Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Hiện đại hóa hành chính tại Ủy ban nhân dân huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang

Chia sẻ: ViLijen ViLijen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:109

Thêm vào BST

Báo xấu

60
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn Thạc sĩ Quản lý công "Hiện đại hóa hành chính tại Ủy ban nhân dân huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang" trình bày các nội dung chính sau: Cơ sở lý luận và thực tiễn về hiện đại hóa hành chính; Thực trạng hiện đại hóa hành chính tại UBND huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang; Một số giải pháp đẩy mạnh HĐH hành chính tại UBND huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Hiện đại hóa hành chính tại Ủy ban nhân dân huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………../………….. …../…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHÙNG THỊ TUYẾT MAI HIỆN ĐẠI HÓA HÀNH CHÍNH TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN HÀM YÊN TỈNH TUYÊN QUANG LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI - NĂM 2021
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………../………….. …../…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHÙNG THỊ TUYẾT MAI HIỆN ĐẠI HÓA HÀNH CHÍNH TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN HÀM YÊN TỈNH TUYÊN QUANG LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8.34.04.03 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. LƢU KIẾM THANH HÀ NỘI - NĂM 2021
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của bản thân và không sao chép các công trình nghiên cứu của ngƣời khác để làm sản phẩm của riêng mình. Các số liệu có nguồn gốc rõ ràng, tuân thủ đúng nguyên tắc và kết quả trình bày trong luận văn đƣợc thu thập trong quá trình nghiên cứu là trung thực chƣa từng đƣợc ai công bố trƣớc đây. Tác giả hoàn toàn chịu trách nhiệm về tính xác thực và nguyên bản của luận văn. Học viên Phùng Thị Tuyết Mai
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này, trƣớc tiên tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc Học viện Hành chính quốc gia, Khoa Đào tạo sau Đại học; các thầy cô giáo đã trực tiếp truyền thụ, trang bị cho tôi những kiến thức cơ bản và những định hƣớng đúng đắn trong học tập và tu dƣỡng đạo đức, tạo tiền đề tốt để tôi học tập và nghiên cứu. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS. Lƣu Kiếm Thanh đã dành nhiều thời gian và tâm huyết, tận tình hƣớng dẫn, chỉ bảo cho tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài. Tôi xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo UBND huyện Hàm Yên; phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện Hàm Yên, Văn phòng HĐND&UBND huyện, Phòng Nội vụ huyện, Phòng Văn hóa và Thông tin, Trung tâm Văn hóa - Truyền thông và Thể thao huyện Hàm Yên và UBND các xã, thị trấn trên địa bàn huyện Hàm Yên đã cung cấp những thông tin cần thiết và giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài. Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, ngƣời thân và bạn bè đã quan tâm giúp đỡ, động viên và tạo điều kiện cho tôi trong học tập, tiến hành nghiên cứu và hoàn thành đề tài này. Xin chân thành cảm ơn! Học viên Phùng Thị Tuyết Mai
DANH MỤC CÁC CỤM TỪ VIẾT TẮT STT DẠNG VIẾT TẮT DẠNG ĐẦY ĐỦ 1 CBCC Cán bộ công chức 2 CCHC Cải cách hành chính 3 CNTT Công nghệ thông tin 4 CP Chính phủ 5 HĐH Hiện đại hóa 6 HTX Hợp tác xã 7 HĐND Hội đồng nhân dân 8 KH Kế hoạch 9 KT&HT Kinh tế và Hạ tầng 10 NĐ Nghị định 11 NQ Nghị quyết 12 PTNT Phát triển nông thôn 13 TB&XH Thƣơng binh và xã hội 14 TCVN Tiêu chuẩn Việt Nam 15 UBND Ủy ban nhân dân
