Luận văn Thạc sĩ Chính sách công: Thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng trên địa bàn huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:93

Thêm vào BST

Báo xấu

39
lượt xem 15
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn Thạc sĩ Chính sách công "Thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng trên địa bàn huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam" trình bày các nội dung chính sau: Những vấn đề lý luận về thực hiện chính sách nhà ở cho NCC với cách mạng; Thực trạng thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở cho NCC với cách mạng trên địa bàn huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam; Định hướng và một số giải pháp nâng cao hiệu quả việc thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở cho NCC với cách mạng trên địa bàn huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Chính sách công: Thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng trên địa bàn huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI HÔIH BẢY THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ NHÀ Ở CHO NGƯỜI CÓ CÔNG VỚI CÁCH MẠNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐÔNG GIANG, TỈNH QUẢNG NAM Chuyên ngành : Chính sách công Mã số : 8 34 04 02 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN NGỌC TOÀN HÀ NỘI, năm 2021
LỜI CAM ĐOAN Đề tài “Thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng trên địa bàn huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam” trong Luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi, trên cơ sở những kiến thức đã học trong chương trình đào tạo của Học viện và những kiến thức tìm hiểu, học hỏi từ đồng nghiệp, các anh, chị, cô, chú đang công tác trong lĩnh vực lao động xã hội, địa chính xây dựng... Các kết quả nêu trong Luận văn chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Các số liệu, ví dụ và trích dẫn trong Luận văn đảm bảo tính chính xác, tin cậy và trung thực. Tôi xin cam đoan những nội dung khái quát về cơ sở lý luận, nghiên cứu trong Luận văn là do tự bản thân tổng hợp, phân tích, nêu ra các giải pháp để nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng tại địa phương. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về những quan điểm, lý luận của tôi trong Luận văn này. Trân trọng cảm ơn! Quảng Nam, ngày 15 tháng 11 năm 2021 Tác giả luận văn Hôih Bảy
LỜI CẢM ƠN Trong quá trình thực hiện đề tài ngoài sự nỗ lực của bản thân, tôi đã nhận được sự hướng dẫn nhiệt tình, chu đáo của các thầy cô giáo và sự giúp đỡ nhiệt tình, những ý kiến đóng góp quý báu của nhiều cá nhân và đồng nghiệp, tập thể để hoàn thành Luận văn tốt nghiệp. Đặc biệt tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến TS. Nguyễn Ngọc Toàn - người đã trực tiếp hướng dẫn đề tài cho tôi với tấm lòng thiện cảm, chân thành nhất. Bên cạnh đó, tôi xin chân thành cảm ơn sự đóng góp chân thành của các thầy, cô giảng viên của Học viện khoa học xã hội đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi được nghiên cứu và thực hiện hoàn thành đề tài. Tôi cũng xin chân thành cảm ơn lãnh đạo UBND xã Arooi, UBND, UBMTTQVN huyện, Phòng LĐTB&XH, Phòng TN&MT huyện Đông Giang; các cơ quan, ban ngành liên quan; người thân, bạn bè, đồng nghiệp, luôn quan tâm tạo điều kiện, giúp đỡ, tạo điều kiện cho tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu, hoàn thành Luận văn. Rất mong nhận được sự góp ý của mọi người, của đồng nghiệp về những nội dung trong Luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn. Đông Giang, tháng 11 năm 2021 Học viên Hôih Bảy
MỤC LỤC MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1 CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH NHÀ Ở CHO NGƯỜI CÓ CÔNG VỚI CÁCH MẠNG ................... 12 1.1. Người có công và người có công với cách mạng......................................... 12 1.2. Chính sách công và chính sách đối với người có công với cách mạng ....... 16 1.3. Thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở đối với người có công với cách mạng…… ............................................................................................................ 