Luyện thi ĐH môn Toán: Nguyên hàm lượng giác (Phần 5) - Thầy Đặng Việt Hùng
lượt xem 30
download
Tài liệu "Luyện thi ĐH môn Toán: Nguyên hàm lượng giác (Phần 5) - Thầy Đặng Việt Hùng" tóm lược nội dung cần thiết và cung cấp các bài tập ví dụ hữu ích, giúp các bạn củng cố và nắm kiến thức về nguyên hàm lượng giác thật hiệu quả.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Luyện thi ĐH môn Toán: Nguyên hàm lượng giác (Phần 5) - Thầy Đặng Việt Hùng
- Khóa học LTĐH môn Toán – Thầy ĐẶNG VIỆT HÙNG Facebook: LyHung95 07. NGUYÊN HÀM LƯỢNG GIÁC – P5 Thầy Đặng Việt Hùng [ĐVH] d( A sin x ± B cos x ± C ) ← 2 2 → ( A ∓ B ) sin 2 x dx Dạng 5. Nguyên hàm dùng biến đổi vi phân ( d sin x + cos x ← 4 4 ) → − sin 4 x dx Cách giải: 1 1 − cos 4 x 3 1 Ta có sin 4 x + cos 4 x = ( sin 2 x + cos 2 x ) − 2sin 2 x.cos 2 x = 1 − sin 2 2 x = 1 − . 2 1 = + cos 4 x. 2 2 2 4 4 3 1 Từ đó d ( sin 4 x + cos 4 x ) = d + cos4 x = − sin 4 x dx. 4 4 Dạng nguyên hàm này thường được “ngụy trang” vào các hàm số có vẻ phức tạp, nên các bạn hãy cố gắng nhớ được vi phân của nó. Với các nguyên hàm lượng giác mà mẫu số có vẻ “dài dòng” thì một kinh nghiệm là các em hãy lấy vi phân của mẫu số xem tử số có quan hệ gì với vi phân đó hay không ? 3 Chú ý: Ngoài hai công thức trên, dạng nguyên hàm này cũng có thể chứa sin6 x + cos 6 x = 1 − sin 2 2x. 4 Ví dụ 1: [ĐVH]. Tính các nguyên hàm sau: sin 2 x sin 2 x dx a) I1 = ∫ dx b) I 2 = ∫ cos x + 4sin x 2 2 2sin x − 4cos 2 x + 5cos 2 x 2 Hướng dẫn giải: a) Ta có d ( cos x + 4sin x ) = ( −2sin x.cos x + 8sin x.cos x ) dx = 6sin x.cos x dx = 3sin 2 x dx 2 2 → sin 2 x dx = d ( cos 2 x + 4sin 2 x ) . 1 3 1 d ( cos x + 4sin x ) 2 d ( cos x + 4sin x ) 2 2 2 2 2 sin 2 x Từ đó I1 = ∫ dx = ∫ = ∫ = cos 2 x + 4sin 2 x + C. cos x + 4sin x 2 2 3 cos x + 4sin x 2 2 3 2 cos x + 4sin x 2 2 3 Bình luận: Ngoài cách giải như trên, chúng ta có thể mạnh dạn vận dụng kiến thức lượng giác để biến đổi mẫu số gọn gàng hơn 1 + cos2x 1 − cos2x 3 5 như sau cos 2 x + 4 sin 2 x = + 4. = − cos2x + 2 2 2 2 3 5 3 5 d − cos2x + d − cos2x + = ∫ 2 = ∫ sin 2x dx 1 2 2 2 2 2 3 5 Khi đó I 1 = ∫ = − cos2x + + C. 3 5 3 3 5 3 3 5 3 2 2 − cos2x + − cos2x + 2 − cos2x + 2 2 2 2 2 2 Rõ ràng hai kết quả thu được hoàn toàn giống nhau! 5 5 7 b) Ta có 2sin 2 x − 4cos 2 x + 5cos 2 x = (1 − cos 2 x ) − 4cos 2 x + (1 + cos 2 x ) = − cos 2 x + 2 2 2 Khi đó I 2 = ∫ sin 2 x dx = −2 ∫ sin 2 x dx 2 = ∫ d ( 5cos 2 x − 7 ) = 2 ln 5cos 2 x − 7 + C. 5 − cos 2 x + 7 5cos 2 x − 7 5 5cos 2 x − 7 5 2 2 Ví dụ 2: [ĐVH]. Tính các nguyên hàm sau: 2sin 4 x dx sin 4 x dx a) I1 = ∫ b) I 2 = ∫ ( sin x + cos 4 x ) 2010 sin x + cos x 4 4 4 sin 2 x + 2cos 2 x sin x cos x c) I 3 = ∫ sin 4 x + cos 4 x dx d) I 4 = ∫ sin6 x + cos6 x dx Hướng dẫn giải: Bình luận: Tham gia các gói học trực tuyến Pro S – Pro Adv môn Toán tại Moon.vn để hướng đến kì thi THPT Quốc gia!
