Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Thực thi chính sách đối với người có công với cách mạng trên địa bàn huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi

Chia sẻ: Vica999 Vica999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:120

Thêm vào BST

Báo xấu

67
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của luận văn là trên cơ sở khoa học về nội dung, hình thức, phương pháp tổ chức thực thi chính sách và kết quả phân tích thực trạng thực thi chính sách đối với người có công với cách mạng ở huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi, luận văn đề xuất những giải pháp thiết thực nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả tổ chức thực thi chính sách đối với người có công với cách mạng ở địa phương trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Thực thi chính sách đối với người có công với cách mạng trên địa bàn huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHẠM MINH THỊNH THỰC THI CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI NGƯỜI CÓ CÔNG VỚI CÁCH MẠNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN SƠN TỊNH, TỈNH QUẢNG NGÃI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHẠM MINH THỊNH THỰC THI CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI NGƯỜI CÓ CÔNG VỚI CÁCH MẠNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN SƠN TỊNH, TỈNH QUẢNG NGÃI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: QUẢN LÝ CÔNG Mã số: 60 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN HỮU HẢI THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn với đề tài: “Thực thi chính sách đối với người có công với cách mạng trên địa bàn huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi” là công trình nghiên cứu khoa học độc lập, do tác giả thực hiện dưới sự hướng dẫn của PGS.TS. Nguyễn Hữu Hải. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Thừa Thiên Huế, ngày 04 tháng 02 năm 2018 Học viên Phạm Minh Thịnh
LỜI CẢM ƠN Trước hết, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến lãnh đạo Học viện Hành chính Quốc gia, cùng tập thể các giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ và cán bộ quản lý của Học viện đã tận tình truyền đạt những kiến thức khoa học quý báu và tạo điều kiện thuận lợi giúp tôi hoàn thành chương trình cao học chuyên ngành Quản lý công. Xin chân thành cảm ơn PGS.TS. Nguyễn Hữu Hải đã tận tình hướng dẫn bản thân tôi nghiên cứu hoàn thành tốt luận văn này. Trong quá trình thực hiện, luận văn chắc chắn không tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót, rất mong nhận được sự thông cảm và chia sẻ của quý thầy, cô giáo và người đọc. Tôi xin chân thành cảm ơn ! Học viên Phạm Minh Thịnh
MỤC LỤC Trang bìa Trang phụ bìa Lời cam đoan Mục lục Danh mục các bảng biểu Danh mục hình MỞ ĐẦU ................................................................................................... 1 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC THI CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI NGƯỜI CÓ CÔNG VỚI CÁCH MẠNG ...................................... 10 1.1 Người có công với cách mạng và chính sách đối với người có công10 1.1.1. Khái niệm về người có công với cách mạng. ............................. 10 1.1.2. Chính sách đối với người có công với cách mạng ...................... 15 1.1.3. Vai trò của các chủ thể đối với người có công với cách mạng .... 18 1.2. Thực thi chính sách đối với người có công với cách mạng ............ 21 1.2.1. Các chủ thể tham gia thực thi chính sách ................................... 21 1.2.2. Nội dung tổ chức thực thi chính sách ........................................ 22 1.2.3. Phương pháp thực thi chính sách ............................................... 27 1.2.4. Các điều kiện đảm bảo thực thi chính sách ................................ 29 1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến thực thi chính sách đối với người có công với cách mạng ............................................................................... 31 1.3.1. Về yếu tố chính trị: ................................................................... 31 1.3.2. Về yếu tố kinh tế: ..................................................................... 31 1.3.3. Về yếu tố văn hoá - xã hội, phong tục tập quán: ........................ 31 1.3.4. Về trình độ, năng lực của hệ thống chính trị: ............................. 32 1.3.5. Về điều kiện tự nhiên:............................................................... 32
