Luận văn Thạc sĩ Luật hiến pháp và Luật hành chính: Thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường trên địa bàn huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:70

Thêm vào BST

Báo xấu

8
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường trên địa bàn huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định" được hoàn thành với mục tiêu nhằm đề xuất các giải pháp đảm bảo thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng ở huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định. Trên cơ sở phân tích một số vấn đề lí luận thực tiễn thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng trên địa bàn huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định, bảo đảm cho sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phƣơng

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Luật hiến pháp và Luật hành chính: Thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường trên địa bàn huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định

BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRẦN THỊ HÀ LINH THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC BẢO VỆ MÔI TRƢỜNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN VỤ BẢN, TỈNH NAM ĐỊNH ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG NGÀNH: LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH Hà Nội, tháng 9 năm 2024
BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRẦN THỊ HÀ LINH THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC BẢO VỆ MÔI TRƢỜNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN VỤ BẢN, TỈNH NAM ĐỊNH ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG NGÀNH: LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH MÃ SỐ: 8380102 NGƢỜI HƢỚNG DẪN TS. Trần Thị Hải Yến Hà Nội, tháng 9 năm 2024
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong Đề án chƣa đƣợc công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Các số liệu trong Đề án là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng, đƣợc trích dẫn đúng theo quy định. Tôi xin chịu trách nhiệm về tính chính xác và trung thực của Đề án này./. TÁC GIẢ ĐỀ ÁN Trần Thị Hà Linh
LỜI CẢM ƠN Sau 2 năm học tập và nghiên cứu tại Học viện, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Ban giám hiệu, các phòng ban, khoa và các thầy cô Học viện Hành chính Quốc gia đã hỗ trợ, giúp đỡ cũng nhƣ quan tậm, động viên để tôi hoàn thành Đề án này một cách tốt nhất. Với tình cảm sâu sắc, chân thành, cho phép tôi đƣợc bày tỏ lòng biết ơn đến các thầy cô giảng viên khoa Nhà nƣớc và pháp luật. Đặc biệt, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến giảng viên TS. Trần Thị Hải Yến - Học viện Hành chính Quốc gia, ngƣời đã tận tình hƣớng dẫn tôi trong suốt thời gian thực hiện Đề án, cũng nhƣ đã chỉ bảo giúp đỡ tôi sửa chữa các sai sót trong quá trình hoàn thiện Đề án này. Bên cạnh đó tôi cũng xin chân thành cảm ơn tới các anh, chị tại phòng Tài nguyên và Môi trƣờng huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định đã tận tình giúp đỡ và chỉ bảo, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho tôi có cơ hội đƣợc triển khai và phát triển Đề án. Mặc dù bản thân tôi đã có nhiều cố gắng trong suốt quá tình thực hiện Đề án. Tuy nhiên, do vốn kiến thức còn nhiều hạn chế, kinh nghiệm còn ít nên Đề án không tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế nhất định. Vì vậy, tôi rất mong nhận đƣợc sự góp ý và chỉnh sửa của quý Thầy Cô để Đề án của tôi đƣợc hoàn thiện hơn. Một lần nữa xin trân trọng cảm ơn! Hà Nội, ngày………. tháng……..2024 Trần Thị Hà Linh
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT XLVPHC Xử lý vi phạm hành chính BVMT Bảo vệ môi trƣờng THPL Thực hiện pháp luật UBND Ủy ban nhân dân VBQPPL Văn bản quy phạm pháp luật TTHC Thủ tục hành chính XHCN Xã hội chủ nghĩa
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... iv DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ......................................................................................v MỤC LỤC ................................................................................................................. vi MỞ ĐẦU .....................................................................................................................1 1. Lý do chọn đề án .....................................................................................................1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu .............................................................................3 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu đề án .................................................................6 4. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu ...........................................................................6 5. Phƣơng pháp nghiên cứu.........................................................................................7 6. Hiệu quả của đề án ứng dụng trong thực tiễn .........................................................8 7. Kết cấu đề án ...........................................................................................................8 CHƢƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC BẢO VỆ MÔI TRƢỜNG CẤP HUYỆN ..............................................................................................................9 1.1. Các khái niệm .......................................................................................................9 1.2. Nội dung thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng cấp huyện ...........................................................................................20 1.3. Các yếu tố ảnh hƣởng đến thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng cấp huyện. ...........................................................22 TIỂU KẾT CHƢƠNG 1............................................................................................28 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC BẢO VỆ MÔI TRƢỜNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN VỤ BẢN, TỈNH NAM ĐỊNH HIỆN NAY ..................................................29 2.1. Khái quát đặc điểm tình hình địa phƣơng .............................................................29 2.2 Thực trạng thực hiện các quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng trên địa bàn huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định hiện nay ........31
