zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Thạc sĩ - Tiến sĩ - Cao học

Luận văn Thạc sĩ Luật học: Giới hạn trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong dịch vụ bưu chính ở Việt Nam

Chia sẻ: Cẩn Ngữ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:76

Báo xấu

22
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài có cấu trúc gồm 3 chương trình bày những vấn đề chung về trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong lĩnh vực bưu chính; thực trạng về trách nhiệm bồi thường trong dịch vụ bưu chính;phân tích các phương thức và đề xuất về giới hạn trách nhiệm bồi thường thiệt hại đối với dịch vụ bưu chính.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Luật học: Giới hạn trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong dịch vụ bưu chính ở Việt Nam

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI KHOA LUẬT Học viên: Phạm Minh Đức GIỚI HẠN TRÁCH NHIỆM BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI TRONG LĨNH VỰC BƯU CHÍNH Ở VIỆT NAM Chuyên ngành: Luật Kinh tế Mã số: 60 38 50 LUẬN VĂN THẠC SĨ Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS Nguyễn Như Phát Hà Nội - 2010
Luận văn thạc sĩ: Giới hạn trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong dịch vụ bưu chính ở Việt Nam MỤC LỤC DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ ............................................................................... 3 LỜI NÓI ĐẦU .................................................................................................................. 4 1. Tính cấp thiết của đề tài ......................................................................................... 4 2. Tình hình nghiên cứu ............................................................................................. 5 3. Mục tiêu và phạm vi nghiên cứu ............................................................................ 6 4. Phạm vi nghiên cứu của Luận văn .......................................................................... 7 5. Phƣơng pháp nghiên cứu ........................................................................................ 7 6. Kết cấu của Luận văn ............................................................................................. 8 CHƢƠNG I: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ TRÁCH NHIỆM BỒI THƢỜNG THIỆT HẠI TRONG LĨNH VỰC BƢU CHÍNH ........................................................................... 9 1. Những vấn đề lý luận chung về trách nhiệm bồi thƣờng thiệt hại trong lĩnh vực bƣu chính .............................................................................................................................. 9 1.1 Những vấn đề lý luận chung về trách nhiệm bồi thường thiệt hại ........................ 9 1.2. Một số vấn đề lý luận về giới hạn trách nhiệm bồi thường thiệt hại ................... 18 1.3. Những đặc thù của dịch vụ bưu chính liên quan đến trách nhiệm bồi thường .... 19 2. Kinh nghiệm của Liên minh bƣu chính thế giới và của một số quốc gia về giới hạn trách nhiệm bồi thƣờng trong lĩnh vực bƣu chính ..................................................................... 20 2.1. Kinh nghiêm của Liên minh bưu chính thế giới về giới hạn trách nhiệm bồi thường trong dịch vụ bưu chính quốc tế ..................................................................... 20 2.2. Kinh nghiệm của một số quốc gia về giới hạn trách nhiệm bồi thường trong lĩnh vực bưu chính ............................................................................................................ 28 CHƢƠNG II: THỰC TRẠNG VỀ TRÁCH NHIỆM BỒI THƢỜNG TRONG DỊCH VỤ BƢU CHÍNH .................................................................................................................. 31 1. Thực trạng các quy định pháp luật về bồi thƣờng ................................................. 31 2. Thực trạng về bồi thƣờng của doanh nghiệp bƣu chính ........................................ 36 2.1. Cách tính mức bồi thường chưa phù hợp .................................................. 37 2.2. Mức bồi thường bất hợp lý .................................................................... 37 2.3. Một số dịch vụ cộng thêm chưa có quy định bồi thường .............................. 42 3. Quy định về bồi thƣờng trong một số lĩnh vực dịch vụ tƣơng tự ........................... 44 3.1. Lĩnh vực chuyển phát ............................................................................ 44 3.2. Lĩnh vực vận tải đường thuỷ ................................................................... 45 3.3. Lĩnh vực hàng hải ................................................................................ 