Luận văn Thạc sĩ Ngữ văn: Mùa thu trong thơ Xuân Diệu, Lưu Trọng Lư và Quách Tấn

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƢỜNG ĐẠI HỌC VINH<br /> <br /> NGUYỄN THỊ HUYỀN<br /> <br /> MÙA THU TRONG THƠ<br /> XUÂN DIỆU, LƢU TRỌNG LƢ VÀ QUÁCH TẤN<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ NGỮ VĂN<br /> Chuyên nghành: Văn học Việt Nam<br /> Mã số: 234605<br /> Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS. TS. Nguyễn Viết Ngoạn<br /> <br /> NGHỆ AN – 2014<br /> 0<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> MỞ ĐẦU<br /> 1.<br /> <br /> Lý do chọn đề tài .................................................................................. 3<br /> <br /> 2.<br /> <br /> Lịch sự nghiên cứu vấn đề .................................................................... 6<br /> <br /> 3.<br /> <br /> Đối tượng và phạm vi nghiên cứu......................................................... 8<br /> <br /> 4.<br /> <br /> Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ........................................................ 9<br /> <br /> 5.<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu...................................................................... .9<br /> <br /> 6. Đóng góp và cấu trúc luận văn ................................................................ 10<br /> Chƣơng 1: MÙA THU NGUỒN CẢM HỨNG LỚN CỦA THƠ VIỆT NAM<br /> 1.1. Mùa thu Việt Nam nguồn cảm hứng trong nghệ thuật ........................ 11<br /> 1.2. Mùa thu trong thi ca ............................................................................. 17<br /> 1.3.Mùa thu của các nhà Thơ trong phong trào Thơ mới .......................... 26<br /> Chƣơng 2: CẢM NHẬN VỀ MÙA THU TRONG THƠ XUÂN DIỆU,<br /> LƢU TRỌNG LƢ VÀ QUÁCH TẤN<br /> 2.1. Mùa thu trong thơ Xuân Diệu .............................................................. 38<br /> 2.2. Mùa thu trong thơ Lưu Trọng Lư ........................................................ 57<br /> 2.3. Mùa thu trong thơ Quách Tấn .............................................................. 66<br /> Chƣơng 3 : NHỮNG CÁCH TÂN NGHỆ THUẬT<br /> 3.1. Cái tôi trữ tình ...................................................................................... 80<br /> 3.2. Không gian và thời gian nghệ thuật .................................................... 85<br /> 3.2.1. Ánh trăng thu và gió thu ................................................................... 85<br /> 3.2.2. Thời gian chảy trôi đem đến sự tàn phai , rơi rụng .......................... 91<br /> 3.3. Cách tân về thơ, nhạc điệu, ngôn ngữ .................................................. 93<br /> 1<br /> <br /> 3.3.1. Thể thơ ............................................................................................. 93<br /> 3.3.2. Nhạc điệu thơ .................................................................................... 95<br /> 3.3.3. Ngôn ngữ thơ .................................................................................... 99<br /> KẾT LUẬN ............................................................................................. 103<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................<br /> PHỤ LỤC .......................................................................................................<br /> <br /> 2<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> 1.<br /> <br /> Lí do chọn đề tài<br /> <br /> 1.1. Là một trong bốn mùa của năm, giữa mùa hạ nóng bức và mùa đông lạnh<br /> lẽo, mùa thu như một nhịp cầu, một sự giao thoa tuyệt vời mà tạo hóa đã ban<br /> tặng con người. Mùa thu là một mùa đẹp nhất trong năm, cảm nhận cái đẹp ấy<br /> nhà thơ Hồ ZDếnh đã từng có câu thơ “ Trời không nắng cũng không mưa; Chỉ<br /> hiu hiu rét cho vừa nhớ nhung”. Cái mơ hồ mênh mông, cái se lạnh của gió thu,<br /> cái xào xạc của lá thu, cái huyền ảo của trăng thu như gieo vào lòng người biết<br /> bao nỗi buồn. Đó là nơi cảm xúc bắt đầu, là khoảng thời gian mà tất cả chúng ta<br /> muốn hòa mình vào với thiên nhiên, với đất trời. Mùa thu đã thực sự vực dậy<br /> trong tiềm thức chúng ta những kỉ niệm êm đềm của một thời tuổi trẻ.<br /> Trong thi ca, mùa thu đã đến với biết bao thi hào lỗi lạc và cũng không ít tác giả<br /> đã nổi danh, ghi đậm dấu ấn trong lòng công chúng nhờ những thi ngôn về cái<br /> mùa đầy yêu thương này. Có lẽ bởi sự quyến rũ đầy mê hoặc của mùa thu mà<br /> hình ảnh về mùa này, cảm hứng của mùa này đã xuất hiện phổ biến trong thi ca<br /> thế giới. Những thi văn tài lỗi lạc của thế giới văn chương Tây Phương thường<br /> được nhắc nhở đến nhiều nhất là Charles Beaudelaire, Paul Verlaine, Anatole<br /> France... đã sáng tác nhiều thi phẩm ca ngợi mùa thu diễm tuyệt. Chính những<br /> trường phái thi ca lãng mạn, tượng trưng vào cuối thế kỷ 19 ở Pháp đã tạo nên<br /> những ảnh hưởng sâu đậm, đối với các thi sĩ Việt Nam như trường hợp của<br /> Xuân Diệu, Lưu Trọng Lư, Thế Lữ, Huy Cận, Vũ Đình Liên... Điển hình như<br /> những mùa thu trong thi ca Pháp thế kỉ 19 với các tác phẩm Mùa thu của<br /> Lamactin, Thu ca của Baudelaire, Thu Khúc của Veclen. Hay trong Đường thi<br /> của Bạch Cư Dị, ta đã bắt gặp Tảo thu độc dạ, Thu sơ. Đồng thời trong thơ trung<br /> đại Việt Nam, mùa thu luôn là nơi gửi gắm tâm tư, tình cảm của thi nhân: Đó là<br /> Thôn xá thu châm, Thu dạ lữ cảm, Thu dạ khách cảm, Thu nhật ngẫu thành của<br /> <br /> 3<br /> <br /> Nguyễn Trãi. Với đại thi hào Nguyễn Du có tác phẩm Thu chi, Thu dạ, Thu nhật<br /> kí hứng, Sơ thu cảm hứng. Ngô Thì Nhậm có Thu thu tứ tuyệt, Tống thu…<br /> Nói như thế để thấy được mùa thu đẹp biết bao nhiêu, quyến luyến và khêu<br /> gợi biết bao nhiêu. Người xưa đã có một quan niệm về mùa thu thật là tinh tế và<br /> sâu sắc: “Thu là thơ của đất trời, thơ là thu của lòng người”. Quả thật, khoảnh<br /> khắc mùa thu đã mang lại những cảm nhận, những rung động thật sâu lắng và<br /> đẹp đẽ trong lòng người. Có thể còn ai đó đang hoài nghi cách nhìn kì diệu ấy về<br /> mùa thu của người xưa. Nhưng nếu một lần đọc những bài thơ về mùa thu của<br /> các nhà thơ trong phong trào Thơ mới ( 1932- 1945) thì chắc hẳn nỗi hoài nghi<br /> ấy sẽ tan biến .<br /> 1.2. Như chúng ta đã biết, sự ra đời của Thơ mới đã làm thay đổi cả bộ mặt của<br /> thi đàn Việt Nam thời ấy, đến nỗi chưa đầy mười năm sau, tổng kết lại phong<br /> trào Thơ mới thì Hoài Thanh và Hoài Chân đã nhất quyết khẳng định: “ Tôi quả<br /> quyết rằng trong lịch sự thi ca Việt Nam chưa bao giờ có một thời đại phong<br /> phú như thời đại này. Chưa bao giờ người ta thấy xuất hiện một hồn thơ rộng<br /> mở như Thế Lữ, mơ màng như Lưu Trọng Lư, hùng tráng nhu Huy Thông, trong<br /> sáng như Nguyễn Nhược Pháp, ảo não như Huy Cận, quê mùa như Nguyễn<br /> Bính, kì dị như Chế Lan Viên… và thiết tha, rạo rực, băn khoăn như Xuân<br /> Diệu” [38.32]<br /> 1.3. Đến với Thơ mới, trước hết người đọc đã cảm nhận được những âm hưởng<br /> đặc trưng rất mới mẻ vang lên từ chính tâm hồn xôn xao, rạo rực đầy thiết tha và<br /> khao khát của các thi nhân. Các nhà Thơ mới đã nhìn thiên nhiên, cảm nhận<br /> không khí của đất trời không phải bằng những công thức ước lệ như thơ ca thời<br /> trung đại. Họ đã nhìn thiên nhiên bằng chính đôi mắt của mình, rung động với<br /> cảnh sắc của đất trời bằng chính trái tim nghệ sĩ chân thành của họ. Bởi vậy mà<br /> thiên nhiên và cảnh vật đi vào trang thơ của các thi sĩ không còn những “ tùng,<br /> <br /> 4<br /> <br />