2) 0,002 3.4.5. Ki m ñ nh tính ý nghĩa c a các h s h i quy và s tương thích c a phương trình B ng 3.6. Giá tr các chu n Student th c nghi m ttn Chu n student c a các h Chu n student c a các h s b s b trong phương trình y1 trong phương trình y2 H s Giá tr H s Giá tr t0(1) 86,87 t0(1) 60,55 t1(1) 8,28 t1(1) 6,60 t2(1) 5,53 t2(1) 7,45 t3(1) 5,50 t3(1) 8,29 t12(1) 1,01 t12(1) 2,10 t13(1) 1,24 t13(1) 4,07 t23(1) 4,32 t23(1) 4,07 t123(3) 4,02 t123(3) 1,00
19 Giá tr c a b ng tiêu chu n Student ñ i v i m c ý nghĩa p = 0,05 và b c t do f = 2 là tp(f) = 4,3. *) So sánh v i giá tr t(p,f): - N u tj ≥ tp(f) thì h s bj có nghĩa ñư c gi l i trong phương trình h i quy. - N u tj< tp(f) thì h s bj b lo i kh i phương trình h i quy. Do t12(1) , t13(1) , t123(1) < tp(f) nên h s b12(1), b13(1), b123(1) không có ý nghĩa, ta lo i ra kh i phương trình, lúc này phương trình h i quy có d ng: y1 = 1,235 + 0,118x1 – 0,079x2 – 0,078x3 – 0,061x2x3 (3.9) Do t12(2), t13(2), t23(2), t123(2) < tp(f) nên h s b12(2) , b23(2) , b13(2), b123(2) không có ý nghĩa, ta lo i ra kh i phương trình, lúc này phương trình h i quy có d ng: y2 = 0,140 - 0,015x1 + 0,017x2 + 0,019x3 (3.10) B ng 3.7. Các giá tr ñ tính ñ l ch dư y1 ŷ1 (y1-ŷ1)2 y2 ŷ2 (y2-ŷ2)2 1,046 1,197 0,0227 0,172 0,161 0,0001 0,989 0,961 0,0008 0,201 0,192 0,00007 1,469 1,354 0,0133 0,135 0,127 0,00007 1,126 1,118 0,00006 0,130 0,158 0,0007 1,475 1,353 0,0148 0,122 0,123 0,00001 1,118 1,117 0,00001 0,135 0,154 0,0003 1,424 1,510 0,0075 0,070 0,089 0,0003 1,239 1,275 0,0013 0,156 0,119 0,0014
20 F0,95 (4, 2) = 19,3, F0,95 (5; 2) = 19,3. Do F(1), F(2) < F1-p(f1,f2), do ñó phương trình các phương trình thu ñư c tương thích v i th c nghi m và ñư c s d ng ñ tìm ki m t i ưu. 3.4.6. T i ưu hoá các ñi u ki n ñ sinh t ng h p PG và PE Đ t i ưu hóa các ñi u ki n lên men sinh t ng h p enzyme PG và PE, chúng tôi s d ng công c Solver c a ph n m m excel. Phương trình: y1=1,235 + 0,118x1 – 0,079x2 – 0,078x3 – 0,061x2x3; y2 = 0,140 – 0,015x1 + 0,017x2 + 0,019x3. Mi n gi i h n c a các bi n: Các bi n ñư c tìm ki m t i ưu trong mi n giá tr [-1; 1]. Các giá tr kh i ñ ng khi t i ưu hóa: x1 = 1 ; x2 = 1 ; x3 = 1. Sau khi ch y ph n m m Excel v i hai hàm m c tiêu, chúng tôi thu ñư c k t qu như sau : y1→ max v i k t qu : x1 =1; x2 = -1; x3 = -1, y1 = 1,449. y2 → min v i k t qu : x1 =1; x2 = -1; x3 = -1, y2 = 0,088. V i các giá tr bi n mã, suy ra các giá tr th c như sau: - Hàm lư ng pectin: 30 g/l; - pH: 4,5; - Th i gian lên men: 72 gi . 3.4.7. Thí nghi m ki m ch ng Đ kh ng ñ nh l i k t qu c a quá trình t i ưu, chúng tôi ti n hành các thí nghi m ki m ch ng t i các ñi u ki n t i ưu thu ñư c như trên. K t qu thu ñư c ho t ñ enzyme PG là 1,464 U/ml, ho t ñ PE là 0,078 U/ml. So v i k t qu t i ưu lý thuy t thì có th p hơn