Luận văn tốt nghiệp “Tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở Công ty sứ Thanh Trì - VIGLACERA"

Chia sẻ: Thai Quynh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:81

Thêm vào BST

Báo xấu

604
lượt xem 276
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sự tồn tại và phát tiển của nền sản xuất xã hội gắn liền với sự tồn tại và phát triển của xã hội loài người . Từ thời kỳ bắt đầu của nền văn minh loài người , con người đã luôn tìm tòi , sáng tạo ra những cách thức lao động sao cho bỏ ra ít công sức nhất nhưng lại thu được nhiều kết quả nhất. Trong xã hội hiện đại , cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường, con người tiến hành sản xuất với mong muốn tột cùng là đạt...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn tốt nghiệp “Tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở Công ty sứ Thanh Trì - VIGLACERA"

---------- BÁO CÁO THỰC TẬP Tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở Công ty sứ Thanh Trì - VIGLACERA Họ tên sinh viên : TS Đặng Thị Hòa Giáo viên hướng dẫn : Tổng Hòang Quang ----------
Lêi nãi ®Çu Sù tån t¹i vμ ph¸t tiÓn cña nÒn s¶n xuÊt x· héi g¾n liÒn víi sù tån t¹i vμ ph¸t triÓn cña x· héi loμi ng−êi . Tõ thêi kú b¾t ®Çu cña nÒn v¨n minh loμi ng−êi , con ng−êi ®· lu«n t×m tßi , s¸ng t¹o ra nh÷ng c¸ch thøc lao ®éng sao cho bá ra Ýt c«ng søc nhÊt nh−ng l¹i thu ®−îc nhiÒu kÕt qu¶ nhÊt. Trong x· héi hiÖn ®¹i , cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng, con ng−êi tiÕn hμnh s¶n xuÊt víi mong muèn tét cïng lμ ®¹t lîi nhuËn tèi ®a víi chi phÝ tèi thiÓu . §Ó ®¹t ®−îc ®iÒu ®ã con ng−êi ph¶i t×m ra c¸ch thøc qu¶n lý hiÖu qu¶ vμ phï hîp nhÊt . KÕ to¸n lμ mét trong nh÷ng c«ng cô qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh rÊt cã hiÖu qu¶ . Th«ng tin kÕ to¸n cã thÓ cho nhμ qu¶n lý thÊy ®−îc bøc tranh toμn c¶nh vÒ t×nh h×nh tμi chÝnh cña c«ng ty còng nh− t×nh h×nh cô thÓ tõng mÆt tμi chÝnh trong doanh nghiÖp . KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vμ tÝnh gi¸ thμnh s¶n phÈm ®−a ra nh÷ng chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp . TÝnh ®óng , tÝnh ®óng chi phÝ s¶n xuÊt vμ gÝa thμnh lμ tiÒn ®Ò ®Ó h¹ch to¸n kinh doanh vμ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh chÝnh x¸c . MÆt kh¸c , nhê sö dông ph−¬ng ph¸p tÝnh gi¸ kÕ to¸n ®· theo dâi , ph¶n ¸nh ®−îc mét c¸ch tæng hîp vμ kiÓm tra ®−îc c¸c ®èi t−îng h¹ch to¸n kÕ to¸n b»ng th−íc ®o tiÒn tÖ . Còng nhê cã ph−¬ng ph¸p tÝnh gi¸ , kÕ to¸n tÝnh gi¸ vμ x¸c ®Þnh ®−îc toμn bé chi bá ra cã liªn quan tíi viÖc thu mua , s¶n xuÊt , chÕ ®é t¹o vμ tiªu thô tõng lo¹i vËt t− , s¶n phÈm , tõ ®ã so víi kÕt qu¶ mua , s¶n xuÊt , chÕ t¹i vμ tiªu thô tõng lo¹i vËt t−, s¶n phÈm , tõ ®ã so víi kÕt qu¶ thu ®−îc ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh nãi chung còng nh− kÕt qu¶ kinh doanh tõng mÆt hμng , tõng lo¹i s¶n phÈm , dÞch vô vμ tõng ho¹t ®éng kinh doanh nãi riªng . Cã thÓ nãi kh«ng cã ph−¬ng ph¸p tÝnh gi¸ th× c¸c doanh nghiÖp kh«ng thÓ thùc hiÖn tèt chÕ ®é h¹ch to¸n kinh doanh ®−îc . Kh«ng nh÷ng vËy, tμi liÖu vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vμ gi¸ thμnh s¶n phÈm cßn lμ c¨n cø quan träng ®Ó ph©n tÝch vμ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thøc hiÖn c¸c ®Þnh møc chi phÝ vμ dù to¸n chi phÝ , t×nh h×nh sö dông tμi s¶n , vËt t− , lao ®éng tiÒn vèn , t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ 1
thμnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp , tõ ®ã cã c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý phï hîp nh»m t¨ng c−êng hiÖu qu¶ qu¶n lý néi bé , ®−a ra c¸ch qu¶n lý sao cho tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt ë møc thÊp nhÊt , h¹ gi¸ thμnh s¶n phÈm , t¨ng søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm trªn thÞ tr−êng . XuÊt ph¸t tõ vai trß , t¸c dông cña c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ vμ tÝnh thμnh s¶n phÈm cïng víi sù gióp ®ã tËn t×nh cña c¸c thÇy c« gi¸o , ®Æc biÖt lμ sù h−íng dÉn chØ b¶o cña c« gi¸o TS §Æng ThÞ Hoμ vμ c¸c anh chÞ trong phßng kÕ to¸n C«ng ty sø Thanh Tr× , em ®· ®i s©u nghiªn cøu ®Ó tμi: Tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vμ tÝnh gi¸ thμnh s¶n phÈm ë C«ng ty sø Thanh Tr× - VIGLACERA" . Hμ néi , ngμy 10 th¸ng 3 n¨m 2003 SV thùc hiÖn Tèng Hoμng Quang 2
