Luận án tiến sĩ Y học: Nghiên cứu dịch tễ học lâm sàng bệnh rubella bẩm sinh và mối liên quan của rubella ở mẹ theo thời kỳ mang thai tới thai nhi

Ộ

Ộ

Ụ

Ạ

Ế

B  GIÁO D C VÀ ĐÀO T O                    B  Y T

ƯỜ

Ạ Ọ

TR

Ộ NG Đ I H C Y HÀ N I

Ễ

ƯỜ

NGUY N VĂN TH

NG

Ễ Ọ

Ứ Ị Ẩ Ở Ẹ Ớ

NGHIÊN C U D CH T  H C LÂM SÀNG Ệ Ố B NH RUBELLA B M SINH VÀ M I LIÊN QUAN   Ờ Ỳ Ủ    M  THEO TH I K  MANG THAI C A RUBELLA  T I THAI NHI

Ọ

Ậ

Ế LU N ÁN TI N SĨ Y H C

Ộ HÀ N I – 2019

Ộ

Ộ

Ụ

Ạ

Ế

B  GIÁO D C VÀ ĐÀO T O                    B  Y T

ƯỜ

Ạ Ọ

TR

Ộ NG Đ I H C Y HÀ N I

========

Ễ

ƯỜ

NGUY N VĂN TH

NG

Ễ Ọ

Ứ Ị Ẩ Ở Ẹ Ớ

NGHIÊN C U D CH T  H C LÂM SÀNG Ệ Ố   B NH RUBELLA B M SINH VÀ M I LIÊN QUAN Ờ Ỳ Ủ  M  THEO TH I K  MANG THAI   C A RUBELLA  T I THAI NHI

Chuyên ngành : Nhi khoa

Mã số

: 62720135

Ọ

Ậ

Ế LU N ÁN TI N SĨ Y H C

ẫ

ọ

Ng

ườ ướ i h

ng d n khoa h c:

ễ

PGS.TS. Nguy n Văn Bàng

Ộ HÀ N I – 2019

̉ Ơ

̀Ơ

L I CAM  N

́ ́ ơ ̉ ̣ Tôi xin bày to lòng kính trong và biêt  n sâu săc t ́ ơ i:

ữ ễ ươ ướ ẫ PGS.TS. Nguy n Văn Bàng là nh ng ng ̀ ̀ i thây h ậ   ng d n đã t n

̃ ́ ơ ̉ ự ộ tình bao ban, quan tâm giúp đ  và đ ng viên tôi trong suôt quá trình th c

̀ ́ ư ệ ậ hi n đê tài nghiên c u và hoàn thành lu n án.

ệ ạ ệ ạ ồ ệ Các lãnh  đ o các b nh vi n cùng các  đ ng nghi p t ệ   i các b nh

ệ ệ ệ ớ ươ ụ ả ệ ệ ươ vi n: ệ B nh vi n Nhi t đ i Trung ng; B nh vi n Ph  s n Trung ng;

ệ ệ ệ ệ ươ ệ ị B nh vi n Xanh Pôn; B nh vi n Nhi Trung ệ ng; Vi n V  sinh D ch t ễ

ươ ệ ắ ươ ệ ệ ọ Trung ệ ng; B nh vi n M t Trung ng; B nh vi n Tai Mũi H ng Trung

ươ ề ệ ạ ậ ỡ ậ ố ệ   ng, đã t o đi u ki n và t n tình giúp đ  trong quá trình thu th p s  li u.

ề ặ ệ ề ệ ạ ọ ộ ở S  Khoa H c và Công Ngh  Hà N i, đã t o đi u ki n v  m t kinh

ự ứ ệ ế ữ phí th c hi n nghiên c u và có nh ng đóng góp ý ki n quý báu giúp tôi

ậ hoàn thành lu n án này.

̀ ộ ươ ̣ ̣ Các thây, các cô trong b  môn Nhi Khoa­Tr ̀ ộ   ng Đai hoc Y Hà N i,

̃ ̀ ́ ̀ ậ ộ ơ ư ư các thây cô trong các h i đông châm lu n án đã giúp đ  tôi t ̃ ̀  nh ng bài

́ ơ ươ ư ̉ ̉ giang c  ban cho đên ph ́ ng pháp nghiên c u.

̉ ơ ự ̃ ơ ̉ ̣ Tôi xin trân trong cam  n s  giúp đ  cua:

̃ ̀ ữ ệ ệ ẹ ư Nh ng bà m , nh ng b nh nhi và gia đình b nh nhi đã đông ý tham

́ ̃ ̃ ́ ̃ ̉ ơ ̉ ự ư ư ư ́ ơ   gia vào nghiên c u; cung nh  xin bày to s  chia se v i nh ng nôi đau đ n,

́ ̀ươ ệ ̣ ̉ ̉ mât mát mà ng ộ   i b nh và gia đình ho không may phai trai qua do h i

ứ ẩ ch ng rubella b m sinh.

̃ ̀ ̀ ́ ệ ư ̣ ̣ ̉ ̣ Các   anh   chi   em   đông   nghi p,   ban   bè   vê   nh ng   tình   cam   tôt   đep,

́ ̃ ̃ ̣ ậ ư ơ ộ nh ng đ ng viên, giúp đ  trong suôt quá trình hoc t p, công tác.

́ ơ ̣ ̉ ̣ Tôi vô cùng biêt  n công lao sinh thành d ̃ ươ ng duc cua Cha Me đã

́ ̃ ơ ư ̣ ̉ ̉ cho tôi ngày hôm nay. Tôi vô cùng trân trong biêt  n nh ng tình cam, se chia

̉ ợ cua v , các con và gia đình.

ộ Hà N i, ngày 21 tháng 05 năm 2019

ễ Nguy n Văn Th ườ   ng

Ờ L I CAM ĐOAN

ễ ườ Tên tôi là: Nguy n Văn Th ứ ườ , nghiên c u sinh khóa 31 Tr ng ạ ọ   ng Đ i h c

ộ Y Hà N i, chuyên ngành Nhi khoa, xin cam đoan:

1. Đây là lu n án do b n thân tôi tr c ti p th c hi n d

ự ự ệ ế ậ ả ướ ự ướ   ng i s  h

ễ ẫ ủ d n c a th y ầ PGS.TS. Nguy n Văn Bàng.

2. Công trình này không trùng l p v i b t k  nghiên c u nào khác đã

ớ ấ ỳ ứ ặ

ượ ố ạ ệ đ c công b  t i Vi t Nam

ố ệ ứ ự   3. Các s  li u và thông tin trong nghiên c u là hoàn toàn chính xác, trung th c

ượ ậ ủ ơ ở ơ ấ ậ và khách quan, đã đ ứ c xác nh n và ch p thu n c a c  s  n i nghiên c u

ệ ị ướ ậ ề ữ Tôi xin hoàn toàn ch u trách nhi m tr ế   c pháp lu t v  nh ng cam k t

này

ộ Hà N i, ngày 21 tháng 5 năm 2019

ứ Nghiên c u sinh

ễ ườ Nguy n Văn Th ng

Ữ Ế Ụ Ắ DANH M C CÁC CH  VI T T T

CRS

ộ ẩ ứ

DEA E1 E2 EIA

ế ư ế ồ ứ IgA IgG IgM IU/ml HI

ế ồ ư ầ

ọ

HA ORFs NT RV RNA PCR SRH UTR WHO ổ ứ ế ớ ế Congenital Rubella Syndrome (H i ch ng rubella b m sinh) Diethylamine Envelope glycoprotein 1  Envelope glycoprotein 2  Enzyme immunoassay Immunoglobulin A Immunoglobulin G Immunoglobulin M International unit per milliliter Haemagglutination­inhibition ( c ch  ng ng k t h ng  c u)ầ ả ứ Haemagglutination (ph n  ng ng ng k t h ng c u) ở Open reading frames (khung đ c m ) Neutralization (trung hòa) Rubella virus Ribonucleic acid Polymerase chain reaction Single radial haemolysis Untranslated region (vùng không phiên mã đ World Health Organization (T  ch c Y t c)ượ  Th  gi i)

Ụ Ụ M C L C

Ả Ệ TÀI LI U THAM KH O

Ụ Ụ PH  L C

Ụ Ả DANH M C CÁC B NG

Ể Ồ Ụ DANH M C CÁC BI U Đ

Ụ DANH M C CÁC HÌNH

Ặ

Ấ

Ề

Đ T V N Đ

ệ ề ễ ệ ề   Rubella là b nh truy n nhi m do virus rubella gây ra. B nh lây truy n

ườ ẻ ộ ề ứ ệ ấ ồ qua đ ộ ấ ng hô h p. B nh rubella là m t v n đ  s c kho  c ng đ ng, mà

ễ ấ ớ ộ ở ẹ ờ ỳ tác đ ng l n nh t là nhi m rubella các bà m  th i k  mang thai gây ra

ớ ộ ẻ ơ ứ ư ặ ẩ ẩ s y thai, thai l u, ho c sinh ra tr  s  sinh v i h i ch ng rubella b m sinh

ủ ộ ứ ể ặ ẩ ồ (CRS). Đ c đi m lâm sàng c a h i ch ng rubella b m sinh bao g m: nh ẹ

ứ ệ ệ ầ ẩ ỏ ề ắ ẩ cân, ch ng đ u nh , các b nh v  m t b m sinh, các b nh tim b m sinh,

ế ẩ ổ ươ đi c b m sinh, t n th ng não,… [1], [2], [3].

ế ớ ướ ẻ ơ ả ắ ộ Trên th  gi i, ứ   c tính có kho ng 100.000 tr  s  sinh m c h i ch ng

ự ẩ ỗ ỷ ệ ắ rubella b m sinh m i năm [4]. Đông Nam Á là khu v c có t m c cao l

ứ ả ắ ẩ ộ ướ ớ v i kho ng 46.000 ca m c h i ch ng rubella b m sinh [5]. Tr c th i k ờ ỳ

ỷ ệ ắ ẩ ộ ừ ẻ ắ v c xin, t m c rubella b m sinh dao đ ng t l 0,1­0,2 trên 1000 tr  sinh

ố ừ ẻ ả ạ ị ệ ra s ng và t 0,8­4,0 trên 1000 tr  sinh ra khi d ch x y ra [6]. T i Vi t Nam

ỷ ệ ắ ứ ẩ ộ t l m c h i ch ng rubella b m sinh trung bình hàng năm là 2,4/100.000

ẻ ả ộ ố ẻ dân [7] và dao đ ng kho ng 0,1­ 4 tr  trên 1000 tr  sinh ra s ng [8]. Nghiên

ạ ự ủ ấ ộ ứ c u   t ễ   i   Khánh   Hoà   c a   Miyakawa   và   c ng   s   (2014)   cho   th y   nhi m

ẻ ẩ ả ố rubella b m sinh kho ng 151/100.000 tr  sinh ra s ng [9]. Theo Toizumi và

ướ ứ ắ ẩ ộ ự ộ c ng s  (2019) c tính m c h i ch ng rubella b m sinh trung bình t ạ   i

ệ ả ừ ẻ ẻ ế ố Vi t Nam kho ng t 2,1 đ n 2,3 tr  trên 1000 tr  sinh ra s ng  [10].

ừ ắ ượ ư ươ Ở ướ  n c ta, t năm 2015 v c xin rubella đã đ c đ a vào ch ng trình

ở ộ ủ ươ ở ộ tiêm ch ng m  r ng. Tuy nhiên, ch ư   ủ ng trình tiêm ch ng m  r ng ch a

ượ ố ớ ủ ầ ữ ủ đ ừ   c bao ph  đ y đ  gây ra nh ng khó khăn đ i v i công tác phòng ng a

ị ệ ữ ứ ề ặ ẻ ắ ẩ và đi u tr  b nh. M t khác nh ng di ch ng do tr m c rubella b m sinh

ạ ị ừ ữ ứ ế ẫ trong giai đo n d ch t 2009 đ n 2012 v n đang là nh ng thách th c trong

ụ ồ ậ ộ ứ ề ồ ị ẻ công tác đi u tr , ph c h i ch c năng và hoà nh p c ng đ ng cho tr .

ả ặ ề ủ ứ ề ễ ấ ậ ắ Nhi u nghiên c u cho th y h u qu  n ng n  c a nhi m m c rubella

ự ậ ấ ả ộ ẩ b m sinh. Nazme và c ng s  (2015) nh n th y có kho ng 60% tr ẻ ắ    m c

ẩ ạ ạ ộ rubella b m sinh [11]; t ỷ ệ  l này t i Hà N i giai đo n 2011­2012 là 63,7%

ụ ế ể ắ ổ ố ỷ ẩ   ả [12]. Đ c thu  tinh th  chi m kho ng 35% t ng s  ca m c rubella b m

ứ ạ ế ả ộ sinh [13], [14].Theo k t qu  nghiên c u t i Hà N i năm 2011­2012 t ỷ ệ  l này

ứ ạ ệ ụ ả ệ ươ ấ là 46,9% [12]. Nghiên c u t i b nh vi n Ph  s n Trung ng cho th y tăng

ắ ố ụ ể ẩ ỷ ạ nhãn áp b m sinh là 12%, đ c thu  tinh th  44%, viêm s c t võng m c 4%

ỷ ệ ệ ố ẻ ắ ế ạ ả ẩ [15]. T  l b nh tim m ch chi m kho ng 60% s  tr  m c rubella b m sinh

ứ ự ộ ộ ạ theo Nazme và c ng s  (2015) [11]. T i Hà N i theo nghiên c u năm 2011­

ạ ệ ụ ả ệ ươ 2012 là 63,7% [12], t i b nh vi n Ph  s n Trung ng là 72% [15]. Theo

ế ậ ệ ế ế ắ Simon t ỷ ệ  l khuy t t ẩ   t trí tu  chi m 6% đ n 40%  [16]. M c rubella b m

ể ể ạ ố ự ỷ ặ ệ sinh còn có th  gây ra các r i lo n phát tri n, t k  [17]. Đ c bi ố   t là m i

ờ ỳ ữ ễ ạ ớ liên quan gi a tình tr ng nhi m rubella th i k  bào thai v i các khuy t t ế ậ   t,

ế ở ẻ ế ượ ứ ế ả ố khi m khuy t tr cũng đã đ ủ   c công b  trong k t qu  nghiên c u c a

ề ả ế ớ ư ự ộ nhi u tác gi trên th  gi i nh  Peckham và c ng s  (1972) [18], Miller

ự ự ộ ộ (1982) [19], Ohkusa Y và c ng s  (2014) [20], Simons và c ng s  (2016)

[16] .

ạ ệ ư ứ ế ẫ ầ Tuy nhiên, t i Vi t Nam cho đ n nay v n ch a có nghiên c u đ y đ ủ

ị ễ ọ ệ ủ ộ ứ ể ể ề ặ v  đ c đi m d ch t ẩ    h c lâm sàng các bi u hi n c a h i ch ng rubella b m

ẻ ị ư ự ủ ể ẩ ặ sinh và s  phát tri n c a tr  b  rubella b m sinh. M t khác, cũng ch a có

ề ả ứ ưở ủ ể ờ nghiên c u nào v   nh h ễ ng c a th i đi m nhi m rubella th i k  m ờ ỳ ẹ

ế ở ẻ ị ứ ệ ế ế ẩ mang thai đ n khi m khuy t tr  b  rubella b m sinh. Vi c nghiên c u có

ệ ố ế ượ ư ề ẩ ằ ừ h  th ng v  rubella b m sinh nh m đ a ra chi n l ộ   c phòng ng a h i

ấ ầ ứ ẩ ế ặ ị ượ ặ ch ng rubella b m sinh là r t c n thi t. M t khác, xác đ nh đ ể   c đ c đi m

ễ ế ở ẻ ắ ẽ ẩ di n bi n lâm sàng ẩ    tr  m c rubella b m sinh s  giúp cho công tác chu n

ụ ề ạ ậ ồ ộ ồ ị ứ ị ế b  k  ho ch đi u tr , ph c h i ch c năng, hoà nh p c ng đ ng cho tr ẻ

ế ậ ế ề ắ ẩ ậ khuy t t t do m c rubella b m sinh. Vì v y, chúng tôi ti n hành đ  tài:

ị ễ ọ ố ệ ẩ ứ “Nghiên c u d ch t h c lâm sàng b nh rubella b m sinh và m i liên

ủ ở ẹ ớ ằ ụ   . Nh m 2 m c quan c a rubella ờ ỳ  m  theo th i k  mang thai t i thai nhi”

tiêu sau:

ứ ể ị ễ ọ ủ 1. ộ ố ặ Nghiên c u m t s  đ c đi m d ch t ễ    h c lâm sàng c a nhi m,

ắ ẩ ở ẻ ơ ẻ m c rubella b m sinh ỏ  tr  s  sinh và tr  nh .

ễ ể ố ờ ở ẹ 2. ữ Đánh giá m i liên quan gi a th i đi m nhi m rubella m  theo

ờ ỳ ễ ệ ạ th i k  mang thai t ớ ị ậ i d  t t/ tình tr ng b nh lý do nhi m rubella ở

thai nhi.

ươ

Ch

ng 1

Ổ

Ệ

T NG QUAN TÀI LI U

Ệ

1.1. VIRUS RUBELLA VÀ B NH RUBELLA

ị ử ệ 1.1.1. L ch s  b nh rubella

ứ ứ ế ở ọ Rubella   (Rötheln   trong   ti ng   Đ c)   hay   còn   g i   là   s i   Đ c   do   virus

ợ Rubella gây ra. Năm 1740, Friedrich Hoffmann đã mô t ả ườ  tr ng h p lâm sàng

ầ ượ ỹ ườ ứ ậ rubella đ u tiên. Sau đó đ c hai bác s  ng i Đ c xác nh n là Bergen năm

ấ ủ ề ả ự ặ ệ   1752 và Orlow năm 1758. M c dù có s  chính xác v  b n ch t c a b nh,

ư ả ố ừ ệ ề ằ ồ ở ả nh ng c  hai tác gi này đ u cho r ng rubella có ngu n g c t b nh s i. Ch ỉ

ằ ộ ệ   ớ ầ ầ ế đ n năm 1814 George de Maton m i l n đ u tiên cho r ng rubella là m t b nh

riêng [21].

ỹ ườ ộ ị ậ Vào năm 1841, bác s  ng i Anh Henry Veale ghi nh n m t d ch rubella

ạ Ấ ộ ướ ệ ả ị ở ộ ườ  m t tr ng nam sinh t i  n Đ . Tr c khi d ch x y ra, dù khi đó b nh còn

ế ế ố ự ư ệ ượ đ c bi t đ n là Ro ̈theln, nh ng Heny Veale đã công b  s  phát hi n c a ủ

ướ ố ỏ ữ ế ậ ố ỏ mình d i thu t ng  rubella (g c ti ng Latin là n t đ  nh ). Tuy nhiên, ch ỉ

ứ ượ ớ ộ ệ ậ ế đ n năm 1881, rubella m i chính th c đ c công nh n là m t b nh riêng [22].

ầ ầ ệ   ằ Năm 1914, Hess l n đ u tiên cho r ng virus là nguyên nhân gây ra b nh

ẳ ị ạ ế ủ rubella. Vào năm 1938, Hiro và Tosaka kh ng đ nh l ằ   i ý ki n c a Hess b ng

ứ ủ ề ả ấ ẻ ừ ế k t qu  nghiên c u c a mình, khi c y truy n RV cho tr em t ng ườ   i

ế ặ ậ ậ ớ ượ ệ b nh. M c dù v y, đ n năm 1962, Weller và Neva m i phân l p đ c virus

ệ gây b nh rubella (RV) [21].

ế ẫ ượ ư ộ ệ ẹ Cho đ n 1941, rubella v n đ ế   c xem nh  m t b nh nh , có ít bi n

ứ ệ ế ấ ầ ch ng và xu t hi n h u h t là ở ẻ  tr ộ    em. Tuy nhiên, trong cùng năm, m t

ỹ ườ ẻ ơ bác s  nhãn khoa ng ậ i Úc là Gregg ghi nh n và thông báo là tr s  sinh

ể ệ ẩ ỷ ườ ẹ ụ đ c thu  tinh th  kèm b nh tim b m sinh th ề   ng là con các bà m  có ti n

ủ ễ ầ ạ ử   s  nhi m RV khi mang thai giai đo n đ u. Quan sát c a Gregg sau đó đã

ượ ẳ ị ừ ộ ậ ủ ạ đ c kh ng đ nh t các báo cáo đ c l p c a Pitt và Keir năm 1965 t i Úc

ủ ạ ủ ể ỵ [23], c a Lundstorm năm 1962 t i Thu  Đi n [24] và c a Greenberg năm

ạ ứ ủ ữ ỹ ả 1957 t i M  [25]. Nh ng nghiên c u c a các tác gi ủ    này đã nêu vai trò c a

ể ẩ ụ ệ ệ ẩ ỷ ế ẩ   RV trong b nh đ c thu  tinh th  b m sinh, b nh tim b m sinh và đi c b m

ở ẻ ơ ứ ẩ ộ ượ ấ sinh tr s  sinh. H i ch ng rubella b m sinh (CRS)  đ ậ   c ch p nh n

ớ ọ ể ừ ờ trong gi i y h c k  t ể  th i đi m này.

ộ ấ 1.1.2. C u trúc và b  gen virus rubella

ủ ọ ộ Rubella virus là thành viên c a nhóm Rubivirus, thu c h  Togaviridae

ỗ ơ ỏ ọ ạ ộ ươ [13]. RV là d ng có v  b c, b  gen RNA chu i đ n d ộ ng, có đ  dài 9,762

ụ ứ ộ ộ nucleotides (nt), ch a m t mũ ch p 5’­methylated nucleotide, m t đuôi 3’­

ệ ủ ự ệ ụ ọ ở polyadenylated và hai khung đ c m  (ORFs). S  hi n di n c a mũ ch p 5’­

ớ ố ỗ methylated nucleotide và đuôi 3’­polyadenylated gi ng v i chu i thông tin

ủ ế ế ậ ậ RNA c a t bào (mRNA) và cho phép emzyme t ạ   ủ  bào v t ch  nh n d ng

ự ế ằ ạ ộ ầ tr c ti p b  gen RV. ORFs n m g n  đo n 5’­methylated nucleotide này

ả ấ ồ gi i mã cho các proteins không có vai trò c u trúc (g m NSPs; P150 và P90)

ủ ư ứ ệ ầ   nh ng có ch c năng trong vi c nhân lên c a RNA. Trong khi đó, ORFs g n

ạ ả ấ đo n 3’­polyadenylated gi ồ   i mã cho các proteins có vai trò c u trúc (g m

ể ế ợ   ỏ SPs, capsid protein, CP và 2 protein v  là E1 và E2) chúng có th  k t h p

ứ ạ ộ cùng nhau t o thành virion (Hình 1.1). B  gen RV còn ch a 3 vùng không

ạ ồ ở ố ộ ọ ượ đ c đ c (UTR’s), bao g m đo n dài 40nt, 5’ cu i b  gen (5’UTR), ~118

ữ ạ ở ố ộ nt gi a SP và NSP ORFs, và đo n dài 59 nt 3’ cu i gen (UTR). B  gen

ượ ấ ả ượ RV có hàm l ấ ng GC cao nh t (~70%) trong t t c  RNA virus đ c bi ế   t

ế đ   [26], [27].

ự

ồ

ộ

(Ngu n Jia­Yee Leel và c ng s  [28])

ự ộ ở Hình 1.. B  gen và s  mã hoá virus rubella

ườ ộ ỏ ủ Các virion c a RV có đ ứ   ồ ng kính 70 nm, bao g m m t v  lipid ch a 2

ộ ủ   glycoproteins E1 và E2, m t nucleocapsid, RNA và capsid protein. Lõi c a

ườ ừ ớ ố ộ nucleocapsid có đ ng kính t ặ ố ứ    30­35nm v i m t T=4 kh i 20 m t đ i x ng

[27],   [29],   và   disulphide­linked   homodimer   capsid   protein     [30].   Capsid

ượ ắ ớ ở ữ protein này đ c g n v i màng virus b i C­termini và gi ệ    peptide tín hi u

ả ị ủ ở ỏ ầ ớ ứ gi đ nh c a glycoprotein E2. N­termini v  virus, ch a ph n l n vùng liên

ự ề ế   k t RNA (6596–6680 nucleotides). Khu v c này còn có vai trò đi u hòa

ệ ể ợ ỏ ồ ố   ổ t ng h p ti u h  gen RNA [27], [29]. Các lipid vùng v  virus có ngu n g c

ủ ậ ừ ế t  t bào v t ch . Glycosyl hoá các glycoprotein E1 và E2 là các protein

ồ ạ ạ ư ấ ấ xuyên màng lo i 1. Chúng cùng t n t ị i nh  c u trúc d  dinmer (c u trúc

ỗ ở ề ặ ồ g m 2 chu i khác nhau) hình thành các gai glycosyl hoá b  m t virion

ố ủ ủ ự ấ ệ [31]. C u trúc trong su t c a glycoprotein E1 c a RV có s  khác bi t có ý

ớ ấ ươ ợ nghĩa so v i c u trúc t ng t ự ở ằ    Alphavirus và Flavivirus và g i ý r ng

ữ ệ ả ủ ự ể ế ấ ự nh ng s  khác bi t này có th  do k t qu  c a s  chèn c u trúc này vào khu

ủ ự v c gen c a RV [32].

ồ

(Ngu n: Cloete (2014)  [21])

ủ ấ Hình 1.. C u trúc virion c a virus rubella

ệ ệ ể ề 1.1.3. Lây truy n virus rubella và bi u hi n b nh

ượ ề ị ấ ườ Virus rubella đ c lây truy n qua d ch ti ế ườ t đ ng hô h p ng ễ   i nhi m

ắ ệ ườ ễ ừ ẹ ẻ RV. Nhìn chung tr  em m c b nh th ng là do lây nhi m t cha m , ng ườ   i

ữ ễ ạ ặ ớ ườ ớ ớ xung quanh ho c b n cùng l p. Lây nhi m gi a ng i l n v i nhau hay

ủ ự ủ ữ ộ ặ ở g p nh ng tân binh và th y th  đoàn. Theo Ingalls và c ng s  (1967) thì

ế ố ầ ữ ủ ủ ế ậ ờ ế th i gian giao ti p đ  dài gi a các v t ch  là y u t c n thi t cho RV lây

ữ ề truy n gi a các cá nhân [33].

ẻ ơ ẩ ị ượ ớ ừ ị Tr  s  sinh b  rubella b m sinh phát tán ra l ng l n RV t các d ch

ế ơ ể ể ớ ể ề bài ti t c  th , có th  kéo dài t i 1 năm sau sinh, nên có th  lây truy n RV

ườ ớ ẻ ơ ữ ẻ ặ cho ng ạ   i l n chăm sóc tr  s  sinh [34], ho c nh ng tr  xung quanh. T i

ướ ể ườ ấ ừ ộ ể ắ các n c phát tri n, ng ậ i ta đã nh n th y t m t ca m c rubella có th  lây

ề ườ ụ ữ ợ truy n cho 3­8 tr ng h p ph  n  mang thai [35].

ủ ế ở ườ RV bám dính và nhân lên ch  y u ọ  vòm h ng, đ ấ   ng hô h p trên và

ễ ể ạ ả ấ ơ ệ   các h ch lympho vùng. Sau kho ng 5­7 ngày ph i nhi m có th  xu t hi n

ứ ể ệ ể ấ ả ờ ệ   tri u ch ng đi n hình. Cũng trong kho ng th i gian đó có th  có xu t hi n

ễ ạ tình tr ng nhi m RV qua bào thai [35].

ữ ứ ể ễ ệ ầ ầ ể   Trong tu n nhi m rubella đ u tiên, có th  có nh ng tri u ch ng đi n

ứ ệ ặ ặ ệ ề ệ hình ho c không có tri u ch ng đ c bi t nào [36]. Nhi u b nh khác có th ể

ệ ệ ễ ể ẩ ố ớ có các bi u hi n gi ng v i nhi m RV, làm vi c ch n đoán rubella khó

ứ ạ ộ ở ẻ ướ ữ ổ chính xác. Trong m t nghiên c u t i Anh nh ng tr  d ể   i 5 tu i có bi u

ố ườ ệ ỉ ươ ớ hi n phát ban, ch  có 3% s  tr ợ ng h p là d ng tính v i rubella [37]. Ở

ữ ự ệ ớ ượ nh ng khu v c nhi t đ i khác nhau, Alphavirus và Flavivirus đ ậ   c ghi nh n

ổ ế ứ ữ ệ ố là nh ng nguyên nhân ph  bi n gây các tri u ch ng gi ng rubella [38].

ệ ệ ứ ệ ệ ớ Vì khó khăn trong vi c phân bi t tri u ch ng RV v i các b nh khác,

ươ ệ ễ ệ ậ ớ ỉ ch  ph ấ   ng pháp xét nghi m m i đáng tin c y. Phát hi n nhi m RV c p

ộ ươ ậ tính thông qua m t trong 2 ph ng pháp đáng tin c y sau:

ả ứ ệ ấ ở ỗ (a)   Nuôi   c y   virus,   phát   hi n   RV   b i   ph n   ng   chu i   polymerase

(polymerase chain reaction – PCR);

ệ ủ ự ệ ể ệ ặ ị (b) Xác đ nh s  hi n di n c a kháng th  IgM đ c hi u kháng rubella,

ặ ự ữ ủ ế ể ạ   ho c s  tăng lên có ý nghĩa c a kháng th  IgG huy t thanh gi a giai đo n

ệ ạ ấ c p tính và giai đo n lui b nh [34].

ề ẩ ễ ạ ờ ố ể Nhi m RV giai đo n ti m  n có th i gian t i đa đ  virus nhân lên là

ờ ễ ơ ờ ủ ệ ừ t 24­48 gi sau ph i nhi m [36]; th i gian b nh trung bình là 14 ngày

ộ ừ ứ ễ ể ầ ơ (dao đ ng t ề    12­21 ngày). Trong tu n th  2 sau ph i nhi m, có th  có ti n

ư ố ẹ ế ệ ẹ ạ ổ ẹ   ị tri u nh  s t nh  (<39 oC), khó ch u, s  mũi nh , và viêm k t m c nh .

ủ ế ặ ở ứ ệ Các tri u ch ng này ch  y u g p ng ườ ưở i tr ạ   ư ng thành. S ng các h ch

ư ế ệ ặ ấ ổ ướ ạ b ch huy t phía sau tai và sau c  là đ c tr ng và xu t hi n tr c phát ban

ẻ ườ ứ ệ ặ 5­10 ngày. Tr  em th ng ít có ho c không có tri u ch ng toàn thân. Đôi

ở ề ể ệ ể ệ ể ấ ố khi rubella có th  có bi u hi n lâm sàng r t gi ng s i v  các bi u hi n nh ư

ư ứ ệ ườ ố ặ s t n ng và tri u tr ng toàn thân, nh ng th ố ng không có đ m Koplik [13].

ủ ơ ể ế ế ứ ễ ễ ặ ị Nhi m virus huy t k t thúc khi có đáp  ng mi n d ch c a c  th . M c dù

ể ẫ ồ ạ ở ướ ể ớ ậ v y, RV có th  v n t n t i ọ  vòm h ng và n c ti u cho t ầ i 1­2 tu n [39].

Ở ờ ạ ủ ệ ệ ở ặ ể ấ ố  th i đi m cu i giai đo n ỏ ầ  b nh, ban đ  s n xu t hi n m t và

ệ ở ấ ố ườ ễ ổ c . Ban rubella xu t hi n 50­80% s  ng i nhi m rubella và đôi khi b ị

ệ ầ ặ ở ồ ị ệ ố xác đ nh nh m thành s i ho c b nh tinh h ng nhi ẩ   t (s t scarlet). Ban s n

ắ ầ ở ặ ế ể ầ ổ ố ỏ ủ đ  c a rubella b t đ u m t và c  và ti n tri n d n xu ng thân. Các ban

ứ ườ ừ ộ ế ể này có th  ng a và th ng kéo dài t m t đ n ba ngày. Ban trong rubella

ườ ạ ơ ợ ạ ớ ể th ở ng nh t h n ban s i và không h p l i v i nhau, nên có th  khó phát

ệ ặ ệ ở ắ ố ậ hi n, đ c bi t là vùng da t p trung s c t [13].

ệ ườ ứ ẹ ậ ặ B nh rubella th ả ế ng nh , các h u qu  bi n ch ng n ng n  th ề ườ   ng

ở ườ ứ ễ ệ ẩ ạ ợ ỉ ch  có các tr ng h p nhi m rubella b m sinh. Tri u ch ng t m th i v ờ ề

ặ ớ ể ớ ớ ớ ố kh p (viêm kh p, đau kh p) có th  có g p t i 70% s  ng ườ ưở i tr ng thành

ụ ữ ắ ườ ắ ầ ả ầ là ph  n  m c rubella, th ng b t đ u trong kho ng 1 tu n sau phát ban và

ể ờ ừ ư ể th i gian đi n hình kéo dài t 3­10 ngày, nh ng đôi khi có th  kéo dài t ớ   i 1

ể ầ ệ ế ể ấ ả ồ tháng. Các bi u hi n khác bao g m xu t huy t gi m ti u c u (1 trong 3000

ụ ị ắ ầ ắ ca m c rubella) và viêm não (1 trong 6000 ca m c). Qua các v  d ch g n đây

ở ườ ấ ườ Tonga (2002) và Samoa (2003), ng i ta th y viêm não d ư ng nh  ngày

ớ ướ ề ơ ả ừ ế ắ càng nhi u h n, v i c tính kho ng t 1/300 ca đ n 1/1500 ca m c  [13]

ộ ố Ngày nay, m t s  virus (Enterovirus, Adenovirus, Parvovirus B19 và

ượ ế ậ Arbovirus)  cũng  đ c bi t là nguyên nhân gây phát ban  và có  h u qu ả

ễ ố ườ ẫ ầ gi ng rubella. Nhi m virus rubella (RV) th ộ ố ệ   ớ ng nh m l n v i m t s  b nh

ư ở ệ ế ẩ ố ử nh  s i và s t dengue n u không dùng xét nghi m ch n đoán phân t [40].

ư ả ệ ữ ộ Vì ch a có kh  năng phân bi ớ   t m t cách hoàn toàn chính xác gi a rubella v i

ệ ệ ị ỷ ệ ắ ẩ các b nh khác, nên vi c xác đ nh t m c rubella và rubella b m sinh tr l ướ   c

ể ự ệ ượ ề ụ ị ậ ớ 1914 là không th  th c hi n đ c. Tuy v y, nhi u v  d ch rubella l n đã đ ượ   c

ậ ừ ậ ở ế ớ ề ố ghi nh n t th p niên 1960, nhi u qu c gia trên th  gi i [3], [41], [42], [43].

ể ừ ễ ắ ắ ầ K  t khi có v c xin RV, nhi m virus rubella và m c rubella h u nh  đ ư ượ   c

ạ ừ ở ữ ể ẫ ố lo i tr ế    nh ng qu c gia phát tri n  [44], [45], [46]. Tuy nhiên, RV v n ti p

ụ ị ớ ở ề ế ớ ề ơ ụ t c là nguyên nhân gây ra nhi u v  d ch l n nhi u n i trên th  gi i [47],

[48], [49].

ễ ị ứ ễ ệ 1.1.4. Đáp  ng mi n d ch và xét nghi m nhi m rubella

ễ ị ứ 1.1.4.1. Đáp  ng mi n d ch

ế ồ ư ể ể ầ Kháng th  ng ng k t h ng c u (HI) và kháng th  trung hoà (NT) phát

ể ượ ể ồ ạ ẫ ấ tri n nhanh và có th  đ c tìm th y khi ban v n còn t n t ể ặ   i; kháng th  đ c

ệ ượ ấ ằ hi u IgG đ c tìm th y b ng EIA (enzyme immunoassay) và SRH (single

ể ấ radial haemolysis) có th  th y vài ngày sau đó.

ủ ơ ể ớ ứ ễ ị Hình 1.. Đáp  ng mi n d ch c a c  th  v i virus rubella

ồ (Ngu n: WHO 2008  [13])

ể ặ ệ ệ ậ ặ ỹ ằ Phát   hi n   kháng   th   đ c   hi u   b ng   các   k   thu t   EIA   ho c   RIA

ươ ễ ạ ấ ị (radioimmunoassay – ph ặ   ng pháp mi n d ch phóng x ), cho th y IgM đ c

ế ế ệ ệ ấ ầ hi u kháng rubella xu t hi n đ u tiên, k  ti p là IgG1, IgG3 và IgA [50],

ạ ấ ả ẩ ờ ộ [51], [52]. IgM mang tính t m th i, chu n đ  cao nh tvào kho ng ngày th ứ

ừ ị ệ ế ầ ớ 7, kéo dài t 4­12 tu n sau khi b  b nh và hi m khi kéo dài t i 1 năm  [53],

ự ứ ạ ơ ồ ộ ộ [54]. IgG1 đáp  ng m nh h n, tăng n ng đ  và ái l c trong m t vài ngày

ụ ệ ễ ấ ồ ộ ị ộ   sau khi b  nhi m [52]. N ng đ  IgG4 th p khó phát hi n và ph  thu c

ề ạ ượ ử ụ ệ nhi u vào lo i kháng nguyên đ c s  d ng trong xét nghi m [55], [56].

ệ ể ể ấ ấ ớ Kháng th  IgA xu t hi n kéo dài v i ít nh t là 5 năm [50]. Kháng th  IgD

ệ ặ ấ và IgE đ c hi u kháng rubella cũng tăng nhanh và kéo dài ít nh t 6 tháng

ố ờ ể ể ấ [57]. Kháng th  IgG1 kéo dài ít nh t 20 năm, có th  su t đ i   [50], [58],

ư ườ ớ ứ ấ ễ ấ ổ ớ [59], nh ng th ả ng gi m t ấ   i m c r t th p khi l n tu i. Tái nhi m là r t

ế ở ữ ễ ị ự hi m nh ng ng ườ ượ i đ c mi n d ch t nhiên [60].

ụ ữ ễ ắ ẩ 1.1.4.2. Ch n đoán m c rubella và đánh giá ph  n  mang thai nhi m rubella

ươ ấ ầ ệ ậ ế Ph ng pháp xét nghi m tin c y là r t c n thi ắ   ẩ t trong ch n đoán m c

ẩ ặ ậ ở ệ ẩ rubella, b i vì ch n đoán lâm sàng không đáng tin c y, đ c bi t ch n đoán

ở ụ ữ ầ ế ể ơ ị ẩ ị chính xác ph  n  là c n thi t đ  xác đ nh nguy c  b  rubella b m sinh

ầ Ở ộ ố ơ ố ầ trong 16 tu n đ u mang thai. m t s  qu c gia n i cho phép phá thai, khi

ờ ể ế ẩ ế ể ẩ ơ ị có nguy c  khi m khuy t b m sinh, ch n đoán k p th i đ  có th  phá thai

ấ ớ ọ ẩ khi còn s m là r t quan tr ng. Ch n đoán không chính xác rubella th ườ   ng

ầ ở ế ẻ ạ ụ ữ ẫ d n đ n phá thai nh m nh ng thai ph  kho  m nh [61], ng ượ ạ ế   i n u c l

ể ẫ ớ ẩ ế ậ ẩ ỏ b  sót ch n đoán có th  d n t ẻ ị i sinh ra tr  b  khuy t t t b m sinh.

ể ử ụ ể ẩ ộ ồ Đ   ch n   đoán   rubella   có   th   s   d ng   cách   đo   n ng   đ   IgG,   IgM

ệ ặ ở ằ ọ ị rubella tăng cao ho c phát hi n virus rubella trong d ch vòm h ng b ng k ỹ

ặ ậ ậ thu t RT­PCR ho c phân l p virus [62], [63, 3].

ộ ồ ệ ẩ ặ ằ ị * Ch n đoán rubella b ng xác đ nh n ng đ  IgM đ c hi u rubella

ệ ặ ườ ượ ệ IgM đ c hi u kháng rubella th ng đ c phát hi n 4­30 ngày sau khi

ơ Ở ụ ữ ế ể ả ươ ị ệ b  b nh và có th  lâu h n. ph  n  mang thai, k t qu  IgM d ng tính

ượ ẳ ằ ộ ị ị ầ c n  đ ế   ồ c kh ng  đ nh b ng xác  đ nh n ng  đ  IgM  kháng rubella  huy t

ớ ự ầ ầ ằ   thanh l n 2, đi kèm v i s  tăng IgG có ý nghĩa  [63], [64]. C n chú ý r ng

ủ ứ ụ ạ ậ ộ ộ ỹ đáp  ng IgM rubella ph  thu c vào đ  nh y c a k  thu t [63], [65]. Xét

ế ệ ầ ế ể ẳ ị nghi m huy t thanh là c n thi ễ t đ  kh ng đ nh nhi m rubella hay không,

ư ễ ể ố ở   cũng   nh   nhi m   các   virus   khác   cũng   có   th   gây   phát   ban   và   s t   (S i,

parvovirus   B19,   enterovirus,   adenovirus,   herpes   virus   6,   dengue   và   nhóm

ớ ằ ầ ặ ệ   streptococci A và C)  [62], [66], [66], [67]. Cũng c n nh  r ng IgM đ c hi u

ể ượ ệ kháng rubella có th  đ ặ   ắ c phát hi n sau tiêm v c xin rubella, MR ho c

MMR [62].

ể ặ ứ ệ Hình 1.. Đáp  ng kháng th  đ c hi u rubella

ặ ầ ệ ư ấ ở ụ ữ C n đ c bi ệ t l u ý khi phát hi n th y IgM rubella ph  n  mang thai

ề ử ắ ệ ằ ặ ố ệ   không có ti n s  m c rubella ho c các b nh gi ng rubella, nh m tránh vi c

ầ ế ả ươ ự ệ phá thai không c n thi ế t [61]. K t qu  d ệ   ể ng tính sai có th  do s  hi n di n

ả ứ ấ ặ ớ ủ ế ố ạ c a y u t d ng th p (rheumatoid factors) ho c ph n  ng chéo v i m t s ộ ố

ự ệ ể ượ ữ ể ơ ệ virus khác. H n n a, s  hi n di n kháng th  IgM lâu dài có th  đ c phát

ụ ữ ễ ệ ả ặ ặ   hi n kho ng 2­3% ph  n  mang thai sau vài tháng ho c vài năm nhi m ho c

ắ ế ụ ư ơ tiêm v c xin [63], [68]. Ở ộ ố ướ  m t s  n c, n i rubella ti p t c l u hành, IgM

ượ ệ ớ ễ ặ ệ ườ còn đ c pháp hi n s m sau khi tái nhi m rubella, đ c bi t là ng i tiêm

ắ v c xin.

