Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Cải cách thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân thành phố Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng

Chia sẻ: Tuhai999 Tuhai999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:150

Thêm vào BST

Báo xấu

76
lượt xem 17
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của luận văn là trên cơ sở nghiên cứu cơ sở lý luận về cải cách TTHC, xem xét, đánh giá một cách toàn diện thực trạng, những kết quả đạt được của cải cách TTHC tại UBND thành phố Cao Bằng. Luận văn đề xuất những giải pháp tích cực, phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương và xu hướng phát triển chung của đất nước nhằm nâng cao hiệu quả cải cách TTHC tại UBND thành phố Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Cải cách thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân thành phố Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… .…/…. HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA VŨ NHƢ HẠNH CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ CAO BẰNG, TỈNH CAO BẰNG LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI - 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… .…/…. HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA VŨ NHƢ HẠNH CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ CAO BẰNG, TỈNH CAO BẰNG LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN THỊ THU VÂN HÀ NỘI - 2018
Phó Giáo sư, Nguyễn Thị Thu Vân Vũ Nhƣ Hạnh
Ủy ban nhân dân Tôi x 8 năm 2018 Vũ Nhƣ Hạnh
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT 1. CCHC Cải cách hành chính 2. HCNN Hành chính nhà nước 3. HĐND Hội đồng nhân dân 4. TTHC Thủ tục hành chính 5. UBND Ủy ban nhân dân
MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài luận văn ........................................................................ 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn ................................. 3 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn ......................................................... 6 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn ....................................... 7 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn .................. 7 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn ................................................. 9 7. Kết cấu của luận văn ................................................................................. 9 Chƣơng 1. CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ THUỘC TỈNH ........ 10 1.1. Khái quát về TTHC tại UBND thành phố thuộc tỉnh .......................... 10 1.1.1. Khái niệm và đặc điểm của TTHC ................................................ 10 1.1.2. Vai trò của TTHC .......................................................................... 13 1.1.3. TTHC tại UBND thành phố thuộc tỉnh ......................................... 16 1.2. Cải cách TTHC tại UBND thành phố thuộc tỉnh ................................. 16 1.2.1. Khái niệm, sự cần thiết, ý nghĩa và nhiệm vụ cải cách TTHC...... 16 1.2.2. Yêu cầu cải cách TTHC tại UBND thành phố thuộc tỉnh ............. 22 UBND thành phố thuộc tỉnh.................................................................... 24 1.2.4. Nội dung cải cách TTHC tại UBND thành phố thuộc tỉnh ................ 30 1.3. Các yếu tố tác động đến cải cách TTHC.............................................. 30 1.3.1. Yếu tố chủ quan ............................................................................. 35 1.3.2. Yếu tố khách quan ......................................................................... 39 1.4. Kinh nghiệm cải cách TTHC tại UBND thành phố thuộc tỉnh tại một số địa phương trong nước ................................................................................ 39 1.4.1. Thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh ......................................... 39 1.4.2. Thành phố Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hóa ........................................... 42 1.4.3. Thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định .......................................... 43 1.4.4. Bài học kinh nghiệm cho thành phố Cao Bằng ............................ 44
