Luận văn Thạc sĩ Du lịch: Nghiên cứu công tác quản lý nhà nước về du lịch của tỉnh Bắc Ninh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:97

Thêm vào BST

Báo xấu

32
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của luận văn là đề xuất được các giải pháp cơ bản nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý nhà nước về du lịch tại tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2015 – 2020 góp phần phát triển du lịch. Mời các bạn tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Du lịch: Nghiên cứu công tác quản lý nhà nước về du lịch của tỉnh Bắc Ninh

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN LÊ PHƢƠNG DUNG NGHIÊN CỨU CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ DU LỊCH CỦA TỈNH BẮC NINH LUẬN VĂN THẠC SĨ DU LỊCH Hà Nội, 2015 1
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN LÊ PHƢƠNG DUNG NGHIÊN CỨU CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ DU LỊCH CỦA TỈNH BẮC NINH Chuyên ngành: Du lịch (Chương trình đào tạo thí điểm) LUẬN VĂN THẠC SĨ DU LỊCH NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRỊNH XUÂN DŨNG (GVHD ký tên) Hà Nội, 2015 2
MỤC LỤC DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT............................................................................... 6 DANH MỤC BẢNG/BIỂU/HÌNH ẢNH/SƠ ĐỒ ............................................... 7 MỞ ĐẦU ............................................................................................................... 9 1.Lý do chọn đề tài :............................................................................................ 9 2. Mục đích nghiên cứu ..................................................................................... 10 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu................................................................. 10 4. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................... 10 5. Phƣơng pháp nghiên cứu............................................................................... 11 6. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ............................................................................ 11 7. Kết cấu của đề tài .......................................................................................... 14 CHƢƠNG 1 : CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIẾN TRONG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ DU LỊCH ............................................................ 15 1.1. Cơ sở lý luận về quản lý nhà nƣớc ......................................................... 15 1.1.1 Khái niệm quản lý nhà nước ................................................................ 15 1.1.2 Nội dung cơ bản của quản lý nhà nước ................................................ 16 1.1.3 Vai trò của quản lý nhà nước ............................................................... 16 1.2 Quản lý nhà nƣớc về du lịch .................................................................... 17 1.2.1 Khái niệm du lịch .................................................................................. 17 1.2.2 Khái niệm quản lý nhà nước về du lịch ................................................ 18 1.2.3 Tổ chức và nhiệm vụ quản lý nhà nước về du lịch ở cấp tỉnh .............. 21 1.2.4 Ban chỉ đạo Nhà nước về du lịch ở Trung ương và địa phương. ......... 22 1.3 Kinh nghiệm và mô hình tổ chức QLNN về du lịch của một số nƣớc trong khu vực và trên thế giới........................................................................ 23 1.3.1 Kinh nghiệm quản lý nhà nước về du lịch của một số nước trong khu vực và trên thế giới ........................................................................................ 23 1.3.2 Mô hình tổ chức quản lý nhà nước về du lịch của một số nước trong khu vực và trên thế giới.................................................................................. 24 Tiểu kết chƣơng 1 ............................................................................................ 26 CHƢƠNG 2 : THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ DU LỊCH TẠI TỈNH BẮC NINH ........................................................................... 27 3