20 1.4. Các yếu tố ảnh hưởng tới việc thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở đối với người có công với cách mạng ............................................................................. 29 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ NHÀ Ở CHO NGƯỜI CÓ CÔNG VỚI CÁCH MẠNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐÔNG GIANG, TỈNH QUẢNG NAM ........................................................... 34 2.1. Các nhân tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở cho NCC với cách mạng ở huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam ............................................ 34 2.2. Tình hình thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng trên địa bàn huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam .................................... 36 2.3. Đánh giá chung về thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở cho NCC với cách mạng trên địa bàn huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam .................................... 53 CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ NHÀ Ở CHO NGƯỜI CÓ CÔNG VỚI CÁCH MẠNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐÔNG GIANG, TỈNH QUẢNG NAM ................................................................................................... 58 3.1. Định hướng thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng .................................................................................................................... 58 3.2. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng trên địa bàn huyện Đông Giang .......................... 66 KẾT LUẬN ........................................................................................................ 79 TÀI LIỆU THAM KHẢO
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Nghĩa đầy đủ 1 ATK An toàn khu 2 BCĐ Ban chỉ đạo 3 BTXH Bảo trợ xã hội 4 CB, CC, VC Cán bộ, công chức, viên chức 5 HĐND Hội đồng nhân dân 6 HTNƠ Hỗ trợ nhà ở 7 PBGDPL Phổ biến giáo dục pháp luật 8 NTM Nông thôn mới 9 NCC Người có công 10 NCCVCM Người có công với cách mạng 11 QLNN Quản lý Nhà nước 12 TCCS Tổ chức cơ sở 13 UBMTQVN Ủy ban Mặt trận Tổ quốc 14 UBND Ủy ban nhân dân 15 UBTVQH Ủy ban thường vụ Quốc hội
DANH MỤC CÁC BẢNG Số hiệu Tên bảng Trang bảng Danh mục các dự án phát triển nhà ở tái định cư trên địa 2.1 38 bàn huyện Đông Giang giai đoạn 2019 - 2020 Nhu cầu thực hiện hỗ trợ người có công với cách mạng về 2.2 42 nhà ở trên địa bàn tỉnh Quảng Nam Kết quả thực hiện chính sách nhà ở cho NCC với cách 2.3 mạng trên địa bàn huyện qua các giai đoạn 2013 – 2018, 50 2019 - 2022
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ cùng với sự tham gia tích cực, trách nhiệm của các Bộ, ngành, đoàn thể, địa phương và các tầng lớp nhân dân, việc thực hiện chính sách ưu đãi người có công và thân nhân người có công ngày càng đi vào chiều sâu, giải quyết các vấn đề khó, cốt lõi, nhất là những vấn đề còn tồn đọng qua nhiều năm, nhiều giai đoạn, nhiều thời kỳ. Với phương châm “không để người thực sự có công mà không được xem xét công nhận và thụ hưởng chính sách”, ngành LĐ- TB&XH đã đẩy nhanh tiến độ xem xét xác nhận người có công với cách mạng, đồng thời chú trọng việc giải quyết những tồn đọng sau chiến tranh; tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra việc thực hiện chính sách ưu đãi người có công với cách mạng, nhằm thực hiện đầy đủ, kịp thời, đúng đối tượng thụ hưởng chính sách. Người có công là bộ phận hết sức đặc thù của xã hội Việt Nam. Bởi vì không đâu như ở Việt Nam, cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, giành độc lập tự do cho đấtnước diễn ra trong một thời gian rất dài và vô cùng ác liệt đã để lại hậu quả vô cùng nặng nề về sức người và sức của. Trong đó, người có công là lực lượng chủ yếu chịu nhiều hy sinh mất mát. Ưu đãi người có công với cách mạng là một chính sách lớn của Đảng và Nhà nước ta, đó là sự đãi ngộ đặc biệt của Đảng, Nhà nước đối với người có công và thân nhân người có công với cách mạng, là trách nhiệm, là sự ghi nhận, tôn vinh những cống hiến to lớn của họ đối với đất nước. Chính sách, pháp luật về ưu đãi người có công với cách mạng là công cụ quan trọng trong việc quản lý xã hội trong lĩnh vực này, pháp luật về ưu đãi người có công nhằm thể chế hóa các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đối với người có công; tạo môi trường pháp lý thuận lợi để các cơ quan, tổ chức, gia đình, cá nhân nâng cao nhận thức, tham gia tích cực vào việc đền ơn 1
