Luận văn Thạc sĩ Chính sách công: Thực hiện chính sách phát triển cán bộ Đoàn chuyên trách cấp xã trên địa bàn tỉnh Quảng Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:62

Thêm vào BST

Báo xấu

36
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trên cơ sở làm sáng tỏ việc thực hiện chính sách phát triển cán bộ Đoàn chuyên trách ở cấp xã trên địa bàn tỉnh, luận văn sẽ đưa ra một số giải pháp nhằm góp phần thực hiện tốt chính sách đối với cán bộ Đoàn chuyên trách ở cấp xã trên địa bàn tỉnh Quảng Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Chính sách công: Thực hiện chính sách phát triển cán bộ Đoàn chuyên trách cấp xã trên địa bàn tỉnh Quảng Nam

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI VÕ QUANG HÂN THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÁN BỘ ĐOÀN CHUYÊN TRÁCH Ở CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG HÀ NỘI - 2020
VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI VÕ QUANG HÂN THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÁN BỘ ĐOÀN CHUYÊN TRÁCH Ở CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NAM Chuyên ngành : Chính sách công Mã số : 834.04.02 LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. BẠCH HỒNG VIỆT HÀ NỘI - 2020
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất chú trọng đến vai trò của công tác cán bộ, Người từng dạy: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”. Quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng ta đã chỉ rõ: Muốn đổi mới đội ngũ cán bộ trước hết phải đổi mới công tác cán bộ và đội ngũ những người làm công tác tổ chức cán bộ. Từ khi thực hiện đường lối đổi mới đến nay, Đảng ta không ngừng bổ sung, hoàn chỉnh hệ thống quan điểm, đường lối về công tác cán bộ và kiên trì lãnh đạo thực hiện, nhiều chủ trương, giải pháp lớn về công tác cán bộ, được cụ thể hóa và từng bước đi vào cuộc sống. Đội ngũ cán bộ Đoàn là một bộ phận hợp thành đội ngũ cán bộ của Đảng hoạt động trong các loại hình tổ chức Đoàn và phong trào thanh niên; là người trực tiếp đưa đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước vào lực lượng đoàn viên thanh niên; là một trong những nhân tố quyết định đến chất lượng, hiệu quả hoạt động của tổ chức Đoàn và phong trào thanh niên tại địa phương. Đoàn Thanh niên được tổ chức và vận hành theo mô hình hành chính từ trung ương đến cấp xã, có đội ngũ cán bộ Đoàn chuyên trách và bán chuyên trách. Trong giai đoạn cách mạng hiện nay, Đảng ta luôn luôn giành sự quan tâm đặc biệt đến công tác xây dựng đội ngũ cán bộ, là nhân tố quyết định đến sự nghiệp đổi mới và sự sống còn của một chế độ. Bởi vì cán bộ là lực lượng nòng cốt trong bộ máy tổ chức của Đảng, Nhà nước và các đoàn thể quần chúng, đồng thời là người lãnh đạo, quản lý điều hành toàn bộ guồng máy trong hệ thống chính trị. Chính sách phát triển cán bộ là công cụ và giải pháp nhằm xây dựng
đội ngũ cán bộ có chất lượng chuyên môn cao đáp ứng yêu cầu của từng giai đoạn, từng thời kỳ cách mạng. Công tác cán bộ bao gồm nhiều mắt xích như: đánh giá, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển, bổ nhiệm, điều động, bố trí, sử dụng, quản lý, khen thưởng, kỷ luật, đãi ngộ đối với cán bộ. Các mắt xích này liên hoàn, đan xen nhau, có liên hệ chặt chẽ, mật thiết, tác động lẫn nhau vì thực hiện tốt mắt xích này sẽ vừa là tiền đề, vừa là cơ sở để thực hiện tốt các mắt xích khác trong công tác cán bộ. Cán bộ đoàn thuộc nhóm cán bộ hoạt động chính trị -xã hội, trực tiếp làm công tác thanh niên và thực hiện công tác tuyên truyền, vận động thanh thiếu nhi theo đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và Điều lệ Đoàn, là vườn ươm đội ngũ cán bộ kế cận dự bị cho Đảng, Mặt trận và các đoàn thể chính trị - xã hội. Do đó cần nhất thiết phải xây dựng đội ngũ cán bộ đoàn chuyên trách có bản lĩnh chính trị vững vàng, có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ đủ tự tin và bản lĩnh trong công tác điều hành thực hiện nhiệm vụ nhằm đáp ứng với yêu cầu, nhiệm vụ công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi trong giai đoạn mới hiện nay. Để có được đội ngũ những cán bộ đoàn tốt, đáp ứng với yêu cầu ngày càng cao của công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi, rõ ràng công tác phát triển cán bộ Đoàn là rất quan trọng. Quảng Nam là tỉnh nằm ở khu vực duyên hải Nam Trung bộ, được thành lập vào ngày 01/01/1997 sau khi chia tách tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng thành hai đơn vị hành chính cấp tỉnh trực thuộc trung ương. Tỉnh Quảng Nam gồm 18 đơn vị hành chính cấp huyện, với 241 xã, phường, thị trấn. Giai đoạn đầu khi thành lập, công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ Đoàn chuyên trách cấp xã còn nhiều khó khăn. Đến nay đội ngũ cán bộ Đoàn chuyên trách cấp xã cơ bản ổn định, được củng cố, kiện toàn thường xuyên và
