Luận văn Thạc sĩ Chính sách công: Thực hiện chính sách phát triển du lịch tại huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:87

Thêm vào BST

Báo xấu

29
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nghiên cứu nhằm mục đích đánh giá thực trạng thực hiện chính sách phát triển du lịch và đưa ra một số giải pháp cơ bản để nâng cao hiệu quả việc thực hiện chính sách phát triển du lịch. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Chính sách công: Thực hiện chính sách phát triển du lịch tại huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI NGUYỄN THANH TÂN THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN DU LỊCH TẠI HUYỆN ĐÔNG GIANG , TỈNH QUẢNG NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG HÀ NỘI, năm 2020
VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI NGUYỄN THANH TÂN THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN DU LỊCH TẠI HUYỆN ĐÔNG GIANG , TỈNH QUẢNG NAM Chuyên ngành : Chính sách công Mã số : 8 34 04 02 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRẦN MINH ĐỨC HÀ NỘI, năm 2020
LỜI CAM ĐOAN Luận văn “Thực hiện chính sách phát triển du lịch tại huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam” là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi, được thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. Trần Minh Đức. Tôi xin cam đoan kết quả nghiên cứu trong luận văn là hoàn toàn trung thực và không trùng lặp với các đề tài khác trong cùng lĩnh vực. Các thông tin, tài liệu trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan này./. Quảng Nam, ngày tháng 9 năm 2020 Tác giả luận văn Nguyễn Thanh Tân
LỜI CẢM ƠN Trong thời gian học tập, nghiên cứu tại Học viện Khoa học Xã hội, tôi vô cùng cảm ơn sự quan tâm, giúp đỡ tận tình cũng như sự động viên khích lệ của các thầy giáo, cô giáo trực tiếp giảng dạy. Tôi xin tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc đối với TS Trần Minh Đức, Trưởng đại diện Chi nhánh Học viện khoa học xã hội tại thành phố Đà Nẵng, người đã trực tiếp hướng dẫn và chỉnh sửa nội dung luận văn của bản thân tôi rất nhiệt tình và hỗ trợ thêm về phần tài liệu chuyên ngành. Xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu nhà trường; lãnh đạo các Phòng, ban và Ủy ban nhân dân 11 xã, thị trấn trên địa bàn Huyện đã tạo điều kiện cho tôi hoàn thành tốt công việc trong quá trình học tập và thực hiện Luận văn. Bản thân đã cố gắng hết sức, song vẫn còn nhiều hạn chế về kiến thức, kinh nghiệm và thời gian nghiên cứu. Do vậy, Luận văn sẽ không tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận được các ý kiến đóng góp của các thầy, cô giáo. Xin chân thành cảm ơn./. TÁC GIẢ LUẬN VĂN Nguyễn Thanh Tân
MỤC LỤC MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN DU LỊCH ......................................................................................... 9 1.1. Sự cần thiết của chính sách phát triển du lịch: ......................................... 9 1.2. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của thực hiện chính sách phát triển du lịch. .............................................................................................................. 12 1.3. Quy trình thực hiện chính sách phát triển du lịch ................................... 17 1.4. Những yêu cầu đối với việc tổ chức thực hiện chính sách phát triển du lịch ............................................................................................................... 19 1.5. Các yếu tố tác động đến việc thực hiện chính sách phát triển du lịch ở Việt Nam hiện nay ....................................................................................... 20 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN DU LỊCH TẠI HUYỆN ĐÔNG GIANG, TỈNH QUẢNG NAM…. ………………………………………………………………………...……..25 2.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội, tài nguyên du lịch và phát triển du lịch tại huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam ................................................ 25 2.2. Các loại hình du lịch tại huyện Đông Giang .......................................... 27 2.3. Quá trình thực hiện chính sách phát triển du lịch tại huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam. .......................................................................................... 37 2.4. Kết quả đạt được và hạn chế, bất cập trong thực hiện chính sách phát triển du lịch tại huyện Đông Giang ............................................................... 46
CHƯƠNG 3: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN DU LỊCH TẠI HUYỆN ĐÔNG GIANG, TỈNH QUẢNG NAM....................................... 52 3.1. Phương hướng nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách phát triển du lịch tại huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam ....................................................... 52 3.2. Các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách phát triển du lịch tại huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam. ...................................................... 53 KẾT LUẬN ................................................................................................. 64 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Nghĩa đầy đủ 1 ASEAN Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á 2 UBND Ủy ban nhân dân 3 UBMTTQVN Ủy ban mặt trận tổ quốc Việt Nam 4 HĐND Hội đồng nhân dân Bộ tiêu chuẩn về các kỹ năng nghề du lịch 5 VTOS Việt Nam
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Du lịch là một ngành kinh tế tổng hợp, có tốc độ phát triển nhanh, chiếm vị trí quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội của nhiều quốc gia trên thế giới và cả ở Việt Nam. Trong những năm gần đây, sự phát triển lĩnh vực du lịch tại huyện Đông Giang có vai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của huyện và nhân dân trên địa bàn huyện. Trên cơ sở “Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030” mục tiêu Nghị quyết Trung ương số 08-NQ/TW ngày 16 tháng 01 năm 2017 đến năm 2020 du lịch cơ bản trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, có tính chuyên nghiệp thu hút được khách du lịch, tạo công ăn việc làm cho người dân nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội một cách bền vững và nâng cao sức thu hút ngành du lịch Việt Nam. Với vị trí phía Tây Nam tỉnh Quảng Nam, Đông Giang là một huyện miền núi với tổng diện tích đất tự nhiên 81.263 ha và là địa bàn cư trú của tộc người Cơtu (chủ yếu), Kinh chiếm 22,84%, dân tộc khác chiếm tỷ lệ 0,73%… Điều kiện tự nhiên đa dạng và phong phú. Đông Giang có nhiều thế mạnh về du lịch sinh thái, du lịch mạo hiểm, du lịch văn hóa cộng đồng, cùng ẩm thực phong phú của văn hóa truyền thống bản địa trên dãy Trường Sơn hùng vĩ. Trên cơ sở Quyết định số 364/QĐ-UBND ngày 31/01/2019 về việc triển khai thực hiện Nghị Quyết số 47/2018/NQ-HĐND ngày 06 tháng 12 năm 2018 của Hội đồng nhân dân tỉnh về quy định một số chính sách hỗ trợ phát triển du lịch miền núi tỉnh Quảng Nam đến năm 2025. Hệ thống chính trị huyện Đông Giang đã ban hành Kế hoạch phát triển du lịch huyện Đông Giang đến năm 2020 và các dự án Làng du lịch văn hóa cộng đồng gắn với nông thôn mới trên địa bàn huyện. 1
Nhưng với địa thế là một huyện miền núi, kinh tế còn gặp nhiều khó khăn nên các chính sách phát triển du lịch trên địa bàn huyện Đông Giang chưa được như mong muốn, đó cũng là nguyên nhân khiến du lịch huyện Đông Giang chưa phát huy hết thế mạnh của mình. Số lượng khách lưu trú ở lại Đông Giang chưa cao. Việc triển khai và ban hành các chính sách phát triển du lịch trên địa bàn huyện chưa được ban hành và triển khai. Tính đến nay, doanh thu ngành du lịch đạt thấp không tương xứng với tiềm năng du lịch, nguồn thu du lịch chưa đạt về doanh thu cũng như lượng khách, trong những năm qua, du lịch Đông Giang tuy đã có nhiều cố gắng, nhưng hoạt động du lịch trên địa bàn thực sự vẫn rất khó khăn, nhất là vấn đề sản phẩm du lịch còn nghèo nàn, chưa xây dựng được những tour, tuyến đặc sắc có sức hấp dẫn mạnh mẽ với du khách. Các sản phẩm du lịch, các khu du lịch vẫn chưa được khai thác hết tiềm năng. Công tác kiểm tra, giám sát các hoạt động du lịch chưa được chặt chẽ, chưa phát huy được tiềm năng sẵn có. Công tác tổng kết, đánh giá thực tiễn đôi khi còn mang tính hình thức; một số chính sách còn chồng chéo, hoặc chưa bao quát… Để phát triển du lịch đúng hướng, hiệu quả, tương xứng với tiềm năng, lợi thế của địa phương và đặc biệt thể hiện đúng vai trò là một trong những khâu đột phá của nền kinh tế thì việc nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách phát triển du lịch ở huyện Đông Giang là rất quan trọng. Đó chính là lý do bản thân tôi lựa chọn luận văn “Thực hiện chính sách phát triển du lịch tại huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam” để triển khai nghiên cứu luận văn của mình. 2. Tình hình nghiên cứu của đề tài Liên quan đến đề tài “Thực hiện chính sách phát triển du lịch tại huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam” đã có nhiều công trình, bài báo nghiên cứu về vấn đề thực hiện chính sách phát triển du lịch, cụ thể như: 2
- Để thực hiện Nghị quyết 08-NQ/TW ngày 16/01/2017 của Trung ương về “Phát triển du lịch trở thành kinh tế mũi nhọn, trong đó xác định mục tiêu phát triển du lịch”. Tác giả Trần Minh Phương đã đăng tải bài viết trên tạp chí Công thương số 4 tháng 4 năm 2018 “Phát triển du lịch trực tuyến tại Việt Nam” tác giả đã đưa ra 02 nội dung: Đặc điểm khách du lịch và thực trạng trực tuyến du lịch Việt Nam, từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm đẩy mạnh hoạt động này trong thời gian sắp tới. [41] - Đề tài nghiên cứu cấp bộ (2010) “Các giải pháp phát triển bền vững du lịch sinh thái tại Thừa Thiên Huế và Thành Phố Đà Nẵng” do Tiến sĩ Nguyễn Thị Mỹ Thanh làm chủ nhiệm Đề tài, đề tài đã nhận diện những tác động tiêu cực đến môi trường ở các điểm du lịch sinh thái và các tác nhân gây ra trên địa bàn. [52] - Nguyễn Văn Thanh, Trường chính trị Nghệ An (2017) “Giải pháp đầu tư thu hút doanh nghiệp vào phát triển đầu tư du lịch ở tỉnh Nghệ An”. Bài báo đã đưa ra giải pháp có hiệu quả để thu hút đầu tư doanh nghiệp vào phát triển du lịch trong thời gian tới. [51] - Vũ Thị Thu Phương (2018) đăng tải trên tạp chí Công thương bài viết “Phát triển du lịch sinh thái - văn hóa của Hòa Bình, thực trạng và giải pháp” tác giả đã nêu lên được cơ sở lý luận về du lịch sinh thái từ đó đưa ra những giải pháp về phát triển du lịch sinh thái gắn với văn hóa ở Hòa Bình.[41] - Nguyễn Hồng Anh (2018) đăng tải bài viết trên tạp chí Công Thương số 09 tháng 6 năm 2018 về “Ứng dụng mạng xã hội trong phát triển du lịch tỉnh Bến Tre”, trong bài viết này tác giả nghiên cứu ứng dụng của mạng xã hội và ảnh hưởng của nó đến sự phát triển du lịch của tỉnh Bến Tre. [1] - Nguyễn Mạnh Hùng (2018) đã đăng tải trên tạp chí Công Thương về “Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực du lịch tỉnh Lào Cai”. Tác giả đã nêu 3
ra được thực trạng đào tạo và phát triển nguồn nhân lực du lịch của tỉnh Lào Cai, từ đó đưa ra những giải pháp chủ yếu phát triển nguồn nhân lực tỉnh Lào Cai. [19] - Nguyễn Thị Hương (2019) đã viết bài “Định hướng phát triển sản phẩm du lịch tỉnh Bình Dương” Bài viết tập trung bàn về định hướng phát triển sản phẩm du lịch tỉnh Bình Dương từ nay đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 sẽ phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. [20] - Ngô Luyến, đăng tải bài viết trên Báo Việt Nam Hội nhập ngày 15/4/2020 “Tìm cơ hội trong thách thức thông qua du lịch trực tuyến”, bài viết cũng đã nhận định được những thách thức lớn, song cũng là cơ hội để ngành du lịch nhìn lại và đánh giá thực trạng, xác định giải pháp và định hướng phát triển. Du lịch online là một hướng đi giúp các đơn vị củng cố thương hiệu, tạo sức bậc khi dịch bệnh Covid-19 bị khống chế. - Năm 2019 nhà báo Bùi Cao Bằng đã đăng tải trên Báo Việt Nam hội nhập bài viết “Du lịch về miền Đông Giang” và bài “Về Đông Giang tìm cảnh tiên”, bài viết tập trung vào cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, với vẻ đẹp hoang sơ, tác giả đã lột tả hết tiềm năng du lịch Đông Giang. [9] Tuy nhiên, có thể thấy các công trình nghiên cứu về thực hiện chính sách phát triển du lịch được nghiên cứu ở những khía cạnh khác nhau, nhưng đến nay chưa có công trình nào nghiên cứu ở tầm luận văn thạc sĩ, nhất là tại huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam. Riêng tác giả luận văn có phối hợp với nhà báo Cao Bằng, phó Tổng biên tập Tạp chí Việt Nam Hội nhập thực hiện và tham gia bài viết có liên quan đến luận văn “Về Đông Giang đi tìm cảnh tiên” là bước đầu để đề cập nghiên cứu luận văn [9]. Do đó, công trình không trùng lặp với các công trình đã công bố, có ý nghĩa lý luận và thực tiễn. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 4
- Mục đích nghiên cứu: Nhằm mục đích đánh giá thực trạng thực hiện chính sách phát triển du lịch và đưa ra một số giải pháp cơ bản để nâng cao hiệu quả việc thực hiện chính sách phát triển du lịch. - Nhiệm vụ nghiên cứu: Để đạt được mục đích trên, luận văn tập trung nghiên cứu ba nhiệm vụ chính là: + Tổng quan cơ sở lý luận về phát triển du lịch. + Xác định các tiềm năng và thế mạnh để phát triển du lịch, đánh giá thực trạng phát triển du lịch thông qua việc nhận diện các vấn đề tồn tại, nguyên nhân trong việc thực hiện chính sách phát triển du lịch tại huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam. + Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả việc thực hiện các chính sách phát triển du lịch tại huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam trong giai đoạn hiện nay. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là thực hiện chính sách phát triển du lịch tại huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam. 4.2. Phạm vi nghiên cứu: - Về nội dung nghiên cứu: Xác định cơ sở lý luận nhằm đánh giá thực trạng phát triển du lịch, những tồn tại, hạn chế, đề xuất giải pháp thực thi chính sách phát triển du lịch tại huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam. - Không gian nghiên cứu: Các nội dung trên được tập trung nghiên cứu tại huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam. - Thời gian nghiên cứu: Số liệu để chứng minh và phân tích thực trạng thực thi chính sách phát triển du lịch tại huyện Đông Giang giai đoạn 2016- 2020. 5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu 5
5.1. Cơ sở lý luận: Trên cơ sở các quan điểm của Đảng và Nhà nước về công tác quản lý về du lịch và chính sách phát triển du lịch và các văn bản thi hành chính sách phát triển du lịch hiện nay. 5.2. Các phương pháp nghiên cứu 5.2.1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Nghiên cứu các tài liệu viết về Thực hiện chính sách phát triển du lịch để từ đó phân loại các nguồn tư liệu theo mục đích và nội dung của đề tài nghiên cứu. Trong phương pháp này, tác giả luận văn tuân thủ phương pháp kế thừa các nguồn sử liệu, tài liệu đã nghiên cứu về công tác du lịch trong nước, trong tỉnh cũng như nghiên cứu về công tác du lịch trên địa bàn huyện Đông Giang. 5.2.2. Phương pháp điền dã thực địa: Kết hợp với việc nghiên cứu qua các tài liệu viết, tác giả đã đi điền dã thực tế tại các điểm du lịch sinh thái, du lịch văn hóa cộng đồng, du lịch mạo hiểm… tại huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam để khảo sát thực trạng về công tác du lịch, tìm hiểu thái độ và sự nhận thức của nhân dân địa phương về ý thức bảo vệ, gìn giữ của cộng đồng dân cư. Đánh giá tiềm năng phát triển của các loại hình du lịch đang tồn tại ở địa phương. 5.2.3. Phương pháp tổng hợp, thống kê, so sánh: Qua việc thu thập, nghiên cứu các tài liệu viết và khảo sát thực tế trên địa bàn huyện Đông Giang tác giả tiến hành tổng hợp, thống kê, phân tích, so sánh các công trình nghiên cứu, các chính sách của địa phương tác động đến các công tác du lịch để làm căn cứ củng cố cho nhận định khoa học của tác giả luận văn. 5.2.4. Phương pháp chuyên gia: 6
Tham vấn chuyên môn, chuyên gia để đưa ra giải pháp thực hiện chính sách phát triển du lịch tại huyện Đông Giang một cách khoa học, hữu hiệu, phù hợp với quan điểm thực tiễn và khoa học chuyên ngành. Nhất quán sử dụng phương pháp nghiên cứu liên ngành trên cơ sở chủ đạo của phương pháp nghiên cứu các chính sách phát triển du lịch Việt Nam, tỉnh Quảng Nam như lấy phương pháp nghiên cứu thực hiện chính sách phát triển du lịch tại huyện Đông Giang làm trọng tâm. 6. Ý nghĩa của luận văn. 6.1. Ý nghĩa lý luận: - Luận văn góp phần làm rõ thêm những tài nguyên du lịch có tiềm năng phát triển du lịch trên địa bàn huyện. Đây là công trình nghiên cứu đầu tiên hệ thống hóa được quá trình phát sinh và phát triển các chính sách du lịch trên địa bàn huyện Đông Giang. - Từ đánh giá đúng thực trạng, Luận văn nêu được một số hạn chế trong công tác thực hiện phát triển chính sách du lịch huyện Đông Giang. Trên cơ sở hạn chế, luận văn đề xuất những giải pháp có tính khả thi nhằm nâng cao hiệu quả triển khai và thực hiện chính sách phát triển du lịch trong giai đoạn hiện nay. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn: Luận văn là nguồn tư liệu tham khảo hữu ích cho chính quyền địa phương, cấp ban ngành, đặc biệt là ngành du lịch tỉnh Quảng Nam, huyện Đông Giang về triển khai và thực hiện chính sách phát triển du lịch trong giai đoạn hiện nay tại huyện Đông Giang. 7. Kết cấu của luận văn. Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo và Phụ lục, Nội dung luận văn gồm 3 chương: Chương 1. Cơ sở lý luận về thực hiện chính sách phát triển du lịch. 7
Chương 2. Thực trạng thực hiện chính sách phát triển du lịch tại huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam. Chương 3. Phương hướng và giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách phát triển du lịch tại huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam. 8
CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN DU LỊCH 1.1. Sự cần thiết của chính sách phát triển du lịch: Nhằm thúc đẩy nền kinh tế - xã hội phát triển theo định hướng, Nhà nước đã sử dụng chính sách làm công cụ chủ yếu để giải quyết những vấn đề chung của cộng đồng trong các lĩnh vực sau đây: - Định hướng các hoạt động trong lĩnh vực kinh tế - xã hội: Chính sách phát triển du lịch phản ánh trực tiếp các thái độ và việc ứng xử của nhà nước trước một vấn đề liên quan đến du lịch, nên chính sách phát triển du lịch thể hiện rõ những xu thế tác động của nhà nước lên các đối tượng xã hội để các đối tượng này vận động đạt được những giá trị đổi mới tốt đẹp mà nhà nước đang theo đuổi. Phù hợp với những mục tiêu chính sách phát triển du lịch. Không những đạt được mục tiêu phát triển, mà còn được hưởng những ưu đãi của Nhà nước. Các chủ thể kinh tế - xã hội hoạt động theo chiều hướng tác động của chính sách, thì như vậy, cùng với mục tiêu và biện pháp chính sách phát triển du lịch có tác động vai trò, định hướng của các chủ thể kinh tế - xã hội. - Sự tác động của các hoạt động kinh tế - xã hội theo định hướng: Nhà nước phải ban hành nhiều giải pháp để đạt được các mục tiêu chính sách, trong đó, nhà nước phải ban hành giải pháp mang tính hỗ trợ cho các doanh nghiệp khi tham gia vào phát triển du lịch như giảm thuế, miễn thuế, lãi suất trong lĩnh vực du lịch thấp, thủ tục hành chính đơn giản, gọn nhẹ...hỗ trợ này mang tính bắt buộc, mà chỉ mang tính khuyến khích để các doanh nghiệp thực hiện theo chủ trương và định hướng của Nhà nước. Chẳng hạn, chính sách về đầu tư và thu hút đầu tư trong và ngoài nước. 9
- Trên cơ sở phát huy những ưu điểm, khắc phục những hạn chế, khuyết điểm và những bất cập của nền kinh tế thị trường: Nâng cao năng suất lao động, đổi mới công nghệ, chất lượng sản phẩm và giảm giá các dịch vụ cung cấp cho toàn xã hội. Nhờ đó, mà từng cá nhân, xã hội và các tổ chức đều được hưởng lợi từ kinh tế thị trường. Tuy nhiên, ngoài những ưu điểm nêu trên, nền kinh tế thị trưởng của nước ta hiện nay không tránh khỏi những hạn chế như: độc quyền về sản xuất và phân phối, cung ứng hàng hóa không đầy đủ, thiếu công bằng, thông tin không chính xác về chất lượng hàng hóa,…gây ảnh hưởng không nhỏ đến xã hội. Vì vậy, việc sử dụng các công cụ chính sách để giải quyết những vấn đề tiêu cực do nền kinh tế gây ra, tức là khắc phục những khó khăn của nền kinh tế thị trường như: chờ nguồn trợ cấp, cung ứng dịch vụ của các doanh nghiệp Nhà nước, các đơn vị sự nghiệp công và chống độc quyền… - Tạo lập các cân đối trong phát triển: Để kinh tế - xã hội phát triển một cách ổn định, Nhà nước phải sử dụng các chính sách để bảo đảm các cân đối vĩ mô chính yếu như cân đối giữa hàng - tiền, cung - cầu, xuất - nhập khẩu, tiết kiệm - tiêu dùng,… Đồng thời, Nhà nước còn sử dụng chính sách để đảm bảo sự phát triển cân đối giữa các vùng, miền của đất nước. - Quản lý, kiểm soát việc phân bổ các nguồn lực trong xã hội: Nhà nước luôn hướng đến mục tiêu phát triển về số lượng và chất lượng hiện tại và trong tương lai, nên nguồn tài nguyên tự nhiên và xã hội của một quốc gia luôn trở thành một vấn đề quan tâm chính yếu của các Nhà nước. Để sử dụng tài nguyên theo hướng ổn định, bền vững và có hiệu quả, Nhà nước dùng chính sách để quản lý, kiểm soát quá trình khai thác, sử dụng tài nguyên và phân bổ, tái phân bổ hợp lý các nguồn lực trong xã hội. Ví dụ: chính sách xây dựng nông thôn mới, giảm tiền thuê đất, chính sách thuế, kêu gọi và xúc tiến 10
đầu tư trong nước và ngoài nước, chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh du lịch… - Tạo môi trường phù hợp cho các hoạt động kinh tế - xã hội: Thông qua các chính sách về phát triển du lịch, Nhà nước tạo ra những điều kiện cần thiết để tạo một môi trường thuận lợi cho các chủ thể xã hội hoạt động, thị trường vốn, thị trường khoa học và công nghệ, thị trường bất động sản, phát triển kết cấu hạ tầng, chính sách hội nhập… - Thúc đẩy sự phối hợp hoạt động giữa các cấp, các ngành: Thông qua việc thực hiện chính sách nhằm thúc đẩy sự phối hợp hoạt động giữa các cơ quan, đơn vị Nhà nước, các tổ chức đoàn thể, các doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh và nhân dân tạo sự nhịp nhàng, đồng bộ trong việc thực hiện các mục tiêu, nội dung trong quản lý Nhà nước. Do vậy, Chính sách phát triển du lịch là định hướng hành động do Nhà nước lựa chọn thể hiện bằng một hệ thống các quyết định có liên quan với nhau (do Nhà nước ban hành), bao gồm các mục tiêu và giải pháp nhằm hướng tới phát triển du lịch, qua đó thúc đẩy sự phát triển du lịch theo định hướng là kinh tế mũi nhọn nhằm thúc đẩy kinh tế - xã hội trên địa bàn huyện Đông Giang. Chính sách phát triển du lịch huyện Đông Giang trong thời gian qua đã tạo động lực cho sự phát triển của du lịch của huyện nhà. Cụ thể lượng khách du lịch và doanh thu từ du lịch có chiều hướng tăng. Cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch ngày càng được nâng cao, các sản phẩm du lịch sạch về nông - lâm nghiệp, sản phẩm du lịch đan lát mây tre, dệt thổ cẩm ngày càng đa dạng về mẫu mã đạt chất lượng. Cơ sở lưu trú và các hộ kinh doanh dịch vụ ăn uống được cải thiện về số lượng và chất lượng. Nguồn nhân lực phục vụ cho du lịch đáp ứng được nhu cầu về thực tiễn cũng như chuyên môn về hoạt động lĩnh vực du lịch trên địa bàn huyện Đông Giang. 11
1.2. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của thực hiện chính sách phát triển du lịch 1.2.1. Các khái niệm a. Chính sách và chính sách công Chính sách là một thành tố, công cụ của quản lý. Chính sách công là thành tố của quản lý nhà nước. Trong cuốn sách kinh tế - xã hội: “Chính sách kinh tế - xã hội là tổng thể các quan điểm, tư tưởng các giải pháp và công cụ mà nhà nước sử dụng tác động lên các đối tượng và khách thể quản lý nhằm giải quyết các vấn đề chính sách, thực hiện những mục tiêu tổng thể của xã hội. Định nghĩa này tuy cố gắng nêu lên một cách đầy đủ các yếu tố cấu thành chính sách kinh tế - xã hội ở nước ta, song lại có sự trùng lặp như: quan điểm - tư tưởng, giải pháp - công cụ, đối tượng - khách thể quản lý...” [17, tr.3]. Tác giả Krafty Furloy cho rằng “Chính sách công là một quá trình hành động hoặc không hành động của chính quyền để đáp lại một vấn đề công cộng”. [17, tr.2]. Charles O.Jones định nghĩa chính sách công như sau “Chính sách công là một tập hợp các yếu tố gồm : Dự định, mục tiêu đề xuất, các quyết định hay các sự lựa chọn hiệu lực” Còn theo Doctor Eríc “ Chính sách công là một sản phẩm của một tiến trình tương tác giữa các cá nhân theo các nhóm làm việc nhỏ trong một khuôn khổ do các tổ chức đặt ra, các tổ chức này hoạt động trong một thể chế chính trị, luật pháp và chịu ảnh hưởng của các yếu tố văn hóa – xã hội”. Theo các nhà khoa học của viện chính trị học, Học viện chính trị hành chính quốc gia Hồ Chí Minh cho rằng, “Chính sách công là đường lối hành động có mục đích được ban hành bởi một hoặc một tập hợp các nhà hoạt động chính trị để giải quyết một vấn đề phát sinh hoặc vấn đề cần quan tâm” 12
Do đó, “Chính sách công là toàn bộ các hoạt động của nhà nước có ảnh hưởng một cách trực tiếp hay gián tiếp đến cuộc sống của mọi người dân” [17, tr. 4]. Các nhà khoa học của Viện Chính trị, Học viện Hành chính cho rằng, “Chính sách công là chương trình hành động của nhà nước nhằm giải quyết các vấn đề cụ thể,”; “Chương trình hành động hướng đích của chủ thể hoặc chi phối quyền lực công cộng”; Chính sách công là thuật ngữ dùng để chỉ một chuỗi các quyết định hoạt động của nhà nước mhằm giải quyết một vấn đề chung đang đặt ra trong đời sống kinh tế - xã hội theo mục tiêu xác định [17, tr. 4]. Khi đề cập đến chính sách công, người ta thường đề cập đến chu trình của một chính sách công, bao gồm: Thiết lập chương trình nghị sự, xây dựng chính sách, ra quyết định chính sách công, thực thi chính sách, đánh giá và điều chỉnh chính sách [17, tr. 22]. Mỗi giai đoạn có vai trò và vị trí quan trọng riêng. b. Thực hiện chính sách Khái niệm thực hiện chính sách công là một khâu hợp thành chu trình chính sách, là toàn bộ quá trình chuyển hóa ý chí của chủ thể trong chính sách thành hiện thực đối với các đối tượng quản lý nhằm đạt mục tiêu định hướng [17, tr. 33]. Nhằm cụ thể hóa các nội dung chính sách để đạt được mục tiêu đã định hướng. Đây là quá trình ban hành các văn bản, chương trình, dự án, kế hoạch thực hiện chính sách để đưa chính sách vào thực tiễn đời sống xã hội.,...Tuy nhiên để có một chính sách tốt, đúng đắn theo đúng quy định các nhà hoạch định đã rất công phu trong quá trình nghiên cứu để ban hành các chính sách phù hợp với thực tiễn. c. Du lịch và phát triển du lịch 13