Luận văn Thạc sĩ Giáo dục học: Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm sáng tạo ở các trường trung học cơ sở huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:135

Thêm vào BST

Báo xấu

20
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm sáng tạo ở các trường trung học cơ sở huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai" được hoàn thành với mục tiêu nhằm nghiên cứu về lý luận và thực trạng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho HS các trường THCS huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai, luận văn đề xuất các biện pháp tổ chức HĐTNST của HS ở các trường THCS huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Giáo dục học: Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm sáng tạo ở các trường trung học cơ sở huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ PHẠM THỊ QUỲNH NHƯ GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN TRẢNG BOM, TỈNH ĐỒNG NAI NGÀNH: GIÁO DỤC HỌC MS: 8140101 Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 11 năm 2022
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ PHẠM THỊ QUỲNH NHƯ GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN TRẢNG BOM, TỈNH ĐỒNG NAI NGÀNH: GIÁO DỤC HỌC MS: 8140101 HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. HỒ VĂN LIÊN Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 11 năm 2022 ii
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
Mục lục Mục lục ......................................................................................................................IX LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................... XV LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................... XVI DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ................................................................ XVII DANH SÁCH CÁC BẢNG ...............................................................................XVIII MỞ ĐẦU ..................................................................................................................... 1 1. Lí do chọn đề tài ..................................................................................................... 1 2. Mục đích nghiên cứu ............................................................................................ 3 3. Khách thể nghiên cứu và đối tượng nghiên cứu ................................................4 3.1. Khách thể nghiên cứu .........................................................................................4 3.2. Đối tượng nghiên cứu ......................................................................................... 4 4. Giả thuyết nghiên cứu ........................................................................................... 4 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................................ 4 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu .............................................................................. 4 7. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................... 5 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận ........................................................... 5 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn ....................................................... 5 7.3. Phương pháp thống kê toán học ........................................................................5 CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ................................................................. 6 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu vấn đề ...........................................................6 1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài ..........................................................................6 1.1.2. Các nghiên cứu trong nước ............................................................................. 8 1.2. Các khái niệm cơ bản ....................................................................................... 11 1.2.1. Giáo dục kỹ năng sống cho HS THCS .......................................................... 11 IX
1.2.2. Trải nghiệm, sáng tạo ..................................................................................... 13 1.2.3. Giáo dục HĐTNST nhằm GD KNS cho HS THCS ......................................15 1.3. HĐTNST của HS THCS ...................................................................................16 1.3.1. Mục tiêu HĐTNST của HS THCS .................................................................16 1.3.2. Nội dung HĐTNST của HS THCS ................................................................17 1.3.3. Hình thức tổ chức HĐTNST cho HS THCS .................................................18 1.3.4. Vai trò của giáo viên và lãnh đạo trong tổ chức HĐTNST cho HS ............ 23 1.3.4.1. Vai trò của giáo viên trong tổ chức HĐTNST cho HS ......................... 23 1.3.4.2. Vai trò của Hiệu trưởng trong tổ chức tổ chức HĐTNST .................... 23 1.4. Giáo dục KNS cho HS thông qua HĐTNST cho HS THCS .........................24 1.4.1. Lập kế hoạch tổ chức HĐTNST nhằm GDKNS cho HS trường THCS ..... 24 1.4.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch HĐTNST cho HS trường THCS ....................25 1.4.3. Chỉ đạo thực hiện kế hoạch HĐTNST .......................................................... 25 1.4.4. Kiểm tra đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch HĐTNST cho HS trường THCS ......................................................................................................................... 26 1.5. Các yếu TNST cho HS trường THCtố ảnh hưởng tới tổ chức HĐS ........... 27 1.5.1. Các yếu tố chủ quan ....................................................................................... 27 1.5.1.1. Nhận thức của các lực lượng tham gia về tầm quan trọng của GDKNS thông qua HĐTNST ..............................................................................27 1.5.1.2. Năng lực GDKNS thông qua HĐTNST của lãnh đạo trường THCS ... 28 1.5.2. Các yếu tố khách quan .................................................................................. 28 1.5.2.1. Sự chỉ đạo của các cấp về GDKNS thông qua HĐTNST ..................... 28 1.5.2.2. Kinh phí, cơ sở vật chất cho công tác GDKNS thông qua HĐTNST ...29 Tiểu kết chương 1 .....................................................................................................29 CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO HS THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO Ở CÁC X