ồ ộ ệ ẩ ằ ặ ị * Ch n đoán rubella b ng xác đ nh n ng đ  IgG đ c hi u rubella

ể ệ ượ ự ướ ế ầ ấ Đ  phát hi n đ c s  tăng IgG có ý nghĩa, tr ớ   c h t c n l y s m

ứ ệ ể ế ầ huy t thanh, ngay khi có bi u hi n và l n th  2 là vào ≥5 ngày sau đó.

ự ủ ể ầ ề ệ ặ ượ Test v  ái l c c a IgG1 đ c hi u kháng rubella có th  c n đ c yêu

ộ ố ườ ứ ủ ễ ợ ớ ầ c u trong m t s  tr ng h p, khi IgM là ch ng c  chính c a nhi m virus

ể ớ ậ ỹ ị [63], [69], [70]. K  thu t immunoblot xác đ nh kháng th  v i các protein

ư ượ ử ụ ộ ữ ấ c u trúc cũng h u ích, nh ng ít đ c s  d ng r ng rãi.

ụ ữ ễ ệ ầ ố ơ ượ Ph  n  mang thai ph i nhi m các b nh gi ng rubella c n đ c test

ệ ặ ớ ố ơ IgG và IgM đ c hi u kháng rubella càng s m càng t ễ   t sau khi ph i nhi m.

ẽ ườ ụ ữ ớ ề ử ắ ừ S  là bình th ng khi test ph  n  v i ti n s  tiêm v c xin rubella, tr khi

ể ượ ệ ướ ế kháng th  IgG ≥110 IU/ml đ c phát hi n tr c đó trong huy t thanh sau

ụ ữ ệ ế ắ ả khi tiêm v c xin. Ph  n  có k t qu  xét nghi m IgG rubella và không có

ứ ễ ả ả ằ IgM rubella cho phép đ m b o không có b ng ch ng nhi m rubella. Ph  n ụ ữ

ụ ữ ế ế ệ ả ộ ồ có k t qu  xét nghi m huy t thanh âm tính và ph  n  có n ng đ  kháng

ể ầ ượ ệ ạ th  IgM <10 IU/ml c n đ c xét nghi m l i trong vòng 7­10 ngày cho t ớ   i 4

ễ ế ầ ắ ả ắ ả ằ ơ tu n sau khi ph i nhi m cho đ n khi đ m b o ch c ch ng r ng không b ị

nhi m.ễ

ư ễ ầ ẳ   ờ Khi mang thai 3 tháng đ u nghi ng  nhi m rubella nh ng không kh ng

ượ ẩ ướ ể ượ ắ ằ ị đ nh đ c, ch n đoán tr c sinh có th  đ ệ ử ụ   c cân nh c b ng vi c s  d ng

ố ặ ẩ ướ ị d ch i và/ho c máu thai nhi   [63], [71]. Ch n đoán tr c sinh có giá tr ị

ễ ẳ ị ở kh ng đ nh nhi m rubella ầ  12­18 tu n thai.

ự ủ ệ ể ặ ­ Ái l c c a kháng th  đ c hi u IgG1 rubella

ự ệ ẩ ặ ệ ệ Xét nghi m ái l c IgG1 giúp ch n đoán, đ c bi t phân bi ầ   t rubella l n

ự ệ ễ ệ ớ ị ườ ủ ầ đ u v i rubella tái nhi m và xác đ nh s  hi n di n th ng xuyên c a đáp

ứ ệ ặ ươ ổ ế ẩ ấ ng IgM và IgM không đ c hi u. Ph ng pháp ch n đoán ph  bi n nh t là

ử ự ể ấ ặ ể dùng ch t 6­8M urê ho c DEA đ  tách r a kháng th  ái l c th p t ấ ừ ỗ    h n

ể ợ h p kháng th  ­kháng nguyên trong EIA [63], [72].

ự ự ễ ấ ầ ầ Sau khi nhi m c p tính l n đ u, s  tăng ái l c IgG t ừ ấ ở  th p ầ    4 tu n

ớ ở ơ ệ ầ ươ ầ đ u tiên, t ự i ái l c cao h n 90% b nh nhân sau 4 tu n, khi ph ng pháp

ử ượ ử ụ ễ tách r a 35mM diethylamine (DEA) đ c s  d ng. Trong tái nhi m, IgG ái

ượ ệ ớ ế ầ ớ ự l c cao đ c phát hi n s m trong 2­4 tu n sau ti p xúc v i rubella. Sau khi

ể ượ ự ự ắ ớ ầ tiêm v c xin, ái l c tăng d n lên, v i ái l c kháng th  đ ứ   ệ c phát hi n m c

ở ườ ứ ắ <10% ng i tiêm v c xin sau 5 tháng, m c 20­40% sau 5­9 tháng và 50%

ứ ấ ỉ ở ườ ự ẽ ắ ớ sau 10­12 tháng. V i m c x p x  30% ng i tiêm v c xin, ái l c s  duy

ứ ộ ề trì m c đ  trung bình trong nhi u năm.

ủ ứ ể *Đáp  ng kháng th  kháng E1, E2 và C c a virus

ự ự ệ ầ ầ ậ ộ Zhang và c ng s  (1992) l n đ u tiên báo cáo s  phát hi n tin c y v ề

ể ặ ứ ệ ế ả ằ ậ ộ ỹ m c đ  kháng th  đ c hi u b ng k  thu t immunoblot [73]. K t qu  cho

ệ ặ ấ ớ ả ứ th y IgG, IgA và IgM đ c hi u ph n  ng v i proteins E1, E2 và C. Kháng

ữ ư ệ ễ ể ấ ớ th  IgG và IgA v i E1 xu t hi n gi a 7 và 30 ngày sau nhi m, nh ng kháng

ủ ể ượ ế ấ th  IgG và IgA c a E2 không đ ễ   c tìm th y cho đ n 1 tháng sau nhi m.

ấ ầ ệ ể ấ ấ ả ạ Kháng th  kháng C xu t hi n giai đo n c p tính,gi m và m t d n sau 1­3

ớ ấ ả ỉ ượ ể ấ năm. Kháng th  IgM v i t t c  3 proteins ch   đ c th y 7­30 ngày sau

ễ nhi m  [74].

ể ậ ỹ ị ệ K  thu t immunoblot xác đ nh rubella đ  đánh giá phân bi ễ   t nhi m

ễ ầ ầ ằ ỹ ị ậ   rubella   l n   đ u   và   tái   nhi m.   Khi   xác   đ nh   rubella   b ng   k   thu t

ổ ợ ủ ứ ớ immunoblot dùng proteins tái t h p c a RV, đáp  ng IgG v i E2 không

ệ ượ ệ ệ ế phát hi n đ ắ c cho đ n khi 3­4 tháng sau m c b nh  [75], 90% b nh nhân

ể ướ ự ủ ệ ậ có kháng th  E2 tr ấ c 5­6 tháng  [63]. S  xu t hi n ch m c a kháng th ể

ươ ữ ệ ễ ầ E2 làm cho ph ng pháp immunoblot h u ích khi phân bi ầ   t nhi m l n đ u

ượ ễ ấ ễ và tái nhi m, vì E2 đ c th y sau 1 tháng tái nhi m [63].

ễ ẩ ẩ 1.1.4.3. Ch n đoán nhi m rubella b m sinh

ứ ễ ẩ ẩ ộ ồ Nhi m   rubella   b m   sinh,   bao   g m   h i   ch ng   rubella   b m   sinh   và

ế ượ ế ế ễ ẩ ầ ẩ nhi m rubella b m sinh không có khi m khuy t, h u h t đ c ch n đoán

ệ ế ặ ị ướ ọ ượ ấ ằ b ng phát hi n IgM trong huy t thanh ho c d ch n c b t đ c l y tr ướ   c

ả ổ ộ ố ồ ổ 3 tháng tu i [63], [76]. Sau 3 tháng tu i, n ng đ  IgM rubella gi m xu ng,

ư ệ ẫ ẻ nh ng v n còn phát hi n đ ượ ở c >30% tr ệ   ổ  6­12 tháng tu i. Xét nghi m

ệ ế ậ ơ ộ ớ ở IgM có đ  tin c y cao h n xét nghi m gián ti p v i kháng nguyên pha

ệ ượ ế ệ ặ ệ ẩ ắ r n (solid phase). N u IgM đ c hi u không phát hi n đ c, vi c ch n đoán

ể ượ ệ ự ệ ủ ự ệ ệ ằ có th  đ c th c hi n b ng cách phát hi n s  hi n di n lâu dài c a kháng

ữ ệ ể ặ ổ ở ị th  IgG gi a 7 và 11 tháng tu i, ho c phát hi n RV trong các d ch c  th ơ ể

ậ ẫ ậ ặ ằ ỹ ằ b ng  k   thu t   RT­PCR   ho c   b ng  phân   l p  virus     [77],   [78].  M u   xét

ả ố ế ệ ệ ấ ướ ư nghi m phát hi n virus cho k t qu  t t nh t tr ổ c 3 tháng tu i, nh ng RV

ế ượ ấ ở ị ọ ướ ể ỷ ị hi m khi đ c tìm th y d ch vòm h ng, n c ti u và d ch não tu  sau 12

tháng tu i.ổ

ủ ơ ể ể ể ạ ị 1.1.4.4. Kháng th  niêm m c và kháng th  trong d ch khác c a c  th

ướ ọ ị * D ch n c b t:

ể ấ ể ặ ệ ị Kháng th  đ c hi u rubella IgG và IgM có th  th y trong d ch n ướ   c

ấ ớ ồ ộ ơ ườ ượ ọ b t   v i   n ng   đ   th p   h n   [79],   [80]   và   th ng   đ ằ   ệ c   phát   hi n   b ng

ươ ể ắ ph ng pháp b t kháng th  (antibody­ capture methods) [81], [82]. Trong

ứ ể ề ệ ọ ộ các nghiên c u v  kháng th , xét nghi m IgG ở ướ  n ạ   c b t  có đ  nh y

ộ ặ ệ ế ả ả ớ kho ng 79% và đ  đ c hi u kho ng 90% khi so sánh v i huy t thanh,

ư ạ ả ộ ổ ỉ ở ộ ổ nh ng đ  nh y gi m theo tu i, ch  59% đ  tu i 40­49  [83]. Do đó, xét

ủ ộ ệ ệ ệ ẩ ạ ộ ặ nghi m này không đ  đ  nh y, đ  đ c hi u cho ch n đoán có hi u qu ả ở

ụ ữ ph  n  mang thai.

ướ ọ ấ ả ừ ầ ứ ấ ế ứ ầ N c b t l y trong kho ng t tu n th  nh t đ n tu n th  năm sau khi

ể ượ ử ụ ụ ể ệ ớ phát ban có th  đ c s  d ng đ  phát hi n IgM rubella v i các m c đích

ự ủ ệ ẩ ặ ch n đoán [82] và đo ái l c c a IgG đ c hi u [84].

ướ ể * N c ti u:

ể ượ ấ ằ Kháng th  rubella IgG ở ướ  n ể c ti u đ ử ụ   c tìm th y b ng cách s  d ng

ớ ộ ộ ặ ợ ớ ệ ạ kit EIA v i đ  nh y là 96,2%, và đ  đ c hi u là 99%, và phù h p t i 97,2%

ộ ố ể ế ệ ằ ớ khi so v i phát hi u kháng th  huy t thanh b ng EIA khác [85]. M t s  nhà

ụ ệ ằ ẩ chuyên môn cho r ng xét nghi m này có ích cho các m c đích ch n đoán và

ị ễ ọ ầ ượ ơ ướ ứ nghiên c u d ch t ư  h c, nh ng c n đ c đánh giá sâu h n tr c khi đ ượ   c

ẩ ệ ử ụ s  d ng cho vi c ch n đoán.

* Mũi h ngọ

ự ệ ặ ộ ở ị O’Shea và c ng s  (1985) đo IgA và IgG đ c hi u rubella trong d ch

ể ượ ằ ọ ỉ ấ ầ mũi và ch  ra r ng IgA vòm h ng có th  đ c tìm th y 6 tu n sau khi b ị

ể ừ ộ ế ặ ợ ệ b nh và ở ộ ố ườ  m t s  tr ng h p có th  t ệ    m t đ n 6 năm. IgG đ c hi u

ể ấ ở ộ ố ườ ợ ố ể ọ rubella vòm h ng có th  th y m t s  tr ng h p t i thi u là 2 năm.

ữ ượ ử ụ ẩ ệ Nh ng   xét   nghi m   này   không   đ ụ c   s   d ng   cho   m c   đích   ch n   đoán,

ư ả ượ ế ắ ệ ạ ế nh ng các k t qu  này đ ị   c quan tâm trong vi c bào ch  v c xin d ng x t

[50].

Ễ Ọ

Ặ

Ắ

Ễ

Ể

Ị

1.2.   Đ C   ĐI M   D CH   T   H C   LÂM   SÀNG   NHI M,   M C   RUBELLA

Ẩ

Ở Ẻ Ơ

Ẻ

Ỏ

B M SINH

TR  S  SINH VÀ TR  NH

ễ ệ ẩ ị 1.2.1. Đ nh nghĩa ca b nh nhi m rubella b m sinh

ễ ẩ Nhi m rubella b m sinh (congenital rubella infection) :

ẻ ơ ể ệ ề ể ặ Tr  s  sinh có th  có ho c không có các bi u hi n lâm sàng v  rubella,

ư ứ ệ ễ ệ ằ ề nh ng có b ng ch ng xét nghi m v  nhi m rubella. Các xét nghi m có th ể

ể ệ ệ ậ ặ ồ ặ   bao g m: Phân l p virus, phát hi n kháng th  IgM đ c hi u rubella ho c

ươ ệ ớ d ng tính trong xét nghi m PCR v i rubella,… [1].

ẻ ơ ể ễ ẩ Tr s  sinh nhi m rubella b m sinh có th  phát tán virus rubella t ừ

ơ ể ế ế ẻ ấ ị ư ầ ổ ch t d ch c  th  đ n 27 tháng tu i, nh ng h u h t tr  em không phát tán

ẻ ơ ệ ổ ồ RV sau 1 tu i  [63]. Tr  s  sinh phát tán virus rubella là ngu n gây b nh cho

ườ ế ườ ậ ầ ng i chăm sóc (nhân viên y t , ng i thân trong gia đình) do v y c n thi ế   t

ố ớ ễ ằ ắ ị ườ ẻ ạ t o mi n d ch b ng tiêm v c xin đ i v i ng i chăm sóc tr  [86].

ứ ẩ ộ H i ch ng rubella b m sinh :

ứ ể ệ ẩ ộ ộ ế   ẻ ắ H i ch ng rubella b m sinh là tr  m c m t trong các bi u hi n khuy t

ậ ồ t t do virus rubella bao g m [1]:

ụ ỷ ể + Đ c thu  tinh th

ệ ẩ + B nh tăng nhãn áp b m sinh

ổ ế ệ ệ ẩ ạ ố ộ ẹ   + B nh tim b m sinh (ph  bi n là b nh còn  ng đ ng m ch và h p

ổ ạ ộ đ ng m ch ph i)

ả ặ ấ ự + Gi m ho c m t thính l c

ắ ố ệ + B nh s c t ạ  võng m c

ế ấ + Ban xu t huy t da

+ Gan to

+ Vàng da

ỏ ậ ầ + T t đ u nh

ậ ể + Ch m phát tri n

+ Viêm não, màng não

ươ ấ ệ + B nh x ng th u quang

ộ ấ ứ ậ ả ườ ủ ễ ẩ H u qu  và m c đ  b t th ố   ng c a nhi m rubella b m sinh có m i

ặ ổ ạ ể ễ ờ ẽ ớ liên quan ch t ch  v i tu i bào thai t ẹ i th i đi m bà m  nhi m rubella.

ườ ổ ế ệ ấ ườ ỉ ượ ế Đi c th ng xu t hi n ph  bi n và th ng ch  đ ậ c ghi nh n hay phát

ể ệ ặ ậ ộ ở ộ ố ờ ể hi n mu n. M c dù có th  không th t rõ ràng ấ    m t s  th i đi m nh t

ộ ố ặ ự ư ể ể ẳ ắ ắ ị ị đ nh, nh ng có th  kh ng đ nh ch c ch n d a vào m t s  đ c đi m lâm

ề ấ ườ ụ ẩ ỷ sàng v  b t th ể ệ   ồ ng rubella b m sinh, bao g m: đ c thu  tinh th , b nh

ệ ầ ạ ẩ ố thiên đ u th ng (tăng nhãn áp), b nh võng m c, tim b m sinh, bào thai kém

ể ạ ặ ố ị ưở ầ phát tri n và r i lo n tâm th n v  thành niên ho c khi tr ng thành  [34],

[87].

ứ ộ ả ấ ườ ẩ B ng 1.. H i ch ng b t th ng rubella b m sinh

ứ Tri u ch ng ườ   ng

Khi mế   khuy tế ấ B t th liên quan Lâu dài

Chung ỏ ầ ờ Th i gian   ế ậ t nh n bi ẻ ơ Tr  s  sinh ẻ ơ Tr  s  sinh ệ T mạ   th iờ + ­ ­ +

ể ỏ Tr  nhẻ ­ +

M tắ

ỏ ỏ ậ ệ B nh s c t ­ Tr  nhẻ Tr  nhẻ ­ ­ ­ + + +

ệ ỏ Tr  nhẻ ­ +

ỏ Tr  nhẻ ­ + Tim m chạ

ỏ Tr  nhẻ ­ + ạ ổ

ỏ ỏ Tr  nhẻ Tr  nhẻ ­ ­ + +

ả Thính giác ỏ Tr  nhẻ ­ +

ỏ Tr  nhẻ ­ +

ả ộ

ệ   H  trung ầ   ươ ng th n kinh ­ ­ ­ + + +

ầ ỏ ơ ơ ơ ẹ Nh  cân sau sinh Đ u nh ỷ ụ Đ c thu  tinh th (1 bên/c  2)ả ắ T t không có m t B nh tăng nhãn áp ệ ạ ắ ố  võng m c ộ   ố B nh còn  ng đ ng m chạ ấ ệ B nh thông liên th t ạ ộ ẹ H p đ ng m ch  ph i ngo i vi Viêm c  timơ Đi cế ả Gi m kh  năng nói liên ế ế quan đ n đi c ể ậ Ch m phát tri n tâm th nầ ậ Gi m v n đ ng Viêm màng não Viêm não do rubella Ch ng đ u nh ­ S  sinh S  sinh S  sinh

ồ ả ộ ứ Ngu n: Các tác gi Dudgeon (1975); Parkman (1996); Cutts và c ng s ự

(1997) [2], [3], [87].

ệ ủ ể ạ ế ể ầ ẩ ứ H u h t các bi u hi n c a rubella b m sinh là đ  l i các di ch ng lâu

ưở ế ứ ẻ ủ ẻ ơ ẻ ỏ ố ả dài  nh h ạ   ng đ n s c kho  c a tr  s  sinh và tr  nh , gây ra các r i lo n

ể ở ẻ ả ưở ấ ượ ớ ủ ố ẻ phát tri n tr ,  nh h ế ng l n đ n ch t l ng s ng c a tr và là gánh

ụ ồ ứ ề ị ẻ ặ n ng lên chi phí đi u tr , ph c h i ch c năng cho tr .

ỷ ệ ắ ộ ứ ẩ 1.2.2. T  l m c h i ch ng rubella b m sinh

ơ ắ ữ ẩ ộ ướ Nguy c  m c rubella b m sinh dao đ ng gi a các n ệ   ề c có đi u ki n

ế ộ ị ễ ướ ắ ượ ư kinh t xã h i và d ch t khác nhau. Tr c khi v c xin rubella đ c đ a vào

ẩ ộ ừ ẻ ử ụ s  d ng, t ỷ ệ  l rubella b m sinh dao đ ng t 0,1­0,2 trên 1000 tr sinh ra

ừ ẻ ả ị ị ố s ng và t ớ    0,8­4,0 trên 1000 tr  sinh ra khi d ch x y ra [6]. D ch rubella l n

ứ ậ ượ ậ ạ ả ờ ỹ ừ ẫ ớ d n t i m c tàn t t cao đã đ c ghi nh n t i M  kho ng th i gian t 1964­

ụ ị ế ệ ố ồ   1965. V  d ch này có m i liên quan đ n 12,5 tri u ca rubella, bao g m

ầ ả ỏ ố >2000 ca đ u nh , >11,250 ca ph i phá thai ngoài ý mu n, và >20.000 ca

ị ế ẩ ắ m c rubella b m sinh (trong 20.000 ca này, có >8000 ca b  đi c; 3.500 ca

ế ở ẻ ế ậ ẻ đi c/mù tr  em và 1.800 tr  khuy t t ệ t trí tu   [6].

ả ắ ạ Vào năm 1996, có kho ng 22.000 ca sinh ra m c CRS t ự i khu v c Châu

ả ạ ự ầ Phi, kho ng 46.000 ca CRS t i khu v c Đông Nam Á, và g n 13.000 ca

ở ự ỷ ệ ắ CRS ươ  khu v c tây Thái Bình D ng  [5], [88]. Năm 2010 t m c CRS l

ướ ự ự ả ỹ c tính khu v c M  và Châu Âu có kho ng <2 ca , khu v c Trung Đông là

ươ ẻ ố 25 ca/100.000 tr  sinh ra s ng, Tây Thái Bình D ng là 90 ca/100.000 tr ẻ

ự ẻ ả ố ố   sinh ra s ng, khu v c Đông Nam Á kho ng 116 ca/100.000 tr  sinh ra s ng

ẻ ả ố và Châu Phi kho ng 121 ca/1000.000 tr  sinh ra s ng [89]

ự ự ự ạ ộ T i khu v c Đông Nam Á, theo Grant và c ng s  (2017) là khu v c có

ế ấ ớ ố ượ ố s  ca CRS cao nh t, và chi m t i 87% (319/367) s  ca đ ậ c ghi nh n trên

ế ớ ậ ả ư ố toàn th  gi ả i trong năm 2016  [90]. Ngay c  các qu c gia nh  Nh t B n khi

ậ ở ệ ễ ẩ ị ả x y ra d ch rubella, xét nghi m ch n đoán nhi m rubella ch m các bà m ẹ

ẹ ễ ầ mang thai trung bình 24,2 tu n, phân tích trên 480 các bà m  nhi m rubella

ướ ắ ố năm 2018, c tính s  ca m c CRS là 9,7 ca  [91].

ệ ộ ụ ị ư ệ ớ ỳ ạ T i Vi ớ   t Nam, b nh rubela l u hành theo chu k , m t v  d ch l n v i

ả ố ườ quy mô toàn qu c đã x y ra vào năm 2011. Đã có 10.491 tr ắ   ợ ng h p m c

ươ ỷ ệ ắ ạ trong 5 năm, t ứ ng  ng t m c trung bình hàng năm trong giai đo n này l

ấ ừ ệ ắ là 2,4/100.000 dân. B nh Rubella m c cao nh t t ế  tháng 2 đ n tháng 4 và

ự ắ ộ ộ ạ ỉ   đ t đ nh vào tháng 3. Khu v c Nam Trung B , Tây Nam B , Đông B c và

ắ ỷ ệ ắ ấ ổ Tây B c là vùng có t m c cao nh t. Nhóm 10­15 tu i (38,1/100.000 dân) l

ổ ỷ ệ ắ và nhóm 15­19 tu i (32,4/100.000 dân)  là nhóm có  t ấ    m c cao nh t, l

ố ườ ế ổ ắ ợ ố ườ ợ chi m 53,6% t ng s  tr ng h p m c. Trong s  các tr ng h p ph  n ụ ữ

ấ ở ắ ụ ữ ổ ổ m c Rubella, cao nh t ấ  nhóm 15­49 tu i cho th y nhóm ph  n  tu i sinh

ố ườ ễ ơ ợ ẻ đ  có nguy c  cao nhi m Rubella. Có 91,8% s  tr ư   ắ ệ ng h p m c b nh ch a

ượ ử ủ ề ế ắ ặ đ c tiêm v c xin Rubella ho c không rõ ti n s  tiêm ch ng. K t qu ả

ấ ầ ứ ế ể ắ ươ nghiên c u cho th y c n thi t tri n khai v c xin Rubella trong ch ng trình

ụ ữ ổ ở ộ ủ ẻ tiêm ch ng m  r ng cho nhóm tr  em, thanh niên và ph  n  tu i sinh đ  đ ẻ ể

ế ệ ứ ẩ ố ộ kh ng ch  b nh Rubella và h i ch ng Rubella b m sinh [92].

ứ ạ ấ ỷ ệ ầ ễ Nghiên c u t i Khánh Hoà g n đây cũng cho th y t l nhi m rubella

ả ẻ ẩ b m sinh kho ng 151 (95% CI 0­322) trên 100.000 tr sinh ra s ng. ố Ướ   c

ằ ẻ ắ ẩ tính r ng 3788 tr (95% CI 3283­4143) sinh ra m c rubella b m sinh hàng

ạ ệ ả năm t i Vi t Nam và tính chung kho ng 234 (95% CI 207­262) tr ẻ ắ    m c

ộ ỷ ệ ẻ ẩ ố rubella b m sinh trên 100.000 tr  sinh ra s ng. M t t l ể  đáng k  ph  n ụ ữ

ờ ỳ ễ ạ ở ơ giai đo n sinh n  có nguy c  nhi m rubella trong th i k  mang thai và đây

ể ề ẩ ư là có th  là nguyên nhân gây ra t ỷ ệ  l ặ    cao v  s y thai, thai l u, là gánh n ng

ổ ệ ệ rubella trên toàn lãnh th  Vi ắ t Nam. Hi n nay v c xin rubella đã đ ượ ư   c đ a

ươ ẻ ộ ổ ụ ữ vào ch ố ng trình qu c gia cho tr em và ph  n  trong đ  tu i sinh n ở

ễ ả ằ ẩ ở ẻ ộ nh m gi m nhi m rubella b m sinh tr  em [9]. Theo Toizumi và c ng s ự

ỷ ệ ắ ẩ ạ ệ ướ ừ (2019) thì t m c rubella b m sinh t l i Vi t Nam ả c kho ng t ế    2,1 đ n

ẻ ố 2,3/1000 tr  sinh ra s ng [10]

ề ướ ế ươ ẻ Cho đ n nay, nhi u n ư c đã đ a ch ắ ng trình tiêm v c xin cho tr  em

ụ ữ ẻ ề ổ ướ ể ể và ph  n  trong đ  t ộ u i sinh đ . Nhi u n c phát tri n đã ki m soát đ ượ   c

ễ ắ ướ ả rubella, ở ướ  n c ta t ỷ ệ  l nhi m m c rubella cũng có xu h ậ   ng gi m. Tuy v y,

ư ượ ủ ủ ẫ ắ ộ m c rubella v n còn do đ  bao ph  tiêm ch ng ch a đ ặ   c hoàn toàn. M t

ụ ị ữ ứ ẩ ẫ ớ   khác, các di ch ng do rubella b m sinh gây ra v n còn do nh ng v  d ch l n

ướ ở ề ướ ứ ặ ả x y ra tr ạ c đây (giai đo n 2012 tr  v  tr ể   c). Do đó, nghiên c u đ c đi m

ẫ ấ ầ ễ ẻ ắ ẩ ế ệ lâm sàng tr  nhi m, m c rubella b m sinh v n r t c n thi t trong vi c xây

ươ ụ ồ ứ ể ẻ ậ ự d ng các ch ng trình ph c h i ch c năng, giúp tr  phát tri n và hoà nh p xã

ả ặ ộ h i gi m gánh n ng cho gia đình.

ứ ề ặ ộ ố ể ị ễ ọ ễ 1.2.3. M t s  nghiên c u v  đ c đi m d ch t h c lâm sàng nhi m,

ắ ẩ ở ẻ ơ ẻ ỏ m c rubbella b m sinh tr  s  sinh và tr  nh

ể ặ 1.2.3.1. Đ c đi m lâm sàng sau sinh

ấ ể ệ ề ấ Sinh non và th p cân : Các bi u hi n lâm sàng v  sinh non và th p cân

ấ ở ẻ ễ ắ ạ ẩ ổ ế là ph  bi n nh t ậ ả    tr  nhi m, m c rubella b m sinh. T i Tokyo, Nh t B n

ế ỷ ệ ẻ ứ ẹ ơ sinh non chi m 25% tr  CRS [93]. T  l ộ    nh  cân s  sinh có m c giao đ ng

ớ ạ ạ ộ ớ khá l n v i 86% t i Hà N i trong giai đo n 2011­2012 [12], và 25,5% s  tr ố ẻ

ụ ả ệ ươ ỷ ệ ẹ ơ ở ẻ ạ ệ t i b nh vi n Ph  s n Trung ng [15]. T  l nh  cân s  sinh tr  CRS

ứ ủ ự ộ ế trong nghiên c u c a Toda và c ng s  (2015) t ạ ướ i n c ta chi m 39%  [94].

ứ ạ ẻ ơ Trong khi các nghiên c u t i Nh t t ậ ỷ ệ ấ  l ắ    th p cân là 68,8% tr  s  sinh m c

ẩ rubella b m sinh  [93].

ổ ế ở ẻ ắ ể ả ả ầ ể Gi m ti u c u ầ : Gi m ti u c u sau sinh là ph  bi n tr  m c rubella

ớ ỷ ệ ở ẻ ắ ạ ệ ệ ẩ b m sinh sau sinh, v i t l 74,3% m c rubella t tr i b nh vi n Ph ụ

ả ươ ở ẻ ơ ạ ạ ộ S n Trung ng [12] và 85% tr  s  sinh t i Hà N i trong giai đo n 2011

và 2012  [12]

ệ ủ ộ ứ ế ể ẩ ộ Vàng da: là m t bi u hi n c a h i ch ng rubella b m sinh và chi m t ỷ

ệ ứ ạ ệ ụ ả ệ ạ ươ l khá cao. T i nghiên c u t i b nh vi n ph  s n Trung ng năm 2012

ẻ ắ ế ẩ chi m 88% tr  m c rubella b m sinh  [15].

ể ẩ ổ ế   ệ Gan   to:  Gan   to   cũng   là   bi u   hi n   rubella   b m   sinh   khá   ph   bi n,

ế ả ẻ ứ ẩ ắ ộ chi m  kho ng   10­20%   tr m c   h i   ch ng  rubella  b m   sinh  theo   WHO

ự ế ả ộ ứ   (2008) và Reef và c ng s  (2000)   [13], [14]. Trong k t qu  nghiên c u

ạ ộ ở trong năm 2011­2012 t i Hà N i, ẻ  nhóm tr  CRS t ỷ ệ  l ế  gan to chi m 62,8%

[12].

ế ậ ẩ ở ẻ ễ ẩ ắ 1.2.3.2. Khuy t t t b m sinh tr  nhi m, m c rubella b m sinh

ả ự * Gi m thính l c

ế ậ ự ạ ả ổ ế Gi m thính l c là d ng khuy t t t ph  bi n nh t ấ ở ẻ ắ  tr m c rubella

ự ộ ạ Ấ ộ ẩ b m sinh. Theo Kaushik và c ng s  (2018) t ế   ấ i  n Đ  cho th y CRS chi m

ụ ể ả ặ ậ ố ổ ỷ kho ng 10­15% t ng s  ca đ c thu  tinh th   [95]. M c dù v y, các nghiên

ự ẩ ở ẻ ắ ứ c u đã cho th y t ấ ỷ ệ ả  l gi m thính l c b m sinh tr  m c rubella cho các t ỷ

ệ ấ ở ứ ạ ữ ể ầ l r t khác nhau nh ng qu n th  khác nhau. Nghiên c u t i Fukuoka,

ứ ạ ậ Nh t năm 1965­1985; nghiên c u t ứ   ữ i London, Anh nh ng năm; nghiên c u

ạ ứ ạ ả ả ế t i Italy, Tây Âu  [16], nghiên c u t i Indenesia [96] cho k t qu  gi m thính

ứ ế ự ở ẻ ắ ộ l c tr  m c h i ch ng rubella lên đ n 100%

ứ ạ ậ ế Tuy v y, nghiên c u t ả ả   i Singapore năm 1969­1970 cho k t qu  gi m

ứ ạ ự ế ộ ẻ ắ thính l c chi m 9% tr  m c rubella; nghiên c u t Ấ i Calcutta,  n Đ  năm

ế ỷ ệ ả ố ẻ ắ ự ẩ 1970 đ n 1975 cho t gi m thính l c là 5% s  tr  m c rubella b m sinh; l

ứ ạ ả ả Ấ ế ộ nghiên c u t ế i Madurai,  n Đ  năm 1999 đ n 2006 cho k t qu  gi m thính

ự ở ẻ ắ l c ẩ  tr  m c rubella b m sinh là 4% [16].

ả ổ ự ế ấ ộ ợ Theo Nazme và c ng s  (2015) k t qu  t ng h p các bài báo cho th y

ỷ ệ ả ẻ ắ ự ế ẩ ả t gi m thính l c chi m kho ng 60% tr  m c rubella b m sinh [11]. l

ứ Ở ướ  n c ta, các nghiên c u cho th y t ấ ỷ ệ ả  l ự  gi m thính l c là ph  bi n ổ ế ở

ẻ ắ ứ ạ ẩ ộ tr  m c rubella b m sinh.Nghiên c u t ấ   i Hà N i năm 2011­2012 cho th y

ỷ ệ ả ự ế t gi m thính l c chi m 63,7% [12]. l

ề ắ ẩ ệ * Các b nh v  m t b m sinh

ề ắ ẩ ệ ễ ắ ẩ Các b nh v  m t b m sinh ở ẻ  tr ể    nhi m, m c rubella b m sinh đi n

ế ể ệ ấ ỷ ả hình và chi m t ụ ỷ ệ cao nh t là b nh đ c thu  tinh th . Tác gi l Nazme và

ẻ ắ ự ẩ ấ ợ ổ ộ c ng s  (2015) t ng h p các bài báo cho th y tr  m c rubella b m sinh có

ụ ể ỷ 25% đ c thu  tinh th   [11].

ề ắ ẩ ệ ặ ậ ệ M c dù v y các b nh v  m t b m sinh là khá khác bi t trong các

ể ẻ ầ ễ ắ ẩ qu n   th   tr nhi m,   m c   rubella   b m   sinh   khác   nhau.   Nghiên   c u   t ứ ạ   i

ứ ạ ỹ ộ ừ Ấ Philadelphia, M  năm 1951­1965; nghiên c u t i Madurai,  n Đ  t năm

ừ ế ề ế ệ ả 1993­2001 và t ề ắ    năm 1999 đ n năm 2006 đ u cho k t qu  các b nh v  m t

ế ẻ ứ ắ ẩ ẩ b m   sinh   chi m   100%   tr m c   rubella   b m   sinh   [16].   Nghiên   c u   t ạ   i

ể ỷ Indonesia năm 2017 cho th y t ấ ỷ ệ ụ  l đ c thu  tinh th  là 72,7% [96]. Trong

ứ ạ ữ ế khi đó các nghiên c u t i London, Anh nh ng năm 1966­1968 cho k t qu ả

ề ắ ẩ ẻ ắ ẻ ắ ệ tr  m c các b nh v  m t b m sinh là 12% tr  m c rubella; nghiên c u t ứ ạ   i

ữ ế ả New South Wales,  Úc nh ng năm 1964­1973 cho k t qu  là 16% tr ẻ ị   b

ề ắ ẩ ữ ệ ố ẻ ắ b nh v  m t b m sinh trong s  nh ng tr ẩ  m c rubella b m sinh; nghiên

ữ ừ ệ ả ứ ạ c u t i Italy, Tây Âu nh ng năm t ế  1970­1977 cho k t qu  các b nh v ề

ẻ ắ ứ ạ ữ ế ắ ẩ m t chi m 26% nh ng tr  m c rubella b m sinh; nghiên c u t i Calcutta,

Ấ ữ ấ ộ ẻ ắ n Đ  nh ng năm 1970­1975 cho th y tr ẩ  m c rubella b m sinh có các

ề ắ ẩ ứ ạ ệ ữ ỹ b nh v  m t b m sinh là 27%; nghiên c u t ế   i M  nh ng năm 1950 đ n

ấ ỷ ệ ẻ ắ ề ắ ế ệ ẩ 1980 cho th y t l các b nh v  m t chi m 27% tr  m c rubella b m sinh

[16].

ệ ứ ạ ộ ạ  T i Vi t Nam, nghiên c u t i Hà N i năm 2011­2012 cho th y t ấ ỷ ệ l

ườ ề ắ ứ ạ ệ ụ ả ệ ấ b t th ng v m t là 46,9% [12]. Nghiên c u t i b nh vi n Ph  s n Trung

ươ ẻ ấ ắ ẩ ng cho th y tr  sinh ra m c CRS, t ỷ ệ  l ụ    tăng nhãn áp b m sinh là 12%, đ c

ắ ố ể ỷ ạ thu  tinh th  44%, viêm s c t võng m c 4% [15]. Trong khi đó theo WHO, t ỷ

ể ế ắ ẩ ả ổ ố ỷ ệ ụ l đ c thu  tinh th  chi m kho ng 35% t ng s  ca m c rubella b m sinh

[24], [90].

ấ ườ ề ắ ượ ậ Ngoài ra, các b t th ng v  m t còn đ c ghi nh n theo Gupta và

ở ẻ ắ ộ ứ ệ ể ự ộ c ng s  (2017) ấ   ẩ  tr  m c h i ch ng rubella b m sinh còn có bi u hi n b t

ườ ế ệ ề ổ ế ế ệ ắ th ng v  tuy n l , trong đó ph  bi n là t c tuy n l [97].

ệ ạ ẩ * Các b nh tim, m ch b m sinh

ả ề ỷ ệ ệ ứ ế ế ả Nhìn chung các k t qu  nghiên c u cho k t qu  v  t b nh tim l

ễ ắ ấ ẩ ạ m ch ở ẻ  tr nhi m, m c rubella b m sinh là r t khác nhau. Theo Simons

ờ ỳ ứ ế ổ ợ ầ ậ (2016) t ng h p 6 nghiên c u thu n t p th i k  mang thai cho k t qu  t ả ỷ ệ   l

ứ ệ ế ẩ ạ ổ ợ các b nh tim m ch b m sinh chi m 31%, và t ng h p 7 nghiên c u tr ườ   ng

ầ ậ ở ườ ẻ ơ ợ ượ ằ ẳ ợ h p và thu n t p các tr ng h p tr  s  sinh đ ị c kh ng đ nh b ng xét

ả ẻ ắ ắ ệ ệ ế ấ ạ ẩ nghi m, cho th y k t qu  tr  m c rubella b m sinh m c b nh tim m ch là

46% [16].

ứ ạ ữ ế ỹ Nghiên c u t i California, M  trong nh ng năm 1958­1966 cho k t qu ả

ẻ ứ ẩ ắ ạ ắ tr m c   rubella   b m   sinh   thì   100%   m c   tim   m ch.   Nghiên   c u   t ạ   i

ỹ ừ ả ẻ ắ ế ế ẩ Phialdelphia, M  t 1951 đ n 1965 cho k t qu  tr  m c rubella b m sinh có

ứ ạ ệ ắ ạ ẩ 91%   m c   b nh  tim  m ch  b m  sinh   [16].  Nghiên  c u  t ủ   i  Indonesia   c a

ế ấ ẩ Herini (2017) cho th y tim b m sinh chi m 45,5%  [96].

ứ ạ ừ Trong khi đó, nghiên c u t i London, Anh t ế  năm 1966 đ n năm 1968

ả ẻ ị ệ ế ắ ạ ẩ ế cho k t qu  tr em m c rubella b m sinh b  b nh tim m ch chi m 6%.

ứ ạ ừ ữ ế ế Nghiên c u t i Italy, Tây Âu t nh ng năm 1970 đ n năm 1977 cho k t qu ả

ẻ ắ ị ệ ề ạ ẩ ố trong s  các tr  m c rubella b m sinh có 15% b  b nh v  tim m ch. Nghiên

ữ ế ậ ả ứ ạ c u t ố ẻ ắ   i Fukuoka, Nh t nh ng năm 1965­1985 cho k t qu  trong s  tr  m c

ẻ ị ệ ẩ ạ rubella có 19% tr  b  b nh tim m ch b m sinh [16].

ệ ứ ế ả ạ ộ ạ T i Vi t Nam, k t qu  nghiên c u năm 2011­2012 t ấ   i Hà N i cho th y

ỷ ệ ệ ẩ ở ẻ ắ ẩ t b nh tim b m sinh l nhóm tr  m c rubella b m sinh là 63,7% [12].

ứ ạ ệ ụ ả ệ ươ Nghiên c u t i b nh vi n ph  s n Trung ng năm 2012 trên 25 đ i t ố ượ   ng

ẩ ắ ỷ ệ ấ ườ ế ạ m c rubella b m sinh t b t th l ng tim m ch chi m 72% [15].

ể ặ ạ ố ả ộ ệ Đ c đi m phân b  các b nh tim m ch theo tác gi Nazme và c ng s ự

ở ẻ ắ ế ạ ạ ả ầ (2015) ố   ố  tr  m c CRS có kho ng 60% r i lo n tim m ch, h u h t các r i

ệ ẹ ế ế ệ ạ ạ ạ ộ ố ộ   lo n tim m ch là b nh còn  ng đ ng m ch, ti p đ n là b nh h p đ ng

ủ ế ế ế ạ ạ ổ ổ ộ ế   m ch ph i và các nhánh c a đ ng m ch ph i, ti p đ n là khi m khuy t

ị ậ ề ậ ặ ư ẹ ộ vách ngăn tim, m c dù v y có nhi u d  t ạ   t khác nh  h p van đ ng m ch

ủ ẹ ủ ứ ắ ạ ộ ị ệ ố   ch , ch ng Fallot, phình đ ng m ch ch , h p van ba lá, t c v  trí h  th ng

ự ứ ạ ộ m ch máu khác [11]. Theo Sugishita Y và c ng s  (2015) nghiên c u 16 tr ẻ

ạ ẩ ả ậ ắ ơ s  sinh m c rubella t i Tokyo Nh t B n cho th y t ấ ỷ ệ ệ  l b nh tim b m sinh

ệ ẹ ế ệ ạ ố ộ ộ   chi m 75%, trong đó, b nh còn  ng đ ng m ch 56,3%, b nh h p đ ng

ế ệ ạ ấ ổ ườ ợ m ch ph i 12,5%, b nh thông liên th t chi m 1 tr ệ   ng h p (6,3%), b nh

ủ ạ ộ ườ ợ ẹ h p eo đ ng m ch ch  1 tr ng h p (6,3%) [93]. Nghiên c u t ứ ạ ệ   i b nh

ệ ươ ẹ ấ ạ ộ ụ ả vi n ph  s n Trung ổ   ệ ng năm 2012 cho th y b nh h p đ ng m ch ph i

ế chi m 56% [15].