Ch−¬ng I Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vμ tÝnh gi¸ thμnh s¶n phÈm I . Chi phÝ s¶n xuÊt vμ gi¸ thμnh s¶n phÈm . 1 . Chi phÝ s¶n xuÊt vμ ph©n lo¹i c¸c chi phÝ s¶n xuÊt . 1.1 . Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt . Chi phÝ s¶n xuÊt lμ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toμn bé c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vμ lao ®éng vËt ho¸ mμ doanh nghiÖp ®· bá ra cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh (th¸ng, n¨m, quý). §Ó tiÕn hμnh s¶n xuÊt mét s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô bÊt kú, ng−êi s¶n xuÊt ph¶i bá ra c¸c kho¶n chi phÝ vÒ thï lao lao ®éng, vÒ t− liÖu lao ®éng vμ ®èi t−îng lao ®éng. V× thÕ, cã thÓ nãi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lμ qu¸ 5tr×nh kÕt hîp vμ tiªu hao cña c¸c yÕu tè s¶n xuÊt , cô thÓ lμ cña 3 yÕu tè: t− liÖu lao ®éng, ®èi t−îng lao ®éng vμ søc lao ®éng ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô. Nh− vËy, thùc chÊt chi phÝ lμ sù dÞch chuyÓn vèn - chuyÓn dÞch gi¸ trÞ cña c¸c yÕu tè s¶n xuÊt vμo c¸c ®èi t−îng tÝnh gi¸ (s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô). Chi phÝ s¶n xuÊt cã rÊt nhiÒu lo¹i kh¸c nhau nªn, ®Ó t¹o thuËn lîi cho c«ng t¸c qu¶n lý vμ h¹ch to¸n chi phÝ, cÇn ph¶i ph©n lo¹i chi phÝ. 1.2 .Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt : lμ viÖc s¾p xÕp c¸c lo¹i chi phÝ kh¸c nhau vμo tõng lo¹i, tõng nhãm kh¸c nhau theo nh÷ng ®Æc tr−ng nhÊt ®Þnh. Trªn thùc tÕ, chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ ®−îc ph©n lo¹i theo nhiÒu tiªu thøc kh¸c nhau. Tuy nhiªn, vÒ mÆt h¹ch to¸n, chi phÝ s¶n xuÊt th−êng ®−îc ph©n lo¹i theo c¸c tiªu thøc sau: 3
* Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo néi dung , tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ : tøc lμ viÖc ph©n lo¹i dùa vμo viÖc c¸c chi phÝ gièng nhau xÕp vμo mét yÕu tè kh«ng ph©n biÖt chi phÝ ®ã ph¸t sinh trong lÜnh vùc ho¹t ®éng nμo, vμ ë ®©u . Toμn bé chi phÝ s¶n xuÊt ®−îc chia ra thμnh 5 yÕu tè sau: Chi phÝ nguyªn liÖu , vËt liÖu : Bao gåm tÊt c¶ nguyªn vËt liÖu chÝnh vμ nguyªn vËt liÖu phô doanh nghiÖp sö dông cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt . Chi phÝ nh©n c«ng : Bao gåm tÊt c¶ tiÒn l−¬ng , phô cÊp , c¸c kho¶n trÝch BHXH , BHYT , KPC§ theo tû lÖ quy ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hμnh vμ c¸c kho¶n kh¸c ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n s¶n xuÊt. Chi phÝ khÊu hao tμi s¶n cè ®Þnh : lμ toμn bé sè ph¶i trÝch trong kú ®èi víi tÊt c¶ c¸c lo¹i tμi s¶n cè ®Þnh trong doanh nghiÖp. Chi phÝ dÞch vô mua ngoμi : lμ sè tiÒn tr¶ vÒ c¸c lo¹i dÞch vô mua ngoμi phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp. Chi kh¸c b»ng tiÒn : Gåm tÊt c¶ c¸c kho¶n chi phÝ b»ng tiÒn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong kú trõ c¸c kho¶n chi phÝ kÓ trªn . Ph©n lo¹i chi phÝ theo néi dung, tÝch chÊt kinh tÕ cña chi phÝ cã t¸c dông cho biÕt kÕt cÊu, tû träng tõng lo¹i chi phÝ mμ doanh nghiÖp ®· chi ra trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó lμm c¬ së lËp b¶ng thuyÕt minh b¸o c¸o tμi chÝnh phôc vô cho yªu cÇu th«ng tin vμ qu¶n trÞ doanh nghiÖp; ®ång thêi cßn lμ c¨n cø ®Ó lËp dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, ph©n tÝch t×nh h×nh lËp dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cho kú sau. * Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo kho¶n môc ( ph©n lo¹i theo môc ®Ých c«ng dông cña cña chi phÝ ). Theo c¸ch ph©n lo¹i nμy th× chi phÝ s¶n xuÊt ®−îc xÕp thμnh mét sè kho¶n môc nhÊt ®Þnh cã c«ng dông kinh tÕ kh¸c nhau ®Ó phôc vô cho yªu cÇu tÝnh gi¸ thμnh vμ ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch 4
