Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại cổ phần Kiên Long

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:112

Thêm vào BST

Báo xấu

33
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là nêu lên được các yếu tố của RRTD đến hoạt động của ngân hàng TMCP Kiên Long. Làm rõ thực trạng công tác quản trị RRTD từ đó giúp ngân hàng có biện pháp hạn chế RRTD đồng thời nâng cao hiệu quả hoạt động của ngân hàng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại cổ phần Kiên Long

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH TRẦN HỮU NHÂN QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN KIÊN LONG LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH TRẦN HỮU NHÂN QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN KIÊN LONG LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng Mã số: 8 34 02 01 Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN MẠNH HÙNG TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2019
LỜI CAM ĐOAN Tôi tên là Trần Hữu Nhân, học viên lớp cao học CH19C1, trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh, niên khóa 2017 - 2019. Luận văn tố t nghiệp này là công trình do tôi viết ra và chưa từng được trình nô ̣p để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ mô ̣t trường Đại học nào. Kết quả nghiên cứu của tôi là hoàn toàn trung thực, trong đó không có nô ̣i dung đã được công bố trước đây hoặc nô ̣i dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trić h dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong luận văn. Tôi xin cam đoan những thông tin trên là hoàn toàn đúng sự thật và tôi sẽ chịu trách nhiệm về lời cam đoan này. TP. Hồ Chí Minh, ngày 06 tháng 09 năm 2019 Người thực hiện Trần Hữu Nhân
LỜI CẢM ƠN Đầu tiên tôi xin gởi lời cảm ơn sâu sắc đến giáo hướng dẫn luận văn của tôi là Thầy TS. Nguyễn Mạnh Hùng, người đã luôn tận tình hướng dẫn và hỗ trợ tôi trong suố t thời gian vừa qua. Trong quá trình nghiên cứu để viết bài, tôi đã gặp rất nhiều khó khăn về kiến thức cũng như kinh nghiệm nghiên cứu, nhưng với sự giúp đỡ nhiệt tình của Thầy, tôi luôn cảm thấy rất an tâm và luôn có đô ̣ng lực cố gắng hoàn thành tố t nhất có thể cho bài viết của mình. Bên cạnh đó, tôi cũng xin gởi lời cảm ơn đến mẹ, vợ và chị, con trai, các đồng nghiệp đã luôn ủng hô ̣, cho tôi những lời khuyên và những lời đô ̣ng viên đáng quý khi tôi bắt đầu viết bài luận văn này. Cuố i cùng, tôi xin cảm ơn các quý thầy cô, bạn bè đã hỗ trợ và góp ý giúp tôi hoàn thiện những thiếu sót của luận văn này. Tuy nhiên, do thời gian và kiến thức của mình còn nhiều hạn chế, bài luận văn của tôi còn nhiều khuyết điểm không thể tránh khỏi. Mong quý thầy cô và anh chị, bạn đọc thông cảm. Tôi xin chân thành cảm ơn! Trần Hữu Nhân
i MỤC LỤC MỤC LỤC .................................................................................................................. i DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ........................................................................ iv DANH MỤC CÁC BẢNG ........................................................................................v DANH MỤC CÁC HÌNH ....................................................................................... vi GIỚI THIỆU..............................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài ...................................................................................1 2. Mục tiêu của đề tài ............................................................................................2 2.1 Mục tiêu tổng quát: ...................................................................................2 2.2 Mục tiêu cụ thể: .........................................................................................2 3. Câu hỏi nghiên cứu............................................................................................2 4. Đối tượng và phạm vi ngiên cứu .......................................................................3 4.1 Đối tượng nghiên cứu: ..............................................................................3 4.2 Phạm vi và thời gian nghiên cứu .............................................................3 5. Phương pháp nghiên cứu......................................................................................................... 3 6. Nội dung nghiên cứu .................................................................................................................. 4 7. Đóng góp của đề tài .................................................................................................................... 4 8. Tổng quan về lĩnh vực nghiên cứu ..................................................................................... 4 9. Tiến độ thực hiện đề tài ....................................................................................6 10. Bố cục luận văn..............................................................................................6 CHƯƠNG 1 LÝ LUẬN CHUNG VỀ RỦI RO TÍN DỤNG VÀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG ..........................................................................................................7 1.1 Rủi ro tín dụng ...................................................................................................................... 7 1.1.1 Khái niệm và phân loại rủi ro tín dụng ...................................................7 1.1.2 Đặc điểm rủi ro tín dụng ...........................................................................9 1.1.3 Nguyên nhân và hệ quả của rủi ro tín dụng..........................................10 1.1.4 Hệ quả của rủi ro tín dụng......................................................................13 1.2 Quản trị rủi ro tín dụng ...................................................................................................15 1.2.1 Khái niệm và sự cần thiết của công tác quản trị RRTD ......................15 1.2.2 Các nội dung của quản trị rủi ro tín dụng ............................................16 1.2.3 Quản trị rủi ro tín dụng theo hiệp ước Basel II ....................................18 1.2.4 Các nguyên tắc xây dựng hệ thống quản trị RRTD theo Basel II ......20 1.3 Các tiêu chí đánh giá và nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động quản trị RRTD ............................................................................................................................................. 22 1.3.1 Tiêu chí đánh giá hoạt động quản trị RRTD ........................................22 1.3.2 Nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động quản trị RRTD .............................23 CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP KIÊN LONG .............................................................26
ii 2.1 Tổng quan về ngân hàng TMCP Kiên Long...............................................26 2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển .........................................................26 2.1.2 Mô hình tổ chức........................................................................................26 2.1.3 Khái quát tình hình kinh doanh gia đoạn 2016-2018 ............................27 2.2 Thực trạng rủi ro tín dụng của Kienlongbank giai đoạn 2016-2018 ........30 2.2.1 Các chỉ tiêu định lượng ............................................................................30 2.2.2 Các chỉ tiêu định tính ...............................................................................34 2.2.3 Các nguyên nhân chủ yếu dẫn đến rủi ro tín dụng tại KLB ..................40 2.3 Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại Kienlongbank giai đoạn 2016- 2018 định hướng theo Basel II ...........................................................................46 2.4 Đánh giá những mặt được, mặt hạn chế và những nguyên nhân tồn tại .50 2.4.1 Các kết quả đạt được ................................................................................50 2.4.2 Những tồn tại, hạn chế .............................................................................53 2.4.3 Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế ...............................................54 CHƯƠNG 3 MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG NĂNG LỰC QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP KIÊN LONG .........................61 3.1 Một số định hướng về quản trị RRTD của Kienlongbank giai đoạn 2019- 2021 .......................................................................................................................61 3.2 Giải pháp liên quan đến công tác quản trị rủi ro tín dụng tại Kienlongbank ........62 3.2.1 Tăng cường khả năng nhận diện và phân loại rủi ro: ...........................62 3.2.2 Hoàn thiện hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ ......................................65 3.2.3 Tăng khả năng phòng chống và tài trợ rủi ro .........................................66 3.2.4 Theo dõi đánh giá và điều chỉnh phương pháp phòng chống rủi ro .....71 3.3 Nhóm giải pháp hỗ trợ cho công tác quản trị rủi ro tín dụng tại Kienlongbank .......................................................................................................72 3.3.1 Về công tác đào tạo ...................................................................................72 3.3.2 Về tổ chức nhân sự ...................................................................................72 3.3.3 Tổ chức phòng/ ban ..................................................................................73 3.4 Những giải pháp định hướng công tác quản trị rủi ro tín dụng tại Kienlongbank theo hiệp ước Basel II ................................................................73 3.4.1 Giải pháp thiết lập một môi trường rủi ro tín dụng thích hợp tại Kienlongbank ...................................................................................................73 3.4.2 Giải pháp về cấp tín dụng lành mạnh tại Kienlongbank ........................74 3.4.3 Giải pháp về hệ thống quản lý, đo lường theo dõi tín dụng tại Kienlongbank ...................................................................................................74 3.4.4 Giải pháp về hệ thống kiểm soát đầy đủ đối với rủi ro tín dụng Kienlongbank ...................................................................................................75 3.5 Kiến nghị đối với chính phủ và ngân hàng nhà nước ................................75
iii 3.5.1 Kiến nghị đối với chính phủ .....................................................................75 3.5.2 Kiến nghị đối với Ngân hàng nhà nước ..................................................76 KẾT LUẬN ..............................................................................................................80 TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................81 PHỤ LỤC 1 TÌNH HÌNH DƯ NỢ TÍN DỤNG KIENLONGBANK GIAI ĐOẠN 2016 - 2018 ...................................................................................................84 PHỤ LỤC 2 BẢNG CÂU HỎI NGUYÊN NHÂN RỦI RO TÍN DỤNG ..........85 PHỤ LỤC 3 KẾT QUẢ XỬ LÝ SỐ LIỆU ............................................................90 PHỤ LỤC 4 DANH SÁCH CÁC ANH CHỊ THAM GIA PHỎNG VẤN .........98
iv DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TT Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ 1 NHNN Ngân hàng Nhà nước 2 NHTM Ngân hàng thương mại 3 TMCP Thương mại cổ phần 4 Kienlongbank Ngân hàng thương mại cổ phần Kiên Long 5 KLB Ngân hàng thương mại cổ phần Kiên Long 6 KH Khách hàng 7 NQH Nợ quá hạn 8 RRTD Rủi ro tín dụng
v DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2. 1: Tình hình kinh doanh Kienlongbank giai đoạn 2016-2018 ....................27 Bảng 2. 2: Tình hình trích lập dự phòng rủi ro ........................................................31 Bảng 2. 3: Ý kiến chuyên gia về Xây dựng môi trường tín dụng thích hợp ..............47 Bảng 2. 4: Ý kiến chuyên gia về Thực hiện cấp tín dụng lành mạnh ........................48 Bảng 2. 5: Ý kiến chuyên gia về Duy trì quá trình quản lý, đo lường và theo dõi tín dụng phù hợp .............................................................................................................49 Bảng 2. 6: Ý kiến chuyên gia về Đảm bảo quy trình kiểm soát đầy đủ đối với rủi ro tín dụng ...................................................................................................................... 50
vi DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 1. 1 Phân loại rủi ro tín dụng............................................................................. 8 Hình 2. 1 Mô hình tổ chức ngân hàng Kiên Long..................................................... 26 Hình 2. 2: Cơ cấu phê duyệt cấp tín dụng tại Kienlongbank.................................... 37 Biểu đồ 2. 1: Tăng trưởng dư nợ của Kienlongbank 2016-2018 .............................. 27 Biểu đồ 2. 2: Tăng trưởng tín dụng theo thời gian từ năm 2016-2018 ..................... 28 Biểu đồ 2. 3: Tỷ lệ nợ quá hạn của Kienlongbank từ năm 2016- 2018 .................... 29 Biểu đồ 2. 4: Rủi ro tín dụng do nguyên nhân từ môi trường bên ngoài .................. 42 Biểu đồ 2. 5: Rủi ro tín dụng nguyên nhân chủ quan từ phía khách hàng ............... 43 Biểu đồ 2. 6: Rủi ro tín dụng nguyên nhân từ phía ngân hàng ................................. 45
1 GIỚI THIỆU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong đó hoạt động tín dụng – cho vay đã và đang được đại đa số ngân hàng đẩy mạnh bởi nó mang lại nguồn thu nhập chủ yếu. Tuy nhiên cùng với việc mang lại nguồn thu nhập đáng kể cho ngân hàng thì những khoản nợ xấu từ việc cho vay đã làm cho lĩnh vực tín dụng cũng có rủi ro rất lớn. Rủi ro tín dụng (RRTD) xảy ra thì chắc chắn sẽ làm cho hiệu quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng sụt giảm đáng kể. Và đặc biệt, phải lưu ý rằng chúng ta không thể triệt tiêu RRTD và nó luôn song hành với hoạt động tín dụng. Chính vì vậy, RRTD cần được quản lý và kiểm soát chặt chẽ trong giới hạn cho phép nhằm giảm thiểu tổn thất góp phần nâng cao uy tín, tạo lợi thế cạnh tranh giúp ngân hàng tăng trưởng bền vững. Trong quá trình hoạt động, Ngân hàng TMCP Kiên Long luôn quan tâm đến công tác quản trị RRTD. Vì vậy trong giai đoạn 2013-2015 tỷ lệ nợ quá hạn trên tổng dư nợ của chi nhánh luôn thấp hơn 1%. Tuy nhiên, tỷ lệ nợ quá hạn của Ngân hàng có xu hướng tăng dần từ năm 2013 trở đi. Đây là một dấu hiệu cho thấy RRTD có xu hướng gia tăng. Xuất phát từ thực trạng hoạt động tín dụng và công tác quản trị RRTD tại Kienlongbank, đồng thời xác định được tính cấp thiết của việc phòng ngừa và hạn chế RRTD nhằm đảm bảo sự an toàn và hiệu quả trong hoạt động kinh doanh của Ngân hàng, tôi đã thực hiện đề tài nghiên cứu “Quản trị RRTD tại ngân hàng thương mại cổ phần Kiên Long” Trong hoạt động của ngành ngân hàng nói chung và Ngân hàng TMCP Kiên Long nói riêng hoạt động tín dụng là hoạt động cơ bản, quan trọng bậc nhất, chiếm tỷ lệ trọng yếu trong lợi nhuận của ngân hàng. Tuy nhiên, cùng với việc đem lại thu nhập đáng kể cho ngân hàng thì lĩnh vực tín dụng cũng mang trong mình những rủi ro rất lớn. RRTD không chỉ khiến các ngân hàng gia tăng chi phí, chậm thu lãi, thất thoát vốn vay, làm xấu tình hình tài chính, làm tổn hại đến uy tín và vị thế, sự tồn tại và phát triển của chính ngân hàng mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến hệ thống ngân
2 hàng và nền kinh tế. Xuất phát từ thực tiễn nêu trên, yêu cầu đặt ra là phải kiểm soát tăng trưởng tín dụng, đảm bảo an toàn trong hoạt động tín dụng thời gian Ngoài ra kết quả thu được thông qua đề tài là một tham khảo mang tính khoa học, đáng tin cậy. Nó cung cấp thông tin giúp các nhà quản trị có cái nhìn chân thật hơn về RRTD nhằm tìm ra được những giải pháp phù hợp, hạn chế ảnh hưởng tiêu cực của rủi ro tính dụng đến hiệu quả kinh doanh, góp phần làm ổn định và nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng. 2. Mục tiêu của đề tài 2.1 Mục tiêu tổng quát: Nêu lên được các yếu tố của RRTD đến hoạt động của ngân hàng TMCP Kiên Long. Làm rõ thực trạng công tác quản trị RRTD từ đó giúp ngân hàng có biện pháp hạn chế RRTD đồng thời nâng cao hiệu quả hoạt động của ngân hàng. 2.2 Mục tiêu cụ thể: - Hệ thống hóa các cơ sở lý luận về RRTD cũng như hoạt động quản trị rủi ro tín dụng tại KLB - Phân tích thực trạng hoạt động tín dụng, công tác quản trị rủi ro tín dụng tại tại KLB - Xác định những thành tựu, những hạn chế và nguyên nhân hạn chế của công tác quản trị tín dụng tại KLB - Đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác quản trị rủi ro tín dụng tại KLB 3. Câu hỏi nghiên cứu - Những vấn đề cơ bản về rủi ro tín dụng và quản trị rủi ro tín dụng? - Thực trạng quản trị RRTD tại Kienlongbank được thực hiện như thế nào? - Các yếu tố nào ảnh hưởng đến công tác quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng TMCP Kiên Long? - Giải pháp nào giúp Kienlongbank hạn chế được những ảnh hưởng nêu trên trong thời gian tới?
3 4. Đối tượng và phạm vi ngiên cứu 4.1 Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu của luận văn bao gồm: - Cơ sở khoa học về quản trị rủi ro tín dụng của Ngân hàng thương mại; - Công tác quản trị rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại cổ phần Kiên Long; - Những giải pháp thích hợp nhằm hoàn thiện quản trị rủi ro tín dụng của ngân hàng Kiên Long. 4.2 Phạm vi và thời gian nghiên cứu Không gian: Nghiên cứu về công tác quản trị rủi ro tại ngân hàng TMCP Kiên Long Thời gian: Số liệu phân tích thực trạng trong giai đoạn 2016-2018;Các giải pháp đưa ra trong giai đoạn từ năm 2019 trở đi. 5. Phương pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính bao gồm: - Sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính và phỏng vấn kết hợp với sử dụng các phương pháp thống kê, so sánh, tổng hợp, nhận định, phân loại tài liệu nhằm thu thập thông tin phục vụ cho đề tài nghiên cứu. - Dựa trên lý thuyết quản trị rủi ro tín dụng của hiệp ước Basel II để đề xuất các tiêu chí sử dụng để phân tích hoạt động rủi ro tín dụng tại Kienlongbank - Sử dụng phương pháp phỏng vấn, phân tích, so sánh, thống kê, tổng hợp nhằm đánh giá thực trạng và xây dựng cơ sở thực tiễn đề xuất các giải pháp. - Tham khảo ý kiến của giáo viên hướng dẫn khoa học, các thầy cô trong trong trường đại học ngân hàng, lãnh đạo Kienlongbank, các đồng nghiệp có kinh nghiệm trong phòng quản lý rủi ro... về thực trạng, tính cấp thiết và khả thi của các giải pháp. - Sử dụng phương pháp tổng kết kinh nghiệm. Báo cáo tài chính Hợp nhất Kiểm toán Kienlongbank (Nguồn: Kienlongbank)
4 6. Nội dung nghiên cứu - Những rủi ro tín dụng tại ngân hàng TMCP Kiên Long - Công tác quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng TMCP Kiên Long - Giải pháp hạn chế khắc phục ảnh hưởng của rủi ro tín dụng ngân hàng TMCP Kiên Long 7. Đóng góp của đề tài - Hệ thống hóa và làm sáng tỏa các lý luận cơ bản liên quan đến rủi ro tín dụng. Vận dụng cơ sở lý luận, căn cứ tình hình thực tế thông qua số liệu báo cáo tài chính, ý kiến phỏng vấn của các chuyên gia của Kienlongbank, lý thuyết quản trị RRTD của hiệp ước Basel II để làm cơ sở đánh giá các ảnh hưởng của rủi ro tín dụng tại Kienlongbank. - Đề xuất các biện pháp nhằm hạn chế, khắc phục rủi ro tín dụng góp phần giúp các nhà quản trị Kienlongbank có thêm lựa chọn trong việc thực hiện công tác quản trị rủi ro tín dụng. - Giúp các nhà quản trị Kienlongbank nhận biết, đánh giá đúng ảnh hưởng của rủi ro tín dụng từ đó có những biện pháp hoàn thiện công tác quản trị rủi ro tín dụng nhằm tối đa hóa lợi nhuận. 8. Tổng quan về lĩnh vực nghiên cứu a. PGS. TS Phan Thị Thu Hà (2007), Ngân hàng thương mại, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân Tài liệu trình bày các vấn đề cơ bản về quản trị và nghiệp vụ của ngân hàng thương mại. Cuốn sách gồm 12 chương, mang đến cho người đọc tổng quan về ngân hàng và các dịch vụ ngân hàng, nguồn vốn và quản lý nguồn vốn, tài sản và quản lý tài sản và các hoạt động khác của ngân hàng. Tài liệu dành riêng 3 chương để giới thiệu và đi sâu nghiên cứu về hoạt động tín dụng, các nghiệp vụ tín dụng, chính sách tín dụng, RRTD và quản trị RRTD. Quản trị RRTD bao gồm: hạn chế các khoản tín dụng có vấn đề, nợ quá hạn, nợ khó đòi bằng cách thực hiện các quy định về an toàn tín dụng đƣợc ghi trong luật các tổ chức tín dụng và trong các nghị định của NHNN, xác định danh mục các khoản tài trợ với các mức rủi ro khác nhau,
5 xây dựng chính sách tín dụng và qui trình phân tích tín dụng, xác định dấu hiệu của các khoản vay có vấn đề, giới hạn các khoản tín dụng và đa dạng hóa danh mục. b. PGS.TS Nguyễn Văn Tiến (2010), Quản trị rủi ro trong kinh doanh ngân hàng, NXB Thống Kê, Hà Nội Nội dung quản trị RRTD được giới thiệu chi tiết trong tài liệu. Tài liệu đã giới thiệu tổng quan về tín dụng ngân hàng qua khái niệm tín dụng ngân hàng, đặc điểm tín dụng ngân hàng, vai trò của tín dụng ngân hàng, phân loại tín dụng ngân hàng, các phương thức cho vay, chính sách tín dụng ngân hàng, kiểm tra tín dụng. Tài liệu còn cung cấp kiến thức về phân tích tín dụng gồm có phân tích định tính và phân tích định lượng truyền thống. Bên cạnh đó, tài liệu còn đưa ra phương pháp phân tích định lượng theo các mô hình hiện đại như: mô hình điểm số Z, mô hình điểm số tín dụng tiêu dùng, mô hình cấu trúc kì hạn RRTD. Tài liệu còn chỉ ra những biều hiện và các bước xử lý nợ có vấn đề, cụ thể một số đặc điểm chung cho hầu hết các khoản tín dụng có vấn đề như: sự chậm trễ và bất thường, không có lý do trong việc cung cấp các báo cáo tài chính và trả nợ theo lịch đã thỏa thuận, chậm trễ trong việc liên lạc với cán bộ tín dụng… c. Peter S.Rose (2004). Quản trị ngân hàng thương mại, NXB Tài chính, Hà Nội: Tài liệu gồm 6 phần, 23 chương gồm các kiến thức về tổng quan các hoạt động của ngân hàng và các dịch vụ ngân hàng như : Quản lý tài sản- Nợ, kĩ thuật phòng chống RRTD trong đó có những hợp đồng tín dụng phái sinh của ngân hàng là những công cụ thay thế ngày càng quan trọng cho chứng khoán hóa và bán nợ. d. Điểm mới của đề tài Người viết kế thừa các giải pháp nâng cao khả năng phòng ngừa rủi ro tín dụng phù hợp với Kienlongbank đến thời điểm hiện tại. Sử dụng các nguyên tắc quản trị RRTD của Basel II đánh giá tính tuân thủ các quy trình quy định của nhân viên Kienlongbank và đề xuất công tác triển khai phòng ngừa rủi ro tín dụng một cách chủ động, kịp thời thông qua quy trình phòng ngừa rủi ro cụ thể, nhất quán đến từng đơn vị. Ngoài ra người viết cũng phân tích rõ các tác động tiêu cực mà rủi ro
6 tín dụng làm ảnh hưởng đến lợi nhuận ngân hàng, điều mà các nghiên cứu trên chưa đề cập. 9. Tiến độ thực hiện đề tài Bảng 1: Tiến độ thực hiện đề tài Tháng (năm …….) 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Dự kiến nội dung thực hiện Thực hiện đề cương luận văn Thu thập dữ liệu phục vụ luận văn Chương 1: Lý luận chung về rủi ro tín dụng và quản trị rủi ro tín dụng Chương 2: Thực trạng công tác quản trị RRTD tại ngân hàng TMCP Kiên Long Chương 3: Một số giải pháp tăng cường năng lực quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng TMCP Kiên Long Hoàn thiện luận văn 10. Bố cục luận văn Luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Lý luận chung về rủi ro tín dụng và quản trị rủi ro tín dụng Chương 2: Thực trạng công tác quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng TMCP Kiên Long Chương 3: Một số giải pháp tăng cường năng lực quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng TMCP Kiên Long.
7 CHƯƠNG 1 LÝ LUẬN CHUNG VỀ RỦI RO TÍN DỤNG VÀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG 1.1 Rủi ro tín dụng 1.1.1 Khái niệm và phân loại rủi ro tín dụng 1.1.1.1 Khái niệm rủi ro tín dụng RRTD trong hoạt động của Ngân hàng thương mại (NHTM) chính là những tổn thất tiềm năng có thể xảy ra do khách hàng không thực hiện hoặc không có đủ năng lực thực hiện nghĩa vụ của mình một cách đầy đủ hoặc đúng hạn theo cam kết. RRTD chính là khả năng xảy ra sự khác biệt không mong muốn giữa thu nhập thực tế và kỳ vọng khi đúng hạn. RRTD sẽ dẫn đến tổn thất tài chính tức là giảm thu nhập ròng và giảm giá trị thị trường của vốn. Rủi ro là một sự không chắc chắn hay một tình trạng bất ổn. Tuy nhiên, không phải sự không chắc chắn nào cũng là rủi ro, chỉ có những tình trạng không chắc chắn nào có thể ước đoán được xác suất xảy ra mới được xem là rủi ro. Những tình trạng không chắc chắn nào chưa từng xảy ra và không thể ước đoán được xác suất xảy ra được xem là sự bất trắc chứ không phải rủi ro (Tác giả PGS. Tiến sĩ Phan Thị Cúc, 2009). Theo quyết định 493/2005/QĐ-NHNN “Rủi ro tín dụng trong hoạt động ngân hàng của Tổ chức tín dụng là khả năng xảy ra tổn thất trong hoạt động ngân hàng của tổ chức tín dụng do khách hàng không thực hiện hoặc không có khả năng thực hiện nghĩa vụ của mình theo cam kết”. Theo thông tư 02/2013/TT-NHNN “RRTD trong hoạt động ngân hàng (sau đây gọi tắt là rủi ro) là tổn thất có khả năng xảy ra đối với nợ của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài do khách hàng không thực hiện hoặc không có khả năng thực hiện một phần hoặc toàn bộ nghĩa vụ của mình theo cam kết”. Mặc dù có nhiều định nghĩa nhưng rủi ro tín dụng được hiểu trong đề tài này là: Rủi ro tín dụng khi người đi vay sai hẹn trong thực hiện nghĩa vụ trả nợ hợp đồng, bao gồm vốn gốc và lãi. Sự sai hẹn có thể là trễ hạn hoặc không thanh toán.
8 RRTD sẽ dẫn đến tổn thất tài chính, tức giảm thu nhập ròng và giảm giá trị thị trường của vốn. Trong trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến phá sản.Như vậy, trong thực tế có bốn chiến lược quản trị rủi ro là: 1) Né tránh rủi ro; 2) Đề phòng, ngăn ngừa rủi ro; 3) Chấp nhận, tự gánh chịu rủi ro; 4) Chuyển giao rủi ro bằng các công cụ bảo hiểm. 1.1.1.2 Phân loại rủi ro tín dụng Hình 1. 1 Phân loại rủi ro tín dụng RRTD được chia thành 2 loại là rủi ro danh mục và rủi ro giao dịch:  Rủi ro giao dịch: là rủi ro liên quan đến từng khoản vay hoặc từng khách hàng vay cụ thể..Rủi ro giao dịch bao gồm rủi ro lựa chọn, rủi ro bảo đảm và rủi ro nghiệp vụ. - Rủi ro lựa chọn xảy ra khi đánh giá, thẩm định, phân tích tín dụng diễn ra không tốt, dẫn đến việc chọn lựa dự án vay không hiệu quả, gây tổn thất cho Ngân hàng. - Rủi ro bảo đảm xuất phát từ tiêu chuẩn bảo đảm và mức an toàn của nó (như cho vay không có hay có bảo đảm một phần, hay định giá trị tài sản đảm bảo không khách quan).
9 - Rủi ro nghiệp vụ (rủi ro tác nghiệp) là rủi ro liên quan đến quản trị hoạt động cho vay, bao gồm cả việc sử dụng hệ thống xếp hạng rủi ro và kỹ thuật xử lý các khoản vay có vấn đề.  Rủi ro danh mục: là rủi ro phát sinh do những hạn chế trong hoạt động quản lý danh mục cho vay của ngân hàng. Rủi ro danh mục được phân thành hai loại là rủi ro nội tại và rủi ro tập trung. - Rủi ro nội tại (còn gọi là rủi ro bản chất) xuất phát từ các yếu tố mang tính riêng biệt của người vay hoặc ngành kinh tế, làm cho một số loại doanh nghiệp và ngành có độ rủi ro cao hơn so với các loại hình khác. - Rủi ro tập trung là rủi ro gặp phải khi thực hiện các khoản vay có mối tương quan mật thiết với nhau. Nó bắt nguồn từ việc thiếu đa dạng hóa, dẫn đến mức dư nợ cho vay dồn quá nhiều cho một số khách hàn, một số ngành kinh tế hoặc một số loại cho vay hoặc một khu vực địa lý. - Ngoài ra còn nhiều hình thức phân loại khác như phân loại căn cứ theo cơ cấu các loại hình rủi ro, phân loại theo nguồn gốc hình thành, theo đối tượng sử dụng vốn vay… 1.1.2 Đặc điểm rủi ro tín dụng Rủi ro tín dụng mang tính gián tiếp: Trong quan hệ tín dụng, Ngân hàng chuyển giao quyền sử dụng vốn cho khách hàng. RRTD xảy ra khi khách hàng gặp những tổn thất và thất bại trong quá trình sử dụng vốn (Tác giả Tiến sĩ Ngô Quang Huân, trường Đại học Kinh tế TP. HCM- 1998). RRTD có tính chất đa dạng và phức tạp: biểu hiện ở sự đa dạng và phức tạp của các nguyên nhân dẫn đến RRTD cũng như các hậu quả do RRTD gây ra. (Tác giả Tiến sĩ Ngô Quang Huân, trường Đại học Kinh tế TP. HCM- 1998). Rủi ro có tính tất yếu: tức luôn tồn tại và gắn liền với hoạt động tín dụng của NHTM: Khi thực hiện một hoạt động tài trợ cụ thể, ngân hàng cố gắng phân tích các yếu tố của người vay sao cho độ an toàn la cao nhất. Vì vậy, trong quá trình cấp tín dụng cho khách hàng, các NHTM cần chủ động có các biện pháp thích hợp để xác định rủi ro, định lượng rủi ro, quản lý rủi ro và
10 kiểm soát rủi ro. Kinh doanh ngân hàng thực chất là kinh doanh rủi ro ở mức phù hợp và đạt được lợi nhuận tương xứng (Tác giả Tiến sĩ Ngô Quang Huân, trường Đại học Kinh tế TP. HCM- 1998). 1.1.3 Nguyên nhân và hệ quả của rủi ro tín dụng 1.1.3.1 Nguyên nhân của RRTD  Nguyên nhân khách quan Thứ nhất, do nguyên nhân bất khả kháng: do thiên tai (bão, lụt, hạn hán…), do dịch bệnh, thời tiết.. Đối với nhóm này, công tác đảm bảo tiền cho vay bằng các công cụ hiện đại hay bảo hiểm sẽ có tác dụng tốt. Thứ hai, do nguyên nhân từ cơ chế, chính sách: chính sách hay cơ chế được thay đổi bởi Nhà nước có thể gây bất lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh của khách hàng. Chính vì vậy môi trường vĩ mô ổn định sẽ là điều kiện tốt để cấp tín dụng cho các đối tượng vay trung và dài hạn. Thứ ba, do nguyên nhân từ biến động thị trường. Rủi ro này được xếp vào rủi ro khách quan do đa số các doanh nghiệp, cá nhân là người chấp nhận giá, vì vậy lợi nhuận của các doanh nghiệp cũng dao động theo sự biến đổi của thị trường (Tác giả PGS. Tiến sĩ Ngô Quang Huân, 1998). Chính vì vậy, rủi ro này cần xem xét kỹ đối với các khách hàng hoạt động trên những lĩnh vực có thị trường biến động lớn. Thứ tư, do môi trường xã hội, chính trị. Một sự thay đổi về môi trường chính trị hay xã hội cũng có thể gây tổn hại cho hoạt động ngân hàng như giảm niềm tin của dân chúng đối với ngân hàng, khó huy động vốn hay không thể thu hồi tiền đã cho vay (Tác giả Tiến sĩ Ngô Quang Huân, trường Đại học Kinh tế TP. HCM- 1998).  Nguyên nhân chủ quan - Từ phía ngân hàng. Chính sách tín dụng của Ngân hàng không phù hợp với tình hình thực tế: Chính sách tín dụng của Ngân hàng không hợp lý, Ngân hàng không thực hiện việc phân tán rủi ro mà tập trung cho vay đối với một số nhóm KH, một số ngành nghề nhất định.