ươ ứ ổ : Theo T  ch c y t ế ế ớ ở ẻ ơ i th  gi ắ    s  sinh m c tr ổ *T n th ng não

ớ ế ắ ả rubella có t i 10­20% m c viêm màng não [13], [14]. Theo k t qu  nghiên

ủ ệ ố ươ ứ c u c a Peckham (1972) trong s  45 b nh nhi d ớ ng tính v i kháng th ể

ạ ẩ ườ ế ợ rubella, b i não b m sinh có 1 tr ng h p chi m 2,22%  [18].

ể ặ ả ị ễ ọ ẻ ắ ẩ B ng 1.. Đ c đi m d ch t h c lâm sàng tr  m c rubella b m sinh

ố ỷ ệ T  l % ghi ể ệ Bi u hi n lâm sàng

ế ế ả ả Gi m kh  năng nghe Khi m khuy t tim S  nghiên c uứ 10 9 Ch  đủ ề  nghiên c uứ 68/113 (60%) 46/100 (46%) nh n ậ 80­90% ­

ố ỷ ệ T  l % ghi ể ệ Bi u hi n lâm sàng

ạ S  nghiên c uứ 3 Ch  đủ ề  nghiên c uứ 9/45 (20%) nh n ậ 30%

3 25% 6/49 (12%)

ầ

ơ

13/49 (27%) 16/65 (25%) 5/22 (23%) 13/67 (19%) 11/65 (17%) Hi mế 35% 50%­85% 10­20% 5­10% 3 3 2 6 5

ậ 2/15 (13%) 10­20% 2

B nh m m x ng

ệ 10­20% 10­20% 35% 3 3 3

5/49 (10%) 3/43 2/44 (5%) ộ ự ồ ố ộ Còn  ng đ ng m ch ổ   ạ ộ ẹ H p đ ng m ch ph i ngo i viạ ỏ ứ Ch ng đ u nh ể ỷ ụ Đ c thu  tinh th ẹ Nh  cân s  sinh Gan, lách to Phát ban ể Ch m phát tri n tâm th nầ Viêm màng não ươ ệ ề ạ B nh võng m c Ngu n: WHO (2008) và Reef và c ng s  (2000)  [13], [14]

ể ấ ự ẻ ễ ể ẩ ầ ắ 1.2.3.3. S  phát tri n th  ch t, tâm th n tr  nhi m m c rubella b m

sinh

ứ ạ Ấ ẻ ướ ộ ườ Nghiên c u t i  n Đ  trên 51.548 tr  d ổ ấ i 5 tu i b t th ậ   ng và ch m

ẻ ẻ ế ể ắ phát tri n, có đ n 2,1% (10,90 tr ) là nghi m c CRS. Trong đó, 299 tr  đã

ượ ẻ ượ ẳ ắ ị ẳ ị đ c kh ng đ nh lâm sàng m c CRS và 46 tr  đ ằ   c kh ng đ nh CRS b ng

ệ xét nghi m [95].

ứ ạ ệ ả Nghiên c u t i Khánh Hoà, Vi ủ t Nam c a tác gi ộ    Toizumi M và c ng

ẻ ấ ố ượ ẻ ự s  (2017) cho th y trong s  20 tr  CRS đ ế c đánh giá có đ n 19 tr  (95%)

ướ ứ ườ ể ề ặ d i m c bình th ng v  phát tri n theo thang đo ASQ ho c theo thang đo

Ở ẻ ể ậ ỷ ệ ả ể ả Denver II. 19 tr ch m phát tri n thì t gi m thi u kh  năng nghe l

ề ề ắ ẩ ế ấ ộ ấ chi m 58% và 37% có ít nh t m t v n đ  v  m t b m sinh, trong 20 tr ẻ

ượ ẻ ượ ầ ủ đ c đánh giá không có tr  nào hoàn thành đ c đ y đ  bài đánh giá và cho

ấ ấ ả ề ể ậ th y t t c  đ u ch m phát tri n [17].

ự ủ ể ế ả ờ ộ K t qu  đánh giá c a Toizumi M và c ng s  (2017) th i đi m năm

ấ ườ ề ề ấ ấ ể 2013 đi m b t th ế   ng thang đo ASQ cho th y 82% có v n đ  v  giao ti p,

ề ề ờ ấ ế ớ ữ   ả và v i thang đo Denver II cho k t qu  72% nghi ng  v n đ  v  ngôn ng .

ạ ể ờ ỷ ệ ẻ ứ ượ Đánh giá t i th i đi m năm 2015, t tr  không đáp  ng đ l ự   c lĩnh v c

ữ ở ầ ượ ngôn ng thang đo ASQ và thang đo Denver II l n l t là 85% và 69%.

ỷ ệ ạ ề ả ế ấ ộ ở ự ề T  l không đ t v  gi i quy t v n đ  và lĩnh v c cá nhân­xã h i thang

ươ ứ ề ớ đo ASQ đã tăng lên (t ng  ng v i 69% và 69%). Đánh giá v  quá trình

ể ở ữ ẻ ừ ẻ ế ả phát tri n nh ng tr  này, so sánh 10 tr  t 2013 đ n 2015, tác gi Toizumi

ấ ộ ượ ầ ạ ầ ự M và c ng s  cho th y tr ẻ ượ  v t qua đ ư   c l n đánh giá đ u đ t nh ng

ạ ở ầ ự ề ả ề ở không đ t l n đánh giá sau v  lĩnh v c gi ế ấ i quy t v n đ ; ẻ  3 tr  khác

ượ ư ầ ầ ượ ự ươ qua đ ạ c đánh giá l n đ u đ t nh ng không qua đ c lĩnh v c t ng tác

ộ cá nhân­xã h i [17].

ể ồ ể ở ẻ ắ ạ ạ Bi u đ  1..Tình tr ng phát tri n tr  m c CRS t i Khánh Hoà

ự ồ ộ Ngu n: Toizumi M và c ng s  (2017) [98] [17].

ổ ự ỷ ở ẻ ắ ẩ ẻ ể ạ Ph  t tr  m c rubella b m sinh k : 17 tr không đ t đi m ASQ

ặ ượ ử ụ ho c Denver II đ c đánh giá s  d ng thang đo M­CHAT năm 2013 và 7

ờ ắ ố ổ ự ỷ ạ ố (41%) trong s  đó nghi ng  m c r i lo n ph  t k  [17]

ế ậ ệ ở ẻ ắ ẩ Khuy t t t trí tu tr  m c rubella b m sinh:

ự ứ ộ ợ ổ Theo Simons và c ng s  (2016) t ng h p 6 nghiên c u thu n t p t ầ ậ ừ

ờ ỳ ả ỷ ệ ế ể ậ th i k  mang th ế ai cho k t qu  t ch m phát tri n trí tu  chi m 6%, và

ứ ợ ườ ầ ậ ở ợ ườ ổ t ng h p 7 nghiên c u tr ng h p và thu n t p các tr ợ ng h p tr  s ẻ ơ

ượ ả ỷ ệ ệ ế ẳ ằ ấ ị sinh đ c kh ng đ nh b ng xét nghi m, cho th y k t qu  t l ậ    ch m

ự ế ể ệ ế ậ ệ phát tri n trí tu  là 40% [16]. Th c t thì khuy t t t trí tu  khác nhau ở

ứ ể ầ các qu n th  nghiên c u khác nhau.

ứ ạ ế ế ả ỹ Nghiên c u t i Oklahoma, M  năm 1958 đ n 1965 cho k t qu  trong

ế ậ ẻ ẩ ệ ố ẻ ắ s  tr  m c rubella b m sinh có 74% tr  khuy t t t trí tu ; nghiên c u t ứ ạ   i

ấ ở ẻ ắ ẩ ế ỹ New York, M  năm 1951 đ n 1980 cho th y tr  m c rubella b m sinh có

ậ ứ ạ ệ ỹ ế t ế đ n  66%   khuy t t trí tu ;ghiên c u t i M  năm 1950­1980 ở ẻ ắ    m c tr

ế ậ ẻ ẩ ệ ế rubella b m sinh có 62% tr  khuy t t t trí tu  [16]. Tuy nhiên, các k t qu ả

ạ ế ậ ế ả ệ ấ ề ứ nghiên c u khác l i cho k t qu  khuy t t ơ t trí tu  th p h n nhi u. Nghiên

ế ấ ứ ạ c u t ẻ ắ   i British Columbia, Canada năm 1956 đ n 1968 cho th y có 4% tr  m c

ế ậ ẩ ứ ạ ệ rubella b m sinh khuy t t t trí tu . Nghiên c u t i Portland, Oregon, M  t ỹ ừ

ẻ ắ ế ậ ế ế ẩ ả 1964 đ n năm 1966 cho k t qu  11% tr  m c rubella b m sinh khuy t t t trí

ứ ạ ệ Ấ ế ấ ộ tu . Nghiên c u t i Calcutta,  n Đ  năm 1970 đ n 1975 cho th y có 15% tr ẻ

ế ậ ẩ ắ ắ m c rubella b m sinh m c khuy t t ệ t trí tu  [16]

ố ạ ầ ứ ạ ậ Nghiên c u t ả   i Tokyo Nh t B n ạ Các d ng r i lo n tâm th n khác:

ả ắ ố ẩ ủ c a tác gi Sugishita Y cho th y t ấ ỷ ệ ẻ  l tr ạ    rubella b m sinh m c r i lo n

ả ổ ủ ế ế ầ ợ tâm th n chi m 6,3%  [93]. Theo k t qu  t ng h p các bài báo c a Nazme

ộ ở ẻ ắ ắ ố ầ ạ ự và c ng s  (2015) tr  m c CRS có 13% m c r i lo n tâm th n [11]

ữ ể ằ ặ ị ễ ọ ở Chúng tôi nghĩ r ng, nh ng đ c đi m d ch t h c lâm sàng ầ    các qu n

ứ ạ ể ể ố th  nghiên c u t i các qu c gia khác nhau có th  là nguyên nhân c a s ủ ự

ệ ấ ớ ạ ệ ộ ố ứ khác bi t r t l n này. T i Vi t Nam đã có m t s  nghiên c u v  m t s ề ộ ố

ị ễ ọ ẻ ắ ẩ ậ ể ặ đ c đi m d ch t ứ    h c tr  m c rubella b m sinh. Tuy v y, các nghiên c u

ư ư ủ ư ể ệ ầ ặ hi n nay ch a đánh giá đ y đ  các đ c đi m lâm sàng cũng nh  ch a đánh

ề ố ầ ở ẻ ể ễ ạ ắ ấ giá quá trình phát tri n, v n đ  r i lo n tâm th n tr  nhi m, m c rubella

ề ặ ể ậ ấ ị ễ ọ ứ ẩ b m sinh. Do v y, nghiên c u v n đ  đ c đi m d ch t h c lâm sàng tr ẻ

ấ ầ ắ ế ỉ ụ ụ ừ m c rubella là r t c n thi t, không ch  ph c v  công tác phòng ng a mà còn

ế ậ ươ ế ậ ệ ẻ ể ề ị thi t l p các ch ng trình can thi p giúp tr  khuy t t t có th  đi u tr , hoà

ậ ộ ồ ở ườ nh p c ng đ ng, tr  thành ng ộ . i có ích cho gia đình và xã h i

Ữ

Ể

Ễ

Ở Ẹ

Ờ 1.3.   LIÊN   QUAN   GI A   TH I   ĐI M   NHI M   RUBELLA

M   THEO

Ớ Ị Ậ

Ờ Ỳ

Ạ

Ệ

TH I K  MANG THAI T I D  T T/ TÌNH TR NG B NH LÝ DO

Ễ

Ở

NHI M RUBELLA

THAI NHI

ơ ế ế ế 1.3.1. C  ch  rubella gây ra các khi m khuy t, d  t ị ậ ở t thai nhi

ể ả ờ ừ ẹ ầ Trong kho ng th i gian phát tri n bào thai t ễ    3­8 tu n, bà m  nhi m

ế ớ ề ế ế ầ ộ RV là nguyên nhân gây ra nhi u khi m khuy t mà tác đ ng g n h t t i các

ể ế ẻ ậ ả ẩ ơ c  quan và gây ra h u qu  có th  là ch t thai, s y thai, đ  non [34]. Lý do

ặ ự ủ ế ệ ả ả ch  y u hàng rào b o v  nhau thai không có kh  năng ngăn ch n s  lây

ệ ủ ự ế ể ế ề ờ truy n tr c ti p virus sang thai nhi vào th i đi m mà ch  phòng v  c a thai

ỉ ư ứ ủ ề ễ ả ỏ ị ạ   ể nh  ch a có đ  kh  năng đi u hòa đ  tránh kh i đáp  ng mi n d ch có h i

[40].

ộ ố ậ ộ ượ ứ ề ấ Dù m t s  mô hình đ ng v t đã đ c đ  xu t trong nghiên c u lây

ứ ề ề ế truy n RV [99], [100], các nghiên c u v  dòng t ấ ơ ế ế    bào cho th y c  ch  ch t

ế ị ả ậ ưở ươ t bào theo l p trình b   nh h ng do RV [101], và t ớ   ữ ng tác gi a RV v i

ế ự ề ể ỉ protein P90 và các protein t bào đi u ch nh s  phát tri n (retinoblastoma

ỳ ế ự ị ị protein quy đ nh chu k  t bào; protein citron­K kinase  quy đ nh s  phân

ấ ị ệ ể ấ ườ ở bào) có th  đóng vai trò nh t đ nh trong vi c gây b t th ng hình thái thai

ế ặ ậ ở ườ ắ ẩ ợ nhi [102]. M c dù v y, đ n nay các tr ng h p m c rubella b m sinh

ư ệ ế ộ ch a phát hi n đ t bi n gen nào  [103].

ầ ủ ố ơ ế   Cu i 3 tháng đ u c a bào thai, quá trình phát sinh các c  quan cũng k t

ứ ễ ế ị ế thúc. Trong 3 tháng ti p theo, bào thai đáp  ng mi n d ch trung gian t bào

ượ ự ệ ể ầ ờ ồ ể ị và th  d ch đ c hoàn thi n d n và đ ng th i cũng có s  di chuy n th ụ

ủ ủ ệ ế ẹ ả ặ ộ đ ng c a IgG đ c hi u kháng rubella c a bà m  sang thai nhi, k t qu  làm

ứ ễ ầ ấ ả ạ ẩ ộ gi m t n su t và m c đ  nhi m b m sinh và nguy h i cho bào thai  [19],

[40].

ễ ở ườ Theo Dontigny (2008) nhi m rubella thai nhi qua đ ng máu t ừ ẹ   m

ệ ổ ở ờ sang con có t ỷ ệ  l ề ấ  lây truy n r t khác bi t theo tu i thai ể  th i đi m bà m ẹ

ệ ố ễ ễ ạ nhi m rubella. Sau khi thai nhi nhi m, rubella lây qua h  th ng m ch máu

ạ ế ể ổ ủ c a thai nhi đang phát tri n, là nguyên nhân gây ra t n h i t ạ  bào m ch máu

ụ ộ ố ớ ế ế ổ ứ ể ẫ d n đ n thi u máu c c b  đ i v i các t ch c đang phát tri n [104].

ứ ộ ả ưở ờ ỳ ủ ễ 1.3.2. M c đ   nh h ng c a nhi m rubella theo th i k  bào thai

ự ẹ ễ ộ Theo Dontigny và c ng s  (2008), khi m  nhi m rubella trong 3 tháng

ế ễ ả ầ ố ầ đ u, thai nhi có t ỷ ệ  l nhi m g n 80%, gi m xu ng 25% sau 3 tháng ti p theo

ạ ố ừ ở ớ ở và tăng l ivào 3 tháng cu i, t 35% ầ  27­30 tu n thai t i 100% ầ  36 tu n thai.

ơ ủ ễ ở ờ ẹ ậ Nguy c  c a khuy t t ế ậ ượ t đ c ghi nh n là 90% khi m  nhi m ể    th i đi m

ổ ướ ở ở ầ tu i thai tr ầ c 11 tu n, 33% ầ  11­12 tu n, 24% 15­16 tu n và 0% sau 16

ầ tu n  [104].

ụ ữ ắ ở ẻ ầ ầ ỳ Khi ph  n  mang thai m c rubella 11 tu n đ u thai k , 90% tr  sinh

ắ ộ ứ ẩ ẩ ra còn s nố g m c h i ch ng rubella b m sinh. Sau đó, t ỷ ệ  l rubella b m sinh

ỉ ủ ế ế ầ ả ặ ố gi m xu ng 17­18 tu n thai; khi đó ch  ch  y u gây đi c và cũng ít g p. Tái

ễ ở ẹ ể ặ ễ ở ả nhi m rubella ư  m  cũng có th  g p, nh ng ngay c  khi nhi m ạ    giai đo n

ề ế ế ế ơ ớ s m mang thai, t ỷ ệ  l truy n sang con cũng hi m và nguy c  khi m khuy t do

ỉ ướ ẩ rubella b m sinh ch  d i 5% [104].

ờ ể ơ ộ ứ ẩ Hình 1.. Nguy c  h i ch ng rubella b m sinh theo th i đi m thai bà

ễ ẹ ắ m  nhi m, m c rubella

ồ Ngu n: Miller 1982  [19]

ụ ữ ở ứ ự ộ Theo Miller và c ng s  (1982) nghiên c u trên 1000 ph  n các giai

ế ụ ượ ụ ữ ạ đo n trong quá trình mang thai, 40% ph  n  mang thai ti p t c đ c theo

ẻ ơ ượ ụ ữ ễ ề ị dõi các tr  s  sinh đ c theo dõi v  lâm sàng và mi n d ch. Ph  n  mang

ễ ầ ầ ỏ ị thai và ban đ  trong 12 tu n đ u tiên có 80% thai nhi b  nhi m rubella và có

ị ắ ị ậ ẩ ầ ữ 69% b  m c d  t t b m sinh. Vào tu n 13­14 t ỷ ệ  l ố    là 54%, vào gi a và cu i

ễ ẻ ượ ớ ỳ k  thai là 25%. Các tr  nhi m rubella đ c theo dõi 2 năm so v i các tr ẻ

ữ ế ế ễ ả ở không nhi m rubella. Nh ng khi m khuy t do rubella x y ra ữ  nh ng tr ẻ

ễ ị ướ ấ ườ ế ề ẩ em b  nhi m tr ầ c 11 tu n (b t th ng v  tim b m sinh và đi c) và 35%

ữ ẻ ắ ệ ạ ế ầ ầ ơ nh ng tr m c b nh t ế   i 13­16 tu n (đi c đ n thu n). Không có khi m

ượ ấ ở ễ ẻ ầ ế khuy t nào đ c tìm th y 63 tr  nhi m rubella sau 16 tu n [19].

ẻ ẩ ơ ở ẹ ễ ễ Tr  có nguy c  nhi m rubella b m sinh nhóm có m  nhi m rubella

ạ ớ ơ ở ẹ ễ ạ ộ giai đo n s m cao h n ơ    nhóm có m  nhi m rubella giai đo n mu n h n.

ề ượ ể ệ ủ ứ ế ả ộ Đi u đó đ c th  hi n qua k t qu  nghiên c u c a Peckham và c ng s ự

ượ ể ệ ở ả ướ (1972) [18], đ c th  hi n b ng 1.3 d i đây:

ờ ể ơ ẻ ễ ả ẩ ẹ   B ng 1. Nguy c  tr  nhi m rubella b m sinh theo th i đi m m  có

ờ ỳ ể ệ ẻ bi u hi n phát ban trong th i k  mang thai tr

ố ẻ ổ T ng s  tr ầ ươ D ng tính kháng thể   trở ẻ rubella Tu n thai   ẹ m  phát ban

ố ượ ố ượ S  l ng T  l %ỷ ệ S  l ng T  l %ỷ ệ

0­8 tu nầ 12/16 75,0 14/27 51,8

9­12 tu nầ 23/44 52,3 24/67 35,8

13­16 tu nầ 7/38 18,4 7/73 9,6

17­20 tu nầ 3/18 16,7 4/40 10,0

≥20 tu nầ 0/2 ­ 1/11 10,0

ự ồ ộ (Ngu n Peckham và c ng s  1972 [18])

ự ộ ạ ứ Theo Ohkusa Y và c ng s  (2014) t ơ ộ i Anh, nguy c  h i ch ng rubella

ở ẻ ễ ẹ ở ầ ở ầ ẩ b m sinh tr  khi m  nhi m rubella tu n thai ≤10 là 90%, tu n thai 11­

ở ầ ở ầ ạ ỹ 12 là 33%, tu n thai 13­14 là 11%, tu n thai ≥17 là 0%. T i M , nguy c ơ

ứ ẩ ẹ ở ầ ộ h i ch ng rubella b m sinh ở ẻ  tr ễ  khi m  nhi m rubella tu n thai ≤4 là

ở ầ ở ầ ở ầ 70%, tu n thai 5­8 là 40%, tu n thai 9­12 là 25%, tu n thai 13­16 là

ở ầ 40%, tu n thai ≥17 là 8% [20].

ủ ộ ẩ ộ ở ẻ ơ ờ ứ Tác đ ng c a h i ch ng rubella b m sinh ể    tr  s  sinh theo th i đi m

ễ ẹ ầ ậ ả ạ tu n thai m  nhi m rubella khác nhau, gây h u qu  lên các d ng khuy t t ế ậ   t

ứ ở ạ ớ ủ ữ là khác nhau theo các nghiên c u. Trong đó, nh ng gia đo n s m c a bào

ế ậ ễ ẹ ơ ẹ ễ ơ thai, m  nhi m rubella thì nguy c  khuy t t t cao h n m  nhi m rubella

ể ờ ở ả ạ ộ ơ th i đi m bào thai giai đo n mu n h n (b ng 1.4).

ế ậ ơ ả ạ ờ ể ẹ B ng 1.. Nguy c  các d ng khuy t t ễ   t theo th i đi m m  nhi m

rubella

ố T ng sổ

D ngạ   khuy t t ế ậ t

ờ ể   Th i đi m ầ   tu n thai m  ẹ nhi mễ   rubella

0­8 tu nầ   9­16 tu nầ   17­20 tu nầ

ả 16(36%) 28(62%) 1(2%) 45 (61%) ự ơ   Gi m thính l c đ n thu nầ

ỉ ắ ẩ Ch  m c tim b m sinh 5(71%) 2 (29%) 0 7 (9%)

ắ ẩ ỉ ắ Ch  m c m t b m sinh 1 (100%) 0 0 1 (1%)

ự Thính l c+tim 7 (78%) 2(22%) 0 9 (12%)

ắ ự Thính l c + m t 2 (67%) 1 (33%) 0 3(4%)

Tim + m tắ 3(60%) 2 (40%) 0 5 (7%)

ự ắ Thính l c + tim + m t 3 (75%) 1 (25%) 0 4 (5%)

T ngổ 37 (50%) 36 (49%) 1 (1%) 74(100%)

ự ồ ộ ổ ợ (Ngu n theo Simons và c ng s  (2016) t ng h p [16])

ơ ả ế ặ ẩ ả ổ ế ợ ự Nguy c  gi m thính l c ho c đi c b m sinh ủ   : K t qu  t ng h p c a

ự ộ ở ẻ ắ ỷ ệ ả ự Simons và c ng s  (2014) thì m c CRS t tr ế    gi m thính l c chi m l

ấ ớ ế ở ẹ ắ ẻ cao nh t v i 61/74 ca chi m 82%. Trong đó, nhóm tr  có m  m c rubella

ở ờ ự ể ầ ả ẩ ố ỳ th i đi m thai k  0­8 tu n s  ca gi m thính l c b m sinh là 28/74 ca

ầ ố ẻ ẹ ễ ể ế ờ chi m 38%, nhóm tr  có m  nhi m rubella th i đi m thai 9­16 tu n s  ca

ự ẩ ẹ ắ ẻ ả ế gi m thính l c b m sinh là 32/74 chi m 43%, nhóm tr  có m  m c rubella

ự ẩ ể ầ ờ ố ế   ả th i đi m thai 17­20 tu n có s  ca gi m thính l c b m sinh là 1/74 chi m

1% [16].

ề ắ ẩ ệ ơ ệ Nguy c  các b nh v  m t b m sinh ề ắ ẩ : Các b nh v  m t b m sinh theo

ự ế ộ ổ ổ ợ Simons và c ng s  (2016) t ng h p thì có t ng 13/74 ca chi m 18%, trong

ẹ ắ ẻ ở ầ ắ ạ đó nhóm tr  có m  m c rubella ệ    giai đo n bào thai 0­8 tu n m c các b nh

ẹ ắ ẻ ế ề ắ ẩ v  m t b m sinh có 9/74 ca chi m 12%; nhóm tr  có m  m c rubella giai

ề ắ ẩ ệ ế ầ ắ ạ đo n thai 9­16 tu n m c các b nh v  m t b m sinh có 4/74 ca chi m 6%.

ườ ề ắ ẩ ệ ắ ợ ở ẻ Không có tr ng h p nào m c b nh v  m t b m sinh nhóm tr  có m ẹ

ắ ầ ạ m c rubella giai đo n thai ≥17 tu n [16].

ơ ệ ẩ ả ổ ủ ế ợ Nguy c  b nh tim b m sinh : Theo k t qu  t ng h p c a Simons và

ự ế ẻ ắ ẩ ộ c ng s  (2016) có 25/74 tr  CRS m c tim b m sinh chi m 34%. Trong đó ở

ẹ ắ ẻ ắ ầ ố ạ nhóm tr  có m  m c rubella giai đo n thai 0­8 tu n, thì có s  ca m c tim

ế ở ẹ ắ ẻ ạ ẩ b m sinh là 18/74 chi m 24%; nhóm tr  có m  m c rubella giai đo n thai

ế ầ ắ ẩ ố 9­16 tu n thì có s  ca m c tim b m sinh là 7/74 chi m 9% [16].

ơ ắ ế ậ ắ ẩ ượ Nguy c  m c các khuy t t t do m c rubella b m sinh đ c Peckham

ộ ượ ứ ứ ế ả ượ ự và c ng s  (1972) đ c minh ch ng qua k t qu  nghiên c u, và đ c th ể

ệ ở ả ướ hi n b ng 1.5. d i đây:

ế ậ ẩ ớ ơ ễ ả ẩ B ng 1.. Nguy c  nhi m rubella b m sinh v i các khuy t t t b m sinh

ờ ể ẹ ị ầ theo th i đi m tu n thai m  b  phát ban

ờ ể ẹ ị ầ Th i đi m tu n thai m  b  phát ban

Khi mế   khuy tế 0­4 5­8 9­12 13­16 17­20 21­24 T nổ g

ể Kháng th  rubella (+)

ế ­ 2 11 ­ ­ ­ 13 ệ Đi c + b nh lý võng m cạ

ế ẩ Đi c + Tim b m sinh ­ 2 ­ ­ ­ ­ 2

ỉ ắ ế Ch  m c đi c 1 3 7 6 1 ­ 18

ỉ ắ ệ Ch  m c b nh lý ­ 3 5 1 2 ­ 11 võng m cạ

ạ Tăng nhãn áp+b i não ­ 1 ­ ­ ­ ­ 1

T ngổ 11 23 1 7 3 ­ 45

ể Kháng th  rubella (­)

ế ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ệ Đi c + b nh lý võng m cạ

ế ẩ Đi c + Tim b m sinh ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­

ỉ ắ ế Ch  m c đi c ­ 1 ­ ­ ­ 1 2

ỉ ắ ệ Ch  m c b nh lý ­ 1 1 ­ 1 ­ 3 võng m cạ

T ngổ 2 1 ­ 1 1 5

ự ồ ộ (Ngu n: Peckham và c ng s  (1972) [18])

ứ ủ ự ế ả ộ ấ ả   K t qu  nghiên c u c a Peckham và c ng s  (1972) đã cho th y  nh

ưở ế ậ ẩ ủ ế ễ ở ẻ h ẩ ng c a nhi m rubella b m sinh đ n các khuy t t t b m sinh tr  theo

ờ ỳ th i k  mang thai.

ấ ả ứ ừ ế ả ưở T  các k t qu  nghiên c u đã cho th y  nh h ễ   ệ ủ ng rõ r t c a nhi m

ở ẹ ớ ặ rubella ờ ỳ  m  theo th i k  bào thai t ứ   ậ i thai nhi. M c dù v y, các nghiên c u

ủ ể ề ệ ế ạ ầ ủ   ư ẫ v n còn có nhi u h n ch , đó là ch a đánh giá đ y đ  các bi u hi n c a

ứ ờ ở ẻ ặ ộ h i ch ng rubella theo th i gian sau sinh tr . M t khác, cho đên nay t ạ   i

ệ ề ố ữ ứ ư ể ẫ ờ Vi t Nam v n ch a có nghiên c u nào v  m i liên quan gi a th i đi m m ẹ

ễ ở ờ ỳ ệ ạ ở nhi m rubella ớ  th i k  mang thai v i tình tr ng b nh lý thai nhi và tr ẻ

ứ ộ ả ứ ữ ầ ỏ ưở nh  sau sinh. C n nh ng nghiên c u đánh giá m c đ   nh h ờ   ủ ng c a th i

ờ ỳ ễ ẻ ẹ ế ể đi m m  nhi m rubella trong th i k  mang thai đ n thai nhi và tr  nh , t ỏ ừ

ế ượ ờ ỳ ừ ễ đó có các chi n l c phòng ng a nhi m rubella trong th i k  mang thai,

ư ệ ư ấ ự ả ằ ọ ợ cũng nh  các bi n pháp t v n l a ch n phá thai phù h p nh m gi m gánh

ố ệ ừ ạ ộ ứ ặ n ng cho gia đình và xã h i. Bên c nh đó, các s  li u t nghiên c u đó s ẽ

ơ ở ệ ề ươ ứ ụ ồ là s  s  trong vi c đ  ra các ch ng trình ph c h i ch c năng cho tr ẻ

ế ậ ễ ắ ẩ ẻ ể ể khuy t t t do nhi m, m c rubella b m sinh, giúp tr có th  phát tri n và

ữ ậ ộ ở ườ ộ hoà nh p xã h i, tr  thành nh ng ng i có ích cho xã h i.

ươ

Ch

ng 2

Ố ƯỢ

ƯƠ

Ứ

Đ I T

NG VÀ PH

NG PHÁP NGHIÊN C U

Ố ƯỢ

Ể

Ị

Ứ

Ờ 2.1. Đ A ĐI M, TH I GIAN VÀ Đ I T

NG NGHIÊN C U

ố ượ ứ 2.1.1. Đ i t ng nghiên c u

ượ ẻ ượ ứ ẹ ẩ ị Đối t ng nghiên c u là các bà m  và tr  đ ễ   c ch n đoán xác đ nh nhi m

ủ ể ệ ắ ẩ ẩ ị rubella, m c rubella b m sinh theo ti u chu n xác đ nh ca b nh c a CSTE năm

ỳ 2009 (Council of State and Territorial Epidemiologists) và CDC, Hoa K   [1]:

ẩ ự ọ 2.1.1.1. Tiêu chu n l a ch n

ắ ộ ứ ẩ ị a) Xác đ nh ca m c h i ch ng rubella b m sinh:

ờ ẻ ơ ệ ấ ắ ẩ ­ Các d u hi u nghi ng  tr  s  sinh m c rubella b m sinh khi tr  s ẻ ơ

ữ ệ ể ộ sinh có m t trong nh ng bi u hi n sau:

ể ệ ụ ẩ ỷ + Nhóm 1, bao g m: ồ Đ c thu  tinh th ; B nh tăng nhãn áp b m sinh;

ổ ế ẹ ệ ẩ ạ ố ộ ộ   ệ B nh tim b m sinh (ph  bi n là b nh còn  ng đ ng m ch và h p đ ng

ắ ố ự ệ ả ạ ổ ạ m ch ph i); Gi m thính l c; B nh s c t võng m c.

ế ấ + Nhóm 2, bao g m:  ồ ậ ầ   Ban xu t huy t da; Gan to; Vàng da; T t đ u

ể ệ ậ ỏ ươ ấ nh ; Ch m phát tri n; Viêm não, màng não; B nh x ng th u quang.

ể ắ ứ ế ể ệ ẻ ẩ ộ ấ   ­ Tr  có th  m c h i ch ng rubella b m sinh n u bi u hi n ít nh t 2

ệ ị ượ ấ d u hi u không xác đ nh đ c nguyên nhân ở Nhóm 1.

ể ắ ứ ế ể ệ ẻ ẩ ộ ấ   ­ Tr  có th  m c h i ch ng rubella b m sinh n u bi u hi n ít nh t 1

ấ ấ ấ d u hi u ệ ở Nhóm 1 và ít nh t 01 d u hi u ệ ở Nhóm 2.

ứ ệ ẳ ẩ ị ắ ộ ­ Xét nghi m kh ng đ nh m c h i ch ng rubella b m sinh

ệ ừ ệ ẫ + Phát hi n virus rubella t các m u xét nghi m lâm sàng.

ươ ể ớ ừ ẫ + D ng tính v i test kháng th  IgM rubella t ự   ế  m u huy t thanh d a

ệ ễ ặ ị trên mi n d ch enzym đ c hi u.

ươ ớ ớ ệ + D ng tính v i xét nghi m PCR v i virus rubella.

ệ ủ ự ệ ẻ ơ ể ở ứ ộ + Tr  s  sinh có s  hi n di n c a kháng th  rubella m c đ  cao và

ậ ượ ừ ẹ ờ ỳ ẻ ơ ứ ộ kéo dài h n m c đ  mà tr  nh n đ m  th i k  mang thai. c t

ẻ ễ ẩ b) Tr  nhi m rubella b m sinh (Congenital rubella infection ­CRI)

ẻ ơ ề ệ ệ ể ặ ấ Tr s  sinh không có bi u hi n lâm sàng ho c d u hi u v  rubella

ứ ư ệ ế ễ ằ ả nh ng có b ng ch ng nhi m rubella qua k t qu  xét nghi m:

ệ ừ ẫ ướ ọ ướ ể + Phát hi n virus rubella t các m u n c b t, n c ti u, máu.

ươ ể ớ ừ ẫ + D ng tính v i test kháng th  IgM rubella t ự   ế  m u huy t thanh d a

ệ ễ ặ ị trên mi n d ch enzym đ c hi u.

ươ ớ ớ ừ ế ệ + D ng tính v i xét nghi m PCR v i virus rubella t huy t thanh.

ệ ủ ự ệ ẻ ơ ể ở ứ ộ + Tr  s  sinh có s  hi n di n c a kháng th  rubella m c đ  cao và

ậ ượ ừ ẹ ờ ỳ ẻ ẳ ơ ứ ộ dai d ng h n m c đ  mà tr  nh n đ m  th i k  mang thai. c t

ắ ộ ẹ ễ ẩ ặ ứ c) Các bà m  có con m c h i ch ng rubella b m sinh ho c nhi m

ẩ rubella b m sinh

ẹ ắ ẩ ặ ộ ễ   ứ +Là các bà m  có con m c h i ch ng rubella b m sinh ho c nhi m

ẩ rubella b m sinh

ứ ồ + Đ ng ý tham gia nghiên c u.

ạ ừ ẩ 2.1.1.2. Tiêu chu n lo i tr

ứ ẹ ồ + Các bà m  không đ ng ý tham gia nghiên c u.

ườ ạ ể ỉ ố ứ ấ ợ + Tr ng h p m t liên l c đ  theo dõi các ch  s  nghiên c u

ầ ủ ẹ ệ ề + Không có đ y đ  thông tin v  bà m  và b nh nhi sau khi sinh.

ứ ị ể 2.1.2. Đ a đi m nghiên c u

ứ ượ ệ ạ ự ệ ớ ệ ồ ờ Nghiên c u đã đ c th c hi n t ự i 4 b nh vi n l n, đ ng th i có s

ụ ể ư ố ợ ủ ệ ệ ph i h p thêm c a 3 b nh vi n chuyên khoa, c  th  nh  sau:

ứ ượ ự ế ạ ế ệ ệ ệ ớ ­  Nghiên c u đ c ti n hành tr c ti p t i: B nh vi n Nhi t đ i Trung

ươ ụ ả ệ ệ ươ ệ ệ ệ ệ ng; B nh vi n Ph  s n Trung ng; B nh vi n Xanh Pôn; B nh vi n Nhi

ươ Trung ng.

ứ ượ ự ủ ợ ố ­   Nghiên   c u   đ c   s ph i   h p   đánh   giá   chuyên   môn   c a   03

ệ ệ ệ ệ ệ ị ễ ươ vi n/b nh vi n chuyên khoa:  Vi n V  sinh D ch t Trung ệ   ng; B nh

ệ ươ ệ ệ ọ ươ ắ vi n M t Trung ng; B nh vi n Tai Mũi H ng Trung ng.

ứ ờ 2.1.3. Th i gian nghiên c u

ứ ờ ượ ế ừ ế Th i gian nghiên c u đ c ti n hành t tháng 01 năm 2012 đ n tháng

12 năm 2017.

ƯƠ

Ứ

2.2. PH

NG PHÁP NGHIÊN C U

ế ế ứ 2.2.1. Thi t k  nghiên c u

ả ắ ầ ậ ế ợ ứ ứ Nghiên c u mô t c t ngang k t h p nghiên c u thu n t p theo dõi

ừ ờ ỳ ẹ ế ễ ắ ệ b nh nhi t khi m  nhi m, m c rubella th i k  mang thai đ n khi tr  đ ẻ ượ   c

ế ẻ ể ầ ổ ạ sinh ra và phát tri n trong giai đo n đ u đ n khi tr  48 tháng tu i.

ươ ứ ọ ẫ ỡ ẫ 2.2.2. C  m u và ph ng pháp ch n m u nghiên c u

ỡ ẫ ứ 2.2.2.1. C  m u nghiên c u

ố ẻ ắ ộ ẩ ố ể ầ ứ ứ n:là s  tr  m c h i ch ng rubella b m sinh t i thi u c n nghiên c u

ớ ộ ứ ậ Z1­ /2α = 1,96 ( ng v i đ  tin c y 95%)

ố ố ể d = 0,006 (sai s  t i thi u cho phép)

ỷ ệ ắ ứ ẩ ộ ượ p=0,0025: là t m c h i ch ng rubella b m sinh đ l ứ   c nghiên c u

ướ ạ ệ ả ừ ẻ ế ẻ tr c đó t i Vi t Nam kho ng t 0,1 đ n 4 tr  sinh ra trên 1000 tr  sinh ra

ừ ể ờ ỳ ướ ứ ả ố s ng, tu  vào t ng th i đi m, chúng tôi c m c trung bình kho ng 2,5 tr ẻ

ẩ ắ ẻ ố ươ ươ m c rubella b m sinh trên 1000 tr sinh ra s ng (t ng đ ng p=0,0025)

[8].

ố ượ ự ự ộ Thay   s   đ ọ   ỏ c   n=267,   d   phòng   10%   b   cu c,   quá   trình   l a   ch n

ậ ượ ố ệ ứ ẻ ẩ nghiên c u chúng tôi thu th p đ ễ c s  li u 299 tr  nhi m rubella b m sinh.

ươ ứ ẫ 2.2.2.2. Ph ọ ng pháp và cách ch n m u nghiên c u

ử ụ ươ ự ẫ ậ ọ S  d ng ph ệ ng pháp ch n m u thu n ti n. D a danh sách các bà m ẹ

ờ ỳ ệ ễ ầ ứ   nhi m rubella th i k  mang thai và các ca b nh hàng tu n nhóm nghiên c u

ượ ừ ề ẹ ệ ệ ậ nh n đ c thông tin t ạ  các b nh vi n v  tình tr ng bà m  mang thai và

ứ ẹ ẻ ả ặ không có kh  năng phá thai do thai già tháng, ho c do s c kho  bà m  mà

ỉ ị bác sĩ có ch  đ nh không phá thai.

ệ ớ ệ ứ ế ả Nhóm nghiên c u ti n hành liên h  v i b nh nhân, gi ệ   i thích b nh

ọ ứ ế ụ ờ ệ ệ ự ứ nhân và m i b nh nhân tham gia nghiên c u. Vi c l a ch n c  ti p t c nh ư

ủ ỡ ẫ ỵ ế ứ vâ  đ n khi đ  c  m u cho nghiên c u.

