Luận văn Thạc sĩ Chính sách công: Thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ở huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội

Chia sẻ: ViLijen ViLijen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:94

Thêm vào BST

Báo xấu

29
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn trình bày các nội dung chính sau: Cơ sở khoa học về thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn; Thực trạng thực hiện chính sách chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ở huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội; Định hướng và giải pháp thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ở huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Chính sách công: Thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ở huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA ĐỖ THỊ NGỌC ANH THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO NGHỀ CHO THANH NIÊN NÔNG THÔN Ở HUYỆN THẠCH THẤT, THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG HÀ NỘI, 2021
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA ĐỖ THỊ NGỌC ANH THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO NGHỀ CHO THANH NIÊN NÔNG THÔN Ở HUYỆN THẠCH THẤT, THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG Chuyên ngành: Chính sách công Mã số: 8 34 04 02 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN HỮU HẢI HÀ NỘI, 2021
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu trong đề tài này được thu thập và sử dụng một cách trung thực. Kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận văn này không sao chép của bất cứ luận văn nào và cũng chưa được trình bày hay công bố ở bất cứ công trình nghiên cứu nào khác trước đây. Học viên Đỗ Thị Ngọc Anh
LỜI CẢM ƠN Để có thể hoàn thành đề tài luận văn thạc sĩ một cách hoàn chỉnh, bên cạnh sự nỗ lực cố gắng của bản thân còn có sự hướng dẫn nhiệt tình của quý Thầy Cô, cũng như sự động viên ủng hộ của gia đình và bạn bè trong suốt thời gian học tập nghiên cứu và thực hiện luận văn thạc sĩ. Em xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn đến PGS.TS Nguyễn Hữu Hải đã hết lòng giúp đỡ và tạo mọi điều kiện tốt nhất cho em hoàn thành luận văn này. Em xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn đến toàn thể quý thầy cô trong chuyên ngành Chính sách công và khoa sau đại học Đại học – Học viện Hành chính quốc gia đã tận tình truyền đạt những kiến thức quý báu cũng như tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho em trong suốt quá trình học tập nghiên cứu và cho đến khi thực hiện đề tài luận văn. Cuối cùng, em xin chân thành cảm ơn đến gia đình, các anh chị và các bạn đồng nghiệp đã hỗ trợ cho tôi rất nhiều trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện đề tài luận văn thạc sĩ một cách hoàn chỉnh. Học viên Đỗ Thị Ngọc Anh
DANH MỤC VIẾT TẮT Chữ viết tắt Nội dung đầy đủ CNH-HĐH Công nghiệp hóa, Hiện đại hóa CTMT Chương trình mục tiêu ĐTN Đào tạo nghề GD&ĐT Giáo dục và đào tạo GDNN&GDTX Giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên KT-XH Kinh tế xã hội LĐNT Lao động nông thôn LĐ-TB&XH Lao động thương binh và xã hội NHCSXH Ngân hàng chính sách xã hội NN Nông nghiệp NN&PTNT Nông nghiệp và phát triển nông thôn NXB Nhà xuất bản TB&XH Thương binh và xã hội TNNT Thanh niên nông thôn THCS Trung học cơ sở THPT Trung học phổ thông TTTT Thông tin truyền thông TW Trung ương
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN DANH MỤC VIẾT TẮT MỤC LỤC MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO NGHỀ CHO THANH NIÊN NÔNG THÔN .................................................. 11 1.1. Tầm quan trọng của đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn .................. 11 1.1.1. Vai trò của thanh niên trong phát triển kinh tế nông thôn .................... 11 1.1.2. Sự cần thiết phải đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn .................... 13 1.1.3. Khó khăn, thách thức trong đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ... 15 1.2.Thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ................. 17 1.2.1. Chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ............................. 17 1.2.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ....................................................................................... 