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN TRẢNG BOM, TỈNH ĐỒNG NAI ........................................................................................................ 31 2.1. Khái quát về giáo dục THCS ở huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai .............31 2.1.1. Quy mô trường lớp .........................................................................................32 2.1.2. Chất lượng giáo dục ....................................................................................... 33 2.1.3. Điều kiện giáo dục .......................................................................................... 35 2.2. Khái quát về tổ chức khảo sát thực trạng ...................................................... 35 2.2.1. Mục tiêu khảo sát ............................................................................................35 2.2.2. Nội dung khảo sát ........................................................................................... 36 2.2.3. Phương pháp khảo sát ....................................................................................36 2.3. Thực trạng giáo dục kỹ năng sống cho HS thông qua HĐTNST ở trường trung học cơ sở .................................................................................................. 37 2.3.1. Mức độ đạt được mục tiêu giáo dục kỹ năng sống cho HS thông qua HĐTNST ở trường trung học cơ sở ..................................................................37 2.3.2. Thực trạng thực hiện nội dung giáo dục kỹ năng sống cho HS thông qua HĐTNST ở trường trung học cơ sở ..................................................................39 2.3.3. Thực trạng thực hiện các phương pháp giáo dục kỹ năng sống cho HS thông qua HĐTNST ở trường trung học cơ sở ................................................43 2.3.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục kỹ năng sống cho HS thông qua HĐTNST ...........................................................................................46 2.4. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến giáo dục kỹ năng sống cho HS thông qua HĐTNST ở các trường Trung học cơ sở huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai .....................................................................................................48 2.4.1. Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố chủ quan ................................................48 2.4.2. Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố khách quan ........................................... 49 2.5. Đánh giá chung về thực trạng .......................................................................... 50 2.5.1 Ưu điểm của thực trạng ...................................................................................52 2.5.2 Hạn chế của thực trạng ...................................................................................52 XI
Tiểu kết chương 2 .....................................................................................................54 CHƯƠNG 3 BIỆN PHÁP GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN TRẢNG BOM, ĐỒNG NAI ...55 3.1. Căn cứ đề xuất các biện pháp ..........................................................................56 3.1.1. Bảo đảm tính mục tiêu ....................................................................................56 3.1.2. Bảo đảm tính thực tiễn ................................................................................... 56 3.1.3. Bảo đảm tính hệ thống ................................................................................... 56 3.1.4. Bảo đảm tính khả thi ...................................................................................... 57 3.2. Các biện pháp GSKNS cho HS thông qua HĐTNST ở các trường Trung học cơ sở huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai .................................................. 57 3.2.1. Nâng cao nhận thức của các lực lượng giáo dục về tầm quan trọng giáo dục kỹ năng sống cho HS thông qua HĐTNST .....................................57 3.2.1.1. Mục tiêu của biện pháp ............................................................................... 57 3.2.1.2. Ý nghĩa của biện pháp ................................................................................. 58 3.2.1.3. Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp .............................................. 58 3.2.2. Tăng cường tính kế hoạch hóa trong giáo dục kỹ năng sống cho HS thông qua HĐTNST ...........................................................................................61 3.2.2.1. Mục tiêu của biện pháp .................................................................................61 3.2.2.2. Ý nghĩa của biện pháp .................................................................................. 61 3.2.2.3. Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp .................................................61 3.2.2.4. Điều kiện thực hiện biện pháp ......................................................................65 3.2.3. Cải tiến công tác tổ chức giáo dục kỹ năng sống cho HS thông qua HĐTNST .............................................................................................................65 3.2.3.1. Mục tiêu của biện pháp .................................................................................65 3.2.3.2. Ý nghĩa của biện pháp .................................................................................. 65 3.3.3.3. Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp .................................................65 XII