đáp nghĩa, chăm lo cho người có công, tạo sự đồng thuận cao, góp phần bảo đảm công bằng xã hội và tạo điều kiện thuận lợi để người có công xây dựng cuộc sống, tiếp tục khẳng định vai trò trong cộng đồng xã hội. Nhiều năm qua, chính sách ưu đãi đối với người có công với cách mạng từng bước được hoàn thiện. Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng và các văn bản hướng dẫn đã quy định rõ điều kiện, tiêu chuẩn xác nhận người có công, đối tượng chính sách người có công với cách mạng được mở rộng, thể hiện rõ tính công bằng, tôn vinh sự cống hiến và tiến bộ xã hội; được người có công, thân nhân người có công và xã hội đồng tình, ủng hộ. Việc xây dựng, nâng cấp, tu bổ mộ liệt sĩ, nghĩa trang liệt sĩ, công trình ghi công liệt sĩ được quan tâm đầu tư. Công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, xác định danh tính hài cốt liệt sĩ được triển khai tích cực. Hàng năm, Nhà nước đều ưu tiên nguồn lực để thực hiện việc điều chỉnh mức trợ cấp, phụ cấp đối với người có công với cách mạng, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội, mức chuẩn trợ cấp hiện nay là 1.624.000 đồng, ngân sách nhà nước chi trên 30.000 tỷ đồng để thực hiện chế độ ưu đãi đối với người và gia đình người có công; đặc biệt trong giai đoạn 2016-2020 Nhà nước dành hơn 11.000 tỷ đồng hỗ trợ nhà ở đối với gần 400.000 hộ người có công có khó khăn về nhà ở; hằng năm, Chủ tịch nước cũng dành hơn 900 tỷ đồng tặng quà cho người có công nhân dịp tết Nguyên đán và dịp kỷ niệm ngày thương binh - liệt sĩ. [27] Tỉnh Quảng Nam là một trong những địa phương có nhiều gia đình chính sách, gia đình có công với cách mạng. Chính vì thế, trong những năm qua, Quảng Nam đã thực hiện nhiều chính sách hỗ trợ cho các trường hợp người có công nhà cửa bị hư hỏng được sửa chữa, xây dựng mới đảm bảo ổn định nơi ở. Theo kế hoạch dự kiến từ năm 2019 – 2021 sẽ xây dựng 12.734 nhà, trong đó xây mới: 3.950 nhà, sửa chữa: 8.784 nhà. Tổng kinh phí thực hiện: Dự kiến khoảng 335 tỷ đồng, trong đó ngân sách tỉnh khoảng 286 tỷ đồng, ngân sách cấp 2
huyện khoảng 49 tỷ đồng. [28] Chiến tranh đã lùi xa, nhưng nỗi đau chiến tranh vẫn còn đó. Những người thân của họ đã không những phải chịu nỗi đau về tinh thần không gì bù đắp nổi, mà còn phải đối mặt với những khó khăn, thiếu thốn trăm bề. Vì vậy, cần phải có những chủ trương, chính sách thỏa đáng và sự chung tay, góp sức của toàn xã hội thì mới có thể phần nào bù đắp và xoa dịu những nỗi đau mà bản thân, gia đình và người thân của họ phải gánh chịu. Trong những năm qua, các cấp, chính quyền địa phương huyện Đông Giang nhằm huy động các nguồn lực thực hiện đề án, các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể, UBND xã, thị trấn đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân trong việc thực hiện chính sách thương binh, liệt sỹ và chăm sóc người có công; thực hiện xã hội hóa công tác đền ơn đáp nghĩa, đồng thời thực hiện hiệu quả chính sách hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng trên địa bàn huyện đã đạt được những kết quả nhất định, các địa phương đã quán triệt, triển khai thực hiện hiệu quả chính sách. Qua đó xây dựng văn hóa, bản sắc dân tộc Đông Giang, đạo lý uống nước nhớ nguồn; kế thừa và phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của quê hương, góp phần từng bước nâng cao đời sống nhân dân, xây dựng Đông Giang ngày càng giàu mạnh, đáp ứng được yêu cầu nguyện vọng của mọi dân nói chung và thỏa mong muốn có nhà ở của những người có công với cách mạng nói riêng. Tuy nhiên trong quá trình triển khai thực hiện chính sách còn gặp nhiều khó khăn, bất cập, nhiều yếu tố tác động đến thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng, đòi hỏi các cấp chính quyền, các ngành chức năng cần có những giải pháp phù hợp trong thời gian đến. Trên cơ sở những kiến thức đã được học tập tại Học viện và những kinh nghiệm trong công tác chuyên môn đang đảm nhận tại địa phương, xuất phát từ lý do trên, tôi đã lựa chọn đề tài: “Thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở cho 3