ọ ố ượ ơ ồ ự ế ế ứ Hình 2.. S  đ  l a ch n đ i t ng và thi t k  nghiên c u

ế ố ứ ươ ậ 2.2.3. Bi n s  nghiên c u và ph ng pháp thu th p thông tin

ứ ố 2.2.3.1. Biến s  nghiên c u

ả ế ố ứ B ng 2. . Các bi n s  nghiên c u

ế ị Đ nh nghĩa bi n Thu th pậ

ẹ ờ TT I 1 bà   m ẹ

ơ ở ủ ẻ ắ Tên bi nế Thông tin chung  ẹ  N i   c a bà m và tr  m c rubella ẻ  ộ ơ ở ủ   c a   bà   m   và   tr c   ghi   trong   CMND,   h ấ Gi y   t và trẻ

ớ ẻ ọ ớ ủ 2 Gi i tính tr ẻ

ẻ ễ ỏ 3 con   trong c a tr ắ    nhi m m c, Quan   sát,   gi yấ   tờ ấ Ph ng v n

ứ ự ủ ượ ứ ự Th   t gia đình c sinh ra

ề ử ẻ ắ ễ Đ c đi m ti n s  tr  nhi m, m c rubella b m sinh:

ể ờ II 4

ừ ễ ặ ẹ ổ Tu i m  khi sinh (năm)

ẹ ệ ẹ ấ

ướ Là   n i   ượ đ ặ ạ ẩ kh u ho c t m trú  Là   gi i   tính   sinh   h c   c a   tr khi sinh ra Là th  t rubella đ ể ằ ượ Đ c tính b ng th i đi m sinh ắ con   nhi m/m c   rubella   tr   đi ẹ ủ năm sinh c a bà m   Là m  có hay không vi c tiêm ắ v c xin tr c khi mang thai ẩ ấ ờ  CMND Gi y t ứ ẹ m , ch ng sinh con ỏ Ph ng   v n   bà mẹ

ầ ờ ạ ệ 6 B nh án

ị

ằ ắ ắ   5 M   có   tiêm   v c cướ   xin   rubella   tr khi mang thai ượ   c Tu n   thai   đ ắ   ị xác   đ nh   m c rubella ầ ể i   th i   đi m   tu n   thai   bà Là   t ẹ ượ m   đi   khám   đ c   xác   đ nh ễ nhi m,   m c   rubella   b ng   xét

ế ị Tên bi nế Đ nh nghĩa bi n Thu th pậ TT

ỏ ấ ể 7

ế   Ph ng v n, k t ệ ợ h p b nh án

ạ ắ ố ớ ở  bà m ỳ ờ ắ   ệ ể Bi u   hi n   m c ẹ ở rubella       m   khi mang thai

ỏ ấ

ế   Ph ng   v n   k t ệ ợ h p b nh án

ế 8 M   có   ti p   xúc   ườ   i   nghi ắ   ễ   nhi m/m c

ẹ ớ v i   ng ờ ng rubella

ễ ể III ở ẻ   tr ắ     nhi m/   m c

ế ả 9 rubella xét nghi mệ ệ Là các bi u hi n s t, phát ban,   ẹ  ư s ng h ch, đau kh p    khi   m c   rubella   th i   k   mang thai  ẹ ế Là   có   hay   không   m   ti p   xúc   ệ   ể ườ ữ ớ v i nh ng ng i có bi u hi n ạ ư ố s t,   phát   ban,   s ng   h ch,   đau   kh pớ ệ Bi u   hi n   lâm   sàng   sau   sinh   ẩ rubella b m sinh ẻ ượ   đ

ễ Nhi m   ẩ b m sinh K t   qu nghi m ệ

ắ ắ ứ   10 M c   h i   ch ng

ị ẩ ộ ẩ rubella b m sinh

ệ ẻ ượ   đ ứ ụ

ổ ể ạ ờ ệ 11 i   th i   đi m   bà B nh án

ẹ Tu i thai khi sinh (tính theo tu n)ầ

ọ ượ ẻ 12 Tr ng   l ng   thai ễ   ệ c   xét   nghi m   nhi m Tr ằ rubella   sau   sinh   b ng   các   xét   ụ nghi m theo M c 2.3.1 ộ   c   xác   đ nh   m c   h i Tr ch ng   rubella   b m   sinh   theo   M c 2.3.1 ổ Là   tu i   thai   t ẻ m  sinh ra tr ượ ọ ng tr  khi sinh ra Là tr ng l

ố khi sinh (gram)

ẩ ẩ ệ 13 Nhi m   khu n   s ơ ệ B nh án, và cân ự ế tr c ti p 1 s  ca ệ B nh án

ọ ễ sinh

ế ễ

ấ ệ ể ệ 14 ơ B nh án

ở Suy   hô   h p   s sinh

ự ở ế ậ

ế ệ ấ 15 Ban xu t huy t da B nh án

ụ

ổ ươ ượ ệ 16 T n th ậ ng th n B nh án

ậ ng   th n   đ ẩ ươ ể

ả ẻ ầ ệ ể ầ 17 Gi m ti u c u ướ   i d B nh án

ơ ứ ệ 18 Vàng da s  sinh B nh án

ầ   ễ Các   b nh   nhi m   khu n   tr m ổ   tr ng   theo   WHO:   Viêm   ph i,   nhi m   trùng   huy t   và   viêm màng não.  ị   D a   trên   các   bi u   hi n   nh p   th , ti ng rên khi th , khò khè, tim đ p nhanh, tím tái,… ế   ấ Có   hay   không   ban   xu t   huy t ẩ da theo tiêu chu n m c 2.3.3.4 ổ c   xác Là   t n   th   ụ   ị đ nh theo ti u chu n AKI (m c 2.2.37). ứ ể Là   m c   ti u   c u   tr ưỡ ng ng 150 nghìn/microlit. ự D a   vào   m c   bilirubin   máu ụ (Theo m c 2.3.3.5)

ế ị Thu th pậ Tên bi nế Đ nh nghĩa bi n

ệ ự ướ B nh án TT 19 Lách to ụ   c lách (M c

ệ ự ướ B nh án 20 Gan to c   gan   (tiêu

ẩ ụ

ệ ệ ả B nh án

21 Can   thi p   lâm sàng sau sinh

ở

ể ầ ề ề

H i ch ng rubella b m sinh

ệ ả ế ả B nh án II 22 Gi m/khuy t   t

ặ ị ạ ả D a vào kích th 2.2.3.7) D a   vào   kích   th chu n theo M c 2.3.3.6) ự   ẻ Là có hay không tr  ph i th c ệ ệ hi n   các   can   thi p   sau   sinh   ọ   ồ g m:Th   máy   sau   sinh,   L c máu Truy n máu, Truy n ti u c u ẩ ứ Là   không   có   kh   năng   nghe, ế ho c b  h n ch  kh  năng nghe

ộ ậ   t ẩ   ự thính   l c   b m sinh

ệ ắ ẻ B nh án ề ắ   ệ 23 Các b nh v  m t

ụ ẩ b m sinh

ể ắ ố

ệ ươ ướ B nh án ổ 24 T n   th ng   v ề có kích th

ẩ não b m sinh

ươ ỏ  ầ c đ u nh ặ   ng   ho c   có   các ằ   ng   v   não   b ng   hình

ụ

ệ ẩ ị B nh án 25 Tim b m sinh

ệ

ẻ ượ   đ ắ ạ

ở

ạ

ể ạ ệ 26 R i   lo n   phát

ố tri nể B nh   án,   theo dõi đánh giá

ế

ệ ự ỷ ể

ụ

có   hay   không   m c   các   Là   tr ỷ  ệ b nh   tăng   nhãn   áp,   đ c   thu ạ   tinh th , viêm s c t  võng m c ụ (Theo   m c   2.3.3.1,   2.3.3.2   và   2.3.3.3 ẻ Là tr ườ ơ h n   bình   th ề ổ t n   th ả nh MRI, CT (m c 2.2.3.9) c   xác   đ nh   có   hay Là   tr   ố   không   m c   các   b nh   còn   ng ấ   ộ đ ng   m ch,   thông   liên   th t, ẹ   thông liên nhĩ, h  van tim, h p ổ ộ ố ng đ ng m ch ph i ỹ  ậ ẻ  ch m phát tri n các k Là tr ư ậ ộ   năng   nh   v n   đ ng   thô,   ngôn ộ ữ ậ     ­   thích ng ,   v n   đ ng   tinh   t ậ   ứ ộ ng,   cá   nhân­xã   h i   và   ch m phát   tri n   trí   tu ,   t     k   theo thang   đo   DENVER   II,   WPPSI  và   M­CHAT   (M c   2.3.4.1,   2.3.4.2 và 2.3.4.3)

ươ ậ 2.2.3.2. Ph ng pháp thu th p thông tin

ề ử ế ẹ ệ ề ấ ỏ ớ   ậ ­ Ph ng v n m  b nh nhân thu th p thông tin v : Ti n s  ti p xúc v i

ườ ệ ẹ ề ử ủ ể ễ ệ ng i b nh nghi nhi m rubella c a bà m , ti n s  các bi u hi n rubella

ề ử ắ trong quá trình mang thai, ti n s  tiêm v c xin.

ậ ở ẻ ơ ặ ­ Khám lâm sàng thu th p thông tin chung tr  s  sinh: Cân n ng tr ẻ

ổ ướ ươ ẻ ơ ơ ơ s  sinh, tu i thai, kích th ầ c đ u, x ng chi tr  s  sinh, vàng da s  sinh,

ế ấ ban xu t huy t da.

ắ ượ ệ ạ ệ ự ệ ắ ­ Khám chuyên khoa m t đ c th c hi n t i b nh vi n M t Trung

ươ ề ắ ệ ằ ẩ ắ ị ng, nh m xác đ nh có m c các b nh b m sinh v  m t hay không bao

ắ ố ụ ể ẩ ỷ ồ g m: Đ c thu  tinh th , tăng nhãn áp b m sinh, viêm s c t ạ  võng m c

ọ ượ ệ ạ ự ­ Khám chuyên khoa tai mũi h ng đ c th c hi n t i chuyên khoa Tai

ứ ệ ệ ả ọ ị Mũi H ng – b nh vi n Đa khoa Xanh Pôn: Xác đ nh m c gi m thính l c s ự ơ

ị ế ự ả sinh, bên tai b  đi c/gi m thính l c.

ượ ệ ạ ự ệ ị ễ ệ ­ Xét nghi m vi sinh đ c th c hi n t ệ i Vi n V  sinh d ch t Trung

ươ ệ ễ ẩ ạ ị ng: Xét nghi m IgM, IgG xác đ nh tình tr ng nhi m rubella b m sinh ở

ễ ẻ ệ ẩ ở ẻ ơ ạ tr , xét nghi m tình tr ng nhi m khu n khác tr  s  sinh.

ể ầ ệ ầ ạ ầ ạ ồ ­ Xét nghi m máu: Tình tr ng h ng c u, b ch c u, ti u c u.

­ Siêu âm: Siêu âm tim, gan, lách, th n.ậ

ụ ộ ẩ ưở ừ ụ ả ­ Ch n đoán hình  nh: Ch p c ng hu ng t ằ , ch p CT nh m đánh giá

ươ ổ ổ t n t n th ng não.

ế ậ ạ ị ể ậ ­ Đánh giá xác đ nh tình tr ng khuy t t ệ t/ch m phát tri n trí tu .

ữ ậ ậ ộ ị ậ   ể ­ Đánh giá xác đ nh ch m phát tri n: Ngôn ng , v n đ ng thô, v n

ử ụ ỹ ế ộ đ ng tinh, k  năng giao ti p. S  d ng test Denver II.

Ụ

Ẩ

Ậ

Ỹ

2.3. CÁC TIÊU CHU N VÀ K  THU T ÁP D NG

ễ ệ ẩ ẩ ắ 2.3.1. Xét nghi m ch n đoán nhi m, m c rubella b m sinh

ươ ệ ệ ỹ * Ph ậ ng ti n, k  thu t xét nghi m

ử ụ ủ ễ ị ­ S  d ng máy mi n d ch Architect c a hãng Abbott.

ự ễ ể ệ ị ­ Xét nghi m kháng th  kháng rubella IgG và IgM d a trên mi n d ch

ệ ặ enzyme đ c hi u.

ẩ * Tiêu chu n đánh giá

ượ ẩ ươ ệ ­ Xét nghi m IgG đ c ch n đoán d ng tính khi: IgG≥10 IU v i đ ớ ộ

ạ ừ ộ ặ ệ ừ nh y t 98,8­99,9%, đ  đ c hi u t 87,3­99,8%.

ượ ẩ ươ ệ ­ Xét nghi m IgM đ c ch n đoán d ng tính khi: IgM≥1 IU v i đ ớ ộ

ạ ừ ộ ặ ệ ừ nh y t 89,2­98,8%, đ  đ c hi u t 98,8­99,8%.

ươ ệ * Ph ng pháp xét nghi m

ố ượ ­ Đ i t ng:

ấ ả ẻ ơ ượ ừ ẹ ể ệ + T t c  tr  s  sinh đ c sinh ra t các bà m  có các bi u hi n nghi

ờ ượ ắ ị ặ ng  ho c đã đ ễ c xác đ nh nhi m/m c rubella.

ượ ấ ặ ấ ạ ố ố ẻ ơ + Tr  s  sinh đ c l y máu cu ng r n ho c l y máu tĩnh m ch.

ấ ả ẹ ề ế ồ ự + T t c  các bà m  đ u đ ượ ư ấ c t v n và có s  cam k t đ ng ý tham

ấ ố ố gia l y máu cu ng r n.

ướ ế ­ Các b c ti n hành:

ể ờ + Th i đi m: Sau khi sinh

ố ượ ẩ ố + Cu ng r n thai nhi đ c sát trùng vô khu n

ấ ả ơ ố ọ ố   + Dùng b m kim tiêm ch c vào dây r n, l y kho ng 2ml máu cu n

r nố

ệ ẩ ượ ử ế ệ + B nh ph m đ c g i đ n phòng xét nghi m.

ượ ễ ẩ ắ ị + Thai nhi đ c xác đ nh nhi m/m c rubella b m sinh khi có kháng

ể ẻ ơ ượ ễ ắ ị th  rubella IgM (+), tr s  sinh đ c xác đ nh không nhi m/m c rubella

ể ẩ b m sinh khi kháng th  rubella IgM (­).

ậ ẩ ỹ 2.3.2. Các k  thu t, tiêu chu n khám lâm sàng

ẩ 2.3.2.1. Đánh giá tăng nhãn áp b m sinh

ạ ạ ­ Giác m c to, phù giác m c

ề ề ộ ­ Ti n phòng sâu, góc ti n phòng r ng

ồ ủ ể ­ Có th  giãn l ạ i c ng m c

­ Nhãn áp cao

ị ườ ề ở ­ Soi góc ti n phòng: có t n t ồ ạ ổ ứ i t ch c trung phôi, các d  th ng góc

ề ti n phòng.

­ Có lõm gai r ng.ộ

ắ ố ạ Khám đáy m tắ 2.3.2.2. Đánh giá viêm s c t võng m c:

ắ ố ư ế ừ ạ ­ Có s c t đen t ụ ạ  l i thành t ng đám có hình d ng nh  t bào x ươ   ng

ặ ạ ọ ằ n m d c ho c bao quanh m ch máu.

ờ ỳ ầ ắ ố ở ả ề ạ ­ Th i k  đ u s c t ỉ  ch  có vùng xích đ o. Sau đó lan to  v  chu

ạ ầ ộ ế biên và trung tâm cho đ n g n toàn b  võng m c.

ạ ạ ầ ỏ ở ị ­ Màng Bruch b  xâm ph m, võng m c m ng d n tr  thành màu xám.

ỏ ầ ề ạ ạ ạ ấ ộ ộ ­ M ch máu nh  d n nh t là mao đ ng m ch, v  sau đ ng m ch võng

ư ợ ỉ ắ ầ ạ m c teo d n hình nh  s i ch  tr ng.

ụ ư ầ ắ ị ­ Đĩa th  giác teo d n màu tr ng đ c nh  sáp ong.

ụ ỷ ể 2.3.2.3. Đánh giá đ c thu  tinh th

ụ ể ệ ằ ỷ ườ Khám phát hi n đ c th  thu  tinh b ng ánh sáng th ằ ng, b ng máy

ặ ệ ể ằ ắ soi đáy m t và đ c bi ầ   ủ t là khám b ng đèn khe c a máy sinh hi n vi. C n

ả ồ ử ể ượ ể ạ ỷ ố ph i tra thu c giãn đ ng t ể  đ  có th  khám đ c tình tr ng th  thu  tinh

ệ ộ ộ ồ ử ế ể ỷ ơ trên m t di n r ng h n. Khi soi ánh đ ng t , n u th  thu  tinh còn trong, ta

ể ế ề ấ ồ ỷ ườ th y màu h ng đ u. N u th  thu  tinh nói riêng và các môi tr ng trong

ẽ ể ệ ỗ ẩ ữ ữ ệ ằ ố ụ su t nói chung có nh ng ch  v n đ c thì s  th  hi n b ng nh ng v t đen

ề ồ ử ồ ủ ự ự ữ ệ ị trên n n ánh đ ng t ể  h ng. D a vào s  di chuy n v  trí c a nh ng v t đen

ể ậ ầ ộ ượ ị ủ khi nhãn c u v n đ ng, ta có th  khu trú đ ớ   ỗ ụ c v  trí c a ch  đ c. Khám v i

ẽ ế ượ ể ộ ế ị đèn khe trên máy sinh hi n vi s  bi t đ c m t cách chi ti t v  trí, m c đ ứ ộ

ơ ộ ượ ộ ứ ủ ể ỷ ụ đ c và s  b  đánh giá đ c đ  c ng c a nhân th  thu  tinh.

2.3.2.4. Đánh giá phát ban do rubella

ầ ở ặ ồ ầ ắ ọ ­ Ban m c lúc đ u ọ  trên đ u, m t, r i m c kh p toàn thân, th ườ   ng

ầ ự ư ở không tu n t nh  s i.

ụ ầ ố ườ ả ­ N t ban có hình tròn hay b u d c, đ ng kính kho ng 1­2mm, các

ể ợ ả ẽ ừ ố n t có th  h p thành t ng m ng hay riêng r .

ờ ắ ọ ườ ế ỉ ­ Trong vòng 24 gi ban m c kh p ng i, ch  sau 2­3 ngày là ban h t.

ộ ố ỹ ậ ậ ẩ 2.3.3. M t s  k  thu t và tiêu chu n khám c n lâm sàng

ơ 2.3.3.1. Đánh giá vàng da s  sinh

ổ ế ở ẻ ơ ể ơ Vàng da s  sinh là ph  bi n ắ  tr  s  sinh, da và m t chuy n sang màu

ẻ ồ ộ vàng. Tr vàng da khi n ng đ  bilirubin trong máu cao. Bilirubin có màu

ượ ơ ể ẻ ề vàng đ c hình thành khi tan máu trong c  th . Khi tr  vàng da, đi u đó có

ượ ượ ứ ề ặ nghĩa là l ng bilirubin  đ c hình thành có nhi u, ho c ch c năng gan

ứ ượ ữ ữ ẹ ẻ ờ ầ ể không đáp  ng đ c. Cho tr  bú s a m  trong nh ng gi đ u có th  giúp

ả ơ ượ ệ ứ gi m vàng da s  sinh. Th c ăn giúp cho gan có năng l ng trong vi c đào

ả ơ ườ th i bilirubin. Vàng da sinh lý s  sinh th ng không có h i đ i v i tr  s ạ ố ớ ẻ ơ

ườ ể ả ừ ổ sinh. Và th ệ ng bi u hi n kho ng t ế ầ    3­5 ngày tu i và sau  đó h t d n

[105].

ứ ấ ơ ộ ườ ượ M c   đ   vàng   da   s   sinh   b t   th ng   khi   l ng   bilibubin   quá   95th

ể ượ ệ ằ ồ ị percentile, có th  đ c đánh giá b ng test xét nghi m máu xác đ nh n ng đ ộ

bilirubin.

ố ườ ể ợ ộ ồ ỉ Trong 1 s  tr ng h p, n ng đ  bil ubin trong máu cao có th  gây

ế ể ạ ộ ồ ộ ế nguy h i. N u n ng đ  quá cao, có th  gây tác đ ng lên t ề    bào não. Đi u

ạ ở ẻ ộ ố ườ ự ể ợ này có th  gây ra s  kém kinh ho t tr . Trong m t s  tr ế   ng h p hi m,

ể ế ể ẻ ậ ủ ể ộ tr  có th  ti n tri n gây co gi ế   t. Tác đ ng c a vàng da có th  gây ra đi c,

ặ ố ầ ạ ạ b i não ho c r i lo n tâm th n [105].

ồ

(Ngu n: Canadian Paediatric Society’s Fetus and Newborn Committee  [105])

ể ồ ứ ộ ơ Bi u đ  2.. Đánh giá m c đ  vàng da s  sinh theo bilirubin máu

ệ ẻ ồ ở ể Vàng da b nh lý, có th  bao g m tr  vàng da các nhóm sau [105]:

ẻ ướ ­ Tr  sinh non (sinh tr ầ c 37 tu n thai)

ướ ẹ ẻ ơ ạ ờ ­ Tr  nh  cân s  sinh (D i 2500g t ể i th i đi m sinh)

ẻ ươ ủ ớ ẹ ­ Tr  có nhóm máu không t ng thích v i nhóm máu c a m

ẻ ị ớ ờ ầ ­ Tr  b  vàng da s m, trong 24 gi đ u sau sinh

ẻ ị ễ ẩ ­ Tr  b  nhi m khu n

ẻ ị ụ ­ Tr  b  thâm tím và sinh khó (ví d  sinh forceps).

ệ ề ẻ ầ ị ị ị ­ Tr  có ch  em sinh đôi b  vàng da b nh lý đang c n đi u tr .

ơ 2.3.3.2. Đánh giá gan to s  sinh

ướ ở ẻ ơ Nhìn chung, kích th c gan d ướ ờ ườ i b  s n trên 3,5cm tr  s  sinh và

ở ẻ ượ ọ trên 2cm tr  em đ c g i là gan to [106].

ượ ả ằ ị ừ ờ Chiều dài gan đ c xác đ nh b ng đo kho ng cách t b  trên gan và b ờ

ộ ổ ề ặ ở ả ớ ướ d i gan. Chi u dài gan tăng lên theo đ  tu i và cân n ng c  2 gi i và có

ề ặ ớ ơ ộ ở ẻ ơ liên quan v i cân n ng h n là chi u cao. Đ  dài trung bình gan tr  s  sinh 1

ầ ở ổ ở ẻ tu n là 4,5­5 cm, ị ộ  12 tu i, giá tr  đ  dài là 7­8cm tr  nam và 6­6,5 cm ở ữ   n

[106].

ờ ộ ẻ ơ ứ ượ ẩ ị Tr  s  sinh có nghi ng  h i ch ng rubella đ c ch n đoán xác đ nh gan to.

ươ ượ ẩ Ph ệ ng ti n đ ặ   c ch n đoán là máy siêu âm màu Doppler, MRI ho c

CT.

ổ ươ 2.3.3.3. Đánh giá t n th ậ ơ ng th n s  sinh

ổ ươ ấ ở ơ ượ ả ế ở T n th ậ ng th n c p s  sinh đ c mô t chi ti t b i Jetton và

ự ệ ủ ự ợ ỉ ị Askenzi d a vào s  hi u ch nh đ nh nghĩa c a KDIGO phù h p v i tr  s ớ ẻ ơ

ệ ố ủ ớ ướ ự ự ạ ớ sinh. V i phân lo i AKI d a trên s  tăng tuy t đ i c a SCr s v i tr c đó

ượ ẻ ướ ụ ổ và đ c áp d ng cho tr  d i 120 ngày tu i [107].

ổ ả ươ ậ ấ ở ẻ ơ ạ B ng 2.. T n th ng th n c p tr  s  sinh theo phân lo i KDIGO

ế ướ ể Giai đo nạ N c ti u (Urine output)

ặ ổ 0 ≥0,5mL/kg/h

ặ ờ Creatinine huy t thanh  (Serum creatinine – SCr) ứ   Không thay đ i SCr ho c m c tăng <0,3mg/dl SCr tăng ≥0,3mg/dl trong 48     ho c SCr tăng ≥1,5­1,9 * gi 1 <0,5mL/kg/h trong 6­12h

ế

ở 2

ặ ệ 3

ả ọ SCr tham chi u (a) SCr tăng ≥2,0­2,9 * SCr tham  ế chi u (a) SCr tăng ≥3* SCr tham chi uế   ặ   ho c SCr≥2,5mg/dL (b) ho c ph i l c máu <0,5mL/kg/h trong th i gian ≥12h <0,3mL/kg/h trong th iờ   ặ gian≥24h ho c vô ni u ≥12 giờ

ế ẽ ượ ư ấ ị ị Ghi chú: (a) SCr tham chi u s  đ c xác đ nh nh  giá tr  SCr th p

ấ ướ ị ở nh t tr c đó; (b) Giá tr  SCr trong 2,5mg/dL <10mL/min/1,73m2

2.3.3.4. Đánh giá lách to

ẻ ơ ẻ ể ạ ả ặ ờ T i th i đi m sinh, tr  s  sinh lách tr  có cân n ng kho ng 15g và có

ướ ướ ẻ ơ ượ kích th ề c chi u dài d i 6cm. Tr s  sinh có lách to khi v t quá 90th

ồ ướ ể percentile, theo bi u đ  d i đây:

ể ồ Bi u đ  2.. Đánh giá lách to

ồ (Ngu n: Rosenberg 1991  [108])

ả ẩ B ng 2.. Tiêu chu n đánh giá lách to theo Rosenberg

Kích th tr  nam Kích th tr  n Tu iổ

<3 tháng 6 tháng 12 tháng 24 tháng 48 tháng 6 tu iổ 8 tu iổ ướ ở ẻ c  (cm) >6,0 >6,5 >7,0 >8,0 >9,0 >9,5 >10,0 ướ ở ẻ ữ c  (cm) >6,0 >6,5 >7,0 >8,0 >9,0 >9,5 >10,0

Kích th tr  nam Kích th tr  n Tu iổ

10 tu iổ 12 tu iổ ≥15 tu iổ ướ ở ẻ c  (cm) >11,0 >11,5 >13,0 ướ ở ẻ ữ c  (cm) >11,0 >11,5 >12,0

ồ (Ngu n: Rosenberg 1991  [108] )

ế ị ằ ặ ­ Thi t b  đánh giá: Đánh giá b ng Siêu âm, MRI ho c CT scanner.

ạ 2.3.3.5. Đánh giá b i não ở ẻ  tr

ạ ượ ẩ ủ B i não đ c đánh giá theo tiêu chu n c a AAN (American Academy

of Neurology) và CNS (Child Neurology Society) [109]. Cách đánh giá đ cượ

ắ tóm t ư t nh  sau:

ươ ạ Hình 2.. Ph ng pháp đánh giá b i não

ẩ ơ ễ 2.3.3.6. Đánh giá nhi m khu n s  sinh

ử ụ ủ ệ ẩ ễ   S  d ng tiêu  chu n  đánh giá c a WHO, trong  đó  các b nh nhi m

ẩ ọ ở ẻ ơ ễ ế ồ ầ khu n tr m tr ng ổ  s  sinh g m: Viêm ph i, nhi m huy t và viêm tr

ễ ẻ ế ầ ẩ ọ ẻ ị màng nào. Trong 1­2 tu n tr  có th  b  nhi m khu n nghiêm tr ng n u có

ễ ở ố ệ ể các bi u hi n vàng da và viêm nhi m ặ  r n và/ho c da [110].

ể ở ẻ ậ 2.3.4. Đánh giá ch m phát tri n tr

2.3.4.1.Thang đo Denver II

ử ụ ứ Nghiên c u s  d ng thang đo Denver Developmental Screening Test

ọ ắ ượ ứ II(DDST) g i t t là Denver II, Thang đo đ c nghiên c u và phát tri n t ể ừ

ả ở 1967 b i 2 tác gi William K, Frankenburg và Josiah,B, Dobbs [111].

ộ ổ ừ ­ Thang đo dành cho đ  tu i t ổ ổ ế  1 tháng tu i đ n 6 năm tu i

ồ ỹ ­ Thang đo đánh giá các k  năng bao g m:

ộ ỹ ậ + K  năng v n đ ng thô

ỹ ữ + K  năng ngôn ng

ộ ỹ ế ứ ậ + K  năng v n đ ng tinh t và thích  ng

ỹ ươ + K  năng t ộ ng tác cá nhân – xã h i

ể ệ ậ 2.3.4.2. Đánh giá ch m phát tri n trí tu

ứ ủ ể ể ậ Trong nghiên c u c a chúng tôi, đ  đánh giá ch m phát tri n trí tu ệ

ử ụ ệ ủ ắ ẻ ầ ệ chúng  tôi  s  d ng  tr c  nghi m  trí   tu   c a  Wechsler   cho  tr m m  non

ệ ắ ườ ượ ế ế (WPPSI­III) là tr c nghi m đo l ng trí thông minh đ c thi t k  cho tr ẻ

ừ ổ ưỡ ế ự ầ ầ ổ em t 2 tu i r i đ n trên 7 tu i, do David Wechsler xây d ng l n đ u vào

năm 1967.

ẻ ầ ệ ủ ệ ắ ồ Tr c nghi m đánh giá trí tu  c a tr  m m non WPPSI­III bao g m 14

ể ầ ầ ầ ồ ọ ổ ti u test. Chúng g m 3 ph n khác nhau: ph n tr ng tâm, ph n b  sung và

ữ ậ ầ ầ ấ ọ ọ ph n tùy ch n. Các bài t p ph n tr ng tâm cung c p nh ng thông s  đ ố ể

ầ ờ ự ệ ầ ầ ổ đánh giá IQ ph n l ổ i, IQ ph n th c hi n và IQ t ng quát. Ph n b  sung bao

ữ ụ ữ ề ậ ấ ả ứ   ồ g m nh ng test ph  cung c p thêm nh ng thông tin v  kh  năng nh n th c

ể ử ụ ữ ế ầ ợ ọ   có th  s  d ng thay th  cho nh ng test không thích h p. Ph n tùy ch n

ề ứ ư ứ ể ấ ậ ổ cung c p thông tin b  sung v  ch c năng nh n th c nh ng không th  thay

ế ở ầ th  cho các test ọ  ph n tr ng tâm.

ủ ể ồ ế ế ố Các ti u test c a WPPSI bao g m Thi ậ ợ   t k  kh i; Thông tin; Ma tr n h p

ừ ự ể ượ ệ ả ừ ợ lý; T  v ng; Khái ni m hình  nh; Tìm bi u t ể   ng; T  h p lý; Mã hóa; Hi u;

ừ ự ươ ế ệ ồ ượ ế ặ Hoàn thi n tranh; T ng đ ng; T  v ng ti p thu đ c; X p hình; và đ t tên

tranh.

ọ ự ỷ ẻ ỏ ể ả 2.3.4.3. B ng ki m sàng l c t ử ổ  k  tr  nh  có s a đ i (M­CHAT 23)

ể ả B ng ki m sàng l c t ọ ự ỷ ở ẻ  k tr  nh ử ỏ có s a đ i ổ (Modified Check­list

ượ ẻ ự ỷ ể ọ Autism in Toddlers, M­CHAT 23), đ c dùng đ  sàng l c tr  t k  trong đ ộ

ể ả ổ ượ ự ộ ổ tu i 16 ­ 36 tháng tu i. B ng ki m này đ c Robin và c ng s  thi ế ế ạ   t k  t i

ỉ ấ ườ ế ể ấ ớ ỏ ỏ ỹ M  năm 2001 v i 23 câu h i, ch  m t năm đ n m i phút đ  ph ng v n cha

ẹ ượ ụ ở ề ướ ế ớ m  và đã đ c áp d ng nhi u n c trên th  gi i [112], [113], [114], [115],

[116].

Đánh giá

(cid:0) Tr  bình th

ẻ ế ấ ả ả ờ ủ ẻ ề ở ng ườ : N u t t c  các câu tr  l i c a tr  đ u ắ  ô tr ng.

(cid:0) Tr  nghi ng  t

ẻ ế ở ơ k ờ ự ỷ: N u có t ừ 3 câu tr  l iả ờ  tr  lên r i vào ô bôi đen

ặ ở ơ ấ ỳ b t k  ho c có t ừ 2 câu tr  l iả ờ  tr  lên r i vào ỏ   ộ ô bôi đen thu c các câu h i

ỏ ẻ ầ ậ ủ ố Các câu h i in đ m: Câu 2, 7, 9, 13, 14.15 ch  ch t ( ). Các tr  này c n đ ượ   c

khám đánh giá ti p.ế

ƯƠ

Ậ Ố Ệ

2.4. PH

NG PHÁP THU TH P S  LI U

ế ế ẫ ề ế 2.4.1. Thi t k  m u phi u đi u tra

ế ề ượ ế ế ề ử ợ ớ + Phi u đi u tra đ c thi t k  phù h p v i khai thác ti n s  và các

ễ ề ẩ ạ ắ ẩ tiêu chu n đánh giá v  tình tr ng nhi m, m c rubella b m sinh.

ề ẫ ượ ế ế ụ ợ ớ ế + M u phi u đi u tra đ c thi t k  phù h p v i m c tiêu, các bi n s ế ố

có trong nghiên c u.ứ

ề ẫ ượ ế ế ơ ở ự ẵ ế + M u phi u đi u tra đ c thi ồ ơ   t k  trên c  s  s  có s n các h  s ,

ệ ể ậ ượ b nh án và thông tin có th  thu th p đ c.

ề ẫ ượ ế ế ố ấ ấ ả ế + M u phi u đi u tra đ c thi t k  th ng nh t cho t ố   t c  các đ i

ứ ượ t ng nghiên c u.

ứ ề ế ộ ồ ỉ ồ + N i dung phi u đi u tra bao g m các ch  tiêu nghiên c u g m các

ẻ ơ ề ể ặ ẹ ộ n i dung: Thông tin chung v  bà m  và tr  s  sinh; đ c đi m ti n s  tr ề ử ẻ

ể ệ ễ ắ ẩ nhi m,   m c   rubella   b m   sinh;   bi u   hi n   lâm   sàng   sau   khi   sinh ở ẻ    tr

ễ ắ ẩ nhi m/m c rubella b m sinh.

ậ ố ệ 2.4.2. Quá trình thu th p s  li u

ờ ỳ ự ệ ắ ễ ­ D a trên danh sách b nh nhân nhi m, m c rubella th i k  mang thai

ẻ ượ ứ ệ ờ NCS liên h , theo dõi và m i tham gia nghiên c u khi tr  đ c sinh ra.

ỡ ẫ ể ả ả ườ ề ợ ­ Ngoài ra, đ  đ m b o c  m u trong tr ng h p nhi u đ i t ố ượ   ng

ứ ủ ẩ ố ứ   ặ không mu n tham gia nghiên c u ho c không đ  tiêu chu n nghiên c u,

ệ ớ ứ ầ ệ ệ hàng tu n nghiên c u viên liên h  t ứ   ế i các b nh vi n ti n hành nghiên c u

ễ ắ ẩ ờ ể đ  tìm các ca nghi ng  nhi m/m c rubella b m sinh (Là các ca sinh ra t ừ

ẹ ắ ờ ỳ ấ ặ ộ các bà m  m c rubella th i k  mang thai, ho c các ca có ít nh t m t trong

ệ ủ ộ ứ ể các bi u hi n c a h i ch ng rubella).

ệ ớ ệ ứ ẹ ệ ặ ặ ­ Nghiên c u viên liên h  v i b nh vi n và g p m t các bà m  có con

ễ ẩ ờ ắ nghi ng  nhi m, m c rubella b m sinh.

ả ề ợ ứ ụ ứ ­ Nghiên c u viên gi i thích m c đích nghiên c u, quy n l i và nghĩa

ờ ắ ứ ẹ ẻ ờ ụ v  tham gia nghiên c u và m i các bà m  và tr  nghi ng  m c rubella.

ẹ ồ ứ ứ ế   ­ Sau khi các bà m  đ ng ý tham gia nghiên c u, nghiên c u viên ti n

ạ ộ hành các ho t đ ng sau:

ệ ế ệ ấ ả ị ẳ + L y máu xét nghi m và kh ng đ nh k t qu  xét nghi m

ử ề ễ ẹ ấ ỏ ắ   + Ph ng v n thông tin chung và ti n s  bà m  có con nhi m/m c

ẩ rubella b m sinh.

ặ ấ ệ ế ả ả ẩ + Khám ho c l y k t qu  ch n đoán hình  nh, xét nghi m t ạ ệ   i b nh

ẻ ắ ề ặ ể ệ ẩ ủ vi n v  đ c đi m lâm sàng c a tr  m c rubella b m sinh.

ố ệ ệ ớ ẹ ạ ấ ỉ ị ẻ ễ + L y s  đi n tho i, đ a ch  liên h  v i bà m  và tr ắ    nhi m, m c

ẩ rubella b m sinh.

ỳ ề ể ể ấ ầ ị + Theo dõi  đ nh k  v  quá trình phát tri n th  ch t, tâm th n tr ẻ

ễ ắ ẩ nhi m, m c rubella b m sinh.

ậ ữ ệ ể ị 2.4.3. Các đ a đi m thu th p d  li u

ệ ệ ệ ạ ệ ớ ươ ­ T i B nh vi n b nh nhi t đ i Trung ệ   ng khám lâm sàng phát hi n

ở rubella ẹ ị ắ  các bà m  b  m c rubella.

ụ ả ệ ệ ạ ươ ẽ ấ ẩ ­ T i B nh vi n Ph  S n Trung ệ ng s  l y các b nh ph m là máu

ố ố ẹ ắ ư ữ ỉ cu ng r n, n ướ ố ủ c ị i c a nh ng thai l u, thai b  đình ch  do m  m c rubella.

ẽ ượ ệ ệ ạ ẳ ẩ ị ­ T i B nh vi n Xanh Pôn, các bé s  đ c ch n đoán kh ng đ nh

ượ ộ ố ệ ề CRS, đ ế   c siêu âm thóp, siêu âm tim, làm m t s  xét nghi m khác v  huy t

ọ h c, sinh hóa.

ạ ệ ươ ượ ẩ ệ ­ T i b nh vi n Nhi Trung ng, các bé đ ẳ   c làm ch n đoán kh ng

ượ ộ ố ệ ị đ nh CRS, đ c siêu âm thóp, siêu âm tim, làm m t s  xét nghi m khác v ề

ế ọ huy t h c, sinh hóa.

ệ ạ ị ễ ươ ộ ệ ­   T i   Vi n   V   sinh   D ch   t Trung ệ   ng,   toàn   b   các   xét   nghi m

ư ư ễ ệ ẳ ặ ớ ị kh ng đ nh nhi m rubella nh  ELIZAnh  IgG, IgM đ c hi u v i rublla, xét

ủ ề ệ ế ạ ấ ỗ nghi m PCR khu ch đ i chu i gen c a rubella, nuôi c y virus… đ u đ ượ   c

ạ làm t i labo Khoa Virus.

ế ậ ứ ề ệ ộ ị ắ ­ Phát hi n, đánh giá m c đ  và đi u tr  các khuy t t t m t cho tr ẻ

ượ ệ ạ ự ệ ắ ươ đ c th c hi n t ủ i khoa Nhãn Nhi c a Vi n M t Trung ng

ế ậ ề ề ệ ị ứ ộ ­ Phát hi n, đánh giá m c đ  và đi u tr  các khuy t t t v  thính giác s ẽ

ượ ệ ạ ệ ự ệ ọ ươ ự đ c th c hi n t i b nh vi n Tai Mũi H ng Trung ng. Đo thính l c cho

ự ậ ộ ố ỹ các bé d a vào m t trong 2 k  thu t là đo âm  c tai (otoacoustic emissions ­

ự OAE) và đo thính l c thân não (auditory brainstem response ­ ABR).

Ố Ệ

Ả

2.5. QU N LÝ VÀ PHÂN TÍCH S  LI U

ậ ố ệụ 2.5.1. Nh p s  li

ố ệ ạ ướ ậ ố ệ ề ầ ằ Làm s ch s  li u, tr c khi nh p s  li u b ng ph n m m EPIDATA

ẽ ượ ớ ị ố ệ ủ ề 3.1. V i thông tin đ nh tính s  đ ụ   c mã hóa s  li u theo ch  đ  và m c

tiêu.

ậ ố ệ ượ ệ ứ ề ự ệ ế ả ở ộ Vi c nh p s  li u đ c th c hi n b i cán b  có ki n th c v  qu n lý

ự ợ ủ ệ ả ả ố ệ s  li u và có s  tr  giúp c a các chuyên gia đ m b o vi c nh p s  li u s ậ ố ệ ẽ

ầ ủ ả ả đ m b o đ y đ  và chính xác.

ố ệ 2.5.2. Phân tích s  li u

ố ệ ề ầ * Ph n m m phân tích s  li u:

ố ệ ử ụ ề ầ ậ Dùng ph n m m STATA phân tích s  li u, s  d ng các thu t toán

ọ ể ự ố ệ th ng kê y h c đ  so sánh s  khác bi t.

ị ế ứ ể ả * Bi u th  k t qu  nghiên c u:

ả ượ ế ướ ạ ộ ệ ố ­ K t qu  đ ể ệ c th  hi n d ẩ   i d ng s  trung bình và đ  l ch chu n

ặ ố ượ ụ ế ạ ớ ố ớ đ i v i các bi n liên t c ho c s  l ng và t ỷ ệ  l ế  % v i các bi n phân lo i.

ạ ố ớ ử ụ ể ồ ộ ồ ộ ố ế   ể ­ S  d ng các bi u đ  hình c t, bi u đ  hình qu t đ i v i m t s  k t

ể ệ ứ ả qu  nghiên c u th  hi n theo t ỷ ệ  l %.

ử ụ ố ồ ươ ­ Phân tích s  d ng các test th ng kê g m khi bình ph ng, Fisher’s

ố ớ ỏ ơ ả ằ ặ ị ể   exact (đ i v i các b ng có giá tr  nh  h n 5), nh m so sánh các đ c đi m

ệ ẻ ơ ẻ ừ ữ ổ ở khác bi t gi a tr  s  sinh và tr  t 1 tháng tu i tr  lên.

ử ụ ơ ươ ế ậ ể ố ơ ­ S  d ng nguy c  t ng đ i RR đ  đánh giá nguy c  khuy t t ữ   t gi a

ẹ ắ ẻ ở ờ ể các nhóm tr  có m  m c rubella th i đi m mang thai khác nhau.

ử ụ ế ố ả ể ồ ưở ­ S  d ng h i quy logistic đ  phân tích các y u t nh h ế ng đ n các

ế ậ ẩ ắ ẩ ự ư ẩ ả khuy t t t b m sinh nh : Tim b m sinh, gi m thính l c, m t b m sinh.

ụ ố ắ * Sai s  và kh c ph c:

ứ ắ ả ố ọ Tránh m c sai s  ch n vào nghiên c u (selection bias): ít x y ra do

ứ ứ ệ ậ ọ ộ ệ nghiên c u ch n thu n ti n toàn b  b nh nhân tham gia nghiên c u, ch ỉ

ạ ừ ữ ủ ứ ệ ẩ ậ   lo i tr  nh ng b nh nhân không đ  tiêu chu n tham gia nghiên c u. Vì v y

ượ ố ượ ứ ẽ s  tránh đ ố ọ c sai s  ch n đ i t ng trong nghiên c u này.

ậ ố ỹ ế   Tránh sai s  thu th p thông tin: khai thác k  các thông tin liên quan đ n

ỉ ố ườ ứ ệ ạ ệ b nh nhân, các ch  s  đo l ng tình tr ng b nh. Nghiên c u viên rà soát b ộ

ố ớ ệ ể ỏ ỗ ỏ ấ câu h i và ki m tra m i khi ph ng v n. Đ i v i các test xét nghi m và các

ỉ ố ự ể ế ế ế ầ ạ ệ ch  s  lâm sàng ki m tra n u có s  thi u sót thì c n ti n hành l i vi c thăm

ầ ủ ỉ ố ứ ệ ả ả khám và xét nghi m, đ m b o đ y đ  các ch  s  nghiên c u.