2.1 Khái quát chung về tỉnh Bắc Ninh ....................................................... 27 2.1.1 Dân số và sự phân bổ dân cư .............................................................. 28 2.1.2 Tình hình kinh tế - xã hội tỉnh Bắc Ninh ............................................... 29 2.1.3 ạ t ng k thu t phục vụ du lịch .......................................................... 36 2.1.4. Tài nguyên du lịch của tỉnh Bắc Ninh ................................................. 40 2.1.5 Kết quả hoạt động du lịch .................................................................... 43 2.2 Thực trạng quản lý nhà nƣớc về du lịch tại Bắc Ninh ......................... 50 2.2.1 Thực trạng hệ thống các cơ quan quản lý về du lịch của tỉnh Bắc Ninh ........................................................................................................................ 50 2.2.2 Nội dung công tác quản lý nhà nước về du lịch tại tỉnh Bắc Ninh ...... 52 2.3 Đánh giá chung công tác QLNN về du lịch tại tỉnh Bắc Ninh .............. 65 2.3.1 Ưu điểm ................................................................................................. 65 2.3.2 Nhược điểm ........................................................................................... 66 2.3.3 Nguyên nhân ......................................................................................... 67 Tiểu kết chƣơng 2 ............................................................................................ 69 CHƢƠNG 3: CÁC GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THI N CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ DU LICH TẠI TỈNH BẮC NINH ................................ 70 3.1 Định hƣớng phát triển du lịch tỉnh Bắc Ninh ........................................ 70 3.2 Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý về du lịch...... 72 3.2.1 Thể chế hóa các văn bản pháp lu t liên quan đến hoạt động du lịch .. 72 3.2.2 Phối hợp đồng bộ và chặt chẽ các ngành, các cấp trong quản lý nhà nước về du lịch. .............................................................................................. 73 3.2.3 Xây dựng chiến lược và quy hoạch phát triển du lịch ......................... 73 3.2.4 Tăng cường công tác xúc tiến và quảng bá du lịch. ............................. 74 3.2.5 ỗ trợ và phát triển các doanh nghiệp du lịch và các điểm tham quan. ........................................................................................................................ 75 3.2.6 Xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng phát triển nguồn nhân lực ..... 75 3.2.7 Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp lu t và thông tin du lịch. ................................................................................................................. 76 3.3 Kiến nghị .................................................................................................... 77 3.3.1 Đối với UBND tỉnh Bắc Ninh ............................................................... 77 4