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ CAO BẰNG, TỈNH CAO BẰNG 47 2.1. Khái quát chung về thành phố Cao Bằng............................................. 47 ............... 47 2.1.2. Tình hình kinh tế, văn hóa – xã hội, an ninh quốc phòng ............. 47 ............................ 51 2.1.4. Cơ cấu tổ chức bộ máy của UBND thành phố Cao Bằng ............ 52 2.2. Tình hình thực hiện cải cách ........53 2.2.1. Về tuyên truyền, phổ biến thông tin, công khai TTHC cho công dân, tổ chức ............................................................................................. 53 2.2.2. Về số lượng, chất lượng công chức tại Bộ phận "một cửa" ......... 55 2.2.3. Công tác đào tạo, bồi dưỡng, đánh giá công chức làm việc tại Bộ phận "một cửa"........................................................................................ 57 2.2.4. Về điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị .................................... 58 2.2.5. Về quá trình triển khai tổ chức thực hiện cải cách TTHC tại UBND thành phố Cao Bằng.................................................................... 60 2.3. Công tác kiểm tra, đánh giá ................................................................. 67 2.4. Đánh giá tình hình thực hiện cải cách TTHC tại UBND thành phố Cao Bằng ........................................................................................... 69 2.4.1. Đánh giá chung ............................................................................. 69 2.4.2. Những kết quả đạt được ................................................................ 71 2.4.3. Những tồn tại, hạn chế .................................................................. 74 2.4.4. Nguyên nhân.................................................................................. 78 Chƣơng 3. PHƢƠNG HƢỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP TIẾP TỤC CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ CAO BẰNG .......................................................................... 83 3.1. Phương hướng cải cách TTHC tại UBND thành phố Cao Bằng ......... 83 3.2. Một số giải pháp nhằm tiếp tục cải cách TTHC tại UBND thành phố Cao Bằng ..................................................................................................... 85
3.2.1. Tăng cường sự chỉ đạo, điều hành về cải cách TTHC tại UBND thành phố Cao Bằng................................................................................ 85 3.2.2. Hoàn thiện các quy chế, quy định ................................................. 86 3.2.3. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức và quan tâm đến chế độ đãi ngộ cho đội ngũ công chức làm việc tại bộ phận "một cửa" 89 3.2.4. Đẩy mạnh hiện đại hóa phương thức làm việc và cơ sở vật chất . 92 3.2.5. Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục ý thức pháp luật về cải cách TTHC cho cán bộ, công chức và công dân, tổ chức ..... 95 3.2.6. Giải pháp về kiểm tra, giám sát ................................................... 97 3.2.7. Triển khai thực hiện có hiệu quả mô hình “một cửa liên thông” từ UBND xã, phường đến UBND thành phố theo hướng hiện đại, phù hợp với thực tiễn địa phương ......................................................................... 98 ............................................................................................ 100 3.3.1. Đối với Chính phủ ....................................................................... 100 .................................................... 101 3.3.3. Đối với UBND thành phố Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng ................. 101 KẾT LUẬN .................................................................................................. 103
DANH MỤC BẢNG, PHỤ LỤC Bảng 2.1. Cơ cấu trình độ của đội ngũ công chức làm việc tại Bộ phận "một cửa". Bảng 2.2. Số TTHC được giải quyết tại Bộ phận "một cửa" của UBND thành phố Cao Bằng tính đến hết tháng 12 năm 2017. Bảng 2.3 Kết quả tiếp nhận và trả hồ sơ hành chính tại UBND thành phố Cao Bằng theo cơ chế "một cửa" từ năm 2013 – 2017. Bảng 2.4. Kết quả giải quyết TTHC tại Bộ phận "một cửa" của UBND thành phố Cao Bằng trong một số lĩnh vực cụ thể từ năm 2013 – 2017. Phụ lục 1. Các TTHC cụ thể trong từng lĩnh vực.