1.4. Kinh nghiệm tổ chức thực thi chính sách với người có công ở một số địa phương ................................................................................. 33 Chương 2. THỰC TRẠNG TỔ CHỨC THỰC THI CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI NGƯỜI CÓ CÔNG VỚI CÁCH MẠNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN SƠN TỊNH, TỈNH QUẢNG NGÃI......................................... 37 2.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi có liên quan đến cuộc sống người có công với cách mạng ........... 37 2.2. Hệ thống thể chế chính sách đối với người có công với cách mạng trên địa bàn huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi ................................... 39 2.2.1. Những quy định cơ bản về chính sách, pháp luật hiện hành đối với người có công với cách mạng do Trung ương ban hành ................. 39 2.2.2. Những quy định cơ bản về chính sách, pháp luật hiện hành đối với người có công với cách mạng do chính quyền tỉnh ban hành ............... 44 2.2.3. Những quy định cơ bản về chính sách, pháp luật hiện hành đối với người có công với cách mạng do chính quyền huyện ban hành ............ 47 2.3. Thực trạng thực thi chính sách đối với người có công với cách mạng trên địa bàn huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi ......................... 47 2.3.1. Thực trạng về số lượng người có công với cách mạng được hưởng chế độ ưu đãi ..................................................................................... 47 2.3.2. Quá trình thực hiện chính sách ưu đãi người có công với cách mạng ................................................................................................. 51 2.3.3. Tổ chức bộ máy thực thi chính sách đối với người có công với cách mạng ở huyện Sơn Tịnh: ............................................................ 68 2.3.4. Công tác thanh tra, kiểm tra chính sách ưu đãi người có công với cách mạng………………………………………..………………………72 2.4. Đánh giá tình hình thực thi chính sách đối với người có công với cách mạng trên địa bàn huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi ................. 75 2.4.1. Những kết quả đạt được ............................................................ 75
2.4.2. Những hạn chế, bất cập trong thực thi chính sách, pháp luật đối với người có công với cách mạng ....................................................... 77 2.4.3. Nguyên nhân ............................................................................ 83 Chương 3. PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP THỰC THI CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI NGƯỜI CÓ CÔNG VỚI CÁCH MẠNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN SƠN TỊNH, TỈNH QUẢNG NGÃI ............................... 86 3.1. Quan điểm định hướng về chính sách và thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng trên địa bàn huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi ............................................................................................. 86 3.1.1. Về quan điểm: ............................................................................ 86 3.1.2. Về định hướng: ........................................................................... 86 3.2. Các giải pháp đảm bảo thực thi chính sách đối với người có công với cách mạng trên địa bàn huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi........... 91 KẾT LUẬN ............................................................................................. 99 TÀI LIỆU THAM KHẢO
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Số lượng người được xác nhận là đối tượng người có công với cách mạng trên địa bàn huyện Sơn Tịnh ....................................................47 Bảng 2.2: Số lượng người có công với cách mạng huyện Sơn Tịnh đang hưởng trợ cấp hàng tháng............................................................................53 Bảng 2.3: Số liệu hỗ trợ nhà ở cho hộ gia đình người có công với cách mạng qua các năm trên địa bàn huyện Sơn Tịnh.........................................61 Bảng 2.4: Tổng hợp số lượng điều dưỡng đối với người có công với cách mạng qua các năm.......................................................................................63 Bảng 2.5: Thực trạng công tác mộ, nghĩa trang liệt sĩ trên địa bàn huyện Sơn Tịnh hiện nay.......................................................................................66
DANH MỤC HÌNH Sơ đồ 2.1. Hệ thống tổ chức bộ máy thực thi chính sách với người có công huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi..............................................................72
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Kế thừa và phát huy giá trị truyền thống của dân tộc từ ngàn xưa để lại là đạo lý: “Uống nước nhớ nguồn, ăn quả nhớ người trồng cây”, cả nước đã thực hiện phong trào toàn dân tôn vinh và chăm sóc đời sống cho thương binh, gia đình liệt sĩ và người có công với cách mạng bằng những chương trình hành động hết sức thiết thực và hiệu quả. Cùng với tinh thần nhân văn cao cả và tấm lòng biết ơn sâu sắc đối với những người đã hy sinh vì Tổ quốc và thấm nhuần lời dạy của Chủ Tịch Hồ Chí Minh: "Máu đào của các liệt sĩ đã làm cho lá cờ cách mạng thêm đỏ chói. Sự hy sinh của các liệt sĩ đã chuẩn bị cho đất nước ta nở hoa độc lập, kết quả tự do, nhân dân ta đời đời ghi nhớ công ơn liệt sĩ", . . . “Tôi rất mong đồng bào ta sẵn sàng giúp đỡ thương binh, gia đình liệt sĩ, gia đình có công với cách mạng cả về vật chất lẫn tinh thần”. Thực hiện lời dạy của Người, trong suốt thời kỳ kháng chiến đến nay, Đảng và Nhà nước Việt Nam đã ban hành và thực hiện nhiều chính sách đối với người có công với cách mạng phù hợp với mỗi giai đoạn cách mạng. Cho đến nay, thực hiện chính sách đối với người có công dường như không tách rời với hệ thống chính sách phát triển kinh tế - xã hội và trở thành nhiệm vụ thường nhật của mỗi cấp chính quyền, mỗi cơ quan, tổ chức và người dân ở cơ sở. Để tôn vinh, ghi nhận và dành sự quan tâm đặc biệt đối với những người có công với nước, Đảng và Nhà nước ta đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách đãi ngộ đối với những thương binh, gia đình liệt sĩ, những người có công với nước, đặc biệt đã ban hành Pháp lệnh quy định Danh hiệu vinh dự Nhà nước “Bà mẹ Việt Nam Anh hùng”, Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng, cùng hệ thống văn bản quy định, hướng dẫn thực hiện tương đối đầy đủ, thể chế hóa được các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước 1
đối với người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ; tạo môi trường pháp lý thuận lợi để các cơ quan, tổ chức, cá nhân nâng cao nhận thức, tham gia tích cực vào việc đền ơn đáp nghĩa, chăm lo đối với người có công, góp phần đảm bảo công bằng xã hội, tạo điều kiện thuận lợi để người có công với cách mạng xây dựng cuộc sống, tiếp tục khẳng định vai trò trong cộng đồng, xã hội. Đây là chủ trương đúng đắn của Đảng, là chính sách lớn của Nhà nước ta, nhằm tôn vinh những cống hiến của các anh hùng liệt sĩ, các thương binh cho nền độc lập và phồn vinh đất nước, góp phần làm giảm bớt đi phần nào những nỗi đau về thể chất, cổ vũ động viên tinh thần người có công vượt lên lên những mất mát đau thương, khắc phục những khó khăn để tiếp tục xây dựng cuộc sống mới cho bản thân, gia đình; để đóng góp công sức, trí tuệ vào công cuộc đổi mới, xây dựng quê hương, đất nước ngày càng giàu đẹp hơn. Chúng ta, những người được sống trong hòa bình, luôn tưởng nhớ những người đã hy sinh, những người bị thương trong các cuộc chiến tranh, những người có công với nước, các Bà mẹ Việt Nam Anh hùng bằng lòng biết ơn và kính trọng lớn lao. Và “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ người trồng cây” là truyền thống đạo lý có từ ngàn đời của dân tộc Việt Nam, truyền thống tốt đẹp ấy đã và đang được nhân dân ta phát huy từ đời này qua đời khác, từ thế hệ này đến thế hệ khác. Phát huy truyền thống tốt đẹp ấy, thời gian qua, cùng với việc thực hiện kịp thời, đầy đủ các chế độ chính sách đối với người có công theo quy định của Nhà nước; trong điều kiện còn nhiều khó khăn, nhưng với tình cảm, lương tâm và trách nhiệm đối với người có công với cách mạng, các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương trong huyện cùng với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, các ngành, các tổ chức chính trị - xã hội; các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp trong và ngoài huyện và các tầng lớp nhân dân đã tích cực tham gia thực hiện phong trào “Đền ơn đáp nghĩa” huy động tổng 2
hợp các nguồn lực để giúp đỡ thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ, phụng dưỡng các Bà mẹ Việt Nam Anh hùng, chăm sóc người có công với cách mạng, từng bước nâng cao đời sống vật chất và tinh thần, góp phần giữ vững ổn định chính trị - xã hội, tiếp tục xây dựng nét đẹp truyền thống trong đời sống văn hóa - xã hội. Huyện Sơn Tịnh với số lượng người có công với cách mạng lớn so với toàn tỉnh, nên việc thực thi tốt các chế độ ưu đãi đối với người có công với cách mạng trên địa bàn huyện là nhiệm vụ chính trị hết sức quan trọng của Đảng bộ, của các cơ quan, ban ngành, đoàn thể của huyện. Đặc biệt là cơ quan chức năng chủ quản là phòng Lao động - Thương binh và Xã hội huyện Sơn Tịnh và cán bộ chính sách ở các xã với chức năng, nhiệm vụ của mình đã đóng góp một phần không nhỏ có tính chất quyết định đến hiệu quả thực thi chính sách ưu đãi đối với người có công với cách mạng. Tuy nhiên, quá trình triển khai thực thi chính sách đối với người có công với cách mạng ở huyện còn rất nhiều vấn đề tồn tại như: Thủ tục hành chính rườm rà, tổ chức thực hiện chế độ còn nhiều vướng mắc, việc áp dụng các văn bản của Nhà nước ban hành chưa thống nhất, một số văn bản quy định thực hiện khi đi vào thực tiễn có những điều chưa phù hợp với thực tế, dẫn đến khó thực hiện, tổ chức bộ máy làm công tác ưu đãi người có công còn bộc lộ nhiều bất hợp lý cần được quan tâm giải quyết; điều kiện, tiêu chuẩn xác nhận người có công với cách mạng chưa thật sự chặt chẽ, hợp lý; chế độ trợ cấp ưu đãi chưa đạt mục tiêu ưu đãi xã hội gắn liền với phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; một số quy định của chính sách chưa mang tính kế thừa, thiếu tính ổn định, luôn thay đổi, chưa phù hợp với thực tiễn ở cơ sở dẫn đến khó thực hiện. Xuất phát từ những lý do trên, liên hệ với thực tế công tác Tôi chọn đề tài để nghiên cứu với nội dung: “Thực thi chính sách đối với người có công 3
với cách mạng trên địa bàn huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi” để làm luận văn. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Chính sách đối với người có công với cách mạng đã được nhiều tác giả quan tâm, nghiên cứu và công bố các kết quả nghiên cứu. Trong quá trình thực hiện đề tài, tác giả đã có điều kiện tiếp cận các công trình như: - Giáo trình ưu đãi xã hội (2009) của Trường Đại học Lao động - Xã hội, Nxb Lao động - Xã hội, Hà Nội. Chủ biên: Ths. Bùi Thị Chớm. Gồm các nội dung: Phần 1, Một số lý luận về ưu đãi xã hội; Phần 2, Sự hình thành và phát triển của hệ thống chính sách ưu đãi xã hội đối với người có công với cách mạng ở Việt Nam; Phần 3, Hệ thống chính sách ưu đãi xã hội hiện hành và tổ chức thực hiện. - Nguyễn Hữu Đại (2017) Chính sách ưu đãi người có công với cách mạng và quy trình giải quyết hồ sơ xác nhận người có công. Nxb Lao động, Hà Nội. Gồm các nội dung: Phần 1, Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng và hướng dẫn thi hành; Phần 2, Quy trình giải quyết hồ sơ tồn đọng đề nghị xác nhận người có công; Phần 3, Quy định về tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế đối với cán bộ, công chức, viên chức, người có công; Phần 4, Quy định về trợ cấp, phụ cấp ưu đãi đối với người có công với cách mạng; Phần 5, Chế độ, chính sách đối với đối tượng tham gia chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, làm nhiệm vụ quốc tế; Phần 6, Chính sách hỗ trợ về nhà ở đối với người có công cách mạng. Bên cạnh đó có những nghiên cứu, bài viết có nội dung liên quan đến đề tài luận văn này, như: - Nguyễn Văn Thành (1994), Luận án tiến sĩ kinh tế: “Đổi mới chính sách kinh tế - xã hội đối với người có công ở Việt Nam”. Luận án nghiên cứu 4
mối quan hệ giữa chính sách đối với người có công với các chính sách kinh tế, xã hội khác; sự cần thiết phải đổi mới chính sách đối với người có công. Trong số những người có công, luận án chỉ nghiên cứu những đối tượng: thương binh, bệnh binh, liệt sĩ, thân nhân liệt sĩ; người tham gia cách mạng qua các thời kỳ, người và gia đình có thành tích giúp đỡ cách mạng. - Nguyễn Đình Liêu (1996), Luận án Phó tiến sĩ khoa học luật học: “Hoàn thiện pháp luật ưu đãi người có công ở Việt Nam - Lý luận và thực tiễn”. Luận án nghiên cứu những vấn đề lí luận và thực tiễn của pháp luật ưu đãi người có công. Xác định và hoàn thiện các quy phạm pháp luật ưu đãi người có công. Luận án chỉ giới hạn nghiên cứu hoàn thiện pháp luật ưu đãi người có công với nước trong các cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc và cũng chỉ giới hạn nghiên cứu vấn đề người có công kể từ khi Đảng Cộng Sản Việt Nam ra đời đến nay. Từ những phân tích lý luận và phân tích thực trạng pháp luật ưu đãi và đời sống người có công ở Việt Nam; luận án đưa ra những kiến nghị về các giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật ưu đãi người có công ở Việt Nam. - Phạm Hải Hưng (2007), Luận văn thạc sĩ hành chính công: “Nâng cao năng lực của cơ quan hành chính Nhà nước trong thực hiện pháp luật ưu đãi người có công với cách mạng ở nước ta hiện nay”. Luận văn nghiên cứu, phân tích cơ sở lí luận về năng lực của các cơ quan Hành chính Nhà nước trong thực hiện pháp luật ưu đãi đối với người có công cách mạng; làm rõ thực trạng và đề ra một số giải pháp về năng lực của các cơ quan hành chính Nhà nước trong thực hiện pháp luật ưu đãi đối với người có công với cách mạng ở Việt Nam trong giai đoạn hiện nay. - Đinh Văn Hải (2015), Luận văn thạc sĩ hành chính công: “Thực thi chính sách ưu đãi người có công với cách mạng trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi”. Luận văn nghiên cứu việc thực hiện chính sách người có công với cách 5
mạng từ thực tiễn tỉnh Quảng Ngãi, cụ thể là các quy định về điều kiện, thủ tục, quy trình xác nhận; việc tổ chức thực thi chính sách này cho các nhóm đối tượng thuộc diện thụ hưởng chính sách theo quy định tại Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng. Luận văn đã hệ thống hóa, phân tích, đánh giá hệ thống chính sách người có công với cách mạng và việc tổ chức thực thi ở tỉnh Quảng Ngãi; làm rõ những hạn chế, bất cập của chính sách người có công với cách mạng trong thực tế thực hiện; qua nghiên cứu đã đưa ra một số các giải pháp để hoàn thiện chính sách và tổ chức thực hiện chính sách người có công với cách mạng ngày càng hiệu quả hơn. Các bài viết, công trình nghiên cứu nói trên phần lớn tập trung ở phương diện rộng, nghiên cứu cả hệ thống chính sách an sinh xã hội hoặc nghiên cứu ở phương diện rộng quy mô toàn quốc, cấp tỉnh mà hiện tại chưa có luận văn nghiên cứu, đi sâu vào lĩnh vực thực thi chính sách đối với người có công ở cơ sở cấp huyện hoặc chưa đánh giá sát, đúng thực trạng, chưa chỉ ra được đâu là nguyên nhân của những bất cập, tồn tại, hạn chế của các chính sách đối với người có công với cách mạng đang thực hiện. Bên cạnh đó, hiện nay có nhiều chính sách mới vừa được ban hành đã và đang thực hiện cần tiếp tục phải nghiên cứu, điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn và sự phát triển của xã hội. Do vậy, cần phải tiếp tục nghiên cứu, đánh giá thực thi chính sách đối với người có công với cách mạng, từ đó rút ra những giá trị, mặt tồn tại để tiếp tục định hướng và hoàn thiện trong thời gian đến là hết sức cần thiết. Thông qua đề tài luận văn này, Tôi muốn được tham gia, làm rõ hơn một số vấn đề mà thấy là cần thiết cho việc thực thi chính sách đối với người có công với cách mạng ở huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi, phù hợp với thực tiễn, đáp ứng nhu cầu chính đáng của người có công và thân nhân của người có công, giữ vững thành quả cách mạng, đồng thời góp phần phát triển kinh tế - 6
xã hội của địa phương; đây cũng là lý do để đề tài này được lựa chọn để nghiên cứu. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích - Trên cơ sở khoa học về nội dung, hình thức, phương pháp tổ chức thực thi chính sách và kết quả phân tích thực trạng thực thi chính sách đối với người có công với cách mạng ở huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi, luận văn đề xuất những giải pháp thiết thực nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả tổ chức thực thi chính sách đối với người có công với cách mạng ở địa phương trong thời gian tới. 3.2. Nhiệm vụ Nghiên cứu cơ sở lý luận về tổ chức thực thi chính sách với người có công và những bài học kinh nghiệm được đúc kết trong thực tiễn Phân tích thực trạng chính sách và thực thi chính sách đối với người có công ở huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi để chỉ ra những nguyên nhân làm hạn chế việc tổ chức, thực thi chính sách này ở địa phương. Đề xuất định hướng, giải pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả tổ chức thực thi chính sách đối với người có công ở huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi hiện nay và thời gian đến. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Hoạt động tổ chức thực thi chính sách đối với người có công với cách mạng của các cấp chính quyền, các tổ chức chính trị, chính trị xã hội và các tổ chức, công dân trên địa bàn huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi 4.2. Phạm vi nghiên cứu 7
Nghiên cứu thực thi một số chính sách ưu đãi được quy định tại Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng ở huyện Sơn Tịnh từ năm 2010 đến năm 2017. Cụ thể các đối tượng: - Người hoạt động cách mạng trước ngày 01 tháng 01 năm 1945; - Người hoạt động cách mạng từ ngày 01 tháng 01 năm 1945 đến ngày khởi nghĩa tháng Tám năm 1945; - Liệt sĩ; - Bà mẹ Việt Nam Anh hùng; - Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân; - Anh hùng Lao động trong thời kỳ kháng chiến; - Thương binh, người hưởng chính sách như thương binh (gọi chung là thương binh); - Bệnh binh; - Người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hoá học; - Người hoạt động cách mạng, hoạt động kháng chiến bị địch bắt tù, đày; - Người hoạt động kháng chiến giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc và làm nghĩa vụ quốc tế; - Người có công giúp đỡ cách mạng. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn 5.1. Phương pháp luận Nội dung của luận văn sử dụng các phương pháp luận duy vật biện chứng và lịch sử của Chủ nghĩa Mác – Lênin, kết hợp với các quan điểm định hướng của Đảng, pháp luật của Nhà nước để nghiên cứu và giải quyết vấn đề đặt ra của đề tài. 8
5.2. Phương pháp nghiên cứu Ngoài phương pháp luận, luận văn còn sử dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học chuyên ngành như: Phương pháp hệ thống hóa tài liệu; phương pháp phân tích, tổng hợp thống kê, phương pháp so sánh; phương pháp điều tra xã hội học được áp dụng để giải quyết các vấn đề của luận văn. 6. Ý nghĩa về lý luận và thực tiễn của luận văn - Các đóng góp của luận văn góp phần hoàn thiện lý luận về thực thi chính sách đối với người có công với cách mạng. - Góp phần làm sáng tỏ những nội dung chính sách đối với người có công nói chung và huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi nói riêng. - Nêu quan điểm định hướng và đề xuất một số giải pháp có tính khả thi nhằm nâng cao chất lượng thực thi chính sách đối với người có công với cách mạng trên địa bàn huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi trong giai đoạn hiện nay. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, đề tài được chia thành 03 chương: Chương 1. Cơ sở lý luận về thực thi chính sách đối với người có công với cách mạng. Chương 2. Thực trạng thực thi chính sách đối với người có công với cách mạng trên địa bàn huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi. Chương 3. Phương hướng và giải pháp tổ chức thực thi chính sách đối với người có công với cách mạng trên địa bàn huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi. 9
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC THI CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI NGƯỜI CÓ CÔNG VỚI CÁCH MẠNG Chính sách đối với người có công với cách mạng có nội dung rộng, nhiều loại đối tượng thụ hưởng khác nhau, điều kiện, tiêu chuẩn xác nhận đối tượng khác nhau, tùy từng đối tượng quy định mức trợ cấp, phụ cấp khác nhau, trong phạm vi của luận văn không thể bao quát đầy đủ được. Do vậy, tác giả chọn một số vấn đề cơ bản lý luận để nghiên cứu, luận giải để làm sáng tỏ các quy định thực thi chính sách đối với người có công với cách mạng ở nước ta hiện nay, đó là: Quan niệm về người có công với cách mạng, ưu đãi người có công với cách mạng, chính sách đối với người có công với cách mạng, đánh giá việc thực thi chính sách này đối với các cấp chính quyền. 1.1 Người có công với cách mạng và chính sách đối với người có công 1.1.1. Khái niệm về người có công với cách mạng Thuật ngữ “cách mạng” được dùng trong nhiều phạm vi, góc độ khác nhau, tùy từng trường hợp cụ thể, có thể được hiểu là cuộc biến đổi xã hội - chính trị lớn và căn bản, thực hiện bằng việc lật đổ một chế độ xã hội lỗi thời, lập nên một chế độ xã hội mới, tiến bộ. Ví dụ: Cách mạng xã hội chủ nghĩa, cách mạng tháng Tám năm 1945. Hoặc được được hiểu là cuộc đấu tranh nhằm thực hiện một cuộc cách mạng xã hội, ví dụ: Tham gia cách mạng, cách mạng là sự nghiệp của quần chúng. Hoặc cách mạng được hiểu là quá trình thay đổi lớn và căn bản theo hướng tiến bộ trong một lĩnh vực nào đó, ví dụ: Cách mạng khoa học - kĩ thuật, cách mạng tư tưởng và văn hóa. [31; trang 102] Đối với thuật ngữ “người có công” thì mặc dù pháp luật ưu đãi người có công với cách mạng đã được thực hiện từ lâu, nhưng cho đến nay chưa có 10
một văn bản pháp luật nào nêu rõ khái niệm khái niệm người có công. Tuy nhiên, căn cứ các tiêu chuẩn đối với từng đối tượng là người có công mà Nhà nước ta đã quy định, có thể nêu khái niệm người có công theo 2 nghĩa sau: Theo nghĩa rộng: “Người có công là những người không phân biệt tôn giáo, tín ngưỡng, dân tộc, nam nữ, tuổi tác, đã tự nguyện cống hiến sức lực, tài năng, trí tuệ, có người hy sinh cả cuộc đời mình cho sự nghiệp dựng nước, giữ nước và kiến thiết đất nước. Họ là người có những thành tích đóng góp hoặc những cống hiến xuất sắc phục vụ vì lợi ích của đất nước, của dân tộc được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận theo qui định của pháp luật”. Qua khái niệm này có thể nhận thấy rõ những tiêu chí cơ bản của người có công, đó là phải có đóng góp, phải có cống hiến vì lợi ích của dân tộc. Những đóng góp, cống hiến của người có công với cách mạng có thể là trong các cuộc đấu tranh giải phóng giành độc lập, tự do cho Tổ quốc và cũng có thể là trong các công cuộc xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước. [38; trang 18-19] Theo nghĩa hẹp: “Người có công là những người không phân biệt tôn giáo, tín ngưỡng, dân tộc, nam nữ, tuổi tác có những đóng góp, những cống hiến xuất sắc trong thời kỳ trước cách mạng tháng Tám năm 1945, trong các cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc, được các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền công nhận theo qui định của pháp luật”. Theo khái niệm này, người có công với cách mạng bao gồm những người tham gia hoặc giúp đỡ cho cách mạng, họ đã hy sinh cả cuộc đời mình hoặc một phần thân thể hoặc có thành tích xuất sắc đóng góp cho sự nghiệp cách mạng của dân tộc. [38; trang 19] Từ các khái niệm trên, có thể rút ra một số đặc điểm của người có công với cách mạng sau đây: Thứ nhất, người có công với cách mạng bao gồm những người tham gia 11