31 1.3. Kinh nghiệm của một số địa phương trong nước và bài học tham khảo cho huyện Thạch Thất trong thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn. ........................................................................................................ 35 Tiểu kết Chương 1 ........................................................................................... 41 Chương 2. THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO NGHỀ CHO THANH NIÊN NÔNG THÔN Ở HUYỆN THẠCH THẤT, THÀNH PHỐ HÀ NỘI .................................................................................................. 42 2.1. Thực trạng về công tác đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn trên địa bàn huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội ...................................................... 42 2.1.1. Khái quát chung về tự nhiên, kinh tế, xã hội huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội ...................................................................................................... 42
2.1.2. Thực trạng về lực lượng thanh niên nông thôn huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội ...................................................................................................... 47 2.2. Thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên ở nông thôn huyện Thạch Thất....................................................................................................... 50 2.2.1. Thực hiện xây dựng kế hoạch, triển khai thực thi chính sách .............. 50 2.2.2. Thực hiện tuyên truyền vận động ......................................................... 51 2.2.3. Thực tế phối hợp thực hiện giữa các cấp, các ngành, các chủ thể ........ 52 2.2.4. Thực tế kiểm tra, đôn đốc thực hiện ..................................................... 55 2.3. Đánh giá tình hình thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn tại huyện Thạch Thất trong thời gian qua ...................................... 55 2.3.1. Đánh giá vai trò của các chủ thể trong thực hiện chính sách ................ 55 2.3.2. Về những kết quả chính trong thực hiện chính sách ............................. 57 2.3.3. Tồn tại, hạn chế trong thực hiện chính sách ......................................... 61 2.3.4. Nguyên nhân tồn tại, hạn chế trong thực hiện chính sách .................... 63 Tiểu kết Chương 2 ........................................................................................... 65 Chương 3. ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO NGHỀ CHO THANH NIÊN NÔNG THÔN Ở HUYỆN THẠCH THẤT, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ...................................................................... 66 3.1. Định hướng thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn tại huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội ........................................................ 66 3.1.1. Quan điểm hoàn thiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn .................................................................................................................. 66 3.1.2. Quan điểm huy động các nguồn lực đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn .................................................................................................................. 67 3.1.3. Quan điểm đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm ........................... 68 3.2. Mục tiêu, nhiệm vụ tiếp tục thực hiện chính sách đào tạo và đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ở huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội ................ 69
3.3. Giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện, nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ở huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội thời gian tới......................................................................................... 71 3.3.1. Đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm sau đào tạo.......................... 71 3.3.2. Nâng cao nhận thức của các cấp ủy Đảng, chính quyền và thanh niên về học nghề .......................................................................................................... 72 3.3.3. Các giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ở Huyện Thạch Thất, Thành phố Hà Nội..................... 74 3.4. Kiến nghị .................................................................................................. 79 Tiểu kết Chương 3 ........................................................................................... 81 KẾT LUẬN ..................................................................................................... 82 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................ 84