3.3.2 Đối với Tổng Cục Du lịch .................................................................... 77 3.3.3 Đối với Ủy ban Nhân dân Thành phố, uyện ...................................... 78 KẾT LUẬN ......................................................................................................... 79 DANH MỤC TÀI LI U THAM KHẢO .......................................................... 81 PHỤ LỤC ............................................................................................................ 87 5
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT CHỮ VIẾT TẮT VIẾT ĐẦY ĐỦ 1 CHXHCN Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam 2 CSLT C¬ së l-u tró 3 NNL Nguån nh©n lùc 4 QLNN Quản lý nhà nƣớc 5 THCS Trung häc c¬ së 6 THPT Trung häc phæ th«ng 7 TW Trung ƣơng 8 UBND Ủy ban nhân dân 9 VHTT&DL Văn hóa thể thao và du lịch 6
DANH MỤC BẢNG/BIỂU/HÌNH ẢNH/SƠ ĐỒ STT bảng/biểu/hình Nội dung ảnh/sơ đồ Hiện trạng cơ sở lƣu trú của Bắc Ninh (Giai đoạn 2009 - 1 Bảng 2.1 2013) Sự phân bố các cơ sở lƣu trú ở Bắc Ninh (đến 2 Bảng 2.2 31/12/2013) Phân bố di tích đƣợc công nhận cấp quốc gia và địa 3 Bảng 2.3 phƣơng trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh 4 Bảng 2.4 Lƣợng khách du lịch đến Bắc Ninh giai đoạn 2004 -2013 Khách du lịch quốc tế đến Bắc Ninh (giai đoạn 2004 – 5 Bảng 2.5 2013) Cơ cấu thị trƣờng khách du lịch quốc tế đến Bắc Ninh 6 Bảng 2.6 phân theo thị trƣờng (Giai đoạn 2006 - 2010 ) Cơ cấu thị trƣờng khách du lịch quốc tế đến Bắc Ninh 7 Bảng 2.7 phân theo mục đích chuyến đi (Giai đoạn 2006 - 2010) Cơ cấu thị trƣờng khách du lịch nội địa đến Bắc Ninh 8 Bảng 2.8 phân theo thị trƣờng và mục đích chuyến đi (Giai đoạn 2006 - 2010) 9 Biểu đồ 2.1 Lƣợng khách du lịch đến Bắc Ninh giai đoạn 2004 -2013 10 Biểu đồ 2.2 Trình độ chuyên môn của công chức ngành Du lịch 11 Biểu đồ 2.3 Cơ cấu công chức theo giới tính 12 Biểu đồ 2.4 Cơ cấu công chức đƣợc đào tạo chuyên ngành Du lịch 13 Biểu đồ 2.5 Cơ cấu lãnh đạo đƣợc đào tạo chuyên ngành du lịch 7
14 Biểu đồ 2.6 Cơ cấu chuyên viên đƣợc đào tạo chuyên ngành du lịch 15 Hình ảnh 2.1 Bản đồ du lịch tỉnh Bắc Ninh Sơ đồ định hƣớng phát triển không gian tỉnh Bắc Ninh 16 Hình ảnh 2.2 đến năm 2030 tầm nhìn 2050 17 Hình ảnh 2.3 Lễ hội làng Diềm – Làng Quan họ cổ Bắc Ninh Sơ đồ tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp 18 Sơ đồ 1.1 tỉnh theo Nghị định 13/2008/NĐ-CP Sơ đồ cơ cấu tổ chức Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch 19 Sơ đồ 2.1 tỉnh Bắc Ninh 8
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài : Bắc Ninh là “cái nôi” hình thành và phát triển lịch sử, văn hóa của dân tộc Việt Nam, quê hƣơng của đình, chùa, lễ hội, làng nghề và những làn điệu dân ca say đắm lòng ngƣời. Với bề dày lịch sử, văn hóa đã tạo cho Bắc Ninh tiềm năng to lớn phát triển du lịch văn hóa mà không phải địa phƣơng nào cũng có đƣợc. Tỉnh Bắc Ninh luôn xác định ngành du lịch là ngành kinh tế động lực của tỉnh và thực tiễn trong những năm qua ngành du lịch tỉnh Bắc Ninh đạt đƣợc nhịp độ tăng trƣởng khá, góp phần làm cho tỉ trọng ngành dịch vụ trong cơ cấu kinh tế của tỉnh ngày càng tăng và xu hƣớng chuyển dịch cơ cấu của tỉnh ngày càng rõ nét. Song cũng nhƣ các ngành kinh tế khác, ngành du lịch Bắc Ninh vẫn là một ngành chậm phát triển, chƣa thực sự khai thác tiềm năng lợi thế vốn có của địa phƣơng; bởi một mặt chƣa đủ điều kiện để khai thác, mặt khác quan trọng hơn là QLNN đối với ngành du lịch còn có những bất cập, chƣa thực sự tạo đƣợc môi trƣờng kinh tế, pháp luật, xã hội thuận lợi để phát triển du lịch. Sự hạn chế , kém năng động của các doanh nghiệp kinh doanh trên địa bàn tỉnh là hệ quả hay là sản phẩm tất yếu của quá trình QLNN về quy hoạch và thực hiện quy hoạch ngành, về quan điểm định hƣớng phát triển, về