Luận văn Thạc sĩ Giáo dục học: Thiết kế hệ thống tình huống trong dạy học Hóa học lớp 10 trung học phổ thông

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> -------------------------<br /> <br /> Ngô Nhã Trang<br /> <br /> THIẾT KẾ HỆ THỐNG TÌNH HUỐNG<br /> TRONG DẠY HỌC HÓA HỌC LỚP 10<br /> TRUNG HỌC PHỔ THÔNG<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC<br /> <br /> Thành phố Hồ Chí Minh - Năm 2011<br /> <br /> BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> -------------------------<br /> <br /> Ngô Nhã Trang<br /> <br /> THIẾT KẾ HỆ THỐNG TÌNH HUỐNG<br /> TRONG DẠY HỌC HÓA HỌC LỚP 10<br /> TRUNG HỌC PHỔ THÔNG<br /> <br /> Chuyên ngành : Lí luận và phương pháp dạy học bộ môn hóa học<br /> Mã số<br /> : 60 14 10<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC<br /> <br /> NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:<br /> <br /> TS. HOÀNG THỊ CHIÊN<br /> <br /> Thành phố Hồ Chí Minh - Năm 2011<br /> <br /> LỜI CẢM ƠN<br /> -----    ----Thế là ba năm học cao học của tôi cũng đã trôi qua với biết bao kỉ niệm vui, buồn.<br /> Trong suốt thời gian đó, tôi đã nhận được nhiều sự động viên, ủng hộ, giúp đỡ của các<br /> thầy cô đáng kính, gia đình, bạn bè, đồng nghiệp; từ đó tôi đã tích lũy cho mình cả kiến<br /> thức chuyên môn lẫn nghiệp vụ sư phạm – một hành trang vững chắc cho tôi bước vào<br /> sự nghiệp trồng người. Và luận văn này chính là sản phẩm chứng minh thành quả tôi đã<br /> thu hoạch được sau ba năm rèn luyện dưới mái trường mang tên ĐHSP thành phố Hồ<br /> Chí Minh.<br /> Với tất cả lòng kính trọng và biết ơn, em xin chân thành gửi lời cảm ơn đến cô<br /> Hoàng Thị Chiên và thầy Trịnh Văn Biều. Cảm ơn thầy cô đã tận tình hướng dẫn về<br /> chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm; giúp đỡ, tạo mọi điều kiện thuận lợi và đóng góp nhiều<br /> ý kiến quý báu cho em hoàn thành luận văn này.<br /> Em gửi lời cảm ơn chân thành đến Ban Giám hiệu, thầy cô trong khoa Hóa, phòng<br /> Sau đại học trường ĐHSP TP. Hồ Chí Minh. Cảm ơn quý thầy cô đã tận tình giúp đỡ,<br /> chỉ dạy cho em những kiến thức, kỹ năng sống thật quý báu trong ba năm học qua, giúp<br /> em vững bước trong cuộc đời sau này.<br /> Xin cảm ơn chân thành quý thầy cô và học sinh ở các trường Phan Bội Châu, Ngô<br /> Gia Tự, Trần Bình Trọng, Nguyễn Văn Trỗi, Dân Lập Thăng Long đã giúp tôi thực<br /> nghiệm thành công luận văn này.<br /> Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến các bạn học viên cao học lớp Hóa khóa 19<br /> đã luôn động viên, giúp đỡ tôi vượt qua khó khăn khi thực hiện luận văn này.<br /> Cuối cùng, con xin chân thành cảm ơn Bố mẹ kính yêu đã có công sinh thành,<br /> dưỡng dục, dành cả cuộc đời chăm sóc, nuôi dưỡng và tạo mọi điều kiện cho con hoàn<br /> thành luận văn này.<br /> TP. Hồ Chí Minh, ngày 01 tháng 07 năm 2011<br /> H<br /> <br /> iê N ô Nhã T<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> LỜI CẢM ƠN ............................................................................................. 3<br /> MỤC LỤC ................................................................................................... 4<br /> DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ....................................................... 8<br /> DANH MỤC CÁC BẢNG ......................................................................... 9<br /> DANH MỤC CÁC HÌNH ........................................................................ 11<br /> MỞ ĐẦU ..................................................................................................... 1<br /> 1. Lý do chọn đề tài ....................................................................................................... 1<br /> 2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................................. 3<br /> 3. Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài ................................................................................ 3<br /> 4. Đối tượng và khách thể nghiên cứu .......................................................................... 3<br /> 5. Phạm vi nghiên cứu ................................................................................................... 