người có công với cách mạng trên địa bàn huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam” làm Luận văn tốt nghiệp chuyên ngành Chính sách công. 2. Tình hình nghiên cứu đề tài Liên quan đến vấn đề nghiên cứu và vấn đề chính sách người có công, chính sách hỗ trợ nhà ở đối với người thu nhập thấp, người có công từ thực tiễn nhiều địa phương đã được rất nhiều tác giả và nhóm tác giả nghiên cứu. Theo đó, có một số công trình, bài viết cụ thể như: Một số công trình nghiên cứu Hoàng Vũ Linh Chi (2020), Chính sách nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp, Luận án Tiến sỹ chính sách công, Học viện khoa học xã hội, Viện hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam. Tác giả nghiên cứu lý luận về chính sách nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp ở đô thị, đánh giá nội dung chính sách, một số kết quả của chính sách đến người thu nhập thấp ở Hà Nội và đề xuất các giải pháp hoàn thiện chính sách phát triển nhà ở xã hội trong giai đoạn tới. Trần Ngọc Dương (2018), Thực hiện chính sách bảo trợ xã hội từ thực tiễn quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng, Luận văn Thạc sỹ chính sách công, Học viện khoa học xã hội, Viện hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam. Qua đó phân tích thực trạng thực hiện chính sách và đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách BTXH trên địa bàn quận Hải Châu trong thời gian đến. A Lăng Den (2021), Thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng ở huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam, Luận văn Thạc sỹ chính sách công, Học viện khoa học xã hội, Viện hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam. Tác giả đã nghiên cứu cơ sở lý luận về thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng; Nghiên cứu, phân tích thực trạng và đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng ở huyện Đông Giang trong thời gian đến. 4
Huỳnh Thị Ngọc Hân (2019), Thực hiện chính sách đối với người có công từ thực tiễn huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam, Luận văn Thạc sỹ chính sách công, Học viện khoa học xã hội, Viện hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam. Tác giả nghiên cứu, đánh giá thực trạng thực hiện chính sách đối với người có công từ thực tiễn huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam và đề xuất các giải pháp hoàn thiện chính sách này trong thời gian đến. Lê Thị Thanh Hiếu (2017), Thực hiện chính sách nhà ở cho người thu nhập thấp trên địa bàn Thành phố Hà Nội, Luận văn Thạc sỹ chính sách công, Học viện hành chính quốc gia. Tác giả làm rõ những vấn đề lý luận thực hiện chính sách nhà ở cho người thu nhập thấp. Thực trạng việc thực hiện chính sách nhà ở cho người thu nhập thấp hiện nay qua nghiên cứu trường hợp Thành phố Hà Nội đã giải quyết được đến đâu, còn vướng mắc khó khăn và tồn đọng những gì để từ đó đưa ra những giải pháp tăng cường thực hiện chính sách nhằm mang lại hiệu quả tối ưu cho việc thực hiện chính sách những năm tới đây. Nguyễn Thị Lam (2017), Hoàn thiện chính sách hỗ trợ các xã ATK cách mạng trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, Luận văn Thạc sỹ chính sách công, Học viện hành chính quốc gia. Luận văn phân tích thực trạng thực hiện chính sách hỗ trợ các xã ATK cách mạng trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ ở nước ta. Trên cơ sở đó, đề xuất các giải pháp hoàn thiện chính sách hỗ trợ các xã ATK cách mạng trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Lê Khánh Linh (2018), Thực hiện Chính sách nhà ở xã hội trên địa bàn Thành phố Hà Nội, Luận văn Thạc sỹ chính sách công, Học viện hành chính quốc gia. Trên cơ sở lý luận về thực thi chính sách, luận văn nghiên cứu thực trạng thực hiện chính sách nhà ở xã hội trên địa bàn thành phố Hà Nội, từ đó đề xuất giải pháp nhằm thực hiện tốt hơn chính sách này trong giai đoạn tới. Trần Nguyên Thùy Minh (2020), Thực hiện chính sách người có công với cách mạng trên địa bàn Quận Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng, Luận văn Thạc sỹ chính sách công, Học viện khoa học xã hội, Viện hàn lâm khoa học xã hội Việt 5