gi¸ thμnh.Theo quy ®Þnh hiÖn nay th× chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm bao gåm 3 kho¶n môc: Chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp : Ph¶n ¸nh toμn bé chi phÝ vÒ nguyªn, vËt liÖu chÝnh, phô, nhiªn liÖu ... tham gia trùc tiÕp vμo viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp : Gåm c¸c chi phÝ ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm nh− tiÒn l−¬ng, phô cÊp l−¬ng vμ c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo tû lÖ víi tiÒn l−¬ng ph¸t sinh . Chi phÝ s¶n xuÊt chung : Lμ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi ph©n x−ëng s¶n xuÊt (trõ chi phÝ vËt liÖu vμ nh©n c«ng trùc tiÕp). Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo kho¶n môc cã ý nghÜa quan träng hμng ®Çu trong viÖc phôc vô cho c«ng t¸c tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vμ tÝnh gi¸ thμnh ; cã t¸c dông x¸c ®Þnh sè chi phÝ ®· chi ra trong tõng lÜnh vùc ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp lμm c¬ së sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thμnh s¶n phÈm trong kú, phôc vô cho viÖc qu¶n lý chi phÝ theo ®Þnh møc ; lμ tμi liÖu ®Ó lËp kÕ ho¹ch gi¸ thμnh ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thμnh . MÆt kh¸c, ph©n lo¹i chi phÝ theo c¸ch nμy cßn cung cÊp tμi liÖu cho doanh nghiÖp tham kh¶o ®Ó lËp ®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt vμ phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý gi¸ thμnh. 2 . Gi¸ thμnh s¶n phÈm vμ ph©n lo¹i gi¸ thμnh s¶n phÈm . 2.1 . Kh¸i niÖm gi¸ thμnh s¶n phÈm . Gi¸ thμnh s¶n phÈm lμ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toμn bé c¸c kho¶n hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vμ lao ®éng vËt ho¸ cã liªn quan ®Õn khèi l−îng c«ng t¸c, s¶n phÈm, lao vô ®· hoμn thμnh. Gi¸ thμnh s¶n phÈm lμ mét c¬ së quan träng ®Ó c¸c doanh nghiÖp x¸c ®Þnh gi¸ b¸n s¶n phÈm cña m×nh. ChØ tiªu gi¸ thμnh s¶n phÈm ph¶n ¸nh kÕt qu¶ sö dông tμi s¶n, vËt t−, lao ®éng, tiÒn vèn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp còng nh− tÝnh ®óng ®¾n cña c¸c gi¶i ph¸p tæ chøc kinh tÕ, kü thuËt vμ c«ng nghÖ mμ doanh nghiÖp ®· sö dông. 2.2 . Ph©n lo¹i gi¸ thμnh s¶n phÈm . 5
§Ó ®¸p øng c¸c yªu cÇu cña qu¶n lý, h¹ch to¸n vμ kÕ ho¹ch ho¸ gi¸ thμnh còng nh− yªu cÇu x©y dùng gi¸ c¶ hμng ho¸, gi¸ thμnh ®−îc xem xÐt d−íi nhiÒu gãc ®é, nhiÒu ph¹m vi tÝnh to¸n kh¸c nhau. Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ, ng−êi ta th−êng xem xÐt gi¸ thμnh theo 2 gãc ®é sau: * C¨n cø vμo c¬ së sè liÖu vμ thêi ®iÓm tÝnh gi¸ : Theo c¸ch nμy, gi¸ thμnh ®−îc chia thμnh gi¸ thμnh kÕ ho¹ch, gi¸ thμnh ®Þnh møc vμ gi¸ thμnh thùc tÕ: - Gi¸ thμnh kÕ ho¹ch : Gi¸ thμnh kÕ ho¹ch ®−îc x¸c ®Þnh tr−íc khi b−íc vμo kinh doanh trªn c¬ së gi¸ thμnh thùc tÕ kú tr−íc vμ c¸c ®Þnh møc, c¸c dù to¸n chi phÝ cña kú kÕ ho¹ch. Gi¸ thμnh kÕ ho¹ch thÓ hiÖn môc tiªu phÊn ®Êu vÒ gi¸ thμnh cña doanh nghiÖp, lμ c¨n cø ®Ó so s¸nh, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thμnh cña doanh nghiÖp. - Gi¸ thμnh ®Þnh møc: Lμ gi¸ thμnh ®−îc x¸c ®Þnh tr−íc khi b¾t ®Çu s¶n xuÊt s¶n phÈm trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hμnh t¹i tõng thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh trong kú kÕ ho¹ch (th−êng lμ ngμy ®Çu th¸ng). Do vËy, gi¸ thμnh ®Þnh møc lu«n thay ®æi phï hîp víi sù thay ®æi cña c¸c ®Þnh møc chi phÝ ®¹t ®−îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. Gi¸ thμnh ®Þnh møc lμ th−íc ®o x¸c ®Þnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt, lμ c«ng cô qu¶n lý ®Þnh møc, gióp doanh nghiÖp ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. - Gi¸ thμnh thùc tÕ : lμ chØ tiªu ®−îc x¸c ®Þnh sau khi kÕt thóc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm trªn c¬ së c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. Gi¸ thμnh thùc tÕ lμ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh kÕt qu¶ phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp trong tæ chøc, sö dông c¸c biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. C¸ch ph©n lo¹i nμy cã t¸c dông trong viÖc qu¶n lý vμ gi¸m s¸t chi phÝ, x¸c ®Þnh ®−îc c¸c nguyªn nh©n v−ît (hôt) ®Þnh møc chi phÝ trong kú h¹ch to¸n. Tõ ®ã, ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch hoÆc ®Þnh møc chi phÝ cho phï hîp. 6
* C¨n cø vμo ph¹m vi c¸c chi phÝ vμ gi¸ thμnh : theo c¸ch nμy gi¸ thμnh ®−îc chia thμnh gi¸ thμnh s¶n xuÊt vμ gi¸ thμnh toμn bé s¶n phÈm tiªu thô: - Gi¸ thμnh s¶n xuÊt : lμ chØ tiªu ph¶n ¸nh tÊt c¶ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm trong ph¹m vi ph©n x−ëng s¶n xuÊt (chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp, nh©n c«ng trùc tiÕp vμ chi phÝ s¶n xuÊt chung). Do vËy, gi¸ thμnh s¶n xuÊt cßn cã tªn gäi lμ gi¸ thμnh c«ng x−ëng. Gi¸ thμnh s¶n xuÊt ®−îc sö dông ®Ó h¹ch to¸n thμnh phÈm nhËp kho vμ gi¸ vèn hμng b¸n (khi b¸n hμng trùc tiÕp), lμ c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ vèn hμng b¸n vμ møc l·i gép trong kú kinh doanh cña doanh nghiÖp. - Gi¸ thμnh toμn bé s¶n phÈm tiªu thô : lμ chØ tiªu ph¶n ¸nh toμn bé c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt, tiªu thô s¶n phÈm (chi phÝ s¶n xuÊt, qu¶n lý vμ b¸n hμng ). Do vËy, gi¸ thμnh tiªu thô cßn gäi lμ gi¸ thμnh toμn bé hay gi¸ thμnh ®Çy ®ñ. Gi¸ thμnh tiªu thô lμ c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh lîi nhuËn tr−íc thuÕ cña doanh nghiÖp. 3 . Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vμ gi¸ thμnh s¶n phÈm . VÒ thùc chÊt, chi phÝ s¶n xuÊt vμ gi¸ thμnh lμ 2 mÆt kh¸c nhau cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt (chi phÝ s¶n xuÊt ph¶n ¸nh mÆt hao phÝ s¶n xuÊt, cßn gi¸ thμnh ph¶n ¸nh mÆt kÕt qu¶ s¶n xuÊt). TÊt c¶ nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh (ph¸t sinh trong kú, kú tr−íc chuyÓn sang) vμ c¸c chi phÝ trÝch tr−íc cã liªn quan ®Õn khèi l−îng s¶n phÈm, l¹o vô, dÞch vô ®· hoμn thμnh trong kú sÏ t¹o nªn chØ tiªu gi¸ thμnh s¶n phÈm. Ng−îc l¹i, gi¸ thμnh s¶n phÈm lμ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toμn bé c¸c kho¶n chi phÝ cã liªn quan ®Õn khèi l−îng c«ng viÖc, s¶n phÈm ®· hoμn thμnh trong kú mμ doanh nghiÖp bá ra bÊt kÓ ë kú nμo. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vμ gi¸ thμnh s¶n phÈm : Tæng gi¸ thμnh Chi phÝ s¶n Chi phÝ s¶n Chi phÝ s¶n s¶n phÈm, dÞch vô = xuÊt dë + xuÊt ph¸t sinh - xuÊt dë lao vô hoμn thμnh dang ®Çu kú trong kú dang cuèi kú 7
Gi¸ thμnh s¶n phÈm lμ mét ph¹m trï cña s¶n xuÊt hμng ho¸, ph¶n ¸nh l−îng gi¸ trÞ cña nh÷ng hao phÝ lao ®éng sèng vμ lao ®éng vËt ho¸ ®· thùc sù chi ra cho s¶n xuÊt s¶n phÈm. Trong gi¸ thμnh s¶n phÈm chØ bao gåm c¸c chi phÝ s¶n xuÊt tham gia trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp vμo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cÇn ph¶i ®−îc båi hoμn ®Ó t¸i s¶n xuÊt ë doanh nghiÖp mμ kh«ng bao gåm toμn bé nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong kú kinh doanh cña doanh nghiÖp. B¶n chÊt cña gi¸ thμnh s¶n phÈm chÝnh lμ sù chuyÓn dÞch gi¸ trÞ cña c¸c yÕu tè chi phÝ vμo nh÷ng s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô nhÊt ®Þnh ®· hoμn thμnh . II . NhiÖm vô cña kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vμ tÝnh gi¸ thμnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp 1 . VÞ trÝ , vai trß cña kÕ to¸n CPSX vμ tÝnh GTSP . H¹ch to¸n kÕ to¸n - mét trong nh÷ng c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ rÊt cã hiÖu qu¶ víi chøc n¨ng ph¶n ¸nh vμ gi¸m ®èc mét c¸ch liªn tôc, toμn diÖn vμ cã hÖ thèng c¸c mÆt ho¹t ®éng kinh tÕ tμi chÝnh ë doanh nghiÖp - nãi chung, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vμ tÝnh gi¸ thμnh s¶n phÈm nãi riªng, víi c¸c ph−¬ng ph¸p cña m×nh ®· ®¸p øng ®−îc nhu cÇu h¹ch to¸n chÆt chÏ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp. Cô thÓ, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vμ tÝnh gi¸ thμnh s¶n phÈm (b»ng viÖc kÕt hîp gi÷a c¸c ph−¬ng ph¸p tÝnh gi¸, chøng tõ, ®èi øng tμi kho¶n , tæng hîp - c©n ®èi kÕ to¸n) ®· ghi nhËn vμ ph¶n ¸nh sù vËn ®éng vμ biÕn ®æi kh«ng ngõng c¶ vÒ h×nh th¸i hiÖn vËt vμ gi¸ trÞ cña vËt t−, s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô,... trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vμo chøng tõ, tμi kho¶n kÕ to¸n vμ tæng hîp c¸c th«ng tin kh¸c nhau qua c¸c b¸o c¸o. Do ®ã, thùc hiÖn tèt chøc n¨ng ph¶n ¸nh vμ gi¸m ®èc mét c¸ch liªn tôc, toμn diÖn vμ cã hÖ thèng qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, hay nãi c¸ch kh¸c, lμ h¹ch to¸n mét c¸ch chÆt chÏ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Nhê vËy, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vμ tÝnh gi¸ thμnh s¶n phÈm kh«ng nh÷ng ®¸p øng ®−îc yªu cÇu trong qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vμ tÝnh gi¸ thμnh s¶n phÈm, mμ cßn cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ kinh tÕ tμi chÝnh quan träng vÒ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cho nh÷ng ng−êi ra quyÕt 8
®Þnh, gãp phÇn ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. 2 . NhiÖm vô cña h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vμ tÝnh gi¸ thμnh s¶n phÈm . §Ó thùc hiÖn ®−îc chøc n¨ng cña m×nh, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vμ tÝnh gi¸ thμnh s¶n phÈm ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ nh÷ng nhiÖm vô chñ yÕu sau: - TËp hîp, kÕt chuyÓn vμ ph©n bæ chÝnh x¸c, kÞp thêi c¸c lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo c¸c ®èi t−îng h¹ch to¸n chi phÝ vμ ®èi t−îng tÝnh gi¸ thμnh. Trªn c¬ së ®ã, kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc vμ dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. - KiÓm kª vμ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang mét c¸ch khoa häc, hîp lý. TÝnh to¸n chÝnh x¸c gi¸ thμnh s¶n xuÊt (gi¸ thμnh c«ng x−ëng) cña s¶n phÈm, dÞch vô hoμn thμnh. §ång thêi, ph¶n ¸nh l−îng s¶n phÈm, dÞch vô hoμn thμnh, nhËp kho hay tiªu thô (chi tiÕt tõng ho¹t ®éng, tõng mÆt hμng). - Tæ chøc vËn dông chøng tõ, tμi kho¶n kÕ to¸n ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vμ tÝnh gi¸ thμnh s¶n phÈm cho phï hîp. - LËp b¸o c¸o chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè, ®Þnh kú tæ chøc ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vμ gi¸ thμnh s¶n phÈm ë doanh nghiÖp . III . Néi dung tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vμ tÝnh gi¸ s¶n phÈm . 1 . KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt . 1.1 . §èi t−îng t©p hîp chi phÝ s¶n xuÊt . §èi t−äng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lμ giíi h¹n tËp hîp chi phÝ trong h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. Do vËy, x¸c ®Þnh ®èi t−îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chÝnh lμ viÖc x¸c ®Þnh giíi h¹n tËp hîp chi phÝ mμ thùc chÊt lμ x¸c ®Þnh n¬i ph¸t sinh chi phÝ vμ n¬i chÞu chi phÝ. C¸c c¨n cø x¸c ®Þnh ®èi t−îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt: • §Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt (s¶n xuÊt gi¶n ®¬n hay phøc t¹p). 9
• Lo¹i h×nh s¶n xuÊt (®¬n chiÕc, s¶n xuÊt hμng lo¹t nhá hay s¶n xuÊt hμng lo¹t víi khèi l−îng lín). • Yªu cÇu vμ tr×nh ®é qu¶n lý, tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh. • C¸c ph−¬ng tiÖn tÝnh to¸n. 1.2 . C¸c ph−¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt . Ph−¬ng ph¸p trùc tiÕp : ¸p dông víi c¸c chi phÝ cã liªn quan ®Õn ®èi t−îng tËp hîp chi phÝ ®· x¸c ®Þnh vμ c«ng t¸c h¹nh to¸n , ghi chÐp ban ®Çu cho phÐp quy n¹p trùc tiÕp c¸c chi phÝ nμy vμo tõng ®èi t−îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ cã liªn quan . Ph−¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp : §−îc ¸p dông khi mét laäi chi phÝ cã liªn quan tíi nhiÒu ®èi t−îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt , kh«ng thÓ tËp hîp trùc tiÕp cho tõng ®èi . Tr−êng hîp nμy ph¶i trän tiªu chuÈn hîp lý ®Ó tiÕn hμnh ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi t−îng cã liªn quan theo c«ng thøc sau : Ci = H x Ti C : Tæng CPSX ®· tËp hîp cÇn ph©n bæ H : HÖ sè ph©n bæ C T : Tæng tiªu chuÈn cÇn ph©n bæ Trong ®ã : H = -------- Ci : CPSX ®· tËp hîp cÇn ph©n bæ thø i T Ti : Tiªu chuÈn ph©n bæ 1.3 . KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt . 1.3.1 . Theo ph−¬ng ph¸p kª khai th−êng xuyªn . a . KÕ to¸n chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp: * Kh¸i niÖm : Chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp bao gåm gi¸ trÞ nguyªn, vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu... ®−îc xuÊt dïng trùc tiÕp cho viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm. * C¸ch thøc tËp hîp vμ ph©n bæ: 10
§èi víi nh÷ng vËt liÖu khi xuÊt dïng cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng ®èi t−îng tËp hîp chi phÝ riªng biÖt (ph©n x−ëng, bé phËn s¶n xuÊt hoÆc s¶n phÈm, lo¹i s¶n phÈm, lao vô, v.v...) th× h¹ch to¸n trùc tiÕp cho ®èi t−îng ®ã. Tr−êng hîp vËt liÖu xuÊt dïng cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t−îng tËp hîp chi phÝ, kh«ng thÓ tæ chøc h¹ch to¸n riªng ®−îc th× ph¶i ¸p dông ph−¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp ®Ó ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi t−îng cã liªn quan. Tiªu thøc ph©n bæ th−êng ®−îc sö dông lμ ph©n bæ theo ®Þnh møc tiªu hao, theo hÖ sè, theo träng l−îng, sè l−îng s¶n phÈm... C«ng thøc ph©n bæ nh− sau: Chi phÝ vËt liÖu ph©n bæ cho Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña Tû lÖ = x tõng ®èi t−îng (hoÆc s¶n tõng ®èi t−îng (hoÆc s¶n ph©n phÈm) phÈm) bæ Trong ®ã : Tû lÖ (hay hÖ = Tæng chi phÝ vËt liÖu cÇn ph©n bæ sè) ph©n bæ Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña tÊt c¶ c¸c ®èi * Tμi kho¶n sö dông: TK621 - Chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp. Tμi kho¶n nμy ®−îc më chi tiÕt theo tõng ®èi t−îng tËp hîp chi phÝ (ph©n x−ëng, bé phËn s¶n xuÊt...) Bªn Nî: - Gi¸ trÞ nguyªn, vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp cho chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô , dÞch vô . Bªn Cã: - Gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt - KÕt chuyÓn chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp. TK 621 cuèi kú kh«ng cã sè d−. *Ph−¬ng ph¸p h¹ch to¸n - XuÊt kho nguyªn, vËt liÖu sö dông trùc tiÕp cho viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô: 11
Nî TK 621 (Chi tiÕt theo tõng ®èi t−îng) Cã TK 152: Gi¸ thùc tÕ xuÊt dïng theo tõng lo¹i - Tr−êng hîp nhËn vËt liÖu vÒ kh«ng nhËp kho mμ xuÊt dïng trùc tiÕp cho s¶n xuÊt s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô, c¨n cø gi¸ thùc tÕ xuÊt dïng: Nî TK 621 (Chi tiÕt theo tõng ®èi t−îng) Nî TK 133 (1331) - ThuÕ GTGT ®−îc khÊu trõ (víi vËt liÖu mua ngoμi vμ doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph−¬ng ph¸p khÊu trõ). Cã TK 331, 111, 112: VËt liÖu mua ngoμi. Cã TK 411: NhËn cÊp ph¸t, nhËn liªn doanh. Cã TK 154: VËt liÖu tù SX hay thuª ngoμi gia c«ng Cã c¸c TK kh¸c (311,336,338...): VËt liÖu vay, m−în... - Gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt: Nî TK 152 (Chi tiÕt vËt liÖu) Cã TK 621 (Chi tiÕt theo tõng ®èi t−îng) - Cuèi kú, kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp theo tõng ®èi t−îng ®Ó tÝnh gi¸ thμnh: Nî TK 154 (Chi tiÕt theo ®èi t−îng) Cã TK 621 (Chi tiÕt theo ®èi t−îng) TK 151, 152, 331, 111, 112, 411,... TK 621 TK 154 KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc VËt liÖu dïng trùc tiÕp tiÕp chÕ t¹o s¶n phÈm, tiÕn TK 152 hμnh lao vô, dÞch vô VËt liÖu dïng kh«ng hÕt nhËp kho chuyÓn sang kú sau 12 S¬ ®å : H¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp
b . KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp * Kh¸i niÖm : Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lμ nh÷ng kho¶n thï lao ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô nh− tiÒn l−¬ng chÝnh, l−¬ng phô vμ c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l−¬ng (Phô cÊp khu vùc, ®¾t ®á, ®éc h¹i, phô cÊp lμm ®ªm, thªm giê...). Ngoμi ra, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cßn bao gåm c¸c kho¶n ®ãng gãp cho c¸c quü B¶o hiÓm x· héi, B¶o hiÓm y tÕ, Kinh phÝ c«ng ®oμn do chñ sö dông lao ®éng chÞu vμ ®−îc tÝnh vμo chi phÝ kinh doanh theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh víi sè tiÒn l−¬ng ph¸t sinh cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. * Tμi kho¶n sö dông : TK 622 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.. Néi dung vμ kÕt cÊu cña tμi kho¶n nμy nh− sau: Bªn Nî: - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm , thùc hiÖn lao vô , dÞch vô Bªn Cã: - KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vμo tμi kho¶n tÝnh gi¸ thμnh. TK 622 cuèi kú kh«ng cã sè d−. TK 622 ®−îc më chi tiÕt theo tõng ®èi t−îng tËp hîp chi phÝ nh− TK 621. *Ph−¬ng ph¸p h¹ch to¸n: 13