tƣ duy và cơ chế, chính sách phát triển ngành, về đầu tƣ và thu hút đầu tƣ của tỉnh. Từ nhiều năm trƣớc đây, Nhà nƣớc đã xác định Bắc Ninh là một trong những trung tâm du lịch lớn của quốc gia, với điều kiện khí hậu, tài nguyên thiên nhiên, vị trí chiến lƣợc của tỉnh và nhiều ƣu đãi khác do thiên nhiên ban tặng cho tỉnh Bắc Ninh, nhƣng hiện nay ngành du lịch vẫn chƣa thực sự phát huy đƣợc lợi thế này, thể hiện trên một số mặt chủ yếu nhƣ: Lƣợng du khách đến với Bắc Ninh chƣa nhiều, số ngày lƣu trú bình quân và công suất buồng phòng còn thấp, mức tiêu dùng của khách khi đến Bắc Ninh còn ở mức rất khiêm tốn, đóng góp của ngành du lịch cho địa phƣơng chƣa nhiều, chƣa giải quyết đƣợc nhiều việc làm cho nhân dân, cơ cấu của ngành du lịch trong cơ cấu kinh tế của tỉnh còn thấp. Nếu tình hình này kéo dài, ngành 9
du lịch khó có thể trở thành ngành kinh tế động lực của tỉnh.Vì vậy việc Nghiên cứu công tác quản lý nhà nước về du lịch của tỉnh Bắc Ninhlà một yêu cầu cấp bách và thiết thực trong giai đoạn hiện nay. 2. Mục đích nghiên cứu Đề xuất đƣợc các giải pháp cơ bản nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý nhà nƣớc về du lịch tại tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2015 – 2020 góp phần phát triển du lịch. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu Đối tƣợng nghiên cứu của đề tài: Nội dung công tác quản lý nhà nƣớc về du lịch tại tỉnh Bắc Ninh. Phạm vi nghiên cứu của đề tài: - Về không gian: Toàn bộ các hoạt động QLNN về du lịch trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. - Về thời gian: Đánh giá thực trạng QLNN đối với ngành du lịch tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2009 – 2013, đề xuất các giải pháp liên quan giai đoạn 2015 – 2020. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu - Thu thập, tổng quan các tài liệu lý luận và thực tiễn về quản lý nhà nƣớc, quản lý nhà nƣớc về du lịch. - Khảo sát thực trạng công tác quản lý nhà nƣớc về du lịch tại tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2009 – 2013 - Phân tích đánh giá thực trạng công tác quản lý nhà nƣớc về du lịch tại tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2009 – 2013. - Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nƣớc về du lịch tại tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2015 – 2020. 10
5. Phƣơng pháp nghiên cứu. - Phƣơng pháp Thu thập, tổng hợp và phân tích các tài liệu quản lý nhà nƣớc và quản lý nhà nƣớc về du lịch. - Phƣơng pháp khảo sát thực địa: Là một trong những phƣơng pháp quan trọng góp phần làm cho kết quả nghiên cứu mang tính xác thực. Việc nghiên cứu, điều tra tổng hợp về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của tỉnh Bắc Ninh nhằm bổ sung, chỉnh sửa, cập nhật số liệu, thông tin đã thu thập đƣợc. Trực tiếp khảo sát các cán bộ công chức, viên chức ngành du lịch tại sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh; trung tâm Xúc tiến Du lịch vàcác Phòng Văn hóa Thông tin các huyện trên địa bàn tỉnh,một số đơn vị kinh doanh du lịch, một số cụm,khu di tích đang khai thác hoạt động du lịch văn hóa, một số làng nghề trong tỉnh để làm căn cứ cho việc đề xuất những giải pháp hợp lý và khả thi. - Phƣơng pháp điều tra bằng bảng hỏi: Thực hiện từ tháng 4 đến tháng 11 tại sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Bắc Ninh; trung tâm Xúc tiến Du lịch Bắc Ninh và các phòng Văn hóa Thông tin của thành phố Bắc Ninh;thị xã Từ Sơn; huyện Tiên Du; huyện Quế Võ; huyện Yên Phong; huyện Thuận Thành; huyện Gia bình; huyện Lƣơng Tàivới 100 phiếu. - Phƣơng pháp lấy ý kiến chuyên gia: Bằng cách tham khảo ý kiến của một số chuyên gia là các nhà khoa học, các nhà quản lý, một số cán