Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Vai trò của chính quyền địa phương trong đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh (nghiên cứu trên địa bàn huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế)

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:113

Thêm vào BST

Báo xấu

12
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Vai trò của chính quyền địa phương trong đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh (nghiên cứu trên địa bàn huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế)" được hoàn thành với mục tiêu nhằm khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng vai trò của chính quyền địa phương trong đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh tại huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Vai trò của chính quyền địa phương trong đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh (nghiên cứu trên địa bàn huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRƯƠNG CÔNG DUẨN VAI TRÒ CỦA CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG TRONG ĐẢM BẢO THU NHẬP, SINH KẾ CỦA NGƯỜI DÂN TRƯỚC TÁC ĐỘNG CỦA DỊCH BỆNH COVID 19 (NGHIÊN CỨU TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN A LƯỚI, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ) LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2023
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRƯƠNG CÔNG DUẨN VAI TRÒ CỦA CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG TRONG ĐẢM BẢO THU NHẬP, SINH KẾ CỦA NGƯỜI DÂN TRƯỚC TÁC ĐỘNG CỦA DỊCH BỆNH COVID 19 (NGHIÊN CỨU TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN A LƯỚI, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ) LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ CÔNG Mã số: 8 34 04 03 GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN: TS. TRẦN ĐÌNH CHÍN THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2023
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của riêng tôi. Các số liệu sử dụng phân tích trong Luận văn có nguồn gốc rõ ràng, đã công bố theo quy định. Các kết quả nghiên cứu trong Luận văn do tôi tự tìm hiểu, phân tích một cách trung thực, khách quan và phù hợp với thực tiễn. Các kết quả này chưa từng được công bố trong bất kỳ nghiên cứu nào khác. Thừa Thiên Huế, tháng năm 2023 Học viên Trương Công Duẩn i
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành đề tài tốt nghiệp này, tôi đã nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình, sự đóng góp ý kiến quý báu của nhiều tập thể và cá nhân. Trước hết, tôi xin gửi lời cám ơn sâu sắc và chân thành đến Thầy giáo TS. Trần Đình Chín, người đã trực tiếp hướng dẫn, quan tâm, chỉ bảo tận tình và động viên tôi trong suốt thời gian thực hiện đề tài. Xin chân thành cảm ơn đến quý Thầy, Cô giáo giảng dạy chương trình Cao học chuyên ngành Quản lý công, Học viện Hành chính đã trang bị cho tôi nhiều kiến thức bổ ích và quý giá trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu tại Trường. Xin gửi lời cảm ơn chân thành đến HĐND, UBND huyện A Lưới, UBND các xã, thị trấn huyện A Lưới đã tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình điều tra, thu thập tài liệu phục vụ cho việc nghiên cứu thực tập và hoàn thành đề tài. Mặc dù đã có sự cố gắng, nhưng trong quá trình thực hiện Luận văn không tránh khỏi những thiếu sót nhất định; rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của quý thầy, cô giáo để đề tài được hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn! Học viên Trương Công Duẩn ii
MỤC LỤC MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài luận văn.......................................................................... 1 2. Tổng quan nghiên cứu ................................................................................ 1 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu .............................................................. 7 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.............................................................. 7 5. Phương pháp nghiên cứu luận văn .............................................................. 8 6. Ý nghĩa thực tiễn của luận văn ................................................................... 9 7. Kết cấu của Luận văn ................................................................................. 9 Chương 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ VAI TRÒ CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG CẤP HUYỆN TRONG ĐẢM BẢO THU NHẬP, SINH KẾ CỦA NGƯỜI DÂN ............................................. 10 1.1. Khái niệm ............................................................................................. 10 1.1.1. Chính quyền địa phương, chính quyền cấp huyện ............................... 10 1.1.2. Thu nhập, sinh kế ............................................................................... 14 1.2. Vai trò của chính quyền cấp huyện trong đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh Covid 19 ............................ 16 1.2.1. Xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện chính sách nhằm đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh Covid 19 ............ 16 1.2.2. Phổ biến, tuyên truyền, thực hiện về chính sách đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh Covid 19 ............................. 16 1.2.3. Phân công phối hợp thực hiện chính sách đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh Covid 19 ........................................ 17 1.2.4. Duy trì thực hiện chính sách đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh Covid 19......................................................... 18 1.2.5. Điều chỉnh chính sách đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh Covid 19 .................................................................. 19 1.2.6. Theo dõi, kiểm tra, đôn đốc thực hiện chính sách đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh Covid 19 ..................... 19 1.2.7. Tổng kết, đánh giá, rút kinh nghiệm việc thực hiện chính sách đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh Covid 19 ...... 20 1.3. Sự cần thiết tăng cường vai trò của chính quyền địa phương trong thực hiện đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động dịch bệnh Covid 19 ............................................................................................. 20 iii
1.3.1. Đảm bảo thực hiện đúng mục tiêu, nội dung và hiệu quả của thực hiện thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động dịch bệnh Covid 19 tại địa phương ......................................................................................................... 20 1.3.2. Đảm bảo tính hiệu quả, minh bạch trong thực hiện thực hiện đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động dịch bệnh Covid 19 ............ 22 1.3.3. Đáp ứng yêu cầu của người dân trong thực hiện đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động dịch bệnh Covid 19 ................................... 22 1.4. Một số yếu tố ảnh hưởng đến vai trò chính quyền cấp huyện trong đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh Covid 19 ...................................................................................................... 23 1.4.1. Yếu tố khách quan .............................................................................. 23 1.4.2. Yếu tố chủ quan.................................................................................. 25 1.5. Yêu cầu về vai trò của chính quyền cấp huyện trong đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh Covid 19 ..... 28 1.6. Kinh nghiệm của chính quyền một số địa phương trong thực hiện đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh Covid 19 và bài học rút ra cho huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế ..... 31 1.6.1. Kinh nghiệm quản lý nhà nước của chính quyền huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng....................................................................................... 31 1.6.2. Kinh nghiệm quản lý nhà nước của chính quyền huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam .................................................................................................. 33 1.6.3. Kinh nghiệm quản lý nhà nước của chính quyền huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi. ................................................................................................. 34 1.6.4. Kinh nghiệm rút ra cho huyện A Lưới về phát huy vai trò của chính quyền cấp huyện trong thực hiện đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh Covid 19......................................................... 35 Tiểu kết Chương 1........................................................................................ 38 Chương 2. CHÍNH QUYỀN HUYỆN A LƯỚI VỚI VIỆC ĐẢM BẢO THU NHẬP, SINH KẾ CỦA NGƯỜI DÂN TRƯỚC TÁC ĐỘNG CỦA DỊCH BỆNH COVID 19 TẠI HUYỆN A LƯỚI, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ............................................................................................................. 39 2.1. Khái quát một số đặc điểm chính của huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế39 2.1.1. Điều kiện tự nhiên .............................................................................. 39 2.1.2. Đặc điểm kinh tế xã hội ...................................................................... 40 iv
2.2. Chính quyền Huyện A Lưới với việc đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh Covid 19 tại huyện: kết quả đạt được và những vấn đề đặt ra ..................................................................... 43 2.2.1. Vài nét về đội ngũ cán bộ chính quyền huyện A Lưới ........................ 43 2.2.2. Kết quả đạt được trong việc đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh Covid 19......................................................... 48 2.2.3. Đánh giá chung................................................................................... 66 Tiểu kết Chương 2........................................................................................ 77 Chương 3. QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP NHẰM TĂNG CƯỜNG VAI TRÒ CỦA CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG TRONG ĐẢM BẢO THU NHẬP, SINH KẾ CỦA NGƯỜI DÂN TRƯỚC TÁC ĐỘNG CỦA DỊCH BỆNH COVID 19 TẠI HUYỆN A LƯỚI, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ. . 78 3.1. Quan điểm ............................................................................................ 78 3.2. Một số giải pháp thực hiện vai trò của chính quyền địa phương trong đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh Covid 19 tại huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế .................................... 81 3.2.1. Nâng cao năng lực lãnh đạo, điều hành triển khai của chính quyền huyện A Lưới trong đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh Covid 19 ................................................................................ 81 3.2.2. Đẩy nhanh chính sách an sinh xã hội thích ứng linh hoạt, hiệu quả .... 83 3.2.3. Kịp thời giải ngân nguồn vốn tín dụng, chính sách ưu đãi .................. 89 3.2.4. Cải thiện môi trường kinh doanh thúc đẩy phục hồi kinh tế và gia tăng sức chống chịu sau đại dịch Covid-19. ......................................................... 91 3.2.5. Đẩy mạnh việc hỗ trợ cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa .................... 92 3.2.6. Thúc đẩy sản xuất và tiêu thụ sản phẩm địa phương ........................... 93 3.2.7. Tăng cường hỗ trợ cho các hộ nghèo và người khó khăn .................... 95 3.2.8. Về nâng cao dân trí, phát triển cộng đồng ........................................... 96 Tiểu kết Chương 3........................................................................................ 98 KẾT LUẬN ................................................................................................. 99 TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................ 101 v
DANH MỤC VIẾT TẮT Ký hiệu Nguyên nghĩa TNSK Thu nhập, sinh kế HTCT Hệ thống chính trị TĐDB Tác động dịch bệnh XHCN Xã hội chủ nghĩa HĐND Hội đồng nhân dân UBND Ủy ban nhân dân vi
DANH MỤC CÁC BẢNG, HÌNH Bảng 2.1. Cơ cấu và tăng trưởng tổng giá trị sản xuất trong giai đoạn từ 2020 đến 2022 của huyện A Lưới là điểm chú ý. .........................................................42 Bảng 2.2. Độ tuổi đội ngũ cán bộ ở huyện A Lưới từ năm 2020 đến năm 2022 45 Bảng 2.3. Chính sách hỗ trợ Bảo hiểm y tế .........................................................62 Bảng 2.4. Miễn, giảm học phí cho học sinh là con em hộ nghèo, hộ cận nghèo.63 Bảng 2.5. Tình hình vay vốn tính dụng ...............................................................65 Hình 2.1. Bản đồ hành chính huyện A Lưới ........................................................40 DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1. Cơ cấu dân tộc, cán bộ, công chức nữ ở huyện A Lưới,tỉnh Thừa Thiên Huế từ năm 2020 đến năm 2022 ......................................................... 44 Biểu đồ 2.2. Độ tuổi đội ngũ cán bộ ở huyện A Lưới từ năm 2020 đến năm 2022 ............................................................................................ 46 Biểu đồ 2.3. Kinh phí hỗ trợ đảm bảo an sinh xã hội giai đoạn 2020-2022 ........56 vii
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Đại dịch COVID-19 kéo dài đã đẩy kinh tế thế giới rơi vào trạng thái khủng hoảng trầm trọng nhất kể từ năm 1930, kéo tăng trưởng xuống mức âm 3,1% năm 2020 do gián đoạn chuỗi cung ứng, các biện pháp phòng vệ trước dịch bệnh và ảnh hưởng của nó đến các hoạt động kinh tế trên quy mô toàn cầu. Đứng trước bối cảnh đó, các quốc gia đã có những nỗ lực để phục hồi nền kinh tế và bảo đảm sức khỏe, an sinh xã hội đối với người dân. Sự bùng phát dịch COVID-19 đã mang lại những thách thức chưa từng có, được dự báo sẽ có những tác động đáng kể đến sự phát triển nền kinh tế Việt Nam trong năm nay. Dựa trên tình hình hiện tại, chúng tôi tìm hiểu các tác động tiềm ẩn của đợt bùng phát đại dịch COVID-19 đối với kinh tế Việt Nam. Nghiên cứu này đi đôi với một mức độ đáng kể các yếu tố không chắc chắn. Cụ thể là, khi xảy ra đại dịch COVID-19, các dự đoán được kiểm tra lại và điều chỉnh lại mỗi tuần kể từ khi bắt đầu xảy ra đợt bùng phát đại dịch. Trong lĩnh vực lao động việc làm, Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) cho rằng khả năng phục hồi của thị trường lao động năm 2022 chậm và không chắc chắn do đại dịch sẽ tiếp tục tác động đáng kể đến thị trường lao động toàn cầu. ILO đã hạ mức dự báo về khả năng phục hồi của thị trường lao động năm 2022, với mức thâm hụt thời gian làm việc toàn cầu trong năm 2022 so với Quý IV/2019 sẽ tương đương với 52 triệu việc làm toàn thời gian. Tỷ lệ thất nghiệp toàn cầu dự kiến sẽ duy trì ở mức cao hơn trước đại dịch Covid-19 ít nhất cho đến hết năm 2023. Ước tính thất nghiệp toàn cầu năm 2022 là 207 triệu người, so với 186 triệu năm 2019. Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động toàn cầu năm 2022 dự kiến sẽ vẫn thấp hơn 1,2 điểm phần trăm so với năm 2019. Trong nước, với quyết tâm phục hồi và phát triển kinh tế để không lỡ nhịp với đà phục hồi của kinh tế thế giới, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 11/NQ-CP ngày 30/01/2022 về chương trình phục hồi và phát triển kinh tế – 1
xã hội và triển khai Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ chương trình. Các Bộ, ngành, địa phương đã tập trung xây dựng kế hoạch hành động để thực hiện đồng bộ các giải pháp. Cùng với đó, sự ủng hộ của Nhân dân cả nước và niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp, Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế – xã hội của Chính phủ đã phát huy tác động, hiệu quả, tạo động lực khôi phục và phát triển kinh tế nhanh và bền vững. Kinh tế - xã hội năm 2022 của nước ta đã đạt được nhiều kết quả tích cực, hầu hết các ngành, lĩnh vực có xu hướng phục hồi và tăng trưởng trở lại. Nhờ vậy, các hoạt động kinh tế - xã hội năm 2022 của nước ta đã đạt được nhiều kết quả tích cực, hầu hết các ngành, lĩnh vực có xu hướng phục hồi và tăng trưởng trở lại, góp phần thúc đẩy tăng trưởng GDP của nước ta năm 2022 đạt hơn 8%. Đảm bảo thu nhập, sinh kế (TNSK) của người dân gắn liền với việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ chính quyền nhà nước cấp huyện, chính quyền cấp huyện có vai trò cung cấp phương tiện vật chất, đồng thời là một công cụ để chính quyền cấp huyện thực hiện đảm bảo TNSK của người dân trước tác động của dịch bệnh Covid 19 (TĐDB Covid 19). Vai trò của chính quyền cấp huyện trên địa bàn huyện tốt sẽ tạo được nguồn lực tài chính mạnh mẽ, đồng thời đảm bảo TNSK của người dân có hiệu quả, chính là yếu tố có tính quyết định để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội trước TĐDB Covid 19 của huyện mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện đề ra. A Lưới là một huyện miền núi nằm ở phía Tây của Thừa Thiên Huế (có 85 km đường biên giới giáp với Nước CHDCND Lào), là địa bàn có vị trí chiến lược quan trọng về kinh tế - chính trị, quốc phòng - an ninh; huyện có 17 xã, và một thị trấn, với gần 80 % là người đồng bào DTTS; là một huyện với cơ cấu Nông, lâm, ngư nghiệp 38,7%; Công nghiệp xây dựng 30,7%; Du lịch, dịch vụ 30,6%. Ở vị trí tiếp giáp giữa tỉnh Thừa Thiên Huế với các tỉnh Quảng Trị, Quảng Nam, và hai huyện Sa Muội, Kà Lừm nước CHDCND Lào; huyện 2