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Cải cách thủ tục hành chính (TTHC) là một trong những nhiệm vụ quan trọng, cần thiết của tiến trình đổi mới, phát triển và hội nhập của mỗi quốc gia. Cải cách TTHC là nhiệm vụ trọng tâm luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm thực hiện nhằm đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ, đơn giản, công khai, minh bạch của TTHC, giúp giảm chi phí, tiết kiệm thời gian cho các tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp; từ đó tạo sự thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp trong tiếp cận, tham gia giám sát và thực hiện TTHC. Đồng thời, tăng cường trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong thực thi nhiệm vụ, góp phần hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước; tăng cường lòng tin của người dân, của doanh nghiệp vào môi trường kinh doanh của đất nước; góp phần phòng, chống tham nhũng và lãng phí có hiệu quả, thiết thực. Hiện nay, trong con mắt của người dân thì TTHC luôn phức tạp, rườm rà, thiếu công khai, minh bạch thậm chí là nhiêu khê, gây ách tắc, kìm hãm các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội, việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ của công dân cũng như sự hoạt động nhịp nhàng của bộ máy hành chính nhà nước (HCNN) và điều đáng ngại là nó đã làm giảm lòng tin của nhân dân vào Đảng, Nhà nước và chế độ. Để tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các thành phần kinh tế và thu hút nguồn đầu tư nước ngoài trong thời kỳ hội nhập phát triển kinh tế thì cải cách TTHC, đơn giản hoá các khâu trong quá trình giải quyết công việc của cá nhân, tổ chức có một vai trò và ý nghĩa vô cùng quan trọng. Từ trước đến nay, nhà nước ta luôn quan tâm và tạo nhiều điều kiện thuận lợi để cải cách hành chính (CCHC) được tiến hành thông suốt và đạt hiệu quả cao, Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản để hướng dẫn cải cách 1
TTHC như Nghị quyết số 38/CP ngày 04/5/1994 về Cải cách một bước TTHC trong việc giải quyết công việc của công dân và tổ chức, mở đầu cho việc đơn giản hóa TTHC, đã tạo bước đột phá lớn trong hoạt động nâng cao hiệu quả quản lý của các cơ quan nhà nước trên tất cả mọi lĩnh vực. Tiếp đó, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành một loạt các quy định tạo hành lang pháp lý cơ bản cho việc triển khai thực hiện cải cách TTHC theo hướng đổi mới, đáp ứng được nhu cầu của - - - - -CP n - - Về thực hiện mô hình một cửa, một cửa liên thông, từ năm 2003 đến nay, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành liên tục các văn bản điều chỉnh, thay thế để hoàn thiện việc thực hiện mô hình này như: Quyết định số 181/2003/QĐ-TT - phương; Nghị định số 61/2018/NĐ-CP ngày 23/4/2018 của Chính phủ về thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông trong giải quyết thủ tục hành chính, thay thế Quyết định số 09/2015/QĐ-TTg ngày 25/3/2015 về Ban hành Quy chế thực hiện cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông tại cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương. 2
CCHC Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện, bên cạnh những kết quả đạt được như TTHC được công khai, giảm hẳn tình trạng gây phiền hà, sách nhiễu tổ chức, công dân; tinh thần, trách nhiệm, năng lực chuyên môn của cán bộ, công chức được nâng lên đáng kể thì vẫn còn những tồn tại nhiều vấn đề bức xúc, biểu hiện của việc TTHC còn rườm rà, thủ tục chồng chéo, trùng lặp, chưa ban hành kịp thời gây khó khăn cho công dân trong quá trình giải quyết công việc. Những hạn chế này cần phải được khắc phục kịp thời để phù hợp với những thay đổi của thực tiễn địa phương cũng như tình hình phát triển kinh tế - xã hội của cả nước. Công cuộc CCHC nói chung và cải cách TTHC nói riêng phải được thực hiện thường xuyên, liên tục. Vì vậy việc nghiên cứu về cải cách TTHC và đưa ra giải pháp thực hiện hiệu quả công tác này cho địa phương là rất cần thiết. Xuất phát từ thực tế trên và để góp phần nâng cao hiệu quả cải cách TTHC tại UBND thành phố Cao Bằng, học viên lựa chọn đề tài "Cải cách thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân thành phố Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng" cho luận văn thạc sĩ Quản lý công của mình. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Trong những năm gần đây, vấn đề của cách TTHC nói chung đã được nhiều tác giả quan tâm và tập trung nghiên cứu như: * Sách, báo - “Thủ tục hành chính - Lý luận và thực tiễn” do GS.TSKH Nguyễn Văn Thâm và PGS.TS Võ Kim Sơn biên soạn (Nxb Chính trị Quốc gia, 2002). Trong cuốn sách này, hai tác giả đã trình bày những vấn đề lý luận cơ bản liên quan đến TTHC, được minh chứng bằng thực tiễn không chỉ trong TTHC ở nước ta mà cả ở một số nước trên thế giới. 3
- "Cải cách thủ tục hành chính” (Nxb Chính trị Quốc gia, 2003), GS.TSKH Nguyễn Văn Thâm và PGS.TS Võ Kim Sơn đã khẳng định cải cách TTHC là một nội dung quan trọng trong CCHC nói chung và cải cách thể chế hành chính nhà nước nói riêng. Ở Việt Nam hiện nay, cải cách TTHC mặc dù đã có nhiều chuyển biến tích cực song vẫn còn hạn chế như: Số lượng thủ tục nhiều, chất lượng thủ tục thấp, nhiều phiền hà trong giải quyết TTHC, hiệu quả cải cách thủ tục chưa tốt. Để khắc phục những hạn chế này cần phải đẩy mạnh đơn giản hóa nội dung TTHC, mở rộng liên thông TTHC nhằm giảm bớt số lượng TTHC, tăng cường tính phục vụ trong thực thi TTHC. - “Cải cách thủ tục hành chính nhà nước - Thực trạng, nguyên nhân, giải pháp” (Nxb Thống kê, Hà Nội 2007), Ông Thang Văn Phúc - Nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ đã chuyển tải tới bạn đọc cái nhìn bao quát và thực tế về công tác cải cách TTHC tại Việt Nam, nguyên nhân của những hạn chế, đồng thời cung cấp những giải pháp thiết thực giúp tháo gỡ những hạn chế nêu trên. - Những vấn đề cơ bản về thực hiện thủ tục hành chính - Học viện Hành chính Quốc gia (1995); - Giáo trình Thủ tục hành chính - Học viện Hành chính Quốc gia (2012); - Các giải pháp cải cách hành chính ở Việt Nam - TS Nguyễn Ngọc Hiến (2001); - Từ mô hình "một cửa" một số giải pháp để cải cách dịch vụ hành chính công, thông tin khoa học hành chính - PGS.TS Lê Chi Mai (2005); - Kỷ yếu Hội thảo của Học viện hành chính quốc gia năm 2010 với chủ đề “Cải cách hành chính nhà nước ở Việt Nam dưới góc nhìn của các nhà khoa học”. * Một số những luận văn cao học nghiên cứu những vấn đề liên quan đến cải cách TTHC 4
- Luận văn Thạc sĩ của tác giả Đào Thị Oanh: “Cải cách thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân quận Thanh Xuân”, năm 2014. Theo quan điểm của tác giả, vấn đề nhận thức của lãnh đạo cơ quan hành chính các cấp, của đội ngũ cán bộ cũng như của người dân và cộng đồng doanh nghiệp là yếu tố rất quan trọng góp phần vào mang lại những kết quả mới cho công cuộc cải cách TTHC. Trên cơ sở đánh giá thực trạng, phân tích nguyên nhân cũng như xác định rõ tầm quan trọng, cần thiết của việc cải cách TTHC tại UBND quận Thanh Xuân, tác giả đã đề xuất, kiến nghị một hệ thống gồm ba nhóm giải pháp nhằm góp phần hoàn thiện sự nghiệp cải cách TTHC nói chung và công tác cải cách TTHC tại UBND quận Thanh Xuân nói riêng. - Luận văn Thạc sĩ của tác giả Đỗ Thị Toan với đề tài: “Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông trong lĩnh vực đăng ký kinh doanh tại Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bắc Ninh”, năm 2012. Trong nghiên cứu của