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Ở mỗi quốc gia, thanh niên luôn là lực lượng dân số quan trọng cấu thành nên lực lượng lao động chủ yếu của nền kinh tế, là nhóm xã hội giữ vai trò quan trọng trong sự phát triển của quốc gia. Theo số liệu thống kê, hiện nay thanh niên chiếm tỷ lệ khá cao trong lực lượng lao động xã hội, là tiềm năng vô cùng to lớn cho sự phát triển đất nước. Tuy nhiên, cùng với sự gia tăng nhanh chóng số người đến tuổi lao động, vấn đề đào tạo nghề cho thanh niên, đặc biệt là các thanh niên ở nông thôn ngày càng trở nên khó khăn hơn. Hàng năm có hàng triệu thanh niên cần việc làm, bao gồm số thanh niên mới bước sang độ tuổi lao động, học sinh thôi học, công nhân dôi ra từ những xí nghiệp làm ăn thua lỗ, bộ đội xuất ngũ, thanh niên xung phong, lao động từ nước ngoài về nước... chính vì vậy đòi hỏi Nhà nước phải quan tâm đặc biệt và có chính sách đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho thanh niên. Trong những năm qua, Đảng, Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách trong lĩnh vực dạy nghề, giải quyết việc làm cho lao động ở độ tuổi thanh niên. Tuy nhiên, việc làm cho thanh niên nông thôn vẫn trong tình trạng thiếu ổn định, thất nghiệp có chiều hướng gia tăng, là một trong những nguyên nhân nảy sinh nhiều tiêu cực, hệ lụy cho xã hội. Xác định công tác đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho thanh niên là một trong 4 chủ trương của phong trào “Đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp”, trong những năm qua, các cấp bộ Đoàn đã luôn chú trọng hoạt động dạy nghề, hướng nghiệp, tạo điều kiện cho đoàn viên thanh niên tiếp cận được mô hình kinh tế hiệu quả, góp phần tăng thu nhập, xóa đói, giảm nghèo. Cùng với đó, phối hợp với các đơn vị tổ chức dạy nghề cho thanh niên nông thôn ở các vùng khác nhau: vùng có đất giải toả làm khu công nghiệp, dân tộc 1
thiểu số, bộ đội xuất ngũ, thanh niên xung phong, người sau khi cải tạo trở về địa phương... Đồng thời, các cấp bộ đoàn tích cực tuyên truyền nâng cao nhận thức cho thanh niên về nghề nghiệp, việc làm; chủ động phối hợp với các ngành liên quan tổ chức các hoạt động “Thanh niên với nghề nghiệp”, “Giúp bạn chọn nghề”, “Thắp sáng ước mơ”,... mở lớp tập huấn, trao đổi kinh nghiệm ứng dụng khoa học, kỹ thuật vào sản xuất, kinh doanh, nâng cao chất lượng sản phẩm, hạ giá thành sản phẩm, bảo vệ môi trường... Thạch Thất là một huyện của Hà Nội, có vị trí địa lý thuận lợi, nơi hội tụ nhiều tiềm năng về các điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội và cũng là nơi tập trung nhiều làng nghề thủ công. Với đặc thù là vùng sản xuất, những năm gần đây, các làng nghề ở huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội phát triển rất mạnh mẽ, thu hút một lực lượng lao động lớn, không chỉ của huyện mà còn từ các địa phương về làm việc. Huyện Thạch Thất cũng đã có nhiều chủ trương, chính sách ĐTN cho TNNT trên địa bàn huyện, hoạt động ĐTN cho TNNT trên địa bàn huyện đã có những kết quả nhất định. Tuy nhiên, trong quá trình ĐTN cho TNNT trong địa bàn huyện, bên cạnh những kết quả đạt được còn gặp không ít khó khăn, vướng mắc từ nhiều vấn đề nảy sinh: từ việc quản lý, đội ngũ những người thực hiện, xây dựng chương trình, mô hình đào tạo, đến chọn ngành nghề gì, đối tượng đào tạo, kết quả đào tạo, đầu ra cho ĐTN,… Do vậy, việc nghiên cứu, đánh giá thực trạng của quá trình thực hiện chính sách ĐTN ở huyện Thạch Thất để thấy được những mặt tích cực và hạn chế trong công tác thực hiện chính sách của huyện; từ đó rút ra những bài học và đề xuất những giải pháp sẽ có ý nghĩa thực tiễn quan trọng, góp phần thực hiện các mục tiêu giải quyết việc làm cũng như phát triển kinh tế - xã hội của huyện cũng như yêu cầu về trình độ của lực lượng lao động trên địa bàn huyện Thạch Thất. 2