- Khóa học LTĐH môn Toán – Thầy ĐẶNG VIỆT HÙNG Facebook: LyHung95 Ngoài cách giải truyền thống cho loại nguyên hàm này bằng cách lấy vi phân trực tiếp cho biểu thức ở mẫu số, ở đây thầy giới thiệu cách làm thiên về biến đối lượng giác kết hợp với vi phân. 1 1 1 − cos 4 x 3 1 2sin 4 x dx 4sin 4 x dx a) Ta có sin 4 x + cos 4 x = 1 − sin 2 2 x = 1 − . = + cos 4 x → I1 = ∫ =∫ = 2 2 2 4 4 3 1 3 + cos 4 x + cos 4 x 4 4 d (cos 4 x) d (3 + cos 4 x) = −∫ = −2 ∫ = −2 3 + cos 4 x + C → I1 = −2 3 + cos 4 x + C. 3 + cos 4 x 2 3 + cos 4 x 3 1 sin 4 x dx 1 d ( cos 4 x ) b) Tương tự, thay sin 4 x + cos 4 x = + cos 4 x → I2 = ∫ 2010 =− ∫ 2010 = 4 4 3 1 4 3 1 + cos 4 x + cos 4 x 4 4 4 4 1 3 d cos 4 x + = −∫ 4 4 1 1 = +C = + C. ( ) 2010 2009 2009 3 1 3 1 2009 sin 4 x + cos 4 x + cos 4 x 2009 + cos 4 x 4 4 4 4 sin 2 x + 2cos 2 x sin 2 x + 2cos 2 x 2sin 2 x + 4cos 2 x 2sin 2 x 4cos 2 x c) I 3 = ∫ dx = ∫ dx = ∫ dx = ∫ dx + ∫ dx sin x + cos x 4 4 1 2 1 − sin 2 x 2 − sin 2 2 x 2 − sin 2 2 x 2 − sin 2 2 x 2 2sin 2 x 2sin 2 x 2sin 2 x d (cos 2 x) ∫ dx = ∫ dx = ∫ dx = − ∫ = arctan ( cos 2 x ) + C1. 2 − sin 2 x 2 − (1 − cos 2 x ) 1 + cos 2 x 1 + cos 2 2 x 2 2 2 4cos 2 x d (sin 2 x) dt −2 t+ 2 − t− 2 ( −1 1 ) ( 1 ) ∫ 2 − sin dx = 2∫ = 2∫ = ∫ dt = ∫ − dt = 2 2x 2 − sin 2 x 2 2−t 2 2 2 t− 2 t+ 2 ( )( 2 t − 2 t + 2 ) −1 t − 2 −1 sin 2 x − 2 = ln + C2 = ln + C2 . 2 t+ 2 2 sin 2 x + 2 −1 sin 2 x − 2 1 sin 2 x − 2 Từ đó ta được I 3 = arctan ( cos2 x ) + C1 + ln + C2 = arctan ( cos2 x ) − ln + C. 2 sin 2 x + 2 2 sin 2 x + 2 1 1 sin x cos x = 2 sin 2 x sin 2 x 2sin 2 x −d (cos 2 x) d) Ta có sin 6 x + cos6 x = 1 − 3 sin 2 2 x → I4 = 2 3 ∫ dx = 4 − 3sin 2 x 2 dx = ∫ 4 − 3 + 3cos 2 2 x∫. 1 − sin 2 2 x 4 4 Đặt −dt ( 3t ) = − 1 arctan 3t + C = − d t = cos 2 x → I 4 = ∫ =− ∫ dt =− 1 3 ∫ 3t + 1 ( ) 1 arctan ( ) 3 cos 2 x + C 1 + 3t 2 ( ) ( ) 2 2 3t +1 3 3 Ví dụ 3: [ĐVH]. Tính các nguyên hàm sau: sin 2 x dx cos x sin xdx a) I1 = ∫ 3sin 2 x + cos 2 x b) I 2 = ∫ a sin 2 x + b 2 cos 2 x 2 sin 4 x dx sin 4 x dx c) I 3 = ∫ d) I 4 = ∫ sin 4 x + cos 4 x cos ( sin 4 x + cos 4 x ) 2 sin 4 x dx e) I 5 = ∫ tan ( sin 4 x + cos 4 x ) Dạng 6. Nguyên hàm lượng giác mẫu số có dạng sina .sinb; cos a .cos b; sina .cos b Cách giải: Nếu mẫu số có chứa sina.sinb thì ta phân tích tử số theo sin(a – b) Nếu mẫu số có chứa cosa.cosb thì ta phân tích tử số theo sin(a – b) Nếu mẫu số có chứa sina.cosb thì ta phân tích tử số theo cos(a – b) Tham gia các gói học trực tuyến Pro S – Pro Adv môn Toán tại Moon.vn để hướng đến kì thi THPT Quốc gia!