Nam. Luận văn nghiên cứu lý luận, phân tích thực trạng và đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả việc thực hiện chính sách người có công với cách mạng trên địa bàn Quận Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng. Trần Văn Sâm (2019), Thực hiện chính sách đối với người có công tại huyện Hiệp Đức, tỉnh Quảng Nam, Luận văn Thạc sỹ chính sách công, Học viện khoa học xã hội, Viện hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam. Luận văn nghiên cứu những vấn đề lý luận về thực hiện chính sách người có công với cách mạng; phân tích thực trạng và đề xuất hoàn thiện, nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách người có công với cách mạng tại huyện Hiệp Đức. Nguyễn Văn Tài (2018), Thực hiện chính sách ưu đãi đối với người có công trên địa bàn huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội, Luận văn Thạc sỹ chính sách công, Học viện khoa học xã hội, Viện hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam. Tác giả nghiên cứu cơ sở lý luận, đánh giá thực trạng chính sách và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả công tác chính sách ưu đãi đối với người có công trên địa bàn huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội. Nguyễn Văn Tuấn (2018), Thực hiện chính sách đối với người có công từ thực tiễn thị xã Điện Bàn tỉnh Quảng Nam, Luận văn Thạc sỹ chính sách công, Học viện khoa học xã hội, Viện hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam. Luận văn đã nghiên cứu cơ sở lý luận, thực trạng chính sách đối với người có công tại thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam và đề xuất những giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách đối với người có công tại địa phương. Nguyễn Thị Thanh (2018), Thực hiện chính sách người có công với cách mạng từ thực tiễn Quận Cẩm Lệ, thành phố Đà Nẵng, Luận văn Thạc sỹ chính sách công, Học viện khoa học xã hội, Viện hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam. Luận văn nghiên cứu cơ sở lý luận, thực trạng thực hiện chính sách người có công với cách mạng về đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách người có công với cách mạng tại quận Cẩm Lệ, thành phố Đà Nẵng. 6
Phan Quốc Trung (2017), Quản lý Nhà nước đối với người có công với cách mạng trên địa bàn tỉnh Kiên Giang, Luận văn Thạc sỹ quản lý công, Học viện hành chính quốc gia. Luận văn hệ thống hóa lý luận khoa học về chính sách ưu đãi người có công, bố trí nguồn lực thực hiện chính sách, tổ chức thực thi chính sách đối với người có công; về năng lực của cán bộ, công chức thực hiện công tác QLNN đối với người có công; việc phân cấp trong công tác quản lý thực thi chính sách đối với người có công; về công tác thanh tra, kiểm tra. Từ đó phân tích tình hình thực trạng QLNN về người có công trên địa bàn tỉnh Kiên Giang từ năm 2012 đến năm 2016 tìm ra những ưu điểm, nhược điểm và nguyên nhân của nó và giải pháp để khắc phục những nhược điểm để công tác QLNN về người có công được thực hiện tốt hơn trong thời gian tới. Một số bài viết tiêu biểu Nguyễn Chiến (2018), Sơn La quan tâm thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng, Trang thông tin điện tử Tin thức Thông tấn xã Việt Nam, https://baotintuc.vn/, cập nhật 30/9/2018. Trong thời gian qua, các cấp chính quyền đã phối hợp với Hội Cựu chiến binh tỉnh Sơn La nỗ lực triển khai thực hiện công tác hỗ trợ nhà ở cho người có công. Theo đó, đến 15/9/2018, tỉnh Sơn La đã thực hiện việc xây mới và sửa chữa xong 5.377 trong tổng số 8.859 nhà cho người có công với cách mạng, theo Quyết định số 22/2013/QĐ-TTg ngày 26/4/2013 của Thủ tướng Chính phủ về việc hỗ trợ người có công với cách mạng về nhà ở và Nghị quyết số 63/NQ-CP ngày 25/7/2017. Đào Ngọc Lợi (2020), Thực hiện hiệu quả chính sách ưu đãi đối với người có công với cách mạng, Trang Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, https://dangcongsan.vn/, cập nhật ngày 22/7/2020. Bài viết đã khẳng định những kết quả đạt được trong thực hiện chính sách ưu đãi NCC và thân nhân NCC ngày càng đi vào chiều sâu, đáp ứng được yêu cầu nguyện vọng của mọi tầng lớp nhân dân qua nhiều giai đoạn, thời kỳ. Đồng thời đánh giá những tồn tại, 7