2.3. Đánh giá thực trạng thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng trên địa bàn huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định ..........................36 TIỂU KẾT CHƢƠNG 2............................................................................................47 CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP ĐẢM BẢO THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC BẢO VỆ MÔI TRƢỜNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN VỤ BẢN, TỈNH NAM ĐỊNH VÀ LỘ TRÌNH THỰC HIỆN .........48 3.1. Giải pháp thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng trên địa bàn huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định ..............................................48 3.2. Lộ trình thực hiện ...............................................................................................54 TIỂU KẾT CHƢƠNG 3............................................................................................58 KẾT LUẬN ...............................................................................................................59 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................61
1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề án Môi trƣờng là nền tảng vô cùng quan trọng đối với sự sống và phát triển của con ngƣời cũng nhƣ các hoạt động kinh tế, văn hóa và xã hội của một quốc gia. Bảo vệ môi trƣờng không chỉ là trách nhiệm của từng cá nhân hay một quốc gia mà là nghĩa vụ của toàn nhân loại. Tuy nhiên, trong những năm qua, môi trƣờng trên toàn cầu đang chịu sự biến đổi ngày càng xấu đi. Một trong những nguyên nhân chính của tình trạng này là do hoạt động công nghiệp và sinh hoạt hàng ngày của con ngƣời. Việc khai thác quá mức các nguồn tài nguyên thiên nhiên, cùng với sự thiếu trách nhiệm trong quản lý và xử lý chất thải, đã gây ra những tác động nghiêm trọng đến môi trƣờng. Hiện tƣợng này bao gồm sự suy thoái đa dạng sinh học, ô nhiễm không khí và nƣớc, cũng nhƣ biến đổi khí hậu đang diễn ra ngày càng nghiêm trọng và có hậu quả to lớn đối với cuộc sống của chúng ta. Do đó, việc bảo vệ và phục hồi môi trƣờng là một ƣu tiên cấp bách, yêu cầu sự hợp tác mạnh mẽ và nỗ lực chung của tất cả các quốc gia và các thành viên trong cộng đồng quốc tế. Trong những năm gần đây, tình trạng vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng diễn ra khá phổ biến, gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho hệ sinh thái và sức khỏe con ngƣời. Việc xử lý nghiêm minh các vi phạm pháp luật về môi trƣờng, đặc biệt là xử phạt vi phạm hành chính, là một biện pháp quan trọng giúp ngăn chặn kịp thời các hành vi gây ô nhiễm, suy thoái và sự cố môi trƣờng. Điều này không chỉ có tác dụng răn đe các đối tƣợng thiếu ý thức tôn trọng pháp luật mà còn góp phần nâng cao ý thức bảo vệ môi trƣờng trong cộng đồng. Chẳng hạn, việc áp dụng các mức phạt nặng đối với hành vi xả thải trái phép, khai thác tài nguyên không kiểm soát, hoặc phá rừng trái phép sẽ tạo ra sức ép mạnh mẽ, buộc các cá nhân và tổ chức tuân thủ quy định về bảo vệ môi trƣờng. Bên cạnh việc xử lý vi phạm, cần triển khai các biện pháp giáo dục và tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trƣờng. Các chƣơng trình giáo dục, chiến dịch truyền thông, và hoạt động cộng đồng không chỉ thay đổi hành vi mà còn giúp ngƣời dân dần hình thành thói quen sống bền vững, từ đó góp phần giảm thiểu những tác động tiêu cực đến môi trƣờng. Tuy nhiên, thực tế cho thấy việc thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm hành
2 chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng vẫn còn nhiều hạn chế. Có thể kể đến những vấn đề nhƣ sự không đồng nhất trong việc áp dụng pháp luật, đặc biệt là thủ tục xử lý vi phạm hành chính của một số cơ quan, cá nhân có thẩm quyền chƣa đúng theo quy định. Điều này dẫn đến hiện tƣợng vi phạm về thời hạn, thời hiệu ra quyết định xử phạt, và còn một số trƣờng hợp xử lý vi phạm không chính xác, thậm chí là bỏ qua hành vi vi phạm. Những yếu tố này làm giảm đi hiệu quả trong việc ngăn chặn và xử lý các vụ vi phạm pháp luật về môi trƣờng, dẫn đến tình trạng số lƣợng vụ vi phạm nghiêm trọng không ngừng gia tăng mà không nhận đƣợc sự xử lý hợp lý. Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng vi phạm môi trƣờng phổ biến, nhƣng trƣớc hết cần phải nhìn nhận đến hậu quả nghiêm trọng của việc môi trƣờng bị hủy hoại. Tại huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định, các nguyên nhân chính bao gồm hệ thống pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng còn tồn tại nhiều lỗ hổng. Quy định hiện hành chƣa đồng bộ với các luật chuyên ngành khác và có sự chồng chéo giữa các văn bản pháp luật, dẫn đến mức phạt chƣa đủ mạnh để răn đe các hành vi vi phạm, tạo điều kiện cho tình trạng vi phạm tiếp tục tái diễn. Hơn nữa, hệ thống cơ sở vật chất và kỹ thuật dùng để kiểm tra, phát hiện và đánh giá tác động môi trƣờng vẫn chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu thực tiễn. Khó khăn trong việc xác định đúng mức độ và tính chất của hành vi vi phạm cũng làm suy yếu hiệu quả công tác bảo vệ môi trƣờng. Tuy vậy, các cấp ủy Đảng và chính quyền địa phƣơng đã thể hiện sự chỉ đạo sát sao, kiểm tra nghiêm ngặt và hƣớng dẫn cụ thể trong việc thực thi pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng. Đặc biệt, sự tham gia và đồng thuận của ngƣời dân là yếu tố quan trọng góp phần vào công tác bảo vệ môi trƣờng, tạo nên sự đoàn kết và thống nhất trong cộng đồng. Việc nghiên cứu, đánh giá một cách hệ thống, toàn diện về lý luận, thực trạng pháp luật và thực tiễn thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng trên địa bàn huyện Vụ Bản, từ đó đề xuất những giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả xử lý hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng góp phần nâng cao hiệu quả bảo vệ môi trƣờng trên địa bàn huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định. Từ những lý do nêu trên, tác giả chọn đề tài “Thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường trên địa bàn huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định” để nghiên cứu và làm đề án Thạc sĩ của mình.