bộ có chức trách tại địa phƣơng; những nhận định của các chuyên gia nhằm có định hƣớng xác thực hơn cho việc nghiên cứu đề tài. 6. Lịch sử nghiên cứu vấn đề Công tác quản lý nhà nƣớc nói chung và công tác quản lý của nhà nƣớc về du lịch nói riêng là một trong những vấn đề quan trọng đƣợc đặt lên hàng đầu đối với việc phát triển du lịch. Nhận thức đƣợc điều đó, Đảng và Nhà nƣớc đã tạo mọi điều kiện thuận lợi để thu hút vốn đầu tƣ trong nƣớc và nƣớc ngoài phục vụ cho việc phát triển ngành du lịch. Bên cạnh đó, Nhà nƣớc đã xây dựng, ban hành 11
pháp luật, tổ chức sắp xếp lại bộ máy chuyên trách quản lý nhà nƣớc về du lịch từ trung ƣơng đến địa phƣơng. Với tính chất là một ngành kinh tế tổng hợp có tính liên ngành, liên vùng và xã hội hóa cao nên việc quản lý cũng là vấn đề phức tạp, đòi hỏi việc nghiên cứu quản lý nhà nƣớc về du lịch trên phƣơng diện tổng thể, toàn diện và có chiều sâu. Đề cập đến vấn đề quản lý này đã có một số công trình nghiên cứu đƣợc công bố cấp nhà nƣớc nhƣ: Công trình nghiên cứu khoa học của Vụ pháp chế - Tổng cục Du lịch do Tiến sĩ Nguyễn Thị Bích Vân làm chủ nhiệm với đề tài “Thực trạng và một số giải pháp nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước bằng pháp lu t trong lĩnh vực du lịch”. Đề tài chủ yếu nghiên cứu về thực trạng pháp luật trong lĩnh vực du lịch và đề xuất đƣợc một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu lực quản lý nhà nƣớc bằng pháp luật đối với hoạt động du lịch dƣới góc độ quản lý nhà nƣớc; Công trình nghiên cứu khoa học của Tiến sĩ Trịnh Đăng Thanh (2004) với đề tài: “Quản lý nhà nước bằng lu t pháp đối với hoạt động du lịch ở Việt Nam hiện nay” đề tài đã nghiên cứu, phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động quản lý Nhà nƣớc bằng pháp luật và đề xuất đƣợc những phƣơng hƣớng, giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý nhà nƣớc bằng pháp luật đối với hoạt động du lịch ở Việt Nam; Các công trình nghiên cứu khoa học về du lịch (Luận án Tiến sĩ) nhƣ: “Một số vấn đề về tổ chức và quản lý các hoạt động kinh doanh du lịch ở Việt Nam” của Tiến Sĩ Trịnh Xuân Dũng (1989) ; “ Những điều kiện và giải pháp chủ yếu để phát triển du lịch Việt Nam thành ngành kinh tế mũi nhọn” của tác giả Vũ Đình Thụy (1997); “Điều kiện và các giải pháp chủ yếu để phát triển du lịch Campuchia thành ngành kinh tế mũi nhọn” của Ouk Vanna ( 2004). Hoặc các nghiên cứu về vấn đề quản lý nhà nƣớc cấp tỉnh trong đó có tỉnh Bắc Ninh với đề tài: “Nghiên cứu phát triển du lịch văn hoá tỉnh Bắc Ninh” của tác giả Lê Trung Thu (Luận văn Thạc sĩ Du lịch, 2009). Đề tài đã thực hiện thống kê, đánh giá, phân tích các tài nguyên du lịch văn hoá tỉnh Bắc Ninh dựa 12
vào các tiêu chí sẵn có. Đƣa ra các thực trạng về cầu du lịch văn hoá, cung du lịch văn hoá, các yếu tố tác động đến du lịch văn hoá từ đó phân tích, đánh giá thực trạng của hoạt động du lịch văn hoá tỉnh Bắc Ninh. Trên cơ sở xu hƣớng phát triển của du lịch quốc tế, khu vực, quốc gia, điều kiện cụ thể của địa phƣơng, luận văn đã đƣa ra các giải pháp cơ bản nhằm phát triển du lịch văn hoá tỉnh Bắc Ninh. Nghiên cứu về đề tài phát triển du lịch tỉnh Bắc Ninh đã có một số đề tài khoa học đƣợc công bố nhƣ “ Khai thác di sản văn hóa quan họ Bắc Ninh phục vụ phát triển du lịch” của tác giả Lê Thị Minh Quế (Luận văn thạc sĩ Du lịch, 2009) đề tài phân tích, đánh giá thực trạng khai thác Quan họ trong hoạt động du lịch hiện nay của Bắc Ninh, từ đó chỉ ra những tồn tại, bất cập, hạn chế cần giải quyết. Đƣa ra một số định hƣớng và đề xuất các giải pháp, kiến nghị về tổ chức, quản lý, nguồn nhân lực, đầu tƣ cho khách du lịch Quan họ, thị trƣờng khách du lịch, xây dựng, phát triển