Luận văn Thạc sĩ Văn học: Kĩ thuật viết lại Người xa lạ trong Phía sau vụ án Người xa lạ của Kamel Daoud

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br /> TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN<br /> <br /> TRẦN LAM VY<br /> <br /> KỸ THUẬT VIẾT LẠI<br /> NGƯỜI XA LẠ CỦA A.CAMUS<br /> TRONG PHÍA SAU VỤ ÁN NGƯỜI XA LẠ<br /> CỦA K.DAOUD<br /> <br /> Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Văn học nƣớc ngoài<br /> Mã số: 60 22 02 45<br /> <br /> Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Đào Duy Hiệp<br /> <br /> Hà Nội-2016<br /> 1<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> <br /> MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 3<br /> 1.<br /> <br /> Lí do chọn đề tài ................................................................................................................ 3<br /> <br /> 2.<br /> <br /> Lịch sử nghiên cứu vấn đề ................................................................................................ 5<br /> <br /> 3. Mục đích, đối tượng, phạm vi ............................................................................................. 11<br /> 4. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................................... 12<br /> 5. Cấu trúc luận văn ................................................................................................................ 15<br /> <br /> CHƢƠNG 1. LIÊN VĂN BẢN TRONG PHÍA SAU VỤ ÁN NGƯỜI XA LẠ16<br /> 1.1. Trích dẫn, giễu nhại những motif và câu văn của Camus trong Phía sau vụ án Người xa lạ18<br /> 1.2. Nhại lại hệ thống nhân vật của Camus trong Phía sau vụ án Người xa lạError! Bookmark not defined.<br /> 1.3. Liên văn bản với những tác phẩm khác ............................. Error! Bookmark not defined.<br /> TIỂU KẾT ...................................................................................... Error! Bookmark not defined.<br /> <br /> CHƢƠNG 2. NGƢỜI KỂ CHUYỆN TRONG PHÍA SAU VỤ ÁN NGƯỜI XA LẠ<br /> .................................................................................. Error! Bookmark not defined.<br /> 2.1 Người kể chuyện đối thoại và độc thoại ............................... Error! Bookmark not defined.<br /> 2.2 Sự nhập nhằng giữa người kể chuyện – tác giả trong Phía sau vụ án Người xa lạError! Bookmark<br /> not defined.<br /> 2.3. Người kể chuyện không đáng tin cậy................................... Error! Bookmark not defined.<br /> TIỂU KẾT ...................................................................................... Error! Bookmark not defined.<br /> <br /> CHƢƠNG 3. GIẢI TRUNG TÂM DIỄN NGÔN CỦA A.CAMUS TRONG PHÍA<br /> SAU VỤ ÁN NGƯỜI XA LẠ .................................. Error! Bookmark not defined.<br /> 3.1. Diễn ngôn bá quyền trong Người xa lạ của A.Camus .......... Error! Bookmark not defined.<br /> 3.2. Giải trung tâm diễn ngôn tư tưởng của A.Camus ................ Error! Bookmark not defined.<br /> 3.3. Giải trung tâm diễn ngôn thực dân của A. Camus ............... Error! Bookmark not defined.<br /> TIỂU KẾT ...................................................................................... Error! Bookmark not defined.<br /> <br /> KẾT LUẬN ............................................................. Error! Bookmark not defined.<br /> 2<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................................. 26<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Lí do chọn đề tài<br /> Sau chiến tranh thế giới thứ hai Châu Âu rơi vào một cuộc khủng hoảng niềm<br /> tin, đó cũng là tình trạng chung của tất cả các quốc gia thời hậu chiến. Con người<br /> bắt đầu đặt ra những câu hỏi về mối liên hệ và xung đột giữa cộng đồng và cá<br /> nhân, câu hỏi về thiện và ác, đặt ra những câu hỏi về lương tâm của loài người.<br /> Liệu guồng máy này sẽ đưa nhân loại về đâu?Nỗi thất vọng bao trùm khắp Châu<br /> Âu.Riêng ở nước Pháp chủ nghĩa đế quốc sụp đổ, liền sau đó là sự thất bại nhanh<br /> chóng trước sự đổ bộ của người Đức là một tổn thương to lớn với người Pháp, một<br /> dân tộc đầy kiêu hãnh. Đây là tiền đề để chủ nghĩa hiện sinh trở thành một phong<br /> trào triết học lớn mạnh, không chỉ ở Pháp hay Châu Âu mà còn ảnh hưởng to lớn<br /> đến thế giới, trong đó có miền Nam Việt Nam. Hai cây bút nổi tiếng nhất và cũng<br /> là cánh chim đầu của chủ nghĩa hiện sinh thời bấy giờ là Albert Camus (1913 1960) và Jean Paul Sartre (1905 - 1980).Họ là nhà văn, nhà triết học, đồng thời<br /> cũng là hai người bạn thân.Tác phẩm của J.Sartre nghiêng về phía triết học hơn<br /> còn tác phẩm A.Camus nghiêng về phía văn học hơn.<br /> Albert Camus mất ở tuổi 47, không để lại quá nhiều tác phẩm nhưng những tác<br /> phẩm của ông vô cùng giá trị và có tầm ảnh hưởng lớn laotrên phạm vi quốc tế.<br /> Các tác phẩm chính của Camus thường được nhắc đến như: Người xa lạ<br /> (L'Etranger - 1942); Dịch hạch (La Peste - 1947); Sa đọa (La Chute, 1956); Cái<br /> <br /> 3<br /> <br /> chết hạnh phúc (La Mort heureuse - văn bản ban đầu của Kẻ xa lạ, in sau khi ông<br /> mất, 1970); Người đầu tiên (Le premier homme, in năm 1995).<br /> Cuốn tiểu thuyếtNgười xa lạ nhanh chóng trở nên nổi tiếng và gây ra nhiều<br /> cuộc tranh cãi về cái nhìn của nhân vật về thế giới, con người.Cuốn tiểu thuyết đã<br /> trở thành đề tài ở nhiều cấp nghiên cứu cho mãi đến tận ngày nay. Trong đó có vấn<br /> đề về nhân vật trung tâm của tác phẩm : Meursault.<br /> Năm 2013, 71 năm sau ngày xuất bản đầu tiên tác phẩm Người xa lạ, cuốn tiểu<br /> thuyết Phía sau vụ án Người xa lạ của Kamel Daoud ra đời, trở lại với lai lịch của<br /> “tên Ả Rập” bị Meursault giết trên bãi biển năm nào. Phía sau vụ án Người xa lạ,<br /> tên gốc làMeursault, contre-enquête (dịch sát nghĩa là Meursault, lật lại cuộc điều<br /> tra) sau khi xuất bản cũng vẫn nhận được rất nhiều luồng ý kiến trái chiều, thậm<br /> chí dữ dội đến nỗi gây ra nguy hiểm cho tính mạng của tác giả. Khi xuất bản lần<br /> đầu tiên ở Pháp, cuốn tiểu thuyết đã nhận được nhiều lời khen từ độc giả và các<br /> chuyên gia nhưng ở quê nhà Algéria tác phẩm không được đón nhận như thế.Phía<br /> sau vụ án Người xa lạ đã giành giải thưởng Goncourt năm 2015 cho tác phẩm đầu<br /> tay, đã càng khẳng định giá trị của mình.<br /> Hai cuốn tiểu thuyết là hai cuộc đối thoại về những thân phận con người ở hai<br /> thời đại khác nhau, hai luồng tư tưởng khác nhau, hai quốc gia khác nhau, đã tạo ra<br /> những khía cạnh mới cần được đầu tư tìm hiểu sâu hơn. Bên cạnh đó, tác phẩm<br /> Phía sau vụ án Người xa lạ còn là một tác phẩm mới, chưa có công trình nghiên<br /> cứu nào trong nước nên chúng tôi đã chọn đề tài “Kĩ thuậtviết lại Người xa lạ<br /> trong Phía sau vụ án Người xa lạ của Kamel Daoud” làm đề tài nghiên cứu với<br /> mong muốn làm rõ hơn sự tương tác giữa hai tác phẩm, cũng như những giá trị nội<br /> dung và nghệ thuật mà cuốn tiểu thuyết Phía sau vụ án Người xa lạ mang lại.<br /> <br /> 4<br /> <br /> 2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề<br /> 2.1 Lịch sử các công trình nghiên cứu trong nƣớc<br /> Hiện nay, các nghiên cứu trong nước về Albert Camus khá nhiều so với các tác<br /> giả khác nhưng những công trình nghiên cứu tỉ mỉ và có khối lượng lớn vẫn chưa<br /> thể gọi là đầy đủ. Tác phẩm của Albert Camus được xuất bản khá sớm ở Việt Nam,<br /> từ cuối những năm 1960 các bản dịch tác phẩm của Camus đã được giới thiệu và<br /> có tác động mạnh mẽ vào đời sống văn chương ở miền Nam Việt Nam và dần dần<br /> đến với bạn đọc cả nước. Riêng về tác phẩm Người xa lạ (L’étranger) đã có năm<br /> bản dịch khác nhau, ở Việt Nam không có nhiều tác phẩm được dịch đi dịch lại<br /> năm lần, điều này cho thấy giá trị và tầm ảnh hưởng của Người xa lạ.<br /> Công trình nghiên cứu đáng chú ý nhất về Albert Camus tại Việt Nam có lẽ là<br /> chuyên luận Tiểu thuyết Albert Camus trong bối cảnh tiểu thuyết Pháp thế kỉ XX<br /> của tác giả Trần Hinh. Ở đây tác giả tập trung khai thác mối liên hệ của kĩ thuật<br /> trần thuật và câu chuyện được trần thuật khi khảo sát ba tác phẩm Người xa lạ,<br /> Dịch hạch và Sa đọa. Xét riêng về tác phẩm Người xa lạ, tác giả đã làm rõ cấu trúc<br /> của cốt truyện theo lối lưỡng phân, đó là sự dồn nén các tình tiết trong một mạch<br /> truyện nhanh đã thúc đẩy người đọc đào sâu suy nghĩ về nhân vật. Nhân vật<br /> Meursault ở đây là một nhân vật nước đôi không tốt cũng không xấu, không đạo<br /> đức và cũng không không đạo đức. Chính tính nước đôi này đã làm dấy lên nhiều<br /> cuộc tranh cãi xung quanh tác phẩm và đó cũng chính là sức sống của tác phẩm<br /> khiến Người xa lạ vẫn thu hút các nhà nghiên cứu cho đến tận ngày nay.<br /> Hiện nay ở Việt Nam cũng chưa có tập chuyên luận nào khác khảo sát riêng<br /> biệt các tác phẩm của Albert Camus được xuất bản. Các sáng tác của Camus được<br /> phân tích trong một phần các công trình như Văn học phi lí của Nguyễn Văn Dân,<br /> Tiểu thuyết pháp thế kỉ XX – Truyền thống và cách tân của Lộc Phương Thủy, Tiểu<br /> <br /> 5<br /> <br />