chất lượng ngày một được nâng lên. Việc lựa chọn, quy hoạch, đào tạo bồi dưỡng, điều động, luân chuyển, bố trí sử dụng và chuẩn hóa đội ngũ cán bộ Đoàn chuyên trách ở cấp xã theo tiêu chuẩn, quy định trong các văn bản hướng dẫn của Tỉnh, của Trung ương được các cấp ủy Đảng quan tâm nhiều hơn và đến nay công tác cán bộ từng bước đi vào nền nếp, chất lượng ngày càng nâng cao góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ đủ năng lực, phẩm chất, uy tín, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác quy hoạch đội ngũ cán bộ Đoàn chuyên trách cấp xã còn nhiều hạn chế, bất cập, chưa đúng nguyên tắc, quy trình, thiếu khoa học, còn mang tính hình thức, chưa thật công tâm, khách quan; chưa vận dụng và phát huy tốt nguyên tắc tập trung dân chủ trong quy hoạch cán bộ. Công tác chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện quy hoạch cán bộ đoàn giữa cấp uỷ Đảng và Ban chấp hành tỉnh Đoàn Quảng Nam chưa có sự thống nhất chung, đến việc chồng chéo trong quy hoạch cán bộ, lúng túng trong quy trình thực hiện về các mốc thời gian, giữa nhiệm kỳ Đại hội của Đảng và của tổ chức Đoàn thanh niên. Thực tế việc quy hoạch cán bộ đoàn chuyên trách ở cấp xã mới chỉ chú ý đến quy hoạch “đầu vào” còn “đầu ra” thì chưa được quan tâm nhiều. Bên cạnh đó, khâu tuyển chọn đầu vào của cán bộ đoàn chuyên trách ở cấp xã tương đối hỗn hợp với trình độ chuyên môn khác nhau, nên công tác quy hoạch cán bộ Đoàn chuyên trách ở cấp xã càng gặp không ít khó khăn và phức tạp. Thực hiện Nghị quyết số 42-NQ/TW ngày 30/11/2004 của Bộ Chính trị, khóa X về “Công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước” và Kết luận số 60-KL/TW, ngày 08/10/2019 của Bộ Chính trị, khóa XII về “về độ tuổi tái cử chính quyền và trình độ chuyên môn, lý luận chính trị đối với nhân sự tham gia cấp ủy các cấp nhiệm kỳ 2020 - 2025. Tỉnh ủy Quảng Nam đã ban hành Nghị quyết số
15-NQ/TU, ngày 26/11/2019 về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, kiện toàn tổ chức bộ máy từ nay đến hết năm 2020 và định hướng đến năm 2025. Các tổ chức Đoàn thanh niên trên địa bàn toàn tỉnh đã được Tỉnh uỷ quan tâm triển khai về công tác quy hoạch phát triển cán bộ Đoàn chuyên trách ở cấp xã. Từ khi các nghị quyết về công tác cán bộ được Bộ Chính trị, BCH đảng bộ tỉnh ban hành, công tác quy hoạch đội ngũ cán bộ đoàn chuyên trách cấp xã được các cấp ủy Đảng trên địa bàn tỉnh Quảng Nam triển khai một cách đồng bộ, quyết liệt, khoa học đảm bảo được các bước quy trình trong công tác quy hoạch cán bộ. Mặc dù, quy hoạch cán bộ Đoàn chuyên trách ở cấp xã đã được các cấp, các ngành quan tâm chỉ đạo tuy nhiên đôi lúc đôi nơi việc thực hiện bước đầu về mặt trình tự thủ tục chưa đảm bảo được yêu cầu đề ra, thực hiện quy hoạch cán bộ chưa chặt chẽ, chưa công khai, minh bạch, do đó cần tập trung nghiên cứu và làm sáng tỏ các vấn đề để công tác quy hoạch đội ngũ cán bộ đoàn chuyên trách ở cấp xã trên địa bàn tỉnh Quảng Nam trong thời gian tới đạt được hiệu quả cao nhất. Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn đặt ra đối với đội ngũ cán bộ Đoàn chuyên trách ở cấp xã trên địa bàn tỉnh Quảng Nam, học viên chọn đề tài: “Thực hiện chính sách phát triển cán bộ Đoàn chuyên trách cấp xã trên địa bàn tỉnh Quảng Nam” làm luận văn cao học chuyên ngành Chính sách công. 2. Tình hình nghiên cứu đề tài Hiện nay đã có nhiều đề tài nghiên cứu về công tác cán bộ Đoàn cũng như công tác đánh giá, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ Đoàn, đặc biệt công tác quy hoạch đội ngũ cán bộ Đoàn có nhiều đề tài khoa học, nhiều bài viết, luận văn, luận án nghiên cứu: - Ấn phẩm “Giải pháp nhằm thực hiện tốt chính sách cán bộ đối với cán bộ đoàn cấp xã tại Bắc Cạn” của tác giả Triệu Quang Hùng đăng trên báo thanhnienviet.vn ngày 15/01/2018. Bài viết nêu lên những thuận lợi, khó khăn
của cán bộ Đoàn cấp xã và đề ra những giải pháp để thực hiện tốt chính sách đối với cán bộ đoàn cấp xã tại tỉnh Bắc Cạn. - Ấn phẩm “Đào tạo, bồi dưỡng và trẻ hoá đội ngũ cán bộ đoàn trong giai đoạn hiện nay” của tác giả Dương Văn An đăng trên Tạp chí Tổ chức Nhà nước năm 2010: Bài viết nói về tầm quan trọng của việc Đào tạo, bồi dưỡng trình độ chuyênmôn cho cán bộ tham gia làm công tác đoàn và quy định về độ tuổi của cán bộ đoàn trong giai đoạn hiện nay. - Ấn phẩm “Công tác cán bộ Đoàn” của tác giả Hoàng Hiệp đăng trên Báo Đà Nẵng năm 2011. Bài viết nêu lên việc đào tạo, bồi dưỡng để xây dựng đội ngũ cán bộ đoàn đủ tâm - đủ tầm, xứng đáng là những thủ lĩnh thanh niên. - Luận văn thạc sĩ “Công tác phát triển cán bộ Đoàn tại thành phố Quảng Ngãi trong giai đoạn hiện nay” (2015) của học viên Võ Đoàn Sông Trà, Học viện Khoa học xã hội - Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam. Nhìn chung, các công trình nghiên cứu đã nêu ra nhiều vấn đề rất cơ bản cả về lý luận và thực tiễn trong công tác phát triển cán bộ đoàn, tuy nhiên chưa có tài liệu nào nghiên cứu về thực hiện chính sách phát triển cán bộ Đoàn chuyên trách ở cấp xã trên địa bàn tỉnh Quảng Nam trong giai đoạn hiện nay. Vì vậy, học viên chọn đề tài “Thực hiện chính sách phát triển cán bộ Đoàn chuyên trách ở cấp xã trên địa bàn tỉnh Quảng Nam” nhằm nghiên cứu, phân tích, đánh giá thực trạng và đưa ra những định hướng, giải pháp cụ thể đối với chính sách phát triển cán bộ Đoàn chuyên trách ở cấp xã của tỉnh Quảng Nam trong thời gian đến là hoàn toàn cấp thiết.. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở làm sáng tỏ việc thực hiện chính sách phát triển cán bộ Đoàn chuyên trách ở cấp xã trên địa bàn tỉnh, luận văn sẽ đưa ra một số giải pháp nhằm góp phần thực hiện tốt chính sách đối với cán bộ Đoàn chuyên
trách ở cấp xã trên địa bàn tỉnh Quảng Nam. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để thực hiện mục đích nghiên cứu trên, luận văn hướng đến thực hiện một số nhiệm vụ như sau: - Hệ thống lại cơ sở lý luận trong thực hiện chính sách phát triển cán bộ Đoàn chuyên trách ở cấp xã trên địa bàn tỉnh Quảng Nam. - Phân tích, đánh giá thực trạng thực hiện chính sách phát triển cán bộ Đoàn chuyên trách ở cấp xã của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Quảng Nam từ năm 2017 đến năm 2020; - Đưa ra những định hướng, giải pháp và kiến nghị nhằm hoàn thiện chính sách phát triển cán bộ Đoàn chuyên trách ở cấp xã trên địa bàn tỉnh Quảng Nam trong thời gian đến. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu của luận văn là thực hiện chính sách phát triển cán bộ Đoàn chuyên trách ở cấp xã trên địa bàn tỉnh Quảng Nam. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Về không gian: trên địa bàn tỉnh Quảng Nam. - Về thời gian: Từ năm 2017 đến năm 2020. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Luận văn được thực hiện trên cơ sở lý luận các quan điểm của Chủ nghĩa Mác - Lênin, những luận điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh và các quan điểm, đường lối, chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, của Nhà nước và của tổ chức Đoàn thanh niên về chính sách phát triển cán bộ Đoàn chuyên trách. 5.2. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn chủ yếu sử dụng các phương pháp liên ngành, đa ngành trong khoa học xã hội với các phương pháp cụ thể như: lôgic và lịch sử, quy nạp và diễn dịch, trừu tượng và cụ thể; phân tích và tổng hợp các tư liệu, thống kê các báo cáo, các kết quả nghiên cứu về công tác cán bộ đoàn ở cấp xã. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Ý nghĩa lý luận Luận văn góp phần làm rõ các vấn đề liên quan đến cơ sở lý luận chung và thực tiễn của quá trình thực hiện chính sách phát triển cán bộ đoàn chuyên trách ở cấp xã trên địa bàn tỉnh Quảng Nam hiện nay. Luận văn cung cấp những thông tin, số liệu qua quá trình thu thập tư liệu từ các cơ sở Đoàn xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh Quảng Nam, qua đó góp phần làm phong phú hệ thống lý luận của khoa học chính sách công. 6.1. Ý nghĩa thực tiễn Luận văn mong muốn góp phần thiết thực trong việc lý giải những tồn tại hạn chế của chính sách phát triển cán bộ đoàn chuyên trách cấp xã trong thời gian qua và đưa ra các định hướng giải pháp, kiến nghị được áp dụng trong thực tiễn công tác cán bộ đoàn chuyên trách cấp xã hiện nay. Luận văn bảo vệ thành công sẽ là tài liệu tham khao hữu ích cho những người làm công tác cán bộ đoàn chuyên trách cấp xã. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, kết cấu của luận văn được bố trí cụ thể thành 3 chương như sau: Chương 1: Một số vấn đề lý luận về thực hiện chính sách phát triển cán bộ Đoàn chuyên trách ở cấp xã. Chương 2: Thực trạng chính sách phát triển cán bộ đoàn chuyên trách ở cấp xã trên địa bàn Tỉnh Quảng Nam. Chương 3: Định hướng và giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện chính
sách phát triển cán bộ Đoàn chuyên trách cấp xã trên địa bàn tỉnh Quảng Nam.