mình, tác giả đã khái quát thực trạng, những kết quả đạt được cùng khó khăn, vướng mắc trong thực hiện cải cách TTHC theo cơ chế một cửa liên thông tại tỉnh Bắc Ninh nói chung và trong lĩnh vực đăng ký kinh doanh tại Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bắc Ninh nói riêng. Từ đó, đề xuất các giải pháp hữu hiệu trong xử lý những khó khăn, vướng mắc còn tồn tại. - Luận văn thạc sĩ của tác giả Nguyễn Thị Hồng với đề tài: "Cải cách thủ tục hành chính lĩnh vực Tài nguyên và Môi trường tại Ủy ban nhân dân huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội", năm 2015. Luận văn đã là rõ các vấn đề lý luận về TTHC, cải cách TTHC, cải cách TTHC theo cơ chế "một cửa"; đánh giá thực trạng cải cách TTHC lĩnh vực Tài nguyên và Môi trường tại Ủy ban nhân dân huyện Gia Lâm, làm rõ kết quả giải quyết TTHC, những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân; căn cứ vào kết quả đánh giá thực trạng, đề xuất các giải pháp phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả cải cách TTHC thuộc lĩnh vực Tài nguyên và Môi trường tại Ủy ban nhân dân huyện Gia Lâm. 5
- Luận văn thạc sĩ của tác giả Nguyễn Thùy Lan với đề tài: “Cải cách hành chính nhà nước ở quận Đống Đa, thành phố Hà Nội”, năm 2017. Kết quả nghiên cứu của luận văn là cơ sở cho các cán bộ quản lý ở cấp địa phương tại quận Đống Đa và các địa phương tham khảo, áp dụng trong việc thực hiện cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2016 - 2020, giai đoạn 2 thực hiện Nghị quyết số 30C/NQ-CP ngày 08/11/2011 về chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011 - 2020 của Chính phủ. Nhìn chung, các công trình nghiên cứu nêu trên đã đưa ra những vấn đề lý luận và thực tiễn về cải cách TTHC ở các góc độ nghiên cứu hoặc tiếp cận khác nhau, điều này đã giúp tác giả bổ sung, hoàn thiện những vấn đề cơ sở lý luận và thực tiễn về cải cách TTHC ở nước ta trong quá trình nghiên cứu. Tuy nhiên, đến thời điể ả THC tại UBND thành phố Cao Bằng. Mặc dù được lựa chọn là một trong những nội dung quan trọng của Chương trình tổng thể CCHC nhà nước, nhưng các vấn đề nghiên cứu về cải cách TTHC tại UBND thành phố Cao Bằng mới chỉ dừng lại ở các báo cáo, tổng kết của địa phương mà chưa có công trình chuyên khảo đi sâu nghiên cứu vấn đề cải cách TTHC tại UBND thành phố Cao Bằng. Dó đó, việc nghiên cứu c UBND thành phố Cao Bằng là hoàn toàn cần thiết, trên cơ sở đó tìm hiểu những khó khăn, hạn chế và áp dụng những giải pháp phù hợp với tình hình thực tiễn tại UBND thành phố Cao Bằng nói riêng và UBND các huyện trong cả tỉnh Cao Bằng nói chung. Bởi vậy, tôi lựa chọn đề tài này nhằm tìm hiểu một cách tương đối toàn diện, hệ thống về cải cách TTHC tại UBND thành phố Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích Trên cơ sở nghiên cứu cơ sở lý luận về cải cách TTHC, xem xét, đánh 6
giá một cách toàn diện thực trạng, những kết quả đạt được của cải cách TTHC tại UBND thành phố Cao Bằng. Luận văn đề xuất những giải pháp tích cực, phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương và xu hướng phát triển chung của đất nước nhằm nâng cao hiệu quả cải cách TTHC tại UBND thành phố Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng. 3.2. Nhiệm vụ - Hệ thống hóa lý thuyết về cải cách TTHC. - Tìm hiểu kinh nghiệm thực hiện cải cách TTHC tại một số địa phương ở Việt Nam. - Nghiên cứu, phân tích, đánh giá tình hình thực hiện cải cách TTHC tại UBND thành phố Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng. - Chỉ ra một số kết quả đạt được và những hạn chế, nguyên nhân của những hạn chế đó trong việc thực hiện cải cách TTHC tại UBND thành phố Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng. - Xác định phương hướng và đề xuất một số giải pháp để nâng cao hiệu quả công tác cải cách TTHC tại UBND thành phố Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn là công tác cải cách TTHC tại UBND thành phố Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng. 4.2. Phạm vi nghiên cứu: thuộc thẩm quyền giải quyết của 5 năm, từ năm 2013 đến năm 2017. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn 5.1. Phương pháp luận 7