Xuất phát từ những lý do trên đây, tác giả đã chọn : "Thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ở huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội" làm đề tài luận văn thạc sĩ. 2. Tình hình nghiên cứu của đề tài Kể từ khi đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn và các văn bản hướng dẫn thực hiện đề án được ban hành, công tác đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn được các cấp, các ngành từ TW đến địa phương, nhất là các cấp chính quyền ở địa phương quan tâm; đã có nhiều bài báo, nhiều hội thảo, một số luận án Tiến sỹ, Thạc sỹ bàn về vấn đề đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn, qua đó đã giúp cho chúng ta có cái nhìn đầy đủ và đa chiều hơn về công tác này. Những năm vừa qua đã có các công trình nghiên cứu và nhiều bài viết nhằm tìm hiểu thực trạng công tác đào tạo nghề nói chung, đào tạo nghề cho LĐNT nói riêng như: - Bộ trưởng Bộ Lao động-TB&XH Đào Ngọc Dung (12/4/2018): “Có nghề nông dân mới thoát nghèo bền vững”, Báo Dân trí - Thứ trưởng Bộ Lao động - TB&XH Lê Quân (28/7/2018): “Đào tạo nghề phải gắn với doanh nghiệp”, Báo Lao động. - TS. Nguyễn Văn Đại (2012): “Đào tạo nghề cho LĐNT vùng đồng bằng Sông Hồng trong thời kỳ CNH-HĐH”, luận án tiến sĩ Kinh tế nông nghiệp, trường Đại học Kinh tế quốc dân, đã chỉ rõ sự cần thiết phải đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn, nội dung và các hình thức đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn. - TS. Nguyễn Bá Ngọc, KS. Trần Văn Hoan (chủ biên), "Toàn cầu hoá: cơ hội và thách thức đối với lao động Việt Nam", NXB Lao động - xã hội, Hà Nội 2002. Các tác giả đã trình bày tổng quan tác động của toàn cầu hoá đến lao động và các vấn đề xã hội của Việt Nam, những xu hướng vận động của nguồn nhân lực, lao động và việc làm Việt Nam dưới tác động của 3
toàn cầu hoá kinh tế, phân tích những cơ hội và thách thức đối với lao động Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu hóa kinh tế. Từ đó, đề ra các giải pháp đối với lao động Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu hoá kinh tế. - TS. Nguyễn Thị Lan Hương: "Thị trường lao động Việt Nam: Định hướng và phát triển", NXB Lao động - xã hội, Hà Nội, 2002. Tác giả đi từ việc phân tích các luận cứ cơ bản định hướng phát triển thị trường lao động Việt Nam, sự hình thành và phát triển của thị trường lao động Việt Nam. Từ đó đề xuất các giải pháp định hướng phát triển thị trường lao động Việt Nam giai đoạn 2001- 2010. - Cuốn “Nguồn nhân lực nông thôn ngoại thành trong quá trình đô thị hóa trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên” của tác giả Nguyễn Tiệp đã nêu những vấn đề về những đặc trưng cơ bản của nguồn lực nông thôn trong quá trình đô thị hóa tác động chuyển dịch cơ cấu lao động nông thôn. Dòng lao động di chuyển từ nông thôn ra thành thị bao gồm có lao động nhập cư và sinh sống làm việc tại các tỉnh và lao động nông thôn đến tỉnh làm việc mang tính thời vụ. Các chính sách hỗ trợ hoặc phát triển hệ thống tín dụng ưu đãi cho đào tạo nhân lực nông nghiệp nông thôn từ nhà nước còn hạn chế. - Nhóm công trình nghiên cứu về chính sách đào tạo nghề: Nguyễn Chí Trường (2012), Luận án tiến sĩ "Phân tích các yếu tố ảnh hướng đến công tác dạy nghề Việt Nam: Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giai đoạn 2013 - 2020” chuyên ngành Quản trị kinh doanh Trường Đại học Nông lâm. Đại học Thái Nguyên. Luận án đã xác định và phân tích các yếu tố có ảnh hưởng đến chất lượng dạy nghề gồm: đặc tính cá nhân; trình độ giáo viên dạy nghề; Cơ sở vật chất giảng dạy. Năng lực quản lý; Cơ hội việc làm: Thông tin thị trường lao động: Hỗ trợ chính sách về dạy nghề. Trên cơ sở đó, luận án cũng đề xuất các giải pháp. chiến lược nhằm nâng cao chất lượng dạy nghề góp phần tăng năng xuất lao động và nâng cao năng lực cạnh tranh của đất nước gồm các giải pháp, chiến lược như: nâng cao năng lực giáo viên cán 4