- TÝnh ra tæng sè tiÒn c«ng, tiÒn l−¬ng vμ phô cÊp ph¶i tr¶ trùc tiÕp cho c«ng nh©n s¶n xuÊt s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô trong kú. Nî TK 622 (Chi tiÕt theo ®èi t−îng) Cã TK 334: Tæng sè tiÒn l−¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp. - TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo tû lÖ quy ®Þnh Nî TK 622 (Chi tiÕt theo ®èi t−îng) Cã TK 338 - Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c (3382,3383, 3384) - Cuèi kú, kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vμo tμi kho¶n tÝnh gi¸ thμnh theo tõng ®èi t−îng: Nî TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh dë dang Cã TK 622 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp TK 334 TK 621 TK 154 TiÒn l−¬ng vμ phô cÊp l−¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp KÕt chuyÓn chi phÝ TK 338 nh©n c«ng trùc tiÕp C¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo quy ®Þnh tÝnh S¬ ®å : H¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp c . KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung: *Kh¸i niÖm: Chi phÝ s¶n xuÊt chung lμ nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt cßn l¹i ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm ngoμi chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp vμ chi phÝ nh©n 14
c«ng trùc tiÕp. §©y lμ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi ph©n x−ëng, bé phËn s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. * Tμi kho¶n sö dông: TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung, më chi tiÕt theo tõng ph©n x−ëng, bé phËn s¶n xuÊt, dÞch vô. Néi dung vμ kÕt cÊu cña tμi kho¶n nμy nh− sau: Bªn Nî: - Chi phÝ s¶n xuÊt chung thùc tÕ ph¸t sinh trong kú. Bªn Cã: - C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung. - KÕt chuyÓn (hay ph©n bæ) chi phÝ s¶n xuÊt chung vμo chi phÝ s¶n phÈm hay lao vô, dich vô. TK 627 cuèi kú kh«ng cã sè d−. TK 627 ®−îc më chi tiÕt thμnh 6 tiÓu kho¶n: TK 6271 - Chi phÝ nh©n viªn ph©n x−ëng TK 6272 - Chi phÝ vËt liÖu TK 6273 - Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt TK 6274 - Chi phÝ khÊu hao TSC§ TK 6277 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoμi TK 6278 - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c Ngoμi ra, tuú yªu cÇu qu¶n lý cña tõng doanh nghiÖp, tõng ngμnh, tμi kho¶n 627 cã thÓ ®−îc më thªm mét sè tiÓu kho¶n kh¸c ®Ó ph¶n ¸nh mét sè néi dung hoÆc yÕu tè chi phÝ. * Ph−¬ng ph¸p h¹ch to¸n - TÝnh ra tiÒn l−¬ng ph¶i tr¶ cho nh©n viªn ph©n x−ëng: Nî TK 627 - 6271 (Chi tiÕt ph©n x−ëng, bé phËn) Cã TK 334 - Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn - TrÝch BHXH, BHYT,KPC§ theo tû lÖ quy ®Þnh Nî TK 627 - 6271 (Chi tiÕt ph©n x−ëng, bé phËn) Cã TK 338 : Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c(3382, 3383, 3384) - Chi phÝ vËt liÖu xuÊt kho dïng chung cho tõng ph©n x−ëng Nî TK 627 - 6272 (Chi tiÕt ph©n x−ëng, bé phËn) 15
Cã TK 152, 611 (Chi tiÕt tiÓu kho¶n) - C¸c chi phÝ c«ng cô, dông cô s¶n xuÊt dïng cho c¸c bé phËn Nî TK 627 - 6273 (Chi tiÕt ph©n x−ëng, bé phËn) Cã TK 153, 611 - C«ng cô, dông cô (ph©n bæ mét lÇn) - TrÝch khÊu hao TSC§ cña ph©n x−ëng, bé phËn: Nî TK 627 - 6274 (Chi tiÕt ph©n x−ëng, bé phËn) Cã TK 214 (Chi tiÕt tiÓu kho¶n) - Chi phÝ dÞch vô mua ngoμi: Nî TK 627 - 6277 (Chi tiÕt ph©n x−ëng, bé phËn) Nî TK 133 (1331) - ThuÕ GTGT ®−îc khÊu trõ (nÕu cã) Cã TK 111, 112, 331,...: Gi¸ trÞ mua ngoμi - C¸c chi phÝ ph¶i tr¶ kh¸c tÝnh vμo chi phÝ s¶n xuÊt chung trong kú (chi phÝ söa ch÷a TSC§, chi phÝ ngõng s¶n xuÊt theo kÕ ho¹ch...): Nî TK 627 (Chi tiÕt ph©n x−ëng, bé phËn) Cã TK 335 (Chi tiÕt chi phÝ ph¶i tr¶) - Ph©n bæ c¸c chi phÝ tr¶ tr−íc: Nî TK 627 (Chi tiÕt ph©n x−ëng, bé phËn) Cã TK 142 (Chi tiÕt chi phÝ tr¶ tr−íc) - C¸c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c (tiÕp t©n, héi nghÞ,...) Nî TK 627 - 6278 (Chi tiÕt ph©n x−ëng, bé phËn) Cã TK liªn quan (111, 112) - C¸c kho¶n chi phÝ ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung: Nî TK liªn quan (111, 112, 152, 138,...) Cã TK 627 (Chi tiÕt ph©n x−ëng, bé phËn) - Cuèi kú, tiÕn hμnh ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung theo tiªu thøc phï hîp cho c¸c ®èi t−îng chÞu phÝ (s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô): Nî TK 154 (Chi tiÕt theo tõng ®èi t−îng) Cã TK 627 (Chi tiÕt theo tõng tiÓu kho¶n). 16
TK 334, 338 TK 627 TK 111, 112, 152, 611 Chi phÝ nh©n viªn C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ TK 152, 153 s¶n xuÊt chung (phÕ liÖu thu håi, vËt t− dïng kh«ng hÕt) Chi phÝ vËt liÖu, c«ng cô, dông cô TK 154 (631) TK 1421, 335 Chi phÝ theo dù to¸n Ph©n bæ (hoÆc kÕt chuyÓn) chi phÝ s¶n xuÊt chung TK 152, 153 Chi phÝ vËt liÖu, c«ng cô, dông cô S¬ ®å: H¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung * Ph−¬ng ph¸p ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung: Do chi phÝ s¶n xuÊt chung cã liªn quan ®Õn nhiÒu lo¹i s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô trong ph©n x−ëng nªn cÇn ph¶i ph©n bæ kho¶n chi phÝ nμy cho tõng ®èi t−îng (s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô) theo tiªu thøc phï hîp. Cô thÓ, theo c«ng thøc sau: Møc chi phÝ Tæng tiªu SXC ph©n bæ Tæng chi phÝ s¶n xuÊtchung cÇn ph©n bæ thøc ph©n bæ cho tõng ®èi = x cña tõng ®èi t−îng t−îng Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña tÊt c¶ c¸c ®èi t−îng 17
Trong thùc tÕ, c¸c tiªu thøc th−êng ®−îc sö dông ®Ó ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung lμ ®Þnh møc chi phÝ, giê lμm viÖc thùc tÕ cña c«ng nh©n s¶n xuÊt, tiÒn l−¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt... d . KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ph−¬ng ph¸p kª khai th−êng xuyªn . Chi phÝ s¶n xuÊt sau khi tËp hîp riªng tõng kho¶n môc sÏ ®−îc tËp hîp trªn toμn doanh nghiÖp vμ chi tiÕt cho tõng ®èi t−îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Theo ph−¬ng ph¸p nμy, ®Ó tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt, kÕ to¸n sö dông : TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. Néi dung ph¶n ¸nh cña TK 154 nh− sau: Bªn Nî: - TËp hîp c¸c chi phÝ s¶n xuÊt trong kú (chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp; chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vμ chi phÝ s¶n xuÊt chung). Bªn Cã: - C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n phÈm. - Tæng gi¸ thμnh s¶n xuÊt thùc tÕ hay chi phÝ thùc tÕ cña s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô ®· hoμn thμnh. D− Nî: - Chi phÝ thùc tÕ cña s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô dë dang, ch−a hoμn thμnh. TK 154 ®−îc më chi tiÕt theo tõng lo¹i s¶n phÈm, tõng lo¹i lao vô, dÞch vô... cña c¸c bé phËn s¶n xuÊt - kinh doanh chÝnh, phô (kÓ c¶ thuª ngoμi gia c«ng chÕ biÕn). *Ph−¬ng ph¸p h¹ch to¸n: - Cuèi kú, kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp (chi tiÕt theo tõng ®èi t−îng, tõng ph©n x−ëng, s¶n xuÊt, lao vô, dÞch vô...) Nî TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang Cã TK 621 - Chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp - Cuèi kú, kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (chi tiÕt theo ®èi t−îng): Nî TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang Cã TK 622 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp - Ph©n bæ (hoÆc kÕt chuyÓn) chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô (chi tiÕt theo tõng ®èi t−îng): Nî TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang Cã TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung 18
- Gi¸ trÞ ghi gi¶m chi phÝ: + PhÕ liÖu thu håi trong s¶n xuÊt: Nî TK 152 (Chi tiÕt phÕ liÖu) Cã TK 154 (Chi tiÕt s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô...) + S¶n phÈm háng ngoμi ®Þnh møc kh«ng söa ch÷a ®−îc: Nî TK 1381 (Chi tiÕt s¶n phÈm háng ngoμi ®Þnh møc) Cã TK 154 (Chi tiÕt s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô...) + Gi¸ trÞ s¶n phÈm, vËt t− thiÕu hôt bÊt th−êng trong s¶n xuÊt: Nî TK liªn quan (138, 334, 821,...) Cã TK 154 (Chi tiÕt s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô...) + VËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt nhËp kho (nÕu ch−a ph¶n ¸nh ë TK 621): Nî TK 152 (Chi tiÕt vËt liÖu) Cã TK 154 (Chi tiÕt s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô...) - Gi¸ thμnh thùc tÕ s¶n phÈm, lao vô hoμn thμnh: Nî TK 155: NhËp kho thμnh phÈm Nî TK 157: Göi b¸n Nî TK 632: Tiªu thô th¼ng (kh«ng qua kho) Cã TK 154 (Chi tiÕt s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô...) - Tr−êng hîp gi¸ trÞ s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô cña s¶n xuÊt kinh doanh phôc vô cho c¸c ®èi t−îng, kÕ to¸n ghi: Nî TK 627: Phôc vô cho s¶n xuÊt s¶n phÈm vμ nhu cÇu kh¸c ë PX. Nî TK 641, 642: Phôc vô cho b¸n hμng, cho qu¶n lý doanh nghiÖp. Nî TK 152, 153, 155: NhËp kho vËt t−, thμnh phÈm. Nî TK 632: Tiªu thô trùc tiÕp ra ngoμi. Cã TK 154 (Chi tiÕt tõng lo¹i ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh phô) 19