47 3.4. Lĩnh vực hàng không ............................................................................ 50 4. Quy định về bồi thƣờng của một số hãng chuyển phát nhanh quốc tế ................... 52 4.1. Quy định về bồi thường của Công ty chuyển phát nhanh DHL ...................... 52 4.2. Quy định về bồi thường Công ty chuyển phát nhanh UPS ............................ 53 4.3. Quy định về bồi thường Công ty chuyển phát nhanh Fedex .......................... 54 4.4. Quy định về bồi thường Công ty chuyển phát nhanh TNT Việt Nam ............... 54 CHƢƠNG III: PHÂN TÍCH CÁC PHƢƠNG THỨC VÀ ĐỀ XUẤT MỨC GIỚI HẠN TRÁCH NHIỆM BỒI THƢỜNG THIỆT HẠI TRONG BƢU CHÍNH ............................ 57 1. Phân tích các phƣơng thức xác định mức giới hạn trách nhiệm bồi thƣờng trong bƣu chính ............................................................................................................................... 57 1.1 Xác định các dịch vụ cần quy định mức giới hạn trách nhiệm bồi thường ............ 57 1
Luận văn thạc sĩ: Giới hạn trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong dịch vụ bưu chính ở Việt Nam 1.2. Phương thức xác định quy định giới hạn bồi thường tối đa và tối thiểu ................ 57 1.3. Phương thức xác định giới hạn trách nhiệm bồi thường dựa theo khối lượng bưu gửi ............................................................................................................................ 59 1.4. Phương thức giới hạn trách nhiệm bồi thường dựa theo mức giá trị tuyệt đối ...... 60 1.5. Phương thức giới hạn trách nhiệm bồi thường dựa theo giá cước dịch vụ ............ 60 2. Đề xuất giới hạn trách nhiệm bồi thƣờng trong lĩnh vực bƣu chính 2.1. Giải pháp pháp lý ................................................................................................ 61 2.2. Ấn định dịch vụ áp dụng giới hạn trách nhiệm bồi thường ................................... 62 3. Giải pháp xác định mức giới hạn ................................................................................ 64 3.1. Đối với dịch vụ bưu chính quốc tế ........................................................... 64 3.2. Dịch vụ bưu chính trong nước ................................................................ 64 4. Tổng hợp đề xuất ......................................................................................................... 72 4.1. Mức giới hạn trách nhiệm bồi thường thiệt hại đối với dịch vụ bưu chính (cơ bản và cộng thêm) ............................................................................................. 72 4.2. Triển khai thực hiện ............................................................................... 73 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ......................................................................................... 74 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................... 75 2
Luận văn thạc sĩ: Giới hạn trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong dịch vụ bưu chính ở Việt Nam DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ Danh mục bảng, biểu đồ Trang Biều đồ II.2: Dịch vụ ấn phẩm liên tỉnh máy bay Biều đồ III.2: Dịch vụ thƣ ghi số liên tỉnh máy bay Bảng thống kê các dịch vụ cơ bản và cộng thêm đã có và chƣa có quy định về bồi thƣờng Bảng phân tích mức bồi thƣờng thiệt hại của Bƣu chính Thái Lan Bảng mức giới hạn trách nhiệm bồi thƣờng của công ty chuyển phát nhanh quốc tế DHL Bảng mức giới hạn trách nhiệm bồi thƣờng của công ty chuyển phát nhanh quốc tế UPS Bảng mức giới hạn trách nhiệm bồi thƣờng của công ty chuyển phát nhanh quốc tế FEDEX Bảng mức giới hạn trách nhiệm bồi thƣờng của công ty chuyển phát nhanh quốc tế TNT Bảng thống kê các dịch vụ cộng thêm Bảng phân tích ƣu nhƣợng điểm của các phƣơng án Biểu đồ V1: thƣ ghi số liên tỉnh Biểu đồ V2: dịch vụ gói nhỏ ghi số liên tỉnh Biểu đồ V4.2: dịch vụ chuyển phát nhanh EMS 3
Luận văn thạc sĩ: Giới hạn trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong dịch vụ bưu chính ở Việt Nam LỜI NÓI ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Sự phát triển nhanh chóng của ngành dịch vụ nói chung và dịch vụ bƣu chính nói riêng trong những năm trở lại đây đã giúp cho ngƣời sử dụng ngày càng đƣợc thụ hƣởng nhiều dịch vụ bƣu chính có chất lƣợng cao hơn với chi phí cạnh tranh. Tuy nhiên, chính sự phát triển nhanh chóng này cũng là nguyên nhân phát sinh nhiều vấn đề liên quan đến chất lƣợng dịch vụ cũng nhƣ đặt ra nhiều vấn đề cần điều chỉnh và thay đổi chính sách để đáp ứng đƣợc thực tế phát triển. Theo số liệu báo cáo thống kê năm 20071, có tổng cộng 2246 khiếu nại. Trong số đó, nhiều khiếu nại có