- Khóa học LTĐH môn Toán – Thầy ĐẶNG VIỆT HÙNG Facebook: LyHung95 Ví dụ 4: [ĐVH]. Tính các nguyên hàm sau: dx dx a) I1 = ∫ π b) I 2 = ∫ π π sin x.cos x + cos x + .cos x + 4 6 3 dx dx c) I 3 = ∫ π d) I 4 = ∫ π cos x.sin x + sin x.sin x + 6 6 Tham gia các gói học trực tuyến Pro S – Pro Adv môn Toán tại Moon.vn để hướng đến kì thi THPT Quốc gia!
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Đề Thi Thử ĐH Môn TOÁN Lần I - THPT Chuyên Lê Quý Đôn [2009 - 2010]
12 p | 248 | 98
-
Đề Thi Thử ĐH Môn TOÁN Khối A B - THPT Chuyên Nguyễn Huệ - HN [2009 - 2010]
7 p | 178 | 76
-
Luyện thi ĐH môn Toán: Nguyên hàm lượng giác - Phần 1
4 p | 990 | 67
-
Đề thi và đáp án kỳ thi thử ĐH môn Toán khối A-B (2009-2010)_THPT Nguyễn Trung Thiên Hà Tĩnh
5 p | 232 | 63
-
Luyện thi ĐH môn Toán: Nguyên hàm lượng giác - Phần 2
3 p | 492 | 55
-
Luyện thi ĐH môn Toán: Nguyên hàm của các hàm vô tỉ - Thầy Đặng Việt Hùng
5 p | 365 | 55
-
Đề thi thử ĐH môn Toán lần 1 khối A, B năm 2011 trường thpt Nguyễn Đức Cảnh
6 p | 185 | 53
-
Luyện thi ĐH môn Toán: Nguyên hàm lượng giác (Phần 3) - Thầy Đặng Việt Hùng
1 p | 249 | 35
-
Luyện thi ĐH môn Toán: Phương pháp từng phần tìm nguyên hàm - Thầy Đặng Việt Hùng
3 p | 257 | 33
-
Đề thi thử ĐH môn Toán lần 2 khối A năm 2011 trường thptTrần nguyên Hãn
5 p | 141 | 31
-
Luyện thi ĐH môn Toán: Nguyên hàm lượng giác (Phần 4) - Thầy Đặng Việt Hùng
4 p | 210 | 28
-
Luyện thi ĐH môn Toán: Nguyên hàm lượng giác (Phần 6) - Thầy Đặng Việt Hùng
4 p | 172 | 23
-
Thi thử ĐH môn Toán khối A-B năm 2010_THPT Nguyễn Huệ
7 p | 110 | 17
-
Đề thi thử ĐH môn Toán khối D lần 1 năm 2014 - Trường THPT Chuyên Nguyễn Quang Diêu
7 p | 238 | 12
-
Luyện thi ĐH môn Toán: Kỹ thuật đồng nhất tìm nguyên hàm
5 p | 84 | 9
-
Đề thi thử ĐH môn Toán lần 1 năm 2011 trường thpt Nguyễn Đức Cảnh
5 p | 82 | 7
-
Đề thi thử ĐH môn Toán - THPT Nguyễn Trung Thiên lần 1 (2010-2011)
6 p | 45 | 2
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn