BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y T
VIỆN VỆ SINH DỊCH TỄ TRUNG ƢƠNG
**********
NGUYỄN VIỆT DƢƠNG
NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG DỊ HÌNH TÀN TẬT
NGƢỜI MẮC BỆNH PHONG VÀ HIỆU QUẢ MỘT SỐ
BIỆN PHÁP PHỤC HỒI CHỨC NĂNG
TẠI BA TỈNH BẮC TRUNG BỘ (2015 – 2017)
LUẬN ÁN TIẾN SỸ Y HỌC
HÀ NỘI – 2017
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ
VIỆN VỆ SINH DỊCH TỄ TRUNG ƢƠNG
**********
NGUYỄN VIỆT DƢƠNG
NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG DỊ HÌNH TÀN TẬT
NGƢỜI MẮC BỆNH PHONG VÀ HIỆU QUẢ MỘT SỐ
BIỆN PHÁP PHỤC HỒI CHỨC NĂNG
TẠI BA TỈNH BẮC TRUNG BỘ (2015 2017)
Chuyên ngành
:
Vệ sinh xã hội học và tổ chức y tế
Mã số
:
62.72.01.64
LUẬN ÁN TIẾN SỸ Y HỌC
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học:
1. PGS.TS. Phạm Văn Thao
2. PGS.TS. Hồ Thị Minh
HÀ NỘI – 2017
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... ii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ....................................................................... iii
DANH MỤC BẢNG ........................................................................................ iv
DANH MỤC BIỂU ĐỒ .................................................................................. vii
ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................................... 1
Chƣơng 1 TỔNG QUAN .................................................................................. 3
1.1. ĐẠI CƢƠNG VỀ BỆNH PHONG ............................................................ 3
1.1.1. Đặc điểm dịch tễ học bệnh phong ........................................................... 3
1.1.2. Chẩn đoán và phân loại bệnh phong ....................................................... 7
1.1.3. Đa hóa trị liệu trong điều trị, quản lý NMBP ......................................... 9
1.1.4. Khái niệm “Loại trừ bệnh phong” và “Thanh toán bệnh phong” ......... 10
1.2. DỊ HÌNH TÀN TẬT Ở NGƢỜI BỆNH PHONG .................................... 11
1.2.1. Đặc điểm dị hình tàn tật ở NMBP ......................................................... 11
1.2.2. Phân loại tàn tật ở NMBP .................................................................... 13
1.2.3. Thực trạng tàn tật của NMBP ............................................................... 15
1.3. PHỤC HỒI CHỨC NĂNG CHO NGƢỜI BỆNH PHONG ................... 22
1.3.1. Đại cƣơng về phục hồi chức năng ......................................................... 22
1.3.2. Phục hồi chức năng cho NMBP ............................................................ 24
1.3.3. Hiệu quả của một số giải pháp phục hồi chức năng cho NMBP đã đƣợc
áp dụng tại Việt Nam ...................................................................................... 33
1.4. MỘT SỐ THÔNG TIN VỀ ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU .......................... 38
Chƣơng 2 ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................... 39
2.1. Đối tƣợng, địa điểm và thời gian nghiên cứu .......................................... 39
2.1.1. Đối tƣợng nghiên cứu ........................................................................... 39
2.1.2. Địa điểm nghiên cứu ............................................................................. 39
2.1.3. Thời gian nghiên cứu ............................................................................ 40
2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu .......................................................................... 41
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu ............................................................................... 41
2.2.2. Cỡ mẫu và phƣơng pháp chọn mẫu ...................................................... 41
2.2.3. Sơ đồ nghiên cứu và các biến số nghiên cứu ........................................ 45
2.2.4. Công cụ và phƣơng pháp thu thập số liệu ............................................. 51
2.2.5. Các bƣớc tiến hành: ............................................................................... 51
2.2.6. Xử lý và phân tích số liệu ..................................................................... 54
2.3. Hạn chế, sai số và biện pháp khắc phục ................................................... 56