bộ quản lý dạy nghề, nâng cao năng lực quản lý về dạy nghề, tăng cường cơ sở vật chất dạy nghề, hỗ trợ cơ hội việc làm; tăng cường thông tin thị trường lao động và chính sách phát triển dạy nghề; nâng cao chất lượng phát triển các bộ tiêu chuẩn kỹ năng nghề quốc gia (NOSS), nâng cao năng lực hệ thống đánh giá, cấp chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia. Mặt khác, luận án đã phân tích những mô hình điển hình, các kinh nghiệm hay của một số nước phát triển có mô hình dạy nghề hiện đại đáp ứng hiệu quả nhu cầu của ngành công nghiệp trên thế giới và đề xuất mô hình mới nhằm gắn kết dạy nghề với thực tiễn ngành công nghiệp cho Việt Nam, gồm: mô hình trường trung học đào tạo nghề cao cấp; mô hình Cơ quan quản lý đánh giá kỹ năng nghề quốc gia (NSTMA), mô hình Hội đồng nghề, khung trình độ quốc gia, đề xuất sửa đổi, bổ sung một số quy định của pháp luật liên quan như luật lao động, luật dạy nghề, đề xuất thông qua luật việc làm liên quan đến các quy định quyền hạn, trách nhiệm của người lao động được cấp chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia, đặc biệt là quy định vể thang bảng lương, quyền hạn, trách nhiệm của bên sử dụng lao động đối với người được cấp chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia, quyền hạn, trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước đối với người lao động và người sử dụng lao động có chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia. Ngô Phan Anh Tuấn (2012) Luận án Tiến sỹ “Đảm bảo chất lượng đào tạo của trung tâm dạy nghề công lập vùng Đông Nam Bộ " chuyên ngành Quản lý giáo dục. Luận án đã đưa ra được những đánh giá khách quan về thực trạng, chỉ rõ những ưu điểm, hạn chế và đề xuất được các giải pháp đảm bảo chất lượng đào tạo, nhằm duy trì và từng bước nâng cao chất lượng đào tạo ở trung tâm dạy nghề công lập vùng Đông Nam bộ. Bước đầu khẳng định được tính đúng đắn của giả thuyết khoa học: “Đảm bảo chất lượng là cấp độ quản lí chất lượng phù hợp với các trung tâm dạy nghề công lập. Nếu đánh giá đúng thực trạng và triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp theo một hệ thống đảm bảo chất lượng đào tạo phù hợp với đặc điểm và điều kiện cụ thể của 5
trung tâm dạy nghề công lập thì sẽ duy trì và từng bước nâng cao được chất lượng đào tạo ở các trung tâm dạy nghề công lập vùng Đông Nam Bộ”. Về mặt lí luận: Luận án đã tiếp cận quan điểm đảm bảo chất lượng đào tạo ở các trung tâm dạy nghề công lập theo quá trình: Đầu vào - Quá trình đào tạo - Đầu ra, phù hợp với đặc thù đào tạo nhân lực trong nền kinh tế thị trường. Phân tích được các cấp độ quản lí chất lượng, từ đó lựa chọn cấp độ quản lí chất lượng và thiết lập được hệ thống đảm bảo chất lượng đào tạo phù hợp với đặc thù và điều kiện của trung tâm dạy nghề công lập; Lựa chọn được các tiêu chuẩn, tiêu chí để đo kết quả cho việc thực hiện và có thể kiểm định được khi cần thiết. Nếu được áp dụng vào thực tiễn sẽ hiện thực hóa việc công khai và minh bạch trong quản lí chất lượng đào tạo ở các trung tâm dạy nghề công lập hiện nay. Về mặt thực tiễn: Luận án đã phân tích và đánh giá một cách khách quan thực trạng đảm bảo chất lượng đào tạo, chỉ rõ những tồn tại, nguyên nhân làm cho đảm bảo chất lượng ở các trung tâm dạy nghề công lập vùng Đông Nam Bộ còn hạn chế. Đào Thị Phương Nga, luận văn “Tăng cường sự liên kết giữa trường dạy nghề với các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Bắc giang nhằm nâng cao chất lượng đào tạo nghề” chuyên ngành Quản trị kinh doanh của Đại học Nông nghiệp Hà Nội (2008). Những bài báo, công trình nghiên cứu trên đã cung cấp một cái nhìn tổng thể về thực trạng công tác đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn, thực trạng về việc làm và giải quyết việc làm, cũng như thực trạng về thực hiện các chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn hiện nay. Các bài báo, công trình này hầu hết đã chỉ ra được các tồn tại, hạn chế trong công tác đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn như: Công tác đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ở nước ta vừa qua chưa được quan tâm đúng mức; nhiều cơ quan, bộ ngành, nhiều địa phương và xã hội nhận thức chưa đầy đủ về công tác đào tạo nghề, trong đó có đào tạo nghề cho thanh niên 6