liên quan đến giải quyết bồi thƣờng từ khách hàng đối với dịch vụ bƣu chính và chuyển phát, đặc biệt là dịch vụ chuyển phát nhanh. Nhìn chung, cách thức giải quyết khiếu nại, dẫn đến sự không sự hài lòng từ phía khách hàng. Một trong những lý do chủ yếu cho tình trạng trên là do khách hàng không đồng tình với mức bồi thƣờng của doanh nghiệp và cho rằng mức bồi thƣờng là không thoả đáng. Pháp lệnh Bƣu chính Viễn thông năm 2002 và Nghị định 157/2004/NĐ-CP hƣớng dẫn chi tiết thi hành Pháp lệnh BCVT quy định Doanh nghiệp cung cấp dịch vụ có trách nhiệm bồi thƣờng thiệt hại cho ngƣời sử dụng dịch vụ dựa trên cơ sở thiệt hại thực tế nhƣng không vƣợt quá mức giới hạn trách nhiệm bồi thƣờng của từng loại dịch vụ theo quy định. Bƣu chính Việt Nam, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ chuyển phát đƣợc tự quy định mức giới hạn trách nhiệm bồi thƣờng nhƣng không thấp hơn mức giới hạn trách nhiệm bồi thƣờng do Bộ Bƣu chính, Viễn thông quy định. 1 Nguồn: báo cáo thống kê Vụ Bƣu chính – Bộ Thông tin và Truyền thông 4
Luận văn thạc sĩ: Giới hạn trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong dịch vụ bưu chính ở Việt Nam Trên cơ sở thực tiễn và pháp lý trên, việc nghiên cứu quy định về mức giới hạn trách nhiệm bồi thƣờng cho dịch vụ bƣu chính là thực sự cần thiết cho hoạt động quản lý cũng nhƣ hoạt động thực tiễn của doanh nghiệp trong giai đoạn hội nhập hiện nay. 2. Tình hình nghiên cứu Pháp lệnh Bƣu chính Viễn thông ra đời đã đặt nền tảng mang tính nguyên tắc về giới hạn trách nhiệm bồi thƣờng. Trong đó, Pháp lệnh BCVT đã xác định đối tƣợng và các trƣờng hợp đƣợc bồi thƣờng, các trƣờng hợp doanh nghiệp đƣợc miễn bồi thƣờng khi có thiệt hại xảy ra. Tuy nhiên, đối với vấn đề giới hạn trách nhiệm bồi thƣờng thì hiện chƣa có nghiên cứu và quy định cụ thể. Liên quan đến vấn đề và trách nhiệm bồi thƣờng thiệt hại trong lĩnh vực bƣu chính, thực tế có thể đã có một số nghiên cứu của doanh nghiệp bƣu chính Việt Nam về nội dung này. Bản thân chính các doanh nghiệp bƣu chính hiện nay, cụ thể là Tổng Công ty Bƣu chính Viễn thông cũng đã có nghiên cứu trƣớc khi công bố mức bồi thƣờng cho khách hàng. Tuy nhiên, những nghiên cứu của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ nhìn chung vẫn chƣa đƣợc nghiên cứu dƣới góc nhìn từ khách hàng, ngƣời sử dụng dịch vụ. Cho đến này, doanh nghiệp và ngƣời sử dụng dịch vụ vẫn đang thực hiện các quy định về bồi thƣờng nhƣ theo thông lệ chung, và theo các thoả thuận tƣơng đối “áp đặt” từ phía doanh nghiệp trong các Hợp đồng và quy định nội bộ về bồi thƣờng thiệt hại. Tuy nhiên, qua quá trình nghiên cứu, cùng với thực tiễn công tác tại cơ quan quản lý chuyên ngành về bƣu chính (Vụ Bƣu chính), tôi cho rằng cần thiết phải có một nghiên cứu chuyên sâu về mức giới hạn trách nhiệm bồi thƣờng. 5
Luận văn thạc sĩ: Giới hạn trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong dịch vụ bưu chính ở Việt Nam 3. Mục tiêu và phạm vi nghiên cứu Bồi thƣờng khi xảy ra thiệt hại là điều không mong muốn của cả nhà cung cấp dịch vụ cũng nhƣ ngƣời sử dụng dịch vụ. Thông thƣờng, khi đề cập đến khía cạnh về bồi thƣờng thiệt hại, một số vấn đề pháp lý cần đặt ra xem xét bao gồm: - Các trƣờng hợp nhà cung cấp dịch vụ phải bồi thƣờng - Trƣờng hợp nhà cung cấp dịch vụ đƣợc miễn trách nhiệm bồi thƣờng; - Mức độ/ngƣỡng thiệt hại đƣợc bồi thƣờng; - Giá trị đƣợc bồi thƣờng; - Mức giới hạn trách trách nhiệm bồi thƣờng. Có thể thấy nghiên cứu về vấn đề bồi thƣờng cũng là một vấn đề và phạm vi khá rộng. Bản thân các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ cũng nhận thức đƣợc rằng một mức bồi thƣờng hợp lý không chỉ thúc đẩy sự phát triển dịch vụ, tăng sức cạnh tranh mà bảo vệ lợi ích chính đáng của ngƣời sử dụng dịch vụ. Chính vì vậy nội dung đƣợc nghiên cứu trong Luận văn này không nằm ngoài mục đích xây dựng mức giới hạn trách nhiệm bồi thƣờng hài hoà lợi ích và mục tiêu quản lý của cả ba đối tƣợng: ngƣời sử dụng dịch vụ - cơ quan quản lý nhà nƣớc – doanh nghiệp cung cấp dịch vụ. Theo đó: - Đối với ngƣời sử dụng dịch vụ: nghiên cứu này hƣớng tới việc đề xuất mức giới hạn bồi thƣờng hợp lý đảm, bảo quyền lợi tối thiểu của ngƣời sử dụng, nhằm tạo sự tin tƣởng của ngƣời sử dụng dịch vụ trong lĩnh vực bƣu chính; - Đối với doanh nghiệp cung cấp: nghiên cứu này hƣớng tới việc đƣa ra một mức giới hạn trong phạm vi phù hợp với khả năng thực hiện của doanh 6
Luận văn thạc sĩ: Giới hạn trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong dịch vụ bưu chính ở Việt Nam nghiệp. Đồng thời mức giới hạn bồi thƣờng này sẽ là động lực để doanh nghiệp phải nâng cao hơn nữa chất lƣợng dịch vụ - Đối với cơ quan quản lý nhà nƣớc: nghiên cứu này hƣớng tới việc đƣa ra một ngƣỡng giới hạn bồi thƣờng cụ thể, thông qua đó cơ quan quản lý nhà nƣớc chuyên ngành có thể thuận lợi trong việc kiểm tra giám sát cũng nhƣ phục vụ cho việc thẩm định cấp phép cho doanh nghiệp tham gia thị trƣờng. 4. Phạm vi nghiên cứu của Luận văn Nhƣ đã phân tích trên, mục tiêu của Luận văn là hƣớng tới việc nghiên cứu và đề xuất mức giới hạn trách nhiệm bồi thƣờng hài hoà đƣợc lợi ích của ba bên. Do vậy, phạm vi nghiên cứu của Luận văn này chỉ tập trung vào nghiên cứu các phƣơng thức xác định mức giới hạn trách nhiệm bồi thƣờng và đề xuất mức giới hạn đạt đƣợc mục tiêu nêu trên. Tuy nhiên, luận văn không nghiên cứu giới hạn trách nhiệm bồi thƣờng cho tất cả các dịch vụ bƣu chính bởi dịch vụ bƣu là dịch vụ rất dạng. Bản thân khái niệm dịch vụ bƣu chính theo Pháp lệnh Bƣu chính Viễn thông năm 2002 cũng quy định dịch vụ bƣu chính là dịch vụ đƣợc cung cấp trên mạng bƣu chính công cộng. Nhƣ vậy, có thể hiểu dịch vụ bƣu chính gồm cả dịch vụ bƣu chính truyền thống nhƣ thƣ tín, bƣu phẩm, bƣu kiện và các dịch vụ gia tăng cũng nhƣ dịch vụ tài chính bƣu chính nhƣ chuyển tiền, tiết kiệm bƣu điện. Phạm vi nghiên cứu của Luận văn này chỉ giới hạn đối với các dịch vụ thu gom vận chuyển và phát bƣu phẩm bƣu kiện và dịch vụ chuyển phát nhanh, không bao gồm các dịch vụ tài chính bƣu chính (tiết kiệm bƣu điện, bào hiểm bƣu điện) hay các dịch vụ bƣu chính lai ghép (datapost). 5. Phƣơng pháp nghiên cứu Để đạt đƣợc các mục tiêu nêu trên, luận văn có sử dụng một số phƣơng pháp nghiên cứu phổ biến sau: 7
Luận văn thạc sĩ: Giới hạn trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong dịch vụ bưu chính ở Việt Nam Thứ nhất: phƣơng pháp lồng ghép lý thuyết các môn học để phân tích, đánh giá mô hình đang đƣợc áp dụng để đƣa ra hình thức áp dụng phù hợp với đối tƣợng nghiên cứu. Phƣơng pháp này giúp cho việc tiếp thu, chọn lọc cũng nhƣ kế thừa các quy định trƣớc đây phù hợp với yêu cầu nghiên cứu Thứ hai: phƣơng pháp phân tích lựa chọn lý thuyết đã tiếp thu đƣợc trong quá trình học để xây dựng cơ sở lý luận. Phƣơng pháp này giúp cho Luật văn đạt đƣợc giá trị học thuật bên cạnh giá trị ứng dụng thực tiễn. Thứ ba: phƣơng pháp so sánh điều tra thu thập, xử lý, phân tích thực tiễn và lựa chọn mô hình thực tế đang đƣợc áp dụng để phân tích so sánh. Phƣơng pháp này có vai trò hết sức quan trọng bởi nội dung nghiên cứu tiếp cận với các kinh nghiệm quốc tế và của các lĩnh vực khác. 6. Kết cấu của Luận văn Luận văn đƣợc kết cấu làm 04 (năm) chƣơng. Bên cạnh những chƣơng mang tính truyền thống nhƣ lý luận chung, phân tích thực trạng và đề xuất, do đặc thù của Luận văn tiếp cận vấn đề mới nên đòi hỏi cần có sự nghiên cứu và tìm hiểu kinh nghiệm quốc tế cũng nhƣ kinh nghiệm từ các lĩnh vực tƣơng tự khác. Cụ thể Luật văn bao gồm các chƣơng sau: Chƣơng I: Những vấn đề chung về trách nhiệm bồi thƣờng thiệt hại trong lĩnh vực bƣu chính Chƣơng II: Thực trạng về trách nhiệm bồi thƣờng trong dịch vụ bƣu chính Chƣơng III: Phân tích các phƣơng thức và đề xuất về giới hạn trách nhiệm bồi thƣờng thiệt hại đối với dịch vụ bƣu chính 8
Luận văn thạc sĩ: Giới hạn trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong dịch vụ bưu chính ở Việt Nam CHƢƠNG I NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ TRÁCH NHIỆM BỒI THƢỜNG THIỆT HẠI TRONG LĨNH VỰC BƢU CHÍNH 1. Những vấn đề lý luận chung về trách nhiệm bồi thƣờng thiệt hại trong lĩnh vực bƣu chính 1.1 Những vấn đề lý luận chung về trách nhiệm bồi thƣờng thiệt hại Trƣớc hết có thể hiểu yêu cầu bồi thƣờng là một trong các quyền chính đáng để bảo về quyền dân sự. Chế định về bồi thƣờng là chế định rất rộng không chỉ trong Luật Dân sự mà còn trong thƣơng mại xuất hiện ở hầu hết các pháp luật chuyên ngành. Là một trong các phƣơng thức xác định trách nhiệm rất phổ biến và hữu hiệu trong hoạt động dân sự, kinh tế, thƣơng mại. Mặc dù Bồi thƣờng thiệt hại trong các lĩnh vực khác nhau là không giống nhau nhƣng về lý luận cơ sở phát sinh trách nhiệm bồi thƣờng thiệt hại về cơ bản đều có 04 yếu tố sau: Thứ nhất: Có hành vi thực hiện không đúng nghĩa vụ dân sự theo quy định pháp luật hoặc theo thoả thuận. Thứ hai: Có thiệt hại xảy ra. Thiệt hại này có thể là thiệt hại hữu hình hoặc vô hình. Thiệt hại hữu hình là thiệt hại có thể tính toán và định lƣợng đƣợc. Thứ ba: Có lỗi của ngƣời không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ dân sự. Lỗi này có thể là lỗi vô ý hoặc lỗi cố ý. Thứ tƣ: Có mối quan hệ nhân quả giữa yếu tố lỗi và thiệt hại. Nói một cách khác, chính lỗi của bên vi phạm là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến những thiệt hại của bên bị vi phạm. 9
Luận văn thạc sĩ: Giới hạn trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong dịch vụ bưu chính ở Việt Nam Về hành vi thực hiện không đúng nghĩa vụ dân sự theo quy định pháp luật hoặc theo thoả thuận: Hành vi này có thể là việc không thực hiện nghĩa vụ, chậm thực hiện nghĩa vụ hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ. Nghĩa vụ trong trƣờng hợp này đƣợc hiểu là nghĩa vụ mà các bên có thoả thuận với nhau hoặc nghĩa vụ mà các bên đƣơng nhiên phải thực hiện theo quy định pháp luật. Trong Hợp đồng cung cấp dịch vụ bƣu chính, về phía nhà cung cấp, nghĩa vụ ở đây có thể hiểu là nghĩa vụ cung cấp dịch vụ đúng tiêu chuẩn chất lƣợng, quy trình, đúng thời hạn và đảm bảo an toàn cho vật gửi. Về thiệt hại xảy ra: Về mặt lý luận, thiệt hại có thể phân chia thành một số nhóm bao gồm: Một là: Thiệt hại hữu hình, thiệt hại vô hình; Hai là: Thiệt hại trực tiếp, thiệt hại gián tiếp; Ba là: Thiệt hại vật chất, thiệt hại tinh thần. Do bản chất của lĩnh vực bƣu chính là việc thu gom vận chuyển và phát bƣu phẩm bƣu kiện nên trƣờng hợp xảy ra phát chậm, hƣ hại hay mất mát có thể dẫn đến những hậu quả cả trực tiếp và gián tiếp cho khách hàng. Ví dụ dƣới đây sẽ làm rõ hơn thiệt hại mà khách hàng có thể phải gánh chịu nếu xảy ra rủi ro trong hoạt động cung cấp dịch vụ bƣu chính. Ví dụ: khi khách hàng nhở chuyển phát hộ chiếu từ Thành Phố Hồ Chính Minh ra Hà Nội đề làm thủ tục xin cấp thị thực. Nếu nhà cung cấp chuyển phát chậm thời gian hay làm mất hộ chiếu có thể dẫn đến việc khách hàng không thể làm thủ tục xin thị thực, qua đó gián tiếp dẫn đến việc lỡ chuyền công tác và có thể bỏ lỡ việc ký kết Hợp đồng. Vậy, trƣờng hợp này khách hàng có đƣợc bồi thƣờng do việc bị lỡ chuyến công tác và bị huỷ Hợp đồng không? Nói một cách rộng hơn, liệu 10
Luận văn thạc sĩ: Giới hạn trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong dịch vụ bưu chính ở Việt Nam doanh nghiệp cung cấp dịch vụ bƣu chính có trách nhiệm phải bồi thƣờng đối với những thiệt hại gián tiếp không? Về hành vi có lỗi: Hành vi có lỗi, theo quy định tại Điều 309 BLDS thì "Ngƣời không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ dân sự, thì phải chịu trách nhiệm dân sự khi có lỗi cố ý hoặc lỗi vô ý, trừ trƣờng hợp có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác. Khoản 1 Điều 309 nói trên quy định lỗi do hành vi không thực hiện nghĩa vụ dân sự thì ngƣời có hành vi đó bị coi là có lỗi. Theo quy định của khoản 2 Điều 309 BLDS thì nội dung của khoản này có ý nghĩa viện dẫn trực tiếp trong việc xác định trách nhiệm dân sự ngoài hợp đồng. Khoản 2 Điều 309 quy định: "Cố ý gây thiệt hại là trƣờng hợp một ngƣời nhận thức rõ hành vi của mình sẽ gây thiệt hại cho ngƣời khác mà vẫn thực hiện và mong muốn hoặc không mong muốn, nhƣng để mặc cho thiệt hại xảy ra". Về mặt khách quan, quy định trên đã dự liệu trƣờng hợp ngƣời gây thiệt hại nhận thức rõ hành vi của mình sẽ gây thiệt hại cho ngƣời khác mà vấn thực hiện, cho dù ngƣời đó mong muốn hoặc không mong muốn nhƣng đã có thái độ để mặc cho thiệt hại xảy ra thì ngƣời đó phải chịu trách nhiệm dân sự về hành vi có lỗi cố ý của mình. Về mặt chủ quan, ngƣời gây thiệt hại khi thực hiện hành vi gây hại luôn nhằm mục đích có thiệt hại xảy ra cho ngƣời khác và đƣợc thể hiện dƣới hai mức độ: Một là Mong muốn có thiệt hại xảy ra; Hai là Không mong muốn có thiệt hại, nhƣng lại để mặc cho thiệt hại xảy ra. Mức độ thể hiện ý chí hành vi của ngƣời cố ý gây thiệt hại trong trƣờng hợp ngƣời đó nhận thức rõ hành vi của mình sẽ gây thiệt hại cho ngƣời khác mà vẫn thực hiện, thì phải chịu trách nhiệm dân sự do lỗi cố ý là nguyên nhân của thiệt hai. 11
Luận văn thạc sĩ: Giới hạn trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong dịch vụ bưu chính ở Việt Nam Một ngƣời nhận thức rõ hành vi của mình sẽ gây thiệt hại cho ngƣời khác mà vẫn thực hiện và mong muốn hoặc không mong muốn, nhƣng để mặc cho thiệt hại đó xảy ra thì lỗi của ngƣời gây thiệt hại là lỗi cố ý. Những yếu tố liên quan đến hình thức lỗi cố ý gây thiệt hại đƣợc thể hiện ở những mức độ khác nhau, do biểu lộ ý chí của chủ thể đã là yếu tố quyết định hình thức lỗi. Khi xác định và phân tích yếu tố lỗi trong trách nhiệm dân sự (TNDS) ngoài hợp đồng, cần thiết phải đặt yếu tố đó trong mối liên hệ với những sự kiện pháp lý khác, mà rõ nét hơn cả là sự biến pháp lý tuyệt đối và sự biến pháp lý tƣơng đối là những căn cứ làm phát sinh, thay đổi và chấm dứt quan hệ pháp luật dân sự. Sự biến pháp tƣơng đối là một sự kiện pháp lý mà sự khởi phát của nó do hành vi của con ngƣời tác động dƣới hình thức lỗi vô ý, do vậy ngƣời có hành vi tạo ra sự kiện đó phải bồi thƣờng thiệt hại theo nguyên tắc bồi thƣờng toàn bộ thiệt hại. Trong khoa học pháp lý các nhà luật học đều thừa nhận sự biến pháp lý tƣơng đối là sự biến do con ngƣời tác động, còn sự thay đổi và chấm dứt của nó con ngƣời không kiểm soát đƣợc. Nhƣ vậy, hành vi tạo ra sự biến pháp lý tƣơng đối là hành vi có lỗi và là hành vi trái pháp luật. Theo khoản 2 Điều 309 BLDS. lỗi vô ý đƣợc xác định là "trƣờng hợp một ngƣời không thấy trƣớc hành vi của mình có khả năng gây thiệt hại, mặc dù phải biết hoặc có thể biết trƣớc thiệt hại sẽ xảy ra hoặc thấy trƣớc hành vi của mình có khả năng gây thiệt hại, nhƣng cho rằng thiệt hại sẽ không xảy ra hoặc có thể ngăn chặn đƣợc". Ngƣời gây thiệt hại đã không mong muốn, không để mặc cho thiệt hại xảy ra mà là do không kiểm soát đƣợc diễn biến của sự kiện do hành vi vô ý của mình tạo ra thì ngƣời có hành vi đó phải bồi thƣờng. Khi xác định, phân tích sự biến pháp lý cần làm rõ sự biến pháp lý tuyệt đối không chứa đựng yếu tố lỗi dƣới bất kỳ hình thức nào. Bởi vì theo 12
Luận văn thạc sĩ: Giới hạn trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong dịch vụ bưu chính ở Việt Nam nhận thức của các nhà nghiên cứu luật học về mặt lý luận, thì sự biến pháp lý tuyệt đối là sự biến của một sự kiện phát sinh, thay đổi, chấm dứt không phụ thuộc vào ý thức của con ngƣời - ý thức của con ngƣời không kiểm soát đƣợc sự kiện đó. Sự biến pháp lý tuyệt đối có ý nghĩa pháp lý đặc thù, bởi vì sự biến đó đƣợc đặt trong mối liên hệ về không gia và thời gian cụ thể, theo đó trách nhiệm dân sự không phát sinh đối với một hoặc hai bên chủ thể của quan hệ đó. Nhƣ vậy, có thể nhận định rằng lỗi vô ý luôn tồn tại trong sự biến pháp lý tƣơng đối, còn lỗi thuộc mọi hình thức không thể tồn tại trong sự biến pháp lý tuyệt đối. Sự nhận thức trên có ý nghĩa về mặt lý luận trong việc xác định trách nhiệm bồi thƣờng thiệt hại ngoài hợp đồng. 2 Điều 621 BLDS qui định trách nhiệm hỗn hợp nhƣng trách nhiệm hỗn hợp đƣợc loại trừ "nếu thiệt hại xảy ra hoàn toàn do lỗi của ngƣời bị thiệt hại, thì ngƣời gây thiệt hại không phải bồi thƣờng". Theo qui định trên, hình thức lỗi của ngƣời bị thiệt hại không cần phải xác định, mà lỗi hiểu theo nghĩa "hoàn toàn" thuộc về ngƣời bị thiệt hại. Áp dụng quy định này trong việc giả quyết việc bồi thƣờng thiệt hại ngoài hợp đồng phù hợp với hoàn cảnh luật định, thì còn cần phải làm rõ những vấn đề sau đây: Thứ nhất, thiệt hại xảy ra hoàn tòan do lỗi của ngƣời bị thiệt hại, thì ngƣời gây thiệt hại không phải bồi thƣờng. Lỗi của ngƣời bị thiệt hại có thể do vố ý hoặc cố ý nhƣng phải xác định đƣợc lỗi đó hoàn toàn thuộc về ngƣời bị thiệt hại, theo đó ngƣời gây thiệt hại phải là ngƣời hoàn toàn không có lỗi thuộc hình thức này hay hình thức khác, ở mức độ này hay ở mức độ khác thì ngƣời có đó không phải bồi thƣờng. Ngƣời gây thiệt phải chứng minh đƣợc là mình hoàn toàn không có lỗi, mà lỗi hoàn toàn thuộc về phía ngƣời bị gây thiệt hại. Mối quan hệ nhân qủa giữa hành vi gây thiệt hại với thiệt hại xảy ra 2 Theo quan điểm của TS. Phùng Trung Tập (Trƣờng đại học Luật Hà Nội) 13
Luận văn thạc sĩ: Giới hạn trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong dịch vụ bưu chính ở Việt Nam luôn luôn xác định đƣợc trong một thiệt hại cụ thể. Nhƣng trách nhiệm pháp lý có phát sinh ở ngƣời có hành vi gây thiệt hại hay không còn tùy thuộc vào sự kiện xảy ra hoàn tòan hay không hoàn toàn do lỗi của ngƣời bị thiệt hại để có cơ sở quy trách nhiệm dân sự cho ngƣời có hành vi gây thiệt hại. Nếu ngƣời gây thiệt hại, thì mỗi bên phải chịu trách nhiệm dân sự tƣơng ứng với mức độ lỗi của mình. Thứ hai, trong BLDS không có điều luật nào qui định về mức độ lỗi, mà chỉ qui định tại Điều 309 về hai hình thức lỗi cố ý và lỗi vô ý. Việc áp dụng hai hình thức lỗi cố ý và lỗi vô ý. Việc áp dụng Điều 621 BLDS trong việc giải quyết trách nhiệm dân sự hỗn hợp đƣợc dựa trên mức độ lỗi nhƣ thế nào. Lỗi không tự nó có vị trí độc lập với các yếu tố khác trong việc xác định trách nhiệm dân sự ngoài hợp đồng. Hình thức lỗi cũng không phải là không thể xác định. Theo nguyên tắc chung của trách nhiệm dân sự ngoài hợp đồng, thì hình thức lỗi nếu xét về ngƣời có hành vi trái pháp luật gây thiệt hại không ảnh hƣởng tới mức độ và trách nhiệm bồi thƣờng của ngƣời đó. Ngƣời gây thiệt hại dù có lỗi cố ý hay có lỗi vô ý khi gây thiệt hại cho ngƣời khác thì ngƣời đó cũng phải bồi thƣờng toàn bộ thiệt hại do hành vi có lỗi của mình gây ra. Không vì ngƣời gây thiệt hại có lỗi vô ý hoặc cố ý trong khi gây thiệt hại mà mức bồi thƣờng tăng hay giảm tƣơng ứng. Tuy nhiên, trong những trƣờng hợp cá biệt có điều kiện luật định, thì ngƣời gây thiệt hại ngoài hợp đồng có thể đƣợc miễn giảm mức bồi thƣờng (do Tòa án xem xét quyết định). Những trƣờng hợp phổ biến trong việc miễn giảm mức bồi thƣờng cho ngƣời gây thiệt hại thƣờng phát sinh trong các trƣờng hợp sau đây: Một là: Ngƣời gây thiệt hại có lỗi vô ý và thiệt hại xảy ra quá lớn so với khả năng kinh tế trƣớc mắt và lâu dài của mình (Khoản 2 điều 610); 14
Luận văn thạc sĩ: Giới hạn trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong dịch vụ bưu chính ở Việt Nam Hai là: Ngƣời gây thiệt hại và ngƣời bị thiệt hại thỏa thuận với nhau về mắc bồi thƣờng thấp hơn thiệt hại. Trƣờng hợp thứ nhất, pháp luật qui định ngƣời gây tiệt hại bồi thƣờng thấp hơn thiệt hại do hành vi vô ý và thiệt hại xảy ra quá lớn so với điều kiện bồi thƣờng của ngƣời gây thiệt hại. Qui định này đã loại trừ ngƣời gây thiệt hại có lỗi cố ý và pháp luật không qui định xem xét để giảm mức bồi thƣờng. Tuy nhiên trong trƣờng hợp ngƣời gây thiệt hại có lỗi cố ý nhƣng có sự thỏa thuận với ngƣời bị thiệt hại về mức bồi thƣờng thấp hơn thiệt hại, nếu thỏa thuận đó không trái pháp luật và đạo đức xã hội và đƣợc Tòa án thừa nhận, thì ngƣời gây thiệt hại do lỗi cố ý đƣợc miễn giảm phần bồi thƣờng thiệt hại do mình gây ra, thuộc về trƣờng hợp thứ hai. Thứ ba, Điều 621 BLDS qui định về trách nhiệm hỗn hợp trong trƣờng hợp ngƣời bị thiệt hại cũng có lỗi trong việc gây thiệt hại, thì ngƣời gây thiệt hại chỉ phải bồi thƣờng tƣơng ứng với mức độ lỗi của mình. Trong BLDS của nƣớc CHXHCN Việt nam không có qui định về mức độ lỗi, di vậy việc xác định trách nhiệm hỗn hợp trong trƣờng hợp cả ngƣời gây thiệt hại và ngƣời bị thiệt hại đều có lỗi gây ra thiệt hại thì mỗi bên phải chịu trách nhiệm dân sự tƣơng ứng với mức độ lỗi của mình. Mức độ lỗi trong trƣờng hợp này đƣợc xác định dựa trên những cơ sở lý luận pháp luật hình sự trong việc phân biệt mức độ lỗi vô ý vì quá cẩu thả, vô ý vì quá tự tin của một ngƣời mà gây ra thiệt hại thì tƣơng ứng với nó mức bồi thƣờng thiệt hại có khác nhau. Nhƣ cách đặt vấn đề ở phần đầu bài viết này, thì lỗi phản ánh yếu tố tâm lý của con ngƣời, có tác động trực tiếp đến hành vi của ngƣời đó và thiệt hại xảy ra do hành vi vô ý vì cẩu thả, vô ý vì quá tự tin mà gây ra thiệt hại đã phản ánh yếu tố tâm lý chủ quan của ngƣời đó. Việc xác định trách nhiệm hỗn hợp căn cứ vào mức độ lỗi của mỗi bên đã có tính thuyết phục, bởi tính hợp lý của cách 15
Luận văn thạc sĩ: Giới hạn trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong dịch vụ bưu chính ở Việt Nam xác định đó. Qua phân tích trên, chúng tôi đã loại trừ trƣờng hợp cả ngƣời bị thiệt hại và ngƣời gây thiệt hại đều có lỗi cố ý trong việc gây thiệt hại, mong muốn thiệt hại xảy ra cho nhau và cho chính bản thân mình. Khi phân tích yếu tố lỗi trong trách nhiệm bồi thƣơng thiệt hại ngoài hợp đồng cần thiết phải hiểu rõ quy định tại Điều 621 BLDS: "Nếu thiệt hại xảy ra hoàn toàn do lỗi của ngƣời bị thiệt hại, thì ngƣời gây thiệt hại không phải bồi thƣờng". a. Nếu thiệt hại xảy ra hoàn toàn do lỗi của ngƣời bị thiệt hại cho dù lỗi đó là vô ý hay cố ý, mà ngƣời gây thiệt hại hoàn toàn không có lỗi thì ngƣời gây thiệt hại không phải bồi thƣờng. Trƣờng hợp này phù hợp với việc gây thiệt hại trong tình huống bất ngờ. b. Ngƣời gây thiệt hại có lỗi vô ý và ngƣời bị thiệt hại cũng có lỗi vô ý trong việc gây ra thiệt hại thì trách nhiệm này là trách nhiệm hỗn hợp. c. Ngƣời gây thiệt hại có lỗi vô ý, ngƣời bị thiệt hại có lôi cố ý thì ngƣời gây thiệt hại không phải bồi thƣờng. Nhƣ vậy, thiệt hại xảy ra hoàn toàn do lỗi của ngƣời bị thiệt hại cho dù lỗi đó có ở hình thức này hay hình thức khác, ở mức độ này hay mức độ khác thì ngƣời gây thiệt hại không có trách nhiệm bồi thƣờng. Tuy nhiên đối với lĩnh vực dịch vụ, xuất phát từ thói quen và đặc thù kinh doanh, việc thực hiện không đúng với cam kết với khách hàng đƣợc xem là có lỗi. Cụ thể là, việc thực hiện không đúng cam kết với khách hàng có thể bao gồm: Thứ nhất: Chuyển phát chậm thời gian cam kết, thời gian cam kết ở đây đƣợc hiểu là thời gian toàn trình cung cấp dịch vụ mà doanh nghiệp phải công bố theo quy định pháp luật; 16
Luận văn thạc sĩ: Giới hạn trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong dịch vụ bưu chính ở Việt Nam Thứ hai: Làm mất mát, hƣ hại bƣu gửi. Việc mất mất mát, hƣ hại bƣu gửi có thể xảy ra tại bất cứ giai đoạn nào trong qúa trình vận chuyển, xử lý bƣu gửi. Thứ ba: Dịch vụ cung cấp không đáp ứng đƣợc sự hài lòng với khách hàng. Sự không hài lòng có thể xuất phát từ cách thức phục vụ của các nhân viên chuyển phát, nhân viên giao dịch. Hầu hết các doanh nghiệp bƣu chính thừa nhận việc không thực hiện đúng cam kết với khách hàng là do lỗi của doanh nghiệp. Về mối quan hệ nhân quả giữa lỗi và thiệt hại: Về mặt lý luận có thể hiểu mối quan hệ nhân quả giữa lỗi và thiệt hại nghĩa là lỗi chính là nguyên nhân dẫn tới các thiệt hại phát sinh trên thực tế. Trong lĩnh vực bƣu chính, việc quản lý quá trình vận chuyển, khác một cách không cẩn thận, đúng quy trình có khả năng làm thất lạc các bƣu gửi của khách hàng. Về phía khách hàng, họ không quan tâm tới quy trình khai thác của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ bởi khi sử dụng dịch vụ thì trách nhiệm bảo vệ an toàn cho bƣu gửi và chuyển phát đúng cam kết luôn thuộc về doanh nghiệp cung cấp. Có thể thấy, trong mọi trƣờng hợp nếu khách hàng chứng minh đƣợc mình đã sử dụng dịch vụ và doanh nghiệp cung cấp không chứng minh đƣợc việc đã phát bƣu gửi thì có thể coi rằng doanh nghiệp có lỗi dẫn đến việc làm mất bƣu gửi gây thiệt hại vật chất cho khách hàng. 17
Luận văn thạc sĩ: Giới hạn trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong dịch vụ bưu chính ở Việt Nam Đối với lĩnh vực dịch vụ nói chung và dịch vụ bƣu chính nói riêng, các quy định về trách nhiệm bồi thƣờng thiệt hại có những đặc thù nhất định khác với quy định bồi thƣờng trong Luật Dân sự. Trách nhiệm bồi thƣờng thiệt hại vừa là để bảo vệ lợi ích của khách hàng vừa là hình thức khẳng định chất lƣợng, uy tín của doanh nghiệp. Do vậy, nhiều trƣờng hợp doanh nghiệp bồi thƣờng cho khách hàng không phải dựa trên lỗi mà dựa trên sự thoả mãn của khách hàng với dịch vụ. 1.2. Một số vấn đề lý luận về giới hạn trách nhiệm bồi thƣờng thiệt hại Nếu hiểu một cách đơn giản theo nghĩa thông thƣờng, giới hạn trách nhiệm tức là mức bồi thƣờng tối đa hoặc tối thiểu mà ngƣời phải bồi thƣờng phải gánh chịu. Đôi khi trong nhiều lĩnh vực, ngƣời ta có thể gọi là giới hạn trần hoặc giới hạn sàn. Về mặt lý luận, giới hạn dƣới (sàn) thƣờng đƣợc đặt ra trong trƣờng hợp xác định một mức bồi thƣờng tối thiểu mà nhà cung cấp phải trả trong trƣờng hợp có xảy ra sự kiện mà nhà cung cấp có nghĩa vụ phải bồi thƣờng. Mức giới hạn này đặt ra nhằm để bảo vệ ngƣời bị vi phạm, giúp cho ngƣời bị vi phạm trong bất cứ trƣờng hợp nào cũng đƣợc hƣởng một mức bồi thƣờng tối thiếu nhất định. Nhƣ vậy, nếu quy định theo hƣớng mức bồi thƣờng tối thiểu thì về mặt lý luận mà nói, trong 04 yếu tố xác định trách nhiệm bồi thƣờng đã bỏ qua một yếu tố là thiệt hại. Nói một cách khác, trong trƣờng hợp có hành vi vi phạm thì ngƣời bị vi phạm sẽ luôn đƣợc bồi thƣờng ở một mức độ nhất định ngay cả khi chƣa chứng minh thiệt hại xảy ra hoặc xảy ra đến mức độ nào. Việc quy định mức giới hạn tối thiểu cũng giúp cho bên thực hiện nghĩa vụ có trách nhiệm hơn với việc thực hiện nghĩa vụ của mình. 18
Luận văn thạc sĩ: Giới hạn trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong dịch vụ bưu chính ở Việt Nam Trong khi đó giới hạn trên (trần) đƣợc đặt ra trong trƣờng hợp quy định mức tối đa mà bên vi phạm phải gánh chịu thay vì phải chịu những mức bồi thƣờng không xác định giá trị. Chính vì vậy, mức bồi thƣờng này chủ yếu là nhằm để bảo vệ ngƣời vi phạm nghĩa vụ trong trƣờng hợp ngƣời bị vi phạm yêu cầu mức bồi thƣờng quá cao, không phù hợp với thực tế. Việc xác định mức giới hạn bồi thƣờng trần hay sàn phụ thuộc vào từng lĩnh vực, giao dịch dân sự và mong muốn, định hƣớng bảo vệ bên bị vi phạm hay bên vi phạm. 1.3. Những đặc thù của dịch vụ bƣu chính liên quan đến trách nhiệm bồi thƣờng Trong mối quan hệ hợp đồng dịch vụ giữa các nhà cung cấp dịch vụ và ngƣời sử dụng dịch vụ thì điều khoản về bồi thƣờng khi có thiệt hại xảy ra thƣờng là quy định rất cần thiết nhằm tránh những tranh chấp có thể xảy ra khi một trong các bên không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của mình dẫn đến việc gấy thiệt hại cho phía bên kia. Tuy nhiên, không phải lúc nào các bên trong quan hệ hợp đồng cũng đều ý thức đầy đủ đƣợc vấn đề này khi giao kết hợp đồng nên vẫn thƣờng xuyên có nhiều tranh chấp xảy ra. Do đặc tính của ngành dịch vụ bƣu chính là bên cung cấp thƣờng đƣa ra hợp đồng mẫu và có tính áp đặt trƣớc nên nhà nƣớc cần thiết có sự can thiệp đối với một số vấn đề trong đó có việc quy định về trách nhiệm bồi thƣờng thiệt hại giữa các bên. Ngoài ra, vật gửi là đối tƣợng của dịch vụ bƣu chính cũng vô cùng đa dạng. Có những vật gửi là những tài sản có thể định lƣợng đƣợc. Tuy nhiên, có nhiều loại tài sản là các giấy tờ vốn rất có giá trị nhƣng lại rất khó trong việc định giá, ví dụ nhƣ: hộ chiếu, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất … Chính vì vậy, trách nhiệm bảo quản và cung cấp dịch 19

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.01: Bộ Luận Văn Thạc Sĩ Quản Trị Kinh Doanh MBA

165 tài liệu

2068 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.