Luận văn Thạc sĩ Giáo dục học: Xây dựng E-learning chương “Liên kết hóa học và cấu tạo phân tử” học phần Hóa đại cương Trường Cao đẳng Giao thông Vận tải 3

: 60 14 10

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Nguyễn Thị Thùy Linh XÂY DỰNG E-LEARNING CHƯƠNG “LIÊN KẾT HÓA HỌC VÀ CẤU TẠO PHÂN TỬ” HỌC PHẦN HÓA ĐẠI CƯƠNG TRƯỜNG CAO ĐẲNG GIAO THÔNG VẬN TẢI 3 Chuyên ngành : Lý luận và phương pháp dạy học môn Hóa Học Mã số

LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. LÊ PHI THÚY

Thành phố Hồ Chí Minh – 2008

LỜI CẢM ƠN

Tác giả luận văn xin gởi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất đến

TS. Lê Phi Thúy, người đã tận tình hướng dẫn tác giả trong suốt quá trình thực

hiện luận văn cao học và tạo mọi điều kiện để tác giả có thể hoàn thành luận văn.

Tác giả xin chân thành cảm ơn Ban Giám Hiệu, Phòng Khoa học Công

nghệ - Sau đại học, các Thầy Cô Khoa Hóa học trường Đại học Sư phạm Thành

phố Hồ Chí Minh đã quan tâm giúp đỡ, tạo điều kiện cho tác giả hoàn thành luận

văn đúng thời hạn.

Tác giả xin cảm ơn các bạn cùng lớp đã luôn đoàn kết, thương yêu, giúp đỡ,

động viên nhau trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài nghiên cứu.

Cuối cùng, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn đối với gia đình, bạn bè đồng

nghiệp đã giúp đỡ, động viên trong thời gian học tập, nghiên cứu để tác giả có thể

hoàn thành luận văn này.

Nguy ễn Thị Thùy Linh

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

CNTT&TT : Công nghệ thông tin và truyền thông

: Computer Base Training (đào tạo trên cở sở máy tính) CBT

ĐC : Đối chứng

ĐHQG : Đại học Quốc gia

GV : Giảng viên

HĐC : Hóa đại cương

LKHH&CTPT : Liên kết hoá học và cấu tạo phân tử

LMS : Learning Management System hệ thống quản lý khóa

học)

SCORM : Sharable Content Object Reference Model (là một

chuẩn đóng gói nội dung giáo dục)

SV : Sinh viên

: Đại lượng kiểm định T (Student) Tkđ

: Giá trị T tra theo bảng với mức ý nghĩa α và bậc tự do k T k,

TP.HCM : Thành phố Hồ Chí Minh

TN : Thực nghiệm

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

E-learning là một phương thức dạy học mới dựa trên công nghệ thông tin và

truyền thông (CNTT&TT). Với e-learning, việc học là linh hoạt và mở. Người học

có thể học bất kì lúc nào, bất kì ở đâu, với bất kì ai, học những vấn đề bản thân quan

tâm, phù hợp với năng lực và sở thích, phù hợp với yêu cầu công việc… mà chỉ cần

có phương tiện là máy tính và mạng Internet. E-learning là một giải pháp hữu hiệu

để giải quyết vấn đề đặt ra hiện nay: việc học tập không chỉ bó gọn trong học ở phổ

thông, ở học đại học mà là học suốt đời. Phương thức học tập này có tính tương tác

cao, sẽ hỗ trợ và bổ sung cho các phương thức đào tạo truyền thống góp phần nâng

cao chất lượng giảng dạy.

Việt Nam gia nhập tổ chức thương mại thế giới WTO khi nền kinh tế thế giới

đang bước vào giai đoạn kinh tế tri thức. Vì vậy, việc nâng cao hiệu quả chất lượng

giáo dục đào tạo là một trong những nhân tố quyết định sự tồn tại và phát triển của

đất nước và cá nhân. E-learning sẽ là một phương thức dạy và học rất phù hợp trong

việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng được yêu cầu xã hội khi nước

ta gia nhập WTO.

E-learning thuộc mô hình giáo dục “tri thức”, là mô hình giáo dục hiện đại

nhất, hình thành khi xuất hiện thành tựu mới quan trọng nhất của CNTT&TT là

mạng Internet. Mô hình này đã tạo ra những yếu tố thay đổi sâu sắc trong giáo dục:

yếu tố thời gian và không gian sẽ không còn bị ràng buộc chặt chẽ, sinh viên (SV)

tham gia học tập mà không cần đến trường đại học. Sự chuyển giao tri thức không

còn chiếm vị trí hàng đầu của giáo dục, SV phải học cách truy tìm thông tin bản

thân cần, đánh giá và xử lý thông tin để biến thành tri thức qua giao tiếp.

E-learning đang là xu hướng chung của giáo dục thế giới. Việc triển khai

e-learning trong giáo dục đào tạo là một hướng đi tất yếu nhằm đưa giáo dục Việt

Nam tiếp cận với nền giáo dục thế giới.

SV Việt Nam nói chung và SV trường Cao đẳng Giao thông Vận tải 3 (CĐ

GTVT3) nói riêng, hiện tại vẫn quen với cách học truyền thống: thụ động, chưa tự

mình tìm đến kiến thức, chưa học theo nhu cầu, năng lực, sở thích thật sự của bản

thân. Vì vậy, việc đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo cần bao gồm cả

việc giúp SV tiếp cận với cách học chủ động, tự tìm hiểu, tự kiểm tra đánh giá, tích

cực trao đổi với giảng viên (GV), bạn bè. E-learning là một trong những phương

thức giúp SV chủ động về thời gian học tập, nội dung học tập, khối lượng kiến thức,

tự kiểm tra đánh giá, dễ dàng trao đổi thông tin…

Tin học hóa quản lý đào tạo và giáo dục đang là xu hướng chung trong giáo

dục đào tạo ở Việt Nam, và trường CĐ GTVT3 cũng không ngoại lệ. Việc xây dựng

e-learning với mục đích đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng đầu ra

của SV không nằm ngoài mục tiêu của trường.

Hiện nay có rất nhiều trường đại học đầu tư xây dựng chương trình e-learning,

tuy nhiên phần lớn là cho các chuyên ngành kinh tế, ngoại ngữ, tin học… Số trường

sử dụng kết hợp e-learning với phương pháp truyền thống trong việc dạy học bộ

môn Hóa đại cương (HĐC) là rất ít và đang ở giai đoạn hình thành.

Xuất phát từ những lý do trên, chúng tôi nghiên cứu đề tài: “XÂY DỰNG

E-LEARNING CHƯƠNG “LIÊN KẾT HÓA HỌC VÀ CẤU TẠO PHÂN TỬ”

HỌC PHẦN HÓA ĐẠI CƯƠNG TRƯỜNG CAO ĐẲNG GIAO THÔNG VẬN

TẢI 3”.

2. Mục đích nghiên cứu

Xây dựng e-learning chương liên kết hóa học và cấu tạo phân tử

(LKHH&CTPT) thuộc học phần HĐC trường CĐ GTVT3, nhằm nâng cao chất

lượng học tập và góp phần đưa SV tiếp cận với phương thức học tập hiện đại dựa

trên CNTT&TT.

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu

Khách thể nghiên cứu: quá trình dạy học bộ môn HĐC ở trường Đại học, Cao

đẳng.

Đối tượng nghiên cứu: chương trình e-learning chương “LKHH&CTPT” học

phần HĐC ở trường CĐ GTVT3.

4. Nhiệm vụ của đề tài

Để thực hiện đề tài cần phải thực hiện các nhiệm vụ sau:

 Nghiên cứu những đặc điểm cơ bản và cách thức khai thác, ứng dụng e-

learning.

 Nghiên cứu cơ sở lý luận việc dạy và học bằng e-learning, cách thức

xây dựng chương trình e-learning.

 Nghiên cứu phương pháp dạy và học HĐC bằng e-learning.

 Xây dựng chương trình e-learning chương “LKHH&CTPT” dùng dạy

học học phần HĐC trường CĐGTVT3.

 Tiến hành thực nghiệm sư phạm nhằm xác định hiệu quả của đề tài và

đề xuất việc ứng dụng e-learning trong dạy học HĐC.

5. Phạm vi nghiên cứu

Giới hạn nội dung vấn đề nghiên cứu: xây dựng e-learning hỗ trợ việc dạy học

HĐC với nội dung thuộc chương “LKHH&CTPT” chương trình HĐC trường CĐ

GTVT3.

Đối tượng thực nghiệm: SV trường CĐ GTVT3.

6. Giả thuyết khoa học

Nếu sử dụng kết hợp e-learning với phương pháp dạy học truyền thống một

cách có hiệu quả sẽ giúp SV tiếp cận với phương thức học tập hiện đại, làm nền

tảng cho việc xây dựng toàn bộ chương trình e-learning HĐC, góp phần nâng cao

chất lượng học tập bộ môn HĐC ở trường CĐ GTVT3 nói riêng cũng như các

trường đại học cao đẳng nói chung.

7. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu lý luận:

 Đọc và nghiên cứu về lý luận dạy học dựa trên CNTT&TT, hệ thống

quản lý học tập, nghiên cứu tài liệu về cách thức, phương pháp xây dựng

chương trình e-learning.

 Đọc và nghiên cứu các tài liệu về lý luận dạy học đại học, tâm lý học,

đặc biệt tâm lý khi học bằng phương tiện máy tính và mạng internet và các

tài liệu khoa học khác liên quan đến đề tài.

 Phân tích và tổng hợp lý thuyết.

Nghiên cứu thực tiễn, các điều tra cơ bản:

 Dùng phiếu điều tra thăm dò hiểu biết của SV về e-learning.

 Thăm dò ý kiến SV trường CĐ GTVT3 sau khi học chương

LKHH&CTPT bằng cách kết hợp giữa phương pháp truyền thống với

e-learning.

 Dùng phiếu điều tra thăm dò ý kiến của GV về website e-learning HĐC.

Thực nghiệm sư phạm: tiến hành lên lớp có kết hợp e-learning và không kết

hợp e-learning để so sánh kết quả học tập.

Tổng hợp, xử lý số liệu bằng phương pháp thống kê toán học.

8. Điểm mới của luận văn

Nghiên cứu đưa ra cách thức xây dựng chương trình e-learning cho bộ môn

HĐC.

Nghiên cứu về việc dạy học kết hợp e-learning với phương thức dạy học

truyền thống.

Đánh giá sơ bộ chương trình e-learning, tâm lý SV khi học với e-learning, từ

đó đưa ra những đóng góp cho cách thức xây dựng chương trình e-learning HĐC và

cách thức dạy học HĐC bằng e-learning phù hợp hơn, hiệu quả hơn.

Chương 1:

CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI

1.1. Lịch sử vấn đề nghiên cứu

1.1.1. Lịch sử phát triển của e-learning [12]

Thuật ngữ e-learning đã trở nên quen thuộc trên thế giới trong một vài thập kỷ

gần đây. Cùng với sự phát triển của Tin học và mạng truyền thông, các phương thức

giáo dục, đào tạo ngày càng được cải tiến nhằm nâng cao chất lượng, tiết kiệm thời

gian và tiền bạc cho người học. Ngay từ khi mới ra đời, e-learning đã xâm nhập vào

hầu hết các hoạt động huấn luyện đào tạo của các nước trên thế giới. Tập đoàn dữ

liệu quốc tế nhận định rằng sẽ có một sự phát triển bùng nổ trong lĩnh vực e-

learning. Và điều đó đã được chứng minh qua sự thành công của các hệ thống thống

giáo dục hiện đại có sử dụng phương pháp e-learning của nhiều quốc gia như Mỹ,

Anh, Nhật,…

Gắn với sự phát triển của công nghệ thông tin và phương pháp giáo dục đào

tạo, quá trình phát triển của e-learning có thể chia ra thành 4 thời kỳ như sau:

 Trước năm 1983: thời kì này máy tính chưa được sử dụng rộng rãi,

phương pháp giáo dục “Lấy GV làm trung tâm” là phương pháp phổ biến

nhất trong các trường đại học.

 Giai đoạn 1984 – 1993: sự ra đời của hệ điều hành Windows 3.1, máy

tính Macintosh, phần mềm trình diễn Powerpoint, cùng các công cụ đa

phương tiện khác đã mở ra một kỷ nguyên mới: kỷ nguyên đa phương tiện.

Những công cụ này cho phép tạo ra những bài giảng có tích hợp âm thanh

và hình ảnh dựa trên công nghệ Computer Base Training (CBT). Bài học

được phân phối qua đĩa CD-ROM hoặc đĩa mềm. Vào bất kì thời gian nào,

ở đâu, người học đều có thể mua và tự học. Tuy nhiên, sự hướng dẫn của

GV là rất hạn chế.

 Giai đoạn 1993 – 1999: khi công nghệ web được phát minh, các nhà

cung cấp dịch vụ giáo dục đào tạo bắt đầu nghiên cứu cách thức cải tiến

phương pháp giáo dục bằng công nghệ này. Các chương trình: Email, Web,

trình duyệt, Media player, kỹ thuật truyền Audio/Video tốc độ thấp cùng

với ngôn ngữ hỗ trợ Web như HTML, JAVA bắt đầu trở nên thông dụng và

đã làm thay đổi bộ mặt của đào tạo bằng đa phương tiện.

 Giai đoạn 2000 – đến nay: các công nghệ tiên tiến bao gồm JAVA và

các ứng dụng mạng IP, công nghệ truy cập mạng và băng thông Internet

rộng, các công nghệ thiết kế web tiên tiến đã trở thành một cuộc cách mạng

trong giáo dục và đào tạo. Ngày nay thông qua web, GV có thể hướng dẫn

trực tuyến (hình ảnh, âm thanh, các công cụ trình diễn) tới mọi người học.

Càng ngày công nghệ web càng chứng tỏ có khả năng mang lại hiệu quả

cao trong giáo dục đào tạo, cho phép đa dạng hóa các môi trường học tập.

Điều này đã tạo ra một cuộc cách mạng trong đào tạo với giá thành rẻ, chất

1.1.2. Tình hình phát triển và ứng dụng e-learning trên thế giới [28], [32], [37]

lượng cao và hiệu quả. Đó chính là kỷ nguyên của e-learning.

E-learning phát triển không đồng đều tại các khu vực trên thế giới. E-learning

phát triển mạnh nhất ở khu vực Bắc Mỹ, tiếp đến là ở châu Âu, ở châu Á ít ứng

dụng công nghệ này.

Tại Mỹ, e-learning đã nhận được sự ủng hộ và các chính sách trợ giúp của

Chính phủ ngay từ cuối những năm 90. Theo số liệu thống kê của Hội Phát triển và

Đào tạo Mỹ (American Society for Training and Development, ASTD), năm 2000

Mỹ có gần 47% các trường đại học, cao đẳng đã đưa ra các dạng khác nhau của mô

hình đào tạo từ xa, tạo nên 54.000 khoá học trực tuyến. E-learning không chỉ được

triển khai ở các trường đại học mà ngay ở các công ty việc xây dựng và triển khai

cũng diễn ra rất mạnh mẽ. Có rất nhiều công ty thực hiện việc triển khai e-learning

thay cho phương thức đào tạo truyền thống và đã mang lại hiệu quả cao. Do thị

trường rộng lớn và sức thu hút mạnh mẽ của e-learning nên hàng loạt các công ty đã

chuyển sang hướng chuyên nghiên cứu và xây dựng các giải pháp về e-learning

như: Click2Learn, Global Learning Systems, Smart Force...

Trong những năm gần đây, châu Âu đã có một thái độ tích cực đối với việc

phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin trong mọi lĩnh vực kinh tế - xã hội, đặc

biệt là ứng dụng trong hệ thống giáo dục. Các nước trong Cộng đồng châu Âu đều

nhận thức được tiềm năng to lớn mà công nghệ thông tin mang lại trong việc mở

rộng phạm vi, làm phong phú thêm nội dung và nâng cao chất lượng của nền giáo

dục. Ngoài việc tích cực triển khai e-learning tại mỗi nước, giữa các nước châu Âu

có nhiều sự hợp tác đa quốc gia trong lĩnh vực e-learning. Điển hình là dự án xây

dựng mạng xuyên châu Âu EuroPACE. Đây là mạng e-learning của 36 trường đại

học hàng đầu châu Âu thuộc các quốc gia như Đan Mạch, Hà Lan, Bỉ, Anh, Pháp

cùng hợp tác với công ty e-learning Docent của Mỹ nhằm cung cấp các khoá học về

các lĩnh vực như khoa học, nghệ thuật, con người phù hợp với nhu cầu học của các

SV đại học, sau đại học, các nhà chuyên môn ở châu Âu.

Tại châu Á, e-learning vẫn đang ở trong tình trạng sơ khai, chưa có nhiều

thành công vì một số lý do như: các quy tắc, luật lệ bảo thủ, sự ưa chuộng đào tạo

truyền thống của văn hóa châu Á, vấn đề ngôn ngữ không đồng nhất, cơ sở hạ tầng

nghèo nàn và nền kinh tế lạc hậu ở một số quốc gia châu Á. Tuy vậy, đó chỉ là

những rào cản tạm thời. Do các cơ sở giáo dục truyền thống ngày càng không thể

đáp ứng nhu cầu đào tạo, buộc các quốc gia châu Á đang dần dần phải thừa nhận

tiềm năng to lớn mà e-learning mang lại. Một số quốc gia, đặc biệt là các nước có

nền kinh tế phát triển tại châu Á cũng đang có những nỗ lực phát triển e-learning

như: Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Đài Loan,Trung Quốc,... Nhật Bản là nước

có ứng dụng e-learning nhiều nhất so với các nước khác trong khu vực. Môi trường

ứng dụng e-learning chủ yếu là trong các công ty lớn, các hãng sản xuất, các doanh

1.1.3. Tình hình phát triển và ứng dụng e-learning ở Việt Nam

nghiệp... và dùng để đào tạo nhân viên.

Việt Nam bắt đầu quan tâm đến e-learning khoảng từ năm 2000. Hội thảo nâng

cao chất lượng đào tạo ĐHQGHN năm 2000, Hội nghị giáo dục đại học năm 2001

đã có đề cập đến e-learning. Tuy vậy, Vào khoảng năm 2002 trở về trước các tài

liệu nghiên cứu, tìm hiểu về e-learning ở Việt Nam không nhiều. Trong hai năm

2003-2004, việc nghiên cứu e-learning ở Việt Nam đã được nhiều đơn vị quan tâm

hơn. Gần đây các hội nghị, hội thảo về công nghệ thông tin và giáo dục đều có đề

cập nhiều đến vấn đề e-learning và khả năng áp dụng vào môi trường đào tạo ở Việt

Nam như [37]:

 Hội thảo khoa học quốc gia lần thứ nhất về nghiên cứu phát triển và ứng

dụng CNTT&TT ICT/rda 2/2003, lần thứ hai là ICT/rda 9/2004, lần thứ ba

là ICT/rda /2006.

 Hội thảo khoa học “Nghiên cứu và triển khai E-learning” do Viện Công

nghệ Thông tin (ĐHQG Hà Nội) và Khoa Công nghệ Thông tin (Đại học

Bách khoa Hà Nội) phối hợp tổ chức đầu tháng 3/2005 là hội thảo khoa học

về E-learning đầu tiên được tổ chức tại Việt Nam.

 Hội thảo lần thứ tư nghiên cứu phát triển và ứng dụng CNTT&TT

ICT/rda dự kiến tổ chức vào tháng 8/2008.

Bên cạnh đó, một số công ty phần mềm ở Việt Nam đã tung ra thị trường

những sản phẩm hỗ trợ đào tạo. Tuy các sản phẩm này chưa phải là sản phẩm lớn,

được đóng gói hoàn chỉnh nhưng đã bước đầu góp phần thúc đẩy sự phát triển

e-learning ở Việt Nam.

Việt Nam đã gia nhập mạng e-learning châu Á (Asia E-learning Network -

AEN, www.asia-elearning.net) với sự tham gia của Bộ Giáo dục & Đào tạo, Bộ

Khoa học - Công nghệ, trường Đại học Bách khoa, Bộ Bưu chính Viễn thông...

Có thể thấy tình hình nghiên cứu và ứng dụng e-learning đang được quan tâm

ở Việt Nam. Tuy nhiên, so với các nước trong khu vực, Việt Nam mới chỉ ở giai

đoạn đầu và để tiến kịp các nước còn rất nhiều việc phải làm.

Các trường đại học ở Việt Nam cũng bước đầu nghiên cứu và triển khai

e-learning. Một số đơn vị đã triển khai các phần mềm hỗ trợ đào tạo và cho các kết

quả khả quan: Đại học Công nghệ – ĐHQG Hà Nội, Viện CNTT – ĐHQG Hà Nội,

Đại học Bách khoa Hà Nội, ĐHQG TP.HCM, Học viện Bưu chính Viễn thông,...

Gần đây nhất, Trung tâm Tin học Bộ Giáo dục & Đào tạo đã triển khai cổng e-

learning nhằm cung cấp một cách có hệ thống các thông tin e-learning trên thế giới

và ở Việt Nam.

Tuy nhiên, phần lớn các chương trình e-learning được xây dựng ở các trường

đại học nhằm phục vụ cho công tác đào tạo từ xa. Hơn nữa, chương trình chủ yếu là

các bộ môn thuộc chuyên ngành kinh tế, công nghệ thông tin hay ngoại ngữ. Các

chuyên ngành khác hay các bộ môn đại cương hầu như chỉ đang ở giai đoạn thử

nghiệm. Việc xây dựng chương trình e-learning dùng kết hợp giảng dạy với phương

thức truyền thống hầu như rất ít. Việc xây dựng một chương trình e-learning HĐC

sử dụng cho việc kết hợp với phương pháp dạy học truyền thống là chưa được

nghiên cứu và thử nghiệm rộng rãi.

1.2. Lý luận dạy học dựa trên công nghệ thông tin và truyền thông

1.2.1. Khái niệm dạy học dựa trên công nghệ thông tin và truyền thông

CNTT&TT hay còn được viết là ICT (Information and Communication

Technologies) là [49]: “Một tập hợp đa dạng các công cụ và tài nguyên công nghệ

được sử dụng để giao tiếp, tạo ra, phổ biến, lưu giữ và quản lý thông tin. Các công

nghệ này bao gồm máy tính, điện thoại, internet, vô tuyến truyền hình, đài phát

thanh…”

CNTT&TT được coi là những công cụ tiềm năng mạnh mẽ, có khả năng tạo ra

những thay đổi và cải cách giáo dục. Ở đó, những cơ cấu cứng nhắc theo truyền

thống về mối quan hệ “không gian – thời gian – trật tự thang bậc” sẽ bị phá vỡ.

Chẳng hạn, việc phát sóng chương trình giáo dục trên đài hay vô tuyến không cần

thiết phải có GV và học viên tại cùng một địa điểm vật lý. Bài học, bài tập, bài

giảng,… được ghi vào đĩa CD hoặc được đưa lên mạng internet, nhờ đó mọi người

có thể học bất kì khi nào. Những diễn đàn trao đổi về mọi vấn đề, những buổi hội

thảo trực tuyến... sẽ giúp cho người học có thể học mọi lúc, mọi nơi, mọi lứa tuổi,

bất kì ai có khả năng và mong muốn đều học được [52].

Với sự phát triển như vũ bão của CNTT&TT, những thành tựu và sản phẩm

mới liên tục ra đời, trong đó thành tựu quan trọng nhất là mạng Internet thì việc tạo

ra, phổ biến, lưu giữ và quản lý, trao đổi thông tin là rất dễ dàng. Vì vậy, trong

những năm gần đây, người ta thường đặc biệt quan tâm đến việc làm thế nào để

khai thác một cách hiệu quả nhất máy tính và Internet nhằm nâng cao chất lượng

giáo dục ở mọi cấp độ, mọi cơ sở đào tạo và mọi hình thức đào tạo.

Trong giới hạn nghiên cứu của đề tài, việc dạy học dựa trên CNTT&TT được

định nghĩa là việc ứng dụng những thành tựu của công nghệ thông tin và công nghệ

truyền thông đặc biệt là máy tính và mạng Internet vào việc dạy học nhằm nâng cao

chất lượng và hiệu quả giáo dục – đào tạo. E-learning là một trong những cách thức

1.2.2. Khái niệm e-learning

dạy học dựa trên CNTT&TT.

1.2.2.1. Khái niệm

Có nhiều quan điểm, định nghĩa khác nhau về e-learning, dưới đây sẽ trích ra

một số định nghĩa e-learning đặc trưng nhất [12], [19], [20], [30]:

 E-learning là sử dụng các công nghệ Web và Internet trong học tập.

 E-learning là một thuật ngữ dùng để mô tả việc học tập, đào tạo dựa

trên CNTT&TT.

 Việc học tập hay đào tạo được chuẩn bị, truyền tải hoặc quản lý sử dụng

nhiều công cụ của CNTT&TT và được thực hiện ở mức cục bộ hay toàn

cục được gọi là e-learning.

 Việc học tập được truyền tải, hỗ trợ qua công nghệ điện tử và qua nhiều

kĩ thuật khác nhau như Internet, TV, video tape, các hệ thống giảng dạy

thông minh, và việc đào tạo dựa trên máy tính CBT gọi là e-learning.

 Việc truyền tải các hoạt động, quá trình, và sự kiện đào tạo và học tập

thông qua các phương tiện điện tử như Internet, intranet, extranet, CD-

ROM, video tape, DVD, TV, các thiết bị cá nhân... gọi là e-learning.

 "Việc sử dụng công nghệ để tạo ra, đưa các dữ liệu có giá trị, thông tin,

học tập và kiến thức với mục đích nâng cao hoạt động của tổ chức và phát

 E-learning là tổ hợp của công nghệ Internet và Web nhằm tạo ra, cho

triển khả năng cá nhân" gọi là e-learning.

phép, phân phối, và cung cấp các phương tiện phục vụ học tập.

Việc triển khai áp dụng mô hình đào tạo e-learning khá đa dạng, đơn giản nhất

là hình thức cung cấp các bài giảng điện tử trên đĩa CD cho học viên tự học, phức

tạp hơn là những lớp học được tổ chức trên mạng Internet với sự quản lý một cách

có hệ thống. Nhìn chung, hệ thống e-learning thường bao gồm nhiều thành phần

chức năng được tích hợp trên môi trường mạng Internet, mỗi thành phần đều được

tách riêng biệt và cung cấp các dịch vụ khác nhau, tuy nhiên tất cả các thành phần

đó đều được tập trung trong một hệ thống thống nhất để cung cấp dịch vụ đào tạo

cho người sử dụng.

Về bản chất, đó vẫn là quá trình truyền tải kiến thức từ GV đến học viên dưới

sự giám sát của hệ thống quản lý, do đó nó cần phải tuân thủ các tiến trình cơ bản

trong quá trình đào tạo và triển khai hệ thống. E-learning luôn được hiểu gắn với

quá trình học hơn là với quá trình dạy – học. Lý do đơn giản là theo thời gian người

ta đã thay đổi từng bước cách nhìn trong mối quan hệ giữa dạy và học: từ lấy người

thầy làm trung tâm (dạy), chuyển sang tạo sự bình đẳng giữa thầy và trò (dạy –

học), hiện nay là lấy học trò làm trung tâm (học).

Vậy một cách chung nhất, e-learning là hệ thống đào tạo sử dụng các công

nghệ Multimedia dựa trên nền tảng của mạng Internet. Người học sẽ học bằng máy

tính, thông qua trang Web trong một lớp học ảo. Nội dung bài học sẽ được phân

phối tới học viên qua Internet, mạng intranet/extranet (LAN/WAN), băng audio và

video, vệ tinh, truyền hình tương tác, CD-ROM, và các loại học liệu điện tử khác.

Hình 1.1 mô tả một cách tổng quát khái niệm e-learning. Trong mô hình này

hệ thống đào tạo bao gồm 4 thành phần, được chuyển tải tới người học thông qua

các phương tiện truyền thông điện tử [12].

Hình 1.1. Mô hình e-learning

Nội dung: Các nội dung đào tạo, bài giảng được thể hiện dưới dạng các

phương tiện truyền thông điện tử, đa phương tiện. Ví dụ: một file hướng dẫn truy

cập trang web được tạo lập bằng phần mềm adobe pdf, bài giảng HĐC viết bằng

phần mềm công cụ Toolbook, Director, Flash,...

Phân phối: Việc phân phối các nội dung đào tạo được thực hiện thông qua các

phương tiện điện tử. Ví dụ tài liệu được gửi cho học viên bằng e-mail, học viên học

trên website, học qua đĩa CD-ROM multimedia,…

Quản lý: Quá trình quản lý học tập, đào tạo được thực hiện hoàn toàn nhờ

phương tiện truyền thông điện tử. Ví dụ như việc đăng ký học qua mạng, bằng tin

nhắn SMS, việc theo dõi tiến độ học tập (điểm danh), thi kiểm tra đánh giá được

thực hiện qua mạng Internet,...

Hợp tác: Sự hợp tác, trao đổi của người học trong quá trình học tập cũng được

thông qua phương tiện truyền thông điện tử. Ví dụ như việc trao đổi thảo luận thông

qua email, chatting, forum trên mạng,…

Ngày nay với sự hội tụ của máy tính và truyền thông, e-learning được hiểu một

cách trực tiếp hơn là quá trình học thông qua mạng Internet và công nghệ Web.

Có rất nhiều định nghĩa về e-learning, trong giới hạn của đề tài nghiên cứu,

chúng tôi định nghĩa e-learning như sau: “E-Learning là một thuật ngữ dùng để mô

tả việc học tập, đào tạo dựa trên CNTT&TT, trong đó chủ yếu sử dụng công nghệ

Web và Internet.”

1.2.2.2. Đặc điểm của e-learning

Tuy có nhiều định nghĩa khác nhau, nhưng nói chung e-learning có những đặc

điểm sau [10], [12], [29], [30]:

 Dựa trên CNTT&TT. Cụ thể là công nghệ mạng, kĩ thuật đồ họa, kĩ

thuật mô phỏng, công nghệ tính toán…

 E-learning bổ sung rất tốt cho phương pháp học truyền thống do có tính

tương tác cao dựa trên multimedia, tạo điều kiện cho người học trao đổi

thông tin dễ dàng hơn, cũng như đưa ra nội dung học tập phù hợp với khả

năng và sở thích của từng người.

1.2.2.3. Phân biệt e-learning với một số khái niệm khác [10]

Online Learning – Học tập trực tuyến: chỉ là một phần của e-learning, mô tả

việc học tập qua Internet / Intranet / LAN / WAN.

Synchronous Learning – Học đồng bộ: mô tả việc học tập trực tuyến, thời gian

thực trong đó mọi người đăng nhập vào cùng một thời điểm và trao đổi thông tin

trực tiếp với nhau.

Formal Learning – Học tập thông thường: đa số thời gian học tập tuân theo

một chương trình được xác định trước. Mô hình đào tạo có G hướng dẫn là dựa trên

formal learning.

1.2.2.4. Cấu trúc của một e-learning

Tổng hợp các cấp của một chương trình học của E-Learning. Cấp cao nhất là

chương trình và cấp thấp nhất là media [10].

Bảng 1.1. Mô tả các cấp của một chương trình e-learning

Dùng cho học Công cụ tạo Cấp Người tạo nội Xuất bản và

viên truy và quản lý dung quản lý nội dung

nhập trên máy chủ

Tạo một chương Đòi hỏi phải thể Học viên phải Learning

trình tích hợp các hiện được mối đăng kí mới Management

Chương khoá học theo một quan hệ logic giữa được tham gia System

trình trình tự chặt chẽ. các khoá học và vào khoá học. ( LMS ).

theo dõi được các

khoá học.

Tạo các khoá học. Theo dõi được các Truy cập khoá Course

Yêu cầu kết hợp phần trong khoá học học viên Authoring

các trang nội dung học, học viên đã có thể mở để Tool.

Khoá học có cơ chế duyệt học hoặc đã hoàn xem và chọn

như là mục lục. thành. các bài học

trong khoá

học.

Tạo bài học bao Đưa các bài học Truy cập bài Couse

gồm các yêu cầu lên đòi hỏi khả học. Học viên authoring và

chọn và kết nối năng biểu diễn có thể chọn Web site

Bài học các trang hay các nhiều trang hay một trong các authoring

đối tượng khác các thành phần trang của bài Tool.

thành một cấu trúc khác như một thể học.

chặt chẽ, logic. thống nhất.

Tạo trang đòi hỏi Cung cấp các Phải có một Website

đưa text vào và trang cho học cách để yêu cầu authoring

Trang tích hợp với các viên theo yêu một trang và thể Tool.

media khác. cầu. hiện nó khi nhận

được.

Tạo media đòi hỏi Đòi hỏi phải lưu Truy cập các Media Editor

phải tạo ra các trữ media hiệu thành phần

hình ảnh, ảnh quả và tiết kiệm. media. Đòi hỏi Media động, âm thanh, khả năng hoạt

video… động riêng lẻ

của từng media.

Cấu trúc chức năng điển hình của một hệ thống e-learning được mô tả ở Hình

1.2 [12].

Hình 1.2. Mô hình chức năng hệ thống e-learning

1.2.2.5. Các kiểu trao đổi thông tin trong e-elearning

Bao gồm các kiểu trao đổi thông tin như sau [26]:

 Một - Một: kiểu trao đổi này thường diễn ra giữa:

 Học viên với học viên.

 Học viên với GV.

 GV với học viên.

 Một - Nhiều: kiểu trao đổi này thường diễn ra giữa:

 GV với các học viên.

 Học viên với các học viên khác.

 Nhiều - Một: kiểu trao đổi này thường diễn ra giữa:

 Các học viên với GV.

 Các học viên với một học viên.

 Nhiều - Nhiều: kiểu trao đổi này thường diễn ra giữa:

 Các học viên với các học viên.

 Các học viên với các học viên và GV.

1.2.2.6. Ưu nhược điểm của e-learning

Ưu điểm:

Không bị giới hạn bởi không gian và thời gian: sự phổ cập rộng rãi của 

Internet đã dần xoá đi khoảng cách về thời gian và không gian cho

e-learning. Một khoá học e-learning được chuyển tải qua mạng tới máy tính

của người học, điều này cho phép các học viên học bất cứ lúc nào và bất cứ

nơi đâu. Cả người dạy lẫn người học đều có cơ hội thảo luận vấn đề mà

không bị ràng buộc bởi thời gian, không gian...

 Tính hấp dẫn: với sự hỗ trợ của công nghệ multimedia, những bài giảng

tích hợp text, hình ảnh minh họa, âm thanh tăng thêm tính hấp dẫn của bài

học. Người học giờ đây không chỉ còn nghe giảng mà còn được xem những

ví dụ minh họa trực quan, thậm chí còn có thể tiến hành tương tác với bài

học nên khả năng nắm bắt kiến thức cũng tăng lên.

 Tính linh hoạt: một khoá học e-learning được phục vụ theo nhu cầu

người học, chứ không nhất thiết phải theo một thời gian biểu cố định. Vì thế

người học có thể tự điều chỉnh quá trình học, lựa chọn cách học phù hợp

nhất với hoàn cảnh của mình.

 Dễ tiếp cận và truy cập ngẫu nhiên: bảng danh mục bài giảng sẽ cho

phép học viên lựa chọn đơn vị tri thức, tài liệu một cách tuỳ ý theo trình độ

kiến thức và điều kiện truy nhập mạng của mình. Học viên tự tìm ra các kĩ

năng học cho riêng mình với sự giúp đỡ của những tài liệu trực tuyến.

 Tính cập nhật: nội dung khoá học thường xuyên được cập nhật và đổi

mới nhằm đáp ứng tốt nhất và phù hợp nhất với học viên.

 Học có sự hợp tác, phối hợp: các học viên có thể dễ dàng trao đổi với

nhau qua mạng trong quá trình học, trao đổi giữa các học viên và với GV.

Các trao đổi này hỗ trợ tích cực cho quá trình học tập của học viên.

 Tâm lý dễ chịu: mọi rào cản về tâm lý giao tiếp của cả người dạy và

người học đều bị xoá bỏ, mọi người tự tin hơn trong việc trao đổi quan

điểm.

 Các kỹ năng giao tiếp, làm việc hợp tác, tự điều chỉnh để thích ứng...

của người học sẽ được hoàn thiện không ngừng.

Sự tương tác giữa người dạy và người học vẫn được duy trì thông qua 

các diễn đàn (forum), hội thoại trực tuyến (chat), thư từ (e-mail), hội nghị

truyền hình (video conferencing)...

Dựa trên phương tiện truyền thông là mạng internet, có sự hỗ trợ của

multimedia, mỗi người học khi tiếp cận với e-learning có thể có cách thích nghi

riêng, cách hiểu riêng về một vấn đề. Do đó, khi đến với e-learning, mọi thành phần

không phân biệt trình độ, giới tính, tuổi tác… đều có thể tìm cho mình một hướng

tiếp cận khác nhau với vấn đề mà không bị ràng buộc trong một khuôn khổ cụ thể

nào (cá nhân hóa người học).

Nhược điểm:

Sự giao tiếp cần thiết giữa người dạy và người học bị phá vỡ. Người 

học sẽ không được rèn luyện kỹ năng giao tiếp xã hội.

Đối với những môn học mang tính thực nghiệm như Hóa học, Sinh 

học,… e-learning không thể đáp ứng yêu cầu môn học. E-learning không

rèn luyện được cho người học thao tác thực hành, thí nghiệm, kỹ năng

1.2.3. Phương pháp dạy học bằng e-learning

nghiên cứu thực nghiệm.

1.2.3.1. Thiết kế dạy học theo e-learning [7], [9], [18], [35]

Thiết kế dạy học là đưa ra một quy trình mà thông qua đó khóa học sẽ giúp

người học đạt được những mục tiêu nhất định. Trong quy trình này các phương

pháp và phương tiện phải được lên kế hoạch để hỗ trợ mục tiêu đạt được theo cách

tốt nhất.

Bất kì một chương trình dạy học nào cũng cần phải được thiết kế dạy học

nhằm mục đích xây dựng một quy trình học tập hiệu quả, đạt yêu cầu. Bảng 1.2 mô

tả việc thiết kế dạy học cho chương trình e-learning.

Bảng 1.2. Mô tả thiết kế dạy học

Có bốn giai đoạn trong thiết kế dạy học:

 Lập kế hoạch: công việc đầu tiên của giai đoạn lập kế hoạch là phân

tích những điều kiện ban đầu của khoá học và những điểm đặc trưng của

người học. Dựa vào điều này đưa ra mục tiêu và nội dung học tập, cũng như

kịch bản và những phương pháp học tập thích hợp để đạt được những mục

tiêu.

 Phát triển: trong giai đoạn phát triển sẽ chỉ ra phương tiện học tập, lập

kế hoạch hoạt động học tập, và chọn các hình thức tương tác và trợ giáo.

 Thực thi: trong giai đoạn này, khóa học được đi vào thực hiện. Điều

này yêu cầu gắn kết các phương tiện học tập trên một nền tảng (platform)

chuyên môn để hình thành một khóa học. Thêm vào đó, người tham gia cần

được quản lý và hỗ trợ bởi trợ giáo.

Đánh giá: sau khi khóa học được tạo ra cần thực hiện việc xem xét 

chất lượng (hình thành việc đánh giá). Đó là thực tiễn chung để kiểm tra

khóa học sau lần thực thi đầu tiên có hiệu lực. Ban đầu cần được đánh giá

tổng quát. Sau đó, việc đánh giá này sẽ được lặp lại trong khoảng thời gian

đều đặn (đánh giá xác nhận) để từ đó tác động ngược trở lại, thay đổi tình

huống kế hoạch học tập nhằm đạt hiệu quả cao nhất.

1.2.3.2. Quy trình học e-learning

Hình 1.3. Quy trình học e-learning

Bước 1: chuẩn bị máy móc, cài đặt các phần mềm cần thiết. Trang bị kiến thức

cơ bản về máy tính và mạng.

Bước 2: tìm hiểu về khoá học:

 Xác định mục tiêu: học để làm gì? Xác định rõ động lực gì thúc đẩy

mình tham gia khoá học. Học để thỏa mãn tính tò mò? Để chuẩn bị bắt đầu

một nghề hay để đáp ứng được các điều kiện về bằng cấp?

 Xác định nội dung khóa học: cần học cái gì? Học viên muốn biết các

nguyên lý, lý thuyết tổng quát về một vấn đề hay cần các qui trình cụ thể để

giải một vấn đề riêng biệt? Muốn học về một chủ đề chuyên sâu, hay chỉ là

làm thế nào thực hiện được một công việc cá nhân?

 Tự đánh giá bản thân: trình độ hiện thời của bản thân. Mỗi khoá học có

yêu cầu khác nhau về trình độ ban đầu của học viên. Ngoài các kỹ năng cơ

bản về sử dụng máy tính và mạng, học viên cần tìm hiểu kỹ xem nội dung

khoá học có phù hợp với kiến thức hiện có của mình không.

 Xác định thời gian và địa điểm học tập: khi nào thì có thể học và học ở

đâu? Việc xác định thời gian và địa điểm tham gia khoá học e-learning là

khá tự do, tuy nhiên cũng cần xác định trước để lập ra một thời gian biểu

phù hợp, đảm bảo có thể thường xuyên tham gia các bài giảng theo đúng

lịch trình quy định. Khi có nhiều trung tâm, tổ chức khác nhau tham gia mở

các khoá đào tạo e-learning, cũng cần lựa chọn nên theo học ở trung tâm, tổ

chức nào.

Bước 3: sau khi đã có thực hiện các bước trên, người học đã hình dung khá rõ

về khoá học mình cần, về cả thời gian, nội dung, cách thức học tập. Việc còn lại là:

học như thế nào để có chất lượng tốt nhất? Các bước cần tiến hành như sau:

 Tìm hiểu các thuật ngữ. Việc không hiểu các thuật ngữ trong một lĩnh

vực nào đó sẽ khiến cho việc học trở nên khó khăn hơn, đặc biệt khi các học

viên thích tham gia vào khoá học theo một trình tự phù hợp với bản thân

hơn là một trình tự bắt buộc. Khi xây dựng các bài giảng, người thiết kế đã

cung cấp một bảng chú giải thuật ngữ trực tuyến, tra cứu rất dễ dàng. Bởi

vậy, để nắm được nội dung khoá học, học viên nên tìm hiểu định nghĩa của

các thuật ngữ này ngay khi gặp lần đầu tiên trong bài học.

 Xem xét nội dung khóa học. Lướt nhanh qua nội dung toàn bộ khoá học

để xác định xem phần nào cần học kỹ, phần nào đã biết có thể đọc qua để

tiết kiệm thời gian. Bài giảng điện tử thường được thiết kế để người học dễ

dàng truy cập nội dung mong muốn một cách ngẫu nhiên.

 Khi học bài, kết hợp học lý thuyết với việc theo dõi các ví dụ minh họa.

Tự thực hiện với các tương tác trong bài học.

 Làm bài tập - củng cố kiến thức và kỹ năng. Sau khi đã học lý thuyết,

cách tốt nhất để kiểm tra khả năng nắm bắt bài học là làm bài tập. Thường

thì bài tập được chia thành 2 loại: bài tập trắc nghiệm - nhằm củng cố kiến

thức lý thuyết, bài tập thực hành – giúp người học có thêm kỹ năng trong

việc giải quyết các bài toán thực tế có liên quan đến bài học. Trong mỗi

loại, các bài tập được sắp xếp từ dễ đến khó. Bởi vậy, nên tiến hành làm

những bài dễ trước, khó sau. Cần chú ý rằng, bài tập đưa ra nhằm tạo cho

người học có một tư duy sâu sắc, không phải hiểu vấn đề một cách nông

cạn hoặc chỉ đơn giản là nhắc lại những gì đã học thuộc lòng. Khi làm bài

tập, học viên cần phải:

 Rèn cho mình một phương pháp tư duy phân tích để hoàn thiện

những bài tập khó.

 Có khả năng vận dụng được những kiến thức đã học để giải quyết

 Đề xuất được những ý tưởng mới hoặc kết hợp những ý tưởng của

những tình huống cụ thể trong thực tế cuộc sống.

nhiều người để giải quyết vấn đề nào đó.

 Xem thêm các tài liệu tham khảo có liên quan đến bài học. Thông

thường các giáo trình, kể cả giáo trình trong lớp học truyền thống hay giáo

trình điện tử, nội dung được trình bày ngắn gọn, cô đọng. Nếu chỉ học theo

giáo trình, sẽ có nhiều vấn đề học viên không thể hiểu một cách sâu sắc,

thậm chí có nhiều thông tin mới học viên sẽ không được cập nhật. Vì vậy,

bên cạnh các tài liệu được cung cấp sẵn, học viên cần tìm kiếm thêm tài liệu

có liên quan. Trong chương trình e-learning sẽ có tài nguyên tài liệu tham

khảo. Ngày nay, với sự hỗ trợ của những trang Web tìm kiếm như

www.google.com, học viên cũng có thể tự tìm kiếm từ những nguồn khác.

 Thường xuyên tham gia các diễn đàn để giao lưu, học hỏi những người

có nhiều kinh nghiệm hơn mình. Nên tận dụng triệt để những buổi trò

chuyện trực tuyến trên mạng với các GV hướng dẫn hoặc các chuyên gia,

đây là cơ hội để học viên đưa ra câu hỏi, những thắc mắc và thảo luận

những luận điểm quan trọng với GV. Học viên cũng có thể tận dụng cơ hội

này để có được những lời khuyên bổ ích từ GV. Các diễn đàn (forum) là nơi

học viên không chỉ học hỏi kinh nghiệm mà còn chia sẻ những kinh nghiệm

của bản thân với mọi người. Tham gia vào các diễn đàn, học viên sẽ cảm

 Bên cạnh đó, học viên có thể gửi email tới GV, bạn học để hỏi và nhận

thấy hứng thú, bị lôi cuốn vào một tập thể ảo, việc học do đó sẽ thú vị hơn.

câu trả lời. Đây là phương pháp rất hữu hiệu để hỏi bài vì học viên có thể

thực hiện tại bất cứ đâu, bất cứ lúc nào và được trả lời trực tiếp về vấn đề

đang vướng mắc.

Một số chú ý để đạt hiệu quả cao khi học với e-learning:

 Tìm hiểu đầy đủ mục đích của chương trình đào tạo: kiểm tra trên trang

web của cơ sở cung cấp chương trình đào tạo. Dành một khoảng thời gian

thích đáng để xem toàn bộ những nội dung giới thiệu về cơ sở đào tạo, quy

chế học, các chương trình khoá học trước khi đăng ký tham gia học tập. Chỉ

quyết định khi đã hiểu rõ mục đích và định hướng thành công của khóa học.

 Đọc kỹ đề cương khoá học: chương trình e-learning cung cấp đầy đủ

thông tin về khoá học, một học viên cần thiết phải học hoàn chỉnh một khóa

đào tạo. Gồm thông tin mô tả về khoá học, các mục tiêu của khoá học, và

các điều kiện, các buổi họp mặt, các nhiệm vụ, và tổ chức thi sát hạch, loại

phương tiện truyền thông và công nghệ sử dụng, lịch học hay thời gian biểu

về công việc, và bộ phận hỗ trợ thông tin liên lạc.

 Đặt ra mục các mục tiêu tạm thời và thời hạn cho bản thân: nên có một

cuốn lịch mô tả về các tuần học trong một kỳ học và đánh dấu số lượng

công việc cần làm. Đánh dấu các ngày thi, nộp bài luận, bài kiểm tra, liên

hệ với người hướng dẫn. Đừng bao giờ không đúng thời hạn của chương

trình.

 Tránh bị gián đoạn khi tham dự khoá học: nên tránh không bị gián đoạn

và sao lãng khi đang xem lại một chương trình học qua video, đang nghe

băng cassette, đang đọc một cuốn sách, đang làm việc trên máy tính, hay

đang nghiên cứu.

 Giữ liên lạc với giáo viên: liên lạc với người hướng dẫn thường xuyên,

đặc biệt những thắc mắc về nội dung các tài liệu. Người hướng dẫn luôn sẵn

sàng trả lời qua điện thoại, email, hay hẹn gặp ở trường học. Học viên có

thể trả lời người hướng dẫn bằng mail.

 Chuẩn bị hoàn thành các nhiệm vụ được giao và cho kì thi: trong quá

trình đào tạo bằng e-learning, các nhiệm vụ học viên được giao có thể liên

quan đến việc sử dụng nhiều phương tiện khác nhau: máy in, các băng

video, audio, và mạng Internet. Học bằng e-learning sẽ học qua những

thông tin trên nhiều phương tiện, do đó nên ghi chép lại. Nên dự đoán các

câu hỏi sẽ có thể có trong kỳ thi để chuẩn bị.

 Thường xuyên tự đánh giá: đọc lại các mục tiêu của khoá học và các

tiêu chuẩn đặt ra, tham gia vào các bài kiểm tra đánh giá mức độ tiến bộ của

bản thân. Từ đó lập lại kế hoạch và phương pháp học tập phù hợp. Có thể

đề nghị sự giúp đỡ từ người hướng dẫn những phần khó và chưa rõ.

 Tìm một số người bạn tiện cho việc nghiên cứu: nếu thấy cần phải

nghiên cứu với nhiều học viên khác ở lớp học, đề nghị người hướng dẫn

giúp tìm kiếm các học viên khác, người có thể hợp tác làm việc, học tập.

 Áp dụng những kỹ thuật thư giãn để tập trung tốt hơn: việc đọc, làm

việc với tài liệu điện tử nhanh mỏi mắt và mệt hơn việc đọc trên giấy, các

kỹ thuật thư giãn có thể đưa lại những ích lợi cho việc học. Có một số

phương pháp như tăng độ tập trung, tăng cường tập trung cao độ, và giảm

buồn chán. Một số kỹ thuật hồi phục thông thường gồm: thở sâu, thư giãn

và nghe các loại nhạc êm dịu.

1.2.3.3. Phương pháp sư phạm tương tác trong e-learning

Quan điểm về dạy học ở đại học hiện nay [12], [18]:

 Học cách thức đi tới sự hiểu biết. Coi trọng sự khám phá và khai phá

trong học thuật.

 Học kỹ năng thực hành và thái độ thực tiễn trong nghề nghiệp.

 Học phong cách độc lập, sáng tạo, linh hoạt trong nhận thức và hành

động. Biết mềm hoá tư duy và tùy cơ ứng biến.

 Học phương pháp nghiên cứu, đi từ phân tích đối tượng và môi trường

để tìm giải pháp để giải quyết các tình huống.

Có nhiều phương pháp dạy học đại học và không có phương pháp dạy học nào

là vạn năng. Trong quá trình dạy học cần kết hợp các phương pháp một cách linh

hoạt, phù hợp với đối tượng, nội dung và môi trường học tập. Tuy nhiên, ở một số

điều kiện nhất định sẽ có một phương pháp chính, được sử dụng nhiều hơn các

phương pháp khác. Với phương thức e-learning, phương pháp tương tác chính là

phương pháp chủ đạo. Phương pháp tương tác là phương pháp đáp ứng được yêu

cầu đào tạo hiện nay, đó là đào tạo ra những người độc lập, chủ động, sáng tạo, có

khả năng tự đào tạo tốt.

Phương pháp sư phạm tương tác ở bậc đại học cơ bản dựa trên mối quan hệ

tương hỗ giữa ba tác nhân Người học– Giảng viên – Môi trường. Vai trò tích cực

của người học được phát huy tối đa dựa trên sự trợ giúp của người giảng viên và sự

chi phối của môi trường xung quanh. Ba tác nhân này luôn quan hệ với nhau sao

cho mỗi một tác nhân hoạt động và phản ứng dưới ảnh hưởng của hai tác nhân kia

[9].

Bản chất của phương pháp sư phạm tương tác là người dạy đóng vai trò cố vấn

cho quá trình học tập, là người tham gia vào quá trình học tập và là nhà nghiên cứu.

Với tư cách là cố vấn cho quá trình học tập, người dạy giúp cho người học có thể

phát huy được vai trò chủ động, sáng tạo và dựa vào nguồn lực của chính mình để

học tốt môn học. Vai trò cố vấn còn giúp cho chính người dạy hiểu được những gì

người học cần và những gì người học có thể tự làm được trong quá trình học tập.

Với tư cách là người tham gia vào quá trình học tập, người dạy hoạt động như một

thành viên của lớp học, có điều kiện trở lại vị trí của người học, hiểu và chia sẻ

những khó khăn, trách nhiệm học tập với người học. Khi thực hiện được vai trò của

người học, người dạy có thể phát huy được vai trò tích cực của người học, lựa chọn

được phương pháp và kỹ năng giảng dạy thích hợp. Với vai trò là người nghiên cứu,

người dạy là nguồn tham khảo có giá trị, bổ sung tri thức cho người học, giúp người

học tháo gỡ những khó khăn trong quá trình học tập và nghiên cứu.

Trong dạy học tương tác ở bậc đại học người dạy và người học đều có trách

nhiệm tham gia trong đó người học có vai trò trung tâm, người dạy có vai trò hỗ trợ.

Trong phương thức đào tạo e-learning, người học phải cố gắng và phải được tạo

điều kiện để thực sự trở thành người đàm phán tích cực và có hiệu quả với chính

mình trong quá trình học tập, với mục tiêu học tập, với thành viên trong lớp học và

với người dạy. Người học trong phương thức e-learning còn phải đảm nhiệm thêm

một vai trò quan trọng nữa đó là người tham gia vào môi trường cộng tác dạy học.

Họ đóng vai trò vừa là thành phần của quá trình dạy học vừa là cộng sự với người

dạy trong việc lựa chọn nội dung, phương pháp, vừa là người cung cấp thông tin

phản hồi cho người dạy.

Như vậy ta có thể thấy phương pháp dạy học tương tác rất phù hợp với phương

thức e-learning. E-learning có khả năng tạo ra một môi trường học tập với rất nhiều

công cụ giúp giảng viên thực hiện vai trò cố vấn cho người học, tham gia vào quá

trình học tập; giúp SV chủ động, sáng tạo trong học tập, dễ dàng trong việc tự đánh

giá và đưa thông tin phản hồi về cho giảng viên.

1.2.3.4. Kết hợp e-learning với cách học truyền thống

Không có một phương thức học tập nào là vạn năng. Mỗi một phương thức

đều có những ưu điểm và hạn chế, khó khăn và thuận lợi riêng. Vì vậy, trong quá

trình dạy học cần phải kết hợp nhiều phương pháp sao cho phù hợp với điều kiện cơ

sở vật chất, đặc điểm người dạy và người học để đạt hiệu quả. Chúng tôi sẽ phân

tích những thuận lợi và khó khăn khi dạy học bằng e-learning, từ đó đề xuất một

phương pháp kết hợp mang lại hiệu quả cao trong giáo dục.

Một số những thuận lợi và khó khăn khi dạy – học với e-learning:

Đối với cơ sở đào tạo:

Ưu điểm Nhược điểm

Chi phí phát triển một khoá học lớn. Việc học Giảm chi phí tổ chức và quản lý

đào tạo. Sau khi đã phát triển qua mạng còn mới mẻ, ngoài việc cần trang bị

xong, một khoá học E-learning đầy đủ các thiết bị máy móc, còn cần có các

có thể dạy cho hàng ngàn học chuyên viên kỹ thuật để thiết kế khoá học.

viên với chi phí chỉ cao hơn một Triển khai một lớp học e-learning có thể chi phí

tốn gấp 5-10 lần so với một khoá học thông chút so với tổ chức đào tạo cho

thường với nội dung tương đương. 20 học viên.

Yêu cầu kỹ năng mới. Những người có khả Rút ngắn thời gian đào tạo.

Việc học trên mạng có thể đào năng giảng dạy tốt trên lớp chưa chắc đã biết

tạo cấp tốc cho một lượng lớn tới các kỹ thuật thiết kế, quản lý, giảng dạy một

học viên mà không bị giới hạn khóa học trong môi trường e-learning. Phía cơ

bởi số lượng GV hướng dẫn hoặc sở đào tạo có thể phải đào tạo lại một số GV và

lớp học. phải bổ sung thêm những nhân viên mới cho

việc này.

Cần ít phương tiện hơn. Các Lợi ích của việc học trên mạng vẫn chưa được

máy chủ và phần mềm cần thiết đánh giá đúng mức. Các học viên đã hiểu được

cho việc học trên mạng có chi giá trị của việc học 1 tuần trên lớp có thể vẫn

ngần ngại khi bỏ ra một chi phí tương đương phí rẻ hơn rất nhiều so với chi

cho một khoá học trên mạng thậm chí còn hiệu phí của phòng học, bảng, bàn

quả hơn. Phải chứng tỏ được rằng đầu tư vào ghế, và các cơ sở vật chất khác

việc học qua mạng sẽ mang lại kết quả lớn. phục vụ phòng học truyền thống.

Đòi hỏi phải thiết kế lại. Việc các học viên GV và học viên không phải đi

lại nhiều. GV không phải đi tới không có các kết nối mạng tốc độ cao đòi hỏi

chỗ ở của học viên hoặc các phía cơ sở đào tạo phải xây dựng các khoá học

trung tâm đào tạo ở xa để giảng để khắc phục những hạn chế đó.

dạy.

Tổng hợp được kiến thức. Việc

học trên mạng có thể giúp học

viên nắm bắt được nhiều kiến

thức hơn, dễ dàng sàng lọc, và tái

sử dụng chúng.

Đối với người học:

Ưu điểm Nhược điểm

Kỹ thuật phức tạp. Rất nhiều học viên Có thể học bất cứ lúc nào, tại bất kỳ

nơi đâu. Dù đang ở đâu và vào lúc mới tham gia khoá học trên mạng cảm

nào, nếu cần, học viên có thể tham gia thấy bối rối và nản lòng. Trước khi có thể

ngay vào khoá học mà không phải chờ bắt đầu khoá học, họ phải thông thạo các

tới khi lớp học khai giảng. kỹ năng mới.

Chi phí kỹ thuật cao: Để tham gia học Không phải đi lại nhiều và không

phải nghỉ việc. Học viên có thể tiết trên mạng, học viên phải cài đặt các phần

kiệm chi phí đi lại tới nơi học. Đồng mềm công cụ trên máy tính của mình, tải

thời, họ có thể dễ dàng điều chỉnh thời và cài đặt các chức năng cắm và chạy

gian học phù hợp với thời gian làm (plug and play), và kết nối vào mạng.

việc của mình.

Việc học có thể buồn tẻ. Một số học viên Có thể tự quyết định việc học của

mình. Học viên chỉ học những gì mà sẽ cảm thấy thiếu quan hệ bạn bè và sự

họ cần. Họ có thể bỏ qua, học lướt và tiếp xúc trên lớp.

học lại những gì cần thiết với các cấp

độ và tốc độ thích hợp với họ. Việc

học tuỳ theo yêu cầu của học viên

đem lại hiệu quả rất cao.

Yêu cầu ý thức cá nhân cao hơn. Việc Khả năng truy cập được nâng cao.

Việc tiếp cận những khoá học trên học qua mạng yêu cầu bản thân học viên

phải có trách nhiệm hơn đối với việc học mạng được thiết kế hợp lý sẽ dễ dàng

của chính họ. Một số người sẽ cảm thấy hơn đối với những người không có

khó khăn trong việc tạo ra cho mình một khả năng nghe, nhìn; những người học

lịch học cố định. ngoại ngữ hai; và những người không

có khả năng học như người bị mắc

chứng khó đọc.

Việc kiểm tra tính xác thực: Các nhà

thiết kế có thể tạo ra những bài mô

phỏng có tính xác thực cao. Rất nhiều

học viên trực tuyến ưa thích việc tự ôn

tập và kiểm tra trình độ “mà không có

ai giám sát và cho điểm”.

Từ những ưu nhược điểm được phân tích như trên, có thể thấy rằng e-learning

có nhiều ưu điểm hơn phương pháp dạy học truyền thống. E-learning tạo được một

môi trường rất tốt phục vụ cho phương pháp dạy học tương tác, cá nhân hóa được

người học. Tuy vậy, với những nhược điểm nêu trên, e-learning vẫn không phải là

một giải pháp hoàn hảo và cũng không thể thay thế hoàn toàn cách học truyền

thống. Vì vậy dạy và học cần thiết phải kết hợp cả 2 phương thức sao cho hạn chế

điểm yếu và phát huy được thế mạnh của mỗi phương thức nhằm đạt hiệu quả cao

nhất trong giảng dạy [7], [18], [19], [20].

Một giải pháp kết hợp là sử dụng e-learning và phương pháp giảng dạy truyền

thống song song. Giảm giờ lên lớp của giảng viên và tăng giờ tự học của học viên

thông qua chương trình e-learning. Học viên sẽ thực hiện mọi hoạt động học tập có

thể trên e-learning, tham gia như đang học một khóa học trực tuyến thực sự. Trừ giờ

thực hành, thí nghiệm, thực tập sẽ đến phòng thí nghiệm hay đến môi trường thực

tập để tiếp cận thực sự với thực tế công việc. Ngoài ra, học viên sẽ gặp GV một số

buổi để thảo luận, trao đổi và giải quyết một số vấn đề nhằm mục đích rèn luyện kỹ

năng giao tiếp xã hội.

Kết luận: trên đây là phần trình bày tổng quan về e-learning. Bao gồm khái

niệm, đặc điểm, cấu trúc một hệ thống e-learning điển hình cũng như việc dạy học

bằng e-learning. Việc xây dựng e-learning sẽ được thực hiện trên nền tảng một hệ

thống quản lý học tập. Phần tiếp theo chúng tôi trình bày tổng quan về hệ thống

quản lý học tập và trình bày một hệ thống quản lý học tập mã nguồn mở thông dụng

nhất hiện nay.

1.3. Tổng quan về hệ thống quản lý học tập

1.3.1. Khái niệm hệ thống quản lý học tập

Hệ thống quản lý học tập Learning Management System (LMS) là phần mềm

quản lý, theo dõi và tạo các báo cáo dựa trên tương tác giữa học viên và nội dung,

giữa học viên và GV. Người ta cũng có thể gọi là Course Management System

1.3.2. Tính năng của hệ thống quản lý học tập

(CMS). [29]

Yêu cầu về chức năng của một hệ thống LMS điển hình có thể được liệt kê

như sau:

Yêu cầu chung:

 Có khả năng nâng cấp lên số lượng người dùng và số lượng bản ghi

người dùng không hạn chế.

 Được thiết kế để người dùng thông thường (chẳng hạn giáo viên) có thể

sử dụng.

 Được thiết dưới dạng ứng dụng Web để có thể truy nhập từ mọi máy

tính có sử dụng trình duyệt.

 Hỗ trợ đa ngôn ngữ: yêu cầu cơ bản là tiếng Anh và tiếng Việt, có khả

năng nâng cấp để hỗ trợ bất cứ ngôn ngữ nào, không phân biệt mẫu ký tự

(La tinh, tượng hình).

Yêu cầu kỹ thuật:

 Tương thích với các trình duyệt chuẩn.

 Được thiết kế theo module để có thể dễ dàng nâng cấp trong tương lai.

 Được thiết kế để người học có thể tham gia học tập qua đường thoại

thông thường.

 Có khả năng tích hợp ứng dụng thư điện tử MS Outlook Express và có

khả năng trao đổi thư điện tử với mọi hệ thống thư điện tử chuẩn.

 Có khả năng chạy trên nhiều loại máy chủ (IBM, HP, SUN.v.v..), có

khả năng tận dụng năng lực phần cứng để tăng hiệu suất hoạt động, không

yêu cầu cấu hình phần cứng quá mạnh.

Yêu cầu điều khiển truy nhập và bảo mật:

 Hỗ trợ các giao thức truy nhập và chứng thực của Windows.

 Ngăn chặn các đăng ký trái phép.

 Bảo vệ được nội dung, kế hoạch và thông tin đào tạo trong trường hợp

hệ thống bị phá hủy do vô tình hoặc cố ý.

 Hạn chế truy nhập tới các bản ghi đào tạo cá nhân. Chỉ có người học,

người giám sát và người quản lý chương trình đào tạo mới có thể truy nhập

tới các bản ghi cá nhân đó.

 Có khả năng hạn chế truy nhập tới dữ liệu/nội dung theo người dùng.

 Hỗ trợ kiến trúc bảo mật cho ứng dụng Web.

Yêu cầu giao diện người dùng:

 Hỗ trợ giao diện người dùng trên cơ sở trình duyệt Web, có khả năng

tùy chỉnh và thân thiện người dùng.

 Cho phép thiết lập nhiều giao diện riêng biệt cho các nhóm người dùng

khác nhau.

 Cung cấp phương tiện để người dùng tự thiết lập giao diện của mình mà

không cần đến sự trợ giúp của đội ngũ kỹ thuật.

 Chỉ hiện thị các chức năng và tùy chọn tương ứng với vai trò của người

dùng khi đăng nhập hệ thống.

 Hỗ trợ chức năng trợ giúp và hướng dẫn trực tuyến.

 Chức năng chung:

Yêu cầu chức năng:

 Có khả năng tích hợp với thông tin đào tạo hiện có.

 Có khả năng cung cấp các khóa học miễn phí cho khách hàng.

 Có khả năng tự động kiểm tra xung đột lịch trình sử dụng tài

nguyên, gồm phương tiện, thiết bị và con người.

 Có khả năng tạo và duy trì các thông tin chi tiết về giáo viên, gồm lý

lịch, thông tin liên lạc và địa chỉ thư điện tử...

 Cung cấp chức năng để người quản trị có thể lên thời khóa biểu cho

giáo viên.

 Có khả năng giám sát trình độ chuyên môn và bằng cấp của giáo

viên.

 Cung cấp diễn đàn nội bộ, thư điện tử cục bộ và chat trực tuyến.

 Có khả năng tính học phí.

 Chức năng đăng ký, giám sát:

 Cho phép người quản trị thiết lập nhiều loại khóa học khác nhau

(đồng bộ, không đồng bộ...)

 Cho phép người quản trị lên thời khóa biểu cho các lớp trực tuyến.

 Cho phép quản lý phòng học và kiểm tra xung đột trong việc sử

dụng phòng học.

 Cho phép học viên xem danh sách và đăng ký các khóa học trực

tuyến, đồng bộ và không đồng bộ.

 Hỗ trợ khả năng đăng ký nhóm.

 Hệ thống phải có khả năng xác nhận lập tức thông qua e-mail đối với

việc đăng ký học.

 Cho phép người quản trị chỉ rõ khóa học nào là bắt buộc và khóa học

nào là có thể chọn.

 Hệ thống phải có khả năng ngăn chặn các đăng ký lặp (đăng ký hai

lần).

 Có khả năng theo dõi sự có mặt của học viên.

 Cho phép người quản trị soạn chính sách đăng ký khóa học để thiết

lập và quản lý các quá trình đăng ký học phức tạp.

 Có khả năng tự động thông báo trong trường hợp xác nhận, hủy bỏ,

nhắc nhở hoặc thay đổi phòng học.

 Có khả năng tự động cập nhật trạng thái lớp học khi có thay đổi.

 Cho phép giáo viên xem lại học viên và các số liệu thống kê.

 Có khả năng cho phép các nhóm người học đăng ký học một chương

trình gồm nhiều khóa học.

 Cung cấp chức năng tìm kiếm trong danh mục khóa học.

 Cho phép học viên xem kết quả học tập.

 Cho phép học viên xem tin tức và thông báo trên trang chủ.

 Cho phép học viên xem lại kế hoạch đào tạo cá nhân.

 Chức năng báo cáo:

 Có báo cáo đánh giá khóa học.

 Có báo cáo hàng tuần về trạng thái của khách hàng (học viên đang

học, module hoàn thành, số liệu về đăng nhập...)

 Có báo cáo về từng học viên (thời gian đăng nhập, module và bài

kiểm tra đã hoàn thành).

 Có báo cáo về điểm kiểm tra trung bình, tổng cộng hoặc theo từng

module.

 Có khả năng tạo các báo cáo đặc biệt khi cần.

 Có thể thay đổi các báo cáo đã định nghĩa trước.

 Cho phép xuất báo cáo ra dạng bảng tính.

 Cho phép tự động tạo báo cáo và chuyển đến màn hình của người

học, người quản lý hoặc người quản trị.

 Cho phép xem báo cáo trực tuyến, in ra hoặc xuất ra.

 Chức năng chuẩn hoá e-learning:

 Có khả năng tích hợp và giám sát các khóa học theo chuẩn SCORM

và AICC.

 Hỗ trợ các khóa học từ các nhà cung cấp thứ 3.

 Hỗ trợ các khóa học được phát triển bằng ToolBook, Authorware,

 Chức năng quản lý chương trình giảng dạy:

Dreamweaver và các công cụ đóng gói khác.

 Hỗ trợ tạo và triển khai các chương trình đào tạo pha trộn, gồm lớp

học trực tuyến, đồng bộ, không đồng bộ…

 Có khả năng thiết lập các điều kiện tiên quyết.

 Cho phép tạo và giám sát các kế hoạch học tập.

 Cho phép người quản lý khóa học và lớp học thi hành từ xa.

 Cung cấp các bản mẫu lập lịch trình khóa học.

 Chức năng kiểm tra:

 Hỗ trợ các dạng câu hỏi sau: đa lựa chọn; đúng/sai; điền vào chỗ

trống; kéo thả; câu trả lời ngắn.

 Các câu hỏi kiểm tra có chứa hình ảnh, hoạt hình, âm thanh hoặc

video.

 Cho phép chọn ngẫu nhiên câu hỏi.

 Có phản hồi và chấm điểm.

 Câu hỏi có chứa gợi ý cho học viên.

 Có khả năng giới hạn số lần thực hiện một câu kiểm tra.

 Cho phép các câu hỏi có số điểm khác nhau.

 Có phép tạo các bài kiểm tra hỗn hợp, gồm đa lựa chọn, đúng/sai,

điền vào chỗ trống hoặc câu trả lời ngắn.

 Cho phép kiểm tra đánh giá trước, trong và sau khi tham gia khóa

học.

 Cho phép giới hạn thời gian thực hiện bài kiểm tra.

 Có thể hỗ trợ các dạng bài kiểm tra phức tạp như bài luận.

 Kết quả kiểm tra phải được lưu lại trong cơ sở dữ liệu.

Tóm lại, LMS là cung cấp công cụ để tạo ra một website đào tạo trực tuyến

trên mạng, và cung cấp sự điều khiển, quản lý sự truy cập của người học, bao gồm

một số chức năng cơ bản sau [9], [10]:

Đăng kí: học viên đăng kí học tập thông qua môi trường web. Quản trị 

viên và giảng viên cũng quản lý học viên thông qua môi trường web.

 Lập kế hoạch: lập lịch các khóa học và tạo chương trình đào tạo nhằm

đáp ứng các yêu cầu của tổ chức và cá nhân.

 Phân phối: phân phối các khóa học trực tuyến, các bài thi và các tài

nguyên khác.

 Theo dõi: theo dõi quá trình học tập của học viên và tạo các báo cáo.

 Trao đổi thông tin: trao đổi thông tin bằng chat, diễn đàn, e-mail, chia

sẻ màn hình và e-seminar.

 Kiểm tra: cung cấp bài kiểm tra và đánh giá kết quả học tập của học

viên.

Với các tính năng như trên, LMS cho phép SV thảo luận trực tuyến, có cơ hội

biểu lộ chính mình, không bị ràng buộc về vấn đề ngôn ngữ, SV có thể chủ động về

1.3.3. Hệ thống quản lý học tập Moodle

thời gian trong học tập.

Hiện nay có một số hệ thống quản lý học tập được sử dụng nhiều như

Blackboard & WebCT, Sakai, Dokeos, Moodle, LRN, ILIAS, Atutor,… trong đó

Sakai, LRN, ILIAS, Atutor, Dokeos và Moodle là phần mềm mã nguồn mở, còn

WebCT và Blackboard là phần mềm thương mại. Trong đề tài nghiên cứu này

chúng tôi lựa chọn Moodle cho việc xây dựng chương trình e-learning.

Lý do chúng tôi chọn Moodle vì đây là phần mềm mã nguồn mở đáp ứng đầy

đủ các yêu cầu cơ bản về chức năng của một hệ thống LMS điển hình. Hơn nữa,

Moodle không chỉ có những đặc tính của một hệ thống LMS thương mại mà còn có

rất nhiều ưu điểm vượt trội. Có thể xem một số so sánh giữa Moodle với các hệ

thống thương mại (Bảng 1.3).

Bảng 1.3. So sánh các tính năng của Moodle với một số hệ thống thương mại

Tính năng

Blackboard

WebCT

Moodle

Upload và chia sẻ tài

CÓ

CÓ

CÓ

liệu.

Tạo nội dung trực tuyến

CÓ/KHÔNG

CÓ

CÓ

trong HTML.

Thảo

luận

trực

tuyến

CÓ

CÓ

CÓ

(forum).

Sắp xếp

thảo

luận/sự

KHÔNG

CÓ

CÓ

tham gia.

Chat.

CÓ

CÓ

CÓ

Tổng quan SV.

KHÔNG

KHÔNG

CÓ

Bài

thi/Khảo sát

trực

CÓ

CÓ

CÓ

tuyến.

CÓ

Sổ điểm trực tuyến.

CÓ

CÓ

CÓ

Nộp những tài liệu của

CÓ

CÓ

SV.

Hành động tự đánh giá

KHÔNG

KHÔNG

CÓ

của bài nộp.

CÓ

Làm việc theo nhóm.

CÓ

CÓ

CÓ

Bài học phân nhánh.

CÓ

CÓ

Nhật ký SV.

KHÔNG

KHÔNG

CÓ

Nhúng từ khóa vào bảng

KHÔNG

KHÔNG

CÓ

chú giải.

Như vậy có thể thấy ngoài những đặc tính như của các hệ thống quản lý

thương mại, Moodle có thêm một số đặc tính đồng thời có ưu thế là mã nguồn mở.

Chúng ta không phải bỏ chi phí để sử dụng phần mềm Moodle. Moolde là phần

mềm mã nguồn mở được đánh giá cao nhất, có số người sử dụng nhiều nhất cũng

như có một cộng đồng hỗ trợ rộng lớn nhất. Điều đó thể hiện qua số lượng website

sử dụng Moodle. Năm 2006 Moodle chiếm 54% thị phần, cao nhất trong các hệ

thống quản lý học tập Moodle, Blackboard + WebCT và Sakai. (Hình 1.4) [32].

Hình 1.4. Biểu đồ thể hiện % số website sử dụng Moodle năm 2006

Tính đến tháng 1 năm 2008, Moodle là phần mềm được sử dụng rộng rãi với

38,896 trang web đã đăng ký và 16,927,590 người dùng trong 1,713,438 khóa học.

Và đến tháng 6 năm 2008 có 44,808 trang web đã đăng kí (nguồn

http://moodle.org/stats/). Moodle được sử dụng tại 199 quốc gia và đã được dịch ra

hơn 75 ngôn ngữ khác nhau. Moodle có một cộng đồng rất lớn, rất tích cực, sẵn

sàng giúp các thành viên giải quyết khó khăn và thường xuyên đóng góp ý kiến và

tài chính để nâng cao chất lượng phần mềm. Moodle được xây dựng bởi cả một

cộng đồng những người sử dụng, vì vậy sẽ khắc phục được nhiều nhược điểm và có

được nhiều tính năng vượt trội. Nếu cần sự giúp đỡ chuyên nghiệp về cài đặt,

hosting, tư vấn sử dụng Moodle, phát triển thêm các tính năng mới, và tích hợp

Moodle với các hệ thống đã có chúng ta có thể chọn cho mình một trong các công

ty Moodle Partners (khoảng 30 công ty).

Moodle phát triển dựa trên PHP (Ngôn ngữ được dùng bởi các công ty Web

lớn như Yahoo, Flickr, Baidu, Digg, CNET) có thể mở rộng từ một lớp học nhỏ đến

các trường đại học lớn trên 50.000 SV.

Cộng đồng Moodle Việt Nam được thành lập tháng 3 năm 2005 với mục đích

xây dựng phiên bản tiếng Việt và hỗ trợ các trường triển khai Moodle. Từ đó đến

nay, nhiều trường đại học, tổ chức và cá nhân ở Việt Nam đã dùng Moodle. Có thể

nói Moodle là một trong các LMS thông dụng nhất tại Việt Nam. Cộng đồng

Moodle Việt Nam giúp giải quyết các khó khăn về cài đặt, cách dùng các tính năng,

cũng như cách chỉnh sửa và phát triển. Cộng đồng Moodle Việt Nam được xây

dựng bằng chính Moodle.

Moodle là một LMS mã nguồn mở, được đánh giá rất cao. Moodle nổi bật là

hướng tới giáo dục, dành cho những người làm trong lĩnh vực giáo dục.

Moodle cung cấp các gói công cụ để bất cứ ai quan tâm e-learning đều có thể

phát triển một website đào tạo trực tuyến hỗ trợ cho công tác giảng dạy.

Moodle dễ dùng với giao diện trực quan, GV chỉ mất một thời gian ngắn để

làm quen và có thể sử dụng thành thạo. GV có thể tự cài và nâng cấp Moodle.

Do thiết kế dựa trên module nên Moodle cho phép chỉnh sửa giao diện bằng

cách dùng các theme có trước hoặc tạo thêm một theme mới cho riêng mình.

Tài liệu hỗ trợ của Moodle rất đồ sộ và chi tiết, khác hẳn với nhiều dự án mã

nguồn mở khác.

Moodle phù hợp với nhiều cấp học và hình thức đào tạo: phổ thông, đại

học/cao đẳng, không chính quy, trong các tổ chức/công ty.

Vì các lý do nêu trên, chúng tôi đã chọn Moodle cho việc thiết kế chương trình

e-learning của mình.

1.3.3.1. Moodle là gì? [32], [34]

Moodle là viết tắt của Modular Object - Oriented

Dynamic Learning Environment (tạm dịch là Phát triển

môi trường học Mô – đun hướng đối tượng). Là một phần mềm nền cho một hệ

thống quản lý khóa học (LMS). Moodle được sáng lập năm 1999 bởi Martin

Dougiamas, một nhà giáo và nhà khoa học máy tính ở Úc. Do không hài lòng với hệ

thống LMS thương mại WebCT trong trường học Curtin của Úc, Martin đã quyết

tâm xây dựng một hệ thống LMS mã nguồn mở hướng tới giáo dục và người dùng

hơn.

Moodle được thiết kế với mục đích tạo ra những khóa học trực tuyến với sự

tương tác cao. Tính mã nguồn mở cùng độ linh hoạt cao giúp người phát triển có

khả năng thêm vào các mô đun cần thiết một cách dễ dàng.

1.3.3.2. Cài đặt Moodle [29]

Với một hệ thống phức tạp như Moodle việc cài đặt và cấu hình để có thể triển

khai ứng dụng là không đơn giản. Trong phần này chúng tôi sẽ trình bày cách cài

đặt Moodle trên nền Windows.

Yêu cầu hệ thống khi cài đặt Moodle:

 Web server (hỗ trợ PHP): thường sử dụng Apache hoặc IIS (có trên

Windows XP Professional, Windows 2003, Windows 2000 server,

Windows 2000 advanced server).

 PHP (Version 4.0 hay cao hơn). Hiện nay phiên bản mới nhất của PHP

là 5.0.

 Hệ quản trị cơ sở dữ liệu: MySQL hoặc PostgreSQL.

Cài đặt

Cài đặt Apache server

Trong phần này chúng tôi trình bày cách cài đặt appserv-win32-2.5.1 trên

nền Windows .

Khi cài đặt Apache phiên bản 2.5.1 ta có thể tuỳ chọn cài đặt cả PHP,

MySQL, phpMyAdmin hoặc không (Hình 1.5).

Hình 1.5. Tùy chọn cài đặt Apache

Khi cài đặt Apache có một chú ý là cổng HTTP (mặc định là 80) chọn sao cho

không trùng với cổng HTTP của các Server khác đang chạy trên máy của bạn (trong

ví dụ này chọn cổng 9000).

Tiếp đó thiết lập tên người dùng, mật khẩu, phông chữ.

Sau đó thực hiện cài đặt bình thường theo chỉ dẫn của chương trình.(Hình 1.6)

Hình 1.6. Cài đặt Apache

Cài đặt PHP

Nếu cài Moodle trên trình chủ web Apache chọn trình chủ HTTP cấu hình

PHP là Apache. Sau đó thực hiện cài đặt bình thường theo chỉ dẫn (Hình 1.7).

Trong bộ cài, đã có file install.txt hướng dẫn chi tiết cài trong từng môi trường.

Hình 1.7. Cài đặt PHP

Cài đặt My SQL

Ở đây sử dụng phiên bản mysql-4.0.17, việc cài đặt My SQL không có gì đặc

biệt, thông thường sẽ chọn theo chế độ mặc định (Hình 1.8).

Hình 1.8. Cài đặt MySQL

Cấu hình cho cài đặt Moodle

Sau khi cài đặt trình chủ web, PHP, MySQL ta tiến hành cấu hình cho việc cài

đặt Moodle.

Cài đặt Moodle sử dụng trình chủ web Apache.

Tới địa chỉ http://localhost:9000/moodle/ để bắt đầu cài đặt.

Chọn ngôn ngữ : chọn tiếng Việt (vietnamese(vi_utf8)) (Hình 1.9)

Hình 1.9. Bắt đầu cài đặt Moodle

Moodle kiểm tra các thiết lập PHP (Hình 1.10):

 Phiên bản PHP.

 Bắt đầu tự động Session.

 Magic Quotes Run Time.

 Chế độ an toàn.

 File tải lên.

 Phiên bản GD (GD viết tắt của Gdversion: thư viện đồ họa).

 Giới hạn bộ nhớ: có thể thiết lập giới hạn bộ nhớ thông qua file php.ini.

Hình 1.10. Kiểm tra các thiết lập PHP

Cấu hình địa chỉ: cài đặt theo chỉ dẫn cụ thể trên giao diện cài đặt. (Hình 1.11)

Hình 1.11. Cấu hình địa chỉ Moodle_Apache

Cấu hình cơ sở dữ liệu: theo hướng dẫn chi tiết hiển thị trên giao diện của

website (Hình 1.12)

Hình 1.12. Cấu hình cơ sở dữ liệu

Các cấu hình này phải phù hợp với cấu hình trong file config.php.

Chấp nhận các yêu cầu bản quyền (Hình 1.13)

Hình 1.13. Yêu cầu bản quyền

Thiết lập và cập nhật cơ sở dữ liệu cho Moodle.

các bảng: mdl_config, mdl_config_plugins, mdl_course,  Tạo

mdl_course_categories, mdl_course_display, mdl_groups,...

 Cập nhật cơ sở dữ liệu cho các bảng: mdl_log_display, …

Thông tin về phiên bản hiện hành (Hình 1.14).

Hình 1.14. Thông tin phiên bản hiện hành

Thiết lập các thông số cấu hình (Hình 1.15).

Hình 1.15. Thiết lập thông số cấu hình

Thiết lập thông số cho giao diện:

 Ngôn ngữ: Việt Nam (vi_utf8), tiếng Anh (en), Italia (it)…

 Danh sách các ngôn ngữ rút gọn (Langlist): các ngôn ngữ cách nhau bởi

dấu phẩy.

 Múi giờ.

 Quốc gia: Việt Nam, Anh…

Các thiết lập khác: bảo mật, hệ điều hành, bảo trì, mail, thiết lập tính toán thời

gian, người dùng,…

Khi cài đặt ta có thể chọn theo mặc định, sau khi cài đặt thành công có thể điều

chỉnh các tham số này.

Thiết lập các bảng module thông qua các câu lệnh SQL: bài tập lớn

(Assignment), chat, lựa chọn (Choice), diễn đàn (Forum), bảng chú giải thuật ngữ

(Glossary), hotpot, sổ nhật ký (Journal), nhãn (Label), bài học (Lesson), kiểm tra

(Quiz), tài nguyên (Resource), SCORM, khảo sát (Survey), Wiki, hội thảo

(Workshop).

Nâng cấp hoàn thiện cơ sở dữ liệu: tạo các bảng: mdl_backup_files,

mdl_backup_ids, mdl_backup_courses, mdl_backup_log, …

Các thông báo thiết lập các bảng khối: activity_modules, admin,

calendar_month, calendar_upcoming, course_list, course_summary,

glossary_random, html, login, messages, news_items, online_users, participants,

quiz_results, recent_activity, rss_client, search_forums, section_links,

website_main_menu, social_activities.

Thiết lập các bảng module: authorize, paypal, …

Các thiết lập Website (Hình 1.16):

 Tên Website.

 Tên Website rút gọn.

 Phần mô tả trang.

 Định dạng trang đầu: hiển thị tin tức, danh mục các khóa học, các khóa

học.

 Các thể hiện khác: từ thay cho GV, học viên…

 Chọn lưu các thay đổi.

Hình 1.16. Thiết lập website

Cấu hình tài khoản cho người quản trị (Hình 1.17)

Hình 1.17. Cấu hình tài khoản người quản trị

 Tên đăng nhập.

 Mật khẩu (để bảo đảm an toàn không dùng mật khẩu admin).

 Tên, họ của người quản trị.

 Địa chỉ email và các tùy chọn cho email.

 Hình ảnh: mặc định kích thước tối đa 2MB (có thể thay đổi trong file

php.ini chi tiết được đề cập ở phần sau).

 Và các thông tin cá nhân khác: Số ICQ, Skype ID, Yahoo ID, MSN ID,

điện thoại…

Chúng ta đã cài đặt xong Moodle trên trình chủ Apache. Bây giờ chúng ta có

thể thiết kế một website e-learning theo ý muốn dựa trên nền là phần mềm mã

nguồn mở Moodle.

Nếu cài đặt Moodle trực tiếp trên mạng Internet, nên lựa chọn mua host mà

server có hỗ trợ Apache, PHP và MySQL. Khi đó, chúng ta chỉ phải cài đặt Moodle.

1.3.3.3. Giao diện của Moodle

Khi truy cập website Moodle lần đầu tiên sẽ hiện ra màn hình chính tương tự

Hình 1.18. Phía trên tay phải màn hình có một ComboBox (hộp kết hợp) với các tùy

chọn ngôn ngữ. Người sử dụng và người học có thể chọn ngôn ngữ phù hợp với bản

thân.

Hình 1.18. Giao diện chính của Moodle.

Tùy thuộc chế độ cài đặt của người tạo khóa học mà màn hình chính sẽ thay

đổi. Cụ thể từ phần này trở về sau chúng tôi sẽ trình bày bằng hình ảnh của trang

HĐC đã được xây dựng.

1.3.3.4. Hệ thống trợ giúp của Moodle

Xuyên suốt Moodle sẽ nhìn thấy một dấu chấm hỏi trong một vòng tròn màu

vàng . Đây là một liên kết tới hệ thống trợ giúp rất rộng lớn của Moodle. Khi

click biểu tượng dấu chấm hỏi, một cửa sổ mới bật lên với thông tin trợ giúp cho

mục đang xem.

Hình 1.19. Một màn hình trợ giúp

1.3.3.5. Đăng nhập vào website

Có thể đăng nhập, hoặc tạo tài khoản mới trực tiếp từ khung đăng nhập trên

màn hình (Hình 1.20).

Hình 1.20. Khung đăng nhập

Hoặc ở góc trên, bên phải website sẽ tìm thấy một siêu liên kết nhỏ Đăng nhập

(Login). Click vào liên kết này, Moodle sẽ đưa ra màn hình đăng nhập, trong trường

hợp chưa có tài khoản có thể tạo dễ dàng từ nút “Tạo một tài khoản mới” (Hình

1.21).

Hình 1.21. Màn hình đăng nhập

1.3.3.6. Khái quát một khóa học

Chính giữa màn hình chính là một block bao gồm một danh sách tất cả các

khóa học đang dạy hoặc đang học. Những khóa học có thể truy nhập bằng việc click

lên tên khóa học (Hình 1.22).

Hình 1.22. Màn hình chính trang HĐC

1.3.3.7. Những định dạng khóa học

Không như một số LMS bắt buộc dùng một định dạng nhất định, Moodle cung

cấp một số tùy chọn định dạng cho khóa học, có thể chọn thứ tự thời gian khóa học

định dạng theo tuần, định dạng theo chủ đề, hoặc định dạng theo xã hội.

Định dạng hàng tuần: với định dạng này cần chỉ ra một ngày bắt đầu khóa học

và số tuần khóa học diễn ra. Moodle sẽ tạo bài học cho mỗi tuần của khóa học.

Định dạng các chủ đề: khi tạo một khóa học dùng định dạng các chủ đề, bắt

đầu bởi việc đưa ra các chủ đề sẽ dùng trong khóa học. Sau đó Moodle tạo ra mục

cho mỗi chủ đề.

Định dạng xã hội: định dạng xã hội thì dựa vào một diễn đàn đơn cho toàn bộ

khóa học. Định dạng xã hội hữu ích cho các khóa học ít hình thức hơn, hoặc sử

dụng các khóa không học, như những website văn phòng.

1.3.3.8. Thêm nội dung vào khóa học

Khi đã quyết định một định dạng cho khóa học và cài đặt những thiết lập, bước

tiếp theo là thêm nội dung vào khóa học. Cần bật chế độ chỉnh sửa để được cho

phép thêm các tài nguyên và những hoạt động vào khóa học (Hình 1.23).

Hình 1.23. Thêm nội dung vào khóa học

Tại đỉnh của mỗi khối, sẽ thấy một biểu tượng của một bàn tay cầm một cây

. Khi click lên biểu tượng cây viết sẽ hiển thị một vùng văn bản tóm tắt, có viết

thể dùng nhãn này và tóm tắt mỗi khối chủ đề hoặc chương trình trong khóa học.

Tóm tắt ngắn gọn khoảng một hoặc hai câu cho mỗi khối để tránh làm trang chính

quá dài. Click vào nút “Lưu thay đổi” khi đã thêm “Tóm lược”.

Bên cạnh nhãn của mỗi khối sẽ thấy các biểu tượng trong chế độ chỉnh sửa. Ý

nghĩa của các biểu tượng được trình bày ở Bảng 1.4.

Bảng 1.4. Những biểu tượng và ý nghĩa trong chế độ chỉnh sửa

Biểu tượng Ý nghĩa

Dùng Ẩn/hiện các mục/khối. Nếu muốn giữ một mục/khối trong

khóa, nhưng không muốn các SV thấy, có thể sử dụng tùy chọn

này để che dấu.

Xóa mục hoặc khối trong khóa học.

Click lên biểu tượng này sẽ cho phép di chuyển một mục tới một

vị trí khác (lên hoặc xuống).

Có thể di chuyển các khối từ những cột bên trái sang phải hoặc

ngược lại.

Di chuyển những mục và những khối lên hoặc xuống trong

những vùng tương ứng của chúng.

Những biểu tượng này được sử dụng xuyên suốt Moodle để tùy biến giao diện

theo nhu cầu.

Để đưa nội dung vào chương trình e-learning sẽ sử dụng menu “Thêm một tài

nguyên” (Hình 1.24) và “Thêm một hoạt động” (Hình 1.25).

Hình 1.24. Menu thêm một tài nguyên

Hình 1.25. Menu thêm một hoạt động

Chức năng của một số công cụ tạo khóa học trong 2 menu trên được trình bày

tóm tắt (Bảng 1.5).

Bảng 1.5. Bảng tóm tắt một số công cụ tạo khóa học

Loại công cụ Mô tả

Bài tập lớn Đây là một tác vụ cơ bản có thể hoặc mô tả những gì muốn

(Assignment) SV làm và ghi lại điểm. Cũng có thể cho những SV upload

một hồi âm và đạt điểm sau đó.

Điểm danh Điểm danh thường dùng bằng tay hoặc tự động theo dõi SV

(Attendance) tham gia trong lớp.

Trò chuyện Mọi người có thể gặp cùng một lúc và trao đổi thông tin

(Chat) bằng văn bản.

Lựa chọn Một thăm dò đơn giản được trình bày bên trong một khối

(Choice) nội dung.

Đối thoại Tương tự chat, nhưng cho phép giao tiếp một đối một giữa

(Dialogue) SV và GV.

Bài tập Một dạng của công cụ Bài tập lớn (Assignment), cho SV

(Exercise) một bài tập và SV upload những công việc của mình và sau

đó tự đánh giá.

Các diễn đàn là nơi thảo luận trực tuyến. Là một công cụ Diễn đàn

giao tiếp mạnh mẽ. (Forum)

Bảng chú giải Bảng chú giải thuật ngữ tương tự từ điển, giải thích hay định

thuật ngữ nghĩa những từ ngữ chuyên môn. Có thể cho các SV tham

(Glossary) gia vào việc xây dựng bảng chú giải thuật ngữ.

Nhật ký là nơi để SV để tự do phản ánh về các tài liệu của Nhật ký

khóa học. (Journal)

Một nhãn văn bản đơn giản thường dùng bên trong một Nhãn

khối. (Label)

Bài học là một tập những tài liệu được sắp đặt và sử dụng Bài học

(Lesson) các câu hỏi để xác định nội dung SV xem tiếp theo.

Bài thi trên mạng với nhiều tính linh hoạt, nhiều loại câu hỏi Bài thi

khác nhau. (Quiz)

Tài nguyên Một tài nguyên là một file, trang web, liên kết, hoặc nội

(Resource) dung khác cho các SV xem hoặc tải xuống.

SCORM SCORM: Sharable Content Object Reference Model (tạm

dịch Mô hình tham chiếu đối tượng nội dung chia sẻ).

SCORM là một chuẩn đóng gói cho nội dung giáo dục.

Moodle có những công cụ cho phép upload nội dung đã

đóng gói như SCORM.

Một công cụ để tạo ra các khảo sát. Tương tự một bài thi Khảo sát

(Quiz), nhưng không có thang điểm. (Survey)

Hội thảo là một công cụ rất tốt cho các SV cùng nhau đánh Hội thảo

(Workshop) giá. SV upload công việc và điểm đạt được tính theo một

điểm số tạo ra.

Kết luận chương 1: hiện nay việc ứng dụng CNTT&TT trong giáo dục nhằm

nâng cao hiệu quả giáo dục – đào tạo đã được các cơ sở giáo dục bậc đại học, cao

đẳng, trung cấp và nhiều trường phổ thông triển khai. Tuy nhiên, việc sử dụng các

phần mềm quản lý học tập để xây dựng chương trình e-learning dùng kết hợp với

phương thức truyền thống trong dạy học chỉ mới ở giai đoạn đầu và chưa được

nhiều trường thực hiện. Trên nền tảng cơ sở lý luận đã nghiên cứu, chúng tôi tiến

hành xây dựng chương trình e-learning chương LKHH&CTPT, thuộc học phần

HĐC trường CĐ GTVT3, bằng phần mềm Moodle. Quá trình xây dựng được trình

bày cụ thể ở chương 2.

Chương 2:

XÂY DỰNG E-LEARNING CHƯƠNG “LIÊN

KẾT HÓA HỌC VÀ CẤU TẠO PHÂN TỬ” HỌC

PHẦN HĐC TRƯỜNG CĐ GTVT3

2.1. Nội dung kiến thức và mục tiêu chương

2.1.1. Mục tiêu, cấu trúc nội dung chương

Mục tiêu:

 Cung cấp cho SV những kết quả định tính của việc áp dụng cơ học

lượng tử vào việc nghiên cứu liên kết hóa học: phương pháp cộng hóa trị

(phương pháp cặp electron và phương pháp Orbital phân tử).

 Giúp SV hiểu được:

 Nội dung cơ bản của phương pháp cặp electron và áp dụng vào việc

giải thích tính bão hòa, tính định hướng của liên kết cộng hóa trị.

 Giả thiết cơ bản của phương pháp Orbital phân tử. Ưu điểm của

phương pháp này so với phương pháp cặp electron.

 Mối liên quan giữa liên kết hóa học, cấu tạo phân tử và tính chất của

chúng.

Nội dung:

Nội dung và phân bố thời gian cho từng nội dung được trình bày ở Bảng 2.1.

Bảng 2.1. Phân bố thời gian cho nội dung chương

SỐ STT NỘI DUNG TIẾT

1 1 Sơ lược về Kossel và Lewis. Ưu, khuyết điểm của các thuyết này.

2 Phương pháp cặp electron: Sự hình thành phân tử H2, điều kiện

hình thành liên kết cộng hóa trị, bản chất liên kết cộng hóa trị. Các 2 định đề của phương pháp cặp electron, áp dụng giải thích tính bão

hòa, tính định hướng của liên kết cộng hóa trị.

3 Phương pháp orbital phân tử. Những giả thuyết cơ bản của phương

pháp orbital phân tử. Phân tử H2 theo phương pháp MO-LCAO. 2 Giới thiệu giản đồ năng lượng và cách viết công thức electron của

các phân tử có hai hạt nhân.

4 Cấu tạo phân tử: phân tử có cực và phân tử không có cực, momen

lưỡng cực của phân tử, sự phân cực của phân tử. Lực tương tác

2 giữa các phân tử, lực định hướng, lực cảm ứng, lực khuếch tán.

Liên quan giữa nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi của hợp chất,

phân tử với lực tương tác giữa các phân tử.

5 Liên kết hiđro và ảnh hưởng của nó đến nhiệt độ sôi, nhiệt độ 1 nóng chảy và tính axit của các chất.

0.5 6 Bài tập

2.1.2. Bài giảng lý thuyết

0.5 Bài kiểm tra

Cấu trúc nội dung bài giảng lý thuyết theo đề cương chi tiết môn HĐC của

trường CĐ GTVT3 như sau:

1. Những khái niệm cơ bản về liên kết hóa học

2. Sơ lược về thuyết Kossel và Lewis

2.1. Liên kết ion theo Kossel

2.2. Liên kết cộng hóa trị theo Lewis

2.3. Ưu khuyết điểm của thuyết Kossel và Lewis

3. Phương pháp liên kết hoá trị

3.1. Sự hình thành phân tử Hiđro

3.2. Các định đề của phương pháp VB

3.3. Thuyết lai hóa và ưu khuyết điểm của phương pháp cặp electron

+ theo phương pháp MO-LCAO

4. Phương pháp orbital phân tử (MO)

4.1. Xét ion phân tử H2

4.2. Những giả thuyết cơ bản của phương pháp orbital phân tử

4.3. Giản đồ năng lượng

5. Cấu tạo phân tử

5.1. Độ phân cực của phân tử

5.1.1. Phân tử phân cực và phân tử không phân cực

5.1.2. Momen lưỡng cực

5.2. Lực tương tác giữa các phân tử (lực Vander-Waals)

6. Liên kết Hiđro và ảnh hưởng của nó đến nhiệt độ sôi, nhiệt độ nóng chảy

2.1.3. Hệ thống câu hỏi - bài tập

và tính axit của các chất

2.1.3.1. Bài tập trắc nghiệm

Chúng tôi xây dựng 10 câu hỏi trắc nghiệm nội dung kiến thức chương

LKHH&CTPT [4], [18]

1) Bản chất của liên kết ion là

A. sự dùng chung cặp electron hóa trị.

B. lực tĩnh điện giữa các ion trái dấu.

C. sự xen phủ các obitan nguyên tử hóa trị.

D. sự chuyển hóa electron từ nguyên tử này đến nguyên tử khác.

Đáp án: B

2) Mỗi liên kết cộng hóa trị được tạo thành (theo phương pháp VB)

A. bằng 2 electron có các giá trị số lượng tử ms cùng dấu.

B. bằng sự chuyển electron từ nguyên tử này đến nguyên tử khác.

C. bằng 2 electron có các giá trị số lượng tử ms khác dấu.

D. bằng lực tĩnh điện giữa hai nguyên tử tham gia liên kết.

Đáp án: C

+

3) Theo phương pháp MO-LCAO, độ bội liên kết trong cấu tử nào lớn nhất?

B. O2

2-

A. O2 - C. O2 D. O2

Đáp án: B

+

4) Trong số bốn cấu tử sau, liên kết trong phân tử nào kém bền nhất?

B. O2

2-

A. O2 - C. O2 D. O2

Đáp án: C

+

5) Độ dài liên kết nào ngắn nhất trong số bốn cấu tử sau:

B. O2

2-

A. O2 - C. O2 D. O2

Đáp án: B

*1 *1

A. (KK)σs

B. (KK)σs

*1= πy *1= πy *2 *2

C. (KK)σs

2 σz 2 = πy 2 = πy 2 σz

*2πx *2 σx *2 σz *2πx

2πx 2πx 2πx 2πx

2 σs 2 σs 2 σs 2 σs

6) Cấu hình electron nào đúng cho phân tử O2 2 = πy 2πx 2πx 2 = πy D. (KK)σs

Đáp án: B

7) Chọn đáp án đúng:

A. Phân tử BN bền hơn ion BN¯. + nghịch từ. B. Ion F2

+.

C. Không tồn tại ion He2

D. Tồn tại phân tử LiB.

Đáp án: A

8) Số electron độc thân trên ion BN¯ là:

A. 0 B. 1

C. 2 D. 3

Đáp án: B

9) Sắp xếp theo chiều tăng dần chiều dài liên kết:

B. BeO < BN¯ < CO D. CO < BeO < BN¯

A. CO < BN¯ < BeO C. BN¯ < CO < BeO Đáp án: A

10) Ion phân tử nào sau đây là thuận từ:

B. CO A. BeN¯

C. NO¯ D. F2

Đáp án: A

2.1.3.2. Bài tập tự luận

Chúng tôi xây dựng 10 câu hỏi tự luận [4], [5], [13], [18].

1) Nêu các đặc trưng cơ bản của liên kết hoá học.

2) Cho mỗi loại 2 ví dụ về liên kết cộng hóa trị không phân cực, liên kết cộng

hóa trị phân cực và liên kết ion.

, sp3 trong không gian như thế

3) Sự định hướng của các orbital lai hóa sp, sp2

nào? Điều kiện để có sự lai hóa bền.

+ thì độ bền liên kết tăng lên,

4) B2 và O2 đều có tính thuận từ, hãy giải thích tại sao?

+ thì độ bền liên kết lại giảm xuống?

5) Giải thích tại sao khi F2 mất 1 electron thành F2

+.

còn N2 chuyển thành N2

2-.

6) So sánh độ dài liên kết của N2 và N2

+, O2

-, O2

7) So sánh độ bền và độ dài liên kết của O2, O2

8) Viết cấu hình e của các phân tử LiF, BeF, BF. So sánh độ bền và xác định từ

tính của các phân tử này.

9) Hãy so sánh độ bền và độ dài liên kết trong các phân tử NO, NO+, NO-.

10) Giải thích từ tính của O2, NO, BN, B2.

2.2. Xây dựng e-learning HĐC [21], [29], [40], [42], [51]

Việc xây dựng một khóa học chẳng hạn như tạo hoặc tải lên các nội dung và tổ

chức các hoạt động trong khóa học không đơn thuần chỉ là vấn đề công nghệ. Công

nghệ chỉ là phương tiện hỗ trợ cho người GV trong quá trình đào tạo. GV cần phải

tiếp cận việc xây dựng khóa học với một kế hoạch mang tính sư phạm. Vì vậy,

trước khi xây dựng chương trình phải xác định mục tiêu, căn cứ vào quy trình thiết

kế dạy học và chọn hướng xây dựng trước khi bắt đầu thêm vào các tài nguyên và

các công cụ hoạt động cho một khóa học [31].

Sự tương tác có ý nghĩa của các khóa học trên web thường mang lại các kết

quả học tập tốt. Sự tương tác ở đây được hiểu là sự giao tiếp giữa GV với SV, giữa

SV với SV, giữa các hoạt động của khóa học với SV… Điều này cho thấy lý do các

công cụ diễn đàn đóng vai trò trung tâm trong các khóa học. Các công cụ đánh giá

cũng có thể coi là một phương thức tương tác của khóa học với SV, đánh giá SV,

giúp SV tự đánh giá, đưa thông tin phản hồi về cho GV và SV, từ đó điều chỉnh

phương pháp dạy học sao cho phù hợp với từng đối tượng SV để đạt hiệu quả cao

trong học tập.

Như vậy, việc xây dựng một khóa học không chỉ là cung cấp nội dung cho SV,

cần phải xây dựng một kịch bản khóa học. Đồng thời cần phải biết khai thác các

2.2.1. Xây dựng cấu trúc website HĐC

công cụ phục vụ tốt nhất cho việc dạy học.

Website HĐC được xây dựng bằng Moodle, vì vậy những thiết lập mặc định

trong lúc cài đặt Moodle sẽ ảnh hưởng đến quá trình hoạt động của website. Tổng

quan về cách cài đặt và các thiết lập trong quá trình cài đặt đã được đề cập ở chương

1. Có rất nhiều tùy chọn để xây dựng website. Trong quá trình xây dựng website

chúng ta có thể chỉnh sửa các thiết lập để phù hợp với yêu cầu.

Chúng tôi đã xây dựng website HĐC với trang chủ như Hình 2.1.

Hình 2.1. Trang chủ website HĐC

Trang chủ gồm 3 cột:

Cột bên trái có 3 khối: 

 Khối menu chính: chứa tin tức website.

 Lịch: hiển thị lịch có đánh dấu những ngày có sự kiện của website.

 Danh sách các thành viên online.

 Cột chính giữa có 2 khối:

 Khối hướng dẫn đăng nhập và tham gia khóa học.

 Khối các khóa học hiện có.

 Cột bên phải có 3 khối:

 Khối mô tả khóa học.

 Khối những việc dự kiến.

 Ô đăng nhập.

Để đưa ra cấu trúc khóa học chương LKHH&CTPT, chúng tôi căn cứ vào hai

giai đoạn đầu của các bước thiết kế dạy học là giai đoạn lập kế hoạch và giai đoạn

phát triển.

Ở giai đoạn lập kế hoạch, khi phân tích điều kiện ban đầu của khóa học, nhận

thấy điều kiện ban đầu tương đối khó khăn.

Yêu cầu về cơ sở vật chất kỹ thuật để SV có thể sử dụng website HĐC hiệu

quả tối thiểu phải là:

 Bộ xử lý: Pentium III 800 MHz hay cao hơn.

 Kết nối Internet: ADSL (kết nối băng thông rộng rất cần thiết khi hỗ trợ

âm thanh và hình ảnh).

 Hệ điều hành: Windows 98 SE hay cao hơn, Macintosh, Linux.

 Trình duyệt: Internet Explorer 6.0 hay cao hơn, Mozilla Firefox.

 Đối với các file MS Office (Word, Excel, PowerPoint): các chương

trình MS Office.

Với những yêu cầu như trên, cơ sở vật chất hiện nay khó có khả năng đáp ứng

được. Số lượng máy tính có kết nối Internet nhà trường trang bị để phục vụ nhu cầu

học tập cho SV là quá ít. Phần lớn SV phải đến các dịch vụ internet công cộng, điều

kiện cũng như môi trường không phù hợp cho việc học tập.

Về đặc trưng người học: qua khảo sát tình hình thực tiễn tại trường, chúng tôi

phát ra 100 phiếu điều tra, thu được 98 phiếu hợp lệ, kết quả thống kê như sau:

 Về kỹ năng sử dụng Internet:

 4.08% hoàn toàn không biết sử dụng Internet.

 33.67% chỉ sử dụng Internet cho việc chat và chơi game.

 34.69% dùng cho việc chat, chơi game và mail.

 27.56% sử dụng khá thành thạo.

 Về thời gian truy cập Internet:

 15.31% rất thường xuyên.

 34.65% thường xuyên.

 45.92% thỉnh thoảng

 4.08% không bao giờ.

 Về việc sử dụng Internet cho mục đích học tập:

 6.12% rất thường xuyên.

 13.27% thường xuyên.

 70.41% thỉnh thoảng.

 10.20% không bao giờ.

 Về các phương pháp học tập điện tử:

 11.22% từng học qua băng cassette, CD, VCD, DVD.

 20.41% học thông qua các chương trình trên ti vi.

 6.12% học thông qua các phần mềm dạy học.

 8.16% học từ các chương trình đào tạo trên mạng Internet.

 54.08% chỉ học theo phương pháp truyền thống, chưa từng học

thông qua bất kì hình thức nào khác.

 Về phương pháp học tập SV sẽ lựa chọn:

 21.43% lựa chọn phương pháp truyền thống.

 12.24% lựa chọn học qua mạng Internet.

 59.18% lựa chọn kết hợp học thông qua mạng Internet và đến lớp.

 7.14% chọn một phương pháp khác tất cả các phương pháp trên.

 Về khái niệm e-learning:

 55.10% chưa nghe khái niệm e-learning bao giờ.

 11.22% có biết nhưng không hiểu.

 31.63% có biết nhưng hiểu không rõ lắm.

 2.04% biết và hiểu rất rõ.

Qua khảo sát và thống kê, có thể thấy kỹ năng sử dụng internet của SV trường

CĐ GTVT3 là khá yếu. Đa phần SV xuất thân từ nông thôn, điều kiện tiếp xúc với

Internet không nhiều. Có đến 49.52% SV thỉnh thoảng mới truy cập Inetnet, thậm

chí có SV chưa bao giờ sử dụng Internet (4 SV, chiếm 4.08% tổng số SV được khảo

sát). SV chủ yếu sử dụng Internet để chat, mail và chơi game (68.36%), có đến

70.41% tổng số SV khảo sát thỉnh thoảng mới truy cập Internet vì mục đích học tập.

Số SV chỉ học theo phương pháp truyền thống, chưa học qua bất kì hình thức nào

khác là rất cao, chiếm 54.08%. Về khái niệm học tập điện tử e-learning có 55.1%

SV chưa nghe khái niệm này bao giờ. Với đặc trưng người học đã khảo sát, để giúp

SV tiếp cận với phương thức học tập e-learning cần phải từng bước, cần bắt đầu từ

rất đơn giản.

Về mục tiêu và nội dung: chương LKHH&CTPT thuộc dạng bài lý thuyết trừu

tượng, tương đối khó để giúp SV đạt được mục tiêu hiểu được nội dung cơ bản của

các lý thuyết, vận dụng để giải thích một số tính chất của liên kết và tính chất vật lý

của phân tử.

Chính vì những điều kiện ban đầu như vậy, trong bước phát triển chúng tôi

đưa ra một cấu trúc website đơn giản, ít chức năng, các hoạt động trên website

không phức tạp. Nhằm tránh việc vì kỹ năng sử dụng Internet của SV yếu mà SV

cảm thấy trang web khó sử dụng, việc học với e-learning quá rối rắm, từ đó sẽ phản

ứng không tốt với phương thức e-learning. Thêm vào đó, GV sẽ thường xuyên trao

đổi trực tuyến, hỗ trợ SV về mặt kỹ thuật cũng như phương pháp học tập.

Để tạo khóa học tên “CHƯƠNG LIÊN KẾT HÓA HỌC VÀ CẤU TẠO

PHÂN TỬ” trong danh mục “HÓA ĐẠI CƯƠNG” tiến hành các bước:

 Vào menu Quản trị website (Site Adminitration).

 Chọn “Các khóa học”.

 Chọn “Thêm/soạn các khóa học”. Ta sẽ thấy giao diện như Hình 2.2.

Điền tên danh mục khóa học và chọn “Thêm danh mục mới” để tạo danh

mục khóa học.

Hình 2.2. Giao diện thêm danh mục khóa học

 Tiếp theo chọn danh mục khóa học “HÓA ĐẠI CƯƠNG” vừa tạo, chọn

“Thêm một khóa học mới”, ở cuối trang sẽ xuất hiện trang soạn thảo khóa

học như Hình 2.3. Tiến hành thiết lập khóa học.

Hình 2.3. Giao diện soạn thảo các thiết lập khóa học

E-learning chương LKHH&CTPT được soạn thảo theo định dạng hàng tuần.

Với bốn tuần cho bốn nội dung kiến thức phân chia cho các nhóm SV và tuần thứ

năm để tổng kết.

Để đưa nội dung vào khóa học, mở chức năng “Bật chế độ chỉnh sửa” (xem

Hình 2.4) để thấy hai menu “Thêm một tài nguyên” và “Thêm một hoạt động” trong

khối nội dung của khóa học.

Hình 2.4. Bật chế độ chỉnh sửa

Chức năng của từng công cụ trong 2 menu “Thêm một tài nguyên” và “Thêm

một hoạt động” để đưa nội dung vào chương trình e-learning đã được trình bày ở

chương 1 (Bảng 1.5). Phần tiếp theo chúng tôi xin trình bày quá trình xây dựng

2.2.2. Xây dựng module bài giảng

những module trong chương trình HĐC.

Module bài giảng được xây dựng bằng Word, Powerpoint và đưa vào chương

trình e-learning bởi công cụ “Hiển thị một thư mục” trong menu “Thêm một tài

nguyên”.

Các bước tạo module bài giảng:

Bước 1: tạo thư mục bài giảng:

 Vào mục “Các tài liệu” trong khối điều hành. Một cửa sổ mới sẽ mở ra

với cấu trúc thư mục của vùng các tập tin (Hình 2.5).

 Chọn “Tạo một danh mục”, gõ tên danh mục “BAI_GIANG”, chọn

“Tạo” để tạo thư mục mang tên BAI_GIANG.

 Chọn thư mục BAI_GIANG, cửa sổ vùng tập tin sẽ hiển thị, chọn “Tải

lên một file” để đưa vào thư mục những file muốn tải lên.

Hình 2.5. Tạo danh mục và tải một file lên khóa học

Bước 2: đưa thư mục bài giảng vào khóa học

 Vào menu “Thêm một tài nguyên”, chọn “Hiển thị một thư mục”.

 Trong trang soạn thảo, chọn thư mục muốn hiển thị (Hình 2.6).

 Chọn lưu những thay đổi để hoàn thành thêm thư mục “Bài Giảng” vào

khóa học.

Hình 2.6. Hiển thị một thư mục

Các thư mục bài tập, hóa học và đời sống, giai thoại hoá học và tài liệu tham

khảo được đưa vào khóa học hoàn toàn tương tự đưa thư mục bài giảng.

Chú ý: nếu muốn hiển thị 1 file trong khóa học chứ không phải một thư mục,

có thể tiến hành như sau:

 Vào mục “Các tài liệu” trong khối điều hành.

 Bên tay phải của danh sách tập tin, sẽ thấy một liên kết in đậm “Lựa

chọn” (xem Hình 2.7). Click vào liên kết đó, cửa sổ các tập tin sẽ đóng và

đường dẫn tới các tập tin sẽ được đưa vào trong tên tập tin.

Hình 2.7. Chọn file liên kết

Tên của tài nguyên bây giờ sẽ là một liên kết kích hoạt trong block nội dung.

2.2.3. Xây dựng module kiểm tra – đánh giá

Để xây dựng module kiểm tra đánh giá tiến hành như sau:

 Vào menu “Thêm một hoạt động”, chọn “Đề thi”.

 Đặt tiêu đề là “ĐỀ KIỂM TRA”, lựa chọn các thiết lập cho module,

click vào nút lưu những thay đổi.

 Tiếp theo chọn soạn thảo, soạn thảo danh mục để tạo tên danh mục cho

đề kiểm tra.

 Để đưa câu hỏi vào để kiểm tra, chọn danh mục muốn đưa câu hỏi vào,

click vào nút xổ xuống của ô tạo câu hỏi mới để lựa chọn hình thức câu hỏi

(ví dụ như câu hỏi đa lựa chọn, câu hỏi trả lời ngắn, câu hỏi so khớp...) xem

Hình 2.8.

Hình 2.8. Tạo đề kiểm tra

 Đưa nội dung vào câu hỏi, thiết lập các lựa chọn về điểm số, phản hồi

cho SV...

2.2.4. Xây dựng module diễn đàn trao đổi

 Chọn lưu thay đổi để kết thúc việc soạn thảo câu hỏi.

Diễn đàn (Forum) là một công cụ mạnh để giao tiếp bên trong một khóa học.

Diễn đàn như một bảng thông báo trực tuyến nơi SV có thể gửi những thông điệp

tới lẫn nhau và dễ dàng theo dõi những cuộc nói chuyện. Diễn đàn là công cụ chính

để có một thảo luận trực tuyến.

Diễn đàn cho phép GV và SV giao tiếp với nhau vào bất kỳ thời gian nào, từ

bất kỳ đâu với một máy có kết nối Internet.

Moodle có ba kiểu diễn đàn cơ bản:

 Một cuộc thảo luận đơn giản: mỗi người chỉ tạo ra một thảo luận trong

diễn đàn này.

 Mỗi người gửi lên một thảo luận: mọi người trên lớp đều có thể bắt đầu

một thảo luận và tham gia các thảo luận.

 Diễn đàn dành cho việc sử dụng thông thường: có thể có một hay nhiều

thảo luận trong diễn đàn này, và bất cứ ai với sự cho phép đều có thể gửi

nhiều thảo luận.

Để thêm một diễn đàn vào chương trình:

 Chọn “Diễn đàn” (Forum) từ menu “Thêm một hoạt động”. Giao diện

hiển thị như Hình 2.9.

Điền tên diễn đàn, chọn kiểu diễn đàn muốn sử dụng, viết giới thiệu về 

diễn đàn.

 Chọn các tùy chọn muốn dùng cho diễn đàn.

 Chọn “Lưu những thay đổi” ở cuối trang để hoàn thành việc tạo một

diễn đàn.

Hình 2.9. Thêm một diễn đàn mới

2.2.5. Trao đổi trực tuyến (Chat)

Công cụ chat trong Moodle là một công cụ truyền thông đồng bộ đơn giản, cho

phép GV và SV giao tiếp trong thời gian thực. Trong chat, mọi người cần đăng nhập

vào cùng một thời điểm.

Để tạo ra một phòng chat:

 Chọn “Chat” từ menu “Thêm một hoạt động”.

 Trong trang tạo chat (Hình 2.10), điền tên phòng chat và chỉ dẫn để sử

dụng phòng chat trong ô “Nội dung”.

 Thiết lập các tùy chọn cho phòng chat.

 Chọn “Lưu những thay đổi” để hoàn thành việc tạo phòng chat.

2.2.6. Xây dựng bảng chú giải thuật ngữ (Glossaries)

Hình 2.10. Tạo Chat

Để thuận tiện cho người học trong việc tìm hiểu các khái niệm mới, các thuật

ngữ chuyên môn, Moodle hỗ trợ việc tạo một bảng chú giải thuật ngữ trong chương

trình e-learning.

Bảng chú giải thuật ngữ là một công cụ đa năng, có các tính năng như cho

phép GV và cả SV tham gia phát triển danh sách từ vựng, thêm những nhận xét vào

định nghĩa, liên kết mỗi sự xuất hiện của một từ trong một khóa học đến định nghĩa.

2.2.6.1. Tạo ra một bảng chú giải thuật ngữ

Để tạo một bảng chú giải thuật ngữ tiến hành các bước sau:

 Trong trang “Soạn thảo thuật ngữ” (Hình 2.11) đặt tên cho bảng chú

 Chọn “Bảng chú giải thuật ngữ” từ menu “Thêm một hoạt động”.

giải thuật ngữ, viết một mô tả, chọn những tùy chọn mà giảng viên muốn

dùng.

 Chọn “Lưu những thay đổi” ở cuối trang để hoàn thành việc tạo bảng

chú giải thuật ngữ.

Hình 2.11. Tạo bảng chú giải thuật ngữ

2.2.6.2. Thêm một chú giải thuật ngữ

Để thêm một thuật ngữ mới thực hiện các bước sau:

 Từ trang bảng chú giải thuật ngữ, chọn “Thêm một mục mới”, sẽ hiển

thị giao diện thêm mục mới (Hình 2.12).

 Nhập vào từ giảng viên muốn định nghĩa ở ô “Khái niệm”.

 Nếu có những từ đồng nghĩa giảng viên muốn dùng giống nhau, thêm

vào vùng văn bản “Từ khóa”, một từ mỗi dòng.

 Nếu GV chọn “Mục này nên được tự động liên kết” thì bất kỳ thể hiện

nào của thuật ngữ này, ở bất cứ nơi đâu trong Moodle sẽ có một liên kết tới

định nghĩa.

 Viết định nghĩa của từ hoặc khái niệm.

 Nếu GV muốn thêm một đính kèm, như một bức hình hay một bài báo,

GV có thể đính kèm (bên dưới ô từ khóa).

 Chọn “Lưu những thay đổi” để thêm từ của GV vào bảng chú giải thuật

ngữ.

2.2.7. Xây dựng công cụ điểm danh

Hình 2.12. Thêm thuật ngữ mới

Công cụ điểm danh để đánh giá mức độ chăm chỉ của SV. Công cụ này có

chức năng tính điểm chuyên cần.

Để tạo module điểm danh:

 Chọn “[[modulename]]” trong “Thêm một hoạt động”, hiển thị giao

diện như Hình 2.13.

 Gõ tiêu đề “Điểm danh”, chọn lưu thay đổi để kết thúc việc tạo module

điểm danh.

Hình 2.13. Tạo module điểm danh

Sau khi tiến hành các bước xây dựng chương trình như trên, chúng tôi đã tạo

được khóa học dùng dạy học chương LKHH&CTPT.

2.3. Sử dụng e-learning trong dạy học HĐC

2.3.1. Vận hành chương trình e-learning HĐC

2.3.1.1. Quản trị website HĐC

Các thiết lập cấu hình trong Moodle quyết định hoạt động của website. Khối

quản trị website (site administration) gồm các vùng chứa các thiết lập cấu hình và

các thiết lập để quản trị và vận hành website như sau:

 Vùng “Người dùng”: thiết lập các cấu hình liên quan đến người dùng và

quản lý người dùng chẳng hạn chứng thực tài khoản cho người dùng, thêm

hoặc xóa người dùng …

 Vùng “Các khóa học”: thêm, soạn các khóa học, cấu hình cho các khóa

học, quản lý, sao lưu khóa học...

 Vùng “Định vị”: thiết lập về vị trí và thời gian chẳng hạn múi giờ, quốc

gia,… các hạn định để quản lý học viên về mặt thời gian chẳng hạn như

thời hạn phản hồi trong diễn đàn…

 Vùng “Ngôn ngữ”: thiết lập về mặt ngôn ngữ ví dụ cài đặt ngôn ngữ sử

dụng trong website…

 Vùng “Mô đun”: thiết lập các khối (phần mô tả khóa học, các hoạt động

gần đây…), các hoạt động (bài học, bài tập, diễn đàn…), bộ lọc (các

chương trình bổ sung hỗ trợ đa phương tiện, chú thích văn bản, kiểm duyệt

nội dung bài gởi…)

 Vùng “Bảo mật”: thiết lập các chính sách trang (bảo vệ người dùng,

cách thức hiển thị tên người dùng…), thiết lập các bảo mật module, chống

virus…

 Vùng ‘Bề ngoài”: thiết lập màu nền, tùy chọn giao diện (theme), lịch…

 Vùng “Trang chính”: thiết lập cấu hình cho trang chính của website.

 Và một số vùng khác trong quá trình xây dựng website HĐC chúng tôi

không thiết lập.

Trên đây là tổng quan về việc quản trị website, sau đây chúng tôi sẽ trình bày

một số vấn đề cần chú trọng trong quá trình quản trị website HĐC.

Sao lưu:

Moodle có một hệ thống sao lưu được tự động hóa nhằm đề phòng việc cơ sở

dữ liệu của khóa học có thể bị mất khi server Moodle có sự cố. Khi đã thiết lập sao

lưu, Moodle sẽ tự động tạo ra những lưu trữ tất cả những khóa học trên server vào

thời gian đã được thiết lập. Khi sao lưu hoàn thành, Moodel sẽ gửi người quản trị

website một email cung cấp trạng thái sao lưu. Đây là việc quan trọng cần thiết phải

làm đối với một quản trị website.

Dưới đây là những thiết lập cho việc sao lưu cơ sở dữ liệu:

 Chọn “Bao gồm những module” để sao lưu tất cả những module của

khóa học.

 Ở mục “Người dùng” chọn “Tất cả” để lưu lại tất cả những người dùng,

không chỉ riêng những người dùng trong khóa học.

 Chọn “Các thông tin lưu”, “Các file người dùng”, “Các tài liệu khóa

học”, “Các thông điệp” để lưu tất cả các dữ liệu trên.

 Ở mục “Duy trì” chọn “Tất cả” để giữ lại tất cả các bản sao lưu cũ.

 Mục “Kế hoạch làm việc”: chọn tất cả các ngày trong tuần để đảm bảo

hầu hết các cập nhật mới trong ngày đều được lưu giữ.

 Mục “Thực hiện ở” tốt nhất nên chọn buổi sáng thời điểm server không

được truy cập nhiều. Tuy nhiên chúng ta có thể chọn các thời điểm khác.

 Chọn “Lưu thay đổi” để kết thúc việc thiết lập sao lưu.

Tiến hành sao lưu:

 Trong khối điều hành chọn “sao lưu”, sẽ xuất hiện giao diện như Hình

2.14. Chúng ta sẽ thấy tất cả các mục đều được chọn theo đúng như các lựa

chọn trong thiết lập sao lưu.

Hình 2.14. Sao lưu khóa học

 Chọn “Tiếp tục” ở cuối trang, Moodle sẽ cho chúng ta xem những chi

tiết sao lưu (sao lưu những gì, số lượng bao nhiêu), lại chọn “Tiếp tục” ở

cuối trang chi tiết sao lưu để tiến hành sao lưu.

 Màn hình tiếp theo sẽ báo cáo những kết quả sao lưu. Cần phải thấy

“Sao lưu Thành công Hoàn toàn” cuối trang. Chọn “Tiếp tục” sẽ được dẫn

sang thư mục sao lưu dữ liệu trong vùng các tập tin. Tập tin sao lưu sẽ có

một tên như “backup-tên rút gọn của khóa học-ngày-giờ.zip”

 Click vào tên tập tin của tập tin sao lưu để có thể download về máy tính.

Khôi phục sao lưu:

Có thể sử dụng sao lưu để phục hồi khóa học trong trường hợp mất dữ liệu trên

server. Cũng có thể sử dụng sao lưu để tạo ra một bản sao khóa học không có dữ

liệu SV, dùng tạo ra một khóa học mới hay mục mới có cấu trúc tương tự khóa học

cũ.

Để khôi phục sao lưu tiến hành các bước sau:

 Chọn “Các tài liệu” ở khối điều hành. Chọn backupdata, tìm tập tin sao

lưu trong vùng các tập tin. Chọn “Khôi phục” bên cạnh tập tin muốn khôi

phục.

Hình 2.15. Khôi phục khóa học.

 Chọn “Có” bên dưới câu hỏi “Bạn có muốn tiếp tục?”

 Màn hình tiếp theo sẽ trình bày tất cả các chi tiết đã sao lưu. Chọn “Tiếp

tục”. Trên màn hình sẽ xuất hiện tùy chọn khôi phục khóa học và các thông

tin sẽ khôi phục (Hình 2.16).

Hình 2.16. Khôi phục khóa học cũ.

 Chọn “Tiếp tục”, sau đó chọn “Khôi phục khóa học này bây giờ!” ở đầu

trang, sẽ xuất hiện trang thông tin những nội dung đã được khôi phục và

câu “Khôi phục đã được hoàn thành thành công”, chọn “Tiếp tục” để hoàn

thành việc khôi phục khóa học.

Tạo khóa học: Người quản trị website chịu trách nhiệm thêm những khóa học

vào website hoặc cũng có thể phân quyền cho người khác thêm khóa học. Việc

thêm các khóa học được thực hiện như đã trình bày ở mục “2.2.1. Xây dựng cấu

trúc website HĐC”.

Quản lý người dùng: Việc thêm và xóa người dùng, phân quyền cho người

dùng là một trong những việc quan trọng của người quản trị website.

Người dùng có thể tự tạo một tài khoản. Và Moodle sẽ gửi một email với một

liên kết để xác nhận tài khoản. Quản trị website có quyền soạn thảo tài khoản người

dùng. Soạn thảo tài khoản người dùng cho phép soạn thảo hồ sơ người dùng của bất

kì ai trên hệ thống. Thường dùng soạn thảo này để tái thiết lập mật khẩu người dùng

nếu những người dùng không thể đăng nhập.

Quản trị website có quyền tạo ra một tài khoản người dùng mới. Mẫu để thêm

một người dùng mới giống như trang hồ sơ người dùng mới dùng để tạo tài khoản

của chính mình. Cũng có thể upload những người dùng vào hệ thống Moodle từ một

tập tin văn bản.

Việc phân quyền là một thao tác rất đơn giản khi đã có danh sách người dùng.

Người dùng có thể được phân quyền như sau:

 Quản trị website (Administrator): có quyền cao nhất trong website,

được phép tham gia hay sửa đổi mọi hoạt động của website.

 Người tạo khóa học (Course Creator): được phép tạo ra khóa học mới.

 Giáo viên (teacher):

 Editingteacher: giáo viên được phép thay đổi nội dung khóa học.

 Non- editingteacher: giáo viên chỉ tham gia giảng dạy, không được

quyền thay đổi nội dung khóa học.

 SV (Student): người có ít quyền nhất trong khóa học, chỉ tham gia vào

khóa học.

 Khách viếng thăm (Guest): không phải là thành viên của website.

Khách được xem khóa học, nhưng sẽ bị hạn chế chức năng như không thể

kiểm tra, tham gia hoạt động của khóa học...

Những báo cáo:

Moodle có chức năng lưu và cung cấp chi tiết các hoạt động của người dùng

trên website. Để xem những báo cáo này vào khối quản trị website, chọn “Reports”,

chọn “Nhật ký lưu trang” sẽ được dẫn sang khung lựa chọn các thông tin lưu mà

bạn muốn xem. Có thể chọn xem các thông tin lưu theo khóa học, người dùng, ngày

tháng và hoạt động (Hình 2.17), sau khi chọn nhấn “Get these logs”. Có thể xem

trực tiếp trên trang hay tải về theo các định dạng khác nhau.

Hình 2.17. Nhật ký lưu trang

Những thông tin lưu trong “Nhật ký lưu trang” của Moodle cung cấp cái nhìn

chi tiết những hoạt động của SV. Có thể nhìn thấy trang nào SV đã truy cập, thời

gian và ngày SV truy cập đến, địa chỉ IP đến từ đâu.... như ở Hình 2.18.

Hình 2.18. Thông tin lưu về người dùng.

2.3.1.2. Quản lý lớp học

Quản lý lớp học chính là việc quản lý, theo dõi người dùng với vai trò là SV

trên website.

Phần này sẽ trình bày chi tiết việc thêm và xóa những người dùng, tạo ra

những nhóm người dùng. Hầu hết những tính năng này có thể được truy cập từ khối

quản trị website.

Thêm SV:

Để thêm SV vào lớp học, yêu cầu SV đó đã có tài khoản trên server của

Moodle. SV có thể tự tạo một tài khoản. Và Moodle sẽ gửi một email có một liên

kết để xác nhận tài khoản. Quản trị website có thể soạn thảo tài khoản cho SV khi

cần thiết. Chẳng hạn như khi SV gặp vấn đề trong quá trình tạo tài khoản hoặc quên

mật khẩu.

Để thêm một SV tiến hành như sau:

 Trong khối “Điều hành” của khóa học chương LKHH&CTPT chọn

“Assign roles”, tiếp theo chọn “Student” sẽ thấy 2 cột như Hình 2.19.

 Cột bên trái liệt kê SV hiện thời được ghi danh trong lớp. Cột bên phải

liệt kê tất cả những tài khoản người dùng trên hệ thống, trừ SV hiện thời đã

ghi danh.

Hình 2.19. Ghi danh SV

 Tìm SV muốn thêm vào khóa học trong cột bên phải. Có thể giới hạn

danh sách bằng cách tìm kiếm tên SV hoặc email trong hộp “Tìm kiếm”

bên dưới cột phải.

 Chọn tên SV từ danh sách và click mũi tên trỏ vào bên trái nằm giữa hai

cột.

 Cũng có thể thêm nhiều SV bằng cách nhấn giữ phím shift để chọn số

SV trong một hàng. Nếu muốn chọn nhiều SV không được liệt kê liên tiếp

nhau, nhấn giữ phím Ctrl và click lên tên muốn thêm.

SV sẽ truy cập khóa học khi được ghi danh và không cần một mật khẩu ghi

danh hoặc xác nhận ghi danh.

Gỡ bỏ SV:

Việc cho phép một SV được ghi danh trong mục Moodle khi SV không nằm

trên bảng phân công chính thức gây khó khăn cho quản lý điểm và lớp. Khi ghi

điểm, hay tìm kiếm những bài tập chỉ định của SV, việc có thêm SV trên danh sách

sẽ gây cản trở. SV cũng có thể truy cập đến bảng thảo luận và thông tin. Trong

trường hợp như vậy nên gỡ bỏ SV đó ra khỏi danh sách lớp.

Để gỡ bỏ SV tiến hành các bước hoàn toàn tương tự như thêm SV, chọn tên

SV từ danh sách và click mũi tên trỏ vào bên phải nằm giữa hai cột.

Nhóm SV:

Moodle có một cách quản lý những nhóm SV nhỏ làm việc khá hiệu quả.

Trước hết định nghĩa nhóm, rồi thiết lập kiểu nhóm cho lớp hoặc mỗi công cụ. Kiểu

nhóm chọn cũng xác định cách hoạt động của mỗi nhóm.

Có ba tùy chọn kiểu nhóm:

 Không nhóm nào: mọi người tham gia như phần riêng rẽ của lớp. Các

nhóm không được sử dụng.

 Những nhóm riêng biệt: mỗi nhóm chỉ có thể nhìn thấy công việc của

 Những nhóm hiện hữu: mỗi nhóm làm công việc của chính mình và có

chính mình và không thể nhìn thấy công việc của những nhóm khác.

thể nhìn thấy công việc của những nhóm khác như hiển thị.

Một khi kiểu nhóm đã được thiết lập cho khóa học hoặc công cụ, SV sẽ tương

tác với khóa học Moodle như bình thường. Sự khác nhau duy nhất sẽ là những

người nhìn thấy họ trong các diễn đàn, hội thảo, những bài tập ấn định và những

công cụ khác. Chẳng hạn, nếu thiết lập kiểu nhóm của một diễn đàn là nhóm riêng

biệt, Moodle sẽ tạo diễn đàn cho mỗi nhóm. Mỗi SV sẽ nhìn thấy liên kết giống

nhau đến diễn đàn và chỉ có thể truy cập những thảo luận cho nhóm.

Để tận dụng kiểu nhóm, trước hết cần tạo ra những nhóm SV.

Để tạo một nhóm SV:

 Click “Các nhóm” từ khối điều hành trong khóa học. Sau đó sẽ nhìn

thấy trang tạo nhóm với 2 cột như Hình 2.20.

 Để thêm nhóm mới, click vào “create group”, trong trang soạn thảo

nhóm gõ tên nhóm, mô tả nhóm rồi chọn “create group” để hoàn thành việc

tạo nhóm.

 Tên của nhóm bây giờ sẽ xuất hiện trong danh sách nhóm. Chọn nhóm

đã tạo, click vào “Add/remove users”, sau đó chọn tên SV muốn thêm vào

nhóm ở cột bên phải chuyển sang cột bên trái bằng nút mũi tên giữa 2 cột.

Hình 2.20. Trang tạo những nhóm

Một khi đã thiết lập nhóm, có thể đặt kiểu nhóm cho mỗi công cụ. Biểu tượng

bên phải mỗi công cụ các mục khóa học là bật tắt chức năng giữa 3 kiểu nhóm (xem

Bảng 2.2).

Bảng 2.2. Những biểu tượng kiểu nhóm

Biểu tượng Kiểu nhóm

Không có kiểu nhóm nào

Kiểu những nhóm hiện hữu

Kiểu những nhóm riêng biệt.

Những biểu tượng này sẽ hiện hữu khi bắt buộc kiểu nhóm trong những thiết

lập khóa học.

Điểm danh (Attendance):

Việc điểm danh với mục đích giúp SV rèn luyện tinh thần kỷ luật. Cũng là một

cách thức để đánh giá thái độ học tập của SV. Mặc dù học với e-learning là linh

hoạt và chủ động, tuy nhiên vẫn phải có một số biện pháp như điểm danh SV vào

những buổi online đã quy định để giúp SV làm việc có kỷ luật, có tổ chức, tôn trọng

nề nếp của tổ chức khi cần thiết.

Để điểm danh SV thực hiện các bước sau:

 Chọn hoạt động điểm danh trong khối nội dung của khóa học (xem

Hình 2.21).

 Chọn “Settings” để thiết lập điểm cho việc điểm danh (xem Hình 2.22).

 Chọn chấm tròn màu xanh để tiến hành việc điểm danh.

 Để xem kết quả điểm danh chọn “Report”.

 Khi truy cập trang web, SV có thể thấy kết quả chuyên cần của mình ở

ngay trang chính của khóa học.

Hình 2.21. Điểm danh SV

Hình 2.22. Thiết lập thang điểm cho việc điểm danh

Theo dõi các báo cáo:

Các báo cáo rất hữu ích để theo dõi hoạt động của SV trong lớp học. Không

thể biết chính xác SV đã trải qua bao lâu với một tài nguyên hoặc một hoạt động vì

các báo cáo chỉ thông báo thời gian truy cập. Tuy nhiên có thể đoán được phần nào

một SV mất bao lâu với một tài nguyên bởi những hoạt động tiếp theo SV truy cập.

Cách này chỉ thực hiện được khi lớp học ít SV hoặc chỉ để theo dõi những SV cá

biệt cần quan tâm.

Những báo cáo cũng cho biết SV đã tham gia vào những hoạt động gì, thái độ

học tập có tích cực không? Mục nào được SV quan tâm và truy cập nhiều nhất, mục

nào ít SV truy cập để từ đó thay đổi phương pháp hay cập nhật những các hoạt động

và tài nguyên cho phù hợp.

Quản lý diễn đàn:

Diễn đàn là công cụ trung tâm của mỗi khóa học. Đó là những cuộc thảo

luận được phân chia chủ đề cho phép trao đổi, chia sẻ quan điểm, suy nghĩ. Sự

tham gia vào các diễn đàn là một phần của việc học tập, giúp các SV xác định

và phát triển sự hiểu biết về vấn đề quan tâm. Các SV có thể đánh giá bài viết,

dựa trên các thiết lập bởi người tạo diễn đàn.

Việc quản lý một diễn đàn bao gồm:

 Quản lý thời gian hồi âm của SV. Trong chương trình, để cho SV biết

thời gian hồi âm những câu hỏi và bài gửi như thế nào, để SV kiểm tra mỗi

ngày một lần hoặc mỗi tuần một lần tin tức trên diễn đàn.

Những vấn đề hành vi: một số SV có thể nói những điều bất lịch sự, 

những lời nhận xét khiếm nhã hay có thể phá hoại cuộc thảo luận, hoặc

hoàn toàn làm lệch chủ đề trong một thảo luận trực tuyến. Để tránh những

tình trạng này, có thể thiết lập bộ lọc cho diễn đàn. Diễn đàn sẽ tự loại bỏ

những bài viết có chứa những cụm từ khiếm nhã. Hoặc sử dụng việc đánh

giá hạnh kiểm trong chương trình học cũng có thể làm dịu xuống hành vi

của SV. Nếu tình trạng không như ý muốn, có thể xóa đi những bài gửi của

SV từ diễn đàn.

Quản lý chat:

Công cụ chat Moodle là một công cụ truyền thông đồng bộ đơn giản, cho phép

người dùng giao tiếp trong thời gian thực. Dù giảng viên đã thiết lập thời gian chat,

chat vẫn luôn luôn mở đối với SV. Moodle không hạn chế truy cập tới chat dựa vào

thời gian thiết lập khi tạo ra chat. Chỉ có lịch chat của GV để giúp SV có thể đăng

nhập chat vào những thời gian xác định với mục đích trao đổi trực tuyến với GV.

SV có thể vào phòng chat để chat với nhau bất kì thời gian nào.

Một phòng chat quá nhiều người cùng vào một lúc sẽ gây nhiễu thông tin và

hiệu quả chat không cao. Vì vậy nên tạo nhóm chat. Nếu những nhóm SV đã thiết

lập, mỗi nhóm có thể có một chat cho giao tiếp nhóm. Thiết lập một phòng chat và

thiết lập kiểu nhóm: nhóm riêng biệt hoặc nhóm hiện hữu. Mỗi nhóm có thể dùng

phòng chat riêng cho giao tiếp giữa các thành viên trong nhóm.

Xây dựng là một công việc rất khó, nhưng sau khi xây dựng bảo vệ và duy trì

lại càng khó hơn. Chính vì vậy hai công tác xây dựng và quản trị luôn là vấn đề cần

phải được quan tâm hàng đầu. Cần phải thiết lập bước đầu tiên tốt thì công việc

2.3.2. Phương pháp giảng dạy HĐC bằng e-learning

quản trị sẽ tương đối dễ dàng hơn.

2.3.2.1. Phương pháp giảng dạy

Giảng dạy bằng e-learning yêu cầu GV cần phải đưa ra những phương pháp

dạy học tận dụng được thế mạnh của công nghệ, nhằm đáp ứng mục tiêu đào tạo.

Phương pháp tương tác là phương pháp chủ đạo trong dạy học bằng e-learning. Do

vậy dạy học HĐC bằng e-learning cũng không ngoại lệ, phương pháp chính mà

chúng tôi sử dụng là phương pháp dạy học tương tác. Phương pháp giảng dạy trên

Website HĐC được chúng tôi xây dựng như sau:

 Việc quan trọng đầu tiên là giới thiệu về website, mục đích xây dựng

website và hướng dẫn SV cách học tập trên website, các tiêu chí đánh giá

SV trong quá trình học bằng e-learning và cách khai thác website hiệu quả.

SV là trung tâm của phương pháp. SV chủ động tìm kiếm kiến thức 

những từ tài liệu GV cung cấp trên website và các nguồn khác với sự hỗ trợ

của GV. Lớp được chia thành các nhóm, mỗi nhóm sẽ phụ trách một mảng

kiến thức của chương. Yêu cầu SV làm việc nhóm, cùng nhau thảo luận để

có thể hiểu nội dung được phân công, có thể giải quyết được các câu hỏi,

bài tập liên quan đến nội dung kiến thức của nhóm. Sau đó, SV sẽ báo cáo

nội dung kiến thức trên lớp chứ không báo cáo công việc trên website. Việc

báo cáo trên lớp nhằm mục đích giúp GV kiểm tra SV đã thật sự làm việc,

hay nhờ người khác và có phải tất cả các SV đều làm việc hay chỉ một số cá

nhân.

 Công cụ giao tiếp giữa GV và SV là diễn đàn, chat và email, trong đó

công cụ chính là diễn đàn. Đây là công cụ rất mạnh, hỗ trợ việc học bằng e-

learning rất hiệu quả. GV sẽ có một số buổi thảo luận trực tuyến với SV.

Phần lớn những thắc mắc GV sẽ giải đáp trên diễn đàn. Các SV có thể tạo

nên một chủ đề mới về thắc mắc của mình hoặc tham gia vào những chủ đề

đã được tạo mà bản thân quan tâm. GV cũng sẽ tạo các chủ đề để dẫn dắt

SV đến với kiến thức.

 Kiến thức chương trình HĐC nói chung và chương LKHH&CTPT nói

riêng hầu hết là những lý thuyết trừu tượng, vì vậy GV sẽ khai thác công

nghệ đa phương tiện của e-learning để đưa các hình ảnh, mô hình, mô

phỏng… giúp SV hiểu kiến thức sâu sắc hơn, thấu đáo hơn.

 Đánh giá SV dựa vào bài báo cáo của SV trên lớp, những hoạt động của

SV trên website. Theo dõi việc SV truy cập website bằng cách sử dụng các

báo cáo và công cụ điểm danh để có thể có những tác động kịp thời, nhằm

tăng hiệu quả của việc học trên website.

 Thường xuyên thu nhận những phản hồi của SV về website để cập nhật,

thay đổi các hoạt động của website sao cho phù hợp và đạt hiệu quả cao.

2.3.2.2. Một số chú ý

Mục này trình bày một số những chú ý GV cần quan tâm trong quá trình dạy

học bằng website HĐC.

Thứ nhất là hướng dẫn SV phương pháp làm việc với website HĐC. Do đối

tượng hầu hết là những SV sử dụng internet chưa thành thạo và hiếm khi sử dụng

internet cho mục đích học tập. Do vậy cần hướng dẫn chi tiết cho SV những yêu cầu

và cách thức học tập trên website:

 Gởi SV tài liệu hướng dẫn cụ thể cách thức vào website, cách tạo tài

khoản, kích hoạt tài khoản, sử dụng tài khoản để tham gia khóa học, kết hợp

hướng dẫn giải đáp thắc mắc trên lớp và hướng dẫn trên website.

 Hướng dẫn cách thức tiếp cận làm việc với các tài nguyên trên website

trong khóa học, download tài liệu, cách thức tham gia diễn đàn, chat…

Những công việc GV nên làm trên diễn đàn:

Khuyến thích SV tham gia: đây là công việc tương đối khó khăn. Một 

số biện pháp GV nên làm để khuyến khích SV tích cực tham gia diễn đàn

trao đổi:

 GV cần phải gây được hứng thú học hỏi, tìm tòi kiến thức nơi SV. Khi

có nhu cầu hiểu biết, khám phá tự SV sẽ tham gia diễn đàn để được GV và

những SV khác hỗ trợ.

 GV cũng có thể tạo những chủ đề với những câu hỏi hay, khiến cho SV

cảm thấy bị cuốn hút vào chủ đề đó.

 Ngoài ra, SV không chỉ có nhu học hỏi mà còn có nhu cầu thể hiện bản

thân, do vậy cần tạo điều kiện cho các SV được trình bày ý kiến của mình.

 Có thể mời các chuyên gia (tổ trưởng tổ bộ môn, trưởng khoa, chuyên

gia về lĩnh vực của môn học...) tham gia diễn đàn. Sự tin tưởng của SV vào

uy tín của các chuyên gia có thể làm cho SV muốn đặt các câu hỏi. Nhờ đó

sẽ tạo nên được những cuộc thảo luận sôi nổi trên diễn đàn trước khi có câu

trả lời chính thức của các chuyên gia.

 Sắp xếp các bài viết trong diễn đàn theo một chủ đề: đôi khi SV không

xác định được câu hỏi của mình thuộc chủ đề nào trong diễn đàn. GV nên

sắp xếp lại để diễn đàn ngắn gọn, khoa học, dễ tìm kiếm và thông báo sự

thay đổi đó cho SV.

 GV phải đóng vai trò định hướng cho cuộc thảo luận tránh việc đi quá

xa chủ đề hay xảy ra những cuộc tranh cãi chứ không phải là tranh luận.

Phải theo dõi thường xuyên nội dung diễn đàn để kịp thời xóa những bài

viết mang tính chất phá hoại hay có những từ ngữ không phù hợp mà bộ lọc

2.3.3. Phương pháp học tập HĐC bằng e-learning

của Moodle chưa được thiết lập để loại bỏ.

Để tham gia khoá học e-learning, ngoài việc phải trang bị máy tính có kết nối

Internet, các SV còn cần những kỹ năng tối thiểu sau:

 Kỹ năng sử dụng máy tính và mạng: SV phải biết đánh máy, tự cài đặt

và sử dụng những phần mềm có liên quan đến bài học, biết kết nối mạng

Internet, sử dụng email và duyệt web.

 Tính tự giác: do việc quản lý các khoá học e-learning không như các

khoá học truyền thống, giáo viên không trực tiếp giảng bài và giao bài tập

cho học viên, vì vậy SV tự mình học bài và làm bài tập, tự kiểm tra kiến

thức và trình độ của mình. Nếu không có tính tự giác cao, SV khó có thể

nắm bắt được nội dung khoá học. Để nâng cao chất lượng học tập, SV còn

phải tự tìm hiểu thêm các tài liệu có liên quan đến khoá học, không ngần

ngại học nỏi kinh nghiệm những người đi trước thông qua các diễn đàn trên

mạng.

2.3.3.1. Truy cập và tạo tài khoản trên website HĐC

Khi truy cập website HĐC bởi địa chỉ: www.minhuong.com.vn/moodle, SV sẽ

thấy trang chủ của website HĐC như Hình 1.22.

Việc tạo tài khoản được trình bày ở mục 1.3.3.5. Đăng nhập vào website. Yêu

cầu phải điền đầy đủ các thông tin có đánh dấu * và địa chỉ email sử dụng đăng kí

phải có thật và đang hoạt động. Chọn “Tạo tài khoản mới” ở cuối trang để hoàn

thành việc đăng kí tài khoản. Moodle sẽ gởi đến người sử dụng một email có chứa

đường link kích hoạt tài khoản. Sau khi nhận email và kích hoạt tài khoản theo

hướng dẫn của email, người dùng đã có thể sử dụng tài khoản này để tham gia khóa

học.

2.3.3.2. Đăng nhập và cập nhật hồ sơ cá nhân

Khi đã có tài khoản, để tham gia các khóa học nhập tài khoản và mật khẩu để

đăng nhập hệ thống. Lúc này, người sử dụng có thể đăng nhập trực tiếp vào ô

“Đăng nhập” ở cột bên phải với tên và mật khẩu đã đăng ký.

Nếu quên mật khẩu có thể dùng chức năng “Quên mật khẩu. Cần phải nhập địa

chỉ email và tên đăng nhập để yêu cầu hệ thống gửi lại mật khẩu. Do đó, phải chú ý

nhập đúng địa chỉ email.

Sau khi đăng nhập hệ thống thành công có thể điều chỉnh mọi thông tin cá

nhân người dùng (trừ tên đăng nhập). Để điều chỉnh thông tin cá nhân, chọn tên

đăng nhập hiển thị ở khối “Thành viên online” ở phần cuối của trang để truy cập

đến hồ sơ của mình. Chọn “Cập nhật hồ sơ cá nhân” để có thể thay đổi các thông tin

như tên, họ, địa chỉ email,… hay có thể tải lên hình ảnh hoặc biểu tượng của mình

bằng cách click vào Browse (Hình 2.23) sau đó chọn hình hoặc biểu tượng muốn tải

lên.

Hình 2.23. Tải hình ảnh lên hồ sơ cá nhân

2.3.3.3. Duyệt nội dung khóa học

Sau khi đã đăng nhập vào hệ thống, để duyệt nội dung khóa học chọn

“CHƯƠNG LIÊN KẾT HÓA HỌC VÀ CẤU TẠO PHÂN TỬ” trong khối các

khóa học hiện có, sẽ hiển thị giao diện Hình 2.24, bao gồm tất cả các tài nguyên và

các hoạt động của khóa học. Chỉ cần click chọn tài nguyên muốn xem hay hoạt

động muốn tham gia.

Hình 2.24. Giao diện khóa học chương liên kết hóa học và cấu tạo phân tử.

SV sẽ luôn thấy “Thanh điều hướng” và thanh “Chuyển tới…”(Hình 2.25)

trong khi duyệt nội dung. Thanh điều hướng cho biết vị trí của SV trong khóa học.

Trong quá trình đang duyệt nội dung khóa học, SV có thể chuyển sang hoạt động

hay tài nguyên khác bằng cách xổ thanh “Chuyển tới…” và chọn hoạt động hay tài

nguyên mà SV muốn truy cập.

Hình 2.25. Thanh điều hướng và thanh di chuyển.

Để có thể thu được kết quả tốt khi tham gia khóa học trên website, SV cần biết

cách khai thác các tài nguyên và các hoạt động trong khóa học một cách hiệu quả.

Với chương trình e-learning, SV cần phải làm việc tích cực, chủ động. Phải bỏ

nhiều thời gian cho việc nghiên cứu tài liệu, trao đổi với GV và các SV khác để khai

thác sức mạnh tri thức của cộng đồng.

Chương trình HĐC được định dạng theo tuần. Sẽ bao gồm tài nguyên chung

cho tất cả các SV và tài nguyên liên quan đến từng phần nội dung trong từng tuần.

Tất cả các SV tham gia khóa học đều có thể truy cập tất cả các tài nguyên và tham

gia tất cả các hoạt động.

2.3.3.4. Làm việc với các tài nguyên

Thao tác với các tài nguyên rất đơn giản. Click tài nguyên mà bạn muốn truy

cập, hiển thị giao diện như Hình 2.26.

Hình 2.26. Mở hoặc lưu tài nguyên

Chọn “Open” để mở tài nguyên, chọn “Save” để tải tài nguyên về máy tính.

“Cancel” để hủy việc truy cập tới tài nguyên.

2.3.3.5. Làm việc với các hoạt động

Làm việc với các hoạt động tương đối phức tạp hơn làm việc với các tài

nguyên. Mỗi một hoạt động có một cách thức sử dụng riêng biệt.

Sử dụng diễn đàn:

Nên tham khảo các diễn đàn và những hồi âm trước khi gửi bài để tránh việc

nêu một câu hỏi, một chủ đề đã được thảo luận hay trình bày những ý đã được đề

cập.

Tạo một chủ đề mới trong diễn đàn:

 Click vào liên kết “Thêm một chủ đề thảo luận mới…”

 Trên trang soạn thảo đặt chủ đề cho cuộc thảo luận mới.

 Viết nội dung: câu hỏi về vấn đề bản thân quan tâm, hay nói về chủ đề

muốn thảo luận với mọi người.

 Đính kèm: Nếu muốn đính kèm một file, như một tài liệu hoặc một bức

hình, click nút Browse, tìm tài liệu trên máy tính và click “Open”. Tài liệu

phải nhỏ hơn kích thước tối đa của file đính kèm diễn đàn cho phép.

 Click “Gửi bài viết lên diễn đàn”.

Hình 2.27. Tạo chủ đề mới trong diễn đàn

Gởi bài tham gia vào một chủ đề đã có:

 Chọn vào chủ đề muốn tham gia.

 Click vào ô “Phúc đáp” ở góc phải bên dưới sẽ hiển thị trang “Bài phúc

đáp của bạn”, không cần điền tiêu đề, tất cả thao tác còn lại hoàn toàn tương

tự gởi chủ đề mới lên diễn đàn.

Diễn đàn là công cụ quan trọng nhất và là trung tâm của tất cả các khóa học.

Công cụ này rất linh hoạt và GV có thể liên kết các mục chú giải thuật ngữ, các nội

dung đa phương tiện và những nội dung khác vào các thông điệp diễn đàn. Vì vậy,

SV nên thường xuyên xem và tích cực tham gia diễn đàn để có thể trao đổi kinh

nghiệm học tập, cùng tìm hiểu vấn đề dưới nhiều khía cạnh và quan điểm khác

nhau, để từ đó thu được tri thức toàn diện, sâu sắc.

Sử dụng Chat:

Để tham gia chat, SV chọn hoạt động “Trao đổi trực tuyến (Chat)” (Hình

2.28.). Click vào liên kết “Kích vào đây để bây giờ đi vào phòng chat” để tham gia

chat.

Hình 2.28. Giao diện trang trao đổi trực tuyến

Phòng chat là một công cụ khá tốt cho việc đối thoại trực tiếp giữa SV với GV

và giữa các SV với nhau. Chat có một lợi thế so với diễn đàn là mọi thắc mắc nảy

sinh được giải đáp ngay, không cần phải chờ đợi. SV nên đọc kỹ tài liệu và ghi chú

lại những thắc mắc của mình, tận dụng tối đa thời gian của những buổi chat để trao

đổi với GV đạt hiệu quả cao nhất. Các phiên chat đều được lưu lại, vì vậy sau khi

chat tất cả các SV đều có thể xem lại các câu hỏi và câu trả lời.

Sử dụng các thuật ngữ:

Bảng thuật ngữ hiển thị ở Hình 2.29. Bên dưới mô tả về bảng chú giải thuật

ngữ sẽ thấy thanh tìm kiếm. GV và SV có thể dùng công cụ này để tìm kiếm thuật

ngữ.

SV cũng có thể thêm từ ngữ vào bảng chú giải bằng cách chọn “Thêm một

mục mới”.

Hình 2.29. Trang thuật ngữ chính

Kết luận chương 2: nội dung chương quá trình xây dựng chương trình e-

learning chương LKHH&CTPT, cách thức vận hành website HĐC và phương pháp

dạy học chương LKHH&CTPT bằng e-learning. Việc xây dựng nội dung và

phương pháp đòi hỏi rất nhiều thời gian và công sức. Do vậy, muốn phát triển

website thử nghiệm thành một chương trình HĐC hoàn chỉnh cần có sự đầu tư của

nhà trường, sự góp sức của các đồng nghiệp cũng như sự góp ý của các GV khác và

của SV .

Chương 3:

THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM

3.1. Mục đích thực nghiệm

Nhằm xác định tính khả thi và hiệu quả của chương trình e-learning.

Tìm hiểu ý kiến SV đối với việc học tập bằng e-learning.

Dựa trên kết quả thực nghiệm đề xuất một số ý kiến về việc dạy và học bằng e-

learning, cách thức kết hợp e-learning với phương thức dạy học truyền thống trong

giảng dạy HĐC để đạt hiệu quả cao.

3.2. Nội dung thực nghiệm

Chúng tôi tiến hành thực nghiệm kết hợp e-learning và phương pháp truyền

thống trong dạy học chương “LKHH&CTPT” học phần HĐC ở trường CĐ GTVT3.

Chúng tôi giảng dạy 3 lớp học theo phương pháp truyền thống và 3 lớp theo

phương pháp kết hợp giữa e-learning với phương thức truyền thống mà chúng tôi đã

đề xuất ở mục 2.3.2.1.

3.3. Đối tượng thực nghiệm

Đối tượng thực nghiệm là SV trường CĐ GTVT3.

Đối tượng thực nghiệm được lựa chọn dựa trên tiêu chí SV giữa lớp đối chứng

(ĐC) và lớp thực nghiệm (TN) có trình độ và sĩ số tương đương nhau. Vì môn HĐC

được dạy ở năm thứ nhất, vì vậy chúng tôi căn cứ vào kết quả tuyển sinh để lựa

chọn. Chúng tôi chọn 6 lớp, chia thành 3 cặp lớp TN – ĐC, các cặp đều có kết quả

đầu vào tương đương nhau. Trong đó, 3 lớp do tác giả giảng dạy và 3 lớp do cô

Nguyễn Thị Ngọc Tuyết – tổ trưởng tổ Cơ bản, thuộc khoa Cơ sở Cơ bản trường

CĐ GTVT3 giảng dạy. Sở dĩ chúng tôi chọn các lớp do cô Nguyễn Thị Ngọc Tuyết

giảng dạy vì cô là GV có bề dày kinh nghiệm giảng dạy HĐC tại trường, và như vậy

kết quả kiểm tra của lớp ĐC sẽ không bị phụ thuộc vào trình độ GV.

ớp Sĩ số Giảng viên giảng dạy L

TN1 Nguyễn Thị Thùy Linh 31CXD3 36 SV

ĐC1 Nguyễn Thị Ngọc Tuyết 31CXD2 37 SV

TN2 Nguyễn Thị Thùy Linh 31COT2 52 SV

ĐC2 Nguyễn Thị Ngọc Tuyết 31 COT1 52 SV

TN3 Nguyễn Thị Thùy Linh 31 CXD5 47 SV

ĐC3 Nguyễn Thị Ngọc Tuyết 31 CXD1 43 SV

3.4. Tiến hành thực nghiệm

3.4.1. Chuẩn bị thực nghiệm

Hướng dẫn SV các lớp thực nghiệm học tập trên website và phương pháp học

chương LKHH&CTPT: phát tài liệu và hướng dẫn trên lớp.

Biên soạn đề trắc nghiệm tiến hành kiểm tra sau khi dạy chương liên kết hóa

học và cấu tạo phân tử.

3.4.2. Tiến hành thực nghiệm

Biên soạn phiếu đánh giá website HĐC cho SV và GV.

Lớp đối chứng dạy theo phương pháp truyền thống.

Ở lớp thực nghiệm, tiến hành kết hợp phương pháp truyền thống với

e-learning. SV sẽ lấy tài liệu trên website, chuẩn bị báo cáo nội dung kiến thức được

phân công, các vấn đề gặp phải trong quá trình chuẩn bị sẽ được GV hỗ trợ giải

quyết thông qua chat, diễn đàn, email. SV tham gia các hoạt động trên website để

lĩnh hội kiến thức, kiểm tra kiến thức, rèn luyện kỹ năng giải bài tập chương…

Tiến hành cho 6 lớp kiểm tra 15 phút sau khi kết thúc chương LKHH&CTPT,

hình thức kiểm tra là trắc nghiệm khách quan.

Phát 100 phiếu khảo sát cho các SV đã tham gia cách học kết hợp giữa

e-learning với phương pháp truyền thống để thu thập các đánh giá và ý kiến nhận

xét của SV về website HĐC và phương pháp học tập kết hợp giữa phương pháp

truyền thống và e-learning.

Phát 15 phiếu đánh giá về website e-learning HĐC cho các GV để thu thập ý

kiến đánh giá về mức độ chính xác khoa học, hình thức, tính khả thi của trang web.

3.5. Kết quả thực nghiệm

3.5.1. Kết quả đánh giá về mặt định tính

Ý kiến của GV:

Chúng tôi phát ra 15 phiếu, thu về 15 phiếu hợp lệ. Tiến hành thống kê các ý

kiến phản hồi từ phiếu điều tra dành cho GV, thu được kết quả:

Bảng 3.1 Bảng thống kê ý kiến đánh giá của GV về website e-learning HĐC

Điểm TC Điểm TB Tiêu chí

Tiêu chí 1 Tiêu chí 2 Tiêu chí 3 Tiêu chí 4 Tiêu chí 5 Tiêu chí 6 Tiêu chí 7 Tiêu chí 8 Tiêu chí 9 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Mức độ đánh giá 4 3 2 10 5 0 3 12 0 7 8 0 3 11 1 11 0 0 13 2 0 6 9 0 14 1 0 8 5 0 5 0 0 0 0 4 0 0 0 2 Số phiếu 15 15 15 15 15 15 15 15 15 55 48 52 47 64 58 51 59 57 3.7 3.2 3.5 3.1 4.3 3.9 3.4 3.9 3.8

Tiêu chí 1: nội dung kiến thức chương chính xác, khoa học

Tiêu chí 2: câu hỏi, bài tập hệ thống hóa tốt kiến thức chương.

Tiêu chí 3: cách sắp xếp các mục khoa học, hợp lý.

Tiêu chí 4: tài liệu và tư liệu tham khảo phong phú, sinh động.

Tiêu chí 5: tính tương tác giữa người dạy và người học cao.

Tiêu chí 6: có nhiều công cụ quản lý, theo dõi, đánh giá sinh viên

Tiêu chí 7: giao diện đẹp, thân thiện.

Tiêu chí 8: dễ sử dụng.

Tiêu chí 9: có tính khả thi.

Các mức đánh giá: 1: chưa tốt; 2: trung bình; 3: khá tốt; 4: tốt; 5: rất tốt.

Dựa trên số liệu thống kê ở Bảng 3.1, nhận thấy hầu các tiêu chí đều được

đánh giá ở mức khá tốt, trong đó tiêu chí 5 là tính tương tác giữa người dạy và

người học được đánh giá ở mức tốt (4.3). Như vậy có thể kết luận website

e-learning HĐC đảm bảo được tính khoa học (3.7), sắp xếp hợp lý (3.5), dễ sử dụng

(3.9) và khả thi (3.8). Tuy nhiên cần chú ý bổ sung bài tập nhiều hơn, tư liệu tham

khảo phong phú đa dạng hơn và chỉnh sửa giao diện thu hút hơn.

Ý kiến của SV:

Chúng tôi phát ra 100 phiếu khảo sát, thu về 100 phiếu, trong đó có 2 phiếu

không hợp lệ. Tiến hành thống kê các ý kiến phản hồi từ phiếu điều tra dành cho

SV, thu được kết quả ở Bảng 3.2.

Bảng 3.2. Bảng thống kê ý kiến đánh giá của SV về website e-learning HĐC

Điểm TC Điểm TB Tiêu chí

1 3 1 0 0 2 0 0 0 0 0 1 Mức độ đánh giá 4 3 2 28 48 14 36 40 7 48 30 5 51 22 5 52 20 4 46 29 15 37 37 15 28 45 20 45 33 8 41 4 1 51 18 3 5 5 14 15 20 20 8 9 5 12 52 25 Số phiếu 98 98 98 98 98 98 98 98 98 98 98 312 349 367 380 378 341 334 312 355 438 390 3.2 3.6 3.7 3.9 3.9 3.5 3.4 3.2 3.6 4.5 4.0 Tiêu chí 1 Tiêu chí 2 Tiêu chí 3 Tiêu chí 4 Tiêu chí 5 Tiêu chí 6 Tiêu chí 7 Tiêu chí 8 Tiêu chí 9 Tiêu chí 10 Tiêu chí 11

Tiêu chí 1: giao diện đẹp, thân thiện.

Tiêu chí 2: dễ sử dụng.

Tiêu chí 3: cách sắp xếp các mục hợp lý, khoa học.

Tiêu chí 4: bài giảng đầy đủ, dễ hiểu.

Tiêu chí 5: các hình ảnh, các mô phỏng và mô hình mô tả những kiến thức trừu

tượng là trực quan, sinh động, dễ hiểu.

Tiêu chí 6: bài kiểm tra và các câu hỏi bài tập giúp SV hệ thống hóa tốt kiến

thức chương.

Tiêu chí 7: tài liệu tham khảo phong phú.

Tiêu chí 8: tư liệu tham khảo nhiều, thú vị.

Tiêu chí 9: phù hợp với SV.

Tiêu chí 10: giúp SV thành thạo hơn trong việc sử dụng mạng internet cho

mục đích học tập.

Tiêu chí 11: giúp SV tự tin trong việc đăng kí những khóa học khác trên mạng.

Các mức đánh giá: 1: chưa tốt; 2: trung bình; 3: khá tốt; 4: tốt; 5: rất tốt.

Qua bảng thống kê cho thấy hầu hết các tiêu chí đều được đánh giá ở mức 3.2

trở lên, nghĩa là từ mức khá tốt trở lên. Điều đó chứng tỏ việc xây dựng website

nhằm phục vụ cho việc kết hợp e-learning với phương pháp truyền thống trong dạy

học HĐC là khả thi.

Tiêu chí 1và 8 được đánh giá 3.2 điểm. Như vậy, giao diện của wedsite và tư

liệu tham khảo SV đánh giá không cao nhưng chấp nhận được. Do đó, cần phải xây

dựng giao diện sinh động hơn và nguồn tư liệu tham khảo phong phú hơn.

Mặc dù kỹ năng sử dụng Internet của SV còn yếu nhưng tiêu chí 2 về mức độ

dễ sử dụng được SV đánh giá ở mức 3.6 chứng tỏ website dễ dùng.

Tiêu chí 3 và 4 được đánh giá tương đối cao, như vậy nội dung bài giảng và

cách sắp xếp các mục trong chương trình là hợp lý.

Tiêu chí 6 được đánh giá 3.5, nghĩa là câu hỏi, bài tập và bài kiểm tra trực

tuyến đã giúp được SV hệ thống hóa kiến thức chương, rèn được kỹ năng làm bài

tập. Tuy nhiên, theo ý kiến của SV cần bổ sung thêm nhiều bài tập.

Tiêu chí 7 được đánh giá trên mức khá tốt không nhiều. Điều này cho thấy cần

phải thêm nguồn tài liệu tham khảo.

Đối với tiêu chí 9, với mức đánh giá 3.6, có thể kết luận website tương đối phù

hợp với SV.

Tiêu chí 10, 11 được SV đánh giá cao với số điểm trung bình là 4.5 và 4.0 như

vậy mục tiêu ban đầu đặt ra đối với luận văn là giúp SV tiếp cận được với phương

pháp học tập hiện đại đã đạt được. Nghĩa là sau khi học HĐC bằng e-learning kết

hợp với phương pháp truyền thống, SV sử dụng Internet thành thạo hơn, tự tin khi

3.5.2. Kết quả đánh giá về mặt định lượng

tham gia một khóa học trực tuyến khác trên mạng.

3.5.2.1. Xử lý và phân tích số liệu về mặt định lượng

Sau khi tiến hành cho các lớp TN và ĐC kiểm tra, chúng tôi chấm bài và xử lý

bằng phương pháp thống kê toán học trong nghiên cứu khoa học giáo dục:

Lập các bảng phân phối điểm, bảng lũy tích. 

. xn i i

1

 Tính các tham số đặc trưng thống kê:

k  i 

TB

n

2

X

)



xn ( i i

TB

1

2S

k  i  

X  Tính điểm trung bình:

n

1



2S

S 

 Phương sai:

V

.

%100



 Độ lệch chuẩn:

S X

TB

X

X



TN-TB

ĐC-TB



T

 Hệ số biến thiên:

n(

n(

S)1



1

TN

2 ĐC



1 n

n

S)1 n

 n

2 TN 

 ĐC 2 

TN

ĐC

TN

ĐC

  

  . 

 Đại lượng kiểm định:

 Vẽ đồ thị đường lũy tích.

Sau khi thống kê và tính toán, chúng tôi thu được các kết quả:

Bảng 3.3. Bảng phân phối điểm kiểm tra

6

4

7

3

8

9

10

1

2

0

1

3

4

8

0

13

4

3

0

0

36

0

3

5

12

6

2

7

1

1

0

0

37

0

2

3

8

15

2

15

4

2

0

1

52

0

4

12

8

12

3

9

2

0

0

2

52

0

2

3

2

12

1

18

7

2

0

0

47

0

4

4

10

10

2

8

4

1

0

0

43

0

Lớp TC Số SV đạt điểm xi 5

TN1 ĐC1 TN2 ĐC2 TN3 ĐC3

Bảng 3.4. Bảng thống kê tỉ lệ % số SV đạt điểm xi trở xuống

3

4

6

7

8

9

10

1

2

0

0

2.8

11.1

22.2 44.4 80.6 91.7

100

0

0

0

5.41

13.5

21.6

55.6 75.7 94.6

97

100

0

0

0

1.92

5.8

9.6

15.4

36.1 59.6 88.5 96.2

100

0

Lớp TC Phần trăm số SV đạt điểm xi trở xuống 5

0

3.85

9.6

17.3

40.4

66.7 78.8 96.2

100

100

0

52

0

2.1

6.4

12.8

19.4 42.6 80.9 95.7

100

0

0

47

0

4.7

14

23.3

50

69.8 88.4

98

100

0

0

43

0

36 37 52

TN1 ĐC1 TN2 ĐC2 TN3 ĐC3

Từ số liệu ở Bảng 3.3và Bảng 3.4, tính được các tham số đặc trưng thống kê

trong Bảng 3.5.

Bảng 3.5. Bảng các tham số đặc trưng thống kê

2 2.08

6.3

2.54

1.59

25.40

6.9

2.82

1.68

24.25

6.0

3.00

1.73

28.96

7.4

2.25

1.50

20.20

6.6

2.82

1.68

25.62

XTB S 7.5 S 1.44 V 19.32

Lớp TN1 ĐC1 TN2 ĐC2 TN3 ĐC3

Bảng 3.6. Bảng thống kê Tkđ của 3 cặp ĐC – TN

TN1 – ĐC1 T1 = 3.38 k, = 2.02 T1 (k = 71) TN2 – ĐC2 T2 = 2.82 T2 k, = 1.98 (k = 102) TN3 – ĐC3 T3 = 2.59 k, = 1.98 T3 (k = 88) T Tkđ T k, 05,0

Căn cứ vào số liệu thu được sau xử lý thống kê, chúng tôi rút ra những kết

luận như sau:

 Kết quả các tham số thống kê ở Bảng 3.5:

 XTBTN > XTBĐC: điểm trung bình cộng của tất cả các lớp TN đều cao

hơn lớp ĐC, như vậy kết quả kiểm tra lớp TN tốt hơn lớp ĐC.

 Hệ số biến thiên VTN < VĐC: nghĩa là mức độ phân tán quanh điểm

trung bình cộng các lớp TN nhỏ hơn, chứng tỏ trình độ lớp TN đồng

đều hơn lớp ĐC.

, Tkđ của tất cả cặp TN –

 Kết quả ở bảng 3.6 với mức ý nghĩa 05,0

ĐC đều lớn hơn T k, . Điều này chứng tỏ sự khác nhau giữa các giá trị điểm

trung bình ở các lớp thực nghiệm và các lớp đối chứng là có ý nghĩa, có thể

kết luận chất lượng học tập của lớp TN tốt hơn lớp ĐC.

3.5.2.2. Xét đồ thị các đường lũy tích của các lớp TN và ĐC

Từ số liệu ở Bảng 3.4, chúng tôi tiến hành vẽ đồ thị các đường lũy tích của 3

cặp lớp TN – ĐC.

Hình 3.1. Đồ thị đường lũy tích của lớp TN1 và ĐC1

Hình 3.2. Đồ thị đường lũy tích của lớp TN2 và ĐC2

Hình 3.3. Đồ thị đường lũy tích của lớp TN3 và ĐC3

Quan sát đồ thị đường lũy tích của các lớp TN và lớp ĐC, chúng tôi nhận thấy

đường lũy tích của lớp TN luôn nằm bên phải đường lũy tích của lớp ĐC. Điều này

chứng tỏ lớp TN có kết quả học tập cao hơn lớp ĐC.

Qua kết quả phân tích về mặt định lượng, có thể kết luận chính phương pháp

dạy học e-learning có tác động hiệu quả làm tăng điểm trung bình của lớp thực

nghiệm so với lớp đối chứng.

Trên cơ sở phân tích về mặt định tính và định lượng, chúng tôi rút ra một số

kết luận như sau:

 Việc kết hợp e-learning với phương pháp truyền thống là mang lại hiệu

quả trong học tập. Cụ thể là: điểm trung bình của lớp thực nghiệm cao hơn

lớp đối chứng, trình độ lớp TN ổn định hơn lớp ĐC.

 Giảng dạy có kết hợp e-learning gây được hứng thú học tập ở SV.

Trong tổng số 98 SV được khảo sát có 81 SV (chiếm 82.65% tổng số SV

khảo sát) lựa chọn phương pháp học tập kết hợp giữa e-learning với phương

pháp truyền thống. Trong khi đó có 15 SV (15.31%) chọn phương pháp e-

learning và chỉ có 2 SV (2.04%) chọn phương pháp học truyền thống.

 Tiêu chí 10 được SV đánh giá 4.5, là mức điểm cao nhất trong tất cả các

tiêu chí. Như vậy, việc kết hợp e-learning với phương pháp truyền thống đã

rèn được kỹ năng tự học, kỹ năng sử dụng internet cho SV và giúp SV tiếp

cận với phương pháp học tập hiện đại.

Kết luận chung: kết quả thực nghiệm về định tính và định lượng cho phép kết

luận rằng cách thức kết hợp e-learning với phương pháp dạy học truyền thống đã

đạt được mục tiêu mà đề tài nghiên cứu đề ra. Việc kết hợp 2 phương thức đã giúp

SV thành thạo hơn trong việc sử dụng mạng internet cho mục đích học tập, đồng

thời hỗ trợ tốt cho việc dạy học chương liên kết hoá học và cấu tạo phân tử. Tuy

nhiên để hiệu quả học tập do e-learning mang lại cao hơn nữa cần phải xây dựng

webiste e-learning HĐC có nội dung nhiều hơn, sâu sắc hơn, thêm nhiều các tương

tác đa phương tiện. Đặc biệt theo yêu cầu của đa số SV là cần thêm nhiều bài tập

hơn.

KẾT LUẬN

1. Kết luận

Đối chiếu với mục đích và nhiệm vụ của đề tài, chúng tôi nhận thấy đã đạt

được một số kết quả sau:

 Về cơ sở lý luận:

 Khái niệm e-learning được nhắc đến khá nhiều và là đề tài xuất hiện

thường xuyên trong các hội thảo khoa học về ứng dụng CNTT&TT

trong thời gian gần đây. Tuy nhiên, đại đa số vẫn chưa thật sự nắm rõ

khái niệm e-learning. Cơ sở lý luận của đề tài phần nào cung cấp cho

độc giả một cái nhìn bao quát về e-learning; gồm khái niệm, đặc điểm

và phương pháp dạy học bằng e-learning.

 Đề tài trình bày tổng quan về hệ thống quản lý học tập, là hệ thống

cung cấp những công cụ để thiết kế, xây dựng, quản lý và vận hành

chương trình e-learning.

 Trên cơ sở lý luận của đề tài, chúng tôi đã đề ra cách thức xây dựng

e-learning và kết hợp e-learning với phương pháp truyền thống trong

dạy học chương LKHH&CTPT học phần HĐC ở trường CĐ GTVT3.

 Về thiết kế xây dựng e-learning:

 Chúng tôi đã xây dựng website e-learning HĐC tương đối đầy đủ

 Quản lý người dùng như đăng kí tài khoản, phân quyền sử

các tính năng của một chương trình e-learning, gồm:

 Tạo các khóa học trực tuyến, các hoạt động tương tác vói SV.

 Phân phối các khóa học trực tuyến, các bài thi và các tài

dụng cho người dùng, theo dõi quá trình học tập của SV.

 Trao đổi thông tin bằng chat, diễn đàn, e-mail, blog.

 Cung cấp bài kiểm tra giúp SV tự đánh giá kết quả học tập của

nguyên khác.

mình.

 Trên wessite e-learning HĐC, chúng tôi đã tiến hành xây dựng khóa

học e-learning cho chương LKHH&CTPT với nội dung và các công cụ

tương tác phù hợp SV và với chương trình HĐC của trường CĐ

 Các tài nguyên: cung cấp nội dung bài giảng lý thuyết chương

GTVT3. Cụ thể như sau:

LKHH&CTPT file word và Powerpoint, câu hỏi và bài tập tự

luận, một số các hình ảnh, mô phỏng, các tài liệu liên quan đến

 Các hoạt động: xây dựng các hoạt động chat, diễn đàn, email,

nội dung kiến thức chương, các tư liệu hóa học khác.

blog, bảng chú giải thuật ngữ, kiểm tra trắc nghiệm trực tuyến.

 Về mặt thực nghiệm: chúng tôi tiến hành thực nghiệm tại trường CĐ

GTVT3 với 3 lớp TN và 3 lớp ĐC, tổng số SV là 267 SV và rút ra các kết

luận sau:

 Việc kết hợp e-learning với phương pháp dạy học truyền thống đã

giúp SV tiếp cận với phương thức học tập hiện đại, bước đầu mang lại

hiệu quả trong việc nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo. Và việc kết

hợp này được đại đa số GV và SV ủng hộ.

 Website e-learning HĐC đảm bảo được tính khoa học, thẩm mỹ,

thân thiện, có tính tương tác cao giữa GV và SV cũng như giữa các SV

với nhau.

 Trên cơ sở kết quả khảo sát ý kiến của SV và GV về website e-

learning, chúng tôi đã chỉnh sửa chương trình e-learning và sẽ đề xuất

phương pháp dạy học phù hợp hơn.

Nhìn chung, luận văn đã thực hiện được những mục đích và nhiệm vụ đề tài

đặt ra. Kết quả thực nghiệm và thăm dò cũng phần nào khẳng định hướng đi đúng

đắn của đề tài. Tuy nhiên, e-learning HĐC cần phải chỉnh sửa, bổ sung nhằm khai

thác tốt hơn nữa những ưu điểm của e-learning trong việc kết hợp với phương pháp

truyền thống để dạy học HĐC.

2. Đề xuất

Qua quá trình thiết kế xây dựng và ứng dụng e-learning vào việc dạy học HĐC

ở trường CĐ GTVT3 chúng tôi đưa ra những đề xuất như sau:

 E-learning mang lại rất nhiều lợi ích trong công tác giáo dục và đào tạo:

 Học bằng e-learning người học sẽ là trung tâm, chủ động. Được học

với thời gian linh hoạt, nội dung phù hợp với năng lực, sở thích.

 Không phụ thuộc vào khoảng cách, có thể học ở bất cứ nơi nào có

máy tính và Internet.

 E-learning có khả năng tổ chức học tập cho một lượng lớn người học

mà không quá tốn kém như khi tổ chức các lớp học truyền thống.

 Giảng dạy bằng e-learning dễ gây được hứng thú học tập ở SV nhờ

các đa phương tiện và các diễn đàn thảo luận sôi nổi.

Do vậy, việc ứng dụng e-learning trong giảng dạy và đào tạo là cần thiết.

 Đối với các môn khoa học thực nghiệm như hoá học, e-learning sẽ

không đáp ứng đầy đủ các yêu cầu. SV chỉ có thể tham gia các phòng thí

nghiệm ảo và như vậy sẽ không rèn luyện được kỹ năng thực hành thí

nghiệm. Hơn nữa nếu chỉ sử dụng e-learning, mối quan hệ xã hội giữa thầy

và trò có nguy cơ bị phá vỡ. Do đó việc kết hợp e-learning với đào tạo

truyền thống là nên thực hiện.

 Trong quá trình thực nghiệm ở trường CĐ GTVT3, chúng tôi nhận thấy

rằng cần phải tập huấn cho SV thật kỹ trước khi áp dụng e-learning vào học

tập. Ngoài ra, cần phải có phương pháp quản lý và đánh giá SV thật phù

hợp và chặt chẽ để đảm bảo mọi SV đều tham gia tích cực. Như vậy mới có

thể mang lại hiệu quả học tập cao.

 Moodle là một phần mềm quản lý học tập mã nguồn mở rất mạnh, phù

hợp cho việc xây dựng chương trình e-learning. Nếu tận dụng mọi chức

năng của moodle một cách linh hoạt, có thể đạt được hiệu quả rất cao trong

giáo dục đào tạo.

 Việc xây dựng một chương trình e-learning hoàn chỉnh, phù hợp với

đặc trưng môn học, trình độ SV, chương trình đào tạo của nhà trường đòi

hỏi rất nhiều thời gian và công sức. Một cá nhân khó có thể hoàn thành

công việc này. Do vậy, sau khi xây dựng khung nền của chương trình, cần

hợp tác với các GV, kỹ thuật viên để có thể tạo ra một chương trình e-

learning có nội dung sâu sắc, được ứng dụng rộng rãi, mang lại hiệu giảng

dạy quả cao.

3. Hướng phát triển của đề tài

Từ các kết quả đã đạt được của luận văn, chúng tôi sẽ phát triển đề tài theo

hướng sau:

 Khai thác sâu và rộng hơn các chức năng (đặc biệt là các hoạt

động) của Moodle để có thể xây dựng một chương trình e-learning

tương tác cao hơn, với cách thức quản lý và đánh giá chặt chẽ hơn,

nội dung sinh động, thu hút hơn. Tiến hành thay đổi một số công cụ

chưa thân thiện với người dùng trong hệ thống Moodle.

 Tiến tới xây dựng chương trình e-learning toàn bộ học phần HĐC của

trường CĐ GTVT3. Tiến hành thực nghiệm trên diện rộng hơn để có thể

đánh giá khái quát hơn nữa việc ứng dụng e-learning vào dạy học HĐC. Từ

đó khai thác e-learning cho việc dạy học bộ môn HĐC, với mỗi khóa học là

một chương trình có nội dung phù hợp với từng chuyên ngành.

 Đưa ra một mô hình dạy học bộ môn HĐC bằng cách kết hợp e-learning

với phương pháp truyền thống cụ thể, chi tiết và hệ thống hơn.

Thông qua việc thực hiện đề tài nghiên cứu, chúng tôi nhận thấy rằng việc kết

hợp e-learning và phương pháp truyền thống trong dạy học ở bậc đại học và cao

đẳng là khả thi và mang lại hiệu quả trong giáo dục đào tạo. Tuy nhiên, do hướng đi

của đề tài khá mới, thời gian nghiên cứu có hạn, nên luận văn sẽ còn những vấn đề

cần bổ sung, chỉnh sửa. Chúng tôi rất mong nhận được những nhận xét và góp ý của

các thầy cô và các bạn đồng nghiệp nhằm bổ sung và hoàn thiện hơn.

Chúng tôi xin chân thành cám ơn.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tiếng Việt

1. Bộ Giáo dục – Đào tạo (1997), Công nghệ thông tin trong Giáo dục và Đào

tạo, Tài liệu hội nghị, Ban Công nghệ thông tin.

2. Bộ Giáo dục – Đào tạo (2005), Phát triển năng lực thông qua phương pháp và

phương tiện dạy học mới, Tài liệu hội thảo tập huấn, Dự án phát triển

giáo dục trung học phổ thông.

3. Nguyễn Đình Chi (1996), Cơ sở lý thuyết hóa học, NXB Giáo dục.

4. Nguyễn Đức Chung (2003), Bài tập hoá học đại cương, NXB Đại học Quốc

gia Tp.Hồ Chí Minh.

5. Nguyễn Đức Chung (2000), Hóa học đại cương, NXB Đại học Quốc gia

Tp.Hồ Chí Minh.

6. Bùi Thanh Giang, Chu Quang Toàn, Đào Quang Chiểu (2004), Các công nghệ

đào tạo từ xa và e-learning, NXB Bưu Điện.

7. Đặng Vũ Hoạt, Hà Thị Đức (2004), Lý luận dạy học đại học, NXB Đại học Sư

phạm.

8. Nguyễn Thế Hùng (2002), Internet và đời sống, NXB Thống kê.

9. Jean – Marc Denomme và Madeleine Roy (2003), Tiến tới một phương pháp

sư phạm tương tác, NXB Thanh niên.

10. Mai Văn Minh, Nguyễn Việt Nam (2006), Tìm hiểu hệ thống moodle và ứng

dụng xây dựng website e-learning, Khóa luận tốt nghiệp, Trường Đại học

Sư phạm Kỹ thuật Tp.Hồ Chí Minh.

11. Lưu Xuân Mới (2000), Lý luận dạy học đại học, NXB Giáo dục. 12. Nguyễn Duy Phương, Nhập môn Internet và e-learning, www.ebook.edu.vn/

(E-book).

13. Lê Mậu Quyền (2006), Bài tập hoá học đại cương, NXB Giáo dục.

14. Nguyễn Đình Soa (2000), Hóa đại cương, Đại học Bách khoa Tp. Hồ Chí

Minh.

15. Chu Phạm Ngọc Sơn, Đinh Tấn Phúc (2000), Cơ sở lý thuyết hóa đại cương

phần cấu tạo chất, NXB Đại học quốc gia Tp.Hồ Chí Minh.

16. Nguyễn Quang Tấn, Nguyễn Cam, Lê Nguyễn Trung Nguyên (2002), Ứng

dụng CNTT&TT trong giảng dạy các môn tự nhiên ở trường phổ thông,

Đề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ trọng điểm.

17. Đào Đình Thức (2003), Nguyên tử và liên kết hoá học, NXB Giáo dục.

18. Trường Đại học Dân lập kỹ thuật công nghệ Tp.Hồ Chí Minh (2002), Câu hỏi

và bài tập hóa đại cương, Tp.Hồ Chí Minh.

Tiếng Anh

19. Bates Tony (2001), National srtrategies for e-learning in post-secondary

education and training, United Nations, Educational, Scientific and

Cultural Organization.

20. Bates A.W. (Tony) (2005), Technology, e-learning and distance education,

London, Routledge

21. Bloomsburg University of Pennsylvania’s Department of Instructional

Technology (2006), E-learning Concepts and Techniques,

www.c4lpt.co.uk/ (E-book).

22. Bradon Bill (2007), The e-learning guild’s Handbook on Synchronuos e-

learning, www.elearningguild.com/ (E-book).

23. Masie Elliott (2004), 701 e-learning tips, www.masie.com/ (E-book).

24. Newby Timothy J. – Donald A.Stepich, James D.Lehman – James D.Russel,

Education Technology for Teaching and Learning, United States.

25. Schone B.J. (2007), Engaging interactions for e-Learning,

www.EngagingInteractions.com/ (E-book).

26. Vrasidas Charalambos, Gene V.Glass (2002), Distance Education and

Distributed Learning, Information Age Publishing. States.

27. Webster David (2006), Learning about e-learning,

www.knowledgepresenter.com (E-book).

Các trang web

28. http://bulletin.vnu.edu.vn/

29. http://e-learning.hcmut.edu.vn/

30. http://el.edu.net.vn/

31. http://elearning.hueuni.edu.vn/

32. http://moodle.org

33. http://northumbria.ac.uk/sd/elearning/

34. http://vi.wikipedia.org/

35. http://vinacel.hcmute.edu.vn/

36. http://www.acrosslimits.com/el/

37. http://www.cce.com.vn

38. http://www.cemca.org/e-learn.htm

39. http://www.cynosura.org/

40. http://www.e-learningcentre.co.uk/

41. http://www.elearningforum.com/

42. http://www.elearningguild.com/

43. http://www.e-learningguru.com/

44. http://www.elearningpapers.eu/

45. http://www.elearning-reviews.org/

46. http://www.elearning.uq.edu.au/

47. http://www.lamsinternational.com/

48. http://www.learnframe.com/aboutelearning/

49. http://www.unesco.org/

50. http://www.trainingvillage.gr/

51. http://www.vietnamgateway.org/

52. www.unapcict.org/ecohub/resources/ict-in-education

PHỤ LỤC

1. Phụ lục 1 : Phiếu khảo sát kỹ năng sử dụng Internet và hiểu biết về khái

niệm e-learning của SV trường CĐ GTVT3

2. Phụ lục 2 : Đề và đáp án bài kiểm tra chương liên kết hoá học và cấu tạo

phân tử

3. Phụ lục 3 : Phiếu khảo sát nhận xét – đánh giá về website Hóa đại cương và

phương pháp học tập SV sẽ lựa chọn

4. Phụ lục 4 : Phiếu khảo sát nhận xét – đánh giá về website e-learning Hóa đại

cương của GV

Phụ lục 1. Phiếu khảo sát kỹ năng sử dụng Internet và hiểu biết về khái niệm e-

learning của SV trường CĐ GTVT3.

PHIẾU KHẢO SÁT

Hiện nay chúng tôi đang tiến hành xây dựng chương trình e-learning môn

Hóa đại cương với mục đích góp phần thay đổi phương pháp dạy - học ở bậc Đại

học, Cao đẳng theo hướng tăng thời gian tự học, học theo năng lực và nhu cầu nhằm

nâng cao kỹ năng làm việc, kỹ năng tự đào tạo của sinh viên sau khi tốt nghiệp. Xin

các bạn sinh viên vui lòng cho biết ý kiến của mình về một số vấn đề sau:

(Chúng tôi xin đảm bảo mọi thông tin các bạn cung cấp sẽ không được sử

dụng vào mục đích nào khác ngoài mục đích khoa học của việc nghiên cứu).

1. Xin bạn vui lòng cho biết một số thông tin cá nhân:

- Họ và tên:____________________________________(có thể không trả lời)

- Hiện đang là sinh viên năm thứ: Trường: ________________________

Đánh dấu vào các ô trống mà bạn chọn trong các câu sau:

2. Bạn có biết sử dụng internet (mail, chat, tìm kiếm thông tin,…) không?

a. Hoàn toàn không....................................................................................... 

b. Có nhưng chỉ chat và chơi game .............................................................. 

c. Có nhưng chỉ chat, chơi game và mail ..................................................... 

d. Có và khá thành thạo ................................................................................ 

3. Bạn có thường xuyên truy cập mạng internet không?

a. Rất thường xuyên....................................................................................... 

b. Thường xuyên............................................................................................ 

c. Thỉnh thoảng.............................................................................................. 

d. Không bao giờ .......................................................................................... 

4. Bạn có thường xuyên sử dụng internet cho mục đích học tập không?

a. Rất thường xuyên....................................................................................... 

b. Thường xuyên............................................................................................ 

c. Thỉnh thoảng.............................................................................................. 

d. Không bao giờ ......................................................................................... 

5. Bạn đã từng học thông qua:

a. Băng cassette, đĩa CD, VCD, DVD.......................................................... 

b. Chương trình dạy học trên ti vi................................................................. 

c. Các phần mềm dạy học............................................................................. 

d. Các chương trình đào tạo trên mạng internet ........................................... 

e. Chưa học bất kì hình thức nào ở trên, chỉ học theo phương pháp truyền

thống là đến lớp nghe giáo viên giảng .......................................................... 

6. Các bạn sẽ chọn phương pháp học tập nào trong các phương pháp sau:

a. Phương pháp truyền thống (đến lớp nghe giảng, trao đổi trực tiếp với

giảng viên tại giảng đường) .......................................................................... 

b. Học với giáo viên thông qua mạng internet (lấy tài liệu, nghe và xem bài

giảng qua các videoclip từ mạng, trao đổi với giảng viên bằng email, chat,

diễn đàn, làm bài kiểm tra, xem kết quả trực tiếp trên mạng) ..................... 

c. Kết hợp cả hai phương pháp trên (học thông qua mạng internet nhưng vẫn

có một số buổi đến lớp trao đổi cùng giảng viên)......................................... 

d. Một phương pháp khác các phương pháp trên ......................................... 

7. Bạn đã từng biết đến khái niệm e-learning (tạm dịch học tập điện tử)?

a. Chưa nghe khái niệm này bao giờ ............................................................ 

b. Có biết nhưng không hiểu ........................................................................ 

c. Có biết và hiểu không rõ lắm ................................................................... 

d. Biết và hiểu rất rõ ..................................................................................... 

Xin chân thành cảm ơn sự hợp tác của bạn.

Nếu có ý kiến đóng góp xin vui lòng liên hệ người thực hiện cuộc khảo sát:

Nguyễn Thị Thùy Linh

Khoa Cơ bản – Cơ sở trường Cao đẳng Giao thông Vận tải 3

Địa chỉ email: thuylinhdalat@gmail.com.

Phụ lục 2. Đề và đáp án bài kiểm tra chương liên kết hoá học và cấu tạo phân

tử.

ĐỀ KIỂM TRA 15 PHÚT

CHƯƠNG LIÊN KẾT HÓA HỌC VÀ CẤU TẠO PHÂN TỬ

Đề số : 001

Họ và tên sinh viên:

(Chú ý: đề kiểm tra có 2 trang)

(KK)

A.

σ

π

π

2 2s

2 2py

2 2pz

B.

(KK)

π1 

1 2py

2* σ σ 2s

2 2s

2  2

2pz

C.

(KK)

π

2* 2s πpx π 

2 σ σ 2s

2* 2s

2 2py

2 2pz

D.

(KK)

π

π 

2 2py

2 2pz

2 σ σ 2s

2* 2s

1. Cấu hình electron nào dưới đây là đúng với BN: σ

2. Những đặc điểm nào dưới đây là đúng với phân tử H2O:

A. Cấu trúc thẳng hàng, không phân cực.

B. Cấu trúc góc, phân cực.

C. Cấu trúc thẳng góc, không phân cực.

D. Cấu trúc góc, không phân cực.

3. Phát biểu nào dưới đây là không phù hợp với lý thuyết liên kết hóa trị (VB):

A. Liên kết cộng hóa trị bền khi mức độ xen phủ các orbital nguyên tử càng

lớn.

B. Liên kết cộng hóa trị không có tính định hướng.

C. Liên kết cộng hóa trị được hình thành do sự kết đôi của 2 electron spin trái

dấu, ta nói ở đây có sự xen phủ của 2 orbital nguyên tử.

D. Hóa trị của nguyên tố bằng số electron độc thân của nguyên tử (ở trạng

thái cơ bản hay kích thích).

4. Sự lai hóa orbital nguyên tử có thể xảy ra giữa

A. các orbital nguyên tử có cùng số lượng tử chính.

B. các orbital nguyên tử có năng lượng khác nhau.

C. các orbital nguyên tử có cùng số lượng tử l.

D. các orbital nguyên tử có năng lượng xấp xỉ nhau, có tính đối xứng giống

nhau đối với trục nối tâm 2 nguyên tử.

H

He

Li

H

2

 2

2

 2

5. Cho các tiểu phân sau:

He B.

He

 2

 2

, , Theo lý thuyết MO, tiểu phân có bậc liên kết bằng 0,5 là: Li H A.

H D.

He

H C.

2

 2  2

2  2

,

6. Cho biết cấu hình electron của phân tử nào dưới đây không phù hợp với lý

O A.

(KK)

σ σ σ

π

π

π 

2 2s

2* 2s

2 2px

2 2py

2 2pz

2* 2py

2

B B.

(KK)

2 σ σ 2s

2* 2s

1 π 2py

1 π  2pz

2

N C.

(KK)

π

σ

π 

2 σ σ 2s

2* 2s

2 2py

2 2pz

2 2px

2

F D.

(KK)

σ σ σ

π

π

π 

π 

2 2s

2* 2s

2 2px

2 2py

2 2pz

2* py

thuyết MO:

2

2* pz

(KK)

π

σ

π

π 

2 σ σ 2s

2* 2s

2 2py

2 2pz

2 2px

1* py

là phù hợp với 7. Cấu hình electron:

phân tử:

A. NO+ B. NO C. CO D. BO

8. Phát biểu nào dưới đây là sai:

A. Liên kết kim loại có trong mạng lưới tinh thể kim loại.

B. Liên kết ion là loại liên kết bằng lực hút tĩnh điện giữa hai ion trái dấu.

C. Liên kết Hiđro là một loại liên kết tĩnh điện giữa H linh động với các

nguyên tử có độ âm điện lớn.

D. Liên kết phối trí là một loại liên kết cộng hóa trị trong đó cặp electron

chung do hai nguyên tử đóng góp.

9. Theo lý thuyết MO, các phân tử O2 , NO, BN có tính chất thuận từ là do:

A. Phân tử có electron độc thân.

B. Phân tử có electron ở trạng thái phản liên kết.

C. Phân tử có 2 electron độc thân.

D. Phân tử có các electron đều kết đôi.

10. Theo lý thuyết MO, độ bền liên kết của các tiểu phân giảm theo dãy: A. B.

O O

O O

  O 2 O

 2 

2

O 2  O 2

 O 2  O 2

2  2

2

 O 2  O 2

C. D.

Đáp án: 1C 2B 3B 4D 5A 6A 7B 8D 9A 10A

Phụ lục 3. Phiếu khảo sát nhận xét – đánh giá về website Hóa đại cương

và phương pháp học tập SV sẽ lựa chọn

PHIẾU NHẬN XÉT- ĐÁNH GIÁ

WEBSITE HÓA ĐẠI CƯƠNG

Để có thể xây dựng chương trình e-learning môn Hóa đại cương hoàn chỉnh, hỗ trợ

tốt cho việc dạy và học chương trình Hóa đại cương. Đồng thời giúp các bạn sinh viên tiếp

cận với một phương thức học tập hiện đại, giúp các bạn làm quen với một cách thức học

tập mới - có thể học bất cứ nơi đâu, bất kì thời gian nào chỉ cần có máy tính và internet -

rất có ích cho các bạn trong việc cập nhật, trau dồi kiến thức và kỹ năng làm việc trong

cuộc sống bận rộn sau khi tốt nghiệp. Xin các bạn sinh viên cho biết những nhận xét của

mình về chương trình e-learning Hóa đại cương mà các bạn đã sử dụng thử nghiệm trong

học kì vừa qua.

Những thông tin các bạn cung cấp trong phiếu nhận xét-đánh giá sẽ giúp chúng tôi

đánh giá mức độ phù hợp, hiệu quả của chương trình, từ đó có thể thiết kế chương trình

phù hợp hơn.

(Chúng tôi xin đảm bảo mọi thông tin các bạn cung cấp sẽ không được sử dụng

vào mục đích nào khác ngoài mục đích khoa học của việc nghiên cứu).

1. Bạn có nhận xét như thế nào về website Hóa đại cương?

Hãy đánh dấu vào mức độ đạt được (tăng dần từ 1 đến 5) của mỗi tiêu chí.

Mức độ đánh giá

STT

Tiêu chí

123 45

Tổng quan về website

Giao diện đẹp, thân thiện.

1

Dễ sử dụng.

2

Cách sắp xếp các mục hợp lý,

3

khoa học.

Nội dung kiến thức

1

Bài giảng đầy đủ, dễ hiểu.

2

Các hình ảnh, các mô phỏng và

mô hình mô tả những kiến thức

trừu tượng là trực quan, sinh

động, dễ hiểu.

3

Bài kiểm tra thử và các câu hỏi

bài tập giúp sinh viên hệ thống

hóa kiến thức tốt.

4

Tài liệu tham khảo phong phú.

5

Phần tư liệu tham khảo nhiều,

thú vị.

Phương pháp học của chương trình

1

Phù hợp với sinh viên

2

Giúp sinh viên thành thạo hơn

trong việc sử dụng mạng

internet cho mục đích học tập.

3

Giúp sinh viên tự tin trong việc

đăng kí những khóa học khác

trên mạng.

2. Theo bạn, website Hóa đại cương cần thay đổi thêm ở điểm nào để hỗ trợ việc học

của các bạn hiệu quả hơn?

Về hình thức: ..........................................................................................................

.................................................................................................................................

Về nội dung: ...........................................................................................................

.................................................................................................................................

Về phương pháp dạy học:........................................................................................

.................................................................................................................................

3. Bạn muốn học theo phương thức nào sau đây:

Phương thức truyền thống (đến lớp nghe giảng)........................................ 

E-learning (học hoàn toàn qua mạng) ....................................................... 

Kết hợp hai phương thức trên ................................................................... 

Xin chân thành cảm ơn sự hợp tác của bạn.

Nếu có ý kiến đóng góp xin vui lòng liên hệ người thực hiện cuộc điều tra:

Nguyễn Thị Thùy Linh

Khoa Cơ bản – Cơ sở trường Cao đẳng Giao thông Vận tải 3

Địa chỉ email: thuylinhdalat@gmail.com.

Phụ lục 4. Phiếu khảo sát nhận xét – đánh giá về website e-learning Hóa đại cương của GV

PHIẾU NHẬN XÉT – ĐÁNH GIÁ

WEBSITE E-LEARNING HÓA ĐẠI CƯƠNG (Dành cho Giảng viên)

Kính chào quý thầy cô!

Website e-learning Hóa đại cương (HĐC) được xây dựng với mục đích hỗ trợ việc

dạy học môn HĐC ở trường Cao đẳng Giao thông Vận tải 3. Đồng thời giúp sinh viên làm

quen với phương thức học tập thông qua mạng Internet, rèn cho sinh viên ý thức và kỹ

năng tự học. Xin quý thầy cô cho biết những nhận xét của mình về website e-learning

HĐC. Những thông tin thầy cô cung cấp trong phiếu nhận xét – đánh giá sẽ giúp chúng tôi

đánh giá mức độ chính xác, khoa học, tính khả thi của website, từ đó điều chỉnh để có một

chương trình hoàn thiện hơn.

(Chúng tôi xin đảm bảo mọi thông tin các thầy cô cung cấp sẽ không được sử

dụng vào mục đích nào khác ngoài mục đích khoa học của việc nghiên cứu).

Rất mong sự hợp tác giúp đỡ của quý thầy cô!

Xin quý thầy (cô) vui lòng điền vào một số thông tin cá nhân:

- Thầy (cô) đang dạy tại trường: .....................................................................................

- Số năm kinh nghiệm:

 Từ 5 đến dưới 15 năm.

 Dưới 5 năm.

 Từ 15 đến 25 năm.

 Trên 25 năm.

Xin quý thầy (cô) vui lòng hãy đánh dấu vào mức độ đạt được (tăng dần từ 1 đến 5)

của mỗi tiêu chí sau khi tham khảo website e-learning HĐC (địa chỉ trang web:

www.minhuong.com.vn/moodle):

Mức độ đánh giá

Tiêu chí

1

3

4

5

2

1. Nội dung kiến thức chương chính xác, khoa học.

2. Câu hỏi, bài tập hệ thống hóa tốt kiến thức chương.

3. Cách sắp xếp các mục khoa học, hợp lý.

1

3

4

2

5

Tiêu chí 4. Tài liệu và tư liệu tham khảo phong phú, sinh

động.

5. Tính tương tác giữa người dạy và người học cao.

6. Có nhiều công cụ quản lý, theo dõi, đánh giá sinh

viên.

7. Giao diện đẹp, thân thiện.

8. Dễ sử dụng.

9. Có tính khả thi.

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

Các ý kiến khác: ......................................................................................................................................

Xin chân thành cảm ơn ý kiến của quý thầy (cô)!

Mọi ý kiến đóng góp xin vui lòng liên hệ người thực hiện cuộc khảo sát:

Nguyễn Thị Thùy Linh

Khoa Cơ bản – Cơ sở trường Cao đẳng Giao thông Vận tải 3

Địa chỉ email: thuylinhdalat@gmail.com.