sản phẩm du lịch, xúc tiến du lịch Quan họ; Đề tài “Nghiên cứu phát triển du lịch làng gốm Phù Lãng ở Bắc Ninh” của tác giả Vũ Thị Thúy (Luận văn thạc sĩ du lịch, 2010). Đối với các đề tài nghiên cứu phát triển du lịch trên đây chủ yếu dừng lại ở việc đề xuất các giải pháp phát triển sản phẩm du lịch Bắc Ninh mà chƣa có đề tài nào nghiên cứu góc độ quản lý nhà nƣớc về du lịch tại tỉnh Bắc Ninh một cách toàn diện và có chiều sâu. Với tình hình nghiên cứu các đề tài trên cho thấy việc phát triển du lịch dù ở cấp độ nào thì công tác quản lý nhà nƣớc vẫn phải đƣợc đặt lên hàng đầu. Trong điều kiện hiện nay, để phát triển kinh tế du lịch chung của đất nƣớc theo kịp với xu thế hội nhập đòi hỏi phải có sự tham gia quản lý tích cực, đồng bộ không chỉ của các cơ quan quản lý nhà nƣớc về du lịch cấp trung ƣơng mà còn có sự tham gia nỗ lực của các cơ quan quản lý nhà nƣớc về du lịch cấp tỉnh, cấp huyện. Vì vậy việc nghiên cứu vai trò công tác quản lý nhà nƣớc về du lịch cấp tỉnh là một vấn đề hết sức cần thiết và quan trọng trong sự phát triển chung của toàn ngành. Đây cũng là lý do tại sao tác giả lựa chọn đề tài này làm đề tài 13
nghiên cứu và có thể đƣợc sử dụng làm tài liệu tham khảo cho các cơ quan quản lý nhà nƣớc về du lịch tại tỉnh Bắc Ninh khi nghiên cứu hoạch định, chính sách nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nƣớc phục vụ cho việc phát triển du lịch và cũng có thể vận dụng cho một số địa phƣơng khác có những điểm tƣơng đồng về điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội nhƣ ở tỉnh Bắc Ninh. 7. Kết cấu của đề tài Đề tài ngoài phần mục lục, danh mục viết tắt, danh mục hình, danh mục bảng biểu, mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, phụ lục, phần nội dung bao gồm 3 chƣơng: Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIẾN TRONG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ DU LỊCH. Chƣơng 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ DU LỊCH TẠI TỈNH BẮC NINH. Chƣơng 3: CÁC GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ DU LỊCH TẠI TỈNH BẮC NINH 14
CHƢƠNG 1 : CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIẾN TRONG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ DU LỊCH 1.1. Cơ sở lý luận về quản lý nhà nƣớc 1.1.1 Khái niệm quản lý nhà nước - Nhà nước là một tổ chức đặc biệt của quyền lực chính trị, có bộ máy chuyên trách để cƣỡng chế và quản lý xã hội nhằm thực hiện và bảo vệ trƣớc hết lợi ích của giai cấp thống trị trong xã hội có giai cấp đối kháng, của giai cấp công nhân và nhân dân lao động dƣới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản trong xã hội xã hội chủ nghĩa. - Quản lý nhà nước là khâu rất quan trọng trong quá trình phát triển nhà nƣớc. Là sự chỉ huy, điều hành XH của các cơ quan nhà nƣớc (lập pháp, hành pháp và tƣ pháp) để thực thi quyền lực Nhà nƣớc, thông qua các văn bản quy phạm pháp luật. + Cơ quan lập pháp: Quốc hội + Cơ quan hành pháp: Chính phủ, các Bộ và UBND các cấp. + Cơ quan tƣ pháp: Tòa án tối cao và Viện Kiểm sát nhân dân - Quản lý hành chính nhà nước là một hình thức hoạt động của nhà nƣớc đƣợc thực hiện trƣớc hết và chủ yếu bởi các cơ quan hành chính nhà nƣớc,có nội dung là bảo đảm sự chấp hành luật, pháp lệnh và các nghị quyết của cơ quan quyền lực nhà nƣớc, nhằm tổ chức và chỉ đạo thực hiện một cách trực tiếp và thƣờng xuyên công cuộc xây dựng kinh tế, văn hoá, xã hội và hành chính – chính trị của nƣớc ta. Hay nói một cách khác, quản lý hành chính nhà nƣớc là hoạt động chấp hành, điều hành của nhà nƣớc. Thực hiện quản lý hành chính nhà nƣớc đƣợc thực hiện thông qua: Luật pháp, hệ thống tổ chức và đội ngũ công chức. Nói tóm lại, quản lý nhà nƣớc là một dạng quản lý xã hội đặc biệt, mang tính quyền lực nhà nƣớc và sử dụng pháp luật để điều chỉnh hành vi của cá nhân, 15