3 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu Trong thời gian qua, có khá nhiều công trình nghiên cứu trong lĩnh vực xử lý vi phạm hành chính nói chung và xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng nói riêng. Cụ thể, có thể kể tới đó là: - “Bất cập và hướng hoàn thiện các quy định pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường” là một chủ đề nghiên cứu sâu sắc được đưa ra trong Tạp chí Khoa học pháp lý Việt Nam (2017). Bài viết phân tích các bất cập hiện tại của hệ thống pháp luật liên quan đến xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng, từ đó đề xuất các hƣớng hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ môi trƣờng. Theo nghiên cứu này, các bất cập chủ yếu bao gồm sự không thống nhất và chồng chéo giữa các quy định pháp luật, gây khó khăn trong thực thi và đánh giá hiệu quả của các biện pháp xử lý vi phạm. Mức độ phạt hiện tại đƣợc cho là chƣa đủ sức răn đe, không đáp ứng đƣợc tính chất nghiêm trọng của các hành vi xâm phạm đến môi trƣờng. Ngoài ra, hệ thống kiểm tra và đánh giá tác động môi trƣờng cũng còn nhiều thiếu sót, không đảm bảo khách quan và chính xác, dẫn đến những tranh cãi về tính công bằng và minh bạch trong xử lý các vi phạm này. Để giải quyết các vấn đề trên, bài viết đề xuất các hƣớng hoàn thiện pháp luật nhƣ cải cách và hoàn thiện hệ thống quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng, đồng thời cần tăng cƣờng sự thống nhất và minh bạch giữa các quy định pháp luật liên quan. - Đề tài “Pháp luật về bảo vệ môi trường qua thực tiễn tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh ở tỉnh Quảng Bình” của Nguyễn Đức Đồng (2018) đã đƣa ra những nhận định chính xác và sâu sắc về thực trạng thực hiện pháp luật về bảo vệ môi trƣờng tại địa phƣơng này. Theo đó, tình hình thực tế cho thấy sự thực hiện các quy định pháp luật về bảo vệ môi trƣờng tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh ở tỉnh Quảng Bình vẫn còn nhiều hạn chế và vƣớng mắc. Các doanh nghiệp thƣờng xuyên vi phạm các quy định về xử lý chất thải, xử lý nƣớc thải, và không tuân thủ các tiêu chuẩn môi trƣờng đƣợc quy định. Việc này phần nào do sự thiếu thông tin và sự hiểu biết về tầm quan trọng của việc duy trì môi trƣờng sạch đẹp và bền vững trong quá trình phát triển kinh tế xã hội. Để cải thiện tình hình, nghiên cứu đã đƣa ra những đề xuất cụ thể, nhƣ cần tăng cƣờng giám sát và kiểm tra đột xuất, nâng cao năng lực cho các cơ quan
4 quản lý môi trƣờng tại địa phƣơng, đồng thời cần có chính sách khuyến khích và hỗ trợ cho doanh nghiệp thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trƣờng hiệu quả hơn. - Nghiên cứu “Thực hiện về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường ở Việt Nam hiện nay”, của Vũ Ngọc Hà (2019). Luận án đã chỉ ra một số điểm mạnh, bao gồm sự tiến bộ trong việc cải thiện và hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến xử lý vi phạm hành chính trong BVMT. Các biện pháp xử lý đã dần trở nên chặt chẽ hơn, hƣớng đến tính công bằng và minh bạch hơn trong việc áp dụng các biện pháp xử lý. Tuy nhiên, luận án cũng chỉ ra những hạn chế và nguyên nhân gây ra, nhƣ sự không đồng nhất trong việc thực thi pháp luật giữa các địa phƣơng, cơ quan chức năng. Một số quy định vẫn còn mơ hồ, thiếu rõ ràng, dẫn đến khó khăn trong việc xác định và đánh giá mức độ vi phạm. Để bảo đảm hiệu quả của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong BVMT tại Việt Nam, luận án đề xuất một số quan điểm và giải pháp cụ thể. Điều này bao gồm việc cần thiết phải nghiên cứu và hoàn thiện thêm các quy định pháp luật, đồng thời tăng cƣờng sự hợp tác giữa các cơ quan chức năng và đào tạo thêm năng lực cho các cán bộ liên quan. Ngoài ra, cần tăng cƣờng giám sát và đánh giá sau khi áp dụng biện pháp xử lý, từ đó nâng cao tính khách quan và công bằng trong quá trình thực thi pháp luật. - Luận án Tiến sĩ của tác giả Lê Thị Hằng (2019) với đề tài "Xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường ở Việt Nam hiện nay", đƣợc thực hiện tại Trƣờng Đại học Luật Hà Nội, chuyên ngành Luật Hiến pháp và Luật Hành chính. Luận án đã hệ thống và phân tích các quy định của pháp luật hiện hành về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng, từ đó đánh giá thực trạng, những ƣu điểm và hạn chế của hệ thống pháp luật hiện nay. Đồng thời, luận án đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực này, góp phần bảo vệ môi trƣờng bền vững và hiệu quả hơn. - Đề tài “Nâng cao hiệu quả giải quyết bồi thường thiệt hại do vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường” của Hồ Xuân Cƣờng, Luận văn Thạc sĩ Luật học (2020) đã tập trung vào các phƣơng pháp và giải pháp nhằm tăng cƣờng hiệu quả của việc đền bù thiệt hại do các hành vi vi phạm pháp luật bảo vệ môi trƣờng. Theo tác giả, để nâng cao hiệu quả trong việc giải quyết bồi thƣờng thiệt hại môi trƣờng, cần có sự hoàn thiện và minh bạch hơn trong các cơ chế pháp lý. Đầu tiên, cần cải tiến và
5 bổ sung thêm các quy định về việc xác định, tính toán và đánh giá thiệt hại môi trƣờng theo các tiêu chuẩn khoa học và công bằng. Thứ hai, nghiên cứu nhấn mạnh đến việc tăng cƣờng cơ chế giám sát và kiểm tra thực hiện pháp luật, đặc biệt là trong việc thực thi quyết liệt các quy định về bồi thƣờng thiệt hại môi trƣờng. Cuối cùng, trong nỗ lực nâng cao hiệu quả giải quyết bồi thƣờng thiệt hại môi trƣờng, tác giả đã đề xuất việc tăng cƣờng vai trò của công dân và các tổ chức xã hội trong việc theo dõi, đánh giá và phản ánh các hành vi vi phạm môi trƣờng. Điều này giúp xây dựng một xã hội có trách nhiệm với môi trƣờng và đảm bảo sự tham gia công bằng của các bên liên quan trong quá trình giải quyết tranh chấp. - Luận văn “Xử lí vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường đối với doanh nghiệp trong khu công nghiệp ở Việt Nam”của Nguyễn Thị Huyền (2020) đã tập trung nghiên cứu về công tác xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp hoạt động trong khu công nghiệp. Mục đích của luận văn là làm rõ các vấn đề lý luận, đánh giá thực trạng công tác xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực này, từ đó tìm ra những bất cập trong quy định pháp luật và thực tiễn áp dụng. Trên cơ sở đó, tác giả đƣa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả xử lý vi phạm hành chính đối với doanh nghiệp trong khu công nghiệp. Qua việc đánh giá các quy định pháp luật và thực tiễn áp dụng, tác giả đã đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật và nâng cao hiệu quả xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng tại Việt Nam. - Nghiên cứu “Xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường của lực lượng cảnh sát môi trường tại tỉnh Bắc Ninh”, của Đặng Ngọc Minh (2020) đã tập trung vào việc phân tích, đánh giá hiệu quả và đề xuất những giải pháp nhằm cải thiện công tác xử lý vi phạm hành chính để bảo vệ môi trƣờng. Tác giả đã trình bày và phân tích chi tiết về cơ sở lý luận và thực tiễn của xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực này tại tỉnh Bắc Ninh. Nghiên cứu đã nhấn mạnh vai trò quan trọng của lực lƣợng cảnh sát môi trƣờng trong việc giám sát, phát hiện, điều tra và xử lý các hành vi gây ô nhiễm môi trƣờng và vi phạm các quy định về bảo vệ môi trƣờng. Để cải thiện hiệu quả công tác xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng tại Bắc Ninh, Tác giả đã đề xuất những giải pháp nhƣ nâng cao năng lực chuyên môn cho cán bộ cảnh sát môi trƣờng, đồng thời cần cải thiện và hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan. Đặc
6 biệt, cần tăng cƣờng sự hợp tác giữa các cơ quan chức năng và nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của bảo vệ môi trƣờng. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu đề án 3.1 Đối tượng nghiên cứu Đối tƣợng nghiên cứu của đề án là tập trung nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng trên địa bàn huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định. 3.2 Phạm vi nghiên cứu - Phạm vị thời gian: Đề án nghiên cứu thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng từ năm 2021-2024. - Phạm vi không gian: Đề án nghiên cứu thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng ở huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định. - Phạm vi nội dung: Hệ thống hóa một số vấn đề lý luận về thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng; nêu thực trạng và đề suất giải pháp đảm bảo thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng trên địa bàn huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định. 4. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu - Mục tiêu nghiên cứu: Đề xuất các giải pháp đảm bảo thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng ở huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định. Trên cơ sở phân tích một số vấn đề lí luận thực tiễn thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng trên địa bàn huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định, bảo đảm cho sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phƣơng. - Nhiệm vụ nghiên cứu: Để đạt đƣợc mục tiêu nghiên cứu trên đây, Đề án hƣớng đến giải quyết các nhiệm vụ nghiên cứu cơ bản sau: Một là, tìm hiểu các khái niệm, nội dung, hình thức, yếu tố ảnh hƣởng đến thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng. Hai là, phân tích những kết quả đạt đã đạt đƣợc, những hạn chế, nguyên nhân trong thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng ở huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định. Ba là, đề xuất giải pháp đảm bảo thực hiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng ở
7 huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu - Phương pháp phân tích: Phƣơng pháp này đƣợc áp dụng để xem xét và đánh giá cụ thể hoạt động thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng trên địa bàn huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định. Nghiên cứu tập trung vào việc phân tích các quy định pháp luật liên quan đến bảo vệ môi trƣờng và xử phạt vi phạm hành chính, nhằm hiểu rõ ràng và sâu sắc về phạm vi áp dụng và các trƣờng hợp cụ thể. Đồng thời, thu thập dữ liệu và thông tin từ các cơ quan chức năng, các báo cáo thực tế về các trƣờng hợp vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng. - Phương pháp tổng hợp: Đây là phƣơng pháp quan trọng trong việc khái quát và tổng kết nội dung của từng vấn đề trong đề án, từ đó rút ra những nhận xét và kết luận mang tính tổng quan, cũng nhƣ đề xuất những giải pháp cụ thể và hiệu quả. Trƣớc tiên, phƣơng pháp tổng hợp sẽ giúp khái quát các vấn đề chính liên quan đến thực thi pháp luật về bảo vệ môi trƣờng tại huyện Vụ Bản. Các vấn đề có thể bao gồm nhƣ: tình trạng hiện tại của ô nhiễm môi trƣờng, các hành vi vi phạm pháp luật từ các doanh nghiệp và cá nhân, khả năng giám sát và kiểm tra của các cơ quan chức năng, và sự tƣơng tác giữa cộng đồng địa phƣơng và các hoạt động sản xuất, kinh doanh. Tiếp đó nghiên cứu, đánh giá sẽ tập trung vào việc rút ra những nhận xét quan trọng về tình trạng thực thi pháp luật hiện nay. - Phương pháp so sánh: Phƣơng pháp so sánh đƣợc sử dụng một cách chủ yếu trong Chƣơng 2 của luận văn này để đối chiếu và so sánh việc thực thi XLVPHC trong lĩnh vực BVMT trên địa bàn huyện Vụ Bản từ năm 2021 đến 2024. Nghiên cứu này nhằm tìm ra những nguyên nhân, điều kiện và sơ hở thiếu sót ảnh hƣởng đến công tác XLVPHC trong lĩnh vực BVMT. Việc so sánh sẽ tập trung vào các khía cạnh nhƣ: hiệu quả thực thi pháp luật, các yếu tố ảnh hƣởng, những hạn chế và thiếu sót... nhằm xây dựng hệ thống pháp luật hoàn chỉnh hơn đối với xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng tại huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định. - Ngoài các phƣơng pháp nghiên cứu truyền thống nhƣ phỏng vấn, khảo sát, và phân tích tài liệu, các nhà nghiên cứu cũng thƣờng sử dụng các phƣơng pháp thống kê để làm sâu thêm hiểu biết và đánh giá chính xác các dữ liệu thu thập đƣợc. Các phƣơng pháp nghiên cứu này thƣờng đƣợc sử dụng kết hợp với nhau để đảm
8 bảo tính toàn diện và đúng đắn của nội dung nghiên cứu. Việc áp dụng phƣơng pháp thống kê, ví dụ nhƣ phân tích biến thể, kiểm định giả thuyết, hay mô hình hóa số liệu, giúp làm rõ các mối quan hệ phức tạp giữa các yếu tố và đƣa ra những khuyến nghị cụ thể dựa trên dữ liệu có cơ sở. Điều này không chỉ mang lại ý nghĩa lý luận mà còn đảm bảo tính thực tiễn và khoa học của các kết quả nghiên cứu, từ đó góp phần nâng cao hiệu quả trong thực hiện các đề án và chính sách. 6. Hiệu quả của đề án ứng dụng trong thực tiễn Đề án là một công trình nghiên cứu chuyên sâu đầu tiên tại huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định, mang tính hệ thống và toàn diện về thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng. Đƣợc xây dựng trên cơ sở lý luận vững chắc, đề án đóng góp vào việc làm sáng tỏ và hệ thống hóa các quy định liên quan đến thực hiện pháp luật này. Đề án không chỉ dựa trên những quy định pháp luật mà còn tích hợp những kết quả và bài học rút ra từ thực tiễn xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng. Từ đó, thông qua việc phân tích và đánh giá thực trạng thực hiện, đề án cung cấp cái nhìn tổng quan về tình hình áp dụng pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực này tại huyện Vụ Bản. Các nghiên cứu trong đề án không chỉ giúp làm rõ các vấn đề pháp lý mà còn đề xuất những giải pháp cụ thể nhằm cải thiện hiệu quả quản lý và thực thi pháp luật, từ đó góp phần nâng cao chất lƣợng môi trƣờng và bảo vệ tài nguyên sinh thái trong địa phƣơng. 7. Kết cấu đề án Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung đề án đƣợc kết cấu gồm 3 chƣơng: Chương 1. Một số vấn đề lý luận về thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng cấp huyện. Chương 2. Thực trạng thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng trên địa bàn huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định hiện nay. Chương 3. Giải pháp bảo đảm thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trƣờng trên địa bàn huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định và lộ trình thực hiện.