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN DANH MỤC CÁC CỤM TỪ VIẾT TẮT PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................... 1 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ HIỆN ĐẠI HÓA HÀNH CHÍNH ................................................................................................. 9 1.1. Lý luận chung về nền hành chính ............................................................... 9 1.1.1. Khái niệm nền hành chính ....................................................................... 9 1.1.2. Các yếu tố cấu thành nền hành chính ...................................................... 9 1.1.3. Những đặc tính chủ yếu của nền hành chính ......................................... 10 1.1.4. Tính tất yếu nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả của nền hành chính nhà nước ........................................................................................................... 13 1.2. Lý luận chung về HĐH hành chính .......................................................... 15 1.2.1. Các khái niệm ......................................................................................... 15 1.2.2. Đặc điểm của HĐH hành chính ............................................................. 16 1.2.3. Nội dung HĐH hành chính .................................................................... 17 1.2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến HĐH hành chính ......................................... 21 1.3. Kinh nghiệm HĐH hành chính của một số địa phƣơng trong nƣớc ......... 23 1.3.1. Kinh nghiệm của huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc ........................... 23 1.3.2. Kinh nghiệm của huyện Trực Ninh, tỉnh Nam Định .............................. 25 1.4. Bài học kinh nghiệm đối với huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang .......... 29 TIỂU KẾT CHƢƠNG 1................................................................................... 30 Chƣơng 2 THỰC TRẠNG HIỆN ĐẠI HÓA HÀNH CHÍNH TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN HÀM YÊN, TỈNH TUYÊN QUANG ............ 31 2.1. Giới thiệu chung về huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang ........................ 31 2.1.1. Điều kiện tự nhiên .................................................................................. 31 2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội ....................................................................... 33 2.1.3. Tổ chức bộ máy và nhân sự của huyện Hàm Yên ................................. 36 2.1.4. Đánh giá chung về huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang ....................... 42 2.2. Thực trạng hiện đại hóa hành chính tại ủy ban nhân dân huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang ............................................................................................. 44 2.2.1. Công tác chỉ đạo, điều hành ................................................................... 44 2.2.2. Thực trạng ứng dụng CNTT trong hoạt động hành chính ..................... 51
2.2.3. Công bố danh mục các dịch vụ hành chính trên mạng thông tin điện tử hành chính ........................................................................................................ 60 2.2.4. Áp dụng hệ thống quản lý chất lƣợng trong các cơ quan hành chính nhà nƣớc .................................................................................................................. 63 2.2.5. Hiện đại hóa trang thiết bị, cơ sở vật chất kỹ thuật trụ sở làm việc ....... 69 2.3. Đánh giá chung về công tác HĐH hành chính tại UBND huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang ............................................................................................. 71 2.3.1. Những kết quả đạt đƣợc ......................................................................... 71 2.3.2. Một số hạn chế và nguyên nhân của hạn chế ......................................... 74 TIỂU KẾT CHƢƠNG 2................................................................................... 77 Chƣơng 3 MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH HIỆN ĐẠI HÓA HÀNH CHÍNH TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN HÀM YÊN, TỈNH TUYÊN QUANG ........................................................................................................... 79 3.1. Quan điểm, mục tiêu hiện đại hóa hành chính của ủy ban nhân dân huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang ........................................................................... 79 3.1.1. Quan điểm .............................................................................................. 79 3.1.2. Mục tiêu chung ....................................................................................... 79 3.1.3. Mục tiêu cụ thể ....................................................................................... 