BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br />
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI<br />
-------------------------------------<br />
<br />
THÁI VĂN NAM<br />
<br />
NGHIÊN CỨU CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN<br />
TỔ CHỨC CÔNG TÁC THU BẢO HIỂM XÃ HỘI<br />
TỈNH QUẢNG NINH<br />
<br />
Chuyên ngành: QUẢN TRỊ KINH DOANH<br />
<br />
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH<br />
<br />
Người hướng dẫn khoa học: TS. PHAN DIỆU HƯƠNG<br />
<br />
Hà Nội - 2012<br />
<br />
2<br />
<br />
LỜI CAM ĐOAN<br />
Tôi xin cam đoan luận văn là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của<br />
riêng tôi, các số liệu và kết quả nêu trong luận văn là trung thực và có nguồn gốc rõ<br />
ràng.<br />
Hà Nội, ngày 27 tháng 5 năm 2012<br />
Tác giả luận văn<br />
<br />
(đã ký)<br />
Thái Văn Nam<br />
<br />
3<br />
<br />
MỤC LỤC<br />
Trang<br />
Trang phụ bìa<br />
Lời cam đoan<br />
Mục lục<br />
<br />
I<br />
<br />
Danh mục các ký hiệu, các chữ viết tắt<br />
<br />
V<br />
<br />
Danh mục các bảng<br />
<br />
VI<br />
<br />
Danh mục các hình vẽ, đồ thị<br />
<br />
VII<br />
<br />
LỜI MỞ ĐẦU .............................................................................................................1<br />
1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1<br />
2. Mục đích nghiên cứu ...............................................................................................1<br />
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...........................................................................2<br />
3.1. Đối tượng nghiên cứu...........................................................................................2<br />
3.2. Phạm vi nghiên cứu ..............................................................................................2<br />
4. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................................2<br />
5. Đóng góp mới của luận văn ....................................................................................2<br />
6. Kết cấu của luận văn ...............................................................................................2<br />
CHƯƠNG 1 ................................................................................................................3<br />
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC CÔNG TÁC THU BẢO HIỂM XÃ HỘI ...........3<br />
1.1 Bản chất và chức năng của BHXH .......................................................................3<br />
1.2 Nguyên tắc và đối tượng tham gia của BHXH .....................................................7<br />
1.2.1 Nguyên tắc của BHXH.......................................................................................7<br />
1.2.2 Đối tượng tham gia BHXH ..............................................................................10<br />
1.3 Những quan điểm cơ bản về BHXH và hệ thống các chế độ BHXH ở Việt Nam<br />
...................................................................................................................................11<br />
1.3.1 Những quan điểm cơ bản về BHXH ................................................................11<br />
1.3.2 Hệ thống các chế độ BHXH ở Việt Nam .........................................................13<br />
1.4 Nguồn hình thành và việc sử dụng quỹ BHXH ở Việt Nam ..............................16<br />
1.4.1 Khái niệm và đặc điểm quỹ BHXH .................................................................16<br />
<br />
I<br />
4<br />
<br />
1.4.2 Nguồn hình thành quĩ BHXH ở Việt Nam.......................................................18<br />
1.4.3 Sử dụng quỹ BHXH ở Việt Nam .....................................................................19<br />
1.5 Nội dung tổ chức công tác thu BHXH ở Việt Nam ............................................20<br />
1.5.1 Quy trình thu BHXH ở Việt Nam ....................................................................20<br />
1.5.2 Tổ chức bộ máy thu BHXH ở Việt Nam .........................................................25<br />
1.5.3. Các tiêu chí đánh giá tổ chức thu BHXH........................................................26<br />
1.6 Kinh nghiệm một số nước về công tác quản lý thu BHXH ................................28<br />
1.6.1 Công tác quản lý thu BHXH ở Liên Bang Mỹ.................................................28<br />
1.6.2 Công tác quản lý thu BHXH ở Nhật Bản .........................................................30<br />
1.6.3 Công tác quản lý thu BHXH ở Thái Lan .........................................................32<br />
1.6.4 Công tác quản lý thu BHXH Quốc gia Mông Cổ ............................................33<br />
1.7 Các nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức công tác thu BHXH ở Việt Nam ...............35<br />
CHƯƠNG 2 ..............................................................................................................38<br />
PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC THU .................................38<br />
BẢO HIỂM XÃ HỘI TỈNH QUẢNG NINH (2006-2010) ......................................38<br />
2.1 Tổng quan về hoạt động của BHXH tại Việt Nam và Quảng Ninh ....................38<br />
2.1.1 Tổng quan về hoạt động của BHXH tại Việt Nam ..........................................38<br />
2.1.2 Tổng quan về hoạt động của BHXH tại Quảng Ninh ......................................41<br />
2.2 Thực trạng hoạt động quản lý thu BHXH tỉnh Quảng Ninh ...............................44<br />
2.2.1 Thực trạng hoạt động quản lý thu BHXH tỉnh Quảng Ninh trước năm 1995 .44<br />
2.2.2 Thực trạng hoạt động quản lý thu BHXH tỉnh Quảng Ninh sau năm 1995.....46<br />
2.3 Phân tích thực trạng tổ chức công tác thu BHXH tỉnh Quảng Ninh (2006-2010)<br />
...................................................................................................................................48<br />
2.3.1 Phân tích thực trạng tổ chức công tác thu BHXH tỉnh Quảng Ninh theo nội<br />
dung tổ chức trong quản lý........................................................................................48<br />
2.3.1.1 Mô hình tổ chức công tác quản lý thu BHXH tỉnh Quảng Ninh ..................48<br />
2.3.1.2 Đánh giá hoạt động của các bộ phận chức năng ...........................................53<br />
2.3.1.3 Đánh giá kết quả đạt được trong công tác thu BHXH tỉnh Quảng Ninh<br />
(2006-2010) ...............................................................................................................55<br />
<br />
I<br />
<br />
5<br />
<br />
2.3.2 Phân tích thực trạng tổ chức công tác thu BHXH tỉnh Quảng Ninh theo đối<br />
tượng quản lý thu ......................................................................................................58<br />
2.3.2.1 Tổ chức công tác thu BHXH tỉnh Quảng Ninh đối tượng bắt buộc .............58<br />
2.3.2.2 Tổ chức công tác thu BHXH tỉnh Quảng Ninh đối tượng tự nguyện ...........64<br />
2.3.3 Phân tích tình hình nợ đọng thu BHXH ...........................................................68<br />
2.4 Một số giải pháp BHXH tỉnh Quảng Ninh đã áp dụng nhằm cải thiện tổ chức<br />
công tác thu BHXH ...................................................................................................75<br />
2.5 Đánh giá chung tổ chức công tác thu BHXH tỉnh Quảng Ninh (2006-2010).....76<br />
2.5.1 Những thành tích đạt được ...............................................................................76<br />
2.5.2 Những mặt còn hạn chế....................................................................................78<br />
2.5.3 Các nguyên nhân chính ảnh hưởng không tốt đến tổ chức công tác thu BHXH<br />
tỉnh Quảng Ninh ........................................................................................................79<br />
CHƯƠNG 3 ..............................................................................................................81<br />
XÂY DỰNG MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN TỔ CHỨC CÔNG<br />
TÁC THU BẢO HIỂM XÃ HỘI TỈNH QUẢNG NINH .........................................81<br />
3.1 Mục tiêu, phương hướng hoạt động của BHXH Quảng Ninh ............................81<br />
3.2. Xây dựng nhóm giải pháp pháp hoàn thiện tổ chức công tác thu BHXH tỉnh<br />
Quảng Ninh ...............................................................................................................82<br />
3.2.1 Hoàn thiện quy trình thu BHXH tỉnh Quảng Ninh ..........................................82<br />
3.2.2 Bồi dưỡng và nâng cao trình độ chuyên môn cho cán bộ BHXH tỉnh Quảng<br />
Ninh ...........................................................................................................................84<br />
3.2.3 Tăng cường công tác thông tin tuyên truyền về BHXH tại Quảng Ninh.........85<br />
3.2.4 Tăng cường giám sát công tác tổ chức thu BHXH tỉnh Quảng Ninh ..............87<br />
3.2.5 Tăng cường phối hợp với các ban ngành có liên quan trong khi thực hiện công<br />
tác thu BHXH ............................................................................................................88<br />
3.3 Một số giải pháp định hướng rút ra từ kinh nghiệm các nước và thực tiễn ........88<br />
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ...................................................................................90<br />
Kiến nghị nhằm hoàn thiện tổ chức công tác thu BHXH tỉnh Quảng Ninh .............90<br />
Kiến nghị với cơ quan Nhà nước về văn bản pháp luật ............................................90<br />
<br />
I<br />
<br />
6<br />
<br />