9 CHƢƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC BẢO VỆ MÔI TRƢỜNG CẤP HUYỆN 1.1. Các khái niệm 1.1.1. Khái niệm môi trường và bảo vệ môi trường Hiện nay, trên thế giới và Việt Nam có nhiều cách hiểu khác nhau về môi trƣờng. Theo định nghĩa thông thƣờng, môi trƣờng “là toàn bộ nói chung những điều kiện tự nhiên và xã hội trong đó con ngƣời hay một sinh vật tồn tại, phát triển trong mối quan hệ với con ngƣời hay sinh vật ấy” [28, tr.46]. Đây là một khái niệm bao quát, phản ánh môi trƣờng không chỉ là các yếu tố tự nhiên nhƣ không khí, nƣớc, đất, mà còn bao gồm các yếu tố xã hội nhƣ văn hóa, kinh tế, và chính trị. Ngoài ra, một định nghĩa khác cho rằng môi trƣờng là “sự kết hợp toàn bộ hoàn cảnh hoặc điều kiện bên ngoài có ảnh hƣởng tới sự tồn tại, phát triển của một thực thể hữu cơ” [20, tr.58]. Điều này nhấn mạnh đến sự tƣơng tác giữa các yếu tố bên ngoài và các thực thể sống, từ đó ảnh hƣởng đến sự sinh tồn và phát triển của chúng. Các cách hiểu này đều chỉ ra rằng môi trƣờng không chỉ là một không gian tồn tại mà còn là một hệ thống phức tạp, nơi mà mọi yếu tố đều có sự tƣơng tác và ảnh hƣởng lẫn nhau. Việc nhận thức đúng đắn về môi trƣờng sẽ giúp chúng ta có những hành động phù hợp trong việc bảo vệ và duy trì sự cân bằng của hệ sinh thái Từ những định nghĩa nêu trên, có thể thấy rằng môi trƣờng không chỉ là nơi tồn tại, sinh trƣởng và phát triển cho các thực thể sinh vật và con ngƣời, mà còn là “khung cảnh của cuộc sống, của lao động và sự vui chơi giải trí của con ngƣời” [23, tr.45]. Môi trƣờng bao hàm tất cả các yếu tố tự nhiên và xã hội, tạo nên một hệ thống phức tạp mà con ngƣời tƣơng tác hàng ngày. Một cách cô đọng nhất, môi trƣờng chính là tổng hợp các điều kiện sống của con ngƣời. Điều này cho thấy tầm quan trọng của môi trƣờng không chỉ dừng lại ở việc cung cấp các yếu tố cần thiết cho sự sống, mà còn ảnh hƣởng sâu rộng đến chất lƣợng cuộc sống, các hoạt động kinh tế, văn hóa, và xã hội. Nhận thức đúng đắn về môi trƣờng giúp chúng ta hiểu rõ hơn về vai trò của nó trong cuộc sống hàng ngày và thúc đẩy ý thức bảo vệ, duy trì sự cân bằng của hệ sinh thái, đảm bảo một tƣơng lai bền vững cho các thế hệ sau. Về mặt pháp lý: “môi trƣờng bao gồm các yếu tố vật chất tự nhiên và nhân
10 tạo quan hệ mật thiết với nhau, bao quanh con ngƣời, có ảnh hƣởng đến đời sống, kinh tế, xã hội, sự tồn tại, phát triển của con ngƣời, sinh vật và tự nhiên” [24,Tr.1]. Định nghĩa về môi trƣờng thƣờng chỉ tập trung vào môi trƣờng tự nhiên và các yếu tố vật lý, hóa học mà không đầy đủ thể hiện mối quan hệ tƣơng tác phức tạp giữa con ngƣời và môi trƣờng xung quanh. Thực tế, mối quan hệ này là một quá trình tƣơng đối hai chiều, trong đó con ngƣời không chỉ nhận đƣợc ảnh hƣởng từ môi trƣờng mà còn có khả năng tác động trở lại nó. Trong mối quan hệ tƣơng tác giữa con ngƣời và môi trƣờng, môi trƣờng ảnh hƣởng trực tiếp đến sự tồn tại và phát triển của con ngƣời cũng nhƣ các loài sinh vật khác. Các yếu tố tự nhiên nhƣ không khí, nƣớc, đất đóng vai trò cơ bản trong đảm bảo sự sống và sự phát triển của con ngƣời. Ngoài ra, các yếu tố nhân tạo nhƣ các hoạt động sản xuất, kinh tế, xã hội cũng đóng góp quan trọng vào cảnh quan môi trƣờng và chất lƣợng cuộc sống. Nếu con ngƣời có nhận thức rõ về giới hạn của môi trƣờng và biết cách bảo vệ nó trong quá trình sử dụng, mối quan hệ này sẽ ngày càng bền vững và kéo dài. Việc bảo vệ môi trƣờng không chỉ đảm bảo sự cân bằng sinh thái mà còn góp phần nâng cao chất lƣợng cuộc sống và bền vững của các thế hệ hiện tại và tƣơng lai. Ngƣợc lại, việc xâm hại môi trƣờng từ con ngƣời sẽ gây ra những tác động tiêu cực đến các yếu tố tự nhiên và nhân tạo, dẫn đến suy giảm chất lƣợng môi trƣờng. Những hậu quả này không chỉ ảnh hƣởng đến sức khỏe con ngƣời mà còn đe dọa sự tồn tại của nhiều loài sinh vật và cả hệ sinh thái.Môi trƣờng hiện nay đang có những thay đổi bất lợi cho con ngƣời nên bảo vệ môi trƣờng đang trở thành vấn đề quan tâm hàng đầu của các quốc gia nói chung và của huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định nói riêng. Về mặt pháp lý “Bảo vệ môi trƣờng là hoạt động giữ gìn, phòng ngừa, hạn chế các tác động xấu đến môi trƣờng; khai thác, sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên nhằm giữ môi trƣờng trong lành” [25,tr.1]. Bảo vệ môi trƣờng không chỉ là nghĩa vụ của một cá nhân hay một tập thể nhỏ mà là trách nhiệm của tất cả mọi ngƣời trong xã hội. Tuy nhiên, hiện nay, phần lớn con ngƣời vẫn chƣa có đƣợc ý thức đầy đủ về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trƣờng và còn thiếu kiến thức về cách thức đóng góp vào công cuộc này. Điều này là nguyên nhân chính dẫn đến việc môi trƣờng sống của con ngƣời cũng nhƣ các loài động vật đang phải đối mặt với các vấn đề nghiêm trọng về ô nhiễm và hủy hoại môi trƣờng. Để thực hiện
11 nghĩa vụ bảo vệ môi trƣờng một cách hiệu quả, các tổ chức và cá nhân phải chấp hành chặt chẽ các pháp luật liên quan đến bảo vệ môi trƣờng. Họ có trách nhiệm và quyền lợi để phát hiện, tố cáo những hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực này. Việc thi hành pháp luật một cách nghiêm minh và công bằng là cần thiết để ngăn chặn những hành vi gây hại đến môi trƣờng và đảm bảo môi trƣờng sống lành mạnh cho mọi ngƣời. Các tổ chức và cá nhân cũng nên đầu tƣ vào việc giáo dục và nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ môi trƣờng. Điều này giúp tăng cƣờng sự tham gia và hành động tích cực từ phía công dân, từ đó xây dựng một cộng đồng có trách nhiệm và nhạy cảm hơn với các vấn đề môi trƣờng. 1.1.2. Khái niệm vi phạm hành chính và xử lý vi phạm hành chính - Khái niệm vi phạm hành chính Trên thực tế, VPHC đƣợc hiểu một cách tổng quát là những hành vi vi phạm các quy định, quy tắc quản lý của Nhà nƣớc. Mặc dù không đạt mức nghiêm trọng nhƣ các tội phạm hình sự, nhƣng VPHC vẫn gây ra những hệ lụy đáng kể và cần đƣợc xử lý bằng các thủ tục hành chính do các cơ quan có thẩm quyền tiến hành, thay vì thông qua Tòa án và các thủ tục tƣ pháp. Các trƣờng hợp VPHC thƣờng phức tạp và xảy ra ở mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, từ sản xuất kinh doanh, bảo vệ môi trƣờng, đến an toàn thực phẩm, giao thông vận tải và hành chính công. Những vi phạm này có thể gây ảnh hƣởng đến trật tự quản lý hành chính, làm suy giảm hiệu quả công tác quản lý của các cơ quan chức năng. Hơn nữa, những hành vi này cũng có thể ảnh hƣởng xấu đến an ninh trật tự và quá trình xây dựng xã hội công bằng, văn minh. Do đó, việc xử lý VPHC không chỉ đơn thuần là giải quyết vấn đề về pháp luật mà còn là một phần quan trọng trong việc duy trì trật tự và sự công bằng trong xã hội. Các biện pháp xử lý phải đƣợc thực hiện một cách nghiêm túc và công bằng, đảm bảo rằng các cá nhân, tổ chức có hành vi vi phạm sẽ chịu trách nhiệm và học hỏi từ những hành vi sai trái của mình, đồng thời cải thiện hành vi để góp phần vào sự phát triển bền vững của xã hội.. Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2022 định nghĩa rõ ràng về VPHC là những hành vi có lỗi do cá nhân hoặc tổ chức thực hiện, vi phạm các quy định của pháp luật về quản lý nhà nƣớc mà không đạt đến mức độ cấu thành tội phạm. Những vi phạm này bao gồm các lỗi về quản lý, về sử dụng tài nguyên, về bảo vệ môi trƣờng, hay các lĩnh vực khác mà theo quy định pháp luật, phải bị xử lý theo hình thức xử phạt
12 hành chính. Hệ thống xử phạt hành chính này không chỉ nhằm vào mục đích trừng phạt mà còn quan trọng trong việc duy trì trật tự, kỷ cƣơng trong quản lý nhà nƣớc. Nó giúp tạo ra cơ chế răn đe, giáo dục và khuyến khích các cá nhân, tổ chức tuân thủ pháp luật, góp phần vào sự ổn định và phát triển bền vững của xã hội. Việc áp dụng hiệu quả Luật XLVPHC giúp cải thiện môi trƣờng kinh doanh và đầu tƣ, tăng tính minh bạch, công bằng và an toàn cho các hoạt động của ngƣời dân và doanh nghiệp. Tuy nhiên, thực tế cho thấy vẫn tồn tại nhiều thách thức trong việc thực thi và tuân thủ Luật này, đặc biệt là về việc áp dụng đồng đều và công bằng trên phạm vi rộng lớn của đất nƣớc. Để giải quyết những vấn đề này, cần có sự tập trung và nỗ lực chung từ cả Nhà nƣớc và cộng đồng để đảm bảo rằng Luật XLVPHC đƣợc thực thi một cách hiệu quả và công bằng, góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nƣớc. - Khái niệm xử lý vi phạm hành chính Xử lý vi phạm hành chính vừa có tác dụng bắt ngƣời vi phạm phải chịu trách nhiệm trƣớc cơ quan Nhà nƣớc, vừa phải khắc phục hậu quả. Đồng thời, biện pháp này còn có tác dụng răn đe, ngăn chặn đối với ngƣời vi phạm, giúp ngăn chặn các hành vi tƣơng tự trong tƣơng lai. Việc xử lý vi phạm hành chính bao gồm hai phần chính: xử phạt vi phạm hành chính và các biện pháp xử lý hành chính khác. Những biện pháp này đảm bảo rằng việc thực thi pháp luật đƣợc thực hiện nghiêm túc và hiệu quả, góp phần duy trì trật tự, kỷ cƣơng trong xã hội. Xử phạt vi phạm hành chính là một hoạt động quan trọng của các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền nhằm duy trì trật tự xã hội và bảo vệ các quyền lợi của công dân, xã hội. Căn cứ vào các quy định của pháp luật hiện hành, các chủ thể có thẩm quyền nhƣ cơ quan nhà nƣớc, đơn vị hành chính, các tổ chức chức năng đƣợc pháp luật ủy quyền quyền hạn xử lý vi phạm hành chính. Việc xử phạt hành chính đƣợc áp dụng khi các tổ chức, cá nhân vi phạm các quy định của pháp luật, gây ra sự cố hoặc hậu quả có thể ảnh hƣởng đến công cộng, môi trƣờng, an toàn xã hội, hay các quyền lợi hợp pháp của ngƣời khác. Các biện pháp xử phạt hành chính có thể bao gồm mức phạt tiền, thu hồi các tài sản trái pháp luật, đình chỉ hoạt động kinh doanh, xử phạt hành chính đối với cá nhân, tổ chức tùy theo mức độ vi phạm và thiệt hại gây ra. Khi xảy ra hành vi vi phạm hành chính, các tổ chức và cá nhân liên quan phải chịu trách nhiệm pháp lý trƣớc Nhà nƣớc bằng cách thực hiện các biện pháp xử
13 lý vi phạm hành chính. Xử lý vi phạm hành chính không chỉ đơn giản là để buộc ngƣời vi phạm phải chịu trách nhiệm trƣớc cơ quan Nhà nƣớc, mà còn nhằm khắc phục các hậu quả do hành vi vi phạm gây ra. Đồng thời, nó cũng có tác dụng răn đe và ngăn chặn để ngăn chặn các hành vi vi phạm trong tƣơng lai. Xử lý vi phạm hành chính bao gồm nhiều biện pháp, nhƣ xử phạt vi phạm hành chính và các biện pháp khác nhƣ tịch thu tang vật, phƣơng tiện có liên quan đến hành vi vi phạm, hoặc các biện pháp khắc phục hậu quả nhƣ buộc bồi thƣờng thiệt hại, khôi phục môi trƣờng hoặc các biện pháp khác nhằm ngăn chặn sự tái diễn của hành vi vi phạm. Việc thực hiện hiệu quả các biện pháp này không chỉ đảm bảo tính công bằng và minh bạch mà còn giúp nâng cao nề nếp kỷ luật và ý thức pháp luật của cộng đồng. Từ đó, mỗi cá nhân và tổ chức đều phải chấp hành chặt chẽ các quy định pháp luật, đồng thời cũng cần có nhận thức rõ ràng về trách nhiệm và vai trò của mình trong việc bảo vệ môi trƣờng và duy trì trật tự xã hội. Xử phạt vi phạm hành chính là quá trình áp dụng các biện pháp pháp lý để đối phó với các hành vi vi phạm quy định của pháp luật. Đƣợc quy định bởi Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2022 và các nghị định hƣớng dẫn thi hành của Chính phủ, việc xử phạt hành chính áp dụng đối với cá nhân và tổ chức vi phạm trong các lĩnh vực quản lý hành chính nhà nƣớc là một cơ sở pháp lí quan trọng. Theo Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2022, các hành vi vi phạm hành chính đƣợc xác định rõ ràng, từ đó xác định hình thức và biện pháp xử phạt phù hợp. Cụ thể, các hành vi vi phạm có thể bao gồm không tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trƣờng, không chấp hành các quy định về an toàn lao động, vi phạm về vệ sinh an toàn thực phẩm, hoặc các hành vi gian lận, tham nhũng trong hoạt động kinh doanh và sản xuất. Các cơ sở pháp lí này không chỉ định rõ những hành vi vi phạm mà còn quy định rõ ràng về quy trình xử lý vi phạm hành chính, bao gồm việc lập biên bản xử phạt, quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan trong quá trình này. Điều này giúp đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong việc xử lý vi phạm, từ đó nâng cao sự tuân thủ và giữ gìn trật tự pháp luật trong xã hội. Đối với các tổ chức và cá nhân, việc tuân thủ các quy định và chấp hành pháp luật là nền tảng quan trọng để đảm bảo an toàn, bảo vệ môi trƣờng và thúc đẩy phát triển bền vững của xã hội. Xử phạt vi phạm hành chính là một công cụ quan