3.2.3.4. Điều kiện thực hiện biện pháp ......................................................................67 3.2.4. Tăng cường hoạt động bồi dưỡng GV GDKNS cho HS thông qua HĐTNST .............................................................................................................68 3.2.4.1. Mục tiêu của biện pháp .................................................................................68 3.2.4.2. Ý nghĩa của biện pháp .................................................................................. 68 3.3.4.3. Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp .................................................68 3.2.4.4. Điều kiện thực hiện biện pháp ......................................................................70 3.2.5. Đổi mới hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả GSKNS cho HS thông qua HĐTNST .............................................................................................................70 3.2.5.1. Mục tiêu của biện pháp .................................................................................70 3.2.5.2. Ý nghĩa của biện pháp .................................................................................. 71 3.2.5.3. Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp .................................................71 3.2.5.4. Điều kiện thực hiện biện pháp ......................................................................73 3.2.6. Đảm bảo các điều kiện, phương tiện giáo dục kỹ năng sống cho HS thông qua HĐTNST ...........................................................................................74 3.2.6.1. Mục tiêu biện pháp ....................................................................................... 74 3.2.6.2. Ý nghĩa của biện pháp .................................................................................. 74 3.2.6.3. Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp .................................................74 3.2.6.4. Điều kiện thực hiện biện pháp ......................................................................78 3.3. Quan hệ giữa các biện pháp được đề xuất .......................................................79 3.4. Khảo sát sự cần thiết, tính khả thi của các biện pháp .....................................79 3.4.1. Mục đích, nội dung, phương pháp khảo sát ................................................. 79 3.4.1.1. Mục đích khảo sát ......................................................................................... 79 3.4.1.2. Nội dung khảo sát ......................................................................................... 80 3.4.1.3. Phương pháp khảo sát .................................................................................. 80 3.3.1.2. Nội dung khảo sát ......................................................................................... 80 XIII
3.3.1.3. Phương pháp khảo sát .................................................................................. 80 3.4.2. Sự cần thiết của các biện pháp được đề xuất ................................................85 3.4.3. Tính khả thi của các biện pháp được đề xuất ...............................................86 Tiểu kết chương 3 .....................................................................................................87 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ......................................................................... 89 1. Kết luận ................................................................................................................. 89 2. Khuyến nghị ..........................................................................................................90 2.1. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo Tỉnh Đồng Nai ............................................ 90 2.2. Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Trảng Bom ................................90 2.3. Đối với Ban giám hiệu các trường THCS .......................................................91 TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................................92 PHỤ LỤC ..................................................................................................................95 Phụ lục 1: Bảng hỏi về thực trạng giáo dục kỹ năng sống cho HS thông qua hoạt động trải nghiệm sáng tạo (Dành cho CBQL, GV) ............................................95 Phụ lục 2: Bảng hỏi về thực trạng giáo dục kỹ năng sống cho HS thông qua hoạt động trải nghiệm sáng tạo (Dành cho HS) ......................................................... 98 Phụ lục 3_ Bảng hỏi về mức độ cần thiết, tính khả thi của các biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho HS thông qua hoạt động trải nghiệm sáng tạo ở các trường THCS, huyện Trảng Bom, Tỉnh Đồng Nai (Dành cho cán bộ quản lý, giáo viên) ...................................................................................................................101 XIV
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng bản thân tôi. Các số liệu trong luận văn là trung thực. Kết quả của luận văn chưa từng được ai công bố trong bất kì công trình nào. Tác giả luận văn Phạm Thị Quỳnh Như XV
LỜI CẢM ƠN Tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và lời cảm ơn chân thành đến: TS. Hồ Văn Liên, đã tận tình chỉ dẫn, giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn; Quý Thầy Cô, các đồng nghiệp, bạn bè thân hữu và gia đình đã hỗ trợ, tạo điều kiện, động viên tôi trong quá trình thực hiện luận văn. Tác giả luận văn Phạm Thị Quỳnh Như XVI
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TT Các chữ viết tắt Nội dung đầy đủ 1 CBQL Cán bộ quản lý 2 CMHS Cha mẹ học sinh 3 CLB Câu lạc bộ 4 CSVC Cơ sở vật chất 5 GD Giáo dục 6 GVCN Giáo viên chủ nhiệm 7 GDKNS Giáo dục kỹ năng sống 8 HS Học sinh 9 HĐTNST Hoạt động trải nghiệm sáng tạo 10 HĐGD Hoạt động giáo dục 11 LLGD Lực lượng giáo dục 12 KNS Kỹ năng sống 13 NXB Nhà xuất bản 14 NGLL Ngoài giờ lên lớp 15 THCS Trung học cơ sở 16 UNICEF Quỹ Nhi đồng liên hiệp quốc 17 UNESCO Tổ chức Giáo dục Khoa học Văn hóa quốc tế 18 WHO Tổ chức Y tế thế giới XVII
DANH SÁCH CÁC BẢNG Thứ tự Tên bảng Trang Số lượng học sinh của các trường trung học cơ sở Bảng 2.1 32 huyện Trảng Bom, Tỉnh Đồng Nai năm học 2020 - 2021 Thống kê kết quả về hạnh kiểm của học sinh THCS Bảng 2.2 33 huyện Trảng Bom năm học 2020 – 2021 Thống kê kết quả về học lực của học sinh THCS Bảng 2.3 Huyện Trảng Bom năm học 2020 - 2021 33 Kết quả chất lượng giáo dục THCS huyện Trảng Bom Bảng 2.4 34 trong 2 năm học 2019 – 2020 và 2020 - 2021 Đánh giá của CBQL, GV về mức độ đạt được mục tiêu Bảng 2.5 37 GDKNS cho HS thông qua HĐTNST ở các trường THCS Đánh giá của CBQL, GV về thực trạng mức độ thực hiện nội Bảng 2.6 dung GDKNS cho HS thông qua HĐTNST ở các trường 39 THCS Đánh giá của CBQL, GV về hiệu quả của phương pháp Bảng 2.7 43 GDKNS cho HS thông qua HĐTNST ở các trường THCS Đánh giá của HS về hiệu quả của phương pháp giáo dục KNS Bảng 2.8 45 cho HS thông qua HĐTNST ở các trường THCS Đánh giá mức độ thực hiện các biện pháp kiểm tra, đánh giá Bảng 2.9 46 giáo dục kỹ năng sống cho HS thông qua HĐTNST Bảng 2.10 Đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố chủ quan 48 Bảng 2.11 Đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố khách quan 49 Bảng 2.12 Tổng hợp đánh giá về thực trạng 50 Đánh giá về sự cần thiết và khả thi của các biện pháp giáo dục Bảng 3.1 82 kỹ năng sống cho HS thông qua HĐTNST XVIII