nông thôn; xem công tác này chỉ là nhiệm vụ nhất thời, giai đoạn, chưa phải là công việc thường xuyên, được tổ chức một cách liên tục và có hệ thống; việc thực hiện còn cầm chừng, chưa có sự vào cuộc quyết liệt của các cấp, các ngành, các địa phương. Ngoài ra, bản thân người dân và người nông dân nhận thức chưa đầy đủ về tầm quan trọng của công tác đào tạo nghề dẫn đến thái độ không mặn mà, thậm chí còn thờ ơ với công tác này. Công tác tuyên truyền của các cấp, các ngành, các cơ quan thực hiện chưa tốt; công tác điều tra, khảo sát và dự báo nhu cầu về đào tạo còn gặp nhiều khó khăn đã làm cho công tác đào tạo nghề, trong đó có đào tạo nghề thanh niên nông thôn thời gian qua chưa thực sự hiệu quả. Bên cạnh đó, các công trình, bài viết cũng đã nêu lên được thực trạng của chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ở nước ta hiện nay, qua đó đề xuất nhiều giải pháp, cách làm nhằm giúp cho chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ngày càng hoàn thiện hơn. Các tác giả đều nhất trí cho rằng để hoạt động đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ngày càng đi vào thực tiễn, mang lại hiệu quả thiết thực cho người dân, cần phải có sự vào cuộc mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị từ trung ương đến địa phương, nhất là các cấp chính quyền ở địa phương từ tỉnh đến xã và nhu cầu đào tạo nghề phải xuất phát từ yêu cầu thực tế của người dân, người nông dân, từ tình hình phát triển KT-XH của đất nước, của từng địa phương và của các doanh nghiệp… thì việc triển khai, tổ chức thực hiện mới có hiệu quả được… Tuy nhiên, cho đến nay chưa có đề tài nào đi sâu nghiên cứu vấn đề chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ở huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội. Xuất phát từ lý do trên học viên chọn đề tài này làm đề tài luận văn thạc sĩ của mình, đề tài luận văn thực hiện có sự kế thừa, phát triển những thành quả của những tài liệu liên quan trước đó để đánh giá, phân tích, từ đó đề xuất ra các giải pháp phù hợp với tình hình thực tế và chủ trương phát triển kinh tế - xã của huyện Thạch Thất trong những năm tới. 7
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở hệ thống hóa những vấn đề lý luận, thực tiễn về thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn, đồng thời phân tích, đánh giá thực trạng thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn, luận văn đưa ra định hướng và những giải pháp hoàn thiện thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ở huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Luận giải cơ sở lý luận về thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn - Phân tích, đánh giá thực trạng thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ở huyện Thạch Thất. - Đưa ra những định hướng cơ bản và giải pháp hoàn thiện việc thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn từ thực tiễn huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1 Đối tượng nghiên cứu Việc thực hiện các nội dung chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ở huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội. 4.2 Phạm vi nghiên cứu Tác giả tập trung nghiên cứu thực hiện chính sách ĐTN cho TNNT của Huyện Thạch Thất. + Nội dung: Hoạt động thực hiện chính sách ĐTN cho TNNT + Không gian: Địa bàn huyện Thạch Thất + Thời gian: Từ năm 2015-2020 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu - Phương pháp luận: 8
Luận văn sử dụng phương pháp luận biện chứng duy vật. Cơ sở lý luận là tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng cộng sản Việt Nam về đào tạo nghề và chính sách ĐTN. - Phương pháp nghiên cứu: Sử dụng phương pháp thống kê, tổng hợp, phân tích, so sánh, dự báo,... để đưa ra các giải pháp. Các phân tích dựa trên số liệu thu thập được từ nguồn cung cấp chính thống ở huyện Thạch Thất và các tài liệu tham khảo khác. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Ý nghĩa lý luận Luận văn nghiên cứu, làm rõ thêm một số vấn đề về lý luận của chính sách ĐTN cho TNNT từ thực tiễn huyện Thạch Thất; làm rõ thêm một số xu hướng trong ĐTN cho TNNT trong cơ chế, điều kiện KT – XH hiện nay của nước ta và của huyện Thạch Thất. Kết quả của luận văn có thể làm tài liệu tham khảo cho các cơ quan chuyên môn, các sở, ban, ngành liên quan đến việc hoạch định chính sách, chiến lược ĐTN cho TNNT tại huyện cũng như vận dụng cho các địa phương khác một cách hợp lý. Đề xuất những định hướng, giải pháp để tiếp tục thực hiện và hoàn thiện chính sách ĐTN tại huyện Thạch Thất. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn - Luận văn cung cấp những vấn đề lý luận và thực tiễn trong việc vận dụng các lý thuyết về chính sách công để xem xét giữa lý thuyết và thực tiễn về thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ở huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội. - Góp phần cung cấp thêm những cơ sở khoa học cho các cơ quan, ban ngành trong quá trình thực hiện chính sách đào tạo nghề một cách hiệu quả hơn trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. 9