khó khăn và bất cập như: việc nghiên cứu xây dựng, ban hành và hướng dẫn thực hiện chính sách chưa theo kịp với các yêu cầu của thực tiễn QLNN; sự phối hợp giữa các Bộ, ngành, địa phương có lúc, có nơi còn chưa chặt chẽ.... Yêu cầu mới đặt ra, đòi hỏi các cấp chính quyền tăng cường kết hợp với ngành LĐ- TB&XH sẽ tiếp tục tập trung, nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả QLNN đối với công tác NCC với CM; tiếp tục rà soát, xem xét, giải quyết hồ sơ đề nghị xác nhận NCC với CM; đẩy mạnh cải cách hành chính.... Tấn Nguyên (2020), Quảng Nam làm tốt công tác chăm lo người có công với cách mạng, Trang thông tin Nhân dân điện tử, https://nhandan.vn/, cập nhật ngày 02/9/2020. Tác giả nêu lên truyền thống cách mạng của quê hương Quảng Nam, trải qua các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm giải phóng dân tộc, xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và làm nghĩa vụ quốc tế, tỉnh Quảng Nam có hơn 65.450 cán bộ, chiến sĩ đã hy sinh và được Nhà nước công nhận liệt sĩ; đối tượng chính sách chiếm đến 20% số dân toàn tỉnh; trong đó, có hơn 135 nghìn thân nhân liệt sĩ; hơn 30,5 nghìn thương binh, bệnh binh; gần 58 nghìn NCC giúp đỡ cách mạng… Đồng thời tỉnh Quảng Nam đặc biệt quan tâm công tác triển khai, thực hiện hỗ trợ cải thiện nhà ở đối với NCC với cách mạng theo Quyết định số 22/2013/QÐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, theo đó đã ban hành đề án xây dựng 31.352 nhà ở cho NCC; trong đó, xây mới 9.889 nhà, sửa chữa 21.463 nhà.... Trần Thông (2019), Quảng Nam nỗ lực xây dựng nhà ở cho người có công, Trang thông tin điện tử Quân đội nhân dân Online https://www.qdnd.vn/, cập nhật ngày 23/10/2019. Bài viết đã khẳng định tỉnh có số lượng đối tượng chính sách nhiều nhất cả nước, các địa phương đã có nhiều nỗ lực làm tốt công tác đền ơn đáp nghĩa, chăm lo đời sống gia đình thương binh liệt sĩ, người có công với cách mạng. Theo đó, Sở Xây dựng tỉnh Quảng Nam đã tiến hành tham mưu, xin ý kiến của HĐND, UBND tỉnh báo cáo với Trung ương nhằm tiếp tục có chính sách hỗ trợ nhà ở cho người có công, thực hiện Đề án giai đoạn 2019 – 8
2021. Dự kiến tổng kinh phí hỗ trợ về nhà ở cho gia đình chính sách toàn tỉnh vào thời điểm hiện tại là hơn 335 tỷ đồng, trong đó 85% là ngân sách cấp tỉnh, còn lại là ngân sách cấp huyện. Nguyễn Tới (2019), Tập trung đẩy nhanh tiến độ thực hiện hỗ trợ người có công với Cách mạng về nhà ở, Cổng thông tin điện tử Thị xã Bỉm Sơn, http://bimson.thanhhoa.gov.vn/, cập nhật ngày 08/10/2019. Bài viết đã tổng hợp, khái quát kết quả thực hiện Quyết định số 22/2013/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, theo đó, tổng số hộ gia đình người có công trên địa bàn thị xã Bỉm Sơn được hỗ trợ về nhà ở là 178 hộ (trong đó: Xây mới 50 hộ; sửa chữa 128 hộ). Các cấp chính quyền tiếp tục yêu cầu Phòng Quản lý đô thị chủ trì, phối hợp với phòng Tài chính – Kế hoạch hướng dẫn cụ thể các phường, xã việc thực hiện lập hồ sơ chuyển đổi từ hình thức sửa chữa sang xây mới đối với các hộ thay đổi hình thức thực hiện so với đăng ký ban đầu; Thẩm tra, giải ngân kinh phí hỗ trợ kịp thời đối với các trường hợp đã hoàn thiện hồ sơ và thực hiện xong việc xây mới, sửa chữa nhà ở trong thời gian đến. Từ thực tiễn những kết quả, kinh nghiệm từ những công trình, bài viết nghiên cứu các nội dung liên quan đến thực hiện pháp luật nhà ở, chính sách người có công, chính sách hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng trên cho thấy chủ trương Đảng và Nhà nước ta đã quan tâm nhiều đến những người có công với cách mạng, các gia đình chính sách, các đối tượng yếu thế trong xã hội. Tuy nhiên trong thực tiễn vẫn còn nhiều bất cập.... xuất phát từ đó, đặt ra cho các cấp, các ngành, chính quyền địa phương với nhiều thử thách, nên tôi muốn nghiên cứu pháp luật nhà ở, người có công, các chính sách hỗ trợ nhà ở cho người có công để tập trung phân tích, nghiên cứu Đề tài về “Thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng trên địa bàn huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam”. Qua đó, đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở cho người có công trên địa bàn huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam. 9