3<br /> 6. Phương pháp nghiên cứu đề tài ................................................................................. 4<br /> 7. Giả thuyết khoa học ................................................................................................... 4<br /> 8. Điểm mới của đề tài .................................................................................................. 4<br /> <br /> CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI ....... 5<br /> 1.1. LỊCH SỬ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ...................................................................... 5<br /> 1.1.1. Nghiên cứu về dạy học nêu vấn đề trên thế giới ........................................................5<br /> 1.1.2. Nghiên cứu về dạy học nêu vấn đề ở Việt Nam .........................................................6<br /> 1.1.3. Nghiên cứu về lý thuyết tình huống của các nhà lý luận dạy học Pháp ....................7<br /> 1.1.4. Nghiên cứu về lý thuyết tình huống ở Việt Nam ........................................................8<br /> 1.1.5. Nghiên cứu về xử lý tình huống hành động ở Việt Nam ............................................8<br /> <br /> 1.2. TỔNG QUAN VỀ CHƯƠNG TRÌNH HÓA HỌC LỚP 10 THPT ...................... 9<br /> <br /> 1.2.1. Đặc điểm môn hóa học lớp 10 THPT ........................................................................9<br /> 1.2.2. Cấu trúc nội dung chương trình hóa học lớp 10 THPT nâng cao...........................10<br /> <br /> 1.3. DẠY HỌC NÊU VẤN ĐỀ – ORIXTIC ............................................................. 10<br /> 1.3.1. Khái niệm dạy học nêu vấn đề .................................................................................11<br /> 1.3.2. Cơ sở khoa học của dạy học nêu vấn đề [53], [77, tr 269 - 271] ...........................11<br /> 1.3.3. Đặc điểm và bản chất của dạy học nêu vấn đề ........................................................13<br /> 1.3.4. Ưu điểm và nhược điểm của dạy học nêu vấn đề [27, 30, 56] ................................15<br /> 1.3.5. Cấu trúc của dạy học nêu vấn đề .............................................................................16<br /> 1.3.6. Hình thức của dạy học nêu vấn đề ...........................................................................17<br /> 1.3.7. Phương pháp dạy học trong dạy học nêu vấn đề [110, 121, 124] ..........................18<br /> <br /> 1.4. DẠY HỌC THEO TÌNH HUỐNG ...................................................................... 20<br /> 1.4.1. Các khái niệm cơ bản...............................................................................................20<br /> 1.4.2. Các yếu tố (điều kiện) của tình huống trong dạy học ..............................................24<br /> 1.4.3. Ưu điểm và hạn chế của dạy học theo tình huống [77, tr 276 - 277] ......................25<br /> 1.4.4. Chức năng của GV trong dạy học tình huống [28, tr 321] .....................................27<br /> 1.4.5. Hướng dẫn HS giải quyết vấn đề trong dạy học theo tình huống ...........................27<br /> 1.4.6. Cách thức tạo nên các loại tình huống trong dạy học .............................................30<br /> <br /> 1.5. THỰC TRẠNG CỦA VIỆC DẠY VÀ HỌC THEO TÌNH HUỐNG TRONG<br /> MÔN HÓA HỌC LỚP 10 THPT ................................................................................ 33<br /> 1.5.1. Mục đích điều tra .....................................................................................................33<br /> 1.5.2. Đối tượng điều tra....................................................................................................33<br /> 1.5.3. Phương pháp điều tra ..............................................................................................34<br /> 1.5.4. Kết quả điều tra .......................................................................................................34<br /> <br /> CHƯƠNG 2: THIẾT KẾ HỆ THỐNG TÌNH HUỐNG TRONG DẠY<br /> HỌC HÓA HỌC LỚP 10 THPT .............................................. 39<br /> <br />