80 3.2. Giải pháp đẩy mạnh hiện đại hóa hành chính tại ủy ban nhân dân huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang ........................................................................... 81 3.2.1. Đẩy mạnh cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, mức độ 4 ....... 81 3.2.2. Hoàn thiện công tác xây dựng, áp dụng Hệ thống quản lý chất lƣợng ISO 9001:2015 ................................................................................................. 84 3.2.3. Hoàn thiện nội dung trang Thông tin điện tử của huyện Hàm Yên ....... 86 3.2.4. Tăng cƣờng đầu tƣ xây dựng trụ sở UBND các xã, thị trấn .................. 87 3.2.5. Nâng cao hiệu quả ứng dụng CNTT trong công tác quản lý và điều hành tại UBND huyện và UBND các xã, thị trấn ............................................ 88 3.2.6. Tăng cƣờng đào tạo, bồi dƣỡng cán bộ, công chức về hiện đại hóa hành chính ................................................................................................................. 90 3.2.7. Bố trí hỗ trợ kinh phí để thực hiện HĐH hành chính ............................ 93 TIỂU KẾT CHƢƠNG 3................................................................................... 94 KẾT LUẬN ..................................................................................................... 95 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................. 98
DANH MỤC BẢNG BIỂU Hình 1.1: Cổng thông tin giao tiếp điện tử huyện Vĩnh Tường ...................... 24 Hình 1.2: Cổng thông tin giao tiếp điện tử huyện Trực Ninh ......................... 26 Hình 2.1: Cơ cấu tổ chức bộ máy huyện Hàm Yên ......................................... 38 Hình 2.2: Tập huấn sử dụng hệ thống quản lý văn bản và điều hành ............ 53 Hình 2.3: Cổng thông tin điện tử huyện Hàm Yên .......................................... 54 Hình 2.4: Hệ thống quản lý văn bản và điều hành UBND huyện Hàm Yên ... 55 Hình 2.5: Cán bộ UBND huyện Hàm Yên hướng dẫn người dân tra cứu thông tin về thủ tục hành chính trên máy tính ........................................................... 57 Hình 2.6: Huyện Hàm Yên công bố danh mục các dịch vụ hành chính trên mạng thông tin điện tử hành chính ................................................................. 60 Hình 2.7: Trụ sở UBND xã Đức Ninh được đầu tư xây dựng mới năm 2017 .... 71 Hình 2.8: Kết quả xác định chỉ số CCHC các huyện, thành phố thuộc tỉnh Tuyên Quang ................................................................................................... 73 Hình 2.9: Kết quả xác định chỉ số hiện đại hóa hành chính các huyện, thành phố thuộc tỉnh Tuyên Quang ........................................................................... 74 Bảng 2.1: Tình hình cán bộ, công chức, viên chức thuộc UBND huyện Hàm Yên thời điểm 31/12/2019 ............................................................................... 41 Bảng 2.2: Tổng hợp số cán bộ, công chức tham gia các lớp tập huấn về ứng dụng CNTT ...................................................................................................... 52 Bảng 2.3: Kết quả triển khai dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, mức độ 4 của huyện Hàm Yên................................................................................................ 59 Bảng 2.4: Danh mục các dịch vụ hành chính cấp huyện trên mạng thông tin điện tử hành chính huyện Hàm Yên ................................................................ 61 Bảng 2.5: Danh mục các dịch vụ hành chính cấp xã trên mạng thông tin điện tử hành chính huyện Hàm Yên ........................................................................ 62 Bảng 2.6: Đối tượng, nội dung, thời gian thực hiện xây dựng và áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng Tiêu chuẩn quốc gia TCVN ISO 9001:2015 .......... 66 Bảng 2.7: Danh mục UBND các xã, thị trấn ở huyện Hàm Yên được đầu tư xây dựng mới trong giai đoạn 2017-2019....................................................... 70
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Xây dựng nền hành chính theo hƣớng chuyên nghiệp, hiện đại, chuyển từ “quản lý” sang “phục vụ” là mục tiêu mà các cơ quan hành chính nhà nƣớc đang hƣớng tới. Để thực hiện đƣợc mục tiêu này, yêu cầu đặt ra là phải tiếp tục HĐH nền hành chính, đẩy mạnh ứng dụng CNTT vào hoạt động quản lý nhà nƣớc. Đồng thời, cần tăng cƣờng hơn nữa vai trò lãnh đạo của các cấp ủy đảng, ngƣời đứng đầu các cơ quan hành chính nhà nƣớc; tiếp tục kiện toàn, đổi mới, hoàn thiện tổ chức bộ máy theo hƣớng tinh gọn; xây dựng, nâng cao chất lƣợng đội ngũ CBCC, viên chức, coi đây vừa là mục tiêu vừa là động lực của CCHC. Hàm Yên là huyện miền núi n m về phía Tây Bắc của tỉnh Tuyên Quang, trung tâm huyện cách thành phố Tuyên Quang 42 km theo Quốc lộ 2). Huyện Hàm Yên có 18 đơn vị hành chính, gồm 01 thị trấn và 17 xã. Năm 2019, huyện Hàm Yên có trên 31.800 hộ, dân số trên 120.000 ngƣời. Huyện có phía Bắc giáp huyện Bắc Quang, tỉnh Hà Giang; phía Nam giáp huyện Yên Sơn; phía Đông giáp huyện Chiêm Hóa; phía Tây giáp huyện Yên Bình và huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái. Những năm qua, huyện Hàm Yên luôn xác định HĐH nền hành chính Nhà nƣớc là một khâu quan trọng của tiến trình CCHC, góp phần vào việc đẩy nhanh quá trình giải quyết thủ tục hành chính cho ngƣời dân và doanh nghiệp. Để thực hiện nội dung này, thời gian qua, huyện Hàm Yên đã quan tâm đầu tƣ cơ sở hạ tầng, kỹ thuật, đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong hoạt động của cơ quan hành chính nh m đáp ứng tốt yêu cầu của công cuộc đổi mới. Huyện Hàm Yên đã chủ động khắc phục khó khăn về kinh phí để từng bƣớc HĐH nền hành chính, đầu tƣ xây dựng bộ phận một cửa điện tử hiện đại, vận hành giải quyết liên thông thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực tƣ pháp, đất đai, cấp phép xây dựng, lao động, thƣơng 1
binh và xã hội…từ cấp xã đến cấp huyện. Bộ phận một cửa từ xã lên huyện đều đƣợc huyện Hàm Yên đầu tƣ xây dựng đảm bảo diện tích làm việc, đầy đủ máy tính, máy in, quạt, điện thoại, tủ đựng tài liệu, bàn ghế làm việc, phục vụ ngƣời dân đến giao dịch... Đồng thời, huyện đã ban hành quy chế, quy định thủ tục, quy trình tiếp nhận, xử lý và trả kết quả bảo đảm nhanh gọn, hiệu quả, đúng quy định của pháp luật. Bên cạnh những kết quả đạt đƣợc, công tác HĐH hành chính tại UBND huyện Hàm Yên vẫn còn một số khó khăn, bất cập cần giải quyết. Thực tế cho thấy cơ sở hạ tầng CNTT của UBND cấp huyện tƣơng đối sẵn sàng, thuận tiện cung cấp dịch vụ công trực tuyến, nhƣng tỷ lệ hồ sơ đƣợc giải quyết còn thấp, nguyên nhân là do ngƣời dân chƣa hình thành thói quen giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính qua môi trƣờng mạng internet; mức độ khai thác, sử dụng các phần mềm, trang thiết bị CNTT đƣợc đầu tƣ hiệu quả không cao, còn hạn chế nhất định trong việc sử dụng hệ thống quản lý văn bản đi, đến, trao đổi văn bản điện tử giữa các cơ quan, đơn vị, đặc biệt đối với cấp xã; tỷ lệ hồ sơ tiếp nhận và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính qua dịch vụ bƣu chính công ích chƣa đáp ứng yêu cầu…Xuất phát từ những vấn đề trên, học viên chọn đề tài: “Hiện đại hóa hành chính tại UBND huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang” làm chủ đề nghiên cứu của luận văn. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Liên quan đến công tác HĐH hành chính tại UBND cấp huyện đã có một số công trình nghiên cứu về vấn đề này, trong đó có những công trình liên quan trực tiếp đến đề tài có thể kể đến là: - Bài viết của PGS.TS. Lƣu Kiếm Thanh 2011), “Hiện đại hóa hành chính trong nền kinh tế tri thức” đăng trên Kỷ yếu hội thảo “Cải cách hành chính nhà nƣớc ở Việt Nam từ góc nhìn của nhà khoa học”. Bài viết cho thấy nội dung hiện đại hóa hành chính trong thời đại của nền kinh tế tri thức, chủ yếu trên nền thông tin số hóa tập trung vào các mặt: hiện đại hóa thể chế, hiện 2
đại hóa tổ chức bộ máy, hiện đại hóa tài chính công, nâng cao hiệu quả làm việc của cán bộ, công chức, sử dụng kỹ thuật công nghệ thông tin phục vụ hoạt động hành chính [21]. - Bài viết của PGS.TS Lƣu Kiếm Thanh 2009), “Một số vấn đề về cải cách và hiện đại hóa hành chính hiện nay” đăng trên Tạp chí Tổ chức nhà nƣớc số tháng 8/2009 [20]. - Nghiên cứu “HĐH hành chính tại UBND Thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ” của tác giả Tạ Thị Diệu H ng. Nghiên cứu này đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về HĐH hành chính. Phân tích thực trạng HĐH hành chính tại UBND Thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2011-2015. Trên cơ sở phân tích những kết quả đạt đƣợc, những hạn chế và nguyên nhân của hạn chế, tác giả đã đề xuất 05 giải pháp nh m nâng cao hiệu quả thực hiện HĐH hành chính tại UBND Thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ [10]. - Nghiên cứu “HĐH hành chính nhà nƣớc tại UBND huyện Than Uyên, tỉnh Lai Châu - Thực trạng và Giải pháp” của tác giả Hà Văn Quảng. Nghiên cứu này đã nêu cơ sở khoa học về HĐH hành chính nhà nƣớc. Phân tích thực trạng HĐH hành chính nhà nƣớc tại UBND huyện Than Uyên, tỉnh Lai Châu trong giai đoạn 2011-2016. Từ đó, tác giả đề xuất 5 giải pháp nh m đẩy mạnh công tác HĐH hành chính nhà nƣớc tại UBND huyện Than Uyên, tỉnh Lai Châu [17]. - Nghiên cứu “Ứng dụng CNTT trong CCHC tại UBND huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh” của tác giả Nguyễn Thị Thu Lan. Nghiên cứu này đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về CCHC và ứng dụng CNTT trong CCHC. Phân tích thực trạng ứng dụng CNTT trong CCHC tại UBND huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2013-2016. Trên cơ sở phân tích những kết quả đạt đƣợc, những hạn chế và nguyên nhân của hạn chế, tác giả đã đề xuất 05 giải pháp nh m nâng cao hiệu quả ứng dụng CNTT trong CCHC tại UBND huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh [12]. 3
- Nghiên cứu “Cải cách thủ tục hành chính tại UBND huyện Kim Động, tỉnh Hƣng Yên” của tác giả Vũ Thị Thanh Hƣơng. Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về cải cách thủ tục hành chính. Phân tích thực trạng cải cách thủ tục hành chính tại UBND huyện Kim Động, tỉnh Hƣng Yên giai đoạn 2010- 2015. Từ đó, tác giả để xuất 4 giải pháp nh m tăng cƣờng công tác cải cách thủ tục hành chính tại UBND huyện Kim Động, tỉnh Hƣng Yên [11]. - Nghiên cứu “CCHC nhà nƣớc ở quận Đống Đa, thành phố Hà Nội giai đoạn 2011 - 2020” của tác giả Nguyễn Thùy Lan. Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở khoa học về CCHC nhà nƣớc và tìm hiểu kinh nghiệm thực tiễn của quận Hà Đông, thành phố Hà Nội; quận 1, thành phố Hồ Chí Minh, từ đó rút ra bài học kinh nghiệm về CCHC nhà nƣớc cho quận Đống Đa, thành phố Hà Nội. Trên cơ sở phân tích thực trạng CCHC nhà nƣớc ở quận Đống Đa, thành phố Hà Nội, tác giả đã đề xuất 06 giải pháp và 03 kiến nghị nh m đẩy mạnh CCHC nhà nƣớc cho quận Đống Đa, thành phố Hà Nội đến năm 2020. Nhìn chung, các công trình trên đã có những cách tiếp cận khác nhau, hoặc trực tiếp, hoặc gián tiếp đến vấn đề HĐH hành chính tại UBND cấp huyện. Đó là nguồn tài liệu quý giá giúp tác giả có đƣợc những thông tin cần thiết để kế thừa và phát triển trong luận văn của mình. Tuy nhiên, trong các công trình nghiên cứu đã công bố chƣa có công trình nào nghiên cứu về công tác HĐH hành chính tại UBND huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang. Vì vậy, học viên cho r ng đề tài “Hiện đại hóa hành chính tại Ủy ban nhân dân huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang” là không trùng lặp. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Đề xuất các giải pháp nh m đẩy mạnh HĐH hành chính tại UBND huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang, góp phần thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn huyện. 4
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về HĐH hành chính. - Phân tích thực trạng HĐH hành chính tại UBND huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang giai đoạn 2017-2019. - Phân tích những kết quả đạt đƣợc, những hạn chế và nguyên nhân của hạn chế trong công tác HĐH hành chính tại UBND huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang giai đoạn 2017-2019. - Đề xuất một số giải pháp nh m đẩy mạnh HĐH hành chính tại UBND huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang trong thời gian tới. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tƣợng nghiên cứu của đề tài là công tác HĐH hành chính trên địa bàn cấp huyện, cụ thể là tại huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi về không gian: đề tài đƣợc nghiên cứu trên địa bàn huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang. - Phạm vi về thời gian: các số liệu thứ cấp đƣợc thu thập và phân tích trong luận văn đƣợc lấy trong 3 năm từ năm 2017 đến năm 2019. - Phạm vi về nội dung: đề tài tập trung nghiên cứu công tác HĐH hành chính tại UBND huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang, từ góc độ kỹ thuật theo Nghị quyết 30c/NQ-CP ngày 08/11/2011 gồm các nội dung: ứng dụng CNTT trong hoạt động hành chính; công bố danh mục các dịch vụ hành chính trên mạng thông tin điện tử hành chính; áp dụng hệ thống quản lý chất lƣợng trong các cơ quan hành chính nhà nƣớc; HĐH trang thiết bị, cơ sở vật chất kỹ thuật trụ sở làm việc. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Luận văn nghiên cứu dựa trên cơ sở lý luận và phƣơng pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh, đó là: quản lý xã hội về mặt 5
hành chính cũng luôn cần đổi mới, cải tiến, HĐH để phù hợp với tình hình phát triển của thực tiễn xã hội. Đồng thời, dựa trên những quan điểm, chủ trƣơng, đƣờng lối, chính sách của Đảng và Nhà nƣớc về CCHC và trọng tâm là nhiệm vụ HĐH hành chính. 5.2. Phương pháp nghiên cứu 5.2.1. Phương pháp thu thập số liệu Trong luận văn, tác giả sử dụng các số liệu thứ cấp trong giai đoạn 2017-2019 để phân tích thực trạng HĐH hành chính tại UBND huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang. Tác giả căn cứ vào các tài liệu trong các kế hoạch, các báo cáo đã đƣợc công bố về công tác HĐH hành chính tại UBND huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang, cụ thể là: Báo cáo việc thực hiện công tác CCHC trên địa bàn huyện Hàm Yên năm 2017, 2018, 2019; Báo cáo Sơ kết công tác CCHC giai đoạn 2017 - 2019 của UBND huyện Hàm Yên; Báo cáo số 13/BC-KTHT ngày 29 tháng 4 năm 2020 của phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện Hàm Yên về Triển khai áp dụng Hệ thống quản lý chất lƣợng theo tiêu chuẩn quốc gia TCVN ISO 9001:2008; ISO 9001:2015 tại các cơ quan, đơn vị và UBND cấp xã trên địa bàn huyện Hàm Yên; Kế hoạch số 98/KH-UBND ngày 01 tháng 11 năm 2018 của UBND tỉnh Tuyên Quang về triển khai việc chuyển đổi xây dựng, áp dụng hệ thống quản lý chất lƣợng theo tiêu chuẩn quốc gia TCVN 9001-2015 vào hoạt động của các cơ quan, tổ chức thuộc hệ thống hành chính nhà nƣớc trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang. 5.2.2. Phương pháp nghiên cứu tài liệu Tác giả thu thập các thông tin, tài liệu, các khái niệm, luận điểm, cơ sở lý luận và thực tiễn liên quan đến vấn đề cần nghiên cứu từ các công trình nghiên cứu, các tài liệu có liên quan đến vấn đề nghiên cứu. 5.2.3. Phương pháp thống kê - so sánh Trong luận văn, phƣơng pháp này dùng để tổng hợp các tài liệu liên quan đến đề tài. Từ đó, xác định những vấn đề chung và vấn đề riêng nh m 6
giải quyết nhiệm vụ của đề tài đặt ra. Qua phƣơng pháp này phân tích thực trạng HĐH hành chính tại UBND huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang giai đoạn 2017-2019. Sau đó, tổng hợp, phân tích những kết quả đã đạt đƣợc, những hạn chế còn tồn tại để đƣa ra các giải pháp nh m đẩy mạnh công tác HĐH hành chính tại UBND huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang trong thời gian tới. Phƣơng pháp thống kê - so sánh là phƣơng pháp cơ bản nhất và thƣờng xuyên đƣợc sử dụng trong nghiên cứu khoa học. Lý do là từng con số thống kê đơn lẻ hầu nhƣ không có ý nghĩa trong việc đƣa ra các kết luận khoa học. Phƣơng pháp so sánh là phƣơng pháp xem xét các chỉ tiêu phân tích b ng cách dựa trên việc so sánh số liệu với một chỉ tiêu cơ sở chỉ tiêu gốc). Tiêu chuẩn để so sánh thƣờng là: chỉ tiêu kế hoạch, tình hình thực hiện các kỳ đã qua. Điều kiện để so sánh là: các chỉ tiêu so sánh phải phù hợp về yếu tố không gian, thời gian, cùng nội dung kinh tế, đơn vị đo lƣờng, phƣơng pháp tính toán. Phƣơng pháp so sánh có hai hình thức là: so sánh tuyệt đối và so sánh tƣơng đối. So sánh tuyệt đối dựa trên hiệu số của hai chỉ tiêu so sánh là chỉ tiêu kỳ phân tích và chỉ tiêu cơ sở. So sánh tƣơng đối là tỷ lệ %) của chỉ tiêu kỳ phân tích so với chỉ tiêu gốc để thể hiện mức độ hoàn thành hoặc tỷ lệ của số chênh lệch tuyệt đối với chỉ tiêu gốc để nói lên tốc độ tăng trƣởng. Áp dụng phƣơng pháp này, tác giả sẽ sử dụng các hàm cơ bản trong phần mềm excel để tính toán các mức độ biến động nhƣ xác định giá trị tƣơng đối của chỉ tiêu nghiên cứu, lập bảng phân tích so sánh qua các năm để xem mức độ tăng, giảm và phân tích nguyên nhân của sự tăng, giảm đó. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn - Ý nghĩa về mặt lý luận Luận văn góp phần tổng hợp và hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản về công tác HĐH hành chính, luận giải những yếu tố ảnh hƣởng đến công tác HĐH hành chính tại UBND cấp huyện. 7
- Ý nghĩa về mặt thực tiễn Luận văn là công trình đầu tiên nghiên cứu một cách có hệ thống về công tác HĐH hành chính tại UBND huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang. Luận văn là tài liệu tham khảo để UBND huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang có đƣợc các giải pháp để đẩy mạnh công tác HĐH hành chính trong thời gian tới. Bên cạnh đó, luận văn là tài liệu tham khảo cho các nhà nghiên cứu khoa học thực hiện các nghiên cứu có liên quan sau này. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và Danh mục tài liệu tham khảo, Luận văn đƣợc kết cấu thành 3 chƣơng: Chƣơng 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn về HĐH hành chính. Chƣơng 2. Thực trạng HĐH hành chính tại UBND huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang. Chƣơng 3. Một số giải pháp đẩy mạnh HĐH hành chính tại UBND huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang. 8
Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ HIỆN ĐẠI HÓA HÀNH CHÍNH 1.1. Lý luận chung về nền hành chính 1.1.1. Khái niệm nền hành chính Nền hành chính nhà nƣớc là hệ thống các yếu tố hợp thành về tổ chức bộ máy, con ngƣời, nguồn lực công) và cơ chế hoạt động để thực thi quyền hành pháp của nhà nƣớc theo quy định pháp luật [8]. Hoạt động của nền hành chính nhà nƣớc đƣợc thực hiện dƣới sự điều hành thống nhất của Chính phủ nh m phát triển hệ thống và đảm bảo sự ổn định và phát triển kinh tế -xã hội theo định hƣớng. Trong quá trình đó, các chủ thể hành chính cần thực hiện sự phân công, phân cấp cho các cơ quan trong hệ thống nh m phát huy tính chủ động, sáng tạo và thế mạnh riêng có của từng ngành, từng địa phƣơng vào việc thực hiện mục tiêu chung của nền hành chính. 1.1.2. Các yếu tố cấu thành nền hành chính - Thứ nhất, hệ thống thể chế hành chính bao gồm Hiến pháp, Luật, Pháp lệnh và các văn bản qui phạm về tổ chức, hoạt động của hành chính nhà nƣớc và tài phán hành chính. - Thứ hai, cơ cấu tổ chức và cơ chế vận hành của bộ máy hành chính nhà nƣớc các cấp, các ngành phù hợp với yêu cầu thực hiện quyền hành pháp; - Thứ ba, đội ngũ cán bộ, công chức hành chính đƣợc đảm bảo về số lƣợng và chất lƣợng để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của nền hành chính. - Thứ tư, nguồn lực tài chính và cơ sở vật chất kỹ thuật bảo đảm yêu cầu thực thi công vụ của các cơ quan và công chức hành chính. Giữa các yếu tố của nền hành chính có mối quan hệ hữu cơ và tác động lẫn nhau trong một khuôn khổ thể chế. Để nâng cao hiệu lực, hiệu quả nền hành chính nhà nƣớc cần phải cải cách đồng bộ cả bốn yếu tố trên. 9
1.1.3. Những đặc tính chủ yếu của nền hành chính Để xây dựng một nền hành chính hiện đại, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả cần phải hiểu rõ những đặc tính chủ yếu của nền hành chính nhà nƣớc. Những đặc tính này vừa thể hiện đầy đủ bản chất của Nhà nƣớc, vừa kết hợp đƣợc những đặc điểm chung của một nền hành chính phát triển theo hƣớng hiện đại. Nhƣ vậy nền hành chính Nhà nƣớc Việt Nam có những đặc tính chủ yếu sau [8]: a) Tính lệ thuộc vào chính trị và hệ thống chính trị Nguồn gốc và bản chất của một nhà nƣớc bắt nguồn từ bản chất chính trị của chế độ xã hội dƣới sự lãnh đạo của một chính đảng. Dƣới chế độ tƣ bản, nhà nƣớc sẽ mang bản chất tƣ sản, còn dƣới chế xã hội do Đảng cộng sản lãnh đạo thì nhà nƣớc mang bản chất của giai cấp vô sản. Cả lý luận và thực tiễn đều cho thấy, Đảng nào cầm quyền sẽ đứng ra lập Chính phủ và đƣa ngƣời của đảng mình vào các vị trí trong Chính phủ. Các thành viên của Chính phủ là các nhà chính trị. Nền hành chính lại đƣợc tổ chức và vận hành dƣới sự lãnh đạo, điều hành của Chính phủ, vì vậy dù muốn hay không, nền hành chính phải lệ thuộc vào hệ thống chính trị, phải phục tùng sự lãnh đạo của đảng cầm quyền. Mặc dù lệ thuộc vào chính trị, song nền hành chính cũng có tính độc lập tƣơng đối về hoạt động chuyên môn nghiệp vụ và kỹ thuật hành chính. Ở nƣớc ta, nền hành chính nhà nƣớc mang đầy đủ bản chất của một Nhà nƣớc dân chủ xã hội chủ nghĩa “của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân" dựa trên nền tảng của liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và tầng lớp trí thức do Đảng cộng sản Việt Nam lãnh đạo. Nhà nƣớc Cộng hoà XHCN Việt Nam n m trong hệ thống chính trị, có hạt nhân lãnh đạo là Đảng Cộng sản Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội giữ vai trò tham gia và giám sát hoạt động của Nhà nƣớc, mà trọng tâm là nền hành chính. 10