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu Mục đích nghiên cứu những vấn đề lý luận về thực hiện chính sách, nội dung thực hiện chính sách, các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở cho NCC với CM và phân tích, đánh giá thực trạng thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở cho NCC với cách mạng trên địa bàn huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam, để đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả việc thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở cho NCC với cách mạng tại địa phương. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu: Thực trạng thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng trên địa bàn huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam. 4.2. Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu một số vấn đề lý luận nội dung của chính sách, thực hiện chính sách, các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở cho NCC với cách mạng. Đồng thời đánh giá thực trạng thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở cho NCC với cách mạng trên địa bàn huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam năm 2017 - 2020. 5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu 5.1. Cơ sở lý luận: Tập trung nghiên cứu những quan điểm duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác - Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh và chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước về chính sách hỗ trợ nhà ở cho NCC với CM. 5.2. Phương pháp nghiên cứu: Luận văn sử dụng phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh, thu thập số liệu từ báo cáo, chuyên đề, công bố chính thức của các cơ quan nhà nước, qua đó phân tích thực trạng và yêu cầu đặt ra trong thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng trên địa bàn huyện. 10
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn Luận văn vận dụng cơ sở lý luận về chính sách hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng áp dụng tại huyện Đông Giang, từ đó góp phần bổ sung thêm khung phân tích chính sách công ở Việt Nam. Nội dung luận văn có thể dùng làm tài liệu tham khảo, để mọi tổ chức, cá nhân tiếp cận, tìm hiểu về chính sách, áp dụng vào thực tiễn công việc hiệu quả hơn, góp phần nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách tại địa phương. 7. Kết cấu của Luận văn Luận văn được kết cấu gồm 3 chương: Chương 1. Những vấn đề lý luận về thực hiện chính sách nhà ở cho NCC với cách mạng Chương 2. Thực trạng thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở cho NCC với cách mạng trên địa bàn huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam. Chương 3. Định hướng và một số giải pháp nâng cao hiệu quả việc thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở cho NCC với cách mạng trên địa bàn huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam. 11
CHƯƠNG 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH NHÀ Ở CHO NGƯỜI CÓ CÔNG VỚI CÁCH MẠNG 1.1. Người có công và người có công với cách mạng 1.1.1. Người có công Ưu đãi người có công với cách mạng là một chính sách của Đảng và Nhà nước ta, của dân tộc Việt Nam. Đây là sự ghi nhận, tri ân đối với những cống hiến của người có công với đất nước, thể hiện trách nhiệm của Đảng và Nhà nước đối với người có công. Pháp luật ưu đãi người có công với cách mạng không chỉ mang tính chính trị, kinh tế, xã hội mà còn mang giá trị nhân văn sâu sắc, đã thể hiện trách nhiệm của toàn xã hội trong việc thực hiện “đền ơn đáp nghĩa” đối với người có công với cách mạng, là sợi chỉ đỏ xuyên suốt kết nối từ thế hệ này sang thế hệ khác, giáo dục cho thế hệ trẻ Việt Nam truyền thống tốt đẹp của dân tộc, để thế hệ trẻ hiểu và sống có trách nhiệm, có ý thức rèn luyện, phấn đấu vươn lên gìn giữ, xây dựng và phát triển đất nước. Người có công là những người không phân biệt tôn giáo, tín ngưỡng, dân tộc, tuổi tác đã tự nguyện cống hiến sức lực tài năng, trí tuệ hoặc hy sinh cả đời mình cho sự nghiệp của dân tộc, được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận theo quy định của pháp luật. Theo quy định tại khoản 1, 2, Điều 3, Pháp lệnh số: 02/2020/UBTVQH14, ngày 09/12/2020 của Ủy ban thường vụ Quốc hội quy định đối tượng hưởng chế độ ưu đãi người có công với cách mạng: Người có công với cách mạng bao gồm: Người hoạt động cách mạng trước ngày 01 tháng 01 năm 1945; Người hoạt động cách mạng từ ngày 01 tháng 01 năm 1945 đến ngày khởi nghĩa tháng Tám năm 1945; Liệt sĩ; Bà mẹ Việt Nam anh hùng; Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân; Anh hùng Lao động trong thời kỳ kháng chiến; Thương binh, bao gồm cả thương binh loại B được công nhận trước ngày 31 tháng 12 năm 1993; người hưởng chính sách như 12