tổ chức trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội do các cơ quan công chức trong bộ máy nhà nƣớc thực hiện, nhằm phục vụ nhân dân, duy trì sự ổn định và phát triển bền vững trong xã hội. 1.1.2 Nội dung cơ bản của quản lý nhà nước Quản lý nhà nƣớc luôn mang tính quyền lực, tính tổ chức chặt chẽ. Các hoạt động của công tác quản lý nhà nƣớc thƣờng có mục tiêu rõ ràng, có chiến lƣợc và kế hoạch để hoàn thành mục tiêu cụ thể dựa trên những quy định chặt chẽ của pháp luật, có tính chủ động , sáng tạo và linh hoạt trong thực tiễn điều hành, quản lý. Nhà nƣớc thực hiện việc quản lý bằng bộ máy quản lý và nguồn nhân sự của mình để củng cố các hoạt động ngành, lĩnh vực đƣợc tốt hơn và tạo sự minh bạch việc thƣờng xuyên thực hiện công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra. Để thực hiện quản lý hành chính nhà nƣớc đòi hỏi 3 yếu tố không thể thiếu đƣợc, đó là: - Các văn bản luật pháp - Hệ thống tổ chức bộ máy từ TW đến địa phƣơng - Đội ngũ cán bộ công chức. 1.1.3 Vai trò của quản lý nhà nước Nhà nƣớc có vai trò rất lớn đối với xã hội, nhƣ việc thực hiện quản lý thông qua việc đề ra chủ trƣơng, đƣờng lối chính sách, pháp luật, chiến lƣợc phát triển đất nƣớc trong từng giai đoạn. Bên cạnh đó Nhà nƣớc còn đề ra quy định chức năng, nhiệm vụ cho từng cấp, cơ quan ban ngành thực hiện theo ngành, lĩnh vực. Nếu chủ trƣơng đƣờng lối, chính sách, pháp luật của nhà nƣớc phù hợp với thực tại khách quan của đất nƣớc và đƣợc thực hiện tốt thì hoạt động của nhà nƣớc có thể đẩy nhanh sự phát triển kinh tế - xã hội. Ngƣợc lại, nếu chính sách, pháp luật của nhà nƣớc không phù hợp với yêu cầu của cuộc sống hoặc không 16
đƣợc thực hiện hoặc thực hiện tồi thì sẽ làm cho xã hội trì trệ hoặc kìm hãm sự phát triển của xã hội Nhà nƣớc đóng vai trò sống còn trong việc thúc đẩy những thành quả phát triển lâu dài bằng việc cung cấp cơ sở hạ tầng, bảo vệ an ninh quốc phòng và quản lý môi trƣờng kinh tế vĩ mô ổn định. 1.2 Quản lý nhà nƣớc về du lịch 1.2.1 Khái niệm du lịch Hoạt động du lịch đã có từ lâu trong lịch sử phát triển của loài ngƣời. Những năm gần đây du lịch phát triển nhanh ở nhiều nƣớc trên thế giới. Đối với nhiều quốc gia, du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng, nguồn thu ngoại tệ lớn. Tuy nhiên, khái niệm “Du lịch” đƣợc hiểu rất khác nhau bởi nhiều lẽ nhƣ sau : - Xuất phát từ ngữ nghĩa của từ “du lịch” đƣợc dùng ở mỗi nƣớc. Trong ngôn ngữ tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Nga sử dụng các từ Tourism, Le Tourism, Typuzm. Do đó “du lịch” có nghĩa là: Khởi hành, đi lại, chinh phục không gian. Ở Đức sử dụng từ “Derfremdenverkehrs” có nghĩa là lạ, đi lại và mối quan hệ. Do đó ở Đức nhìn nhận du lịch là mối quan hệ, vận động đi tới các vùng, địa danh khác lạ của ngƣời đi du lịch. - Xuất phát từ các đối tƣợng và nhiệm vụ khác nhau của các đối tƣợng đó khi tham gia vào “hoạt động du lịch”. Đối với ngƣời đi du lịch thì đó là cuộc hành trình và lƣu trú ở một địa danh ngoài nơi cƣ trú thƣờng xuyên nhằm thỏa mãn nhu cầu vật chất, tinh thần của mình. Đối với các chủ cơ sở kinh doanh du lịch thì đó là quá trình tổ chức các điều kiện sản xuất, dịch vụ phục vụ ngƣời đi du lịch nhằm đạt lợi nhuận tối đa. Đối với chính quyền địa phƣơng có địa danh du lịch, thì đó là việc tổ chức các điều kiện về cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật để phục vụ du khách; tổ chức các hoạt động kinh doanh đa dạng giúp đỡ 17
việc lƣu trú, việc hành trình của du khách; tổ chức tiêu thụ sản phẩm sản xuất tại địa phƣơng, tăng nguồn thu cho dân cƣ, cho ngân sách, nâng cao mức sống của dân cƣ; tổ chức các hoạt động quản lý hành chính nhà nƣớc bảo vệ môi trƣờng tự nhiên, xã hội của vùng… Ngoài ra du lịch đƣợc hiểu là các hoạt động có liên quan đến chuyến đi của con ngƣời rời khỏi nơi cƣ trú thƣờng xuyên của mình nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, tìm hiểu giải trí, nghỉ dƣỡng trong một khoảng thời gian nhất định. 1.2.2 Khái niệm quản lý nhà nước về du lịch Quản lý nhà nƣớc về du lịch là một bộ phận của quản lý nhà nƣớc và tuân theo các thành phần cơ bản trong quản lý nhà nƣớc, đó là: Chủ thể quản lý nhà nƣớc về du lịch : Hệ thống các cơ quan quản lý nhà nƣớc về du lịch ( theo chiều dọc và theo chiều ngang) Khách thể quản lý nhà nƣớc về Du lịch : + Quản lý về hoạt động du lịch + Quản lý về hoạt đông kinh doanh du lich ( lƣu trú, ăn uống…) + Quản lý về hoạt động cấp phép, xếp hạng, quảng cáo…. Công cụ quản lý nhà nƣớc bao gồm: * Về luật pháp, không chỉ có Luật Du lịch trong đó QLNN về du lịch có 9 nội dung sau : 1. Xây dựng và tổ chức thực hiện chiến lƣợc, quy hoạch, kế hoạch và chính sách phát triển du lịch. 2. Xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện văn bản quy phạm pháp luật, tiêu chuẩn định mức kinh tế - kỹ thuật trong hoạt động du lịch; 3. Tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật và thông tin về du lịch; 4. Tổ chức, quản lý hoạt động đào tạo, bồi dƣỡng nguồn nhân lực; nghiên cứu, ứng dụng khoa học và công nghệ; 18
5. Tổ chức điều tra, đánh giá tài nguyên du lịch để xây dựng quy hoạch phát triển du lịch, xác định khu du lịch, điểm du lịch, tuyến du lịch, đô thị du lịch; 6. Tổ chức thực hiện hợp tác quốc tế về du lịch, hoạt động xúc tiến du lịch trong nƣớc và nƣớc ngoài; 7. Quy định tổ chức bộ máy quản lý nhà nƣớc về du lịch, sự phối hợp của các cơ quan nhà nƣớc trong việc quản lý nhà nƣớc về du lịch; 8. Cấp, thu hồi giấy phép, giấy chứng nhận về hoạt động du lịch; 9. Kiểm tra, thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật về du lịch. Nguồn u t Du lịch 2005 Mà còn 5 nhóm Luật với trên 60 luật liªn quan đến hoạt động du lịch. Nhãm thø nhÊt: C¸c v¨n b¶n ph¸p luËt liªn quan ®Õn con ngƣời vµ quyÒn lîi cña con ngƣời bao gåm: + HiÕn ph¸p nƣớc CHXHCN ViÖt Nam - LuËt Quèc tÞch - LuËt Lao ®éng - LuËt Gi¸o dôc -LuËt D¹y nghÒ - LuËt B¶o hiÓm - LuËt h×nh sù - LuËt tè tông h×nh sù - v.v… Nhãm thø hai: Liªn quan ®Õn viÖc ®i l¹i cña con ngƣêi, bao gåm: - Luật XuÊt- NhËp c¶nh - LuËt H¶i quan - LuËt Hµng Kh«ng - LuËt Giao th«ng ®ƣờng bé - LuËt Giao th«ng ®ƣờng biÓn 19
- LuËt Giao th«ng ®ƣờng thuû - C¸c văn bản ph¸p quy kh¸c Nhãm thø ba: Liªn quan tíi c¸c vÊn ®Ò cña ®iÓm ®Õn du lÞch vàđiểm tham quan du lịch, bao gåm: - LuËt ®Êt ®ai - LuËt Di s¶n văn hãa - LuËt M«i trƣờng - LuËt X©y dùng - LuËt §Çu tƣ víi n-íc ngoµi - Vµ c¸c v¨n b¶n ph¸p quy kh¸c Nhãm thø tƣ: Liªn quan ®Õn kinh doanh c¸c dÞch vô du lÞch. - LuËt Doanh nghiÖp - LuËt Thƣơng m¹i - LuËt ThuÕ - Luật Thống kª - Luật Kế Toán - Luật Qu¶ng c¸o - C¸c v¨n b¶n ph¸p quy kh¸c Nhãm thứ năm: Liªn quan đến c«ng ph¸p quốc tế và tƣ ph¸p quốc tế - C«ng ph¸p quèc tÕ (LuËt quèc tÕ) lµ tæng thÓ c¸c nguyªn t¾c, quy ph¹m ®ƣợc c¸c quèc gia vµ c¸c chñ thÓ kh¸c cña luËt quèc tÕ x©y dùng dƣới h×nh thøc cïng ký kÕt ®iÒu ƣớc quèc tÕ nh»m ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ chÝnh trÞ-x· héi gi÷a c¸c nhµ nƣớc víi nhau vµ gi÷a c¸c nhµ nƣớc víi c¸c tæ chøc quèc tÕ liªn quan.VÝ dụ nhƣ nƣớc ta tham gia vào Tổ chức Thƣơng mại quốc tế(WTO), tham gia Cộng đồng ASEAN..v.v - Tƣ ph¸p quèc tÕ: Lµ tæng thÓ c¸c nguyªn t¾c, quy ph¹m ®iÒu chØnh c¸c mèi quan hÖ d©n sù, lao ®éng, h«n nh©n vµ gia ®×nh, tè tông d©n sù cã yÕu tè nƣớc ngoµi. 20