Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Huy động vốn tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam - Chi nhánh Ba Đình

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:134

Thêm vào BST

Báo xấu

39
lượt xem 22
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Huy động vốn tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam - Chi nhánh Ba Đình" được hoàn thành với mục tiêu nhằm phân tích, đánh giá thực trạng huy động vốn tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam - Chi nhánh Ba Đình giai đoạn 2018-2020; đề xuất giải pháp tăng cường huy động vốn tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam - Chi nhánh Ba Đình.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Huy động vốn tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam - Chi nhánh Ba Đình

TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG ĐOÀN TRẦN THỊ LAN HƢƠNG HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM - CHI NHÁNH BA ĐÌNH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH Mã số: 834 01 01 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN THỊ HỒNG CẨM HÀ NỘI, NĂM 2022
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn thạc sĩ “Huy động vốn tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam - Chi nhánh Ba Đình” là công trình nghiên cứu độc lập do tác giả thực hiện dưới sự hướng dẫn của TS. Nguyễn Thị Hồng Cẩm. Luận văn chưa được công bố trong bất cứ công trình nghiên cứu nào. Các số liệu, nội dung được trình bày trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng, hợp lệ và đảm bảo tuân thủ các quy định về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Tôi xin chịu trách nhiệm về toàn bộ nội dung của luận văn thạc sĩ./. Tác giả luận văn Trần Thị Lan Hƣơng
LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập, nghiên cứu chương trình cao học và làm luận văn này, bên cạnh những nỗ lực của bản thân, tôi đã nhận được sự quan tâm, góp ý, tạo điều kiện nhiệt tình và quý báu của nhiều cá nhân và tập thể. Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới Ban giám hiệu và các thầy cô giáo Khoa Sau đại học, Trường Đại học Công Đoàn, các Thầy Cô Khoa Quản trị Kinh doanh và các thầy cô giáo Trường Đại học Công Đoàn đã tạo điều kiện thuận lợi nhất để tôi hoàn thành chương trình đào tạo thạc sỹ và luận văn của mình. Đồng thời, tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến Ban lãnh đạo và tập thể cán bộ nhân viên Ngân hàng Thương mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam - Chi nhánh Ba Đình đã tạo điều kiện cho tôi có điều kiện tham gia chương trình đạo tạo thạc sỹ cũng như cho phép tôi tiếp cận, thu thập các nguồn thông tin phục vụ nghiên cứu và thực hiện luận văn thạc sĩ. Đặc biệt, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất tới TS. Nguyễn Thị Hồng Cẩm – người trực tiếp hướng dẫn luận văn, đã tận tình hướng dẫn, góp ý và giúp đỡ tôi tìm ra hướng nghiên cứu, tiếp cận thực tế, tìm kiếm tài liệu, xử lý và phân tích số liệu, giải quyết vấn đề...để có thể hoàn thành luận văn thạc sĩ một cách trọn vẹn, hoàn chỉnh. Bản thân tôi luôn cố gắng hoàn thành luận văn bằng tất cả sự nhiệt tình và năng lực của bản thân, tuy nhiên luận văn không tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót cần tăng cường. Tôi rất mong nhận được ý kiến đóng góp chân thành của quý thầy cô và bạn đọc để bản luận văn được tăng cường hơn. Trân trọng cảm ơn!
MỤC LỤC Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các chữ viết tắt Danh mục bảng, sơ đồ MỞ ĐẦU............................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................... 1 2. Tổng quan nghiên cứu đề tài ............................................................................ 2 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................... 6 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .................................................................... 7 5. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................. 7 6. Đóng góp của đề tài nghiên cứu ....................................................................... 9 7. Kết cấu của luận văn ........................................................................................ 9 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI................................................................................................... 10 1.1. Khái quát về huy động vốn....................................................................... 10 1.1.1. Khái niệm về Ngân hàng thương mại ...................................................... 10 1.1.2. Khái niệm về huy động vốn ..................................................................... 11 1.1.3. Huy động vốn tại Ngân hàng thương mại ................................................ 12 1.1.4. Vai trò của hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng thương mại ............. 13 1.2. Hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng thƣơng mại ............................. 15 1.2.1. Kế hoạch huy động vốn ........................................................................... 15 1.2.2. Các hình thức huy động vốn của ngân hàng thương mại......................... 18 1.2.3. Nguồn huy động vốn của Ngân hàng thương mại ................................... 19 1.2.4. Các tiêu chí đánh giá hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng thương mại ...................................................................................................................... 23 1.3. Các nhân tố ảnh hƣởng đến hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng thƣơng mại ........................................................................................................ 27
1.3.1. Các nhân tố khách quan ........................................................................... 27 1.3.2. Các nhân tố chủ quan ............................................................................... 30 1.4. Kinh nghiệm về huy động vốn của một số Chi nhánh Ngân hàng Thƣơng mại và bài học đối với Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam- Chi nhánh Ba Đình .................................................... 35 1.4.1. Kinh nghiệm về huy động vốn của một số Chi nhánh Ngân hàng thương mại ...............................................................................................................................35 1.4.2. Bài học kinh nghiệm rút ra cho Ngân hàng Thương mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam- Chi nhánh Ba Đình ......................................................... 38 Tiểu kết chƣơng 1 ............................................................................................. 40 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM – CHI NHÁNH BA ĐÌNH .... 41 2.1. Giới thiệu chung về Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam- Chi nhánh Ba Đình ........................................................................ 41 2.1.1. Khái quát sự hình thành và phát triển của Chi nhánh .............................. 41 2.1.2. Một số đặc điểm của Chi nhánh ............................................................... 42 2.1.3. Kết quả hoạt động của Eximbank Ba Đình .............................................. 44 2.2. Phân tích thực trạng huy động vốn tại Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam – Chi nhánh Ba Đình ............................... 46 2.2.1. Hoạt động huy động vốn của Eximbank Ba Đình ................................... 46 2.2.2. Các hình thức huy động vốn của Eximbank Ba Đình .............................. 51 2.2.3. Nguồn huy động vốn của Eximbank Ba Đình ......................................... 54 2.2.4. Các tiêu chí đánh giá huy động vốn của Eximbank Ba Đình .................. 60 2.3. Các yếu tố ảnh hƣởng đến huy động vốn tại Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam – Chi nhánh Ba Đình........................... 78 2.3.1. Các nhân tố khách quan ........................................................................... 78 2.3.2. Các nhân tố chủ quan ............................................................................... 80 2.4. Đánh giá chung về thực trạng huy động vốn tại Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam – Chi nhánh Ba Đình ................... 83
2.4.1. Kết quả đạt được ...................................................................................... 83 2.4.2. Hạn chế và nguyên nhân .......................................................................... 84 Tiểu kết chƣơng 2 ............................................................................................. 88 Chƣơng 3. GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM – CHI NHÁNH BA ĐÌNH ............................................................................................. 89 3.1. Mục tiêu, phƣơng hƣớng huy động vốn tại Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam – Chi nhánh Ba Đình........................... 89 3.1.1. Mục tiêu.................................................................................................... 89 3.1.2. Phương hướng .......................................................................................... 90 3.2. Một số giải pháp tăng cƣờng huy động vốn tại Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam – Chi nhánh Ba Đình ................... 93 3.2.1. Chiến lược huy động vốn ......................................................................... 93 3.2.2. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ nhân viên của Chi nhánh ............... 97 3.2.3. Tăng cường chính sách Maketing .......................................................... 100 3.2.4. Đa dạng hóa các tiện ích và tăng cường ứng dụng thanh toán không dùng tiền mặt để thu hút khách hàng gửi tiền .................................................. 104 3.2.5. Xây dựng và triển khai có hiệu quả chính sách phát triển và chăm sóc khách hàng gửi tiền .......................................................................................... 105 3.2.6. Tăng cường công tác quản lý, điều hành, kiểm tra giám sát nội bộ .......... 109 Tiểu kết chƣơng 3 ........................................................................................... 111 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .................................................................... 112 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................... 118 PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Từ viết Từ viết đầy đủ tắt CN Chi nhánh DV Dịch vụ DN Doanh nghiệp Eximbank Ngân hàng Thương mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam HĐV Huy động vốn KD Kinh doanh KH Khách hàng NH Ngân hàng NHNN Ngân hàng nhà nước NHTM Ngân hàng thương mại TD Tín dụng TCKT Tổ chức kinh tế TMCP Thương mại cổ phần
DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ Bảng Bảng 2.1. Cơ cấu cán bộ nhân viên tại Eximbank Ba Đình............................... 43 Bảng 2.2. Kết quả hoạt động kinh doanh của Eximbank Ba Đình .................... 45 Bảng 2.3. Mục tiêu tăng trưởng huy động vốn của Eximbank Ba Đình............ 46 Bảng 2.4. Các hình thức huy động vốn của Eximbank Ba Đình ....................... 52 Bảng 2.5. Huy động vốn tiền gửi thông qua số lượng khách hàng tại Eximbank Ba Đình .............................................................................. 54 Bảng 2.6. Tiền gửi thanh toán của Eximbank Ba Đình ..................................... 56 Bảng 2.7. Huy động tiền gửi không kỳ hạn của Eximbank Ba Đình................. 57 Bảng 2.8. Tiền gửi có kỳ hạn của khách hàng tại Eximbank Ba Đình .............. 58 Bảng 2.9. Huy động vốn tiết kiệm của Eximbank Ba Đình............................... 58 Bảng 2.10. Quy mô vốn huy động của Eximbank Ba Đình............................... 61 Bảng 2.11. Mức độ hoàn thành nguồn vốn huy động tiền gửi của Eximbank Ba Đình giai đoạn 2018-2020 ............................................................. 61 Bảng 2.12. Đánh giá sự thuận tiện của khách hàng về giao dịch tại các phòng giao dịch và mạng lưới giao dịch của Eximbank Ba Đình ................. 63 Bảng 2.13. Đánh giá của khách hàng về sự đa dạng của các hình thức huy động vốn tại Eximbank Ba Đình ......................................................... 64 Bảng 2.14. Đánh giá của khách hàng về mức độ an toàn đối với vốn huy động tại Eximbank Ba Đình ................................................................ 65 Bảng 2.15. Đánh giá của khách hàng về mức độ an toàn, bảo mật thông tin của khách hàng và độ chính xác của mỗi giao dịch ............................ 65 Bảng 2.16. Đánh giá của khách hàng về ngân hàng chấp hành chính xác nội dung đã thoả thuận với khách hàng..................................................... 66 Bảng 2.17. Đánh giá của khách hàng về uy tín của ngân hàng ......................... 67 Bảng 2.18. Đánh giá của khách hàng về khả năng giải quyết tốt các yêu cầu, khiếu nại của khách hàng .................................................................... 68
Bảng 2.19. Đánh giá của khách hàng về tác phong làm việc của nhân viên, nhân viên quan tâm và hiểu rõ nhu cầu khách hàng, nhân viên phục vụ công bằng với tất cả khách hàng .................................................... 69 Bảng 2.20. Đánh giá của khách hàng về các chương trình ưu đãi ..................... 69 Bảng 2.21. Đánh giá của khách hàng về thời gian chờ đến lượt giao dịch ....... 70 Bảng 2.22. Đánh giá của khách hàng về mức độ đơn giản của thủ tục giao dịch ...................................................................................................... 70 Bảng 2.23. Đánh giá của khách hàng về Ngân hàng có đường dây nóng phục vụ KH 24/24 ........................................................................................ 71 Bảng 2.24. Đánh giá của khách hàng về sắp xếp các quầy giao dịch, bảng biểu, kệ tài liệu khoa học..................................................................... 72 Bảng 2.25. Đánh giá của khách hàng về sự hài lòng khi sử dụng dịch vụ huy động vốn và sự sẵn sàng giới thiệu cho người thân và bạn bè về dịch vụ huy động vốn tại Eximbank Ba Đình ............................................. 72 Bảng 2.26. Cơ cấu nguồn vốn huy động theo kỳ hạn của Eximbank Ba Đình giai đoạn 2018-2020 ............................................................................ 73 Bảng 2.27. Cơ cấu nguồn vốn theo đối tượng huy động của Eximbank Ba Đình ..................................................................................................... 74 Bảng 2.28. Chi phí từ hoạt động huy động vốn tại Eximbank Ba Đình ............ 76 Bảng 2.29. Thu nhập từ hoạt động kinh doanh vốn của Eximbank Ba Đình ........ 77 Bảng 2.30. Tương quan giữa nguồn vốn huy động và dư nợ cho vay tại Eximbank Ba Đình .............................................................................. 77 Bảng 2.31. Đánh giá của khách hàng về cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại tại các phòng giao dịch của Eximbank Ba Đình ................................. 81 Bảng 2.32. Đánh giá của khách hàng về mức độ chuyên nghiệp của nhân viên tại các phòng giao dịch của Eximbank Ba Đình ................................. 82 Sơ đồ Sơ đồ 2.1. Mô hình cơ cấu tổ chức của Eximbank Ba Đình .............................. 43
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Hội nhập kinh tế khu vực và quốc tế là một xu hướng tất yếu, việc này đã và đang mở ra cho nền kinh tế Việt Nam những cơ hội và thách “thức mới. Trong lĩnh vực tài chính, ngành ngân hàng là một lĩnh vực kinh doanh (KD) đặc thù, có vai trò quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế đất nước, là huyết mạch trong lưu thông, luân chuyển vốn của xã hội. Vì vậy hoạt động của Ngân hàng thương mại (NHTM) luôn được quan tâm, kiểm tra giám sát chặt chẽ. Trong bối cảnh mở cửa thị trường, các Ngân hàng nước ngoài xâm nhập vào thị trường tài chính tiền tệ ở Việt Nam, đã và đang đặt các Ngân hàng thương mại vào một cuộc đua về vốn và chất lượng dịch vụ càng trở nên gay gắt và khốc liệt hơn. Vốn luôn luôn là yếu tố quan trọng cần thiết, quyết định cho sự vận động và phát triển của doanh nghiệp (DN). Đặc biệt đối với ngân hàng, vốn không chỉ là phương tiện KD chính mà còn là đối tượng KD chủ yếu của Ngân hàng thương mại. Vốn chính là tiềm lực tài chính, là yếu tố căn bản đảm bảo khả năng hoạt động và khả năng thanh khoản của các Ngân hàng. Trước sự cạnh tranh ngày càng gay gắt hiện nay, ưu tiên mỗi Ngân hàng là phải huy động được tốt nguồn vốn cho mình để có thể hoạt động ổn định và phát triển trên cơ sở tận dụng được các cơ hội và hạn chế những rủi ro trong quá trình hội nhập. Việc khai thông nguồn vốn đối với huy động vốn của các NHTM là vấn đề bức thiết được đặt ra hiện nay. Thực hiện đường lối chủ trương phát triển của Đảng và Nhà nước, trong những năm gần đây hệ thống Ngân hàng nói chung và hệ thống các NHTM nói riêng đã huy động được khối lượng vốn lớn cho sản xuất KD và đầu tư phát triển kinh tế. Trước yêu cầu phát triển ngày càng cao của xã hội, đòi hỏi các Ngân hàng phải quan tâm, chú ý nhằm cải thiện, nâng cao chất lượng huy động vốn để tạo động lực cho phát triển kinh tế. Như vậy, huy động vốn được coi là vấn đề cốt lõi trong chiến lược phát triển, đồng thời cũng là vấn đề sống còn của các NHTM trong cạnh tranh cũng như hội nhập quốc tế.
2 Trong những năm qua, Ngân hàng Thương mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam - Chi nhánh Ba Đình (Eximbank Ba Đình) cũng rất quan tâm đến nguồn huy động vốn của Chi nhánh. Với việc nhận thức được tầm quan trọng của huy động vốn, NH TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam - Chi nhánh Ba Đình đã áp dụng nhiều chính sách, biện pháp, hình thức để phát triển nguồn huy động vốn và đạt được nhiều thành quả nhất định. Tuy nhiên, công tác này cũng gặp nhiều hạn chế như: tốc độ tăng trưởng huy động vốn của Eximbank Ba Đình chưa đạt được mục tiêu chung của Eximbank Việt Nam, nguồn huy động vốn chủ yếu là ngắn hạn, chưa đáp ứng được đầy đủ nhu cầu cho vay và đầu tư trên địa bàn thành phố Hà Nội, quy mô huy động vốn còn nhỏ so với các NHTM khác trên địa bàn… Những khó khăn này sẽ ảnh hưởng đến khả năng phát triển hoạt động KD cũng như việc giữ vững vị thế của Eximbank trên địa bàn Ba Đình, đặc biệt trong điều kiện Eximbank Ba Đình ngày càng chịu sự cạnh tranh gay gắt từ các NHTM cổ phần khác. Do đó, Ngân hàng cần có biện pháp để huy động vốn một cách toàn diện, nâng cao hiệu quả huy động vốn. Xuất phát từ tầm quan trọng của nguồn huy động vốn đối với NHTM, các DN và sự phát triển kinh tế xã hội cũng” như những hạn chế, tồn đọng trong huy động vốn tại Eximbank Ba Đình, tác giả lựa chọn đề tài “Huy động vốn tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam - Chi nhánh Ba Đình” để thực hiện nghiên cứu thực trạng huy động vốn của Eximbank Ba Đình, từ đó chỉ ra những thế mạnh đạt được, những tồn tại, hạn chế và đề xuất một số giải pháp nhằm cải thiện công tác này để “kết quả huy động vốn của Chi nhánh khả quan hơn trong tương lai. 2. Tổng quan nghiên cứu đề tài Việc huy động vốn của Ngân hàng thương mại không phải là vấn đề mới, ở nhiều nước trên thế giới, nội dung này là chủ đề nghiên cứu trong các môn khoa học như kinh tế học, quản lý kinh tế. Vấn đề này đã được nhiều nhà khoa học, nhà quản lý, hoạch định chính sách nghiên cứu, tìm tòi và khảo sát.
3 Đã có rất nhiều công trình nghiên cứu được công bố dưới các góc độ khác nhau, ở khắp các tỉnh thành trên cả nước, tiêu biểu của các tác giả sau: Dương Văn Bôn và cộng sự (2021), “Một số lưu ý về hoạt động huy động vốn và cho vay của ngân hàng thương mại”, đăng trên Tạp chí Tài chính ngày 16/01/2021. Do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, nên từ đầu năm 2020 đến nay, hoạt động huy động và cho vay vốn của các tổ chức tín dụng tại Việt Nam diễn biến trái chiều. Trong khi tiền gửi của dân cư bắt đầu tăng chậm lại kể từ tháng 6/2020 thì tiền gửi của DN lại tăng rất mạnh trong những tháng trở lại đây. Bài viết phân tích các điểm cần lưu ý về hoạt động huy động vốn và cho vay của NHTM trong bối cảnh này. Nguyễn Thu Hồng (2020), “Marketing huy động vốn của ngân hàng thương mại”, đăng trên Tạp chí Thị trường Tài chính Tiền tệ ngày 14/09/2020. Trong những năm gần đây, thị trường tài chính Ngân hàng Việt Nam đã phát triển nhanh và có nhiều thay đổi tích cực cùng với sự tăng trưởng của nền kinh tế. Để đảm bảo nguồn vốn phục vụ cho hoạt động KD, nguồn huy động từ bên ngoài đóng vai trò vô cùng quan trọng. Việc áp dụng Marketing đối với nguồn vốn huy động các NHTM là cần thiết. Thông qua nghiên cứu trường hợp cụ thể của NHTM cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) Chi nhánh Hà Tây, bài viết nêu một số ưu, nhược điểm trong hoạt động Marketing huy động vốn tại các NHTM, từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm đẩy mạnh hoạt động này. Ninh Thị Thúy Ngân (2019), “Giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn của các ngân hàng thương mại”, đăng trên Tạp chí Tài chính số 17 – 2019. Tác giả phân tích tình hình huy động vốn của hệ thống Ngân hàng thương mại Việt Nam. Bài viết cũng chỉ ra một số chính sách huy động vốn của NHTM trong bối cảnh hiện nay và xác định 3 yếu tố quan trọng nhất cấu thành chính sách huy động vốn gồm: Tình hình thực tế của Kinh tế - xã hội; Chính sách và quy” định của NHNN; Chính sách huy động vốn mà NHTM áp dụng. Từ những phân tích đó, bài viết đã đề xuất 4 giải pháp nhằm thực hiện
4 tốt huy động vốn trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt hiện nay là triển khai chính sách thu hút khách hàng; Chính sách lãi suất hợp lý; Mở rộng hoạt động KD và Đẩy mạnh chính sách marketing. Đề tài Luận án tiến sỹ của tác giả Trịnh Thế Cường năm 2018 “Huy động vốn của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam”, được nghiệm thu tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. Luận án đã hệ thống hóa và làm rõ thêm một số vấn đề lý luận về huy động vốn và quản lý huy động vốn của Ngân hàng thương mại. Luận án tiếp cận quản lý huy động vốn thông qua các nội dung sau: hoạch định chiến lược huy động vốn; ban hành các chính sách huy động vốn; tổ chức thực hiện huy động vốn và kiểm tra, giám sát huy động vốn. Chủ thể của các nội dung trên là bộ máy lãnh đạo, điều hành, nằm ở đầu não của Agribank; đối tượng thực thi các hoạt động quản lý nêu trên bao gồm các Chi nhánh loại I, loại II, các công ty con, các đơn vị sự nghiệp. Các phòng giao dịch, các Chi nhánh loại III trực thuộc Chi nhánh loại I và II; các Chi nhánh thuộc các công ty con sẽ được đề cập và thống kê hợp nhất. Phân tích, đánh giá thực trạng huy động vốn và quản lý huy động vốn tại Agribank, chủ yếu trong giai đoạn 2011-2016, chỉ ra những kết quả đạt được, những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế. Từ đó, đề xuất phương hướng và các giải pháp chủ yếu nhằm tăng cường quản lý huy động vốn tại Agribank trong thời gian tới. Tác giả Đoàn Vũ Thị Thủy Trúc với đề tài luận văn thạc sĩ “Giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tiền gửi đối với KH cá nhân tại ngân hàng Nong nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Gia Lai” được nghiệm thu năm 2018 tại Trường Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh. Tác giả cho rằng Việt Nam đang trong quá trình phát triển kinh tế nên vẫn đề quan trọng cần được ưu tiên hàng đầu là nguồn vốn. Tiềm lực về vốn trong nền kinh tế là rất lớn nhưng để thu hút được những nguồn vốn đó là rất khó, đồng thời trên thị trường có rất nhiều NHTM, các tổ chức tài chính nên gây khó khăn cho hoạt động huy động vốn của các NHTM. Làm thế nào để
5 huy động vốn là một bài toán khó đối với mỗi Ngân hàng thương mại. Do đó, tác giả nghiên cứu những nhân tố tác động đến hiệu quả huy động vốn, xác định các hạn chế, nguyên nhân tồn tại các hạn chế và có hướng khắc phục. Nguyễn Hồng Yến và cộng sự với bài, “Nâng cao hiệu quả hoạt động huy động vốn của các Ngân hàng thương mại” đăng trên Tạp chí Công thương ngày 17/05/2017 cho rằng: Nguồn huy động vốn có vai trò rất lớn trong hoạt động của Ngân hàng, đặc biệt trong nền kinh tế thị trường. Do đó, việc mở rộng các sản phẩm tiền gửi tới các tổ chức kinh tế cũng như các tầng lớp dân cư là vấn đề hàng đầu của Ngân hàng. Thông qua nghiên cứu, nhóm tác giả đã đề xuất 07 giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động huy động vốn của các NHTM. Trong đó, giải pháp tăng cường cơ chế điều hành huy động vốn và KD vốn là giải pháp cần được thực hiện ngay. Theo đó các NHTM cần xây dựng chính sách huy động nguồn vốn đúng với cơ chế chính sách của Nhà nước, phù hợp diễn biến thị trường, nhu cầu KH và định hướng chiến lược KD của các Ngân hàng. Bên cạnh đó, thực hiện cơ chế điều hành lãi suất theo hướng linh hoạt, tạo quyền tự chủ cho các Chi nhánh của Ngân hàng. Nghiên cứu thị trường nguồn huy động vốn để đưa ra chính sách lãi suất huy động mềm dẻo, linh hoạt hấp dẫn khách hàng, phù hợp với diễn biến lãi suất thị trường trong từng thời kỳ... Tác giả Đoàn Vũ Hải Đăng với đề tài luận văn thạc sĩ “Nâng cao hiệu quả huy động vốn từ KH cá nhân của Ngân hàng Cổ phần Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Hà Nội” được nghiệm thu năm 2012 tại Trường Đại học Kinh Tế Quốc Dân. Tác giả trình bày hệ thống lý thuyết về các hình thức huy động vốn và hiệu quả huy động vốn từ KH cá nhân. Bên cạnh đó, tác giả phân tích thực trạng các hình thức huy động vốn và hiệu quả huy động vốn từ KH cá nhân tại Ngân hàng Cổ phần Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Hà Nội. Trên cơ sở các hạn chế và nguyên nhân các hạn chế đã được nhận diện, tác giả đã đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn từ KH cá nhân tại Ngân hàng Cổ phần Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Hà Nội.
6 Tác giả Phạm Thị Thanh Thủy với đề tài luận văn thạc sĩ “Nâng cao hiệu quả huy động vốn tại Ngân hàng Công thương Chi nhánh Hoàn Kiếm” được nghiệm thu năm 2009 tại Trường Đại học Kinh Tế Quốc Dân. Tác giả phân tích các hình thức huy động vốn và hiệu quả huy động tại Ngân hàng Công thương Chi nhành Hoàn kiếm, từ đó có các đánh giá về những ưu điểm, nhược điểm trong các hình thức huy động vốn, hiệu quả huy động vốn tại Chi nhánh để có các giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn cho Ngân hàng Công thương Chi nhánh Hoàn Kiếm. Ngoài ra, còn rất nhiều các sách tham khảo, các bài viết đăng tải trên các tạp chí chuyên ngành, đây là những công trình nghiên cứu có giá trị tham khảo rất tốt về lý luận và thực tiễn. Ở các công trình khoa học trên, vấn đề huy động vốn đã được nhiều tác giả để cập, tuy nhiên mỗi đề tài có một cách tiếp cận, đối tượng nghiên cứu và nội dung nghiên cứu khác nhau. Vì vậy, khó có thể áp dụng những biện pháp, đề xuất, kiến nghị trên cho Eximbank Ba Đình. Thêm vào đó, chưa có công trình nghiên cứu nào về huy động vốn tại Eximbank Ba Đình được thực hiện và công bố. Do đó, đề tài luận văn Huy động vốn tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam - Chi nhánh Ba Đình thể hiện tính mới và không trùng lặp với các công trình nghiên cứu trước đây. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu Mục đích: đề xuất giải pháp tăng cường huy động vốn “tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam - Chi nhánh Ba Đình. Nhiệm vụ nghiên cứu: - Hệ thống hoá những vấn đề cơ bản về huy động vốn tại NHTM. - Phân tích, đánh giá thực trạng huy động vốn tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam - Chi nhánh Ba Đình giai đoạn 2018-2020. - Nhận diện các hạn chế trong huy động vốn để làm căn cứ đề xuất các giải pháp tăng cường huy động vốn tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam - Chi nhánh Ba Đình đến năm 2025.
7 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Huy động vốn tại Ngân hàng Thương mại. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung: hoạt động huy động vốn tại Eximbank Ba Đình. - Về thời gian: Dữ liệu thực trạng được thu thập trong giai đoạn 2018- 2020, đề xuất định hướng, các giải pháp và kiến nghị áp dụng đến năm 2025. - Về không gian: Nghiên cứu huy động vốn tại văn phòng Chi nhánh và các Phòng giao dịch trực thuộc Chi nhánh. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu Đề tài kết hợp phương pháp nghiên cứu định tính và phương pháp nghiên cứu định lượng nhằm làm rõ hoạt động huy động vốn tại Eximbank Ba Đình. Cụ thể: 5.1. Nguồn dữ liệu + Nguồn dữ liệu thứ cấp Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ các nguồn sau: Thu thập các thông tin, tài liệu cơ bản từ các nguồn chính thống như: thu thập từ các báo cáo thường niên, các báo cáo tổng kết hoạt động KD, báo cáo quyết toán năm, báo cáo tổng kết theo chuyên đề của Ngân hàng Thương mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam và của Eximbank Ba Đình giai đoạn 2018- 2020. Thu thập phản ánh của khách hàng (KH) thông qua hộp thư, đường dây nóng của Eximbank Ba Đình. Số liệu chọn lọc từ các cơ quan thống kế; tạp chí chuyên ngành kinh tế, tài chính Ngân hàng, phương tiện truyền thông, báo mạng... liên quan đến huy động vốn tại Ngân hàng thương mại. Ngoài ra, đề tài sử dụng các công trình nghiên cứu đã công bố có liên quan đến cơ sở lý luận của đề tài, trong đó tập trung vào các tài liệu, công trình nghiên cứu về huy động vốn của hệ thống NHTM ... + Nguồn dữ liệu sơ cấp
8 Dữ liệu sơ cấp được thu thập thông qua khảo sát KH sử dụng dịch vụ gửi tiền của Eximbank Ba Đình. 5.2. Phương pháp thu thập dữ liệu + Đối với dữ liệu thứ cấp Dữ liệu thứ cấp được thu thập thông qua phương pháp đọc tài liệu và tổng hợp tài liệu theo mục tiêu nghiên cứu của đề tài. + Đối với dữ liệu sơ cấp Dữ liệu sơ cấp được thu thập thông qua khảo sát KH sử dụng dịch vụ gửi tiền của Eximbank Ba Đình. Mẫu khảo sát được lựa chọn theo phương pháp thuận tiện. Thời gian khảo sát được thực hiện vào tháng 4 năm 2021. Phương thức khảo sát là phát và thu phiếu trực tiếp đối với cán bộ nhân viên của Eximbank Ba Đình và KH đến thực hiện giao dịch. Số lượng phiếu khảo sát phát ra là 150 phiếu. Số lượng phiếu khảo sát thu về và hợp lệ là 137 phiếu, đạt tỷ lệ 91,3%. 5.3. Phương pháp xử lý dữ liệu + Đối với dữ liệu thứ cấp Phương pháp tổng hợp nhằm tổng hợp số liệu qua các năm tạo cơ sở phân tích, đánh giá thực trạng huy động vốn tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam - Chi nhánh Ba Đình. Phương pháp so sánh theo thời gian và không gian giữa các năm nhằm đánh giá hiệu quả huy động vốn tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam - Chi nhánh Ba Đình qua các năm. Phương pháp phân tích chi tiết: phân tích chi tiết nhằm tìm hiểu xác định nguyên nhân, yếu tố ảnh hưởng đến đối tượng nghiên cứu của đề tài. + Đối với dữ liệu sơ cấp Phương pháp thống kê mô tả nhằm thống kê các số liệu thu thập được từ khảo sát về các nội dung và yếu tố ảnh hưởng đến huy động vốn tại Eximbank Ba Đình. Số liệu được tập hợp và tính toán qua phần mềm Excel để có kết quả
9 tính toán. Từ đó, bổ sung vào đánh giá nội dung và yếu tố ảnh hưởng đến huy động vốn tại Eximbank Ba Đình. 6. Đóng góp của đề tài nghiên cứu Luận văn đã làm rõ hơn những vấn đề lý luận về huy động vốn tại Ngân hàng Thương mại nói chung và Eximbank Ba Đình nói riêng. Thông qua những phân tích thực tiễn trong huy động vốn, tác giả đã nêu lên được những thành tựu cũng như những vấn đề còn bất cập và giải pháp khắc phục trong việc huy động vốn tại Eximbank Ba Đình. Luận văn có thể làm nguồn tài liệu tham khảo nghiên cứu có ý nghĩa đối với các Ngân hàng Thương mại khác, các cơ quan quản lý trên địa bàn Quận Ba Đình. Luận văn có thể sử dụng làm tài liệu phục vụ cho công tác đào tạo, giáo dục. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, danh mục tài liệu tham khảo, kết luận, luận văn được kết cấu gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về huy động vốn tại Ngân hàng Thương mại Chương 2: Thực trạng huy động vốn tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam – Chi nhánh Ba Đình Chương 3: Giải pháp tăng cường huy động vốn tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam – Chi nhánh Ba Đình
10 Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1. Khái quát về huy động vốn 1.1.1. Khái niệm về Ngân hàng thương mại Ngân hàng thương mại đã hình thành tồn tại và phát triển hàng trăm năm gắn liền với sự phát triển của kinh tế hàng hoá. Sự phát triển hệ thống NHTM đã có tác động rất lớn và quan trọng đến quá trình phát triển của nền kinh tế hàng hoá, ngược lại kinh tế hàng hoá phát triển mạnh mẽ đến giai đoạn cao nhất là nền kinh tế thị trường thì NHTM cũng ngày càng được tăng cường và trở thành những định chế tài chính không thể thiếu được. Lịch sử phát triển NHTM cho đến nay, ở mỗi nước khác nhau có khái niệm khác nhau: Theo Luật về Kiểm soát rửa tiền (Money Laundering Control Act – MLCA - 1986) của Hoa Kỳ: NHTM là công ty KD tiền tệ, chuyên cung cấp dịch vụ tài chính và hoạt động trong ngành công nghiệp dịch vụ tài chính [8, tr.4]. Một số nghiên cứu gần đây như Anbar, A., & Alper, D. (2011), Antoniades, A. (2021) vẫn sử dụng khái niệm này. Theo Bộ luật Tài chính và Tiền tệ - Code Monétaire et Financier sửa đổi năm 2021 đã sử dụng khái niệm: NHTM là những cơ sở mà nghề nghiệp thường xuyên là nhận tiền bạc của công chúng dưới hình thức ký thác, hoặc dưới các hình thức khác và sử dụng tài nguyên đó cho chính họ trong các nghiệp vụ về chiết khấu, tín dụng và tài chính [28, tr.12]. Theo Luật các tổ chức tín dụng của Việt Nam sửa đổi năm 2017 có đưa ra khái niệm: NHTM là loại hình Ngân hàng được thực hiện tất cả các hoạt động Ngân hàng và các hoạt động KD khác theo quy định của Luật này nhằm mục tiêu lợi nhuận. Trong đó, hoạt động Ngân hàng là việc KD, cung ứng thường xuyên một hoặc một số nghiệp vụ sau đây: Nhận tiền gửi, cấp tín dụng, cung ứng dịch vụ thanh toán qua tài khoản [28].
11 Từ những khái niệm trên có thể thấy, NHTM là một trong những định chế tài chính mà đặc trưng là cung cấp đa dạng các dịch vụ tài chính với nghiệp vụ cơ bản là nhận tiền gửi, cho vay và cung ứng các dịch vụ thanh toán. Ngoài ra, NHTM còn cung cấp nhiều dịch vụ khác nhằm thoả mãn tối đa nhu cầu về sản phẩm dịch vụ của xã hội. Khái niệm về NHTM trong bài viết của Phùng Thị Lan Hương đăng trên Tạp chí Quản lý Kinh tế Quốc tế năm 2020: Ngân hàng là một DN đặc biệt KD về tiền tệ với hoạt động thường xuyên là nhận tiền gửi, cấp tín dụng (cho vay, chiết khấu, bảo lãnh…) cung ứng dịch vụ thanh toán qua tài khoản, cung cấp các dịch vụ tài chính và các hoạt động khác có liên quan [9, tr.6]. Ngân hàng là các tổ chức tài chính cung cấp một danh mục các dịch vụ tài chính đa dạng nhất - đặc biệt là tín dụng, tiết kiệm, dịch vụ thanh toán và thực hiện nhiều chức năng tài chính nhất so với bất kỳ một tổ chức KD nào trong nền kinh tế [12, tr.16]. Từ những quan điểm trên, tác giả cho rằng: NHTM là loại hình tổ chức tài chính cung cấp một danh mục các dịch vụ tài chính đa dạng nhất, đặc biệt là tín dụng, tiết kiệm và dịch vụ thanh toán, và thực hiện nhiều chức năng tài chính nhất so với bất kỳ một tổ chức KD nào trong nền kinh tế. 1.1.2. Khái niệm về huy động vốn Xuất hiện khá lâu đời và không ngừng phát triển, thay đổi cùng với sự phát triển của các NHTM, khái niệm hoạt động huy động vốn đã có những thay đổi rất đáng kể, cả về quy mô và các hình thức thể hiện. Theo Phan Thị Thu Hà: Huy động vốn là nghiệp vụ tiếp nhận nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi từ các tổ chức và cá nhân bằng nhiều hình thức khác nhau để hình thành nên nguồn vốn hoạt động của Ngân hàng. Huy động vốn là nghiệp vụ quan trọng không thể thiếu song hành với nghiệp vụ tín dụng trong hoạt động của NHTM. Đây là nghiệp vụ tạo vốn cho hầu hết các hoạt động của Ngân hàng [12; tr.35].