b) Tính pháp quyền Với tƣ cách là công cụ thực hiện quyền lực nhà nƣớc, nền hành chính nhà nƣớc đƣợc tổ chức và hoạt động tuân theo những quy định pháp luật, đồng thời yêu cầu mọi công dân và tổ chức trong xã hội phải nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật. Đảm bảo tính pháp quyền của nền hành chính là một trong những điều kiện để xây dựng Nhà nƣớc chính quy, hiện đại, trong đó bộ máy hành pháp hoạt động có kỷ luật, kỷ cƣơng. Tính pháp quyền đòi hỏi các cơ quan hành chính, công chức phải nắm vững quy định pháp luật, sử dụng đúng quyền lực, thực hiện đúng chức năng và thẩm quyền trong thực thi công vụ. Mỗi cán bộ, công chức cần chú trọng vào việc nâng cao uy tín về chính trị, phẩm chất đạo đức và năng lực thực thi để phục vụ nhân dân. Tính pháp quyền của nền hành chính đƣợc thể hiện trên cả hai phƣơng diệ, là quản lý nhà nƣớc b ng pháp luật và theo pháp luật. Điều đó có nghĩa là, một mặt các cơ quan hành chính nhà nƣớc sử dụng luật pháp là công cụ điều chỉnh các mối quan hệ xã hội mang tính bắt buộc đối với các đối tƣợng quản lý; mặt khác các cơ quan hành chính nhà nƣớc cũng nhƣ công chức phải đƣợc tổ chức và hoạt động theo pháp luật chứ không đƣợc tự do, tuỳ tiện vƣợt lên trên hay đứng ngoài pháp luật. c) Tính phục vụ nhân dân Hành chính nhà nƣớc có bổn phận phục vụ sự nghiệp phát triển cộng đồng và nhu cầu thiết yếu của công dân. Muốn vậy, phải xây dựng một nền hành chính công tâm, trong sạch, không theo đuổi mục tiêu lợi nhuận, không đòi hỏi ngƣời đƣợc phục vụ phải trả thù lao. Đây cũng chính là điểm khác biệt cơ bản giữa mục tiêu hoạt động của hành chính nhà nƣớc với một doanh nghiệp sản xuất kinh doanh. Bản chất của nhà nƣớc ta là nhà nƣớc dân chủ XHCN. Tôn trọng và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của công dân là tƣ tƣởng chủ đạo trong xây dựng, thực hiện hệ thống thể chế hành chính ở nƣớc ta. Cơ 11
quan hành chính và đội ngũ công chức không đƣợc quan liêu, hách dịch, không đƣợc gây phiền hà cho ngƣời dân khi thi hành công vụ. d) Tính hệ thống thứ bậc chặt chẽ Nền hành chính nhà nƣớc đƣợc cấu tạo gồm một hệ thống định chế tổ chức theo thứ bậc chặt chẽ và thông suốt từ Trung ƣơng tới các địa phƣơng, trong đó cấp dƣới phục tùng cấp trên, nhận chỉ thị mệnh lệnh và chịu sự kiểm tra, giám sát của cấp trên. Mỗi cấp hành chính, mỗi cơ quan, công chức hoạt động trong phạm vi thẩm quyền đƣợc trao để cùng thực hiện tốt chức năng hành chính. Tuy nhiên, để hạn chế việc biến nền hành chính thành hệ thống quan liêu, thì xác lập thứ bậc hành chính cũng tạo ra sự chủ động sáng tạo, linh hoạt của mỗi cấp, mỗi cơ quan, công chức hành chính để đƣa pháp luật vào đời sống xã hội một cách hiệu quả. e) Tính chuyên môn hoá và nghề nghiệp cao Hoạt động hành chính của các cơ quan thực thi quyền hành pháp là một hoạt động đặc biệt và cũng tạo ra những sản phẩm đặc biệt. Điều đó đƣợc thể hiện trên cả phƣơng diện nghệ thuật và khoa học trong quản lý nhà nƣớc. Muốn nâng cao hiệu lực, hiệu quả hành chính nhà nƣớc, yêu cầu những ngƣời làm việc trong các cơ quan hành chính cần phải có trình độ chuyên môn nghề nghiệp cao trên các lĩnh vực đƣợc phân công quản lý. Tính chuyên môn hoá và nghề nghiệp cao là đòi hỏi bắt buộc đối với hoạt động quản lý của các cơ quan hành chính nhà nƣớc và là yêu cầu cơ bản đối với nền hành chính phát triển theo hƣớng hiện đại. Đối tƣợng tác động của nền hành chính có nội dung hoạt động phức tạp và quan hệ đa dạng, phong phú đòi hỏi các nhà hành chính phải có kiến thức xã hội và kiến thức chuyên môn sâu rộng. Công chức làm việc trong các cơ quan hành chính nhà nƣớc là những ngƣời trực tiếp thi hành công vụ, nên trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của họ có ảnh hƣởng rất lớn đến chất lƣợng công việc thực hiện. Vì lẽ đó trong hoạt động hành chính Nhà nƣớc, năng lực 12