thương binh; Bệnh binh; Người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hoá học; Người hoạt động cách mạng, kháng chiến, bảo vệ Tổ quốc, làm nghĩa vụ quốc tế bị địch bắt tù, đày; Người hoạt động kháng chiến giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc, làm nghĩa vụ quốc tế; Người có công giúp đỡ cách mạng. Thân nhân của người có công với cách mạng bao gồm cha đẻ, mẹ đẻ, vợ hoặc chồng, con (con đẻ, con nuôi), người có công nuôi liệt sĩ. Theo đó, có thể hiểu, Người có công được quy định tại Pháp lệnh ưu đãi người có, là những người có những đóng góp, những cống hiến xuất sắc trong các cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc và được các cơ quan có thẩm quyền công nhận theo quy định của pháp luật. [4] 1.1.2. Người có công với cách mạng Ưu đãi người có công có thể hiểu là sự đãi ngộ đặc biệt cả về vật chất và tinh thần của Nhà nước, của xã hội nhằm đền đáp công lao to lớn đối với những người đã có nhiều cống hiến, hy sinh cho sự nghiệp giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc. Đó là trách nhiệm của Nhà nước thông qua việc xây dựng những hệ thống chính sách cụ thể, phát huy truyền thống tốt đẹp, tổ chức các phong trào, đóng góp công sức đền ơn đáp nghĩa đối với người có công với cách mạng. Mục tiêu của chính sách ưu đãi người có công với cách mạng là nêu cao những giá trị tinh thần cao đẹp của dân tộc, định hướng thể chế chính trị của Nhà nước, góp phần phát triển kinh tế, xã hội ở các địa phương trên cả nước. Ưu đãi người có công với cách mạng mang tính chất truyền thống của dân tộc, quan tâm giải quyết các vấn đề xã hội gắn với phát triển kinh tế, an sinh xã hội, nâng cao đời sống nhân dân tại các địa phương. Trình độ phát triển kinh tế- xã hội là điều kiện vật chất để thực hiện chính sách xã hội. Chỉ có trên cơ sở thực hiện có hiệu quả chính sách kinh tế, mới có thể nâng cao năng suất lao động, nâng cao cơ sở vật chất để thực hiện chính sách xã hội, thực hiện công bằng xã hội. Ngược lại, chính sách xã hội ảnh hưởng trực tiếp tới việc thực hiện các mục tiêu kinh tế tác động tới năng suất, chất 13
lượng, hiệu quả lao động, góp phần ổn định xã hội. Qua đó thể hiện chính sách ưu đãi xã hội, góp phần ổn định và phát triển xã hội, tạo điều kiện cho nền kinh tế phát triển mạnh mẽ và vững chắc. Khoản 1, khoản 3, Điều 59 Hiến pháp năm 2013 xác định: “Nhà nước, xã hội tôn vinh, khen thưởng, thực hiện chính sách ưu đãi đối với người có công với nước”, “Nhà nước có chính sách phát triển nhà ở, tạo điều kiện để mọi người có chỗ ở”. Chính vì vậy, các cấp, các ngành cần quan tâm nhiều đối với người có công với cách mạng, nhất là chính sách hỗ trợ nhà ở cho họ, đáp ứng được mục tiêu xây dựng đất nước, chăm lo đời sống cho người có công ở các địa phương. Đối với những người đã dũng cảm hy sinh một phần xương máu của mình cho bình yên của dân tộc, hòa bình của đất nước, các cấp chính quyền địa phương cần quan tâm xây dựng vườn hoa và bia tưởng niệm ghi công anh dũng của các liệt sỹ, để đời đời giáo dục tinh thần yêu nước cho nhân dân ta. Vì vậy, thực hiện chính sách đối với người có công thể hiện ngay trong bản chất và chức năng quản lý của nhà nước. Nhà nước ta vừa là tổ chức chính trị đặc biệt, đại diện cho giai cấp công nhân và nhân dân lao động và cũng là đại diện cho dân tộc. Thực hiện chính sách người có công là kết hợp lợi ích giai cấp và lợi ích dân tộc, đảm bảo cho đất nước, cho dân tộc ngày càng vững mạnh và phát triển đi lên. Việc xác định người có công với cách mạng, giúp đỡ cách mạng đã được Nhà nước xác định thông qua hình thức như tặng kỷ niệm chương hay bằng có công với Nhà nước đối với cá nhân, được hưởng các chính sách thương binh, bệnh binh..... Như vậy, người có công với cách mạng là những người được Nhà nước tặng thưởng các phần thưởng cao quý, ghi nhận thành tích có công với cách mạng và họ được hưởng chính sách theo quy định. [64] 1.1.3. Chính sách hỗ trợ nhà ở cho NCC với cách mạng 14