CHƯƠNG 1 MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÁN BỘ ĐOÀN CHUYÊN TRÁCH Ở CẤP XÃ 1.1. Một số khái niệm cơ bản 1.1.1. Khái niệm chính sách công Chính sách công là một tập hợp các quyết định của Nhà nước liên quan với nhau nhằm giải quyết các vấn đề kinh tế - xã hội của một đất nước, quốc gia, lãnh thổ, dân tộc theo ý chí của Đảng cầm quyền. Chính sách công còn được hiểu là một chính sách của Nhà nước có ảnh hưởng trực tiếp hay gián tiếp đến cuộc sống của nhân dân, thể hiện quan điểm, thái độ và cách xử sự của Nhà nước về một vấn đề công trong xã hội. Chính sách công là tập hợp những quyết định mang tính chính trị của một quốc gia, một dân tộc nhằm đưa ra những định hướng hành động đối với một vấn đề công cộng trong xã hội, hiện tượng tồn tại trong đời sống xã hội để thúc đẩy sự phát triển nhằm đạt được những mục tiêu xã hội nhất định. Từ những quan niệm trên, khái niệm chính sách công có thể khái quát cụ thể như sau: “Chính sách công là tập hợp các quyết định chính trị có liên quan của Đảng và Nhà nước nhằm lựa chọn các mục tiêu cụ thể với giải pháp và công cụ thực hiện giải quyết các vấn đề của xã hội theo mục tiêu xác định của Đảng chính trị cầm quyền” [10]. 1.1.2. Khái niệm cán bộ Đoàn cơ sở, cán bộ đoàn chuyên trách, cán bộ đoàn kiêm nhiệm Cán bộ là vấn đề rất quan trọng, trong tình hình hiện nay vấn đề đó càng trở nên cấp bách và có ý nghĩa quyết định đến sự nghiệp đổi mới và sự sống còn của một chế độ. Bởi vì, cán bộ là lực lượng nòng cốt trong bộ máy tổ chức của Đảng, Nhà nước và các đoàn thể quần chúng, đồng thời là người
lãnh đạo quản lý điều hành toàn bộ guồng máy trong hệ thống chính trị. Mỗi giai đoạn cách mạng đều có nhiệm vụ, yêu cầu khác nhau. Do vậy, đội ngũ cán bộ phải luôn được củng cố, đào tạo, nâng lên ngang tầm và thích ứng với yêu cầu từng giai đoạn cách mạng. Nếu chất lượng cán bộ không chuyển kịp với tình hình và nhiệm vụ mới thì không những cán bộ không quyết định thắng lợi đường lối mà còn mắc sai lầm. Đội ngũ cán bộ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh các cấp gồm: Cán bộ đoàn chủ chốt, cán bộ đoàn chuyên trách, cán bộ đoàn bán chuyên trách, cán bộ đoàn không chuyên trách, cán bộ đoàn kiêm nhiệm. Trong đó, đội ngũ cán bộ đoàn chủ chốt là những cán bộ đứng đầu, quan trọng nhất, có tác dụng chi phối chính toàn bộ hoạt động của tổ chức đoàn thanh niên ở từng cấp, từ cơ sở đến Trung ương như bí thư đoàn xã, bí thư huyện đoàn, bí thư tỉnh đoàn. Trong hệ thống phân cấp hành chính ở nước ta hiện nay, cấp cơ sở là cấp thấp nhất, thường được gọi chung là cấp xã, bao gồm cả xã, phường, thị trấn. Cán bộ cấp cơ sở nói chung và cán bộ đoàn cơ sở nói riêng là những người hàng ngày tiếp xúc trực tiếp với nhân dân, có điều kiện gần gũi, hiểu biết về người dân; nắm bắt tâm tư, tình cảm, nguyện vọng và những nhu cầu của nhân dân, phát hiện kịp thời những vấn đề đang phát sinh từ thực tiễn cuộc sống. Đồng thời, họ cũng là những người trực tiếp đưa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các chủ trương của Đoàn vào cuộc sống. Cán bộ đoàn cấp cơ sở là những người tham gia Ban Thường vụ đoàn cấp xã, phường, thị trấn. Họ là những người xung kích đi đầu trong các hoạt động của Đoàn ở địa phương; là cánh tay nối dài của Đảng, Nhà nước, Mặt trận ở cơ sở đến thanh niên, đoàn viên. Cán bộ đoàn cấp cơ sở là những người được bầu lên bởi đại hội đoàn. Trong đời sống hằng ngày họ là những người gương mẫu, được sự tín nhiệm của đoàn viên, sự tin tưởng của Đảng, chính