2.4. Đạo đức nghiên cứu ................................................................................. 56
2.5. Hạn chế của đề tài .................................................................................... 56
Chƣơng 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ............................................................ 58
3.1. THỰC TRẠNG DỊ HÌNH N TẬT NHU CẦU PHỤC HỒI CHỨC
NG CỦA NMBP TẠI 3 TỈNH NGH AN, THANH HOÁ TĨNH,
M 2015 ....................................................................................................... 58
3.1.1. Một sthông tin chung về NMBP trong nghn cu ............................... 58
3.1.2. Thực trạng tàn tật ở NMBP tham gia nghiên cứu ................................. 60
3.1.3. Thực trạng tự kỳ thị và sự kỳ thị tiếp thu của NMBP ........................... 62
3.1.4. Thực trạng nhu cầu PHCN cho NMBP có dị hình, tàn tật .................... 65
3.1.5. Thực trạng kiến thức, thái độ, thực hành sự kỳ thị, sự xa cách của
ngƣời dân và NVYT đối với NMBP ............................................................... 67
3.2. HIỆU QUẢ MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHỤC HỒI THỂ CHẤT TÂM
- XÃ HỘI CHO NMBP TẠI TỈNH NGHỆ AN ........................................ 71
3.2.1. Một số thông tin về NMBP tỉnh Nghệ An trƣớc và sau can thiệp ........ 71
3.2.2. Hiệu quả một số biện pháp phục hồi thể chất ở NMBP........................ 73
3.2.3. Hiệu quả một số biện pháp phục hồi tâm lý xã hội ............................... 79
Chƣơng 4 BÀN LUẬN ................................................................................... 92
4.1. VỀ THỰC TRẠNG DỊ NH TÀN TẬT NHU CẦU PHỤC HỒI
CHỨC NG CỦA NMBP TẠI 3 TỈNH BẮC TRUNG BỘ, NĂM 2015 .... 92
4.1.1. Về một số thông tin chung về NMBP trong nghn cứu ........................ 92
4.1.2. Về thực trạng tàn tật ở NMBP tham gia nghiên cứu ............................ 94
4.1.3. Về thực trạng tự kỳ thị và sự kỳ thị tiếp thu của NMBP ...................... 96
4.1.4. Về thực trạng nhu cầu PHCN cho NMBP có dị hình, tàn tật ............... 98
4.1.5. Về thực trạng kiến thức, thái độ, thực hành về bệnh phong và sự kỳ thị,
sự xa cách với NMBP của ngƣời dân và NVYT........................................... 100
4.2. VỀ HIỆU QUẢ MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHỤC HỒI THỂ CHẤT
TÂM LÝ - XÃ HỘI CHO NMBP TẠI TỈNH NGHỆ AN ........................... 103
4.2.1. Về một số thông tin về NMBP tỉnh Nghệ An trƣớc và sau can thiệp 103
4.2.1. Về hiệu quả một số biện pháp phục hồi thể chất cho NMBP ............. 104
4.2.3. Về hiệu quả một số biện pháp phục hồi tâm lý xã hội cho NMBP ..... 107
4.3. VỀ HẠN CHẾ CỦA NGHIÊN CỨU .................................................... 112
KẾT LUẬN ................................................................................................... 115
KIẾN NGHỊ .................................................................................................. 117
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ
TÀI LUẬN ÁN ............................................................................................. 118
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................. 119
PHỤ LỤC ............................................................................................................
Phụ lục 1: Phiếu điều tra thông tin của ngƣời mắc bệnh phong .........................
Phụ lục 2: Phiếu điều tra thực trạng dị hình, tàn tật của ngƣời mắc bệnh phong
Phụ lục 3: Phiếu điều tra Kiến thức - Thái đ- Thực hành của nhân viên y tế
về bệnh phong .....................................................................................................
Phụ lục 4: Phiếu điều tra Kiến thức - Thái độ - Thực hành của cộng đồng về
bệnh phong .........................................................................................................
Phụ lục 5: Tiêu chuẩn đánh gkhả năng phục hồi chức năng cho ngƣời mắc
bệnh phong bằng vật lý trị liệu và phẫu thuật chỉnh hình ...................................
Phụ lục 6: Danh sách ngƣời bệnh tham gia nghiên cứu ......................................
Phụ lục 7: Một số hình ảnh hoạt động của nghiên cứu .......................................