Luận văn sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, dựa trên phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử; những quan điểm của Đảng và Nhà nước về CCHC nói chung và cải cách TTHC nói riêng trong giải quyết các vấn đề lý luận và thực tiễn. 5.2. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Là cách thức nghiên cứu dựa trên cơ sở nghiên cứu các văn bản, tài liệu đã có và bằng các thao tác tư duy logic để rút ra các kết luận cần thiết. Tác giả áp dụng phương pháp này để thu thập được những thông tin như: Cơ sở lý thuyết về cải cách TTHC cũng như cơ chế “một cửa”, các quy định pháp luật liên quan đến việc thực hiện cơ chế “một cửa”, các báo cáo thống kê và kinh nghiệm về cải cách TTHC. - Phương pháp quan sát: Là phương pháp nghiên cứu bằng cách trực tiếp theo dõi, giám sát hành vi ứng xử và ghi chép lại các vấn đề có liên quan đến đối tượng. Tác giả áp dụng phương pháp này để tìm ra các mặt hạn chế tồn tại và yếu tố, nguyên nhân ảnh hưởng đến việc nâng cao hiệu quả hoạt động cải cách TTHC tại UBND thành phố Cao Bằng. - Phương pháp khảo sát điều tra xã hội học: Là phương pháp thu thập thông tin thông qua bảng câu hỏi in sẵn. Người được hỏi trả lời ý kiến của mình bằng cách điền vào các ô tương ứng theo một quy ước nào đó. Tác giả áp dụng phương pháp này nhằm thu thập, phân tích, tổng hợp thông tin về các ý kiến nhìn nhận, đánh giá kết quả thực hiện công tác cải cách TTHC tại UBND thành phố Cao Bằng. Tại nghiên cứu này, tác giả tiến hành phát 08 phiếu khảo sát đối với công chức làm việc tại Bộ phận "một cửa" của UBND thành phố Cao Bằng và 70 phiếu khảo sát đối với công dân, tổ chức đến giao dịch tại Bộ phận "một cửa" của UBND thành phố Cao Bằng. 8
- Phương pháp thống kê: Là phương pháp khoa học để thu thập thông tin xã hội phục vụ mục đích nghiên cứu, được ứng dụng thường xuyên trong thu thập và xử lý dữ liệu phục vụ nghiên cứu định lượng, đồng thời việc sử dụng phương pháp thống kê để tóm tắt thông tin nhằm hỗ trợ cho việc tìm hiểu rõ vấn đề nghiên cứu. Trên cơ sở đó tác giả đưa ra kết luận về nội dung nghiên cứu dựa trên các số liệu và giúp cho việc dự báo xu hướng diễn biến của vấn đề nghiên cứu trong thời gian tới. Đối với đề tài này tác giả thống kê những số liệu liên quan đến hoạt động cải cách TTHC từ năm 2013 đến năm 2017 để qua đó đánh giá được thực trạng đề tài. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn Luận văn là công trình nghiên cứu một cách tương đối toàn diện, có hệ thống và tập trung hệ thống hoá cơ sở lý luận về CCHC và cải cách TTHC tại UBND thành phố Cao Bằng, đánh giá những kết quả đạt được và hạn chế của quá trình cải cách, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm tiếp tục nâng cao hơn nữa chỉ số hiệu quả cải cách TTHC tại địa phương. Những kết quả nghiên cứu của luận văn sẽ góp phần thực hiện tốt công tác cải cách TTHC tại UBND thành phố Cao Bằng nói riêng và có thể nhân rộng ra các đơn vị khác trong phạm vi toàn tỉnh Cao Bằng. 7. Kết cấu của luận văn thì gồm có ba chương: Chương 1: Cơ sở khoa học về cải cách thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân thành phố thuộc tỉnh. Chương 2: Thực trạng cải cách thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân thành phố Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng. Chương 3: Phương hướng và giải pháp nâng cao hiệu quả cải cách thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân thành phố Cao Bằng. 9
Chƣơng 1 CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ THUỘC TỈNH 1.1. Khái quát về TTHC tại UBND thành phố thuộc tỉnh 1.1.1. Khái niệm và đặc điểm của TTHC 1.1.1.1. Khái niệm TTHC TTHC có vị trí và vai trò đặc biệt quan trọng đối với đời sống và sự phát triển xã hội nói chung. Để giải quyết một công việc nhất định đều cần có những thủ tục phù hợp. Theo nghĩa thông thường, thủ tục có nghĩa là phương cách giải quyết công việc theo một trình tự nhất định, một thể thống nhất. Cũng có thể hiểu thủ tục là những quy tắc, chế độ, phép tắc hay quy định chung phải tuân theo khi làm việc công. Theo Luật Hành chính, TTHC là trình tự thực hiện, hình thức hoạt động của một cơ quan hành chính nhà nước (HCNN). Các TTHC có mục đích thiết lập trật tự hoạt động quản lý nhà nước trong mọi lĩnh vực. Nó gồm toàn bộ các quy tắc pháp lý quy định về trình tự, trật tự thực hiện thẩm quyền của các cơ quan nhà nước trong việc giải quyết nhiệm vụ của nhà nước và công việc liên quan đến công dân tạo thành một hệ thống quy phạm về thủ tục, bắt buộc các cơ quan quản lý nhà nước cũng như các công chức nhà nước phải tuân theo. Như vậy, TTHC là trình tự, thẩm quyền trong hoạt động hành chính nhà nước, là cách thức mà nhà nước áp dụng để làm cho các quy định của luật pháp có được sự đảm bảo thống nhất quá trình thực thi và áp dụng vào đời sống. Theo Giáo trình thủ tục hành chính của Học viện Hành chính Quốc gia: “Thủ tục hành chính là trình tự, cách thức giải quyết công việc của các cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền trong mối quan hệ nội bộ của hành chính và giữa các các cơ quan hành chính nhà nước với các tổ chức và cá 10
nhân công dân. Nó giữ vai trò đảm bảo cho công việc đạt được mục đích đã định, phù hợp với thẩm quyền của các cơ quan nhà nước hoặc của các cá nhân, tổ chức được ủy quyền trong việc thực hiện chức năng quản lý nhà nước" [26, tr.7]. Có nhiều quan niệm về TTHC, nhưng có thể hiểu một các chung nhất Theo Điều 3 - Nghị định 63/2010/NĐ-CP về kiểm soát TTHC thì "thủ tục hành chính là trình tự, cách thức thực hiện, hồ sơ và yêu cầu, điều kiện do cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền quy định để giải quyết một công việc cụ thể liên quan đến cá nhân, tổ chức" [12, tr.1]. 1.1.1.2. Đặc điểm của TTHC Một là, TTHC do pháp luật quy định. Điều này cho thấy TTHC là một loại việc phải được hình thành bởi các quy phạm pháp luật. TTHC được nhà nước xác lập nhằm mục đích thực hiện các quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia quan hệ pháp luật hành chính. Nếu một hoạt động mà luật pháp không quy định cần những TTHC nhất định thì các nhà quản lý nhà nước không được tự đặt ra thủ tục. TTHC là một nhân tố bảo đảm cho sự hoạt động chặt chẽ, thuận lợi và đúng chức năng quản lý của cơ quan nhà nước, vì nó là những hành vi chuẩn mực cho mọi công dân, cán bộ, công chức nhà nước tuân theo và thực hiện nghĩa vụ của mình đối với nhà nước. TTHC còn là thủ tục giải quyết các công việc liên quan đến quyền, nghĩa vụ của cá nhân, tổ chức nếu không được pháp luật quy định đầy đủ và chặt chẽ thì rất khó trong việc ngăn ngừa khả năng xâm hại quyền và lợi ích hợp pháp của họ. Hai là, TTHC rất đa dạng, phong phú. TTHC là tổng thể các hoạt động diễn ra theo trình tự, được thực hiện bởi cơ quan nhà nước, công chức nhà nước nhằm giải quyết các công việc của nhà nước và các công việc liên quan đến quyền, nhiệm vụ pháp lý của công dân. Nói cách khác sự đa dạng và phong phú của TTHC được quy định bởi hoạt động quản lý nhà nước diễn ra ở 11