7. Cơ cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được kết cấu thành 3 chương. Chương 1: Cơ sở khoa học về thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn Chương 2: Thực trạng thực hiện chính sách chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ở huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội. Chương 3: Định hướng và giải pháp thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ở huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội. 10
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO NGHỀ CHO THANH NIÊN NÔNG THÔN 1.1. Tầm quan trọng của đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn 1.1.1. Vai trò của thanh niên trong phát triển kinh tế nông thôn Thanh niên là lực lượng xã hội hùng hậu, có sức khoẻ, có trình độ học vấn, có tiềm năng sáng tạo, có khả năng tiếp cận và làm chủ khoa học hiện đại. Trong giai đoạn cách mạng mới, với bối cảnh thế giới biến động phức tạp, trước những thách thức to lớn của xu thế toàn cầu hoá về kinh tế, sự phát triển của kinh tế tri thức. Thanh niên là lực lượng xung kích cách mạng, là nguồn nhân lực quyết định thắng lợi của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước nói chung, của sự nghiệp phát triển kinh tế, phát triển kinh tế nông thôn nói riêng. Phát triển kinh tế nông thôn là một trong những chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước ta. Để chương trình đạt được hiệu quả cao cần có sự chung tay góp sức của các cấp, các ngành, các tầng lớp nhân dân và toàn xã hội, trong đó, thanh niên có một vị trí, vai trò hết sức quan trọng. Có thể khẳng định, thanh niên là một lực lượng quan trọng góp phần đáng kể trong việc tạo ra của cải vật chất cho gia đình và xã hội; là lực lượng xung kích trong các phong trào thi đua xây dựng quê hương ngày càng văn minh giàu đẹp. Trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, thanh niên có trình độ và tay nghề ngày càng cao, được trau dồi các kỹ năng nghề nghiệp, không ngừng phấn đấu vươn lên đáp ứng nhu cầu của quá trình đổi mới. Nhiều thanh niên đã tích cực tiếp thu, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, góp phần không nhỏ vào sự phát triển kinh tế - xã hội khu vực nông thôn. 11
Phát triển kinh tế nông thôn là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội. Trong đó, vai trò của đoàn thanh niên là rất lớn. Thanh niên với tinh thần xung kích đi đầu trong các hoạt động, dám nghĩ, dám làm và dám chịu trách nhiệm. Vì vậy, thanh niên là những người tích cực hưởng ứng, thực hiện hiệu quả các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; tuyên truyền, vận động và đưa các chủ trương, chính sách đó vào cuộc sống, đến với các các tầng lớp nhân dân. Vai trò của thanh niên trong tiến trình phát triển kinh tế nông thôn được thể hiện bằng những việc làm thiết thực và cụ thể sau: Thứ nhất, đoàn viên là người xung kích đi đầu vận động thanh niên nông thôn tham gia học tập, nâng cao trình độ, tổ chức và xây dựng các phong trào thanh niên tại địa phương như: phong trào thanh niên lập nghiệp, thanh niên nông thôn trong công tác bảo vệ môi trường, thanh niên nông thôn trong phong trào văn nghệ, văn hóa của địa phương. Thứ hai, từng đoàn viên thật sự là người tuyên truyền viên, vận động gia đình, hàng xóm hiểu rõ được vai trò quan trọng của việc phát triển kinh tế nông thôn. Gia đình có đoàn viên thanh niên là những gia đình đi đầu trong các hoạt động phát triển kinh tế nông thôn như: tích cực tăng gia phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho hộ gia đình, tham gia trồng cây xanh bảo vệ môi trường... Thứ ba, tuyên truyền vận động tham gia phát triển kinh tế nông thôn bằng các hoạt động: vận động nông dân hiến đất và góp ngày công để xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội; tích cực tham gia phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập; vận động nông dân tham gia các hợp tác xã, áp dụng các kiến thức khoa học kỹ thuật để sản xuất ra các sản phẩm an toàn; đẩy mạnh hỗ trợ phát triển các ngành nghề; vay vốn tín dụng để phát triển sản xuất, xây dựng các công trình hầm biogas, nhà vệ sinh… 12