ố ệ ố ắ ấ ỏ Tránh m c sai s  h  th ng: Quá trình thăm khám, ph ng v n và h ướ   ng

ế ượ ề ỹ ỹ ự ệ ề ậ ậ ở ẫ d n đi n phi u đ ọ   c th c hi n b i nhi u bác s , k  thu t viên vì v y, m i

ữ ậ ấ ơ ị ườ ố thu t ng  chuyên môn th ng nh t, các đ n v  đo l ệ   ng trong xét nghi m,

ứ ộ ữ ẩ ấ ộ ỉ ố ố ch n đoán, m c đ  đánh giá các ch  s  th ng nh t gi a các cán b  tham gia

nghiên c u. ứ

ứ ự ể ế ế ố Nghiên c u viên tr c ti p ti n hành công tác ki m tra cu i cùng thu

ậ ố ệ ấ ượ ả ề ế ả th p s  li u đ m b o ch t l ng phi u đi u tra.

ể ậ ố ố ậ   ệ Sai s  trong trong quá trình nh p li u: Đ  tránh sai s  trong khi nh p

ử ụ ườ ả ủ ế ậ ố ệ s  li u chúng tôi s  d ng 2 ng i nh p sau  đó so sánh k t qu  c a 2

ườ ộ ố ệ ớ ư ố ệ ư ng i, khi 2 b  s  li u nh  nhau, lúc đó m i đ a vào phân tích s  li u.

Ứ

Ứ

Ạ

2.6. Đ O Đ C TRONG NGHIÊN C U

ứ ượ ệ ế ộ ồ ­   Nghiên   c u   này   đ c   ti n   hành   sau   khi   H i   đ ng   xét   duy t   đ ề

ạ ọ ộ ươ c ng do Đ i h c Y Hà N i thông qua.

ứ ượ ế ự ả ầ ủ ­ Nghiên c u đ c ti n hành khi có s  gi i thích đ y đ  thông tin và ch ỉ

ở ữ ố ẹ ự ẻ ế ồ ệ ả ượ ế đ c ti n hành nh ng tr  mà b  m  t nguy n ký b n cam k t đ ng ý tham

gia.

ả ượ ự ồ ự ủ ệ ứ ­ Nghiên c u ph i đ ệ   c s  đ ng ý và s  tham gia c a các b nh vi n:

ệ ệ ệ ớ ươ ụ ả ệ ệ ươ B nh vi n Nhi t đ i Trung ng; B nh vi n Ph  s n Trung ệ   ng; B nh

ệ ệ ươ ệ ị ễ ệ vi n Xanh Pôn;B nh vi n Nhi Trung ệ ng; Vi n V  sinh D ch t Trung

ươ ệ ắ ươ ệ ệ ọ ươ ệ ng; B nh vi n M t Trung ng; B nh vi n Tai Mũi H ng Trung ng.

ậ ố ệ ố ế ả ­ Quá trình thu th p s  li u, quá trình công b  k t qu  nghiên c u s ứ ẽ

ữ ậ ố ớ ườ ứ ả gi kín bí m t đ i v i ng ả   ả i tham gia nghiên c u, đ m b o an toàn và đ m

ự ứ ệ ả b o tính t nguy n tham gia nghiên c u.

ố ệ ỉ ượ ứ ướ ạ ể ề ả ­ S  li u nghiên c u ch  đ c trình bày d i d ng b ng bi u v  các

ể ổ ớ ố ệ ả ặ đ c đi m thông tin chung (tu i gi i, kho ng cách,...), s  li u lâm sàng, s ố

ệ ậ ầ ố ụ ể ườ li u c n lâm sàng theo t n s  và t ỷ ệ  l mà không ghi c  th  tr ợ ng h p nào

ứ ậ ả ưở ấ ứ ố ượ ế trong nghiên c u, do v y không gây  nh h ng đ n b t c  đ i t ng nào.

ồ ơ ệ ẽ ượ ữ ậ ị ỉ ­ H  s  b nh án s  đ c gi ổ  kín bí m t tên, tu i, đ a ch , quê quán

ứ ể ệ ấ ứ ệ b nh nhi chuy n vi n c p c u trong nghiên c u.

ườ ồ ơ ệ ố ệ ẩ ợ ọ ­ Trong tr ng h p th m tra s  li u h  s  b nh án thì m i quá trình

ắ ả ẽ ả ẩ ậ ả ườ th m tra s  ph i tuân theo các quy t c b o đ m bí m t cho ng i tham gia

ứ ứ ủ ắ ị nghiên c u, tuân th  các nguyên t c y đ c theo quy đ nh.

ươ

Ch

ng 3

Ứ

Ả

Ế

K T QU  NGHIÊN C U

ủ ệ ờ ẩ   ứ Trong th i gian 60 tháng nghiên c u, có 299 b nh nhi đ  tiêu chu n,

ự ể ượ ơ ồ ứ ọ tham gia và gia đình t ệ  nguy n đ  đ c ch n vào nghiên c u (S  đ  Hình

2.1).

Ễ Ọ

Ặ

Ắ

Ễ

Ể

Ị

3.1.   Đ C   ĐI M   D CH   T   H C   LÂM   SÀNG   NHI M,   M C   RUBELLA

Ẩ

Ở Ẻ Ơ

Ẻ

Ỏ

B M SINH

TR  S  SINH VÀ TR  NH

ẩ ọ ễ ẻ ể ặ ắ ẩ 3.1.1. Đ c đi m nhân kh u h c tr  nhi m, m c rubella b m sinh

ể ồ ố ẻ ễ ắ ẩ ớ Bi u đ  3.. Phân b  tr  nhi m, m c rubella b m sinh theo gi i tính

ẻ ứ ễ ẩ ắ Trong 299 tr nhi m, m c rubella b m sinh trong nghiên c u, tr ẻ

ẻ ữ ớ ẻ ẻ ơ nam có 158 tr  (52,5%) cao h n tr  n  v i 141 tr  (47,5%).

ự ố ố ẻ ễ ả ắ ẩ B ng 3.. Phân b  tr  nhi m, m c rubella b m sinh theo khu v c s ng

ự ố S  l ng T  l

Khu v c s ng ộ ộ N i thành Hà N i ộ ạ Ngo i thành Hà N i ạ ỉ Ngo i t nh T ngổ ố ượ 54 52 193 299 %ỷ ệ 18,1 17,4 64,5 100

ầ ớ ế ừ ễ ẻ ẩ ạ ỉ ự ắ Ph n l n tr  nhi m, m c rubella b m sinh đ n t khu v c ngo i t nh

ự ộ ạ ươ ớ v i 64,5%, khu v c n i thành và ngo i thành t ỷ ệ ầ ươ  g n t l ng đ ng nhau

ớ ỷ ệ ầ ượ v i t l n l l t là 18,1% và 17,4%.

ố ẻ ứ ự ễ ả ắ ẩ B ng 3.. Phân b  tr  nhi m, m c rubella b m sinh theo th  t con

trong gia đình

ố ượ Th  tứ ự S  l ng T  l %ỷ ệ

Con đ uầ 191 63,9

Con th  2ứ 89 29,8

Con th  3ứ 18 6,0

Con th  4ứ 1 0,3

T ngổ 299 100

ầ ớ ễ ẻ ẩ ầ ắ ớ Ph n l n tr  nhi m, m c rubella b m sinh là con đ u v i 63,9%, t ỷ ệ   l

ấ ớ ỷ ệ ứ ứ ế ấ con th  2 chi m 29,8%, con th  4 th p nh t v i t l 0,3%.

ề ử ướ ặ ở ẻ ễ ẩ ể 3.1.2. Đ c đi m ti n s  tr c sinh tr  nhi m rubella b m sinh

ề ử ổ ẹ ễ ẻ ả ắ ẩ B ng 3.. Ti n s  tu i m  khi sinh tr  nhi m, m c rubella b m sinh

ố ượ S  l ng T  l %ỷ ệ Tu i mổ ẹ

<20 tu iổ 12 4,0

20­29 tu iổ 245 81,9

≥30 tu iổ 42 14,1

T ngổ 299 100

ễ ẹ ẩ ắ ố ở ộ ổ Đa s  các bà m  sinh con nhi m, m c rubella b m sinh đ  tu i 20­

ế ổ ộ ổ ế ế ổ 29 tu i chi m t ỷ ệ  l ộ ổ    81,9%, ti p đó là đ  tu i ≥30 tu i chi m 14,1%, đ  tu i

ướ d ế i 20 chi m 4,0%.

ể ồ ẻ ắ ướ ẹ Bi u đ  3.. Tr  có m  tiêm v c xin rubella tr c khi mang thai

ẻ ễ ẹ ắ ẩ ắ ướ Tr  nhi m, m c rubella b m sinh có 7 bà m  tiêm v c xin tr c khi

ế ư ượ ế ẹ ầ mang thai chi m t ỷ ệ  l 2,3%, trong khi h u h t các bà m  ch a đ c tiêm

ắ phòng v c xin rubella.

ờ ể ễ ẹ ả ỳ B ng 3.. Th i đi m m  nhi m rubella trong thai k

ờ ể ẹ ầ ố ượ ễ   Th i đi m tu n thai m  nhi m S  l ng T  l %ỷ ệ

rubella

0­8 tu nầ 82 27,4

9­16 tu nầ 171 57,2

17­20 tu nầ 26 8,7

≥20 tu nầ 20 6,7

T ngổ 299 100

ờ ỳ ễ ế ể ẹ ầ ờ Th i đi m bà m  nhi m rubella th i k  mang thai 9­16 tu n chi m đa

ẹ ễ ế ể ầ ờ ờ   ố ớ s  v i 84,6%, th i đi m m  nhi m rubella 17­18 tu n chi m 8,7% và th i

ẹ ế ễ ể ầ ỷ ệ ấ đi m m  nhi m rubella ≥20 tu n chi m t ấ ớ  th p nh t v i 6,7%. l

ỷ ệ ả ờ ỳ ệ ẹ ể ắ B ng 3.. T  l có bi u hi n m c rubella th i k  bà m  mang thai

ư ớ ạ Phát ban, s ng h ch, đau kh p T  l %ỷ ệ Số  ngượ l

Có 279 93,3

Không 19 6,4

Phát ban, s ngư   h ch, ạ đau kh pớ Không rõ r tệ 1 0,3

ẹ Có 161 54,0

ế   M  có ti p xúc v i ớ Không 135 45,3

ng

Không rõ 2 0,7 ườ i phát ban cướ tr  khi m cắ   rubella

T ngổ 299 100

ờ ỳ ẹ ứ ể ệ ệ ớ Th i k  m  mang thai bi u hi n rubella v i tri u ch ng phát ban,

ạ ớ ở ề ử ế ẹ ớ ườ ư s ng h ch, đau kh p có 93,3%. M  có ti n s  ti p xúc v i ng i phát

ướ ế ắ ban tr ờ ỳ c khi m c rubella trong th i k  mang thai chi m 54,0%.

ể ệ ở ẻ ễ ắ ẩ 3.1.3. Bi u hi n lâm sàng sau sinh tr  nhi m, m c rubella b m sinh

ọ ổ ượ *Tu i thai và tr ng l ơ ng s  sinh

ổ ẻ ễ ả ặ ắ ẩ   ơ B ng 3.. Tu i thai và cân n ng s  sinh tr  nhi m, m c rubella b m

sinh

ể ặ ố ượ Đ c đi m S  l ng T  l %ỷ ệ

ế Thi u tháng 76 25,4 ổ

Tu i thai khi sinh ủ Đ  tháng 223 74,6

Nh  cânẹ 121 40,5 ng tr ẻ ẹ ượ ọ Tr ng l ơ s  sinh 178 59,5 Không b  nhị cân

T ngổ 299 100

ẻ ể ễ ắ ặ ẩ ổ Tr nhi m, m c rubella b m sinh có  đ c  đi m tu i thai  khi sinh

ệ ế ế ầ ọ ượ ầ thi u tháng (<37 tu n) chi m g n 1/4 b nh nhi (25,4%), tr ng l ng tr  s ẻ ơ

ễ ẩ ầ ấ ớ sinh nhi m rubella b m sinh đa ph n là th p cân (<2500 gram) v i 40,5%.

ệ ể ả ở ẻ ễ B ng 3.. Bi u hi n lâm sàng sau sinh ẩ   ắ  tr  nhi m, m c rubella b m

sinh

ể ặ ố ượ Đ c đi m S  l ng T  l %ỷ ệ

ễ 7/299 ẩ Nhi m khu n 2,3

18/299 Suy hô h pấ 6,0

ế ấ 238/299 Ban xu t huy t da 79,6

ươ 1,3 ổ T n th ậ ng th n 4/299

ả 79,3 ể ầ Gi m ti u c u 237/299

ệ 82,9 Vàng da b nh lý 248/299

38,5 Gan to 115/299

31,1 Lách to 93/299

ể ấ ườ ề ề ấ ậ ặ Trong các đ c đi m b t th ng v  lâm sàng g p nhi u nh t là vàng

ể ế ệ ế ế ấ ả ầ da b nh lý (82,9%), ti p đ n là gi m ti u c u (79,3%), ban xu t huy t da

(79,6), gan to (38,5%), lách to (31,1%).

ể ồ ắ ộ ẩ ị Bi u đ  3.. T  l ỷ ệ ẻ ượ  tr  đ ứ c xác đ nh m c h i ch ng rubella b m sinh

ẻ ễ ẩ ượ ẩ ắ ị Có 250 tr  nhi m rubella b m sinh đ ộ   c ch n đoán xác đ nh m c h i

ứ ế ẩ ch ng rubella b m sinh chi m 83,6%.

ệ ả ở ẻ ễ ẩ ắ B ng 3.. Can thi p sau sinh tr  nhi m, m c rubella b m sinh

ố ượ Can thi pệ S  l ng T  l %ỷ ệ

6,4 ở Th  máy 19/299

ọ 0,3 L c máu 1/299

5,7 ề Truy n máu 17/299

ề 5,0 ể ầ Truy n ti u c u 15/299

ở ẻ ễ ấ ẩ ắ ệ Các can thi p sau sinh tr  nhi m, m c rubella b m sinh cao nh t là

ề ế ề ở ớ ể   can thi p  ệ th  máy v i 6,4%, ti p đó là truy n máu 5,7%, truy n tuy n

ọ ẻ ệ ế ở ầ c u 5,0%, l c máu có 01 tr ố  chi m 0,3%. Trong s  19 b nh nhi th  máy

ệ ấ ả ở ệ có 18 b nh nhi do suy hô h p, 01 b nh nhân ph i th  máy do các ch  s ỉ ố

ả ồ sinh t n suy gi m sau sinh.

ể ồ ỷ ệ ệ ẻ ễ ẩ Bi u đ  3.. T  l can thi p sau sinh tr  nhi m rubella b m sinh

ẻ ỉ ố ệ ệ ả ấ ồ Tr ấ    ph i can thi p sau sinh vì có các d u hi u ch  s  sinh t n b t

ườ ế ẻ th ng có 33 tr  chi m 11,0%.

ế ẩ ị ậ ế 3.1.4. D  t t/khi m khuy t b m sinh

ị ậ ự ạ ế ẩ ế * Th c tr ng d  t t/khi m khuy t b m sinh

ể ồ ỷ ệ ế ự ả Bi u đ  3.. T  l đi c/gi m thính l c sau sinh

ế ườ ị ế ự ả ặ ợ Có đ n 238 tr ế   ng h p b  đi c ho c gi m thính l c sau sinh, chi m

ườ ợ ệ 79,6%, trong đó phát hi n ngay khi sinh có 201 tr ế ng h p chi m 67,2%,

ệ ộ ườ ợ phát hi n mu n có 37 tr ế ng h p chi m 12,4%.

ề ắ ở ẻ ễ ệ ẩ ả B ng 3.. Các b nh b m sinh v  m t ẩ   ắ  tr  nhi m, m c rubella b m

sinh

ệ ố ượ ề ắ B nh v  m t S  l ng T  l %ỷ ệ

ụ ể ỷ Đ c thu  tinh th 68/299 22,7

ắ ố ệ B nh viêm s c t ạ  võng m c 23/299 7,7

ệ B nh tăng nhãn áp 2/299 0,7

ẻ ị ệ ắ ố ể ệ ế ỷ Tr  b  b nh thu  tinh th  chi m 22,7%, b nh viêm s c t ạ    võng m c

ế ắ ớ ệ m t chi m 7,7%, b nh tăng nhãn áp ch  t ỉ ỷ ệ ấ  l th p v i 0,7%. Trong 23 ca

ắ ố ắ ắ ố ệ ạ ắ ệ m c b nh s c t ừ  võng m c có 22 ca v a m c b nh viêm s c t ạ    võng m c

ỷ ể ừ ị ụ v a b  đ c thu  tinh th .

ể ồ ỷ ệ ấ ườ Bi u đ  3.. T  l có các b t th ề ắ ng v  m t

ấ ườ ề ắ ố ườ ễ ẻ ợ Các b t th ế ng v  m t chi m 23,8% s  tr ắ   ng h p tr  nhi m, m c

ẩ rubella b m sinh.

ể ồ ỷ ệ ạ Bi u đ  3.. T  l b i não ở ẻ  tr

ố ườ ế ạ ẻ ễ ắ B i não có 17 ca m c chi m 5,7% s  tr ợ ng h p tr ắ    nhi m, m c

ẩ rubella b m sinh.

ể ồ ỷ ệ ắ ệ ẩ Bi u đ  3.. T  l m c b nh tim b m sinh

ỷ ệ ắ ẩ ườ ế ợ ổ T  l m c tim b m sinh có 121 tr ng h p chi m 40,5% t ng s ố

ễ ắ ẩ nhi m, m c rubella b m sinh.

ệ ả ẩ ở ẻ ễ ắ ẩ B ng 3.. Các b nh tim b m sinh tr  nhi m, m c rubella b m sinh

ệ ẩ ố ượ B nh tim b m sinh S  l ng T  l %ỷ ệ

ệ ạ ộ ố Còn  ng đ ng m ch b nh lý 64/299 21,4

Thông liên th tấ 7/299 2,3

Thông liên nhĩ 1/299 0,3

ở H  van tim 22/299 7,4

ẹ ạ ộ ổ H p đ ng m ch ph i 30/299 10,0

Khác 2/299 0,7

ỷ ệ ế ạ ố ộ ấ ớ ế T  l còn  ng đ ng m ch chi m t ỷ ệ  l ế    cao nh t v i 21,40%, ti p đ n

ổ ớ ấ ả ẹ ạ ộ là h p đ ng m ch ph i v i 10,04%, thông liên nhĩ và thông liên th t r i rác

ư ệ ộ ườ ợ m t vài ca b nh. Trong đó đáng l u ý có 5 tr ệ   ắ ế ợ ng h p m c k t h p 2 b nh

ẩ ồ ườ ắ ệ ừ ạ ợ ộ ố tim b m sinh g m 01 tr ng h p v a m c b nh còn  ng đ ng m ch và h ở

ườ ắ ệ ẻ ừ ệ ạ ợ ố ộ van tim, 04 tr ẹ   ng h p tr  v a m c b nh còn  ng đ ng m ch và b nh h p

ổ ạ ộ đ ng m ch ph i.

ố ợ ị ậ ả ế ậ ở ẻ ắ B ng 3.. Ph i h p các d  t t/khuy t t tr  m c CRS t

ệ B nh/khuy t t ế ậ t T n sầ ố T  lỷ ệ

ế ậ ắ Không m c khuy t t t nào 11 4,4

ỉ ả ự ế Ch  gi m thính l c/đi c 115 46,0

ỉ ắ Ch  m c tim 8 3,2

ỉ ắ ệ ắ Ch  m c b nh m t 0 0

ế ả ự Gi m thính l c/đi c+tim 47 18,8

ế ả ắ ự Gi m thính l c/đi c+m t 3 1,2

ệ ắ B nh m t +Tim 13 5,2

ự ế ả ắ Gi m thính l c/đi c+tim+m t 53 21,2

T ngổ 250 100

ử ố ẻ ắ ị ả ứ ầ ẩ ộ ỉ G n 1 n a s  tr  m c h i ch ng rubella b m sinh ch  b  gi m thính

ế ẻ ị ả ự ệ ế ẩ ế ự l c/đi c, ti p đó là tr b  gi m thính l c/đi c, tim b m sinh và b nh v ề

ắ ẩ ự ế ế ẩ ả ế   m t b m sinh chi m 21,2%, gi m thính l c/đi c và tim b m sinh chi m

ế ậ ự ả ộ ố ợ 18,8%. S  ph i h p các khuy t t t khác r i rác m t vài ca và không có ca

ề ắ ẩ ỉ ắ ơ ệ ầ nào ch  m c đ n thu n b nh v  m t b m sinh.

ế ố ả ế ồ ưở ế * Phân tích h i quy đa bi n các y u t nh h ế   ộ ố ng đ n m t s  khuy t

ậ ẩ t t b m sinh.

ộ ố ế ố ả ồ ế ả ả B ng 3.. K t qu  phân tích h i quy logistic m t s  y u t   nh h ưở   ng

ẻ ắ ế ẩ đ n tr  m c tim b m sinh

ể ặ Đ c đi m Nhóm so sánh OR 95%CI

ẹ ớ Tu i mổ ≥30 so v i <30 0,81 0,34 ­ 1,92

ứ ự ứ ầ ớ Th  t con Con th  so v i con đ u 1,84 1,00­3,40

Tiêm v c xin rubella tr ướ   c Không so v i cóớ 5,76 0,58­56,77 ắ khi mang thai

ầ ầ ầ ớ ≤16 tu n so v i ≥17 tu n 5,51 1,98­15,29 ễ   ẹ Tu n thai m  nhi m rubella

ổ ớ ủ ế Tu i thai khi sinh Thi u tháng so v i đ  tháng 1,63 0,86­3,09

ơ

ớ ủ ầ ặ ứ ự 4,81 ễ ẹ ờ ể ẹ Cân n ng s  sinh Th  t 2,70­8,57 Nh  cân so v i đ  cân  con trong gia đình, th i đi m tu n thai m  nhi m rubella và

ặ ả ưở ắ ệ ế ẩ ở ẻ ơ cân n ng s  sinh  nh h ng đ n m c b nh tim b m sinh ắ   ễ  tr  nhi m, m c

ẩ rubella b m sinh (p<0,05).

ộ ố ế ố ả ồ ế ả ả B ng 3.. K t qu  phân tích h i quy logistic m t s  y u t nh h ưở   ng

ẻ ế ự ế ả đ n tr  đi c/gi m tính l c

ớ ớ ứ ầ Nhóm so sánh ≥30 so v i <30 Con th  so v i con đ u OR 1,51 0,74 95%CI 0,54­4,20 0,36­1,52

ể ặ Đ c đi m Tu i mổ ẹ ứ ự  con Th  t ắ Tiêm v c xin rubella Không so v i cóớ 0,72 0,07­7,60

ướ ầ c khi mang thai tr ễ   ẹ Tu n thai m  nhi m ầ ầ ớ ≤16 tu n so v i ≥17 tu n 10,76 5,10­22,70 rubella

ế Thi u tháng so v i đ ớ ủ ổ Tu i thai khi sinh 0,36 0,16­0,77

ặ ơ ớ ủ ẹ Cân n ng s  sinh tháng Nh  cân so v i đ  cân 1,55 0,72­3,31

ể ẹ ễ ầ ả ờ ổ Th i đi m tu n thai m  nhi m rubella và tu i thai khi sinh  nh h ưở   ng

ự ở ẻ ễ ế ắ ả ắ ẩ ế đ n m c đi c/gi m thính l c tr  nhi m, m c rubella b m sinh (p<0,05).

ả ồ ế ả ộ ố ế ố ả B ng 3.. K t qu  phân tích h i quy logistic m t s  y u t nh h ưở   ng

ề ắ ẩ ệ ế đ n b nh v  m t b m sinh

ớ ớ ứ ầ Nhóm so sánh ≥30 so v i <30 Con th  so v i con đ u OR 0,16 1,97 95%CI 0,04­0,64 1,00­3,87

ầ ể ặ Đ c đi m Tu i mổ ẹ ứ ự  con Th  t ễ   ẹ Tu n thai m  nhi m ầ ầ ớ ≤16 tu n so v i ≥17 tu n 13,37 1,72­103,87 rubella

ế Thi u tháng so v i đ ớ ủ ổ Tu i thai khi sinh 3,14 1,60­6,15

ặ ơ ớ ủ ẹ Cân n ng s  sinh tháng Nh  cân so v i đ  cân 3,07 1,59­5,94

ứ ự ẹ ổ ẹ ầ Tu i   m   khi   sinh,   th   t ễ     con   trong   gia   đình,   tu n   thai   m   nhi m

ề ả ặ ổ ơ ưở ệ ế rubella tu i thai khi sinh, cân n ng s  sinh đ u  nh h ng đ n các b nh v ề

ắ ẩ m t b m sinh (p<0,05).

ể ủ ễ ẻ ẩ 3.1.5. Theo dõi phát tri n c a tr  nhi m rubella b m sinh

ể ồ ỷ ệ ử ở ẻ Bi u đ  3.. T  l t vong tr  sau 4 năm theo dõi

ứ ẻ ố Sau 4 năm theo dõi, trong s  299 tr  tham gia nghiên c u, có 4 tr  t ẻ ừ

ế vong chi m 1,3%.

ể ồ ỷ ệ ế ậ Bi u đ  3.. T  l khuy t t t trí tu ệ ở ẻ  tr

ẻ ố ố ườ ế ậ ợ Trong s  295 tr  còn s ng có 59 tr ng h p khuy t t ế   ệ t trí tu  chi m

20%.

ể ậ ộ ể ồ ộ ổ ậ Bi u đ  3.. Ch m phát tri n v n đ ng thô theo đ  tu i (test Denver

II)

ẻ ể ậ ậ ộ ố Trong s  295 tr ố  còn s ng t ỷ ệ  l ch m phát tri n v n đ ng thô cao

ổ ớ ẻ ấ ộ ổ ả ầ nh t là lúc tr  3 tháng tu i v i 60%, t ỷ ệ  l này gi m d n theo đ  tu i và

ả ở ờ ể ẻ ả ổ ỷ ệ ậ gi m còn 30,5% th i đi m tr  48 tháng tu i. Gi m t ể    ch m phát tri n l

ở ờ ể ổ ổ ớ ộ ậ v n đ ng thô ổ    th i đi m 12 tháng tu i và 48 tháng tu i so v i 3 tháng tu i

ự ệ ệ có s  khác bi t rõ r t (p<0,001).

ể ồ ỷ ệ ậ ể ậ ộ Bi u đ  3.. T  l ch m phát tri n v n đ ng thô

ể ậ ậ ộ ở ẻ Trong 4 năm theo dõi ch m phát tri n v n đ ng thô ắ   ễ  tr  nhi m, m c

ẻ ế ẩ rubella b m sinh có 205 tr  chi m 68,14%.

ể ồ ữ ậ ộ ổ ể Bi u đ  3. Ch m phát tri n ngôn ng  theo đ  tu i

ẻ ầ ố ẻ ậ ố Trong s  295 tr còn s ng, đa ph n tr ữ   ể  ch m phát tri n ngôn ng ,

ổ ớ ố ẻ ể ấ ờ ễ trong đó cao nh t th i đi m 3 tháng tu i v i 93,6% s  tr nhi m rubella

ả ả ầ ố ỷ ệ ậ ẩ b m sinh, t ỷ ệ  l này gi m d n xu ng còn 77,6%.Gi m t ể    ch m phát tri n l

ữ ở ờ ể ớ ổ ổ ổ ngôn ng th i đi m 12 tháng tu i và 48 tháng tu i so v i 3 tháng tu i có

ệ ệ ự s  khác bi t rõ r t (p<0,001).

ỷ ệ ậ ể ả ữ B ng 3.. T  l ch m phát tri n ngôn ng

ấ ữ ố ượ ề V n đ  ngôn ng S  l ng T  l %ỷ ệ

Đánh giá chung Không 19 6,4

M cắ 276 93,6 ể   ậ ch m phát tri n ngôn ngữ

Không 270 91,5 Câm (ch a nói

ượ ư c gì) đ M cắ 25 8,5

T ngổ 295 100

ẻ ễ ắ ẩ ượ ố Trong   s   295   tr nhi m,   m c   rubella   b m   sinh   đ c   theo   dõi,   có

ẻ ị ư ể ậ ượ ữ 93,6% ch m phát tri n ngôn ng ; có 8,5% tr  b  câm (ch a nói đ c gì).

ậ ộ ể ỹ ứ ồ ế ậ Bi u ể đ  3.. Ch m phát tri n k  năng v n đ ng tinh t ­thích  ng theo

tu iổ

ẻ ễ ắ ẩ ượ ố Trong s  295 tr nhi m, m c rubella b m sinh đ c theo dõi, t ỷ ệ   l

ể ậ ế ệ ừ ứ ự ổ ch m phát tri n tinh t và thích  ng không có s  thay đ i rõ r t t lúc 3

ổ ế ả ổ ỷ ệ ậ ể ậ ộ tháng tu i đ n 48 tháng tu i. Gi m t ch m phát tri n v n đ ng tinh t l ế

ứ ở ờ ể ớ ổ ổ thích  ng ổ    th i đi m 12 tháng tu i và 48 tháng tu i so v i 3 tháng tu i

ự ệ ệ không có s  khác bi t rõ r t (p>0,05p).

ể ồ ỷ ệ ậ ể ậ ộ ế ứ Bi u đ  3.. T  l ch m phát tri n v n đ ng tinh t và thích  ng

ỷ ệ ể ậ ế ứ ế ổ T  l ch m phát tri n tinh t và thích  ng chi m 34,2% t ng s  tr ố ẻ

ễ ắ ẩ nhi m, m c rubella b m sinh.

ể ồ ể ỹ ậ ươ ộ Bi u đ  3.. Ch m phát tri n k  năng t ổ ng tác cá nhân­xã h i theo tu i

ẻ ậ ễ ẻ ẩ ắ ố ố Trong s  295 tr  nhi m, m c rubella b m sinh còn s ng, tr  ch m k ỹ

ươ ế ộ ấ ở ờ ể năng t ng tác cá nhân ­ xã h i chi m t ỷ ệ  l cao nh t th i đi m 3 tháng

ộ ổ ẻ ầ ổ tu i t ổ ỷ ệ ả  l ả    gi m d n theo đ  tu i và còn 43,4% khi tr  48 tháng tu i. Gi m

ể ậ ỹ ươ ộ ở ờ t ỷ ệ  l ch m phát tri n k  năng t ng tác cá nhân – xã h i ể  th i đi m 12

ự ể ổ ớ ờ ổ ệ tháng  tu i  so   v i  th i  đi m   3  tháng  tu i   không  có   s   khác  bi ệ   t  rõ  r t

ể ả ậ ỹ ươ (p>0,05), tuy nhiên gi m ch m phát tri n k  năng t ộ   ng tác cá nhân ­xã h i

ự ể ể ờ ớ ổ ờ ệ th i đi m 48 tháng so v i th i đi m 3 tháng tu i có s  khác bi ệ   t rõ r t

(p<0,001).

ể ồ ỷ ệ ậ ể ỹ ươ Bi u đ  3.. T  l ch m phát tri n k  năng t ộ ng tác cá nhân­xã h i

ỷ ệ ể ậ ỹ ươ ế ộ T  l ch m phát tri n k  năng t ng tác cá nhân­xã h i chi m 59,9%

ố ẻ ễ ắ ẩ ổ t ng s  tr  nhi m, m c rubella b m sinh.

ể ồ ề ậ Bi u đ  3.. Đánh giá chung v  ch m phát tri n ể ở ẻ  tr

ẻ ễ ẩ ố ườ ắ Trong s  295 tr  nhi m, m c rubella b m sinh, có 286 tr ợ ng h p có

ệ ể ế ể ậ bi u hi n ch m phát tri n chi m 96,9%.

ể ồ ự ỷ ở ẻ ễ ắ ẩ Bi u đ  3.. T  k tr  nhi m, m c rubella b m sinh

ẻ ắ ự ỷ ố ẻ ế ễ ắ Có 99/295 tr  m c t ẩ    k  chi m 33,6% s  tr  nhi m, m c rubella b m

sinh.

Ờ

Ể

Ố

Ữ

Ễ

Ở Ẹ

3.2. M I LIÊN QUAN GI A TH I ĐI M NHI M RUBELLA

M  THEO

Ớ Ị Ậ

Ờ Ỳ

Ạ

Ệ

TH I K  MANG THAI T I D  T T/ TÌNH TR NG B NH LÝ DO

Ễ

Ở

NHI M RUBELLA

THAI NHI

ờ ể ủ ố ễ ở ẹ ớ ể ệ 3.2.1. M i liên quan c a th i đi m nhi m rubella m  t i bi u hi n

lâm sàng sau sinh

ổ ơ ặ * Tu i thai khi sinh và cân n ng s  sinh

ả ờ ể ẹ ẻ B ng 3.. Liên quan ễ gi a ữ th i đi m m  nhi m rubella và tr  sinh non

ổ Tu i thai RR ầ Tu n thai

(95%CI) mẹ

nhi mễ khi sinh <37 tu nầ Số ≥37 tu nầ T  lỷ ệ Số T  lỷ ệ

rubella

≥17 tu nầ 9­16 tu nầ 0­8 tu nầ T ngổ ngượ l 9 36 31 76 % 19,6 21,1 37,8 27,24 ngượ l 37 135 51 203 % 80,4 78,9 62,2 72,76 1 1,07 (0,56­2,06) 1,93 (1,01­3,70) ­

ễ ẹ ể ầ ặ ờ ố ẽ ớ   Th i đi m tu n thai m  nhi m rubella có m i liên quan ch t ch  v i

ổ ở ẻ ễ ắ ẩ tu i thai khi sinh tr  nhi m, m c rubella b m sinh (p=0,01).

ờ ể ữ ẻ ễ ẹ ẹ ả B ng 3.. Liên quan gi a th i đi m m  nhi m rubella và tr  nh  cân

ơ s  sinh

RR Nh  cânẹ ầ Tu n thai

(95%CI) mẹ ơ s  sinh <2500g nhi mễ ≥2500g T  lỷ ệ Số Số T  lỷ ệ

rubella l

≥17 tu nầ 9­16 tu nầ 0­8 tu nầ % 15,2 38,0 59,8 ngượ l 7 65 49 ngượ 39 106 33 % 84,8 62,0 40,2 1 2,50 (1,23­5,07) 3,93(1,94­7,95)

T ngổ 121 40,5 178 59,5 ­

ễ ẹ ể ầ ặ ờ ố ẽ ớ   Th i đi m tu n thai m  nhi m rubella có m i liên quan ch t ch  v i

ấ ở ẻ ặ cân n ng khi sinh th p tr  (p<0,001).

ấ ườ *B t th ng lâm sàng sau sinh:

ờ ể ữ ẹ ễ ả ẻ ắ   B ng 3.. Liên quan gi a th i đi m m  nhi m rubella và tr  m c

ễ ẩ nhi m khu n sau sinh

Nhi mễ RR ầ Tu n thai khu nẩ (95%CI) mẹ

sau sinh Có nhi mễ

Không  ỷ ệ T  l S  ố S  ố T  lỷ ệ rubella

l

≥17 tu nầ 9­16 tu nầ 0­8 tu nầ T ngổ % 2,2 1,2 4,9 2,3 ngượ l 1 2 4 7 ngượ 45 169 78 292 % 97,8 98,8 95,1 97,7 1 0,54(0,05­5,80) 2,24 (0,26­19,48) ­

ể ẹ ễ ầ ờ ố ớ ễ   Th i đi m tu n thai m  nhi m rubella không có m i liên v i nhi m

ẩ ở ẻ khu n sau sinh tr  (p=0,151).

ờ ể ẻ ắ ữ ẹ ễ ả B ng 3.. Liên quan gi a th i đi m m  nhi m rubella và tr  m c suy

ấ hô h p sau sinh

RR

(95%CI) Suy hô  ấ h p sau sinh

ầ Tu n thai mẹ  nhi mễ   rubella Có Không

Số T  lỷ ệ Số T  lỷ ệ

ngượ l % ngượ l %

5 10,9 41 89,1 ≥17 tu nầ 1

7 4,1 164 9­16 tu nầ 95,9 0,38(0,13­1,13)

6 7,3 76 0­8 tu nầ 92,7 0,67(0,21­2,09)

18 6,0 281 94,0 T ngổ ­

ẹ ễ ể ầ ấ ờ ố ớ   Th i đi m tu n thai m  nhi m rubella không th y m i liên quan v i

ở ẻ ấ suy hô h p sau sinh tr  (p=0,194).

ờ ể ữ ẹ ẻ ễ ả ể   B ng 3.. Liên quan gi a th i đi m m  nhi m rubella và tr  có bi u

ế ệ ấ hi n ban xu t huy t da sau sinh

RR

(95%CI) Ban xu tấ   huy t daế   sau sinh

Có Không

ầ Tu n thai mẹ  nhi mễ   rubella Số T  lỷ ệ Số T  lỷ ệ

ngượ l % ngượ l %

≥17 tu nầ 18 39,1 28 60,9 1

9­16 tu nầ 143 83,6 28 16,4 2,14 (1,48­3,08)

0­8 tu nầ 77 93,9 5 6,1 2,40 (1,67­3,46)

T ngổ 238 79,6 61 20,4 ­

ễ ẹ ể ầ ặ ờ ố ẽ ớ   Th i đi m tu n thai m  nhi m rubella có m i liên quan ch t ch  v i

ế ấ ở ẻ xu t huy t da sau sinh tr  (p<0,001).

ờ ể ẻ ả ữ ễ ẹ ả ể   B ng 3.. Liên quan gi a th i đi m m  nhi m rubella và tr  gi m ti u

ầ c u sau sinh

RR

Gi mả   ể ầ ti u c u (95%CI)

Có Không

ầ Tu n thai mẹ  nhi mễ   rubella Số T  lỷ ệ Số T  lỷ ệ

ngượ l % ngượ l %

≥17 tu nầ 18 39,1 28 60,9 1

9­16 tu nầ 142 83,0 29 17,0 2,12 (1,47­3,06)

0­8 tu nầ 77 93,9 5 6,1 2,40 (1,67­3,46)

T ngổ 237 79,3 62 20,7 ­

ẽ ớ ễ ẹ ể ầ ặ ờ ả   Th i đi m tu n thai m  nhi m rubella có liên quan ch t ch  v i gi m

ể ầ ở ẻ ti u c u sau sinh tr  (p<0,001).

ờ ể ữ ễ ẻ ả ẹ B ng 3.. Liên quan gi a th i đi m m  nhi m rubella và tr  vàng da sau sinh

RR Vàng da (95%CI)

Có Không

ầ Tu n thai mẹ  nhi mễ   rubella Số T  lỷ ệ Số T  lỷ ệ

ngượ l % ngượ l %

23 50,0 23 50,0 ≥17 tu nầ 1

146 85,4 25 14,6 9­16 tu nầ 1,71 (1,27­2,29)

79 96,3 3 3,7 0­8 tu nầ 1,93 (1,44­2,58)

248 82,9 51 17,1 T ngổ ­

ẽ ớ ễ ẹ ể ầ ặ ờ Th i đi m tu n thai m  nhi m rubella có liên quan ch t ch  v i vàng

ở ẻ da sau sinh tr  (p<0,001).

ả ờ ể ữ ẻ ẹ B ng 3.. Liên ễ quan gi a th i đi m m  nhi m rubella và tr  gan to sau sinh

RR Gan to (95%CI)

Có Không

ầ Tu n thai mẹ  nhi mễ   rubella Số T  lỷ ệ Số T  lỷ ệ

ngượ l % ngượ l %

13 28,3 71,7 33 ≥17 tu nầ 1

60 35,1 111 9­16 tu nầ 64,9 1,24 (0,75­2,05)

42 51,2 40 0­8 tu nầ 48,8 1,81 (1,09­3,01)

115 38,5 184 61,5 T ngổ ­

ẽ ớ ễ ể ẹ ầ ặ ờ ể   Th i đi m tu n thai m  nhi m rubella có liên quan ch t ch  v i bi u

ệ ở ẻ hi n gan to sau sinh tr  (p=0,014).

ả ờ ể ữ ẻ ẹ B ng 3.. Liên ễ  quan gi a th i đi m m  nhi m rubella và tr  lách to sau sinh

RR Lách to (95%CI

Có Không

ầ Tu n thai mẹ  nhi mễ   rubella Số T  lỷ ệ Số T  lỷ ệ

ngượ l % ngượ l %

≥17 tu nầ 7 15,2 39 84,8 1

9­16 tu nầ 52 30,4 119 69,6 2,00 (0,97­4,10)

0­8 tu nầ 34 41,5 48 58,5 2,72 (1,31­5,65)

­ T ngổ 93 31,1 206 68,9

ẽ ớ ẹ ễ ể ầ ặ ờ Th i đi m tu n thai m  nhi m rubella có liên quan ch t ch  v i lách

ở ẻ to sau sinh tr  (p=0,008).

ờ ể ữ ẹ ễ ả ẻ ắ ộ   B ng 3.. Liên quan gi a th i đi m m  nhi m rubella và tr  m c h i

ứ ẩ ch ng rubella b m sinh

H iộ

ch ngứ RR

ầ Tu n thai rubella (95%CI)

ẹ ễ   m  nh m

rubella Không

ẩ b m sinh M cắ Số T  lỷ ệ Số T  lỷ ệ

ngượ l 25 146 79 250 ≥17 tu nầ 9­16 tu nầ 0­8 tu nầ T ngổ % 54,4 85,4 96,3 83,6 ngượ l 21 25 3 49 % 45,6 14,6 3,7 16,4 1 1,57 (1,20­2,06) 1,77 (1,36­3,32) ­

ễ ẹ ể ầ ờ ố ớ ặ   Th i đi m tu n thai m  nhi m rubella s m có m i liên quan ch t

ẽ ớ ẻ ắ ộ ứ ẩ ch  v i tr  m c h i ch ng rubella b m sinh (p<0,001).

ờ ể ủ ố ễ 3.2.2. M i liên quan c a th i đi m nhi m rubella ở ẹ ớ ộ ố ị i m t s  d m  t

ế ẩ ế ậ t t/khi m khuy t b m sinh ở ẻ  tr

ờ ể ữ ẹ ễ ả ẻ ị ế   B ng 3.. Liên quan gi a th i đi m m  nhi m rubella và tr  b  đi c/

ả ự gi m thính l c

Đi c/ế RR ầ Tu n thai gi mả (95%CI) mẹ

thính l cự Có nhi mễ

Số Không T  lỷ ệ Số T  lỷ ệ rubella

l

≥17 tu nầ 9­16 tu nầ 0­8 tu nầ T ngổ ngượ 18 148 72 238 % 39,1 86,6 87,8 79,6 ngượ l 28 23 10 61 % 60,9 13,4 12,2 20,4 1 2,21 (1,54­3,19) 2,24 (1,55­3,25)

ẹ ể ễ ầ ặ ờ ẽ ớ   Th i   đi m   tu n   thai   m   nhi m   rubella   liên   quan   ch t   ch   v i

ự ở ẻ ế ả đi c/gi m thính l c tr  (p<0,001).

ờ ể ữ ễ ẹ ả ẻ ắ ụ   B ng 3.. Liên quan gi a th i đi m m  nhi m rubella và tr  m c đ c

ể ẩ ỷ thu  tinh th  b m sinh

RR ỷ

ụ Đ c thu tinh thể (95%CI)

M cắ Không

T  lỷ ệ T  lỷ ệ ầ Tu n thai mẹ  nhi mễ   rubella

Số ngượ l Số ngượ l % %

≥17 tu nầ 2,2 1 97,8 45 1

9­16 tu nầ 20,5 35 79,5 136 9,42 (1,32­66,90)

0­8 tu nầ 39,0 32 61,0 50 17,95 (2,54­127,10)

­ T ngổ 22,74 68 77,3 231

ẽ ớ ụ ể ẹ ễ ầ ặ ờ Th i đi m tu n thai m  nhi m rubella có liên ch t ch  v i đ c thu ỷ

ở ẻ ể ẩ tinh th  b m sinh tr  (p<0,001).

ả ẻ ị ạ ờ ể ẹ ễ B ng 3.. Liên quan gi a ữ th i đi m m  nhi m rubella và tr  b  b i não

Bãi não

ầ M cắ Không

Tu n thai   ễ   ẹ m  nhi m rubella T  lỷ ệ T  lỷ ệ Số Số

ngượ l % % ngượ l

>20 tu nầ 0 100 20 0

17­20 tu nầ 0 100 26 0

9­16 tu nầ 5,9 94,2 161 10

0­8 tu nầ 8,5 91,5 75 7

T ngổ 5,7 94.3 282 17

ớ ạ ễ ẹ ể ầ ờ Th i đi m tu n thai m  nhi m rubella không có liên quan v i b i não

ở ẻ ẩ b m sinh tr  (p=0,353).

ả ờ ể ẻ ị ữ ẹ B ng 3.. Liên q ẩ   ễ uan gi a th i đi m m  nhi m rubella và tr  b  tim b m

sinh

RR

Tim b mẩ   sinh (95%CI)

M cắ Không

ầ Tu n thai mẹ  nhi mễ   rubella Số T  lỷ ệ Số T  lỷ ệ

ngượ l % ngượ l %

≥17 tu nầ 5 10,9 41 89,1 1

9­16 tu nầ 65 38,0 106 62,0 3,50 (1,50­8,18)

0­8 tu nầ 51 62,2 31 37,8 5,72 (2,46­13,31)

­ T ngổ 121 40,5 178 59,5

ẽ ớ ễ ể ẹ ầ ặ ờ ắ   Th i đi m tu n thai m  nhi m rubella có liên quan ch t ch  v i m c

ệ ẩ ở ẻ các b nh tim b m sinh tr  (p<0,001).

ả ờ ể ẹ B ng 3.. Liên ẻ ắ ệ   gi a ữ quan th i đi m m  nhi m rubella và tr  m c b nh ễ

ố ạ ộ còn  ng đ ng m ch

RR

(95%CI) Còn  ngố   đ ngộ   m chạ

M cắ Không

ầ Tu n thai mẹ  nhi mễ   rubella Số T  lỷ ệ Số T  lỷ ệ

ngượ l ngượ l % %

2,2 ≥17 tu nầ 1 97,8 45 1

21,6 9­16 tu nầ 37 78,4 134 9,95 (1,40­70,62)

31,7 0­8 tu nầ 26 56 68,3 14,59 (2,05­104,00)

T ngổ 64 ­ 21,40 235 78,6

ễ ẹ ể ầ ặ ờ ẽ ớ ệ   Th i đi m tu n thai m  nhi m rubella có liên quan ch t ch  v i b nh

ạ ẩ ộ ố ở ẻ còn  ng đ ng m ch b m sinh tr  (p<0,001).

ờ ể ẻ ắ ữ ễ ẹ ả B ng 3.. Liên quan gi a th i đi m m  nhi m rubella và tr  m c thông

liên th tấ

RR

Thông  liên th tấ (95%CI

ầ Tu n thai mẹ  nhi mễ   rubella M cắ Không

Số T  lỷ ệ Số T  lỷ ệ

ngượ l ngượ l % %

1,8 213 98,2 ≥9 tu nầ 4 1

3,7 79 96,3 0­8 tu nầ 3 1,98 (0,45­8,68)

2,3 292 97,7 T ngổ 7 ­

ẹ ể ấ ầ ố ờ ễ   ữ Không th y có m i liên quan gi a th i đi m tu n thai m  nhi m

ớ ệ ấ ẩ ở ẻ rubella v i b nh thông liên th t b m sinh tr  (p=0,397).

ẻ ắ ở ờ ể ữ ẹ ễ ả B ng 3.. Liên quan gi a th i đi m m  nhi m rubella và tr  m c h  van

tim

RR

H  vanở tim (95%CI)

M cắ Không

ầ Tu n thai mẹ  nhi mễ   rubella Số T  lỷ ệ Số T  lỷ ệ

ngượ l ngượ l % %

≥17 tu nầ 2 4,4 44 95,6 1

9­16 tu nầ 11 6,4 160 93,6 1,48 (0,34­6,44)

0­8 tu nầ 9 11,0 73 89,0 2,52 (0,57­11,19)

­ T ngổ 22 7,4 277 92,6

ữ ữ ể ấ ầ ố ờ Không   th y   có   m i   liên   quan   gi a   gi a   th i   đi m   tu n   thai   m ẹ

ớ ệ ễ ẩ ở ở ẻ nhi m rubella v i b nh h  van tim b m sinh tr  (p=0,336).

ờ ể ữ ẹ ễ ả ẻ ắ ẹ   B ng 3.. Liên quan gi a th i đi m m  nhi m rubella và tr  m c h p

ộ ổ ạ đ ng m ch ph i

RR

(95%CI)

H pẹ   đ ngộ   m chạ   ph iổ

M cắ Không ầ Tu n thai mẹ  nhi mễ   rubella

T  lỷ ệ % Số ngượ l Số ngượ l T  lỷ ệ %

1 2,2 45 97,8 ≥17 tu nầ 1

15 8,8 156 91,2 9­16 tu nầ 4,04 (0,55­29,75)

14 17,1 68 82,9 0­8 tu nầ 7,85 (1,07­57,82)

30 10,0 269 90,0 T ngổ

ể ẹ ễ ầ ặ ờ ẽ ớ ệ   Th i đi m tu n thai m  nhi m rubella có liên quan ch t ch  v i b nh

ổ ẩ ạ ộ ở ẻ ẹ h p đ ng m ch ph i b m sinh tr  (p=0,022).

ế ẩ ẻ ắ ố ợ ế ậ ế ả B ng 3.. Tr  m c ph i h p các khuy t t t/khi m khuy t b m sinh theo

ờ ỳ ẹ ễ th i k  bào thai m  nhi m rubella

ầ

T ngổ n (%) Tu n thai ễ   ẹ m  nhi m rubella Khuy t t ế ậ t

0­8 tu nầ 9­16 tu nầ ≥17 tu nầ

n (%) n (%) n (%)

ế ậ ắ Không m c khuy t t t 2 (18,8) 2 (18,8) 7 (63,6) 11 (4,4)

24 (20,9) 78 (67,8) 13 (11,3) 115 (46,0) ả Gi m thính ế ự l c/đi c

Tim 2 (25) 4 (50) 2(25) 8 (3,2)

ự 18 (38,3) 27 (57,5) 2 (4,3) 47 (18,8) ế ả Gi m thính l c/ đi c+tim

ầ

T ngổ n (%) Tu n thai   ễ   ẹ m  nhi m rubella Khuy t t ế ậ t

0­8 tu nầ 9­16 tu nầ ≥17 tu nầ

n (%) n (%) n (%)

ự 2 (66,7) 1(33,3) 0 (0) 3 (1,2) ế ả Gi m thính l c/ ắ đi c+m t

ắ M t +Tim 6 (46,2) 7(53,9) 0 (0) 13 (5,2)

25 (47,2) 27(50,9) 1 (1,9) 53 (21,2) ả ế ự Gi m thính l c/ ắ đi c+tim+m t

T ngổ 146 (58,4) 250 (100)

ế ổ ự ắ ẩ 79 (31,6) ố ẻ ả 25 (10,0) ế Có  đ n  98,1%   t ng  s   tr gi m  thính l c/đi c+tim+m t b m sinh

ễ ẹ ở ầ ằ n m trong nhóm các bà m  nhi m rubella ố   ầ  tu n thai ≤16 tu n; 100% s  ca

ằ ở ự ế ả ắ ẹ ắ ẩ gi m thính l c/đi c + m t b m sinh và m t+tim n m ễ    nhóm có m  nhi m

ự ế ầ ầ ả ẩ   ố rubella tu n thai ≤16 tu n; và 95,7% s  ca gi m thính l c/đi c và tim b m

ẹ ễ ằ ầ ầ sinh n m trong nhóm có m  nhi m rubella tu n thai ≤16 tu n.

ờ ể ủ ố ễ ở ẹ ớ ộ ố ố 3.2.3. M i liên quan c a th i đi m nhi m rubella i m t s  r i m  t

ể ở ẻ ạ lo n phát tri n tr

ờ ể ữ ẹ ễ ẻ ả ế   B ng 3.. Liên quan gi a th i đi m m  nhi m rubella và tr  khuy t

ậ t ệ t trí tu

RR  (95%CI)

Khuy tế   ậ t t trí   tuệ M cắ

ầ Tu n thai mẹ  nhi mễ   rubella

Không T  lỷ ệ % l T  lỷ ệ %

≥17 tu nầ 9­16 tu nầ 6,5 20,5 Số ngượ 3 35 Số ngượ l 43 136 93,5 79,5 1 3,14 (1,01­9,75)

21 26,9 57 73,1 4,13 (1,30­13,08)

0­8 tu nầ T ngổ 59 20,0 236 80,0 ­

ể ễ ẹ ầ ặ ờ ẽ ớ   Th i   đi m   tu n   thai   m   nhi m   rubella   có   liên   quan   ch t   ch   v i

ế ậ ệ ở ẻ khuy t t t trí tu tr  (p=0,016).

ờ ể ẻ ậ ữ ẹ ễ ả B ng 3.. Liên quan gi a th i đi m m  nhi m rubella và tr  ch m phát

ể ậ ộ tri n v n đ ng thô

RR  (95%CI) Phát  ể ậ   tri n v n ộ đ ng thô

Ch mậ th ầ Tu n thai mẹ  nhi mruễ bella

l ỷ ệ T  l % Bình  ngườ T  lỷ ệ  % l

S  ố ngượ 24 50 20 52,2 29,2 25,6 47,8 70,8 74,4 S  ố ngượ 22 121 58 1 1,48 (1,08­2,03) 1,55 (1,12­2,16)

94 31,9 201

≥17 tu nầ 9­16 tu nầ 0­8 tu nầ T ngổ ờ 68,1 ễ ẽ ớ ẹ ể ầ ặ ậ   Th i đi m tu n thai m  nhi m rubella có liên quan ch t ch  v i ch m

ể ộ ở ẻ ậ phát tri n v n đ ng thô tr  (p=0,005).

ờ ể ẻ ậ ữ ễ ẹ ả B ng 3.. Liên quan gi a th i đi m m  nhi m rubella và tr  ch m phát

ể ậ ộ ế ứ tri n v n đ ng tinh t ­ thích  ng

ầ Tu n thai V nậ

ộ mẹ đ ng tinh RR

nhi mễ ế t ­ thích (95%CI)

rubella ngứ

Bình Ch mậ ngườ

Số th T  lỷ ệ Số T  lỷ ệ

≥17 tu nầ 9­16 tu nầ 0­8 tu nầ T ngổ ngượ l 3 59 39 101 % 6,5 34,5 50,0 34,24 ngượ l 43 112 39 194 % 93,5 65,5 50,0 65,76 1 5,29 (1,74­16,11) 7,67 (2,51­23,41) ­

ẽ ớ ẹ ễ ể ầ ặ ờ ậ   Th i đi m tu n thai m  nhi m rubella có liên quan ch t ch  v i ch m

ể ộ ế ứ ở ẻ ậ phát tri n v n đ ng tinh t ­ thích  ng tr  (p<0,001).

ờ ể ẻ ậ ữ ẹ ễ ả B ng 3.. Liên quan gi a th i đi m m  nhi m rubella và tr  ch m phát

ể ữ tri n ngôn ng

Phát RR tri nể ầ Tu n thai (95%CI) ngôn ngữ mẹ Bình nhi mễ Ch mậ ngườ rubella th  ỷ ệ T  l S  ố S  ố T  l ỷ ệ

l

≥17 tu nầ 9­16 tu nầ 0­8 tu nầ T ngổ ngượ 35 166 75 276 % 76,1 97,1 96,2 93,6 ngượ l 11 5 3 19 % 23,9 2,9 3,8 6,4 1 1,28 (1,08­1,50) 1,26 (1,07­1,49)

ẽ ớ ễ ẹ ể ầ ặ ờ ậ   Th i đi m tu n thai m  nhi m rubella có liên quan ch t ch  v i ch m

ữ ở ẻ ể phát tri n ngôn ng tr  (p<0,001).

ờ ể ẻ ậ ữ ẹ ễ ả B ng 3.. Liên quan gi a th i đi m m  nhi m rubella và tr  ch m phát

ể ươ ộ ỹ tri n k  năng t ng tác cá nhân­xã h i

RR

(95%CI)

ầ Tu n thai mẹ  nhi mễ   rubella ngươ   T tác cá  nhân ­ xã  h iộ

Ch mậ Bình  ngườ th

S  ố T  l ỷ ệ Số T  l ỷ ệ

ngượ l % l ngượ %

≥17 tu nầ 9 19,6 37 80,4 1

9­16 tu nầ 105 61,4 66 38,6 3,14 (1,73­5,71)

0­8 tu nầ 65 79,3 17 20,7 4,05 (2,23­7,36)

T ngổ 179 59,9 120 40,1 ­

ẽ ớ ẹ ễ ể ầ ặ ờ ậ   Th i đi m tu n thai m  nhi m rubella có liên quan ch t ch  v i ch m

ể ỹ ươ ộ ở ẻ phát tri n k  năng t ng tác cá nhân – xã h i tr  (p<0,001).

ẻ ắ ự ỷ ờ ể ữ ẹ ễ ả B ng 3.. Liên quan gi a th i đi m m  nhi m rubella và tr  m c t k

RR T  kự ỷ (95%CI)

M cắ Không  m cắ

ầ Tu n thai mẹ  nhi mễ   rubella Số T  lỷ ệ Số T  lỷ ệ

ngượ l ngượ l % %

8,7 42 91,3 ≥17 tu nầ 4 1

32,7 115 67,3 9­16 tu nầ 56 3,77 (1,44­9,84)

50,0 39 50,0 0­8 tu nầ 39 5,75 (2,20­15,05)

33,6 66,4 196 T ngổ 99 ­

ễ ẹ ể ầ ặ ờ Th i đi m tu n thai m  nhi m rubella có liên quan ch t ch  v i t ẽ ớ ự ỷ k

ở ẻ tr  (p<0,001).

ươ

Ch

ng 4

BÀN LU NẬ

Ễ Ọ

Ặ

Ắ

Ễ

Ể

Ị

4.1.   Đ C   ĐI M   D CH   T   H C   LÂM   SÀNG   NHI M,   M C   RUBELLA

Ẩ

Ở Ẻ Ơ

Ẻ

Ỏ

B M SINH

TR  S  SINH VÀ TR  NH

ẩ ọ ẻ ễ ể ặ ẩ ắ 4.1.1. Đ c đi m nhân kh u h c tr  nhi m, m c rubella b m sinh

ỷ ệ ớ ẻ ễ T  l gi i tính tr nhi m rubella ở ẻ  tr nam là 52,8%, ở ẻ ữ    n  là tr

ế ả ươ ự ớ ộ ự 47,2%.   K t   qu   chúng   tôi   t ng   t v i   Herni   và   c ng   s (2018)   t ạ   i

ữ ế ẻ ả Indonesia trong đó tr  CRS nam là 53,7%, n  là 46,3%  [117]. K t qu  khác

ệ ự ớ ộ ạ ậ ả ẻ ắ bi t so v i Sugishita và c ng s  (2015) t i Nh t B n tr ứ   ộ  m c h i ch ng

ẻ ữ ẻ ẩ rubella b m sinh có 50% là tr  nam và 50% là tr  n   [93]. Nghiên c u t ứ ạ   i

ự ủ ạ ộ ở ẻ Nam Phi c a Motaze và c ng s  (2019) giai đo n 2010­2014 tr  CRS nam

ữ ạ ẻ là 62%, n  38%, tuy nhiên giai đo n 2015­2017 tr CRS nam là 53%, n ữ

47%  [118].

ệ ầ ớ ở ự Ph n  l n  b nh  nhân ạ ỉ   khu  v c  ngo i  t nh  (64,5%),  tr ẻ ở ộ     Hà  N i

ự ộ ự ế ế ạ chi m 35,5% trong đó khu v c n i thành chi m 18,1%, khu v c ngo i thành

ế ổ ế ở ả ạ ị chi m 17,4%. Đi ự ều này ph n ánh đúng th c tr ng ca d ch ph  bi n ề    nhi u

ẻ ơ ế ừ ộ ớ ỉ ỉ t nh thành, trong đó tr  s  sinh đ n t ồ  các t nh thành bao g m Hà N i v i 106

ư ệ ả ca, H i Phòng 14 ca, Ngh  An có 14 ca, H ng Yên 13 ca, Thanh Hoá 11 ca, Phú

ắ ả ả ọ ộ ỉ Th  10 ca, B c Giang 10 ca, Qu ng Ninh 10 ca, các t nh khác r i rác m t vài

ủ ề ế ấ ầ ạ ễ   ca,… đi u đó cho th y n u không tiêm phòng đ y đ  thì tình tr ng nhi m

ứ ủ ệ ộ ẽ ả ễ ớ ả   rubella s  x y ra trên di n r ng. So sánh v i nghiên c u c a Nguy n Qu ng

ẹ ắ ự ấ ắ ị ế   B c (2012) cho th y nhóm các bà m  m c rubella khu v c thành th  chi m

ườ ợ ự ế 213/529 tr ế ng h p (chi m 40,26 %), t ỷ ệ  l khu v c nông thôn chi m 59,74%

[15].

ầ ớ ẻ ễ ắ ẩ ầ Ph n l n tr  nhi m, m c rubella b m sinh là con đ u trong gia đình

ứ ứ ế ế ớ ỷ ệ v i t l 63,9%, con th  2 chi m 29,8%, con th  3 chi m 6,0% và con th ứ

ỉ ườ ứ ủ ế ế ợ 4 ch  có 1 tr ả ng h p chi m 0,3%. K t  qu  nghiên c u c a chúng tôi

ự ớ ụ ữ ầ ễ ả ắ ầ ượ t ng t v i Nguy n Qu ng B c (2012) trong đó ph  n  l n đ u sinh con

ễ ườ ợ khi nhi m rubella có 316/529 tr ng h p (59,74%) [15]. Theo chúng tôi, số

ứ ự ể ả ưở con trong gia đình và th  t con trong gia đình có th   nh h ế ng đ n kinh

ứ ộ ủ ệ ườ ẹ ế ả nghi m và m c đ  quan tâm c a ng i m  đ n chăm sóc thai s n và thái đ ộ

ừ ệ ệ trong vi c phòng ng a b nh, t ậ ướ t tr c, trong và sau khi sinh.

ề ử ủ ể ặ ẹ ở ẻ ễ ắ ẩ 4.1.2. Đ c đi m ti n s  c a m tr  nhi m, m c rubella b m sinh

ộ ổ ẹ ễ ẻ ẩ ắ Đ  tu i m  sinh tr  nhi m, m c rubella b m sinh ph n l n ầ ớ ở ộ ổ    đ  tu i

ộ ổ ế ế ổ ổ ướ 20­29 tu i chi m 81,9%, trong khi đ  tu i ≥30 tu i chi m 14,1%, d i 20

ứ ủ ế ế ổ ươ ự ớ ả tu i chi m 4,0%. K t qu  nghiên c u c a chúng tôi t ng t ễ    v i Nguy n

ẹ ễ ắ ả Qu ng B c (2012) trong đó nhóm bà m  nhi m rubella khi mang thai đ ộ

ổ ừ ế ổ ươ ự tu i t 20­29 tu i là 424/531 (chi m 79,85%) [15]. T ng t ớ ế  so v i k t qu ả

ề ặ ứ ể ệ ể ạ trong nghiên c u v  đ c đi m xét nghi m kháng th  rubella t i Nha Trang,

ẻ ớ ứ ẹ Khánh Hoà, trong đó các bà m  tham gia nghiên c u cũng khá tr  v i 17­24

ế ế ế ổ ổ ổ tu i chi m 28,8%, 25­34 tu i chi m 58,7% và 35­44 tu i chi m 12,5%, ≥45

ế ổ ươ ự ớ ứ ạ tu i chi m 0,05% [9]. T ng t v i nghiên c u t ộ ổ   i Tây Ban Nha, đ  tu i

ủ ẹ ừ ế ổ trung bình c a bà m  sinh con CRS là 26,5 (t 14 đ n 40 tu i) [119]. T ươ   ng

ả ủ ự ộ ổ ự ớ ế t v i k t qu  c a Bukasa và c ng s  (2018) tu i trung bình các bà m ẹ

ắ ạ ổ ổ m c rubella khi mang thai t i Anh 27 tu i  [120]. Nhìn chung tu i các bà m ẹ

ủ ẻ ợ ứ khi sinh trong nghiên c u c a chúng tôi là khá tr ớ ơ ấ    và phù h p v i c  c u

ả ở ố ụ ữ ệ Ở ộ ấ ị ạ ổ dân s  và tu i sinh s n ph  n  hi n nay. m t khía c nh nh t đ nh, đ ộ

ứ ự ế ế ể ả ổ ộ tu i có th  có tác đ ng đ n ki n th c, th c hành chăm sóc thai s n.

ẹ ắ ướ ẻ ễ M  tiêm v c xin rubella tr c khi mang thai tr ắ  nhi m, m c rubella

ế ấ ấ ắ ọ ỉ ệ   ẩ b m sinh r t th p, ch  chi m 2,3%. Tiêm v c xin là quan tr ng trong vi c

ừ ắ ở ẹ ắ phòng ng a m c rubella ữ    các bà m  mang thai. Tiêm v c xin không nh ng

ả ượ ẻ ơ ả gi m đ ượ ỷ ệ ắ  l m c rubella mà còn gi m đ c t ộ c tác đ ng lên tr s  sinh

ứ ạ ạ ộ ơ trong giai đo n mang thai. Theo m t nghiên c u t ễ   i Anh, nguy c  tái nhi m

ở ơ ộ ầ ầ ả rubella ứ    12 tu n đ u mang thai kho ng 8%, trong khi nguy c  h i ch ng

ướ ơ ầ ễ ầ ớ rubella d i 5%, so v i 80% nguy c  l n đ u mang thai nhi m rubella ở

ứ ạ ẹ ớ ấ các bà m  [13]. So sánh v i nghiên c u t i Tây Ban Nha cho th y trong s ố

ườ ẹ ợ ượ các tr ng h p bà m  có con CRS, 51,2% là không đ ắ c tiêm v c xin tr ướ   c

ứ ủ ế ươ ự ả khi mang thai  [119]. K t qu  nghiên c u c a chúng tôi t ng t ứ    nghiên c u

ướ ạ ắ ộ tr c đó năm 2011­2012 t i Hà N i cho th y t ấ ỷ ệ ẻ  l ề    tr  em m c CRS có ti n

ứ ủ ắ ử ẹ s  m  không tiêm v c xin rubella là 88,4% [12]. Nghiên c u c a chúng tôi

ươ ự ớ ả ư ươ ự ầ cũng t ng t v i tác gi ứ   ộ  Tr n Nh  D ng và c ng s  (2016) nghiên c u

ạ ệ ệ ươ ế ế ấ t i b nh vi n Nhi Trung ng năm 2011 đ n 2016 cho th y có đ n 98,5%

ườ ẹ ư ừ ắ ợ ị tr ng h p xác đ nh CRS có m  ch a t ng tiêm v c xin phòng rubella [7].

ươ ự ố ệ Trong 36 qu c gia khu v c Tây Thái Bình D ng, Vi t Nam là 1 trong

ướ ử ụ ế ắ 6 n ả   c không s  d ng v c xin phòng rubella cho đ n năm 2009, và ph i

ụ ị ả ặ ớ ớ ẻ ơ tr i qua các v  d ch rubella bùng phát v i gánh n ng l n tr ắ    s  sinh m c

ị ườ ưở ượ ề ậ rubella. V  thành niên và ng i tr ng thành đ ắ   c ghi nh n v  ca m c

ờ ỳ ị ố ườ ư rubella trong th i k  d ch bùng phát, đáng l u ý là 60% s  tr ợ ng h p ph ụ

ẻ ạ ậ ộ ữ n  giai đo n sinh đ  trong năm 2009 [8], [121].Do đó v n đ ng các bà m ẹ

ắ ướ ệ ấ ọ tiêm v c xin rubella tr c khi mang thai là r t quan tr ng trong vi c phòng

ừ ẻ ễ ẩ ắ ng a tr  nhi m, m c rubella b m sinh.

ầ ẻ ễ ẩ ắ ượ ẹ Tu n thai m  mang thai tr nhi m, m c rubella b m sinh  đ c xác

ở ế ế ầ ầ ễ ị đ nh nhi m rubella 2­8 tu n thai chi m 27,4%, 9­16 tu n chi m 57,2%, ở

ế ầ ở ầ ế ầ tu n thai 17­20tu n chi m 8,7%, ế  tu n thai  ≥20 chi m 6,7%. K t qu ả

ứ ủ ẹ ấ ắ nghiên c u c a chúng tôi cho th y trong các bà m  có con m c CRS, t ỷ ệ   l

ứ ế ầ ắ ầ ầ ướ m c rubella trong 16 tu n  đ u chi m g n 84,6%. Nghiên c u tr c đó

ạ ấ ỷ ệ ẻ ắ ộ (2011­2012) t i Hà N i cũng cho th y t m c CRS có ti n s  m ề ử ẹ tr l

ứ ủ ế ắ ầ m c rubella trong 3 tháng đ u chi m 84,1% [12]. Nghiên c u c a chúng tôi

ự ệ ớ ả ễ ắ ả có s  khác bi t v i tác gi Nguy n Qu ng B c (2012), trong đó tác gi ả

ờ ỳ ẹ ấ ậ ố ễ   ễ nh n th y trong s  các bà m  nhi m rubella th i k  mang thai, nhi m

ở ờ ầ ớ ể ế ầ ổ ớ rubella th i đi m tu i thai 13­18 tu n thai chi m ph n l n v i 304/529

ế (chi m 57,47%)  [15].

ủ ứ ấ ổ ợ Theo nghiên c u phân tích t ng h p c a Simons (2016) cho th y tr ẻ

ẩ ắ ở ờ ỳ ẹ ễ m c rubella b m sinh nhóm có m  nhi m rubella th i k  bào thai 0­8

ế ầ ở ẹ ắ ầ tu n thai chi m t ỷ ệ  l 50%, ế    nhóm có m  m c rubella tu n thai 9­16 chi m

ẹ ắ ở ầ ế ỉ 49% và nhóm có m  m c rubella tu n thai 17­20 ch  chi m 1% [16].

ẻ ễ ẩ ở ẹ ắ ở Tr  nhi m rubella b m sinh nhóm có m  m c rubella ầ    3 tháng đ u

ế ỳ ở ờ ể ả thai k  chi m t ỷ ệ  l cao, vì th i đi m bào thai sau 3 tháng kh  năng đáp

ứ ể ị ễ ế ầ ị ượ ng mi n d ch trung gian th  bào và th  d ch d n đ ệ c hoàn thi n và có s ự

ụ ộ ủ ủ ễ ệ ẹ ấ ặ ị cung c p th  đ ng c a mi n d ch đ c hi u IgG c a bà m  [19], [40].

Ở ờ ỳ ẻ ễ ẹ ẩ ắ  th i k  mang thai tr  nhi m, m c rubella b m sinh, các bà m  có

ư ệ ể ắ ạ ồ ớ ế   bi u   hi n   m c   rubella   bao   g m   phát   ban,   s ng   h ch,   đau   kh p   chi m

ế ấ 93,3%, trong khi đó t ỷ ệ  l ệ  không có d u hi u chi m 6,4%, t ỷ ệ  l không có

ệ ệ ế ế ơ ớ ộ ả ấ d u hi u rõ r t chi m 0,3%. K t qu  này cao h n so v i Toda và c ng s ự

ề ử ố ẹ ể ệ (2015), trong đó bà m  có bi u hi n ti n s  s t và phát ban là 69%  [94].

ủ ế ả ươ ự ớ ế ứ K t qu  nghiên c u c a chúng tôi t ng t ễ   ả ủ ủ  v i k t qu  c a c a Nguy n

ắ ẹ ắ Qu ng Bả ề ử ố   c (2012), trong đó trong nhóm các bà m  m c rubella có ti n s  s t

ườ ươ ươ là 405/529 tr ợ ng h p (t ng đ ng 76,56%, t ỷ ệ  l phát ban 520/529 tr ườ   ng

ẹ ắ ổ ạ ườ ợ h p (98,30%), nhóm bà m  m c rubella n i h ch là 299/529 tr ợ   ng h p

ổ ạ ả ố ế ườ ợ (chi m 56,52%), c  s t phát ban và n i h ch có 297/529 tr ng h p (56,14%)

ứ ạ ệ ệ ươ ả [15].  Nghiên  c u t i  b nh vi n  Nhi Trung ng  c ủa tác gi ầ  Tr n Nh ư

ươ ự ấ ấ ộ ơ ầ   D ng và c ng s  (2016) cho th y nguy c  CRS tăng lên g p 21,66 l n

ẹ ị ố ỳ ấ ầ   (95%CI: 10,99 ­ 44,89) khi m  b  s t phát ban trong thai k , g p 3,30 l n

ẹ ị ắ ậ (95%CI: 1,34 ­ 7,64) khi m  b  m c rubella lúc mang thai [7]. Do v y, các bà

ệ ố ổ ạ ể ẹ ầ ượ m  đang mang thai có bi u hi n s t, phát ban, n i h ch c n đ c làm xét

ệ ớ ố ế ả ạ nghi m rubella càng s m càng t ầ ủ t.Trong giai đo n đ u c a thai, k t qu  xét

ắ ủ ơ ở ự ệ ệ ẹ ọ ằ   nghi m là c  s  cho vi c cân nh c c a bà m  trong l a ch n phá thai nh m

ế ậ ẩ ẻ ặ ả ả gi m gánh n ng khi ph i sinh ra tr  khuy t t t b m sinh.

ủ ứ ỷ ệ ẹ ế ớ ườ Trong nghiên c u c a chúng tôi, t m  có ti p xúc v i ng l i phát

ướ ắ ban tr ế c khi m c rubella chi m 54,0%, trong khi t ỷ ệ  l ế  không ti p xúc là

ớ ả ư ươ ầ 45,3%, t ỷ ệ  l ế  không nh  rõ chi m 0,7%. Theo tác gi Tr n Nh  D ng và

ự ấ ầ ơ ộ c ng s  (2016) nguy c  CRS tăng lên g p 17,56 l n (95%CI: 7,97 – 38,79)

ẹ ế ớ ườ ố khi m  ti p xúc v i ng i s t phát ban lúc mang thai [7].

ể ệ ở ẻ ễ ắ ẩ 4.1.3. Bi u hi n lâm sàng sau sinh tr  nhi m, m c rubella b m sinh

ọ ổ ượ *Tu i thai và tr ng l ơ ng s  sinh

ẻ ẻ ế ế ẻ ủ Tr khi sinh đ  thi u tháng chi m 25,4%, tr ế    sinh đ  tháng chi m

ươ ự ớ ế ả ủ ả 74,6%. T ng t v i k t qu  c a tác gi Sugishita (2015) nghiên c u t ứ ạ   i

ẻ ơ ế ắ ứ   Tokyo, trong đó tr  s  sinh m c CRS sinh non chi m 25% [93]. Nghiên c u

ơ ủ ự ấ ộ ạ ệ ủ c a chúng tôi th p h n c a Toda và c ng s  (2015) t i Vi t Nam, t ỷ ệ  l nh ẹ

ở ẻ ứ ủ ơ ơ cân s  sinh ế    tr  CRS là 39% [94]. Nghiên c u c a chúng tôi cao h n k t

ả ủ ự ộ ạ ế ẻ qu  c a Herini và c ng s  (2018) t i Indonesia, t ỷ ệ  l thi u tháng tr  CRS là

15,9%  [117].

ẻ ơ ọ ượ ố ẻ ị ễ ế ấ Tr  s  sinh có tr ng l ắ   ng th p chi m 40,5% s  tr  b  nhi m, m c

ứ ế ẩ ơ ớ ướ ả ấ rubella b m sinh. K t qu  th p h n so v i nghiên c u tr ủ c đó c a chúng

ạ ộ ở ẻ ắ tôi t i Hà N i trong năm 2011 và 2012, trong đó tr  m c CRS t ỷ ệ  l nh ẹ

ơ cân s  sinh là 86% [12].

ớ ế ủ ứ ế ả ả ấ ơ K t qu  nghiên c u này c a chúng tôi th p h n so v i k t qu  nghiên

ả ố ượ ự ộ ẻ ơ ứ ủ c u c a tác gi Sugishita và c ng s  (2015) trên đ i t ắ   ng tr  s  sinh m c

ế ẹ ơ ẹ CRS t ỷ ệ  l nh  cân s  sinh chi m 68,8% [93]. Tuy nhiên, t ỷ ệ  l nh  cân s ơ

ứ ủ ễ ả ơ ớ ắ   sinh trong nghiên c u c a chúng tôi cao h n so v i Nguy n Qu ng B c

ườ ờ ỳ ẹ ễ ợ ứ nghiên c u các tr ng h p có m  nghi nhi m rubella trong th i k  mang

ả ủ ẻ ơ ẹ ế ế thai, tr  s  sinh nh  cân chi m 25,5% [15]. K t qu  c a chúng tôi cũng cao

ứ ổ ủ ế ả ợ ả ự ơ h n k t qu  nghiên c u t ng h p c a tác gi ộ  Nazme và c ng s  (2015),

ẻ ắ ả ủ ế ẹ ơ 23% tr m c CRS nh  cân s  sinh [11]. K t qu  c a chúng tôi cũng cao

ự ẹ ế ộ ớ ơ ơ h n so v i Herini và c ng s  (2017) nh  cân s  sinh chi m 27,9%  [117].

ự ậ ể ở ẻ ị ễ ắ ẩ S  ch m phát tri n bào thai tr  b  nhi m, m c rubella b m sinh, có

ể ả ậ ặ ế ễ ộ ị th  do gi m ho c ch m phân chia t ứ    bào b  nhi m. Trong m t nghiên c u

ặ ằ ơ ị ườ ệ ử cân n ng s  sinh b ng 65% giá tr  bình th ng và khám nghi m t thi tr ẻ

ấ ượ ứ ẩ ộ ủ ơ có h i ch ng rubella b m sinh cho th y l ng tê bào c a các c  quan t ừ ế   t

ế ế ỵ ượ ậ ả bào nhu mô tim, gan, tuy n tu  và tuy n th ng th n  đã gi m 30­80%

[122].

ể ệ * Bi u hi n lâm sàng:

ế ả ứ ế ễ ả ấ ạ ẩ K t qu  nghiên c u cho th y tình tr ng nhi m khu n huy t x y ra ở    7

ườ ợ ẻ ẻ ế tr ế ng h p (chi m 2,3%), tr ấ  suy hô h p có 17 tr ễ    chi m 6,0%. Nhi m

ự ể ế ế ệ ẩ ấ ễ   rubella b m sinh có th  không gây ra tr c ti p đ n các b nh hô h p, nhi m

ơ ộ ệ ễ ẩ ả ả ắ ị khu n c  h i khác. Vi c gi m kh  năng mi n d ch khi m c rubella làm

ả ổ ượ ạ ầ ế ầ ạ ả ả gi m t ng l ng b ch c u, t bào T, b ch c u trung tính, và gi m s n sinh

ứ ể ầ ớ ả   ạ b ch c u và đáp  ng v i kháng nguyên có th  là nguyên nhân làm gi m

ễ ị ừ ơ ệ ơ ộ ễ ẩ hàng rào mi n d ch t đó làm tăng nguy c  b nh nhi m khu n c  h i khác

ứ ườ ủ ự ộ ợ ạ [13]. Nghiên c u tr ng h p c a Al Hammoud và c ng s  (2017) t i M ỹ

ẻ ơ ệ ễ ể ấ ẩ ấ   cũng cho th y tr  s  sinh nhi m rubella b m sinh có bi u hi n suy hô h p

ổ ẽ ử ượ [123]. Viêm ph i k  là nguyên nhân gây t vong ở ẻ  tr CRS đã đ c ghi

ự ậ ở ộ nh n b i Mizuno và c ng s  (2016)  [124]

ỷ ệ ẻ ế ấ ứ ủ Trong nghiên c u c a chúng tôi, t ế    tr  xu t huy t da sau sinh chi m l

ế ế ệ ể ả ầ ế   79,60%; gi m ti u c u chi m 79,3%; vàng da b nh lý chi m 82,9%. K t

ả ươ ự ớ ế ứ ủ qu  nghiên c u c a chúng tôi t ng t ứ   ả  khi so v i k t qu  trong nghiên c u

ạ ộ ẻ ắ ẩ năm 2011­2012 t i Hà N i, trong đó tr m c rubella b m sinh t ỷ ệ  l ban

ỷ ệ ế ấ ế ấ xu t huy t da sau sinh 74,3% [12]. T  l ban xu t huy t da trong nghiên

ễ ấ ả ắ ơ ớ ứ ủ c u c a chúng tôi th p h n so v i Nguy n Qu ng B c (2012) trong đó 25

ẻ ơ ấ tr ắ  s  sinh m c CRS có t ỷ ệ  l ế  ban xu t huy t da là 88%, t ỷ ệ  l vàng da

ế chi m 88% [15].

ươ ế ể ẫ ế ế ộ ổ T n th ng t ố    bào n i mô do virus rubella có th  d n đ n huy t kh i

ạ ử ạ ỏ m ch máu nh  và ho i t mô xung quanh  [125]. Tăng đông máu đã đ ượ   c

ộ ố ẫ ậ ậ ượ ả ư ằ ứ ghi nh n trong m t s  m u v t và đ c gi ủ   i thích nh  b ng ch ng c a

ế ấ ươ ự ạ ử ộ ư ơ xu t huy t. T ng t nh  ho i t n i mô và thoái hoá c  tim mà không có

ộ ố ườ ả ứ ợ ả ph n  ng viêm trong m t s  tr ng h p s y thai [126].

ứ ẻ ơ ễ ắ ẩ Trong nghiên c u này tr s  sinh nhi m, m c rubella b m sinh, các

ề ệ ể ậ ấ bi u hi n v  gan, l ế ách th n cho th y gan to chi m 38,46%; lách to sau sinh

ế ổ ươ ậ ườ ỷ ệ ế ợ chi m 31,10%; t n th ng th n có 4 tr ng h p chi m 1,34%. T  l ấ    này th p

ớ ế ứ ả ạ ộ ở ơ h n so v i k t qu  nghiên c u trong năm 2011­2012 t i Hà N i, nhóm tr ẻ

ỷ ệ ế CRS t ỷ ệ  l ế  gan to chi m 62,8%, t ỷ ệ  l lách to chi m 63,7% [12]. T  l này cũng

ấ ơ ớ ả ễ ắ ả th p h n khi so sánh v i tác gi Nguy n Qu ng B c nghiên c u t ứ ạ ệ   i b nh

ệ ươ ả ấ ỷ ệ ụ ả vi n Ph  s n trung ng năm 2012, trong đó tác gi cho th y t l gan to sau

ế ớ ợ ướ ủ ộ sinh chi m t i 56% [15]. ứ ổ Nghiên c u t ng h p tr c đó c a Reef và c ng s ự

ấ ỷ ệ ế ả ừ (2000) và WHO (2008) cho th y t l gan, lách to chi m kho ng t 10­20%

ắ ộ ứ ẩ ố ệ s  b nh nhi m c h i ch ng rubella b m sinh  [13], [14].

ỷ ệ ộ ứ ẩ * T  l h i ch ng rubella b m sinh

ứ ủ ộ ị Trong nghiên c u c a chúng tôi, tr ẻ ượ  đ ứ   ắ c xác đ nh m c h i ch ng

ế ẩ ẻ ễ ắ ẩ rubella b m sinh (CRS) chi m 83,6% tr nhi m, m c rubella b m sinh.

ầ ớ ư ậ ẻ ễ ắ ẩ ắ ộ Nh  v y, ph n l n tr ứ    nhi m, m c rubella b m sinh là m c h i ch ng

ứ ủ ế ả ẩ ươ ự ớ ế rubella b m sinh. K t qu  nghiên c u c a chúng tôi t ng t v i k t qu ả

ứ ả ự ộ ủ nghiên c u c a các tác gi Dontigny và c ng s  (2008) [104], Miller và

ự ự ộ ộ ộ c ng s  (1982)  [19]; Peckham và c ng s  (1972) [18], Ohkusa và c ng s ự

ự ộ ươ ự ớ ế ả (2014)  [20], Simons và c ng s  (2014)  [16]. T ng t v i k t qu  nghiên

ự ủ ấ ộ ố ứ ạ c u t ễ   i Anh c a Bukasa và c ng s  (2018) cho th y CRS trên s  nhi m

ẩ ườ ợ ươ ự ớ ế rubella b m sinh là 5/8 tr ng h p [120]. T ng t ứ   ả  v i k t qu  nghiên c u

ự ộ ạ ố ượ ủ c a Wondimeneh và c ng s  (2018) t i Ethipiopia trong s  9 ca đ ẳ   c kh ng

ễ ẩ ỷ ệ ể ệ ộ ị đ nh nhi m rubella b m sinh, t ứ  bi u hi n h i ch ng rubella là 6 ca l

(66,6%) [127].

ộ ố ệ * M t s  can thi p lâm sàng sau sinh

ủ ứ ấ ố ẻ Trong   nghiên   c u   c a   chúng   tôi   cho   th y   trong   s   các   tr ễ     nhi m

ẻ ẻ ẩ ả ả ở ở ế   rubella b m sinh, tr  ph i th  máy có 19 tr  sau sinh ph i th  máy chi m

ẻ ườ ả ọ ế ẻ ợ ả ọ 6,4%; tr  ph i l c máu có 1 tr ả   ng h p ph i l c máu chi m 0,3%; tr  ph i

ề ẻ ế ề ả ẻ ề ả truy n máu có 17 tr ph i truy n máu chi m 5,7%; tr ể    ph i truy n ti u

ế ể ẻ ề ả ầ ầ c u có 15 tr  ph i truy n ti u c u chi m 5,0%. Đánh giá chung, t ỷ ệ  l các

ườ ế ệ ả ợ tr ng h p ph i can thi p lâm sàng sau sinh chi m 11,0%.

ả ủ ủ ệ ộ ế Can thi p lâm sàng sau sinh là k t qu  c a các tác đ ng c a virus

ỉ ố ẻ ễ ậ ắ ẩ   rubella lên các ch  s  lâm sàng, c n lâm sàng. Tr  nhi m, m c rubella b m

ị ậ ầ ắ ể ậ ả ậ sinh đa ph n m c đa d  t t, thai suy, thai ch m phát tri n. Do v y, ph i can

ằ ổ ỉ ố ệ ồ ị thi p lâm sàng sau sinh nh m  n đ nh các ch  s  sinh t n, m t s  tr ộ ố ườ   ng

ả ằ ẻ ấ ồ ờ ợ h p ph i n m l ng  p trong th i gian dài vì đ  non.

ả ễ ắ ả ố ẻ ơ ắ Theo tác gi Nguy n Qu ng B c trong s  25 tr ộ    s  sinh m c h i

ứ ẻ ể ẩ ầ ả ặ ệ ch ng rubella b m sinh, 12 tr  có ti u c u gi m, đ c bi ể   ẻ t có 7 tr  có ti u

ướ ẻ ử ề ắ ả ộ ầ c u d i 25G/L, b t bu c ph i truy n máu. Có 4/25 tr  t vong sau sinh vì

ị ậ ạ ụ ấ ổ ồ ấ ặ tình tr ng r t n ng, đa d  t t, trên phim ch p CT th y có các nh i máu ở

ề ầ ạ ố ẻ ễ li m bán c u đ i não. Trong s  39 tr ẩ  nhi m rubella b m sinh có 15 tr ẻ

ả ượ ồ ứ ể ậ ph i đ ậ   c h i s c ngay sau sinh vì thai suy, thai ch m phát tri n và ch m

ử ườ ệ ộ ợ ể phát tri n trong t cung. Có 8 tr ng h p trên siêu âm phát hi n ru t non

ổ ụ tăng âm vang và có canxi hoá trong b ng [15].

ế ẩ ị ậ ế 4.1.4. D  t t/khi m khuy t b m sinh

ự ẩ ả * Gi m thính l c b m sinh :

ủ ế ữ ự ệ ể ả ẩ ộ ủ   Gi m thính l c b m sinh là m t trong nh ng bi u hi n ch  y u c a

ứ ẩ ệ ể ấ ộ h i ch ng rubella b m sinh và có t ỷ ệ  l ộ   ố  cao nh t trong s  các bi u hi n h i

ủ ứ ứ ẩ ch ng rubella b m sinh [1]. Trong nghiên c u c a chúng tôi t ỷ ệ ả    gi m l

ự ự ế ệ ẻ ả ế   thính l c sau sinh chi m 79,6%, trong đó tr  phát hi n gi m thính l c/ đi c

ẻ ự ế ệ ả ộ ngay sau khi sinh là 67,2%, tr phát hi n gi m thính l c/ đi c mu n là

ộ ở ộ ố ự ế ệ ệ ả 12,4%. Vi c phát hi n gi m thính l c/đi c mu n m t s  ca gây ra tình

ạ ườ ở ẻ ề ữ ỹ ươ ể tr ng phát tri n không bình th ng tr  v  ngôn ng , k  năng t ng tác.

ự ế ỷ ệ ả Trên th c t , thì t gi m thính l c ự ở ẻ ơ  tr ễ  s  sinh nhi m rubella l ở

ữ ầ ỷ ệ ấ ệ ể ổ ể nh ng qu n th  khác nhau có t r t khác bi l ợ   t nhau. Có th  t ng h p

ồ thành 03 nhóm có t ỷ ệ  l khác nhau g m:

ứ ỷ ệ ế ự ả + Các nghiên c u có t đi c/ gi m thính l c v i t ớ ỷ ệ ừ  l l t 75­100%

ậ ừ ồ ạ bao g m: Fukuoka, Nh t t năm 1965­1985 (100%); t i London, Anh t ừ

ạ ừ ạ 1966­1968 (100%); t i Tây Âu, Italy t năm 1970­1977 (100%); t i New

ỹ ừ ạ ỹ ừ York, M  t năm 1951­1980 (96%); t i Houston, M  t 1964­1965 (92%);

ạ ỹ ừ ạ t i Portland, Oregon, M  t 1964­1966 (t ỷ ệ  l 86%); t i New South Wales,

ừ Úc t năm 1964­1973 (84%) [16].

ứ ỷ ệ ế ự ừ ả ế + Các nghiên c u có t đi c/ gi m thính l c t l 34% đ n 74% bao

ứ ạ ỹ ừ ồ g m:   Nghiên   c u   t i   Houston,   M   t năm   1964­1966   (72%)   t ạ   i

ỹ ừ ạ ữ ỹ Phialdelphia,  M   t năm   1951­1965  (70%);   t i   M   trong   nh ng   năm  t ừ

ạ ỹ ừ 1950­1980   (66%);   t i   Oklahoma,   M   t năm   1958­1965   (52%);   t ạ   i

ỹ ừ ạ Phialdelphia, M  t năm 1964­1965 (51%); t i British Columbia, Canada t ừ

ạ ỹ ừ năm 1956­1966 (41%); t i California, M  t ế    năm 1958­1966 (40%) [16]. K t

ứ ủ ự ả ộ ơ ớ ế   qu  nghiên c u c a chúng tôi cao h n so v i Nazme và c ng s  (2015) k t

ẻ ắ ả ổ ế ả ẩ ợ qu  t ng h p các bài báo cũng ra k t qu  60% tr  m c rubella b m sinh b ị

ứ ủ ự ế ả ả ơ ớ ế   gi m thính l c  [11]. K t qu  nghiên c u c a chúng tôi cao h n so v i k t

ứ ả ướ ạ ộ qu  nghiên c u tr c đó t i Hà N i năm 2011­2012 cho th y t ấ ỷ ệ ả    l  gi m

ự ế thính l c chi m 63,7% [12].

ứ ỷ ệ ế ự ả ồ + Các nghiên c u có t đi c/ gi m thính l c ≤33% bao g m: Nghiên l

ừ ạ ỹ ừ ứ ạ c u t i Panama t năm 1986­1987 (33%); t i New Haven, M  t năm 1964­

ạ ừ ạ Ấ 1965 (29%); t i Singapore t năm 1969­1970 (9%); t i Calcutta,  n Đ  t ộ ừ

ạ ộ ừ Ấ năm 1969­1970 (5%); t i Madurai,  n Đ  t năm 1999­2006 (4%) [16].

ể ế ế ậ ự ể ế ế ả Gi m thính l c/đi c có th  ti n tri n sau khi sinh, đi c khuy t t t ph ổ

ủ ế ễ ế ấ ả ở ế bi n nh t và ch  y u là k t qu  khi nhi m rubella ầ ủ   ầ  trong 16 tu n đ u c a

ỳ ượ ộ ớ ầ ầ ở ọ thai k  [19]. Tai trong đ ộ   c bao b c b i m t l p màng t ng h m và m t

ướ ư ể ạ ố ỷ ạ m ng l ẫ   i mao m ch. Tuy nhiên, không gi ng nh  thu  tinh th , các d n

ấ ủ ể ừ ộ ụ ể ồ xu t c a các tai trong phát tri n t ấ  m t ngu n cung c p máu c  th . Các

ủ ố ự ế ớ ố ứ ườ b c t ế   ế ng bên ngoài c a  ng  c tai là ti p xúc tr c ti p v i mô liên k t

ứ ạ ạ ạ m ch máu, m ch máu thính giác. Các hình th c m ch máu thính giác nh ư

ủ ể ầ ộ ớ ố ộ m t bi u mô chuyên phân t ng, v i m t đám r i phong phú c a các mao

ể ể ể ạ ầ ủ ộ   m ch trong bi u mô, và có th  tham gia ki m soát thành ph n ion c a n i

ị d ch.

ệ ả ậ ấ   Có kh  năng virus xâm nh p vào tai trong thông qua vi c cung c p

ẻ ơ ủ ể ạ máu c a m ch máu thính giác. Ki m tra bào thai và tr  s  sinh sau khi b ị

ấ ổ ễ ươ ủ ố ể ế ố nhi m rubella cho th y t n th ng đ n bi u mô c a  ng  c tai [128], [129]

ể ệ ạ và m ch máu thính giác [130], [131], [132]. Phát hi n đi n hình sau đó là s ự

ụ ổ ộ ủ ề ạ ầ ở giãn n  nang c a m ch máu thính giác, và s p đ  m t ph n màng ti n đình

ổ ề ố ượ ẹ ố ữ ố ể Reissner. X p  ng  c tai có th  là do nh ng thay đ i v  s  l ặ   ng ho c

ầ ủ ộ ị thành ph n c a n i d ch [130].

ệ ậ ề ắ ẩ * Các b nh/t t v  m t b m sinh :

ề ắ ẩ ẻ ị ứ ủ ệ Trong nghiên c u c a chúng tôi, tr  b  các b nh v  m t b m sinh có

ườ ẻ ế ẩ ợ ổ 71 tr ễ ng h p, chi m 23,8% t ng tr  nhi m rubella b m sinh, trong đó, có

ườ ụ ệ ế ể ắ ợ ườ 68 tr ỷ ng h p m c b nh đ c thu  tinh th  chi m 22,7%, 23 tr ợ   ng h p

ắ ố ắ ệ ế ắ ạ ệ m c b nh s c t võng m c chi m 7,7%, và 2 ca m c b nh tăng nhãn áp

ỷ ệ ệ ề ắ ẩ ế ẩ b m  sinh   chi m   0,7%.   T   l các   b nh   v   m t   b m   sinh ở ẻ   tr ễ     nhi m

ể ầ ấ rubella là r t khác bi ệ ở t ể ổ   ứ  các qu n th  nghiên c u khác nhau, có th  t ng

ệ ợ h p thành 3 nhóm có t ỷ ệ  l khác bi ư t, nh  sau:

ứ ỷ ệ ẻ ắ ề ắ ẩ ệ + Các nghiên c u có t ế    tr  m c các b nh v  m t b m sinh chi m l

ỷ ệ ừ ứ ạ ỹ ừ t l t ồ  75­100% bao g m: Nghiên c u t i Phialdelphia, M  t năm 1951­

ạ ộ ừ Ấ ạ 1965 (100%); t i Madurai,  n Đ  t năm 1993­2001 (100%); t i Madurai,

Ấ ộ ừ n Đ  t năm 1999­2006 (100%) [16].

ứ ỷ ệ ẻ ắ ề ắ ẩ ệ + Các nghiên c u có t ế    tr  m c các b nh v  m t b m sinh chi m l

ỷ ệ ừ ứ ạ ồ ỹ ừ t t l 34­74% ba o g m: Nghiên c u t i Memphis, M  t năm 1964­1965

ạ ỹ ừ ạ ừ (73%); t i Oklahoma, M  t năm 1958­1965 (66%); t i Panama t năm 1986­

ạ ỹ ừ ạ 1987 (54%); t i Phialdelphia, M  t năm 1964­1965 (53%); t i Houston, M  t ỹ ừ

ạ ừ năm 1964­1965 (53%); t iTrinida và Tobago t năm 1982­1983 (50%); t ạ   i

ừ ạ British Columbia, Canada t năm 1956­1968 (49%); t i New Haven, M  t ỹ ừ

ạ ỹ ừ ạ 1964­1965 (49%); t i Houston, M  t 1964­1966 (48%); t i Portland, Oregon,

ừ ạ ừ Mỹ t 1964­1966 (41%); t i Mona, Jamaica t 1965­1966 (35%) [16].

ứ ỷ ệ ẻ ắ ề ắ ẩ ệ + Các nghiên c u có t ế    tr  m c các b nh v  m t b m sinh chi m l

ứ ạ ồ ừ t ỷ ệ  l ≤33 % bao g m: Nghiên c u t i Singapore t năm 1969­1970 (33%);

ạ ỹ ừ ạ ậ ừ t i   California,   M   t năm   1958­1966   (30%);   t i   Fukuoka,   Nh t   t năm

ạ ộ ừ Ấ ạ 1965­1985 (28%); t i Calcutta,  n Đ  t năm 1970­1975 (27%); t i M  t ỹ ừ

ạ ừ ạ năm 1950­1980 (26%), t i Italia, Tây Âu t năm 1970­1977 (26%); t i New

ừ ạ ừ South Wales, Úc t năm 1964­1963 (16%); t i London, Anh t năm 1966­

ự ộ ổ ợ 1968 (12%) [16]. Theo Nazme và c ng s  (2015) t ng h p các bài báo cho

ẻ ắ ụ ể ẩ ấ ỷ th y tr  m c rubella b m sinh có 25% đ c thu  tinh th   [11]. T  l ỷ ệ ệ    b nh

ứ ủ ơ ộ ề ắ v  m t trong nghiên c u c a chúng tôi là cao h n theo Simons và c ng s ự

ầ ậ ừ ờ ỳ ứ ế ổ ợ (2016) t ng h p 6 nghiên c u thu n t p t th i k  mang thai cho k t qu  t ả ỷ

ệ ề ắ ẩ ứ ế ổ ợ ườ l v  m t b m sinh chi m 16%, và t ng h p 7 nghiên c u tr ợ ng h p và

ầ ậ ở ườ ẻ ơ ợ ượ ẳ ị thu n t p các tr ng h p tr  s  sinh đ ệ   ằ c kh ng đ nh b ng xét nghi m,

ả ệ ế ế ấ ề ắ ẩ cho th y k t qu  b nh v  m t b m sinh chi m 35% [16].

ề ắ ẩ ứ ủ ệ ấ ơ ớ   B nh v  m t b m sinh trong nghiên c u c a chúng tôi th p h n so v i

ứ ả ướ ạ ộ ế k t qu  nghiên c u tr c đó t i Hà N i năm 2011­2012 cho th y t ấ ỷ ệ ấ    l  b t

ườ ề ắ ỷ ệ ệ ứ ủ ề ắ th ng v  m t 46,9% [12]. T  l b nh v  m t trong nghiên c u c a chúng

ệ ả ắ ớ ở tôi cũng khác bi ễ t khi so sánh v i Nguy n Qu ng B c (2012) 25 tr ườ   ng

ẻ ắ ụ ẩ ỷ ợ h p tr  sinh ra m c CRS, t ỷ ệ  l tăng nhãn áp b m sinh là 12%, đ c thu  tinh

ắ ố ể ạ th  44%, viêm s c t võng m c 4%  [15].

ể ả ễ ỷ ừ ầ ủ ụ Nhi m rubella gây ra đ c thu  tinh th  x y ra t 3 tháng đ u c a thai

ế ặ ệ ế ấ ả ồ ớ v i vi c k t đ c nhân, không bào, t bào ch t, và bao g m c  các thành

ầ ế ự ể ể ầ ỷ ỷ ph n chính trong t bào thu  tinh th  ban đ u, s  phát tri n thu  tinh th ể

ầ ớ ạ ử ể ạ ỷ ị ấ ố r i lo n, trong khi thu  tinh th  ph n l n b  ho i t ủ   , các c u trúc khác c a

ư ố ể ị ắ ắ ạ ộ ụ   m t nh  m ng m t, võng m c có th  b  tác đ ng [28]. Theo Gregg đ c

ả ủ ừ ể ế ự ể ế ầ ộ ỷ thu  tinh th  là k t qu  c a d ng m t ph n trong s  phát tri n t ơ    bào. H n

ẩ ộ ở ẻ ơ ỏ ơ ữ ổ ứ ị n a, t ở  ch c b  tác đ ng b i rubella b m sinh tr  s  sinh nh  h n các t ổ

ứ ươ ự ở ẻ ả ế ồ ị ch c t ng t ễ  tr  không b  nhi m, bao g m c  t ơ  bào ít h n [28].

ạ * B i não :

ứ ườ ạ ẩ ợ ủ Trong nghiên c u c a chúng tôi có 17 tr ng h p b i não b m sinh

ứ ế ẩ ả ị ổ   chi m 5,69%. Nghiên c u, qua ch n đoán hình  nh cho phép xác đ nh t n

ươ ấ ạ ạ th ủ ng là do giãn não th t, não úng th y gây lên tình tr ng b i não. T  l ỷ ệ

ủ ứ ứ ơ ớ ủ   ạ b i   não   trong   nghiên   c u   c a   chúng   tôi   cao   h n   so   v i   nghiên   c u   c a

ệ ế ấ ố ươ ả Peckham (1972), trong đó k t qu  cho th y trong s  45 b nh nhi d ng tính

ể ẩ ườ ế ợ ạ ớ v i kháng th  rubella, b i não b m sinh có 1 tr ng h p chi m 2,22%  [18].

ươ ầ ủ ễ ả ầ ị ổ T n th ng não x y ra khi b  nhi m rubella trong 16 tu n đ u c a thai

ả ả ưở ế ể ậ ầ ặ ỳ ậ k , h u qu   nh h ng đ n ch m phát tri n tâm th n n ng n  v i li ề ớ ệ   t

ấ ườ ủ ế ề ấ ế ặ ớ ứ c ng 2 bên [133]. B t th ổ   ng l n v  c u trúc hi m g p, mà ch  y u là t n

ươ ụ ộ ề ệ ủ ế ầ ậ th ng thi u máu c c b  và đ u bé. Khi nh n xét v  b nh lý c a 89 tr  s ẻ ơ

ấ ở ứ ậ ộ ẻ ẩ sinh có h i ch ng rubella b m sinh, Rorke nh n th y 46 tr có m t s ộ ố

ạ ấ ạ ườ ẻ ố ườ ợ ấ ổ lo i m ch máu b t th ng, 31 tr  trong s  46 tr ng h p  y cót n th ươ   ng

ụ ế ộ ổ ươ ạ ồ não do thi u máu c c b  [134]. Các t n th ng m ch máu bao g m ph ả

ế ủ ỷ ọ ế ế ạ ạ hu  tr ng tâm thành m ch các m ch máu não, khi m khuy t c a phi n đàn

ơ ậ ủ ạ ồ ớ ự h i v i s  gia tăng c a các mô x , t p trung quanh mao m ch, tăng sinh t ổ

ứ ặ ệ ở ớ ẹ ế ạ ộ ườ ạ ch c h t, đ c bi t là l p n i mô làm h p lòng m ch.Vì th , th ng b ị

ả ưở ấ ạ ỏ ườ ạ ạ nh h ng nh t là mao m ch nh  và gi ề   ng mao m ch trong h ch n n.

ả ứ ổ ể ấ Ph n  ng viêm thay đ i trong não ch ỉ ở ứ ố  m c t i thi u nh t [134]. Ho i t ạ ử

ẽ ụ ế ộ ườ ự ằ ầ mô não, có l do thi u máu c c b , th ạ   ng n m g n khu v c các m ch

ươ ự ặ ạ ấ ỏ ị ổ máu b  t n th ng ho c trong khu v c m ch máu cung c p. Vùng v  não

ổ ế ở ẻ ổ ươ ạ ặ tăng âm g p ph  bi n tr CRS là do t n th ư   ơ ả ng h ch c  b n, nh ng

ệ ệ ặ ạ ướ ợ không đ c hi u, có tính g i ý b nh lý m ch máu tr ổ   c đó [135]. Các t n

ươ ể ừ ổ ạ ươ ế ấ ộ th ớ ng m ch máu s m phát tri n t t n th ng n i mô và xu t huy t nh ỏ

ượ ấ ầ đã đ ị ẩ c tìm th y trong não thai nhi b  s y thai 3 tháng đ u tiên [128]. S ự

ế ụ ủ ế ặ ổ ộ ươ ễ ti p t c lây nhi m virus c a các t bào n i mô ho c t n th ế ng ti p theo

ể ẫ ớ ổ ứ ễ ợ ị ươ ạ ặ ở b i ph c h p mi n d ch có th  d n t i t n th ầ   ng m ch máu n ng d n

ướ trong não tr ể ả c khi sinh và có th  c  sau khi sinh [136].

ẻ ơ ứ ầ ắ ẩ ộ Theo Rorke, tr s  sinh m c h i ch ng rubella b m sinh có đ u bé

ướ ứ ử ụ ộ ưở ừ ế chi m d i 25% [134]. Nghiên c u s  d ng c ng h ng t ệ  trên b nh nhân

ố ượ ấ ả ư ấ ả ỏ CRS cho th y v  não gi m kh i l ố   ng ch t xám nh ng không gi m kh i

ượ ấ ắ ấ l ấ ng ch t tr ng và giãn não th t [137]. Toudury và Smith cho th y có s ự

ề ộ ị ả ả ỏ ưở gi m chi u r ng v  não trong 10 thai nhi b   nh h ng [128].

ự ồ ạ ủ ể ế ỷ ị S  t n t i c a virus trong d ch não tu  có th  liên quan đ n viêm màng

ể ạ ề   não và viêm h ch não sau sinh [138]. Viêm màng não có th  kéo dài nhi u

ổ ươ ứ ả ệ ẫ ầ năm, gây t n th ng tăng lên. Nghiên c u gi i ph u b nh lý th n kinh cho

ạ ử ợ ấ ế ế ấ ầ ọ th y ho i t ạ  s i huy t m ch máu, m t t bào th n kinh nghiêm tr ng, hu ỷ

ộ ố ổ ặ ủ ặ ồ myelin và m t s ự ắ  nh i máu cũ [139]. Do s  v ng m t c a virus ho c các

ủ ườ ệ kháng nguyên c a virus trong mô não, ng ệ   ằ i ta suy đoán r ng hi n di n

ể ể ạ ộ ọ   kháng th  IgG rubella trong m ch máu có th  đóng m t vai trò quan tr ng

ạ ủ c a viêm m ch máu trong não [140].

ệ ẩ * Các b nh tim b m sinh :

ỷ ệ ẻ ệ ẩ ườ ợ T   l tr có   các   b nh   tim   b m   sinh   có   121   tr ế   ng   h p   chi m

ạ ộ ườ ế ợ ố 40,5%,trong đó còn  ng đ ng m chcó 64 tr ng h p chi m 21,4%, thông liên

ấ ườ ế ợ ườ ợ th t có 7 tr ng h p chi m 2,3%, thông liên nhĩ có 1 tr ế ng h p chi m 0,3%,

ườ ế ẹ ạ ợ ộ ổ ở h  van tim có 22 tr ng h p chi m 7,4%, h p đ ng m ch ph i có 30 tr ườ   ng

ệ ẹ ế ắ ạ ườ ợ h p chi m 10,0%, m c các d ng b nh tim khác (suy tim nh ) có 2 tr ợ   ng h p

ế ẩ ứ ệ chi m 0,7%. Các b nh tim b m sinh có t ỷ ệ  l khác bi ệ ở t các nghiên c u trên

ể các qu n thầ ể khác nhau, có th  chia thành các nhóm có t ỷ ệ  l khác nhau, nh ư

sau:

ứ ỷ ệ ẻ ắ ế ệ ẩ + Các nghiên c u có t ề  tr  m c các b nh v  tim b m sinh chi m t l ỷ

ứ ạ ỹ ừ l ệ ừ  t ồ  75­100% bao g m: Nghiên c u t i California, M  t năm 1958­1966

ạ ỹ ừ ạ (100%); t i Phialdelphia, M  t năm 1951­1965 (91%); t i British Columbia,

ừ ạ ừ Canada t năm 1956­1968 (85%); t i Panama t năm 1986­1987 (77%); t ạ   i

ỹ ừ New Haven, M  t 1964­1965 (76%) [16].

ứ ỷ ệ ẻ ắ ế ệ ẩ + Các nghiên c u có t ề  tr  m c các b nh v  tim b m sinh chi m t l ỷ

ứ ạ ỹ ừ l ệ ừ  t ồ  34­74% bao g m: Nghiên c u t i Houston, M  t 1964­1965 (68%);

ạ ừ ạ ừ t i Mona, Jamaica t năm 1965­1966 (65%); t i Singapore t năm 1969­

ạ ỹ ừ ạ ỹ ừ 1970 (64%), t i M  t 1950­1980 (58%); t i Phialdelphia, M  t 1964­1965

ạ ỹ ừ ạ ỹ ừ (57%); t i New York, M  t 1951­1980 (55%); t i Oklahoma, M  t 1958­

ạ ỹ ừ ạ 1965 (55%); t i Houston, M  t 1964­1966 (55%); t i Trinida và Tobago t ừ

ạ ộ ừ Ấ ạ 1982­1983 (55%); t i Calcutta,  n Đ  t năm 1970­1975 (53%); t i Madurai,

Ấ ộ ừ ạ ỹ ừ n Đ  t năm 1993­2001 (50%); t i Portland, Oregon, M  t năm 1964­

ạ ộ ừ Ấ 1966 (45%); t i Madurai,  n Đ  t năm 1999­2006 (44%) [16]

ứ ỷ ệ ẻ ắ ệ ẩ + Các nghiên c u có t ế   ề  tr  m c các b nh v  tim b m sinh chi m l

ỷ ệ ừ ứ ạ ồ ỹ ừ t l t ≤33% bao g m: Nghiên c u t i Memphis, M  t năm 1964­1965

ạ ừ ạ (32%); t i New South Wales,  Úc t năm 1964­1973 (22%); t i Fukuoka,

ậ ừ ạ ừ Nh t t năm 1965­1985 (19%); t i Italy, Tây Âu t năm 1970­1977 (15%);

ạ ừ t i London, Anh t năm 1966­1968 (6%) [16].

ứ ớ ướ So sánh v i các nghiên c u trong n c cho th y t ấ ỷ ệ ẻ  l ị ệ    tr  CRS b  b nh

ủ ứ ẩ ấ ơ ứ   tim b m sinh trong nghiên c u c a chúng tôi th p h n trong nghiên c u

ạ ộ ướ ả năm 2011­2012 t i Hà N i tr c đó, trong đó các tác gi cho th y t ấ ỷ ệ l

ẩ ở ẻ ắ ỷ ệ ệ b nh tim b m sinh nhóm tr  m c CRS là 63,7% [12]. T  l ẩ  tim b m sinh

ứ ủ ớ ế ấ ả ứ   ơ trongnghiên c u c a chúng tôi th p h n khi so sánh v i k t qu  nghiên c u

ố ượ ễ ả ắ ẩ ắ ủ c a Nguy n Qu ng B c (2012) trên 25 đ i t ng m c rubella b m sinh t ỷ

ệ ấ ườ ẹ ế ế ạ ạ ổ l b t th ộ ng tim m ch chi m 72%, h p đ ng m ch ph i chi m 56% [15].

ố ượ ề ể ố ượ ớ ứ ủ Đi u này có th  do s  l ng l n đ i t ng trong nghiên c u c a chúng tôi

ẻ ễ ặ ắ ả là tr ẩ  nhi m ho c m c rubella b m sinh nói chung, còn tác gi trên ch ỉ

ộ ố ố ượ ứ nghiên c u trên m t s  ít đ i t ắ ng m c CRS.

ẻ ơ ứ ự ắ ộ Sugishita và c ng s  (2015) nghiên c u 16 tr  s  sinh m c rubella t ạ   i

ả ậ ẩ Tokyo Nh t B n th y t ấ ỷ ệ ệ  l ế  b nh tim b m sinh chi m 75%, trong đó, còn

ố ẹ ạ ấ ộ ổ ộ ế   ạ ng đ ng m ch 56,3%, h p đ ng m ch ph i 12,5%, thông liên th t chi m

ườ ủ ẹ ạ ợ ộ ườ ợ 1 tr ng h p (6,3%), và h p eo đ ng m ch ch  1 tr ng h p (6,3%) [93].

ẻ ắ ự ả ộ ố ạ   Theo Nazme và c ng s  (2015), có kho ng 60% tr  m c CRS r i lo n

ế ệ ế ế ầ ạ ạ ố ộ ạ tim m ch, h u h t các b nh lý tim m ch là còn  ng đ ng m ch, ti p đ n là

ủ ộ ế ế ạ ạ ộ ổ ổ ế   ẹ h p đ ng m ch ph i và các nhánh c a đ ng m ch ph i, ti p đ n là khi m

ị ậ ữ ẻ ề ế ặ ậ khuy t vách ngăn tim, m c dù v y nh ng tr  này còn có nhi u d  t t khác

ủ ẹ ư ẹ ứ ủ ạ ạ ộ ộ nh  h p van đ ng m ch ch , ch ng Fallot, phình đ ng m ch ch , h p van

ệ ố ắ ị ạ ba lá, t c v  trí h  th ng m ch máu  [11].

ầ ậ ừ ờ ỳ ứ ổ ợ Theo Simons (2016) t ng h p 6 nghiên c u thu n t p t th i k  mang

ả ỷ ệ ế ế ệ ạ ẩ thai cho k t qu  t l ổ    các b nh tim m ch b m sinh chi m 31%, và t ng

ứ ườ ầ ậ ở ợ ườ ẻ ơ ợ h p 7 nghiên c u tr ng h p và thu n t p các tr ợ ng h p tr s  sinh

ượ ả ẻ ắ ệ ế ằ ẳ ấ ị đ ẩ   c kh ng đ nh b ng xét nghi m, cho th y k t qu  tr  m c rubella b m

ắ ệ ạ sinh m c b nh tim m ch là 46% [16].

ễ ậ ạ ộ ớ M t khi virus đã xâm nh p vào phôi thai s m, nhi m virus m n tính

ượ ế ậ ư ấ ứ ơ ễ ể ầ đ c thi ế t l p và virus có th  lây nhi m đ n h u nh  b t c  c  quan nào.

ượ ơ ể ẻ ơ ế ấ ầ Virus đã đ ơ c tìm th y trong h u h t các c  quan trong c  th  tr  s  sinh

ẽ ự ệ ố ủ ầ ạ [141]. Có l s  lây lan c a virus ban đ u thông qua h  th ng m ch máu và

ề ườ ợ ả ề ầ đã có nhi u tr ấ   ng h p s y thai trong ba tháng đ u tiên, đi u đó cho th y

ươ ệ ế ạ ộ ổ t n th ặ ng không đ c hi u các t ổ    bào n i mô m ch máu và tim  [129]. T n

ươ ạ ử ế ủ ặ ơ ệ th ng ho i t t bào trong c  tim c a các phôi thai 39%, đ c bi t trong

ế ạ ủ ủ ể ả ộ ớ các t bào n i m c c a tâm nhĩ trái, v i 16% phát tri n suy gi m c a vách

ấ ườ ấ ậ ợ ngăn tâm th t và 2 tr ấ   ng h p cho th y đóng ch m vách ngăn tâm th t

ầ ổ ươ ự ế ể ơ ph n màng. T n th ng tr c ti p virus lên vách c  tim có th  là nguyên

ế ậ ự ế ễ nhân s  gia tăng các khuy t t t vách ngăn liên quan đ n nhi m rubella 3

ầ tháng đ u  [129].

ươ ế ể ẫ ớ ộ ổ T n th ng t bào n i mô do virus rubella cũng có th  d n t ế   i huy t

ạ ử ạ ỏ ố kh i m ch máu nh  và ho i t mô xung quanh [125]. Tăng đông máu đã

ượ ộ ố ẫ ậ ậ ượ ả đ c ghi nh n trong m t s  m u v t và đ c gi ứ   ư ằ i thích nh  b ng ch ng

ế ấ ươ ự ạ ử ộ ư ơ ủ c a xu t huy t. T ng t nh  ho i t n i mô và thoái hoá c  tim mà

ượ ộ ố ườ ấ ả ứ không có ph n  ng viêm đã đ c tìm th y trong m t s  tr ẩ   ợ ng h p s y

ặ ủ ả ứ ự ắ ị ễ   thai [126]. S  v ng m t c a ph n  ng viêm trong các mô bào thai b  nhi m

ấ ặ ư ầ rubella trong 3 tháng đ u là r t đ c tr ng.

ị ậ ễ ả ở ấ ỳ ờ ể D  t t tim x y ra sau khi nhi m rubella b t k  th i đi m nào trong

ư ủ ễ ế ầ ầ ỳ ầ   12 tu n đ u c a thai k , nh ng khá hi m khi nhi m rubella sau 12 tu n

ổ ươ ổ ế ạ ổ ươ [19], [142]. T n th ng tim m ch khá ph  bi n, trong đó t n th ố   ng  ng

ế ạ ừ ẹ ế ộ đ ng m ch liên quan đ n virus t ộ    11 đ n 48 ngày sau khi thu tinh, h p đ ng

ủ ạ ổ ừ ụ m ch ph i và các nhánh c a nó t 6­57 ngày sau khi th  tinh  [143].

ễ ầ ổ ươ Nhi m virus rubella trong 3 tháng  đ u và t n th ả   ng do virus  nh

ưở ể ị ể ậ ạ ộ h ng đ n ạ ế phát tri n n i m c tim và m ch máu có th  b  xâm nh p sâu

ế ụ ứ ễ ễ ộ ở ơ ị ố   h n b i nhi m virus n i bào ti p t c và đáp  ng mi n d ch trong su t

ờ ạ ủ ỳ Ở ữ ẻ ơ ễ th i gian còn l i c a thai k . nh ng tr ẩ    s  sinh nhi m rubella b m

ượ ữ ệ ổ ươ ổ ế ự sinh đ c khám và xét nghi m, nh ng t n th ng ph  bi n là s  tăng

ợ ơ ủ ạ ộ ớ ả ầ ệ ố ừ nhanh các s i c  c a đ ng m ch l n và v a, c  tu n hoàn h  th ng và

ầ ổ tu n hoàn ph i [144], [145], [146], [147].

ộ ở ễ ỳ ượ ả ứ ể ở Nhi m rubella mu n thai k  đ ễ   c ki m soát b i các ph n  ng mi n

ế ợ ủ ớ ẹ ườ ị d ch c a thai nhi k t h p v i IgG t ừ ườ  ng ề i m  truy n sang th ng là đ  đ ủ ể

ế ổ ươ ạ ạ h n ch  t n th ng m ch máu.

ỷ ệ ẻ ộ ố ợ ế ậ ứ * T  l ắ  tr  h i ch ng rubella m c ph i h p các khuy t t t

ứ ủ ỉ ắ ự ế ả ơ   ẻ Trong nghiên c u c a chúng tôi tr  ch  m c gi m thính l c/ đi c đ n

ẻ ỉ ắ ệ ế ế ầ ầ ơ thu n chi m 46,0%, tr  ch  m c b nh tim đ n thu n chi m 3,2%, không ca

ỉ ắ ơ ề ắ ố ợ ự ệ ế ầ ắ ả nào ch  m c đ n thu n b nh v  m t. M c ph i h p gi m thính l c/đi c và

ự ế ệ ề ế ắ ố ợ ắ   ả tim   chi m   18,8%;   m c   ph i   h p   gi m   thính   l c/đi c   và   b nh   v   m t

ố ợ ệ ế ế ắ ắ ố   ề ắ chi m 1,2%; m c ph i h p b nh v  m t và tim chi m 5,2% và m c ph i

ắ ẩ ự ệ ế ế ả ợ ả h p c  3 b nh gi m thính l c/đi c, tim và m t b m sinh chi m 21,2%.

ủ ế ả ươ ự ế ứ ả ứ K t qu  nghiên c u c a chúng tôi t ng t ủ    k t qu  nghiên c u c a

ộ ỷ ệ ẻ ắ ự Simons và c ng s  (2016), trong đó t ự ơ   ả  tr  CRS m c gi m thính l c đ n l

ế ầ ấ ớ ẻ ị ắ ệ ẩ ỉ thu n chi m t ỷ ệ cao nh t v i 61%; tr l ch  b  m c b nh tim b m sinh

ế ẻ ắ ẩ ị ắ ệ ế ỉ chi m 9%, tr ch  b  m c b nh m t b m sinh có 1 ca và chi m 1%. Tr ẻ

ế ậ ắ ự ế ắ ố ợ CRS m c ph i h p các khuy t t ả t trong đó m c gi m thính l c/đi c +

ắ ẩ ế ợ ấ ớ ự ế ớ tim chi m cao nh t v i 12%, thính l c k t h p v i m t b m sinh 4%;

ố ợ ắ ẩ ệ ả ậ ế b nh tim và m t b m sinh chi m 7%; ph i h p c  3 khuy t ế  t ự   t thính l c,

ế ắ ố tim và m t chi m 5% s  ca CRS  [16].

ố ợ ế ậ ề ắ ấ ượ ố M c ph i h p càng nhi u khuy t t t, ch t l ộ ng cu c s ng ở ẻ   tr

ụ ồ ứ ẻ ả ơ ệ càng gi m, tr  khó khăn h n trong vi c ph c h i ch c năng và chi phí chăm

ặ ẻ ả ữ sóc cũng tăng lên. Đây là nh ng gánh n ng cho gia đình tr và cho c  xã

h i.ộ

ế ố ả ế ồ ưở ế * Phân tích h i quy đa bi n các y u t nh h ế   ộ ố ng đ n m t s  khuy t

ậ ẩ t t b m sinh.

ủ ế ế ể ả ẳ ờ ị ắ   K t  qu  phân  tích  đa  bi n  kh ng  đ nh vai  trò  c a  th i   đi m m c

ớ ồ ẩ rubella b m sinh t i các khuy t t ế ậ ở ẻ t tr . H i quy logistic các y u t ế ố ả     nh

ưở ứ ự ế ệ ẩ ấ h ng đ n b nh tim b m sinh chúng tôi tìm th y là th  t con trong gia

ẹ ễ ể ầ ặ ờ ơ đình, th i đi m tu n thai m  nhi m rubella và cân n ng s  sinh (p<0,05),

ơ ẻ ắ ẩ ở ễ trong đó nguy c  tr m c tim b m sinh ẹ  nhóm có bà m  nhi m rubella

ể ầ ầ ầ ấ ờ ớ ẻ th i đi m tu n thai  ≤16 tu n cao g p 5,51 l n so v i nhóm tr có m ẹ

ễ ầ ầ nhi m rubella tu n thai ≥17 tu n (95%CI 1,98­15,29).

ế ố ả ồ ưở ế ế H i quy logistic các y u t nh h ự ẩ   ả ng đ n đi c/ gi m thính l c b m

ễ ể ấ ầ ờ ổ ẹ sinh cho th y th i đi m tu n thai m  nhi m rubella và tu i thai khi sinh

ả ưở ự ế ế ắ ả ẩ ễ nh h ng đ n m c đi c/gi m thính l c b m sinh ở ẻ  tr nhi m rubella

ơ ế ự ở ả ẩ b m sinh (p<0,05). Trong đó, nguy c  đi c/gi m tính l c ẻ  nhóm tr  sinh ra

ẹ ở ầ ầ ầ ớ ễ có m  nhi m rubella ấ  tu n thai ≤16 tu n cao g p 10,76 l n so v i nhóm

ẻ ở ễ ẹ ầ ờ tr sinh ra ể  bà m  nhi m rubella th i đi m thai ≥17 tu n (95%CI 5,10­

22,70).

ế ố ả ồ ưở ề ắ ẩ ệ ế H i quy logistic các y u t nh h ng đ n các b nh v  m t b m sinh

ứ ự ấ ổ ể ầ ờ ẹ cho th y tu i m  khi sinh, th  t con trong gia đình, th i đi m tu n thai m ẹ

ề ễ ặ ả ổ ơ ưở nhi m rubella, tu i thai khi sinh và cân n ng s  sinh đ u có  nh h ế   ng đ n

ề ắ ẩ ơ ắ ệ ệ các b nh v  m t b m sinh (p<0,05). Trong đó nguy c  m c các b nh v ề

ắ ẩ ở ẻ ẹ ở ầ ầ m t b m sinh nhóm tr ễ  có m  nhi m rubella tu n thai ≤16 tu n cao

ầ ớ ẻ ẹ ở ầ ấ g p 13,37 l n so v i nhóm tr ễ  có m  nhi m rubella ầ    tu n thai ≥17 tu n

(95%CI 1,72­103,87).

ể ủ ễ ẻ ẩ ắ 4.1.5. Phát tri n c a tr  nhi m, m c rubella b m sinh

ứ ủ ự ể Trong nghiên c u c a chúng tôi, quá trình theo dõi s  phát tri n 299 tr ẻ

ễ ẩ ắ ườ ợ ử ế nhi m, m c rubella b m sinh, có 4 tr ng h p t vong chi m 1,3% s  tr ố ẻ

ứ ủ ệ ễ ẩ ắ ạ ế nhi m, m c rubella b m sinh. Các bi n ch ng c a b nh tim m ch không

ượ ủ ứ ấ ờ ị ử đ c c p c u k p th i là nguyên nhân chính c a ca t vong trong nghiên

c u. ứ

ỷ ệ ử ẻ ủ ứ ố T  l t vong (trên tr sinh ra s ng) trong nghiên c u c a chúng tôi

ự ứ ớ ươ t ng t trong nghiên c u năm 1976­1978 v i 2 năm theo dõi có 2% tr  s ẻ ơ

ử ạ ớ ạ sinh t vong, t i Ba Lan 1985­1986 v i 7 năm theo dõi là 7%, t i NewYork

ạ ớ ừ t 1949­1955 sau 1 năm theo dõi là 3%, t i Anh 1950­1952 v i 2 năm theo

ạ ạ dõi là 4%; t i Australia sau 0,67­4 năm theo dõi là 2%; t i NewYork t ừ

ạ ừ 1957­1964 sau 5 năm theo dõi là 1%, t i Đài Loan t 1957­1958 sau 5,5 năm

ạ ạ theo dõi là 6%; t i New Zealand sau 0,8­2 năm theo dõi là 6%; t i 11 vùng ở

ứ ủ ỹ ạ M  sau 0,07 năm theo dõi là 2% [148]. Nghiên c u c a Motaze t i Nam Phi

ẻ ấ ử ế ạ ạ cho th y tr  CRS t vong giai đo n 2010­2014 chi m 7%, giai đo n 2015­

ỷ ệ ử ế ễ ẩ 2017 chi m 15%   [118]. T  l t vong ở ẻ  tr nhi m rubella b m sinh ph ụ

ụ ế ệ ậ ộ ị ế ỹ thu c vào vi c ti p c n các d ch v  chăm sóc y t ậ   , trong đó các k  thu t

ư ấ ứ ệ ệ ạ ọ   can thi p (nh  c p c u, can thi p tim m ch,…) đóng vai trò quan tr ng

ả ử ở ẻ ễ ẩ ệ trong vi c gi m t vong tr  nhi m rubella b m sinh.

ứ ủ ể ệ ậ Trong nghiên c u c a chúng tôi ch m phát tri n trí tu  có 59 tr ườ   ng

ế ớ ứ ế ớ ợ h p chi m 20%.So sánh v i các nghiên c u trên th  gi ấ i cho th y có s ự

ệ ề ớ ả ượ ổ ợ khác   bi t   so   v i   nhi u   tác   gi khác   nhau,   đ c   t ng   h p   thành   các

ư nhómnh  sau:

ứ ẻ ế ậ ế ỷ ệ ấ ừ + Các nghiên c u có tr khuy t t ệ t trí tu  chi m t r t cao t l 75

ứ ạ ỹ ừ ớ ­100% có 01 nghiên c u t i Oklahoma, M  t năm 1958­1965 v i 74% [16].

ứ ẻ ế ậ ế ỷ ệ ừ + Các nghiên c u tr khuy t t ệ t trí tu  chi m t t l 34 ­74% bao

ứ ạ ỹ ừ ạ ồ g m: Nghiên c u t i New York, M  t năm 1951­1980 (66%); t i M  t ỹ ừ

ạ ỹ ừ ạ 1951­1965 (62%); t i Phialdelphia, M  t 1951­1965 (58%); t i Houston,

ỹ ừ ạ ỹ ừ M  t năm 1964­1966 (50%); t i Houston, M  t năm 1964­1965 (49%); t ạ   i

ỹ ừ ạ ừ Phialdelphia, M  t năm 1964­1965 (42%); t i Mona, Jamaica t năm 1965­

ạ ừ ạ ừ 1966 (40%); t i Panama t năm 1976­1987 (38%); t i London, Anh t năm

ạ ộ ừ Ấ 1966­1968 (37%); t i Madurai,  n Đ  t năm 1993­2001 (35%) [16].

ế ậ ẻ ế ỷ ệ ấ ướ ứ + Các nghiên c u có tr  khuy t t ệ t trí tu  chi m t th p d l i 33%

ứ ạ ồ ừ bao g m: Nghiên c u t i New South Wales, Úc t năm 1964­1973 (25%);

ạ ỹ ừ ạ ộ ừ Ấ t i New Haven, M  t năm 1964­1965 (22%); t i Madurai,  n Đ  t năm

ạ ộ ừ Ấ ạ 1999­2006 (19%); t i Calcutta,  n Đ  t năm 1970­1975 (15%); t i Portland,

ỹ ừ ạ ỹ ừ Oregon, M  t năm 1964­1966 (11%); t i California, M  t năm 1958­1966

ạ ừ (10%); t i British Columbia, Canada t năm 1956­1968 (4%) [16]

ầ ậ ừ ờ ỳ ứ ổ ợ Theo Simons (2016) t ng h p 6 nghiên c u thu n t p t th i k  mang

ả ỷ ậ ệ ể ế ợ ổ thai cho k t qu  t ế  ch m phát tri n trí tu  chi m 6%, và t ng h p 7 nghiên

ườ ầ ậ ở ợ ườ ẻ ơ ợ ượ ẳ ị ứ c u tr ng h p và thu n t p các tr ng h p tr  s  sinh đ c kh ng đ nh

ấ ế ệ ể ệ ằ b ng xét nghi m, cho th y k t qu  t ả ỷ ệ ậ  l ch m phát tri n trí tu  là 40%  [16].

ỷ ệ ể ậ ậ ộ ượ ừ ẻ T  l ch m phát tri n v n đ ng thô đ c theo dõi t khi tr sinh ra

ẻ ấ ở ổ ầ ạ ế đ n khi tr 4 tu i (48 tháng) cho th y giai đo n 3 tháng đ u 67,8% tr ẻ

ậ ậ ắ ộ ỷ ệ ả ế ẻ ầ ổ ể m c ch m phát tri n v n đ ng thô, t gi m d n đ n khi tr  2 tu i còn l

ể ẻ ế ẻ ậ ậ ổ ộ 35,6%, đ n khi tr  4 tu i còn 30,5% tr  ch m phát tri n v n đ ng thô. T ỷ

ệ ệ ể ể ậ ậ ộ ở ấ ỳ ạ ừ l có bi u hi n ch m phát tri n v n đ ng thô b t k  giai đo n nào t 0­

ố ẻ ế ễ ẩ ổ 48 tháng tu i chi m 68,1% s  tr  nhi m rubella b m sinh.

ả ự ả ề ậ ộ Lý gi i cho s  gi m v n đ ng thô là do nhi u nguyên nhân, trong đó ở

ẻ ắ ể ạ ứ ế ầ ạ ớ ộ ặ   giai đo n đ u m i sinh, tr  m c các h i ch ng rubella, th  tr ng y u. M t

ư ổ ứ ề ẻ ệ ắ ả ộ khác, do m c h i ch ng rubella nên nhi u tr  ph i can thi p (nh  m  tim,

ề ề ẻ ượ ự ụ truy n máu,...). Ngoài ra, nhi u tr ồ   c s  quan tâm chăm sóc ph c h i đ

ứ ố ể ệ ả ậ ả ộ ch c năng t t cũng c i thi n kh  năng phát tri n v n đ ng thô.

ứ ủ ự ế ả ệ ớ K t qu  nghiên c u c a chúng tôi có s  khác bi t so v i Toizumi M và

ạ ả ớ ự ộ c ng s  (2017), t i Khánh Hòa, trong đó tác gi theo dõi 2 năm v i 20 tr ẻ

ắ ộ ứ ẩ ỷ ệ ậ ậ m c h i ch ng rubella b m sinh, năm 2013 t ộ   ể  ch m phát tri n v n đ ng l

ế ế ả thô chi m kho ng 35%, đ n năm 2015 t ỷ ệ  l ả  này là kho ng 45% [17].

ể ậ ậ ộ ỹ ế ứ ở ờ ể Ch m phát tri n k  năng v n đ ng tinh t và thích  ng th i đi m 3

ổ ề ướ ẹ ế ẻ tháng tu i là 32,2%, t ỷ ệ  l có chi u h ng tăng nh  đ n khi tr 12 tháng

ế ẻ ế ế ẻ chi m 32,9%, khi tr  24 tháng chi m 33,2%, khi tr  48 tháng chi m 33,6%.

ỷ ệ ẻ ể ệ ể ế ứ ế T  l ậ  tr  có bi u hi n ch m phát tri n tinh t và thích  ng chi m 34,2%.

ộ ỹ ế ứ ọ ỹ ậ Các k  năng v n đ ng tinh t ắ    và thích  ng là các k  năng h c/b t

ướ ả ứ ẻ ắ ộ ườ ch c, ph n  ng, trong khi đó, tr ứ  m c h i ch ng rubella th ng có các

ế ậ ề ắ ể ệ ặ ả ả bi u hi n gi m/khuy t t t v  m t, tai. Kém ho c không có kh  năng nhìn,

ệ ế ẻ ể ặ ậ nghe làm cho tr  không th  ho c khó khăn trong vi c ti p nh n các thông

ệ ệ ẻ ể ể ậ ờ ị ế   tin, do đó ch m phát tri n. Vi c can thi p k p th i giúp tr  phát tri n là h t

ế ứ ầ s c c n thi t.

ế ả ệ ớ ộ ứ ủ K t qu  nghiên c u c a chúng khác bi t so v i Toizumi M và c ng s ự

ạ ả ẻ ắ (2017), t i Khánh Hòa, trong đó tác gi ộ   ớ  theo dõi 2 năm v i 20 tr  m c h i

ứ ẩ ỷ ệ ậ ể ậ ỹ ch ng rubella b m sinh, năm 2013 t ộ    ch m phát tri n k  năng v n đ ng l

ế ứ ế ầ ơ tinh t ­ thích  ng g n 30%, đ n năm 2015 t ỷ ệ  l này là h n 30%  [17].

ỷ ệ ữ ở ậ ể ầ ờ T   l ể   ch m   phát   tri n   ngôn   ng ế     th i   đi m   3   tháng   đ u   chi m

ỷ ệ ả ế ầ ẻ ế ổ ẻ 93,6%, t gi m d n đ n khi tr l 1 tu i là 82,7%, đ n khi tr ổ  2 tu i là

ấ ỷ ệ ứ ế ẻ ổ 81,0% đ n khi tr  4 tu i còn 77,6%. Nghiên c u cũng cho th y t l ậ    ch m

ữ ở ấ ỳ ờ ẻ ể ạ ể phát tri n ngôn ng ộ ỏ    b t k  th i đi m nào trong giai đo n tr  có đ  tu i

ế ổ ỷ ệ ẻ ư ừ t 0­48 tháng tu i chi m 93,6%, t tr  câm (ch a nói đ l ượ ừ c t ế    gì) chi m

ữ ở ẻ ễ ẩ ắ ể ậ 8,5%. Ch m phát tri n ngôn ng tr  nhi m m c rubella b m sinh th ườ   ng

ẻ ị ế ự ẻ ả ả ươ là do tr  b  đi c/gi m thính l c, do đó tr  không có kh  năng t ng tác v ề

ọ ườ ệ ớ ệ ữ ớ ngôn ng  v i m i ng ị   i xung quanh. Do đó, phát hi n s m can thi p k p

ư ặ ệ ẻ ả ả ờ ợ ứ th i giúp tr  có kh  năng c i thi n ch c năng nghe (nh  đ t máy tr  thính,

ở ố ầ ế ẻ ệ ề ớ m   c tai) là c n thi ề t. Nhi u tr ớ    do đi u ki n khó khăn, khi đã l n m i

ượ ệ ệ ệ ệ ả ả ộ đ c can thi p giúp c i thi n kh  năng nghe, vi c can thi p mu n làm tr ẻ

ữ ể ể ậ ậ ọ ớ ườ ch m phát tri n ngôn ng  và không th  hòa nh p v i m i ng i xung

ư ữ ể ẻ ọ quanh, không th  đi h c nh  nh ng tr  khác.

ứ ủ ế ả ươ ự ớ K t qu  nghiên c u c a chúng tôi t ng t ộ    so v i Toizumi M và c ng

ạ ả ớ ự s  (2017), t i Khánh Hòa, trong đó tác gi ẻ ắ    theo dõi 2 năm v i 20 tr  m c

ứ ể ậ ẩ ộ h i ch ng rubella b m sinh, năm 2013 t ỷ ệ  l ch m phát tri n ngôn ng ữ

ả ầ ả ế kho ng 75%, đ n năm 2015 t ỷ ệ  l này gi m còn g n 70%  [17].

ậ ỹ ươ ể Ch m phát tri n k  năng t ứ   ộ ng tác cá nhân xã h i trong nghiên c u

ở ờ ể ẻ ế ầ ả ổ ủ c a chúng tôi th i đi m tr  3 tháng tu i là 58,0%, gi m d n đ n khi tr ẻ

ẻ ế ẻ ế ổ ổ 12 tháng tu i còn 50,2% đ n khi tr  24 tháng tu i là 45,1%, đ n khi tr  48

ỷ ệ ổ ậ ươ tháng tu i là 43,4%. T  l ỹ  ch m k  năng t ng tác cá nhân – xã h i ộ ở ấ    b t

ẻ ừ ể ạ ờ ế ỳ ộ k  m t th i đi m nào trong giai đo n tr  t ổ  0­48 tháng tu i chi m 59,9%

ố ẻ ễ ắ ẩ ổ t ng s  tr  nhi m, m c rubella b m sinh.

ữ ữ ể ế ả ậ Thi u kh  năng nghe, nhìn, ch m phát tri n ngôn ng  là nh ng nguyên

ế ẻ ả ứ ế ả ớ ườ ẫ nhân d n đ n tr thi u kh  năng ph n  ng v i ng i xung quanh, do đó

ể ế ả ỹ ươ ộ thi u kh  năng phát tri n k  năng t ng tác cá nhân, xã h i.

ứ ủ ự ả ệ ớ K t ế qu  nghiên c u c a chúng tôi có s  khác bi t so v i Toizumi M và

ạ ả ớ ự ộ c ng s  (2017), t i Khánh Hòa, trong đó tác gi theo dõi 2 năm v i 20 tr ẻ

ứ ẩ ắ ộ ể ậ ỹ m c h i ch ng rubella b m sinh, năm 2013 t ỷ ệ  l ch m phát tri n k  năng

ế ế ả ộ ươ t ng tác cá nhân xã h i chi m kho ng 35%, đ n năm 2015 t ỷ ệ  l này là 45%

[17].

ẻ ề ậ ấ ồ ể Đánh giá chung v  ch m phát tri n bao g m tr  có ít nh t 1 trong 4

ệ ề ể ậ ậ ậ ộ ộ ế ứ ấ d u hi u v  ch m phát tri n (V n đ ng thô, v n đ ng tinh t ­ thích  ng,

ươ ộ ứ ủ ữ ỹ ngôn ng , k  năng t ng tác cá nhân ­xã h i): Trong nghiên c u c a chúng

ườ ể ế ệ ế ể ậ ợ tôi, có 286 tr ng h p có bi u hi n ch m phát tri n chi m 96,9%. K t qu ả

ứ ươ ự ớ ứ ạ ủ nghiên c u c a chúng tôi t ng t v i nghiên c u t i Khánh Hoà, Vi ệ   t

ả ự ấ ố ộ ủ Nam c a tác gi Toizumi M và c ng s  (2017) cho th y trong s  20 tr ẻ

ượ ẻ ướ ứ ể CRS đ ế c đánh giá có đ n 19 tr  (95%) d i m c phát tri n bình th ườ   ng

ể ặ Ở ề v  phát tri n theo thang đo ASQ ho c theo thang đo Denver II. 19 tr ẻ

ể ậ ỷ ệ ả ể ế ả ch m phát tri n thì t gi m thi u kh  năng nghe chi m 58% và 37% có l

ề ề ắ ẩ ộ ấ ẻ ượ ấ ít nh t m t v n đ  v  m t b m sinh, trong 20 tr  đ c đánh giá không có

ẻ ượ ấ ấ ả ề ủ ầ tr  nào hoàn thành đ c đ y đ  bài đánh giá và cho th y t ậ   t c  đ u ch m

ể phát tri n  [17].

ứ ẻ ố ố T  k : ự ỷ  Trong s  295 tr  còn s ng trong nghiên c u có 99 tr  m c t ẻ ắ ự

ố ẻ ế ứ ễ ắ ỷ k  chi m  33,6%   s   tr ủ   ẩ   nhi m, m c  rubella  b m  sinh.  Nghiên  c u c a

ự ấ ơ ớ ộ ở ẻ chúng tôi th p h n so v i Toizumi M và c ng s  (2017) ạ    17 tr  không đ t

ể ượ ử ụ ặ đi m ASQ ho c denver II đ c đánh giá s  d ng thang đo M­CHAT năm

ờ ắ ố ổ ự ỷ ứ ạ ố 2013 và 7 (41%) trong s  đó nghi ng  m c r i lo n ph  t k  [17]. T c là

ẻ ự ỷ ẻ ượ ế ả ế n u so sánh thì 7 tr  t k  trên 20 tr  đ ề   c đánh giá, k t qu  là 35%. Đi u

ứ ự ộ ố   này theo chúng tôi là do nghiên c u Toizumi M và c ng s  (2017) trên đ i

ẻ ứ ẩ ộ ượ t ng tr ứ    có h i ch ng rubella b m sinh, trong khi chúng tôi nghiên c u

ố ượ ẻ ắ ả ẻ ễ ẩ trên đ i t ng là c  tr  nhi m và tr  m c rubella b m sinh.

Ờ

Ể

Ố

Ữ

Ễ

Ở Ẹ

4.2. M I LIÊN QUAN GI A TH I ĐI M NHI M RUBELLA

M  THEO

Ớ Ị Ậ

Ờ Ỳ

Ạ

Ệ

TH I K  MANG THAI T I D  T T/ TÌNH TR NG B NH LÝ DO

Ễ

Ở

NHI M RUBELLA

THAI NHI

ố ờ ể ễ ở ẹ ớ ể 4.2.1. M i liên quan gi aữ  th i đi m nhi m rubella m  v i các bi u

ệ hi n lâm sàng sau sinh

ơ ổ ặ *Tu i thai khi sinh và cân n ng s  sinh

ỷ ệ ổ ứ Sinh non (tu i thai <37 tu n) ầ : T  l ố    sinh non trong nghiên c u có m i

ẹ ể ầ ố ờ ớ ễ   liên quan có ý nghĩa th ng kê (p=0,01) v i th i đi m tu n thai m  nhi m

ỷ ệ ẹ ễ ẻ ấ ờ rubella. T  l ể    sinh non cao nh t là nhóm tr  có m  nhi m rubella th i đi m

ầ ở ầ ả ẹ ẻ ễ thai 0­8 tu n (37,8%) và gi m d n nhóm tr  có m  nhi m rubella th i k ờ ỳ

ờ ỳ ễ ẻ ầ ầ   ẹ thai 9­16 tu n là 21,1%, nhóm tr  có m  nhi m rubella th i k  thai ≥17 tu n

còn 19,6%.

ậ ặ ỉ ệ ố ơ M c dù v y, nguy c  sinh non ch  khác bi t có ý nghĩa th ng kê ở

ờ ỳ ẻ ẹ ễ ẻ ầ ớ nhóm tr  có m  nhi m rubella th i k  thai 0­8 tu n so v i nhóm tr  có m ẹ

ờ ỳ ễ ầ ớ nhi m rubella th i k  thai ≥17 tu n v i RR=1,93 (95%CI 1,01­3,70). Trong

ơ ẻ ờ ỳ ẹ ễ khi đó, nguy c  sinh non nhóm tr có m  nhi m rubella th i k  thai 9­16

ờ ỳ ễ ẻ ẹ ầ ầ ơ ư   tu n cao h n nhóm tr  có m  nhi m rubella th i k  thai ≥17 tu n, nh ng

ệ ố ự s  khác bi t này không có ý nghĩa th ng kê.

ặ ơ Cân n ng s  sinh :

ẹ ở ẻ ẹ ơ Nh  cân s  sinh có t ỷ ệ  l cao ữ  nh ng tr ễ  có m  nhi m rubella ở

ữ ầ ầ ở ả ỳ ộ ỳ ầ nh ng tu n đ u th ai k  và gi m d n ơ  thai k  mu n h n. Trong đó tr ẻ

ẹ ơ ở ẻ ờ ỳ ẹ ễ ầ nh  cân s  sinh nhóm tr có m  nhi m rubella th i k  thai 0­8 tu n là

ở ờ ỳ ễ ẻ ẹ ầ 59,8%, nhóm tr  có m  nhi m rubella th i k  thai 9­16 tu n là 38%, và

ở ờ ỳ ự ẹ ẻ ễ ệ nhóm tr  có m  nhi m rubella th i k  thai là 15,2%. S  khác bi t có ý

ố ớ nghĩa th ng kê v i p<0,001.

ấ ự ế ả ệ ề K t qu  cũng cho th y s  khác bi ố t có ý nghĩa th ng kê v  nguy c ơ

ẹ ơ ở ẻ ờ ỳ ễ ẹ nh  cân s  sinh nhóm tr ầ    có m  nhi m rubella th i k  thai 0­8 tu n,

ờ ỳ ễ ẻ ẹ ẻ ầ ớ nhóm tr  có m  nhi m rubella th i k  thai 9­16 tu n so v i nhóm tr  có m ẹ

ễ ầ ầ ờ ứ ỳ nhi m   rubella   th i   k   thai   ≥17   tu n   l n   l ượ ươ t   t ng   ng   là   RR=3,93

(95%CI: 1,94­7,95) và RR=2,50 (95%CI 1,23­5,07)

ấ ườ * B t th ng lâm sàng sau sinh

ễ ễ ẩ ố ẩ Nhi m khu n sau sinh : Có 7 ca nhi m khu n sau sinh và phân b  4 ca

ở ễ ẻ ở ầ ở ẹ  nhóm tr  có m  nhi m rubella ế  tu n thai 0­8 chi m 4,9%, 02 ca nhóm

ẹ ở ầ ở ẻ ễ có m  nhi m rubella ế  tu n thai 9­16 chi m 1,2% và 02 ca nhóm tr  có

ẹ ễ ở ầ ự ế ậ ặ ệ m  nhi m rubella tu n thai ≥17 chi m 2,2%. M c dù v y, s  khác bi t là

ớ ố không có ý nghĩa th ng kê v i p=0,151.

ế ả ấ ấ Suy hô h p sau sinh : K t qu  có 18 ca suy hô h p sau sinh, trong đó có

ở ẻ ễ ở ầ ế ầ 6 ca ẹ  nhóm tr  có m  nhi m rubella tu n thai 0­8 tu n chi m 7,3%, 7 ca

ở ễ ẻ ở ầ ế ở ẹ  nhóm tr  có m  nhi m rubella tu n thai 9­16 chi m 4,1%, 5 ca nhóm

ẹ ễ ẻ ở ầ ự ế ậ ặ tr  có m  nhi m rubella tu n thai ≥17 chi m 10,9%. M c dù v y, s  khác

ệ ớ bi ố t không có ý nghĩa th ng kê v i p=0,194.

ấ ế ế Ban xu t huy t da sau sinh ấ : Nhìn chung ban xu t huy t da sau sinh có

ễ ẻ ở ữ ầ ầ t ỷ ệ  l cao n ấ ở h t ẹ  nhóm tr  có m  nhi m rubella ả    nh ng tu n đ u và gi m

ự ể ờ ệ ố ễ ầ d n theo th i đi m nhi m rubella, s  khác bi ớ   t  có ý nghĩa th ng kê v i

ế ấ ở ẹ ễ ẻ p<0,0001. Trong đó, ban xu t huy t da ờ    nhóm tr  có m  nhi m rubella th i

ể ầ ễ ở ờ ể ẹ đi m thai 0­8 tu n có t ỷ ệ  l là 93,9%, nhóm có m  nhi m th i đi m thai 9­16

ầ ễ ở ờ ể ầ tu n có t ỷ ệ  l 83,6%, nhóm ẹ  có m  nhi m th i đi m thai ≥17 tu n có t ỷ ệ   l

ấ ấ ớ th p nh t v i 39,1%.

ứ ế ế ả ấ ấ ơ K t qu  nghiên c u cũng cho th y nguy c  ban xu t huy t da sau sinh

ở ẹ ễ ở ờ ể ầ nhóm có m  nhi m rubella th i đi m thai 0­8 tu n và nhóm có m ẹ

ễ ở ờ ẹ ể ầ ơ ớ nhi m rubella ễ    th i đi m thai 9­16 tu n cao h n so v i nhóm có m  nhi m

ầ ầ ượ ờ ỳ rubella th i k  thai  ≥17 tu n l n l t là RR=2,40 (95%CI 1,67­3,46) và

RR=2,14 (95%CI 1,48­3,08).

ươ ậ ắ ổ ươ ậ ổ * T n th ng th n sau sinh : Có 4 ca m c t n th ng th n, trong đó có

ở ờ ỳ ễ ẹ ế ầ 2 ca nhóm có m  nhi m rubella th i k  thai 0­8 tu n chi m 2,4% và 02 ca

ắ ở ờ ỳ ế ẹ ễ ầ m c ặ    nhóm có m  nhi m rubella th i k  thai 9­16 tu n chi m 1,2%. M c

ậ ệ ố ự dù v y, s  khác bi t là không có ý nghĩa th ng kê (p>0,05).

ể ả ỷ ệ ả ể ầ ướ ầ Gi m ti u c u sau sinh : T  l gi m ti u c u có xu h ả ng gi m theo

ự ễ ể ẹ ầ ờ ệ ố th i đi m tu n thai m  nhi m rubella, s  khác bi ớ   t có ý nghĩa th ng kê v i

ỷ ệ ả ể ầ ẻ ơ ễ ẹ p<0,001. Trong đó t gi m ti u c u nhóm tr  s  sinh có m  nhi m rubella l

ể ờ ở ẹ ễ ở ờ ể ầ th i đi m 0­8 tu n thai là 93,9%, nhóm có m  nhi m rubella th i đi m 9­

ầ ở ờ ể ế ầ ỷ ệ ấ 16 tu n thai là 83%, th i đi m ≥ 17 tu n thai chi m t ấ ớ    th p nh t v i l

39,1%.

ơ ả ầ ở ứ ể ẻ ấ Nghiên c u cũng cho th y nguy c  gi m ti u c u nhóm tr  có m ẹ

ễ ở ờ ẹ ẻ ể ầ nhi m rubella th i đi m thai 0­8 tu n và nhóm tr  có m  măc rubella ở

ể ầ ơ ả ẻ ể ầ ờ ơ ớ th i đi m thai 9­16 tu n cao h n so v i nguy c  gi m ti u c u nhóm tr  có

ầ ầ ượ ẹ ễ ờ ỳ m  nhi m rubella th i k  thai ≥17 tu n l n l t là RR=2,40 (95%CI 1,67­

3,46) và RR=2,12 (95%CI 1,47­3,06).

ỷ ệ Vàng da sau sinh: T  l vàng da nhìn chung là khá cao trong nghiên

ự ả ớ ơ ứ ủ c u c a chúng tôi v i 82,9%. Trong đó có s  gi m nguy c  vàng da sau sinh

ự ể ẹ ầ ờ ơ ộ ệ ễ theo th i đi m tu n thai m  nhi m rubella mu n h n, s  khác bi t có ý

ễ ẻ ẹ ớ ố nghĩa th ng kê v i p<0,001. Trong đó nhóm tr  có m  nhi m rubella ở ờ    th i

ể ể ầ ầ ở ờ ờ đi m thai 0­8 tu n là 96,3%, th i đi m thai 9­16 tu n là 85,4%, ể    th i đi m

ế ỷ ệ ấ ầ thai ≥17 tu n chi m t ấ ớ  th p nh t v i 50%. l

ế ả ấ ơ ở ẻ K t qu  phân tích cho th y nguy c  vàng da sau sinh nhóm tr có

ễ ẹ ở ờ ể ễ ẹ ầ m  nhi m rubella th i đi m thai 0­8 tu n và nhóm có m  nhi m rubella

ễ ẹ ể ầ ờ ớ ơ ờ   th i đi m thai 9­16 tu n cao h n so v i nhóm có m  nhi m rubella th i

ơ ươ ể ớ ố ầ ượ ầ đi m thai ≥17 tu n v i nguy c  t ng đ i l n l t là RR=1,93 (95%CI

1,44­2,58) và RR=1,71 (95%CI 1,27­2,29).

ỷ ệ ướ ể ả ờ ỳ Gan to: T  l gan to có xu h ộ   ng gi m theo th i đi m thai k  mu n

ễ ẹ ệ ớ ố ơ h n m  nhi m ru ự bella, s  khác bi t có ý nghĩa th ng kê v i p=0,014. Trong

ở ẹ ễ ẻ ở ờ ể đó, t ỷ ệ  l gan to nh óm tr  có m  nhi m rubella ầ    th i đi m thai 0­8 tu n

ế ở ễ ẻ ở ờ ể chi m 51,2%, ẹ  nhóm tr  có m  nhi m rubella ầ    th i đi m thai 9­16 tu n

ế ở ễ ẻ ở ờ ể chi m 35,1%, ẹ  nhóm tr  có m  nhi m rubella ầ    th i đi m thai ≥17 tu n

ỷ ệ ấ ế chi m t ấ ớ  th p nh t v i 28,3%. l

ứ ế ả ấ ơ ở K t qu  nghiên c u cũng cho th y nguy c  gan to sau sinh nhóm có

ễ ẹ ở ầ ấ ầ ầ ơ m  nhi m rubella tu n thai 0­8 tu n cao h n g p 1,81 l n (95%CI: 1,09­

ể ễ ẹ ầ ớ ờ 3,01) so v i nhóm có m  nhi m rubella th i đi m thai ≥17 tu n. Nguy c ơ

ẹ ễ ầ ấ ờ ầ   ể nhóm   có   m   nhi m   rubella   th i   đi m   thai   9­16   tu n   cao   g p   1,24   l n

ờ ỳ ễ ớ ầ   ẹ (95%CI 0,75­2,05) so v i nhóm có m  nhi m rubella th i k  thai ≥17 tu n,

ậ ự ệ ố tuy v y s  khác bi t là không có ý nghĩa th ng kê.

ỷ ệ ấ ở ả ầ ầ Lách to: T  l lách to cao nh t ế    nhóm 0­8 tu n thai và gi m d n đ n

ự ầ ệ ố ≥17 tu n, s  khác bi ớ t có ý nghĩa th ng kê v i p=0,008. Trong đó t ỷ ệ  l lách

ở ễ ẹ ở ầ ế ở to nhóm có m  nhi m rubella ầ  tu n thai 0­8 tu n chi m 41,5%, nhóm

ẹ ở ầ ế ở ễ có m  nhi m rubella ầ  tu n thai 9­16 tu n chi m 30,4%, nhóm có m ẹ

ễ ở ầ ầ ấ ớ ấ nhi m rubella tu n thai ≥17 tu n có t ỷ ệ  l lách to th p nh t v i 15,2%.

ả ứ ấ ơ ở K t quế nghiên c u cũng cho th y nguy c  lách to nhóm có m ẹ

ễ ở ầ ễ ẹ ầ nhi m rubella ờ    tu n thai 0­8 tu n và nhóm có m  nhi m rubella th i

ẹ ễ ể ầ ơ ờ   ớ đi m   thai   9­16   tu n   cao   h n   so   v i   nhóm   có   m   nhi m   rubella   th i

ơ ươ ể ớ ố ầ ượ ầ đi m thai ≥17 tu n v i nguy c  t ng đ i l n l t là RR=2,72 (95%CI

1,31­5,65) và RR=2,00 (95%CI 0,97­4,10).

ứ ẩ ộ H i ch ng rubella b m sinh:

ế ắ ỷ ệ ớ ở ở ẻ ễ ứ Nhìn chung m c ch ng rubella chi m t l n tr l ắ    nhi m, m c

ủ ứ ế ẩ ả rubella b m sinh. K t qu  trong nghiên c u c a chúng tôi cho th y t ấ ỷ ệ l

ứ ắ ộ ướ ể ả ổ ờ m c h i ch ng rubella có xu h ng gi m theo th i đi m tu i thai mà m ẹ

ự ễ ệ ố nhi m rubella, s  khác bi ớ t có ý nghĩa th ng kê v i p<0,001. Trong đó t ỷ ệ   l

ắ ộ ấ ở ứ ẩ ễ ẹ m c h i ch ng rubella b m sinh cao nh t ờ    nhóm có m  nhi m rubella th i

ễ ẹ ế ể ầ ớ ỳ ế đi m thai k  0­8 tu n v i 96,3%, ti p đ n nhóm có m  nhi m rubella ở

ể ả ớ ờ ỳ ở ẻ th i đi m thai k  9­16 v i 85,4% và gi m còn 54,4% nhóm tr có m ẹ

ễ ầ ờ ỳ nhi m rubella th i k  thai ≥17 tu n.

ủ ế ả ươ ự ớ ả ứ K t qu  nghiên c u c a chúng tôi t ng t v i các tác gi Dontigny

ự ộ ươ ự ớ ả ự ộ và c ng s  (2008) [104], t ng t v i tác gi Theo Miller và c ng s  (1982)

ươ ự ớ ự ộ ộ [19]; t ng t v i Peckham và c ng s  (1972) [18], Ohkusa Y và c ng s ự

ự ộ (2014)  [20], Simons và c ng s  (2014)  [16].

ơ ắ ộ ẩ ở ẹ ễ ứ Nguy c  m c h i ch ng rubella b m sinh nhóm có m  nhi m rubella

ờ ỳ ẹ ễ ầ ầ ớ ơ th i k  thai 0­8 tu n và 9­16 tu n h n so v i nhóm có m  nhi m rubella

ầ ầ ượ ờ ỳ th i k  thai ≥17 tu n l n l t là RR=1,77 (95%CI 1,36­3,32) và RR=1,57

(95%CI 1,20­2,06).

ờ ể ễ 4.2.2. Liên quan gi aữ  th i đi m nhi m rubella ở ẹ ớ ộ ố ị  m  v i m t s  d

ế ẩ ế ậ t t/khi m khuy t b m sinh ở ẻ  tr

ị ậ ế ề ế ị *D  t t/khi m khuy t v  thính giác, th  giác

ỷ ệ ế ấ ở ự ế ả ả Đi c/gi m thính l c ự : T  l đi c/gi m thính l c cao nh t nhóm tr ẻ

ẹ ở ờ ể ế ế ầ ễ có m  nhi m rubella th i đi m thai 0­8 tu n (87,8%), ti p đ n là nhóm

ẻ ẹ ở ầ ế ầ ả tr ễ  có m  nhi mrubella ớ  tu n thai 9­16 tu n v i 86,6% đi c/gi m thính

ễ ở ầ ẹ ỷ ệ ế ự ả ự l c, nhóm có m  nhi m tu n thai ≥17 có t ấ    đi c/gi m thính l c th p l

ấ ớ ự ệ ố ớ nh t v i 39,1%. S  khác bi t có ý nghĩa th ng kê v i p<0,001.

ươ ự ớ ế ứ ủ ả T ng t v i k t qu  nghiên c u c a Peckham (1972) cho th y t ấ ỷ ệ l

ế ơ ở ẻ ễ ẩ ở ẻ ẹ đi c s  sinh tr  nhi m rubella b m sinh, nhóm tr ễ  m  nhi m rubella

ể ầ ờ ườ ẻ ế ợ th i đi m thai 0­4 tu n có 1/1 tr ng h p (chi m 100%), nhóm tr  có m ẹ

ể ắ ầ ờ ườ ợ m c rubella th i đi m thai 5­8 tu n có 7/11 tr ế ng h p (chi m 63,64%),

ẻ ẹ ắ ầ ờ nhóm tr ể  có  m  m c  rubella th i   đi m thai  9­12 tu n có  18/23 tr ườ   ng

ế ở ẻ ẹ ắ ể ờ ợ h p(chi m 78,26%), nhóm tr có m  m c rubella th i đi m thai 13­16

ầ ườ ẹ ắ ế ẻ ợ tu n có 6/7 tr ờ   ng h p (chi m 85,71%), nhóm tr  có m  m c rubella th i

ể ầ ườ ẻ ế ợ đi m thai 17­20 tu n có 1/3 tr ng h p (chi m 33,33%), nhóm tr  có m ẹ

ể ắ ừ ầ ườ ợ ờ m c  rubella  th i  đi m  thai  t ≥18  tu n  không  có  tr ắ   ng  h p  nào  m c

rubella  [18].

ệ ớ ả ự ở Khác bi t v i tác gi ộ  Simons và c ng s  (2016), ễ  các ca nhi m rubella

ế ở ự ố ẻ ẹ ắ ả ẩ b m sinh s  ca gi m thính l c/đi c nhóm tr ờ    có m  m c rubella th i

ế ể ầ ở ẹ ắ ẻ đi m thai 0­8 tu n là 28/37 (chi m 75,68%), nhóm tr  có m  m c rubella

ờ ỳ ế ầ ở ẻ th i k  thai 9­16 tu n là 32/36 (chi m 88,89%), nhóm tr ẹ ắ    có m  m c

ở ờ ỳ ự ố ế ầ ỉ rubella ả    th i k  thai 17­20 tu n ch  có 1/1 ca đi c (100%), th c s  ca gi m

ẹ ắ ể ầ ậ ờ ơ ổ ộ ố   theo th i đi m tu n thai m  m c rubella mu n h n, tuy v y, do t ng s  ca

ắ ở ầ ộ ơ ướ m c rubella tu n thai mu n h n là ít, do đó t ỷ ệ  l này có xu h ng tăng

lên [16].

ứ ữ ế ậ ằ ả ở ổ   Nh ng nghiên c u cho r ng đi c c m nh n gây ra b i virus làm t n

ươ ủ ố ự ế ể ạ ặ ố th ng tr c ti p bi u mô c a  ng  c tai ho c m ch máu thính giác gây ra

ứ ủ ứ ấ ủ ố ộ ị ấ ấ ổ ố thay đ i th  c p n i d ch và c u trúc c a  ng  c tai. Ch m d t c a th i k ờ ỳ

ố ớ ệ ạ ả ễ ế ầ ả ể   nh y c m đ i v i b nh đi c do nhi m rubella vào kho ng 16 tu n có th  là

ả ứ ủ ễ ị ượ ệ ể ả do ph n  ng mi n d ch c a thai nhi đ c c i thi n và chuy n giao các

ể ườ ở ạ kháng th  ng ẹ ả i m  x y ra giai đo n này [111] [169].

ơ ế ự ở ế ả ả ấ K t qu  cũng cho th y nguy c  đi c/gi m thính l c nhóm có m ẹ

ễ ở ờ ẹ ể ễ ờ nhi m rubella ể    th i đi m thai 0­8 và nhóm có m  nhi m rubella th i đi m

ẹ ễ ầ ơ ở ờ ể thai 9­16 tu n cao h n nhóm có m  nhi m rubella ầ    th i đi m thai ≥17 tu n

ơ ươ ố ầ ượ ớ v i nguy c  t ng đ i l n l t là RR=2,24 (95%CI 1,55­3,25) và RR=2,21

(95%CI 1,54­3,19).

ụ ỷ ệ ụ ể ẩ ầ ả ỷ ỷ Đ c thu  tinh th ể: T  l đ c thu  tinh th  b m sinh gi m d n theo

ẹ ể ễ ờ ở ờ ỳ ự ơ ệ th i đi m m  nhi m rubella ộ  th i k  thai mu n h n, s  khác bi t có ý

ớ ố ỷ ệ ụ ể ở nghĩa th ng kê v i p<0,001. Trong đó, t ỷ  đ c thu  tinh th l nhóm có

ễ ẹ ở ờ ỳ ầ ỷ ệ ắ ở m  nhi m rubella th i k  thai 0­8 tu n có t m c là 39%, l nhóm có

ẹ ễ ở ờ ỳ ầ ỷ ệ ắ ở m  nhi m rubella th i k  thai 9­16 tu n có t m c là 20,5%, l nhóm

ẹ ở ờ ỳ ầ ỷ ệ ấ ấ ớ ễ có m  nhi m rubella th i k  thai ≥17 tu n có t th p nh t v i 1 ca l

ắ ế m c chi m 2,2%.

ề ắ ở ự ệ ấ ộ Theo Simons và c ng s  (2016) cho th y các b nh v  m t nhóm tr ẻ

ẩ ắ ấ ở ẹ ắ ể ờ m c rubella b m sinh cao nh t là nhóm có m  m c rubella th i đi m thai

ề ắ ớ ố ầ ắ ẩ ẻ ệ 0­8 tu n v i s  ca m c các b nh b m sinh v  m t là 9/37 tr ế    (chi m

ở ẹ ắ ể ẻ ầ ố 8,11%), ờ  nhóm tr  có m  m c rubella th i đi m thai 9­16 tu n có s  ca

ề ắ ệ ế ẩ ắ ẻ   m c các b nh b m sinh v  m t là 6/36 (chi m 16,67%), trong khi đó tr  có

ẹ ắ ị ệ ể ờ ắ ẩ   ầ m  m c rubella th i đi m thai ≥17 tu n không có ca nào b  b nh m t b m

sinh  [16].

ơ ụ ể ẩ ứ ấ ỷ ở Nghiên c u cũng cho th y nguy c  đ c thu  tinh th  b m sinh nhóm

ẻ ẹ ở ờ ỳ ẹ ầ tr ễ  có m  nhi m rubella ễ    th i k  thai 0­8 tu n và nhóm có m  nhi m

ở ờ ỳ ễ ẹ ầ ớ ơ rubella th i k  thai 9­16 tu n cao h n so v i nhóm có m  nhi m rubella

ờ ỳ ơ ươ ầ ớ ố ầ ượ th i k  thai ≥17 tu n v i nguy c  t ng đ i l n l t là RR=17,95 (95%CI

2,54­127,10) và RR=9,42 (95%CI 1,32­66,90)

ẩ ạ * B i não b m sinh:

ạ ỉ ở ườ ờ ỳ ẹ ẻ ợ B i não ch  có các tr ễ ng h p tr  có m  nhi m rubella th i k  thai

ễ ẹ ầ ở ờ ể ầ ≤16 tu n. Trong đó m  nhi m rubella ạ    th i đi m thai 0­8 tu n có 8,5% b i

ậ ự ể ầ ạ ờ ệ não, th i đi m 9­16 tu n có 5,9% b i não. Tuy v y s  khác bi t là không có

ố ý nghĩa th ng kê (p=0,353).

ủ ứ ấ ớ ố So sánh v i nghiên c u c a Peckham (1972) cho th y trong s  45 tr ẻ

ươ ớ ườ ấ ạ ợ d ể ng tính v i kháng th  rubella, có 1/11 tr ẩ   ng h p duy nh t b i não b m

ở ễ ể ẹ ẻ ầ ờ sinh nhóm tr  có m  nhi m rubella th i đi m thai 5­8 tu n [18].

ệ ẩ ề *Các b nh v  tim b m sinh

ứ ệ ề ẩ ạ ồ Trong nghiên c u các b nh v  tim m ch b m sinh bao g m các còn

ố ẹ ạ ấ ộ ở ộ ạ   ng đ ng m ch, thông liên th t, thông liên nhĩ, h  van tim, h p đ ng m ch

ế ả ạ ẩ ổ ở ph i,… K t qu  cho th y t ấ ỷ ệ ệ  l b nh tim, m ch b m sinh cao nhóm tr ẻ

ẹ ở ầ ủ ạ ả ố ở ễ có m  nhi m rubella giai đo n đ u c a thai và gi m xu ng ạ    giai đo n

ộ ủ ự ệ ố mu n c a thai, s  khác bi ớ t có ý nghĩa th ng kê v i p<0,001. Trong đó, t ