Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Văn hóa kết hợp Đông Tây của Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông Quân đội Viettel trong đầu tư ra nước ngoài

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:114

Thêm vào BST

Báo xấu

24
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của luận văn là phân tích thực trạng áp dụng văn hoá kết hợp Đông Tây của Tập đoàn Viettel hiện nay từ đó đề xuất các giải pháp thúc đẩy và phát triển văn hoá Đông Tây của Tập đoàn Công nghiệp Viễn thông Quân đội Viettel tại thị trường nước ngoài.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Văn hóa kết hợp Đông Tây của Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông Quân đội Viettel trong đầu tư ra nước ngoài

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- NÔNG THỊ MINH HIẾN VĂN HOÁ KẾT HỢP ĐÔNG TÂY CỦA TẬP ĐOÀN CÔNG NGHIỆP – VIỄN THÔNG QUÂN ĐỘI VIETTEL TRONG ĐẦU TƢ RA NƢỚC NGOÀI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG Hà Nội – 2020
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- NÔNG THỊ MINH HIẾN VĂN HOÁ KẾT HỢP ĐÔNG TÂY CỦA TẬP ĐOÀN CÔNG NGHIỆP – VIỄN THÔNG QUÂN ĐỘI VIETTEL TRONG ĐẦU TƢ RA NƢỚC NGOÀI Chuyên ngành: Quản trị Kinh doanh Mã số: 60 34 01 02 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS ĐỖ MINH CƢƠNG XÁC NHẬN CỦA XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ CÁN BỘ HƢỚNG DẪN CHẤM LUẬN VĂN Hà Nội – 2020
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn thạc sĩ là kết quả nghiên cứu của riêng tôi, dƣới sự hƣớng dẫn khoa học của Thầy giáo PGS.TS ĐỖ MINH CƢƠNG – Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà nội, kết quả nghiên cứu chƣa đƣợc công bố trong bất cứ một công trình nghiên cứu nào. Việc sử dụng kết quả, trích dẫn tài liệu của ngƣời khác đảm bảo theo đúng quy chế và quy định hiện hành, ngoài ra một số nội dung trích dẫn và tham khảo các tài liệu, sách báo, thông tin đƣợc đăng tải trên các tác phẩm, tạp chí và trang web theo danh mục tài liệu tham khảo. Kết quả nghiên cứu phân tích trong Luận văn của tôi là trung thực. Luận văn không trùng với bất kỳ đề tài nghiên cứu khoa học nào. Hà Nội, Ngày ..... tháng...... năm 2020 Tác giả luận văn Nông Thị Minh Hiến
LỜI CẢM ƠN Cuộc sống dƣờng nhƣ thử thách tác giả, trong giai đoạn làm luận văn thạc sĩ cũng là giai đoạn mà công việc của tác giả tại công ty nhiều áp lực nhất, một đồng nghiệp nghỉ sinh và tác giả phải kiêm nhiệm luôn cả phần việc của cô ấy, ngày nào cũng nhƣ ngày nào về đến nhà cũng gần 9:00pm tối. Tuy nhiên, thầy giáo PGS.TS. Đỗ Minh Cƣơng lại rất cảm thông với tác giả về điều đó, dù thời gian trễ, nhƣng thầy vẫn nhiệt tình chat, trao đổi qua điện thoại, email để hƣớng dẫn, chỉ bảo, đồng thời tạo mọi điều kiện thuận lợi để tác giả có thể hoàn thành luận văn thạc sĩ một cách tốt nhất. Ngoài ra, để có đủ các kiến thức chuyên môn định hƣớng trong quá trình làm luận văn, tác xin chân thành gửi lời cảm ơn đến Quý thầy cô, các GS, PGS, TS đã giảng dạy trong quá trình học thạc sĩ, cảm ơn các Quý thầy cô trong Hội đồng bảo vệ đề cƣơng, Quý thầy cô trong Hội đồng chấm luận văn đã có những góp ý chân thành, quý báu về các thiếu sót, hạn chế của bài luận văn, giúp em hoàn thiện hơn luận văn và qua đó tích luỹ thêm nhiều tri thức mới. Bên cạnh đó, không thể không nhắc đến sự đóng góp rất lớn của các đồng nghiệp Viettel Peru - Công ty nƣớc ngoài trực thuộc Tập đoàn Công nghiệp Viễn thông Quân đội đã tham gia khảo sát, cung cấp một cách nhìn khách quan và sát thực nhất về các vấn đề văn hoá doanh nghiệp Viettel khi đầu tƣ ra nƣớc ngoài, đây là yếu tố rất quan trọng để tác giả hoàn thành luận văn. Và cuối cùng, một ngƣời đàn ông đặc biệt đã luôn bên cạnh truyền động lực cho tác giả, đó là "ông xã", cảm ơn anh và cảm ơn tất cả những ngƣời thân trong gia đình đã tạo mọi điều kiện tốt nhất để tác giả có thể chuyên tâm vào việc nghiên cứu nội dung của bài Luận văn.
