Luận văn Thạc sĩ Chính sách công: Thực hiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam hiện nay: Thực trạng và giải pháp

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM<br /> HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI<br /> <br /> NGUYỄN VĂN TRƯỞNG<br /> <br /> THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP<br /> KHỞI NGHIỆP SÁNG TẠO TẠI VIỆT NAM HIỆN NAY:<br /> THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG<br /> <br /> HÀ NỘI, 2018<br /> <br /> VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM<br /> HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI<br /> <br /> NGUYỄN VĂN TRƯỞNG<br /> <br /> THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP<br /> KHỞI NGHIỆP SÁNG TẠO TẠI VIỆT NAM HIỆN NAY:<br /> THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP<br /> <br /> Ngành: Chính sách công<br /> Mã số: 8.34.04.02<br /> <br /> NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:<br /> TS. PHẠM ANH TUẤN<br /> <br /> HÀ NỘI, 2018<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài<br /> Năm 2016 được chọn là năm “Quốc gia khởi nghiệp”, điều này cho thấy<br /> vấn đề khởi nghiệp đang được nhà nước và xã hội dành sự quan tâm đặc biệt.<br /> Cùng với thành tựu của các doanh nghiệp truyền thống trong hơn 30 năm tiến<br /> hành đổi mới, tuy còn non trẻ nhưng sự phát triển nhanh chóng của các doanh<br /> nghiệp khởi nghiệp sáng tạo (DNKNST) đã góp phần đáng kể vào những thành<br /> tựu phát triển chung của đất nước. Các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo đang<br /> ngày càng khẳng định vai trò không thể thiếu của mình trong quá trình phát<br /> triển kinh tế xã hội của đất nước.<br /> Thực tiễn phát triển của nhiều nước trên thế giới hiện nay đã chứng minh<br /> vai trò to lớn của doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo đối với sự phát triển của<br /> nền kinh tế. Khuyến khích phát triển doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo cho<br /> phép khai thác tốt hơn nguồn lao động, nguồn vốn, công nghệ và thị trường.<br /> Đặc biệt doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo là môi trường thuận lợi để khai<br /> thác tối đa lượng chất xám, tinh thần làm giàu, ước mơ vươn mình ra thế giới<br /> của thế hệ trẻ hiện nay. Ngoài ra, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo làm giảm<br /> nguy cơ thất nghiệp, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, giảm bớt sự chênh<br /> lệch giàu nghèo, thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ cao của quốc gia.<br /> Trong thời gian gần đây, cách mạng công nghiệp lần thứ tư (cách mạng<br /> công nghiệp 4.0) đã trở thành chủ đề được nghiên cứu, phân tích và bàn luận<br /> rộng rãi với nhiều góc độ tiếp cận khác nhau. Thực tế đã cho thấy cách mạng<br /> công nghiệp 4.0 đã bắt đầu có ảnh hưởng đến Việt Nam ở những mức độ khác<br /> nhau trong các lĩnh vực của đời sống, kinh tế, chính trị. Vì vậy, việc nghiên<br /> cứu, đánh giá về hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, coi đó như một giải<br /> pháp phù hợp, một cách ứng phó hiệu quả để tranh thủ các cơ hội mà cuộc cách<br /> 1<br /> <br /> mạng 4.0 đem lại cho Việt Nam là một nhiệm vụ rất cần thiết, có ý nghĩa cả về<br /> lý luận và thực tiễn.<br /> Sau hơn 10 năm gia nhập WTO, hiện nay Việt Nam đang tham gia một<br /> loạt các hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới, đánh dấu sự hội nhập<br /> sâu hơn, rộng hơn vào nền kinh tế thế giới. Những FTA này đang đặt Việt Nam<br /> trong một sân chơi kinh tế mới với những thay đổi chiến lược nhằm nâng cao<br /> hợp tác kinh tế, tháo gỡ những khó khăn, rào cản trước đây từng cản trở sự phát<br /> triển của các doanh nghiệp, sự giao thương giữa các quốc gia. Quá trình hội<br /> nhập vào các FTA đem lại rất nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam,<br /> đặc biệt là các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo có những sản phẩm mới,<br /> những ý tưởng mới muốn phát triển rộng rãi trên thị trường thế giới. Hòa vào<br /> sân chơi chung đã mang lại nhiều cơ hội, nhưng nó cũng đem đến không ít các<br /> thách thức cho các doanh nghiệp Việt Nam đặc biệt là các doanh nghiệp khởi<br /> nghiệp sáng tạo, rất cần sự hỗ trợ từ phía Nhà nước. Cả nước đang lỗ lực phấn<br /> đấu đạt mốc 1 triệu doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo vào năm 2020 đây là<br /> điều không hề dễ dàng đòi hỏi sự quyết tâm mạnh mẽ của cả nhà nước, doanh<br /> nghiệp và người dân. Một trong những vấn đề cấp thiết để giúp các doanh<br /> nghiệp khởi nghiệp sáng tạo phát triển nhanh và mạnh trong bối cảnh hội nhập<br /> hiện nay là xây dựng, hoàn thiện và thực hiện tốt chính sách hỗ trợ doanh nghiệp<br /> khởi nghiệp sáng tạo. Việc thực hiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp khởi<br /> nghiệp sáng tạo cần phải có cơ sở khoa học, phương pháp luận khoa học và căn<br /> cứ vào tình hình thực tế.<br /> Xuất phát từ việc phân tích lý luận và thực tiễn nêu trên, đề tài “Thực<br /> hiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam hiện<br /> nay: thực trạng và giải pháp” đã được tác giả lựa chọn và tiến hành nghiên<br /> cứu<br /> 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài<br /> 2<br /> <br /> Đề tài nghiên cứu về DNKNST là một đề tài mới tại Việt Nam hiện nay.<br /> Với sự phát triển mạnh mẽ của các DNKNST chính phủ đã lấy năm 2016 là năm<br /> “quốc gia khởi nghiệp” và phê duyệt đề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi<br /> mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025” vào tháng 8/2016, đến năm 2017, Luật<br /> doanh nghiệp nhỏ và vừa được thông qua có nội dung về các DNKNST.<br /> Khí thế, tinh thần khởi nghiệp của cả nước đang sôi sục, làn sóng khởi<br /> nghiệp đang diễn ra mạnh mẽ, nhiều bài tham luận, nhiều tài liệu nghiên cứu<br /> về doanh nghiệp khởi nghiệp được công bố. Trong đó chủ yếu là các bài báo,<br /> các báo cáo tham luận về chính sách hỗ trợ DNKNST của các cơ quan chức<br /> năng hoặc các tổ chức kinh tế.<br /> Trong phạm vi luận văn của mình, tôi xin tập trung giới thiệu một số báo<br /> cáo, tham luận tiêu biểu có liên quan đến chính sách hỗ trợ DNKNST:<br /> Báo cáo “Nghiên cứu cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo,<br /> kinh nghiệm quốc tế - đề xuất giải pháp cho Việt Nam” do VCCI thực hiện năm<br /> 2017. Đây là bản báo cáo chi tiết về thực trạng DNKNST của Việt Nam trong<br /> năm 2017 với những số liệu cụ thể về sự phát triển của các DNKNST. Tuy nhiên,<br /> báo cáo chưa đưa ra được nguyên nhân và giải pháp để hiện thực hóa việc hỗ trợ<br /> các DNKNST.<br /> Bài tạp chí “Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo" số 1/2017 do Cục thông<br /> tin khoa học và công nghệ quốc gia thực hiện. Bài viết có cách nhìn sâu sắc<br /> về DNKNST, tuy nhiên chưa đưa ra được những khó khăn thách thức, thực<br /> trạng của DNKNST hiện nay.<br /> Tham luận “Huy động vốn cho các doanh nghiệp startup: thực trạng và<br /> giải pháp”. Tác giả là thạc sĩ Trần Thị Thanh Huyền, Khoa Tài chính - Kiểm<br /> toán, đại học Nguyễn Tất Thành (Thành phố Hồ Chí Minh). Tham luận viết về<br /> một khía cạnh của chính sách hỗ trợ DNKNST là vấn đề huy động động vốn<br /> 3<br /> <br />