quyền, Mặt trận; là lực lượng đi đầu, làm gương cho các thế hệ thiếu niên, nhi đồng, trong xây dựng nếp sống văn hóa, giáo dục truyền thống đạo đức, giữ gìn thuần phong mỹ tục, phong chống tệ nạn xã hội, mê tín, dị đoan... Ngoài ra, cán bộ đoàn cấp cơ sở còn là đội ngũ cán bộ dự bị cho Đảng, chính quyền, Mặt trận và các đoàn thể chính trị - xã hội. Tóm lại, cán bộ đoàn là lớp thế hệ trẻ tuổi, năng động, sáng tạo, nhiệt tình, tâm huyết trong hoạt động phong trào, có tư duy và lối sống cởi mở, chan hòa, dễ gần gũi, sống chân tình và cùng hòa mình vào thanh niên, luôn đồng hành với đoàn viên thanh niên trên tất cả các mặt của đời sống xã hội. Người cán bộ đoàn trước hết phải có đời tư trong sáng, phải là tấm gương sáng trong cuộc sống đời thường, là một công dân tốt trong cộng đồng khu dân cư, có như thế thì mới dễ thuyết phục, vận động đoàn viên thanh niên trong các phong trào hành động cách mạng của tuổi trẻ; phải là người có năng lực trong việc tạo dựng các mối quan hệ với cả hệ thống chính trị và có liên hệ mật thiết với nhân dân nhằm tranh thủ sự quan tâm ủng hộ đối với công tác thanh niên. Cán bộ đoàn phải là người có bản lĩnh chính trị vững vàng, luôn kiên định trước mọi khó khăn thách thức, dám nghĩ dám làm, luôn quyết đoán trong việc đề ra nội dung, phương pháp công tác phù hợp với từng giai đoạn, từng thời kỳ. Cán bộ đoàn là người nhiệt tình, năng động trong việc thực hiện các vấn đề công tác của xã hội, chăm lo quyền và lợi ích chính đáng cho đoàn viên thanh niên. Có kỹ năng và nghiệp vụ công tác Đoàn - Hội - Đội; có trình độ chuyên môn và nghiệp vụ ngang tầm với nhiệm vụ chính trị trong từng giai đoạn, từng thời kỳ. Có khả năng tổ chức, thiết kế các hoạt động cụ thể thiết thực, phù hợp với từng lứa tuổi, từng nhóm thanh niên. Vì vậy, có thể nói cán bộ đoàn đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong công tác thanh niên, xứng đáng là chỗ dựa tinh thần đáng tin cậy cho đoàn viên thanh niên, là người giữ ngọn lửa nhiệt huyết để cổ vũ và thúc đẩy phong trào hành động cách mạng của
đoàn viên thanh niên. Nghị quyết 06 của Ban thường vụ Trung ương Đoàn năm 1976 cho rằng, cán bộ Đoàn thanh niên là một bộ phận cán bộ của Đảng… là cán bộ chính trị, cán bộ vận động thanh niên, với nhiệm vụ chủ yếu là giáo dục cộng sản chủ nghĩa cho thế hệ trẻ; là lực lượng hậu bị của Đảng; phải có độ tuổi trẻ và thời gian công tác nhất định, thường xuyên chu chuyển và thay thế. Nghị quyết Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ IX nhiệm kỳ 2007-2012 xác định: “Cán bộ đoàn là nhân tố then chốt, công tác cán bộ đoàn là bộ phận quan trọng của công tác cán bộ của Đảng nhằm xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ đoàn, đồng thời bổ sung cán bộ cho hệ thống chính trị”. Nghị quyết Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XI nhiệm kỳ 2017-2022 xác định: “Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ đoàn có chất lượng, trưởng thành từ phong trào thanh niên. Thực hiện tốt tất cả các khâu của công tác cán bộ, nhất là công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ. Tiếp tục nghiên cứu, điều chỉnh, hoàn thiện các quy chế, quy định về rèn luyện tác phong, thực hiện lề lối công tác của cán bộ đoàn gắn với các yêu cầu chống suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”. Quy chế cán bộ Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh (kèm theo Quyết định số 289-QĐ/TW ngày 08/02/2010 của Ban Bí thư) quy định cán bộ Đoàn là những người giữ chức danh bí thư chi đoàn, phó bí thư, bí thư đoàn cấp cơ sở trở lên; Những người làm việc trong các cơ quan chuyên trách của Đoàn và trực tiếp làm công tác Đoàn, Hội, Đội, phong trào thanh thiếu nhi từ cấp huyện và tương đương trở lên; Trợ lý thanh niên, cán bộ ban thanh niên trong Quân đội nhân dân; Ủy viên ban công tác thanh niên các cấp trong Công an nhân dân [9]. Cán bộ đoàn trước hết phải là cán bộ chính trị, bản thân cán bộ đoàn
phải tiên tiến về mặt chính trị, phải thực hiện nhiệm vụ định hướng chính trị và giáo dục tư tưởng cho đoàn viên, thanh niên. Cán bộ đoàn là những người trẻ tuổi, là bạn đồng hành của thanh niên, là “cầu nối” giữa Đảng, Chính Phủ với tuổi trẻ; là người nhiệt tình công tác xã hội, chăm lo lợi ích chính đáng của quần chúng thanh niên; là người hiểu biết sâu sắc về đối tượng quần chúng thanh niên để báo cáo với tổ chức Đoàn, tổ chức Đảng và nhà nước nhằm có những chính sách phù hợp. Cán bộ đoàn chuyên trách là những người được hưởng lương để chuyên làm công tác đoàn, hội, đội, phong trào thanh thiếu nhi [9]. Cán bộ đoàn kiêm nhiệm là những người làm công tác Đoàn và phong trào TTN trong các cơ quan, doanh nghiệp, trường học, các đơn vị Quân đội nhân dân, Công an nhân dân... họ là những người không hưởng lương trực tiếp từ ngân sách nhà nước. 1.2. Thực hiện chính sách phát triển cán bộ Đoàn chuyên trách Việc xác định vấn đề chính sách được bắt đầu bằng việc nhận biết, đó là những nhận biết thường xoay quanh về những khó khăn, vướng mắc trong đời sống hằng ngày của xã hội hoặc những vấn đề không hợp lý gây nên sự đối lập, mất cân bằng, mất ổn định về kinh tế - xã hội, cản trở sự tăng trưởng về kinh tế hoặc những nhu cầu trong tương lai cần được thực hiện bằng chính sách của nhà nước. Vì vậy vấn đề của chính sách luôn gắn liền với sự phát triển trên tất cả mọi mặt của xã hội. Vấn đề của chính sách phát triển cán bộ đoàn phát sinh trong quá trình triển khai tổ chức thực hiện nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ đoàn đến mức độ cần được giải quyết, dẫn tới số lượng đội ngũ cán bộ đoàn làm việc chưa thật sự như mong muốn, chưa đầy đủ, chu đáo; có thể tuyển dụng cán bộ đoàn thiếu năng lực thực tiễn công tác, xác định chưa đảm bảo cán bộ đoàn cần phát triển năng lực công tác, phương pháp tiếp cận phát triển cán bộ đoàn
chưa thật sự phù hợp, nội dung phát triển cán bộ đoàn chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu phát triển năng lực thực tiễn, mức lương, mức phụ cấp còn thấp chưa đáp ứng đảm bảo cho chi phí để trang trải sinh hoạt hằng ngày của cán bộ đoàn. Việc xác định rõ vấn đề chính sách đóng vai trò quyết định trong quá trình hoạch định và thực thi chính sách cũng như quyết định toàn bộ đến quá trình thực thi chính sách được thành công hay thất bại. Bên cạnh năng lực thực tiễn của đội ngũ cán bộ Đoàn, chế độ đãi ngộ, phương pháp quản lý cán bộ đoàn cũng ảnh hưởng không nhỏ đến vấn đề chính sách, bởi lẽ thu nhập của cán bộ Đoàn hiện nay thấp hơn mức bình quân so với thu nhập chung của toàn xã hội, dẫn đến việc cán bộ đoàn thiếu tâm huyết với tổ chức, cũng như thiếu động lực trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Chủ trương của Đảng ta nhằm “tập hợp rộng rãi các loại cán bộ, trọng dụng nhân tài, không phân biệt đảng viên hay người ngoài Đảng, dân tộc, tôn giáo, người ở trong nước hay người Việt Nam định cư ở nước ngoài” chưa mang lại kết quả như mong đợi, ngược lại tình trạng cán bộ đoàn bỏ công tác để chuyển sang làm việc ỷ các công ty, nhà máy, xí nghiệp, doang nghiệp tư nhân… đã dần dần xuất hiện và có chiều hướng gia tăng. Khi thực hiện tốt các chính sách phát triển cán bộ Đoàn chuyên trách, Tổ chức Đoàn thanh niên sẽ thu hút được nhiều cán bộ làm công tác Đoàn và và phong trào thanh thiếu nhi giỏi về chuyên môn, tốt về đạo đức, lối sống và bản lĩnh về lập trường tư tưởng, giúp cho những cán bộ Đoàn an tâm tử tưởng để cống hiến hết mình cho tổ chức Đoàn, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. 1.2.1. Chính sách tuyển dụng, tuyển chọn cán bộ Đoàn chuyên trách Tuyển dụng đội ngũ cán bộ đoàn có đủ phẩm chất chính trị và năng lực chuyên môn đóng một vai trò quan trọng trong việc xây dựng đọi ngũ cán bộ đoàn tại địa phương. Đại đa số cán bộ đoàn chưa đảm bảo các tiêu chuẩn của
một cán bộ chuyên trách như trình độ chuyên môn, trình độ lý luận chính trị, kỹ năng, nghiệp vụ... khi mới tuyển dụng, do đó ảnh hưởng nhiều đến chất lượng chuyên môn. Theo mục 2, Điều 38, Luật cán bộ công chức, việc tuyển dụng cán bộ công chức phải theo các nguyên tắc: bảo đảm công khai, minh bạch, khách quan và đúng pháp luật; bảo đảm tính cạnh tranh; tuyển chọn đúng người đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ và vị trí làm việc; ưu tiên tuyển chọn người có tài năng, người trong gia đình có công với nước, người dân tộc thiểu số. Công tác tuyển dụng cán bộ, công chức đã được thực hiện bằng nhiều phương thức khác nhau như thi tuyển, luân chuyển, điều động, bổ nhiệm và tập trung vào những cán bộ trình độ năng lực. Tuy nhiên, bên cạnh đó việc tuyển dụng vẫn còn gặp phải những vấn đề như chất lượng đầu vào; tuyển dụng người có trình độ năng lực hạn chế. Đối với các tiêu chuẩn quy định về tuyển dụng cán bộ đoàn tập trung chú trọng vào các văn bằng chứng chỉ của người được tuyển dụng mà ít quan tâm đặt vấn đề đến năng lực công tác thực tế của họ. Mặt khác, về mặt văn bản luôn nhấn mạnh những quy định rất chặt chẽ nhưng một số cơ quan, đơn vị chưa thực hiện nghiêm túc, minh bạch, khách quan mà thường đặt ra “các quy định nội bộ” để định hướng và ưu tiên cho các mối quan hệ, con cháu trong ngành. Việc bố trí, bổ nhiệm, tuyển chọn cán bộ chúng ta chỉ làm tại thời điểm làm quy trình về công tác cán bộ, chưa công khai rộng rãi trên hệ thống phương tiện thông tin đại chúng. Đó cũng là một trong những nguyên nhân cốt lõi cản trở sự phát triển cũng như sự thiếu nhất quán trong đội ngũ cán bộ, công chức, trong đó có đội ngũ cán bộ Đoàn. 1.2.2. Vấn đề quy hoạch phát triển đội ngũ cán bộ Đoàn chuyên trách Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 19/5/2018 của Hội nghị lần thứ 7, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa XII cũng đã quan tâm đặt vấn đề đến công tác quy hoạch đội ngũ cán bộ ở cấp xã trong đó chỉ tiêu
đề ra là phấn đấu đến năm 2030: 100% cán bộ chuyên trách cấp xã có trình độ cao đẳng, đại học và được chuẩn hoá về lý luận chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng công tác. Do đó, quy hoạch phát triển cán bộ đoàn chuyên trách cấp xã là công tác phát hiện nguồn cán bộ có đủ đức, đủ tài đưa vào quy hoạch nhằm tạo nguồn phát triển cho đội ngũ cán bộ các hội đoàn thể cũng như các chức danh lãnh đạo của đảng và chính quyền sau này đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ chính trị hiện nay. Tuy nhiên, qua thực tiễn công tác xuất hiện nhiều hạn chế, bất cập trong công tác quy hoạch cán bộ Đoàn. Việc quy hoạch, bố trí sử dụng mang tính chủ quan, cảm tính, chưa hợp lý, thiếu dân chủ, một số trường hợp còn biểu hiện hình thức, dễ dãi, chưa lấy năng lực công tác và hiệu quả công việc làm thước đo để đánh giá. Đồng thời, quy hoạch chức danh này, nhưng khi bố trí thì chức danh khác, đào tạo, bồi dưỡng thì chạy theo nhu cầu của cán bộ không theo quy hoạch. Do vậy quy hoạch bất hợp lý, còn chung chung nặng về hình thức, tính khả thi chưa cao, chất lượng còn thấp, mang tính đối phó. 1.2.3. Chính sách đào tạo, bồi dưỡng phát triển cán bộ Đoàn chuyên trách Xuất phát từ vai trò quan trọng của công tác cán bộ mà Đảng ta luôn coi trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng cán bộ, xem đó là việc làm thường xuyên, là nội dung trọng yếu trong công tác xây dựng Đảng trong đó có công tác cán bộ Đoàn. Trong từng thời kỳ lịch sử, từng hoàn cảnh cụ thể, có phương pháp triển khai công tác quy hoạch cán bộ rất khác nhau. Chính vì vậy, các cấp bộ Đoàn cần xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng đối với từng loại cán bộ như: Mở rộng diện đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trong hệ thống chính trị và tổ chức xã hội. Đặc biệt chú trọng phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng nhân tài, tạo nguồn cán bộ ở địa phương, cơ sở; Đào tạo, bồi dưỡng trước khi bổ nhiệm, đề bạt; khắc phục tình trạng bầu cử, bổ nhiệm rồi mới đưa đi đào
tạo. Từ hoạt động thực tiễn của công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi cần nâng cao dân trí, bồi dưỡng nhân tài để xây dựng phát triển đội ngũ cán bộ đoàn một cách bài bản, chính quy, có hệ thống và tổ chức hoạt động thật sự chuyên nghiệp, khoa học. Nghị quyết Hội nghị lần thứ 9 của BCH Trung ương Đảng, khóa X đã nêu rõ: “Chăm lo công tác tổ chức xây dựng Đảng. Tiếp tục đổi mới, kiện toàn tổ chức bộ máy của Đảng và của cả hệ thống chính trị; đổi mới đồng bộ các khâu của công tác cán bộ, tăng cường dân chủ, nâng cao chất lượng công tác cán bộ; xây dựng các quy chế, quy định cụ thể để quản lý cán bộ và thuận lợi cho việc kịp thời thay thế, miễn nhiệm cán bộ năng lực, phẩm chất kém, không hoàn thành nhiệm vụ, mất uy tín, có sai phạm và phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng, bổ nhiệm, đề bạt được cán bộ có đức, có tài, trẻ, cán bộ nữ vào các vị trí phù hợp”. Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, là môi trường đào tạo, rèn luyện tốt nhất cho thế hệ cán bộ tương lai, bởi tính đặc thù của công tác đoàn quy định người cán bộ Đoàn muốn tồn tại và phát huy được khả năng, mỗi người phải tự giác rèn luyện để thích ứng nhanh với yêu cầu công tác đặt ra; đồng thời cán bộ Đoàn là cán bộ phong trào, cán bộ hoạt động, tuyên truyền vận động, là cán bộ của Đảng làm công tác thanh thiếu nhi, nên đương nhiên họ phải thông qua hoạt động thực tiễn để hoàn thành tốt nhiệm vụ mà tổ chức giao. Đây là nơi kiểm chứng đầy đủ hiệu quả năng lực cá nhân của từng cán bộ và là nơi sàng lọc phát triển đội ngũ cán bộ Đoàn yếu kém góp phần tuyển chọn đội ngũ cán bộ kế thừa thật sự xứng đáng là đội dự bị tin cậy của Đảng. 1.2.4. Chính sách tiền lương, phụ cấp cho cán bộ Đoàn Trong những thời gian vừa qua, các cấp ủy Đảng và chính quyền từ trung ương đến địa phương luôn quan tâm đến vấn đề cải cách chính sách tiền lương bằng việc tăng lương cơ sở cho cán bộ, công chức và người lao động trong đó có đội ngũ cán bộ đoàn ở từng thời điểm nhất định nhằm đáp ứng với
sự phát triển chung của xã hội hiện nay. Nghị quyết số 12/2019/NQ-HĐND, ngày 03/10/2019 của Hội đồng nhân dân tỉnh Quảng Nam về quy định số lượng, chức danh, mức phụ cấp, phụ cấp kiêm nhiệm đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã; chế độ thôi việc đối với người hoạt động không chuyên trách cấp xã dôi dư trên địa bàn tỉnh Quảng Nam, trong đó mức phụ cấp hằng tháng đối với phó bí thư Đoàn xã, phường, thị trấn được hưởng 1,15 mức lương cơ sở (bao gồm kinh phí đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế) và hỗ trợ thêm 0,3 mức lương cơ sở; Nghị định số 17/2015/NĐ-CP, ngày 14/2/2015 quy định tiền lương tăng thêm đối với cán bộ, công chức, viên chức và người hưởng lương trong lực lượng vũ trang có hệ số lương từ 2,34 trở xuống sẽ được tăng thêm tiền lương bằng 8% mức lương hiện hưởng. Tuy nhiên, mức hỗ trợ tăng thêm này cũng chưa thực sự là động lực để cán bộ đoàn nâng cao trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ được giao cũng như chưa đáp ứng đối cho cán bộ Đoàn chuyên trách trong nhu cầu của cuộc sống hiện nay, chính vì vậy nhiều cán bộ Đoàn chuyên trách phải tranh thủ thời gian ra ngoài làm thêm hoặc xin nghĩ cong tác để chuyển sang làm việc tại các cơ quan, doanh nghiệp có mức lương cao hơn nhằm có thu nhập đảm bảo đời sống sinh hoạt hằng ngày cho gia đình. Tóm lại, tiền lương cũng là một trong những vấn đề cần phải được tính đến trong phát triển cán bộ Đoàn ở nước ta hiện nay. 1.3. Các bước thực hiện chính sách phát triển cán bộ Đoàn chuyên trách ở cấp xã Vận dụng lý thuyết về tổ chức thực thi chính sách công, công tác thực hiện chính sách phát triển cán bộ Đoàn chuyên trách cấp xã bao gồm 7 bước cụ thể như sau: - Bước 1: Xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện chính sách phát triển cán bộ Đoàn chuyên trách ở cấp xã