A Lưới là một huyện giữ vai trò trọng yếu về quốc phòng và đối ngoại. Tuy nhiên, vai trò của chính quyền địa phương huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế trong thực hiện các chính sách đảm bảo TNSK của người dân trên địa bàn huyện A Lưới chưa bảo đảm tính tổng thể, chưa bao quát hết được tính chất, quy mô, mức độ khẩn cấp của đại dịch Covid-19. Bên cạnh đó, việc tổ chức thực hiện một số chính sách còn chậm, hiệu quả chưa cao; quy trình, thủ tục còn thiếu linh hoạt; thông tin, hướng dẫn thiếu kịp thời dẫn đến doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ khó tiếp cận. Nhiều chính sách hiện nay còn mang tính ứng phó trước mắt, có thời hạn áp dụng hạn chế, chưa có những chính sách tập trung cho từng ngành, lĩnh vực cụ thể có quy mô lớn, có tính chất dài hạn theo hướng phục hồi hơn là giải cứu ngắn hạn. Chính vì vậy, cần phải có những nghiên cứu, khảo sát và đánh giá thực tiễn, tìm giải pháp phù hợp để nâng cao vai trò của chính quyền cấp huyện nhằm hoàn thiện vai trò QLNN của chính quyền địa phương là một nhu cầu cấp thiết. Điều này sẽ giúp địa phương có những chương trình, kế hoạch thúc đẩy cụ thể, góp phần mở rộng TNSK của người dân trong bối cảnh hậu dịch bệnh toàn cầu. Xuất phát từ lý do đó tôi chọn đề tài: “Vai trò của chính quyền địa phương trong đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh Covid 19 (nghiên cứu trên địa bàn huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế)”. 2. Tổng quan nghiên cứu Những nghiên cứu gần đây trong lĩnh vực xây dựng nông thôn mới và các chính sách liên quan đã thu hút sự quan tâm và tập trung của nhiều cơ quan lãnh đạo, quản lý, cơ quan nghiên cứu và các nhà khoa học. Những nghiên cứu này đã bao gồm nhiều góc độ và phạm vi khác nhau, như sau: Cuốn sách “Xây dựng nông thôn mới những vấn đề lý luận và thực tiễn”: Được chủ biên bởi PGS.TS Vũ Văn Phúc và được Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia ấn hành năm 2013. Cuốn sách này đã tổng hợp các vấn đề lý luận 3
chung và kinh nghiệm quốc tế về xây dựng nông thôn mới. Cuốn sách cũng phân tích một cách toàn diện thực tế xây dựng nông thôn mới tại Việt Nam. Ngoài ra, cuốn sách đã tổng hợp nhiều bài viết thực tiễn về xây dựng nông thôn mới tại 11 tỉnh tham gia thí điểm chương trình mục tiêu quốc gia về nông thôn mới. Dựa trên những kiến thức này, cuốn sách đề xuất các giải pháp để thúc đẩy xây dựng nông thôn mới. Cuốn sách "Nông nghiệp, nông dân, nông thôn trong mô hình tăng trưởng kinh tế mới giai đoạn 2011 - 2020": Chủ biên bởi TS. Nguyễn Thị Tố Quyên và được Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia ấn hành năm 2011. Cuốn sách này tập trung vào nông nghiệp, nông dân và nông thôn Việt Nam trong bối cảnh, cơ hội và thách thức của mô hình tăng trưởng kinh tế mới giai đoạn 2011 - 2020. Cuốn sách cũng phân tích thực trạng của nông nghiệp, nông dân và nông thôn từ năm 2000 đến nay, với việc tập trung vào thành công và những vấn đề tồn tại chủ yếu của lĩnh vực này trong mô hình tăng trưởng kinh tế hiện nay. Những nghiên cứu này đã đóng góp quan trọng trong việc hiểu rõ hơn về vấn đề xây dựng nông thôn mới và ảnh hưởng của chính sách đối với nông nghiệp, nông dân và nông thôn tại Việt Nam trong bối cảnh biến đổi kinh tế và xã hội. Dưới đây là một cách thay đổi cấu trúc cho phần thông tin về các luận văn thạc sỹ liên quan đến chính sách giảm nghèo bền vững trên các địa bàn huyện khác nhau: Luận văn thạc sỹ của tác giả Nguyễn Xuân Nghiêm về “Thực hiện chính sách giảm nghèo bền vững cho người dân tộc Cơ tu tại huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam”:Khái quát về đặc điểm tự nhiên, dân số và kinh tế - xã hội của huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam.Đặc điểm riêng của người dân tộc Cơ tu. Nghiên cứu thực trạng thực hiện chính sách giảm nghèo đối với người dân tộc Cơ tu tại huyện Đông Giang. Chỉ ra những hạn chế trong 4
việc thực hiện chính sách giảm nghèo bền vững đối với người dân tộc Cơ tu tại tỉnh Quảng Nam. Đề xuất các giải pháp phù hợp để cải thiện tình hình. Luận văn thạc sỹ của tác giả Bùi Quốc Thanh về “Chính sách giảm nghèo bền vững trên địa bàn huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình”: Tổng quan về đặc điểm tự nhiên, dân số và kinh tế - xã hội của huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình. Nghiên cứu thực trạng thực hiện chính sách giảm nghèo trên địa bàn huyện. Phân tích các hạn chế trong việc thực hiện chính sách giảm nghèo bền vững tại huyện Bố Trạch. Đề xuất các giải pháp thích hợp nhằm cải thiện tình hình. Luận văn thạc sỹ của tác giả Nguyễn Doãn Tuấn về “Quản lý nhà nước về giảm nghèo bền vững trên địa bàn huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam”: Phân tích và đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về giảm nghèo trên địa bàn huyện Phước Sơn. Đề xuất các giải pháp quản lý và thực hiện giảm nghèo bền vững thích hợp với huyện. Luận văn thạc sỹ của tác giả Trần Thị Quý Hương về “Chính sách giảm nghèo bền vững trên địa bàn huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam”: Tổng quan về đặc điểm tự nhiên, dân số và kinh tế - xã hội của huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam. Nghiên cứu thực trạng thực hiện chính sách giảm nghèo trên địa bàn huyện. Phân tích các hạn chế trong việc thực hiện chính sách giảm nghèo bền vững tại huyện Thăng Bình. Đề xuất các giải pháp phù hợp nhằm cải thiện tình hình. Luận văn thạc sỹ của tác giả Nguyễn Thị Hằng về “Quản lý Nhà nước về giảm nghèo bền vững trên địa bàn huyện Tây Trà, tỉnh Quảng Ngãi”: Phân tích và đánh giá thực trạng quản lý Nhà nước về giảm nghèo trên địa bàn huyện Tây Trà. Đề xuất các giải pháp quản lý và thực hiện giảm nghèo bền vững thích hợp với địa phương. Thông qua cách thay đổi cấu trúc này, thông tin về mỗi luận văn thạc sỹ sẽ được trình bày một cách có hệ thống và dễ dàng theo dõi. Dưới đây là một cách thay đổi cấu trúc cho phần thông tin về công trình nghiên cứu và vai trò của chính quyền địa phương trong đảm bảo TNSK 5
của người dân trước TĐDB Covid 19: Công trình nghiên cứu về TNSK và vai trò của chính quyền địa phương. Trong hoạt động nghiên cứu khoa học liên quan đến đảm bảo Thu nhập, Sinh kế (TNSK) của người dân trước Tình hình Dịch bệnh Covid-19 (TĐDB Covid-19), một số công trình nghiên cứu đã cung cấp các tư liệu quý báu, mang lại cơ sở lý luận và thực tiễn, cùng với những kinh nghiệm và bài học quý giá được rút ra từ vai trò của chính quyền địa phương trong việc đảm bảo TNSK của người dân và thực hiện chính sách liên quan. Các công trình nghiên cứu này không chỉ giúp tạo cơ sở cho hoạt động nghiên cứu, mà còn là nguồn thông tin tham khảo quan trọng trong quá trình triển khai luận văn của tác giả. Từ đó, tác giả xác định vai trò của chính quyền địa phương trong việc đảm bảo TNSK của người dân trước TĐDB Covid-19 là một khía cạnh vô cùng quan trọng trong việc đảm bảo TNSK của người dân. Trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 bùng phát từ cuối năm 2019 và ảnh hưởng đến tình hình toàn cầu, vai trò của chính quyền địa phương trở nên càng thêm tầm quan trọng. Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện tại, chưa có công trình nghiên cứu toàn diện nào xem xét đến vấn đề này từ nhiều khía cạnh khác nhau. Thông qua việc thực hiện luận văn của mình, tác giả mong muốn có thể đóng góp vào việc điền đầy khoảng trống này, bằng cách xem xét và phân tích vai trò của chính quyền địa phương trong việc đảm bảo TNSK của người dân trước TĐDB Covid-19, đặc biệt tại địa phương huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế. Chính vì vậy, tác giả chọn nghiên cứu đề tài “Vai trò của chính quyền địa phương trong đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh Covid 19 (nghiên cứu trên địa bàn huyện A Lưới , tỉnh Thừa Thiên Huế " không trùng lặp với các công trình và bài viết khoa học đã công bố. 6
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích Làm rõ vai trò của chính quyền địa phương trong đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh Covid 19 tại huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế, từ đó đề xuất một số giải pháp để hoàn thiện vai trò này. 3.2. Nhiệm vụ Với mục tiêu đề ra, luận văn sẽ thực hiện các nhiệm vụ sau đây: - Hệ thống hóa các quan điểm lý luận và thực tiễn về vai trò của chính quyền địa phương trong đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân nói chung, trước tác động của dịch bệnh Covid 19 tại huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế nói riêng. - Khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng vai trò của chính quyền địa phương trong đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh Covid 19 tại huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế. - Xây dựng một số giải pháp có tính khả thi nhằm hoàn thiện vai trò của chính quyền địa phương trong đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh Covid 19 tại huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài luận văn là vai trò của chính quyền địa phương trong đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh Covid 19 tại huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế. Đánh giá thực trạng và đề xuất các giải pháp nâng cao vai trò của chính quyền địa phương huyện A Lưới 4.2. Phạm vi nghiên cứu Địa điểm nghiên cứu: Luận văn tập trung vào việc nghiên cứu trên địa bàn huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế. 7
- Thời gian: Từ khi dịch bệnh Covid 19 xảy ra đến nay. - Về nội dung: nghiên cứu vai trò của chính quyền địa phương trong đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trong Huyện trước tác động của dịch bệnh Covid 19 tại huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế. 5. Phương pháp nghiên cứu luận văn 5.1. Phương pháp luận: Luận văn được thực hiện trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng, chủ nghĩa duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác – Lê nin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Quan điểm của Đảng và Nhà nước ta thông qua hệ thống văn bản pháp quy quản lý nhà nước liên quan về vai trò của chính quyền địa phương trong đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân. 5.2. Phương pháp nghiên cứu: Khảo cứu tài liệu nghiên cứu hiện có: Trong việc tìm hiểu và nghiên cứu, luận văn sẽ sử dụng các phương pháp thống kê, tổng hợp và so sánh để tham khảo tài liệu. Nghiên cứu sẽ tập trung vào những nghiên cứu có liên quan trong nước, trong tỉnh, cũng như những tài liệu và văn bản quản lý nhà nước trước TĐDB Covid-19. Nghiên cứu thực tiễn: Luận văn sẽ áp dụng kiến thức đã được học để thu thập và phân tích dữ liệu thông tin từ thực tế tại huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế. Quá trình này sẽ giúp nắm bắt được những vấn đề phát sinh trong việc thực hiện vai trò của chính quyền địa phương trong đảm bảo thu nhập và sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh Covid- 19 tại huyện A Lưới. Đồng thời, sử dụng phương pháp chuyên gia trong việc phân tích, đánh giá vai trò của chính quyền địa phương trong đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh Covid 19 tại huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế. 8
6. Ý nghĩa thực tiễn của luận văn Luận văn góp phần hệ thống hóa, bổ sung và làm rõ hơn những cơ sở lý luận vai trò của chính quyền địa phương trong đảm bảo thu nhập và sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh Covid-19. Đặc biệt là phân tích, đánh giá đúng vai trò của chính quyền địa phương trong đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh Covid 19 tại huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế, từ đó đề xuất các phương hướng, giải pháp nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả vai trò của chính quyền địa phương trong đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh Covid 19 tại huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế trong thời gian tới. Luận văn sẽ cung cấp tài liệu tham khảo quý báu cho việc nghiên cứu và áp dụng những kinh nghiệm cũng như vai trò của chính quyền, đặc biệt là đối với chính quyền cấp huyện và những cá nhân trực tiếp quản lý hoặc quan tâm đến lĩnh vực này. 7. Kết cấu của Luận văn Ngoài phần giới thiệu, kết luận, và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung của luận văn được tổ chức thành ba chương chính, với cấu trúc như sau: Chương 1. Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về vai trò chính quyền địa phương cấp huyện trong đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân. Chương 2. Thực trạng vai trò của chính quyền địa phương trong đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh Covid 19 tại huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế. Chương 3. Một số giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện vai trò của chính quyền địa phương trong đảm bảo thu nhập, sinh kế của người dân trước tác động của dịch bệnh Covid 19 tại huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế. 9
Chương 1 MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ VAI TRÒ CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG CẤP HUYỆN TRONG ĐẢM BẢO THU NHẬP, SINH KẾ CỦA NGƯỜI DÂN 1.1. Khái niệm 1.1.1. Chính quyền địa phương, chính quyền cấp huyện 1.1.1.1.Chính quyền địa phương Địa phương là một khái niệm không gian lãnh thổ liên quan đến những đặc điểm về môi trường tự nhiên, sự phát triển kinh tế, diễn biến lịch sử, nền văn hóa, truyền thống và lối sống của cộng đồng dân cư. Quá trình hình thành và tiến triển của các địa phương có sự tương quan mật thiết với sự mở rộng về quy mô dân số và hoạt động xã hội kinh tế của chúng. Ban đầu, khi hình thành cụm dân cư ban đầu, chúng thường có quy mô nhỏ về dân số và sản xuất hạn chế. Tuy nhiên, trong giai đoạn tiếp theo, các địa phương có xu hướng phát triển thành trung tâm kinh tế - xã hội của vùng lãnh thổ, chuyển đổi từ mô hình nông thôn đơn thuần sang các đô thị và thành phố. Để duy trì và thúc đẩy hoạt động kinh tế - xã hội, việc quản lý tập trung của cộng đồng dân cư trở thành yếu tố quan trọng, đây cũng chính là nguồn gốc của việc phát triển các hoạt động quản lý địa phương và hệ thống chính quyền địa phương. Hoạt động quản lý chung trên lãnh thổ địa phương được gọi là hệ thống hành chính địa phương. Các hoạt động này có sự phát triển từ cấp thấp đến cao, từ những hình thức tự quản lý trong cộng đồng và địa phương có tính chất quy định địa phương, đến những hình thức tuân theo pháp luật của quốc gia khi quốc gia ra đời. Các hoạt động quản lý địa phương được xác định thông qua nhiều phương thức khác nhau, trong đó có việc bầu cử và lựa chọn các người đứng đầu để thực hiện quản lý. 10
Mỗi địa phương tồn tại trong phạm vi lãnh thổ của một quốc gia thống nhất và có các đặc trưng riêng về địa lý, kinh tế xã hội, truyền thống văn hóa, phong tục và tập quán. Nhằm đảm bảo sự gần gũi với cư dân, thấu hiểu và đáp ứng tốt hơn nhu cầu của họ, cũng như thực hiện chức năng quản lý nhà nước một cách hiệu quả, các quốc gia trên toàn cầu đã phát triển hệ thống các cơ quan nhà nước tại địa phương, chung được gọi là chính quyền địa phương. Tùy theo cấu trúc tổ chức của chính quyền địa phương trong từng quốc gia, các hình thức tổ chức cơ quan quản lý địa phương sẽ có sự biến đổi. Tuy nhiên, chung quy, các cơ quan nhà nước tại địa phương được thành lập nhằm thực hiện các chức năng quản lý nhà nước trên phạm vi địa phương. Điều này bao gồm việc thực hiện quyền lực nhà nước trên lãnh thổ địa phương và tiến hành thực thi pháp luật của nhà nước để quyết định về các vấn đề địa phương. Theo định nghĩa, "Chính quyền địa phương là tổ chức có đặc điểm pháp nhân, được hình thành, cấu trúc và hoạt động dưới sự tuân theo quy định của pháp luật. Chức năng cơ bản của chính quyền địa phương bao gồm tổ chức và thực hiện các quyết định của chính quyền trung ương, đồng thời tự quản lý các vấn đề địa phương theo pháp luật và ý nguyện của cư dân địa phương."[26] Trong phạm vi luận văn này, khái niệm "chính quyền địa phương" có thể được hiểu theo hai góc độ khác nhau: góc độ nghĩa rộng và góc độ nghĩa hẹp. Góc độ nghĩa rộng, "chính quyền địa phương" bao gồm "hệ thống các cơ quan nhà nước tại địa phương", bao gồm cả cơ quan đại diện (cơ quan quyền lực nhà nước) tại địa phương, cơ quan hành pháp và cơ quan tư pháp của địa phương đó. Góc độ nghĩa hẹp, "chính quyền địa phương" chỉ liên quan đến cơ quan đại diện (cơ quan quyền lực nhà nước) và cơ quan hành pháp của địa phương. 11