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN MỤC LỤC DANH MỤC CHỮ VIẾT TĂT ................................................................................ i DANH MỤC BẢNG BIỂU ......................................................................................ii DANH MỤC CÁC HÌNH ...................................................................................... iii PHẦN MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ......................................................................................... 1 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................... 3 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu .......................................................................... 3 4. Đóng góp của luận văn vào VHDN Tập đoàn Viettel ........................................... 4 5. Kết cấu luận văn ..................................................................................................... 5 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VĂN HOÁ DOANH NGHIỆP ............................................................. 6 1.1. Tổng quan về tình hình nghiên cứu..................................................................... 6 1.1.1. Các công trình nghiên cứu trong nƣớc ............................................................. 6 1.1.2. Nghiên cứu nƣớc ngoài .................................................................................. 10 1.2. Cơ sở lý luận về văn hoá doanh nghiệp ............................................................ 15 1.2.1. Các quan niệm và định nghĩa về văn hoá doanh nghiệp ................................ 15 1.2.2. Các cấp độ của văn hoá doanh nghiệp ........................................................... 16 1.2.3. Văn hóa Đông Tây và sự ảnh hƣởng của văn hóa trong doanh nghiệp ......... 19 1.2.4. Vai trò của văn hoá kết hợp Đông Tây trong hội nhập kinh tế ngày càng sâu rộng........................................................................................................................... 28 1.2.5. Yếu tố kết hợp văn hóa đóng vai trò quan trọng trong phát triển doanh nghiệp Việt Nam ở nƣớc ngoài ............................................................................................ 32 TÓM TẮT CHƢƠNG 1 ......................................................................................... 38 CHƢƠNG 2:PHƢƠNG PHÁP LUẬN VÀ THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU .......... 39 2.1. Phƣơng pháp nghiên cứu ................................................................................... 39 2.2. Thiết kế quá trình nghiên cứu ........................................................................... 39 2.2.1. Xác định vấn đề, đối tƣợng và mục đích nghiên cứu. .................................... 40
2.2.2. Xác định số lƣợng mẫu nghiên cứu ............................................................... 40 2.2.3. Xây dựng thang đo và thiết kế bảng hỏi ........................................................ 41 2.2.4. Thu thập dữ liệu ............................................................................................. 42 2.2.5. Phân tích số liệu ............................................................................................. 43 2.2.6. Kết luận về kết quả nghiên cứu ...................................................................... 43 CHƢƠNG 3 :THỰC TRẠNG VĂN HOÁ KẾT HỢP ĐÔNG - TÂY CỦA TẬP ĐOÀN CÔNG NGHIỆP - VIỄN THÔNG QUÂN ĐỘI VIETTEL ................... 44 3.1. Tổng quan về Tập đoàn Viettel ......................................................................... 44 3.2. Văn hóa doanh nghiệp Tập đoàn Viettel ........................................................... 48 3.2.1. Các giá trị hữu hình của văn hóa Viettel ........................................................ 48 3.2.2. Những giá trị đƣợc tuyên bố của Viettel ........................................................ 55 3.2.3. Các quan niệm chung và ngầm định nền tảng ............................................... 64 3.3. Văn hóa kết hợp Đông - Tây của Viettel .......................................................... 65 3.3.1. Văn hóa kết hợp Đông - Tây của Viettel trong đầu tƣ ra nƣớc ngoài ............ 67 3.3.2. Khảo sát về cảm nhận, đánh giá của nhân viên về văn hoá doanh nghiệp của Viettel khi đầu tƣ tại Peru (Nam Mỹ) ...................................................................... 71 3.4. Đánh giá chung về thực trạng văn hóa kết hợp Đông-Tây của Viettel ............. 82 3.4.1. Những thành tựu mà VHDN đã mang lại cho Tập đoàn: ............................... 82 3.4.2. Một số vấn đề tồn tại của mô hình VHDN .................................................... 83 TÓM TẮT CHƢƠNG 3 ......................................................................................... 85 CHƢƠNG 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHO VIỆC ÁP DỤNG VĂN HÓA KẾT HỢP ĐÔNG TÂY CỦA VIETTEL TRONG ĐẦU TƢ RA NƢỚC NGOÀI ... 86 4.1. Quan điểm, định hƣớng phát triển Văn hóa doanh nghiệp của Viettel trong điều kiện mở rộng hoạt động kinh doanh tại thị trƣờng nƣớc ngoài. .............................. 86 4.2. Một số giải pháp để phát triển văn hóa kết hợp Đông Tây tại các thị trƣờng nƣớc ngoài của Viettel đầu tƣ .................................................................................. 89 4.2.1. Hiểu đƣợc văn hoá dân tộc là chiếm đƣợc thi trƣờng .................................... 89 4.2.2. Tham gia hoạt động xã hội ............................................................................. 90 4.2.3. Tinh thần chấp nhận gian khổ, quyết tâm vƣợt khó khăn .............................. 91 4.2.4. Mạnh dạn giao quyền cho ngƣời bản địa tại thị trƣờng nƣớc ngoài Viettel đầu tƣ ............................................................................................................................... 91
4.2.5. Hoàn thiện hệ thống văn bản và đẩy mạnh việc tuyên truyền, giáo dục về văn hoá doanh nghiệp. .................................................................................................... 92 4.2.6. Chuyên nghiệp hóa trong việc xây dựng các cấu trúc hữu hình của VHDN Viettel tại nƣớc ngoài ............................................................................................... 93 KẾT LUẬN ............................................................................................................. 95 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................. 97 PHỤ LỤC
DANH MỤC CHỮ VIẾT TĂT STT KÝ HIỆU NGUYÊN NGHĨA 1 CBCNV Cán bộ công nhân viên 2 DN Doanh nghiệp 3 HĐQT Hội đồng quản trị 4 VH Văn hóa 5 VHDN Văn hóa doanh nghiệp 6 VHKD Văn hóa kinh doanh 7 VIETTEL Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông Quân đội i
DANH MỤC BẢNG BIỂU STT Bảng Nội dung Trang 1 Bảng 1.1 Các đặc trƣng của hai loại hình văn hóa 25 Quy định về đào tạo kiến thức cho CBCNV 53 2 Bảng 3.1 Viettel 3 Bảng 3.2 Bảng kết quả khảo sát VHDN tại Viettel Peru 74 ii
DANH MỤC CÁC HÌNH STT Hình Nội dung Trang 1 Hình 1.2 Quan điểm đặc trƣng phƣơng Tây 26 2 Hình 1.3 Quan điểm đặc trƣng phƣơng Đông 26 3 Hình 2.1 Quy trình nghiên cứu của đề tài 39 Năm 2017 Viettel chính thức khai trƣơng mạng 4 Hình 3.1 45 4G hàng đầu thế giới Năm 2018 Thủ tƣớng Nguyễn Xuân Phúc thăm 5 Hình 3.2 46 tập đoàn Viettel Năm 2019 Viettel là nhà mạng đầu tiên của Việt 6 Hình 3.3 46 Nam làm chủ công nghệ 5G Sau 14 năm đầu tƣ nƣớc ngoài Viettel đã có 10 thị 7 Hình 3.4 47 trƣờng viễn thông tại 10 nƣớc trên 3 châu lục Logo của Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông 8 Hình 3.5 48 Quân đội Cấu trúc độc đáo của Trụ sở chính Viettel đƣợc 9 Hình 3.6 50 lấy cảm hứng từ chính logo của tập đoàn Các cuộc họp của Viettel đều diễn ra với thái độ 10 Hình 3.7 51 rất nghiêm túc Ấn phẩm số Viettel Family – Cổng thông tin nội 11 Hình 3.8 52 bộ của ngƣời Viettel Mỗi cá nhân có thể tạo không gian làm việc riêng 12 Hình3.9 mang phong cách cá nhân tại vị trí làm việc của 59 mình iii
Văn hoá kết hợp Đông - Tây luôn đƣợc Viettel 13 Hình 3.10 truyền thông là một sức mạnh trong tƣ duy tạo nên 66 sự thành công của Viettel Bitel tên thƣơng hiệu mạng viễn thông tại Peru của 14 Hình 3.11 72 Tập đoàn Viettel Logo nhà mạng Bitel, một thƣơng hiệu của Viettel 15 Hình 3.12 75 tại Peru Các hoạt động xã hội của Bitel (Viettel Peru) đƣợc 16 Hình 3.13 76 đánh giá cao Một tờ báo danh tiếng ở Peru đã có những minh 17 Hình 3.14 họa rất thú vị sức mạnh văn hoá một doanh nghiệp 77 Việt Nam mang lại sự thành công Bitel của Viettel tại Peru đƣợc khách hàng yêu 18 Hình 3.15 78 thích nhất Viettel đã đến Peru vào thời điểm quốc gia này 19 Hình 3.16 cần một doanh nghiệp đầu tƣ viễn thông và CNTT 81 ở những vùng xa xôi, hẻo lánh 20 Hình 4.1 Hành trình 14 năm đầu tƣ nƣớc ngoài của Viettel 86 Hiểu đƣợc, kết hợp đƣợc với văn hóa dân tộc là 21 Hình 4.2 89 chiếm đƣợc thị trƣờng iv
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Mỗi một doanh nghiệp là một tập hợp những con ngƣời khác nhau về trình độ chuyên môn, trình độ học vấn, quan hệ xã hội, khả năng nhận thức, vùng miền địa lý, văn hóa tƣ tƣởng,… chính sự khác nhau này tạo ra một môi trƣờng làm việc đa dạng và phức tạp. Trong đó, những doanh nghiệp đầu tƣ ra quốc tế, những Tập đoàn đa quốc gia thƣờng phải đối mặt với vấn đề này do sự bất đồng về ngôn ngữ, bất đồng về văn hoá với nƣớc sở tại. Vậy làm thế nào để doanh nghiệp có thể kết nối đƣợc ngƣời lao động tại các đất nƣớc khác nhau? Làm thể nào để những ngƣời lao động này không có cảm giác mình đang làm việc cho một ông chủ đến từ một quốc gia khác? Làm thế nào để doanh nghiệp có thể tập hợp và phát huy mọi nguồn lực con ngƣời trong tổ chức, nhằm góp phần vào sự phát triển bền vững của doanh nghiệp? Dù ở bất cứ quốc gia nào, những giá trị, niềm tin mà mọi ngƣời làm việc trong doanh nghiệp cùng công nhận và tin tƣởng chính là văn hóa doanh nghiệp. Có thể nói, bên cạnh nguồn vốn và chiến lƣợc phát triển kinh doanh của mỗi một doanh nghiệp, sự khác biệt giữa doanh nghiệp này với doanh nghiệp khác hay đối với đối thủ cạnh tranh, đó chính là văn hóa doanh nghiệp. Sự khác biệt đó đƣợc thể hiện ở những tài sản vô hình nhƣ: sự trung thành của nhân viên, bầu không khí của doanh nghiệp nhƣ một gia đình, sự tin tƣởng của nhân viên vào các quyết định và chính sách của doanh nghiệp, tinh thần đồng đội trong công việc... Thiếu vốn doanh nghiệp có thể đi vay, thiếu nhân lực có thể bổ sung thông qua con đƣờng tuyển dụng, thiếu thị trƣờng có thể từng bƣớc mở rộng thêm, các đối thủ cạnh tranh có thể bắt chƣớc và đi mua tất cả mọi bí quyết, công nghệ nhƣng không thể bắt chƣớc hay đi mua đƣợc sự cống hiến, lòng tận tụy và trung thành của từng nhân viên trong doanh nghiệp. Đó chính là sự khác biệt, là nét đặc trƣng mà chỉ có văn hóa doanh nghiệp mới có thể làm đƣợc, và tạo ra lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp có thể phát triển thành công và bền vững. Từ xƣa tới nay, nhắc tới doanh nghiệp Việt Nam là ngƣời ta lo lắng bởi sự “khôn nhà, dại chợ”. Hội nhập quốc tế đối với doanh nghiệp Việt Nam vẫn chủ yếu 1
là sự chống đỡ, bảo vệ thị trƣờng nội địa trƣớc sức tấn công của hàng ngoại nhập, của các doanh nghiệp nƣớc ngoài. Chúng ta là nƣớc xuất khẩu, nhƣng chủ yếu vẫn là xuất khẩu thô, xuất khẩu sản phẩm gia công chƣa có thƣơng hiệu, vẫn phải cam chịu gắn thƣơng hiệu của nƣớc ngoài. Và ít doanh nghiệp nào trong nƣớc dám vƣợt biển lớn, mở cơ sở, đầu tƣ kinh doanh ở nƣớc ngoài cho đến khi Tập đoàn Viettel làm thành công điều đó. Hiện nay, Viettel đã phát triển ở cả 3 châu lục là Châu Á, Châu Mỹ và Châu Phi (đến thời điểm hiện tại, Viettel đã chính thức cung cấp dịch vụ tại 10 quốc gia là Lào, Campuchia, Đông Timor, Myanmar, Mozambique, Cameroon, Tanzania, Burundi, Haiti và Peru). Bằng những thành công của mình, Viettel đã đƣợc công nhận là doanh nghiệp đi đầu trong hành trình đƣa thƣơng hiệu Việt ra thế giới, và điều đó cũng có nghĩa văn hoá doanh nghiệp của Viettel đã vƣợt ra ngoài lãnh thổ Việt Nam, một “tiểu văn hoá” đang hội nhập với nhiều nền văn hoá lớn của nhân loại. Một trong những điều tạo ra sự khác biệt hoà nhập mà không hoà tan, gắn kết đƣợc ngƣời bản sứ với các giá trị cốt lõi doanh nghiệp để làm nên thành công tại những nƣớc Viettel đầu tƣ là nhờ sự vận dụng linh hoạt văn hoá Đông Tây kết hợp. Đông và Tây là hai nền văn hóa, hai cách tƣ duy, hai kiểu hành động lớn nhất và khác biệt của văn minh nhân loại. Mỗi bên đều có những ƣu điểm và có thể phát huy hiệu quả cao trong những tình huống cụ thể. Vận dụng tốt sự kết hợp Đông Tây trong Văn hoá doanh nghiệp sẽ giúp cho các doanh nghiệp linh hoạt hơn nhƣng vẫn giữ đƣợc bản sắc doanh nghiệp Việt, giúp doanh nghiệp phát triển, đứng vững trên con đƣờng đầu tƣ và hội nhập quốc tế. Từ những phân tích trên cho thấy, việc nghiên cứu “Văn hóa kết hợp Đông Tây của Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông Quân đội Viettel trong đầu tƣ ra nƣớc ngoài” là một vấn đề quan trọng có ý nghĩa thực tiễn. Cho đến nay, đã có rất nhiều công trình nghiên cứu về văn hoá kinh doanh hay nghiên cứu về văn hoá doanh nghiệp. Tuy nhiên, việc nghiên cứu “Văn hóa kết hợp Đông Tây của Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông Quân đội Viettel trong đầu tƣ ra nƣớc ngoài” sẽ đƣợc xem xét dựa trên việc xây dựng, phát huy văn hoá doanh nghiệp của Viettel trên con đƣờng đầu tƣ ra ngoài để trả lời những câu hỏi nghiên cứu nhƣ sau: 2
1. Với đặc thù là một doanh nghiệp nhà nƣớc do Bộ Quốc phòng quản lý, Viettel đã thành công trong việc xây dựng văn hoá doanh nghiệp. Vậy truyền thống quân đội có tác động nhƣ thế nào đến văn hoá doanh nghiệp của Viettel? Tại sao Viettel khằng định Kết hợp Đông - Tây là một trong 8 giá trị cốt lõi của VHDN Tập đoàn? Phải chăng đó là cái bản sắc văn hoá của Viettel, tạo nên sự khác biệt với các doanh nghiệp cùng ngành khác? 2. Thực trạng văn hoá kết hợp Đông Tây của Viettel khi áp dụng tại các thị trƣờng nƣớc ngoài Viettel đầu tƣ nhƣ thế nào, nó đã phù hợp và đáp ứng đƣợc nhu cầu hội nhập chƣa? Nó có phát huy đƣợc sức mạnh của Viettel tại nƣớc ngoài hay không? 3. Để hoàn thiện và phát huy văn hoá Kết hợp Đông Tây trên con đƣờng đầu tƣ nƣớc ngoài, Viettel cần những định hƣớng, giải pháp gì? 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục đích nghiên cứu Mục đích nghiên cứu của luận văn là phân tích thực trạng áp dụng văn hoá kết hợp Đông Tây của Tập đoàn Viettel hiện nay từ đó đề xuất các giải pháp thúc đẩy và phát triển văn hoá Đông Tây của Tập đoàn Công nghiệp Viễn thông Quân đội Viettel tại thị trƣờng nƣớc ngoài. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Một là, tổng quan về cơ sở lý luận và thực tiễn của văn hoá doanh nghiệp và vai trò văn hoá kết hợp Đông Tây trong giai đoạn Việt Nam đang chủ động hội nhập quốc tế. Hai là, phân tích, đánh giá thực trạng văn hoá doanh nghiệp kết hợp Đông Tây của Viettel tại nƣớc ngoài để chỉ ra những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế đó. Ba là, đề xuất các giải pháp có tính khả thi cao, nhằm hoàn thiện, phát triển văn hoá doanh nghiệp của Viettel phù hợp với giai đoạn phát triển Tập đoàn Viettel toàn cầu, đa quốc gia nhƣ hiện nay. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Văn hóa doanh nghiệp của Viettel tập trung vào tƣ tƣởng - giá trị cần kết hợp Đông - Tây, trong quá trình hoạt động đầu tƣ kinh doanh tại nƣớc ngoài của Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội Viettel. 3
Phạm vi nghiên cứu: Về không gian: Trụ sở Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (VIETTEL) và Công ty Viettel Peru (BITEL) – Peru một quốc gia tiêu biểu cho 10 thị trƣờng nƣớc ngoài mà Viettel đầu tƣ, ở nửa bên kia địa cầu với văn hoá Mỹ Latin khác biệt Việt Nam, có nền kinh tế phát triển hơn Việt Nam, có hệ thống pháp luật chặt chẽ, GDP bình quân đầu ngƣời cao gấp 3 lần Việt Nam, đang là thị trƣờng có lợi nhuận cao nhất trong 10 nƣớc Viettel đầu tƣ quốc tế. Về thời gian: Từ khi Viettel xây dựng và thực hiện Văn hóa doanh nghiệp tập trung vào giai đoạn Tập đoàn đầu tƣ kinh doanh tại các quốc gia bên ngoài Việt Nam. Nội dung: Trong phạm vi nghiên cứu này tác giả chỉ tập trung vào nội dung VHDN kết hợp Đông Tây, phân tích thực trạng áp dụng tại thị trƣờng nƣớc ngoài, khai thác các điểm mạnh tinh hoa của từng loại văn hoá những vận dụng khi kết hợp giữ hai giá trị văn hoá Đông và Tây từ đó tìm ra những mặt hạn chế tồn tại cần khắc phục để tạo nên sự khác biệt và thành công của Tập đoàn Viettel tại nƣớc ngoài. 4. Đóng góp của luận văn vào VHDN Tập đoàn Viettel Với những bƣớc chân của một trong những doanh nghiệp đầu tiên dấn thân trên con đƣờng đi ra thế giới, Tập đoàn Viettel nhận thức đƣợc trách nhiệm của mình trong việc thể hiện đƣợc vai trò là doanh nghiệp đại diện cho hình ảnh Việt Nam, con ngƣời Việt Nam trong con mắt và tình cảm của bạn bè thế giới. Với quan điểm đi ra nƣớc ngoài để đƣợc học hỏi từ những Công ty hàng đầu trên thế giới, để Viettel đƣợc cạnh tranh hơn, để Viettel giỏi hơn. Đi ra nƣớc ngoài để mang câu chuyện của Viettel ở Việt Nam ra nƣớc ngoài. Đi ra nƣớc ngoài đầu tƣ cùng phát triển, để thắt chặt tình đoàn kết, hữu nghị với các nƣớc láng giềng, giữ gìn hòa bình, bảo vệ đất nƣớc từ xa,… Do đó, mục đích của Luận văn nhằm nghiên cứu và phát triển văn hoá Đông – Tây kết hợp trên con đƣờng đầu tƣ ra nƣớc ngoài và hội nhập Quốc tế của Tập đoàn Viettel là một đề tài cần thiết của giai đoạn này và dự kiến một số kết quả đạt đƣợc của luận văn là: - Một là, hệ thống hóa cơ sở lý luận về việc xây dựng VHDN và vai trò của văn hoá kết hợp Đông Tây trong hội nhập quốc tế của doanh nghiệp. 4
- Hai là, nhìn rõ đƣợc thực trạng văn hoá kết hợp Đông – Tây của Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông Quân đội Viettel và ứng dụng tại các thị trƣờng nƣớc ngoài trên con đƣờng đầu tƣ quốc tế của Tập đoàn Viettel. - Ba là, đề xuất đƣợc một số giải pháp để nâng cao chất lƣợng, hiệu quả của VHDN Viettel tại nƣớc ngoài, kết hợp và phát huy các giá trị văn hoá phƣơng Đông – phƣơng Tây tạo nên sự khác biệt và sức mạnh thành công của Tập đoàn Viettel toàn cầu. 5. Kết cấu luận văn Phần mở đầu Chƣơng 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận về văn hoá doanh nghiệp Chƣơng 2: Phƣơng pháp luận và thiết kế nghiên cứu Chƣơng 3: Thực trạng văn hoá kết hợp Đông - Tây của Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội Viettel Chƣơng 4: Một số giải pháp phát triển văn hoá Kết hợp Đông Tây tại các thị trƣờng nƣớc ngoài của Viettel Kết luận 5
CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VĂN HOÁ DOANH NGHIỆP 1.1. Tổng quan về tình hình nghiên cứu Nói về văn hóa doanh nghiệp, tác giả Franklin Covey cho rằng: Chiến lƣợc của doanh nghiệp đƣợc ví nhƣ “Hạt mầm” còn văn hóa đƣợc xem nhƣ là “Đất”. Nếu “Đất” không tốt, không màu mỡ thì dù có cố gắng cải tạo cách mấy, “Hạt mầm” cũng không thể nảy mầm và phát triển đƣợc”. Vậy văn hoá doanh nghiệp là gì? và tại sao văn hoá doanh nghiệp lại quan trọng nhƣ vậy? Đầu tiên, văn hoá hình thành từ đâu? Trong mối quan hệ giữa con ngƣời với tự nhiên và với xã hội, văn hoá hình thành nhƣ là một đại diện cho toàn bộ những hoạt động vật chất và tinh thần của loài ngƣời tạo ra trong lịch sử. Vì lẽ sinh tồn loài ngƣời mới sáng tạo và phát sinh ra ngôn ngữ, chữ viết; vì mục đích cuộc sống, con ngƣời tiếp tục sáng tạo ra đạo đức, pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn hóa, nghệ thuật và hiện thực hóa trong thực tiễn, đời sống. Nhƣ vậy, có thể hiểu văn hóa là sự tổng hợp của mọi phƣơng thức sinh hoạt mà loài ngƣời đã tạo ra để sinh tồn và nhằm thích ứng với nhu cầu đời sống hàng ngày. Văn hoá phƣơng Đông với đƣờng lối văn trị hay đức trị của Khổng tử là quan điểm cơ bản về văn hóa. Tuy nhiên, điểm chung của cả văn hóa phƣơng Đông và văn hóa phƣơng Tây đều là sự giáo hóa vun trồng nhân cách con ngƣời, giúp con ngƣời có cuộc sống tốt đẹp hơn. Trong doanh nghiệp văn hoá có vai trò quan trọng không chỉ trong công tác quản trị doanh nghiệp mà nó còn đƣợc xem là một giải pháp để nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, cũng vậy họ cần bộ Gene để duy trì và phát triển từ thế hệ này và những thế hệ khác nữa sẽ chung tay xây dựng doanh nghiệp bền vững, đó là văn hóa doanh nghiệp. 1.1.1. Các công trình nghiên cứu trong nước Với vai trò quan trọng trong sự nghiệp phát triển của doanh nghiệp, văn hóa doanh nghiệp đã đƣợc nhiều nhà khoa học và nhiều nhà học giả quan tâm nghiên 6
cứu, ở Việt Nam đã có nhiều công trình khoa học nghiên cứu, đó là các luận án Tiến sỹ, luận văn Thạc sỹ kinh tế về đề tài Văn hóa doanh nghiệp, cụ thể: - Ngƣời đầu tiên có thể nhắc đến là Đỗ Minh Cƣơng (2001) với tác phẩm sách: “Văn hoá kinh doanh và triết lý kinh doanh”. Cuốn sách của Đỗ Minh Cƣơng đã trình bày khái quát về các vấn đề văn hoá kinh doanh, văn hoá doanh nghiệp, triết lý kinh doanh,... đứng trên cả 2 phƣơng diện cơ sở lý luận và thực tiễn ở thế giới và tại Việt Nam. Công trình này là một tài liệu tham khảo, cũng nhƣ cung cấp những kiến thức bổ ích cho quá trình nghiên cứu cho bài luận văn. - Dƣơng Thị Liễu (2006), Bài giảng: “Văn hóa kinh doanh” đã khái lƣợc về các lý thuyết văn hoá kinh doanh, cũng nhƣ chỉ ra các yếu tố cấu thành văn hoá kinh doanh. Công trình này nội dung chủ yếu để trình bày về thực trạng văn hoá kinh doanh tại Việt Nam, kinh doanh quốc tế cũng nhƣ đƣa ra các tình huống văn hoá kinh doanh rất cụ thể và hữu ích, công trình này rất hữu ích giúp cho quá trình nghiên cứu cho bài luận văn. - Bộ trƣởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, Phùng Xuân Nhạ (2011) với nghiên cứu “Nhân cách doanh nhân và văn hoá kinh doanh ở Việt Nam trong tiến trình đổi mới và hội nhập quốc tế”. Công trình nghiên cứu đã thể hiện rõ các mô hình cấu trúc phân tầng với sự rõ ràng về thang bảng các giá trị chi tiết nhân cách doanh nhân và văn hoá kinh doanh ở Việt Nam trong thời kỳ đổi mới và hội nhập quốc tế. Đồng thời, tác giả đã chỉ ra sự khác biệt và sự tƣơng đồng ở các nƣớc phƣơng Đông và phƣơng Tây trong nhân cách doanh nhân và văn hoá kinh doanh khi so sánh giữa Việt Nam với các nƣớc để rút ra một số bài học kinh nghiệm cho Việt Nam. Kết quả của đề tài đã giúp dự báo về xu hƣớng biến đổi của nhân cách doanh nhân và văn hoá kinh doanh trong tiến trình đổi mới và hội nhập quốc tế. - Nguyễn Mạnh Quân (2007) Công trình nghiên cứu tại trƣờng Đại học Kinh tế Quốc dân – “Đạo đức kinh doanh và văn hóa doanh nghiệp”, tác giả nghiên cứu về khái niệm đạo đức kinh doanh và những vấn đề đạo đức kinh doanh trong doanh nghiệp, Nói về các triết lý về đạo đức kinh doanh, các yếu tố cấu thành VHDN. Tác giả chủ yếu tập trung vào tiêu chuẩn đánh giá đạo đức kinh doanh trong doanh 7
nghiệp, chỉ ra các bƣớc xây dựng văn hóa doanh nghiệp và duy trì nó, nhƣng tác giả mới đề cập tới một vấn đề xây dựng dựng văn hóa doanh nghiệp, công trình nghiên cứu này chƣa chỉ ra cách xây dựng VHDN tốt, muốn xây dựng nền văn hóa doanh nghiệp tốt thì phải tiến hành quản trị, quản lý nó nhƣ các nguồn lực khác, chƣa đƣa ra khái niệm quản trị văn hóa doanh nghiệp. - Viễn thông Việt Nam với vai trò là ấn phẩm nội bộ nhƣ: Trên ấn phẩm Khoa học công nghệ Tập đoàn bƣu chính viễn thông Việt Nam, Bùi Xuân Phong có công bố một số bài viết: "Duy trì và phát triển VHDN nhằm phát triển bền vững và hội nhập quốc tế VNPT " (3/2010); "Duy trì và phát triển VHDN nhằm phát triển VNPT bền vững và hội nhập quốc tế" (6/2010); Tập đoàn Viễn thông Quân đội Viettel cũng có nhiều nghiên cứu, bài viết trên các ấn phẩm báo chí nhƣ: Google, Viettel và Triết lý kinh doanh “cho đi” Cung cấp dịch vụ miễn phí, đầu tƣ hàng tỷ đồng vào nghiên cứu và thực hiện các chƣơng trình vì cộng đồng..., “cho đi” là cách kinh doanh nghe có vẻ “ngƣợc đời” nhƣng hiệu quả và bền vững mà Google và Viettel đang áp dụng. (https://dantri.com.vn/kinh-doanh/google-viettel-va-triet-ly- kinh-doanh-cho-di) và CEO, Viettel hé lộ bí quyết thành công và triết lý kinh doanh “ đƣờng do đi mà có” (Doanh nhân – doanh nhân). Văn hóa doanh nghiệp là một đề tài hấp dẫn đƣợc nhiều nhà nghiên cứu khoa học các cấp và các luận án tiến sỹ, luận văn thạc sỹ quan tâm, đƣợc biệt trong ngành viễn thông nhƣ: - Quách Thị Ngọc Hà (2015) - Đề tài nghiên cứu khoa học cấp trƣờng – "Văn hoá doanh nghiệp của Viettel trong giai đoạn chủ động hội nhập quốc tế". Công trình trình bày một số vấn đề chung về VHDN; phân tích, đánh giá thực trạng VHDN của Tập đoàn Viễn thông Quân đội Viettel, công trình này nghiên cứu qua các biểu trƣng trực quan và phi trực quan; đề xuất giải pháp nhằm phát triển Văn hóa doanh nghiệp Viettel trong giai đoạn chủ động hội nhập quốc tế của Tập đoàn Viettel. - Trần Thị Huyền (2013) với đề tài nghiên cứu cấp trƣờng “Duy trì và phát triển văn hoá doanh nghiệp Viettel để phát triển bền vững và hội nhập quốc tế”. - Trần Thị Thu Hà (2012) với đề tài nghiên cứu cấp trƣờng “Văn hoá doanh nghiệp Công ty Vinaphone”. 8
- Đinh Tấn Hữu (2014) với đề tài nghiên cứu cấp trƣờng“Phát triển văn hóa doanh nghiệp tại VNPT tỉnh Long An”. Trong bối cảnh Việt Nam chủ động tham gia và gia nhập Tổ chức thƣơng mại Thế Giới (hội nhập kinh tế toàn cầu), văn hóa doanh nghiệp cũng là đề tài đƣợc quan tâm tại nhiều Hội thảo trong nƣớc với nhiều quy mô khác nhau, ví dụ: Chiến lƣợc, Tầm nhìn, Truyền thông nội bộ, Quy trình nội bộ, Con ngƣời,… Giữa vô vàn nhân tố, yếu tố quan trọng nhất mà chúng ta nhắc tới ở đây chính là con ngƣời – mà cụ thể là nhà lãnh đạo doanh nghiệp. Nhà lãnh đạo cần là ngƣời kiên quyết và đi đầu trong mọi hoạt động xây dựng VHDN, là trung tâm lan tỏa mạnh mẽ các giá trị chung mà doanh nghiệp luôn muốn hƣớng tới. Hội thảo: “Văn hóa doanh nghiệp – Giá trị lan tỏa từ nhà lãnh đạo”- 26/4/2018. Hội thảo tập trung vào các chủ đề nhƣ nhà lãnh đạo nên xây dựng văn hóa doanh nghiệp nhƣ thế nào? Nhà lãnh đạo phải làm gì để có thể kiến tạo một đội ngũ chung sức chung lòng chiến đấu cho sự phát triển và lớn mạnh của doanh nghiệp? Làm thế nào để nhà lãnh đạo trở thành ngƣời lan tỏa những giá trị của văn hóa doanh nghiệp?… Diễn đàn “Xây dựng và phát triển văn hóa doanh nhân, doanh nghiệp” lần I năm 2018 diễn ra (11/8) tại Hà Nội. Diễn đàn do báo Ngƣời Hà Nội phối hợp với Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Hà Nội, Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Thành phố Hà Nội tổ chức. Thông điệp đƣợc diễn đàn nhấn mạnh "Nếu thiếu yếu tố văn hóa, doanh nghiệp khó có thể đứng vững". Trong đó đề cập và thảo luận sâu về “Văn hóa doanh nhân là tài sản vô hình của doanh nghiệp” và “Doanh nhân phải là sản phẩm của văn hóa!”. - Hội thảo “Văn Hóa doanh nghiệp và đạo đức kinhdoanh” tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế 11 Lê Hồng Phong, Hà Nội. Hội thảo đƣợc chia làm phần với hai chủ đề: Làm sao để Văn hóa doanh nghiệp không chỉ là khẩu hiệu và Đạo đức kinh doanh củng cố và gia tăng uy tín cho thương hiệu doanh nghiệp, phần 1 của Hội thảo các đại biểu đã đƣợc nghe các bài tham luận: Xây dựng văn hóa doanh nghiệp tạo sức mạnh cạnh tranh doanh nghiệp Đỗ Minh Cƣơng – Phó Viện trƣởng Viện Văn hóa Doanh nghiệp); Xây dựng văn hóa tại các doanh nghiệp Thụy Điển và những tác động đến phát triển doanh nghiệp (Ông Johan Alvin, Bí thƣ Hai, Trƣởng 9