Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Giải pháp nâng cao mức độ cam kết của nhân viên tại Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:136

Thêm vào BST

Báo xấu

30
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là xác định các yếu tố chủ yếu tác động dẫn đến sự cam kết thấp của nhân viên tại Eximbank; đo lường mức độ tác động của từng yếu tố đó đến sự cam kết thấp của nhân viên tại Eximbank thông qua khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng cam kết của nhân viên tại Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam.... Mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Giải pháp nâng cao mức độ cam kết của nhân viên tại Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH DƯƠNG THẠCH THẢO GIẢI PHÁP NÂNG CAO CAM KẾT CỦA NHÂN VIÊN TẠI NGÂN HÀNG TMCP XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH - 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH DƯƠNG THẠCH THẢO GIẢI PHÁP NÂNG CAO CAM KẾT CỦA NHÂN VIÊN TẠI NGÂN HÀNG TMCP XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh (Hướng ứng dụng) Mã số: 8340101 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. LÊ NHẬT HẠNH TP. HỒ CHÍ MINH - 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn nghiên cứu với đề tài “Giải pháp nâng cao mức độ cam kết của nhân viên tại Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam” là công trình nghiên cứu của riêng tôi dưới sự hướng dẫn của TS Lê Nhật Hạnh và sự hỗ trợ giúp đợ của ban lãnh đạo và đồng nghiệp tại Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam. Các nguồn dữ liệu trích dẫn, các số liệu sử dụng và nội dung trong luận văn là trung thực. Đồng thời tôi cam kết rằng kết quả nghiên cứu này chưa từng được công bố trong bất kì công trình nghiên cứu nào. Mọi tham khảo của luận văn này được trích dẫn theo đúng quy định, rõ rang tên tác giả, tên công trình nghiên cứu. Tp. Hồ Chí Minh, ngày 15 tháng 10 năm 2018 Người thực hiện luận văn DƯƠNG THẠCH THẢO
MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Mục lục Danh mục các từ viết tắt Danh mục các bảng biểu Danh mục các hình vẽ Danh mục các phụ lục PHẦN MỞ ĐẦU........................................................................................................1 1. Lý do chọn đề tài .............................................................................................1 2. Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................................2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...................................................................3 4. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................3 5. Kết cấu luận văn ..............................................................................................5 CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG TMCP XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM – EXIMBANK VÀ BỐI CẢNH VẤN ĐỀ ................6 1.1. Giới thiệu về Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam .........................6 1.1.1. Giới thiệu chung........................................................................................6 1.1.2. Đặc điểm nhân sự tại Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam .....6 1.2. Bối cảnh của vấn đề .........................................................................................8 1.3. Chứng minh sự tồn tại vấn đề cam kết thấp của nhân viên tại Eximbank .....14 1.4. Giải thích tầm quan trọng của vấn đề ............................................................17 TÓM TẮT CHƯƠNG 1 ........................................................................................21 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU ......................22 2.1. Định nghĩa cam kết tổ chức ...........................................................................22 2.2. Các học thuyết liên quan đến sự cam kết của người lao động với tổ chức ....23 2.2.1. Thuyết thang bậc nhu cầu của Maslow (1943) .......................................23
2.2.2. Thuyết E.R.G của Clayton Alderfer (1969) ............................................24 2.2.3. Thuyết hai nhân tố của Herzberg (1959) ................................................25 2.2.4. Thuyết kỳ vọng của Vroom (1964) .........................................................25 2.3. Các nghiên cứu về cam kết của người lao động ............................................26 2.3.1. Các nghiên cứu nước ngoài.....................................................................26 2.3.2. Các nghiên cứu trong nước .....................................................................27 2.4. Các yếu tố tác động đến sự cam kết của nhân viên tại Eximbank .................30 2.4.1. Chính sách lương thưởng ........................................................................30 2.4.2. Chính sách phúc lợi.................................................................................31 2.4.3. Công việc ................................................................................................31 2.4.4. Sự hỗ trợ và giám sát từ cấp trên ............................................................32 2.4.5. Mối quan hệ với đồng nghiệp .................................................................33 2.4.6. Đào tạo và phát triển nghề nghiệp ..........................................................34 TÓM TẮT CHƯƠNG 2 ........................................................................................35 CHƯƠNG 3: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG CAM KẾT CỦA NHÂN VIÊN TẠI EXIMBANK VÀ NGUYÊN NHÂN GÂY RA VẤN ĐỀ .....................................36 3.1. Đo lường các yếu tố tác động đến cam kết của nhân viên .............................36 3.2. Thực trạng cam kết chung của nhân viên với Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam – Eximbank .................................................................................38 3.3. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến sự cam kết của nhân viên với Eximbank .......................................................................................................................40 3.3.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến cam kết của nhân viên ..................................41 3.3.2. Yếu tố chính sách lương thưởng .............................................................41 3.3.3. Chính sách phúc lợi.................................................................................47 3.3.4. Mối quan hệ với đồng nghiệp .................................................................50 3.3.5. Sự hỗ trợ và giám sát từ cấp trên ............................................................51 3.3.6. Công việc ................................................................................................52 3.3.7. Đào tạo và phát triển nghề nghiệp ..........................................................54 3.4. Đánh giá chung ..............................................................................................58
TÓM TẮT CHƯƠNG 3 ........................................................................................59 CHƯƠNG 4: KẾ HOẠCH THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP..........................60 4.1. Đề xuất giải pháp nâng cao cam kết của nhân viên tại ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam ............................................................................................60 4.1.1. Giải pháp về chính sách lương thưởng rõ ràng, công bằng ....................60 4.1.2. Giải pháp về đa dạng chính sách phúc lợi ..............................................62 4.1.3. Giải pháp về chương trình đào tạo hiệu quả và thực tế ..........................63 4.1.4. Giải pháp phân cấp bậc nhân viên theo năng lực....................................65 4.2. Khuyến nghị ...................................................................................................67 4.4. Thực hiện chi tiết chương trình đào tạo nhân viên ........................................72 TÓM TẮT CHƯƠNG 4 ........................................................................................74 PHẦN KẾT LUẬN .................................................................................................75 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ACB Ngân hàng Thương Mại Cổ Phần Á Châu DVKH Dịch vụ khách hàng HTTD Hỗ trợ tín dụng KHDN Khách hàng doanh nghiệp KHCN Khách hàng cá nhân NV Nhân viên QLNS Quản lý nhân sự RBO Nhân viên quan hệ khách hàng cá nhân RM Nhân viên quan hệ khách hàng doanh nghiệp SMBC Sumitomo Mitsui Banking Corporation TMCP Thương mại cổ phần TTQT Thanh toán quốc tế VPKV Văn phòng khu vực
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 1.1: Số lượng nhân viên nghỉ việc giai đoạn 2015 – 2017 ............................. 1 Bảng 1.2: Cơ cấu nhân sự theo độ tuổi .................................................................... 7 Bảng 1.3: Cơ cấu trình độ của nhân viên ................................................................. 7 Bảng 1.4: Thống kê thâm niên công tác của nhân viên ........................................... 8 Bảng 1.5: Hoạt động kinh doanh của Eximbank giai đoạn 2014 – 2017............... 10 Bảng 1.6: Thống kê nhân sự tại Eximbank giai đoạn 2014 – 2017 ....................... 11 Bảng 1.7: Tỷ lệ nghỉ việc trung bình hàng năm của các ngân hàng ...................... 12 Bảng 1.8: Các yếu tố đo lường cam kết tổ chức .................................................... 15 Bảng 1.9: Kết quả khảo sát cam kết của Eximbank ............................................... 16 Bảng 1.10: Thống kê các vi phạm tại Eximbank giai đoạn 2015 – 2017 .............. 19 Bảng 2.1: Đặc điểm cá nhân tương ứng với động lực thúc đẩy ............................. 25 Bảng 2.2: Các yếu tố ảnh hưởng đến sự cam kết của nhân viên với tổ chức ........ 29 Bảng 3.1: Tổng hợp thang đo các biến .................................................................. 36 Bảng 3.2: Kết quả khảo sát mức cam kết chung .................................................... 39 Bảng 3.3: Tổng hợp các yếu tố ảnh hưởng đến cam kết của nhân viên với Eximbank ................................................................................................................................ 41 Bảng 3.4: Thống kê tổng thu nhập bình quân/tháng theo thâm niên ..................... 41 Bảng 3.5: Thu nhập trung bình của nhân viên Eximbank...................................... 43 Bảng 3.6: Thu nhập trung bình của nhân viên ngành ngân hàng ........................... 44 Bảng 3.7: Kết quả khảo sát chính sách lương thưởng ........................................... 45 Bảng 3.8: Tổng hợp phúc lợi của nhân viên đang làm việc tại Eximbank ............ 48 Bảng 3.9: Kết quả khảo sát về chính sách phúc lợi ............................................... 49 Bảng 3.10: Kết quả khảo sát mối quan hệ với đồng nghiệp .................................. 50 Bảng 3.11: Kết quả khảo sát sự hỗ trợ và giám sát từ cấp trên .............................. 52 Bảng 3.12: Kết quả khảo sát sự hài lòng trong công việc...................................... 53 Bảng 3.13: Thống kê chương trình đào tạo thời gian qua ..................................... 56 Bảng 3.14: Kết quả khảo sát về đào tạo và phát triển sự nghiệp ........................... 57 Bảng 4.1: Bảng đề xuất mức hoa hồng bán chéo sản phẩm .................................. 61
Bảng 4.2: Bảng đề xuất đa dạng chính sách phúc lợi ............................................ 62 Bảng 4.3: Kế hoạch thực hiện các giải pháp .......................................................... 68 Bảng 4.4: Dự trù kinh phí thực hiện chương trình đào tạo .................................... 73
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ Hình 1.1 Biểu đồ các nguyên nhân tiềm ẩn của mức độ cam kết thấp .................. 12 Hình 2.1: Mô hình các yếu tố tác động đến cam kết của nhân viên tại Eximbank 35
DANH MỤC CÁC PHỤ LỤC Phụ lục 1: Dàn bài phỏng vấn về bối cảnh của vấn đề Phụ lục 2: Kết quả phỏng vấn về bối cảnh của vấn đề Phụ lục 3: Danh sách nhân viên tham gia phỏng vấn bối cảnh vấn đề Phụ lục 4: Dàn bài phỏng vấn định tính xác định nguyên nhân tiềm ẩn của vấn đề Phụ lục 5: Kết quả phỏng vấn định tính nguyên nhân tiềm ẩn của vấn đề mức độ cam kết thấp của nhân viên tại Eximbank. Phụ lục 6: Bảng câu hỏi khảo sát định lượng các nguyên nhân gây ra vấn đề Phụ lục 7: Mô tả mẫu khảo sát Phụ lục 8: Danh sách nhân viên tham gia khảo sát Phụ lục 9: Dàn bài phỏng vấn tìm hiểu nguyên nhân mức độ cam kết thấp của nhân viên tại Eximbank. Phụ lục 10: Nội dung kết quả trả lời phỏng vấn Phụ lục 11: Kết quả khảo sát cam kết của ACB Phụ lục 12: Nội dung chương trình đào tạo nhân viên
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Từ trước đến nay, nhân viên thường được xem là người làm công ăn lương, họ chưa nhận được sự quan tâm từ phía tổ chức. Với sự phát triển của kinh tế xã hội, vai trò của người lao động ngày càng được đánh giá cao, họ chính là nguồn lực quan trọng của tổ chức. Ngày nay, ngoài tiền lương, người lao động còn yêu cầu tổ chức phải đáp ứng được các nhu cầu khác của mình. Bên cạnh đó, một trong những yếu tố cạnh tranh giữa các doanh nghiệp là chất lượng nguồn nhân lực, việc thu hút nhân tài và giữ chân nhân viên được các tổ chức đặc biệt quan tâm. Với nhiều thách thức của ngành tài chính ngân hàng, các tổ chức cần nguồn nhân lực giỏi chuyên môn, tâm huyết với nghề để thực hiện những mục tiêu, chiến lược của ngân hàng. Ngân hàng muốn thuyết phục được khách hàng sử dụng dịch vụ của mình thì trước tiên phải tạo ra sự khác biệt từ nguồn nhân lực. Làn sóng tuyển dụng nhân sự trong ngành ngân hàng bùng nổ với những vị trí khác nhau, với mục tiêu mở rộng hoạt động kinh doanh thì nhu cầu tìm kiếm các ứng cử viên có kinh nghiệm, những người trẻ năng động, ham học hỏi và có năng lực càng gia tăng. Sự cạnh tranh thu hút nhân tài diễn ra quyết liệt giữa các ngân hàng bằng nhiều hình thức khác nhau. Eximbank là ngân hàng thương mại cổ phần có môi trường làm việc năng động. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, tỷ lệ nghỉ việc của nhân viên liên tục gia tăng. Bảng 1.1: Số lượng nhân viên nghỉ việc giai đoạn 2015 – 2017 Năm 2015 2016 2017 Số lượng nhân sự (người) 6,239 5,916 6,094 Số lượng nhân sự nghỉ việc 736 769 731 Tỷ lệ nhân sự nghỉ việc 12% 13% 12% Tỷ lệ nghỉ việc DNVN 11.58% 12.90% 10.50% (Nguồn: Báo cáo Phòng quản lý nhân sự 2017 & Tác giả tổng hợp) Với tỷ lệ nghỉ việc trên, mặc dù hàng năm ngân hàng tuyển dụng hàng trăm vị trí mới nhưng chỉ nhằm mục đích thay thế số nhân viên nghỉ việc. Nhân viên là yếu
2 tố cạnh tranh quan trọng của ngân hàng, góp phần đẩy mạnh hoạt động kinh doanh, họ là người trực tiếp giao tiếp với khách hàng. Do đó, ngân hàng cần có đội ngũ nhân viên giàu kinh nghiệm, thái độ làm việc tốt và trung thành, những nhân tố này sẽ có tác động đến sự thành công của tổ chức. Tỷ lệ nhân viên nghỉ việc cao, nhân sự liên tục thay đổi sẽ ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của tổ chức như chất lượng phục vụ khách hàng, chi phí tuyển dụng và đào tạo cao, tinh thần làm việc của nhân viên, ảnh hưởng đến lợi thế cạnh tranh của ngân hàng. Một trong những tổn thất của ngân hàng là khi những nhân viên được đào tạo chuyên môn, có kinh nghiệm, có lượng khách hàng lớn chuyển sang làm việc cho đối thủ và đóng góp cho sự thành công của đối thủ cạnh tranh. Hàng năm, số lượng nhân viên của Eximbank chuyển sang làm việc cho ngân hàng khác không nhỏ. Là một thành viên của tổ chức, tôi nhận thấy những thiệt hại mà Eximbank phải đối mặt khi nhân viên không gắn bó lâu dài với ngân hàng. Tôi mong muốn mang những kiến thức đã được học góp phần cải thiện tình trạng cam kết của nhân viên với tổ chức, từ đó hạn chế tình trạng nghỉ việc, góp phần phát triển Eximbank. Với mục đích đó, tôi chọn đề tài “Giải pháp nâng cao cam kết của nhân viên tại Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam” làm đề tại luận văn thạc sĩ kinh tế. 2. Mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu nghiên cứu tổng quát của đề tài là đề xuất các giải pháp khả thi nhằm nâng cao cam kết của nhân viên tại Eximbank. Để đạt được mục tiêu trên, đề tài nghiên cứu được thực hiện với các mục tiêu sau: - Xác định các yếu tố chủ yếu tác động dẫn đến sự cam kết thấp của nhân viên tại Eximbank. - Đo lường mức độ tác động của từng yếu tố đó đến sự cam kết thấp của nhân viên tại Eximbank thông qua khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng cam kết của nhân viên tại Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam. - Căn cứ vào cơ sở lý luận, đánh giá thực trạng và định hướng chung của tổ chức để đề xuất các giải pháp nâng cao cam kết của nhân viên tại Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam – Eximbank.
3 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Sự cam kết của nhân viên với ngân hàng. Đối tượng khảo sát: Các nhân viên đã và đang công tác tại Eximbank. Thời gian khảo sát: Tháng 1 – 3/2018 Phạm vi nghiên cứu: giới hạn nghiên cứu được thực hiện tại Eximbank. 4. Phương pháp nghiên cứu - Nguồn dữ liệu của nghiên cứu: • Dữ liệu thứ cấp: Nguồn thông tin thu thập được từ các website, nguồn tài liệu và thông tin nội bộ của Eximbank. • Dữ liệu sơ cấp: Phỏng vấn, phỏng vấn sâu, phỏng vấn thông qua bảng khảo sát câu hỏi. Để thực hiện nghiên cứu, luận văn đã thực hiện đồng thời nghiên cứu sơ bộ kết hợp với nghiên cứu chính thức. - Nghiên cứu sơ bộ: Tác giả tiến hành phỏng vấn 10 nhân viên đang công tác tại Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam – Eximbank về tìm hiểu bối cảnh của vấn đề, khám phá vấn đề chính và các nguyên nhân xoay quanh vấn đề đang tồn tại ở ngân hàng. Đồng thời phỏng vấn nhân viên đã nghỉ việc cách đây nhiều nhất 02 năm vì những nhân viên này sẽ có những nhận định thực tế về tình hình tại Eximbank thời gian gần nhất. Sau đó, nghiên cứu thực hiện khảo sát mức độ cam kết của nhân viên tại Eximbank để chứng minh vấn đề đang tồn tại. Cuộc khảo sát được thực hiện với 30 người tham gia. Thời gian tiến hành từ 10/01 – 25/01/2018. Để lựa chọn mô hình phù hợp, tác giả tiến hành khảo sát với cỡ mẫu 20 nhân viên đã và đang công tác tại Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam – Eximbank về các yếu tố tác động đến sự cam kết của nhân viên với tổ chức để khám phá vá xác nhận vấn đề đang tồn tại của ngân hàng, biết rõ nguyên nhân nghỉ việc của nhân viên. Việc chọn đối tượng phỏng vấn trên sẽ giúp nhà nghiên cứu thu thập được các thông tin mang tính đại diện và có tính chính xác cao. Mẫu nghiên cứu được thực hiện tại các phòng ban của ngân hàng nhằm mang tính đại diện cho toàn hệ thống và giúp đa
4 dạng dữ liệu, nghiên cứu sẽ có được cách nhìn khái quát về dữ liệu nhằm kiểm tra và bổ sung các thông tin thu thập được vào nghiên cứu. Thời gian tiến hành khảo sát 20/02 – 28/02/2018. Sau đó tác giả thực hiện việc phỏng vấn sâu với 15 nhân viên đã và đang công tác tại Eximbank nhằm xem xét các yếu tố tác động tới cam kết tổ chức của nhân viên và phát triển thang đo sát với thực tế tại Eximbank. Phỏng vấn sâu cho chúng ta nhiều thông tin sâu về suy nghĩ của nhân viên. Phương pháp này dễ tiếp cận đối tượng nghiên cứu và có thể đào sâu vấn đề. Các câu hỏi thảo luận mang tính gợi ý và dẫn hướng thảo luận để thu thập dữ liệu. - Nghiên cứu chính thức: Thực hiện bằng việc thu thập dữ liệu sơ cấp thông qua bảng khảo sát nhân viên bằng biện pháp khảo sát trực tiếp với số phiếu phát ra là 150 phiếu và số phiếu thu về hợp lệ là 147, thực hiện thống kê mô tả, xác định thứ tự quan trọng mức độ đạt được của các yếu tố ảnh hưởng tới cam kết của nhân viên. Bên cạnh đó, phương pháp phân tích tổng hợp, so sánh sẽ được sử dụng để phân tích dữ liệu thứ cấp thu thập được. Thời gian tiến hành khảo sát: từ 07/03 – 31/03/2018. - Quy trình nghiên cứu được thực hiện thông qua các bước: Bước 1: Xác định mục tiêu nghiên cứu. Bước 2: Nhận diện vấn đề nghiên cứu. Bước 3: Tập hợp các cơ sở lý thuyết liên quan đến vấn đề nghiên cứu, tham khảo các nghiên cứu trong và ngoài nước trước đó về vấn đề nghiên cứu, xây dựng mô hình nghiên cứu sơ bộ. Bước 4: Thực hiện nghiên cứu thông qua thảo luận, phỏng vấn khảo sát để điều chỉnh lại mô hình phù hợp với Eximbank. Bước 6: Thực hiện khảo sát. Bước 7: Xử lý số liệu, phân tích số liệu. Bước 8: Đề xuất giải pháp nâng cao cam kết của nhân viên với Eximbank. Phương pháp phân tích thống kê được sử dụng để thống kê, tổng hợp phân tích các số liệu từ nguồn sơ cấp và từ các nguồn thứ cấp.
5 5. Kết cấu luận văn Đề tài gồm 4 chương Chương 1: Giới thiệu tổng quan về Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam – Eximbank và bối cảnh của vấn đề. Trong chương 1, tác giả sẽ giới thiệu về lịch sử hình thành và phát triển của Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam – Eximbank, đồng thời trình bày cơ cấu đội ngũ nhân viên đang làm việc tại ngân hàng. Bên cạnh đó, tác giả sẽ đưa ra những dấu hiệu cam kết thấp của nhân viên với ngân hàng và những cơ sở nhằm chứng minh vấn đề đang tồn tại. Chương 2: Cơ sở lý luận và mô hình nghiên cứu Trên cơ sở tham khảo các lý thuyết cùng các nghiên cứu trong và ngoài nước liên quan đến vấn đề cam kết của nhân viên với tổ chức, tác giả sẽ đề xuất mô hình nghiên cứu cam kết của người lao động tại Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam. Chương 3: Phân tích thực trạng về cam kết của nhân viên tại Eximbank và nguyên nhân gây ra vấn đề. Dựa trên kết quả khảo sát định tính và định lượng, tác giả có cái nhìn tổng quát về thực trạng cam kết của nhân viên với ngân hàng, từ đó xác định các yếu tố ảnh hưởng mạnh mẽ nhất đến sự cam kết và nguyên nhân thực tế của vấn đề. Chương 4: Kế hoạch thực hiện các giải pháp Từ thực tế nghiên cứu, tác giả đề xuất các giải pháp phù hợp và khả thi giúp Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam gia tăng sự cam kết của nhân viên. So sánh tính khả thi giữa các giải pháp. Từ giải pháp đề xuất, tác giả chọn giải pháp khả thi để lập kế hoạch thực hiện chi tiết dựa trên các nguồn lực của ngân hàng và hiệu quả của giải pháp mang lại trong việc nâng cao hiệu quả làm việc, hạn chế được tỉ lệ nghỉ việc tại ngân hàng.
6 CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG TMCP XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM – EXIMBANK VÀ BỐI CẢNH VẤN ĐỀ 1.1. Giới thiệu về Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam 1.1.1. Giới thiệu chung Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam được thành lập tại Việt Nam vào ngày 24/05/1989 và chính thức đi vào hoạt động từ ngày 17/01/1990 với số vốn điều lệ đăng ký là 50 tỷ đồng. Tính đến năm 2017, tổng số nhân sự tại Eximbank là 6,094 người trong đó nhân viên chiếm 5,161 người. Đội ngũ nhân viên của Eximbank phần lớn đều qua quá trình sàng lọc và tuyển chọn nên có chuyên môn nghiệp vụ cao, vững vàng (với 79% nhân viên tốt nghiệp Đại học trở lên); bản lĩnh nghề nghiệp và tâm huyết với sự nghiệp phát triển Eximbank (với 77.1% nhân viên có thâm niên công tác từ 02 năm trở lên tại Eximbank). Eximbank hoạt động trong các lĩnh vực sau: “huy động vốn ngắn, trung và dài hạn theo các hình thức tiền gửi tiết kiệm, tiền gửi thanh toán, chứng chỉ tiền gửi; tiếp nhận vốn ủy thác đầu tư; nhận vốn từ các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước; cho vay ngắn, trung và dài hạn; chiết khấu thương phiếu, công trái và giấy tờ có giá; kinh doanh ngoại hối; thanh toán quốc tế; đầu tư vào chứng khoán và các giấy tờ có giá; dịch vụ thanh toán và phát hành thẻ nội địa, thẻ quốc tế Visa, MasterCard, VisaDebit; dịch vụ ngân quỹ; dịch vụ tài chính trọng gói dành cho du học sinh; các dịch vụ ngân hàng khác…” Trụ sở chính của Eximbank đặt tại Tầng 8, Văn phòng số L8-01-11 + 16, toà nhà Vincom Center, số 72 Lê Thánh Tôn, phường Bến Nghé, Quận 1, TPHCM, Việt Nam. Mạng lưới hoạt động của Eximbank đến năm 2016 có 208 điểm giao dịch tại các tỉnh, thành phố trên cả nước, gồm: 44 Chi nhánh, 163 Phòng giao dịch, 01 Quỹ tiết kiệm. 1.1.2. Đặc điểm nhân sự tại Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam Đến thời điểm cuối năm 2017, số lượng người lao động trên toàn hệ thống Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam là 6,094 người. Trong đó: - Độ tuổi
7 Bảng 1.2: Cơ cấu nhân sự theo độ tuổi Độ tuổi Số nhân viên Tỷ lệ Trên 50 tuổi 156 2.6% Từ 31 - 50 tuổi 3,206 52.6% Từ 18 - 30 tuổi 2,732 44.8% Tổng 6,094 100% (Nguồn: Báo cáo Phòng quản lý nhân sự 2017) Tổng số lượng người lao động tại Eximbank tính đến tháng 12/2017 là 6,094 người. Trong đó, 44.8% nhân viên ở độ tuổi từ 18 – 30 tuổi, 52.6% nhân viên ở độ tuổi từ 31 – 50 tuổi và 2.6% nhân viên ở độ tuổi trên 50 tuổi. Theo thống kê trên, số lượng nhân viên trẻ chiếm tỷ lệ tương đối lớn tại Eximbank. Do mở rộng hoạt động kinh doanh và nhân sự thường xuyên biến động nên ngân hàng tiến hành tuyển mới, đa số nhân sự tuyển mới là sinh viên mới ra trường hoặc điều chuyển công tác từ ngân hàng khác. Những nhân viên mới thường rất nhiệt huyết với công việc, mong muốn thể hiện bản thân và cống hiến cho tổ chức. Mức lương dành cho đối tượng này chỉ là mức lương khởi điểm tại ngân hàng và tương đối thấp trong khi áp lực công việc và yêu cầu đầu vào cao. Do vậy, đây cũng chính là đối tượng dễ dàng thay đổi công việc nhất khi thời gian gắn bó với ngân hàng chưa cao và động lực làm việc giảm. - Về trình độ chuyên môn Bảng 1.3: Cơ cấu trình độ của nhân viên Trình độ Số nhân viên Tỷ lệ Đại học trở lên 4,858 79.7% Cao đẳng trở xuống 1,236 20.3% Tổng 6,094 100% (Nguồn: Báo cáo Phòng quản lý nhân sự 2017)
8 - Về thâm niên công tác Bảng 1.4: Thống kê thâm niên công tác của nhân viên Thâm niên Số nhân viên Tỷ lệ Trên 10 năm 935 15.3% Từ 5 - 10 năm 2,656 43.6% Từ 2 - 5 năm 1,109 18.2% Dưới 2 năm 1,394 22.9% Tổng 6,094 100% (Nguồn: Báo cáo Phòng quản lý nhân sự 2017) Có 58.9% nhân viên có thâm niên công tác tại ngân hàng trên 5 năm. Đây là đội ngũ nhân viên đã gắn bó lâu năm với ngân hàng, có nhiều kinh nghiệm trong hoạt động ngân hàng, biết rõ quá trình hoạt động của Eximbank và có vai trò quan trọng trong hoạt động của ngân hàng. 1.2. Bối cảnh của vấn đề Sau cuộc tái cơ cấu, hệ thống ngân hàng đã trải qua những thay đổi về số lượng tổ chức, cơ cấu sở hữu cũng như quy mô hoạt động. Số lượng ngân hàng trên toàn hệ thống giảm, việc cạnh tranh thị phần khá căng thẳng. Eximbank gặp phải sự cạnh tranh giữa các ông lớn trong ngành ngân hàng hiện nay như Vietcombank, Vietinbank, BIDV, cùng các ngân hàng thương mại như ACB, Sacombank… với công nghệ hiện đại, nguồn vốn mạnh, giao dịch linh hoạt, uy tín cao đã cung cấp cho khách hàng nhiều sự lựa chọn và dịch vụ tốt. Các ngân hàng không chỉ cạnh tranh về sản phẩm, dịch vụ mà đặc biệt ngày nay ngân hàng còn cạnh tranh với nhau bằng nguồn nhân lực chất lượng. Do đó, người lao động thường có xu hướng tìm cơ hội việc làm tốt hơn cùng chế độ đãi ngộ xứng đáng. Vấn đề được các ngân hàng đặc biệt chú ý chính là giữ chân nhân viên giỏi, gia tăng sự cam kết của nhân viên với đơn vị. Đối tượng ưu tiên hàng đầu trong tuyển dụng của các ngân hàng là những nhân viên có kinh nghiệm nhằm giảm thiểu chi phí đào tạo và tăng trưởng kinh doanh nhanh chóng nhờ quan hệ và kinh nghiệm của những nhân viên này. Ngoài ra, tâm lý mong muốn đạt được những lợi ích nhất định của nguồn lao động cũng ảnh hưởng
9 khá lớn đến sự ổn định nhân sự tại các ngân hàng. Hiện tại, áp lực trong ngành ngân hàng khá lớn, chỉ tiêu kinh doanh đối với mỗi nhân viên tăng dần qua các năm nhưng mức lương lại tăng chậm khiến nhân viên làm việc với tâm lý mệt mỏi và chán nản. Chỉ tiêu về tổng tài sản, tín dụng, huy động vốn từ nền kinh tế tăng từ 10% - 20% mỗi năm, lợi nhuận trước thuế tăng từ 4% - 9% mỗi năm. Theo báo cáo thường niên của Eximbank từ năm 2013 đến 2015, số lượng nhân viên mỗi năm tăng 7% - 9%. Tuy nhiên đến năm 2016 số lượng nhân viên giảm 5% so với năm 2015. Năm 2017, số lượng nhân viên chỉ tăng 3% so với năm 2016. Mức tăng này không giúp ngân hàng bổ sung nguồn nhân lực để thực hiện việc tăng quy mô kinh doanh trong năm kế hoạch (mức tăng của kế hoạch huy động vốn từ tổ chức kinh tế, dân cư và tổng dư nợ cấp tín dụng tăng tương ứng 14% và 9%). Mức lương bình quân của mỗi năm tăng không nhiều so với việc tăng chỉ tiêu kinh doanh của mỗi năm. Cụ thể năm 2015, mức lương bình quân tháng giảm từ 17.5 triệu đồng xuống còn 14.8 triệu đồng mỗi nhân viên. Mức lương này dao động từ 14 – 15 triệu đồng/tháng/nhân viên từ năm 2015 đến nay. Hoạt động kinh doanh của Eximbank liên tục sụt giảm trong những năm qua. Theo số liệu báo cáo tài chính của Eximbank năm 2015, tổng tài sản Eximbank giảm 22% so với cuối năm 2014, huy động vốn giảm 3% so với năm trước và hoàn thành 78% kế hoạch năm. Trong khi đó dư nợ cho vay giảm 3% so với năm trước và hoàn thành 84% kế hoạch. Thanh tra của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã kết luận, Eximbank phải điều chỉnh phần lợi nhuận chưa phân phối đến cuối năm 2014 còn -834.56 tỷ đồng; giảm 948.5 tỷ đồng so với ban đầu. Do đó, lợi nhuận sau thuế chưa phân phối của Eximbank đến cuối năm 2015 là -817.47 tỷ đồng. Bước sang năm 2016, Eximbank tiếp tục lỗ luỹ kế 461.4 tỷ đồng. Huy động vốn năm 2016 có khả quan hơn năm 2015 nhưng chỉ tăng 4% so với năm 2015, tổng dư nợ cấp tín dụng tiếp tục giảm 0.7% so với 2015, tỷ lệ nợ quá hạn tăng từ 2.44% năm 2015 lên 3.42% năm 2016, theo đó tỷ lệ nợ xấu tăng từ 1.86% năm 2015 lên 2.95% năm 2016. Năm 2017, tình hình kinh doanh của Eximbank bắt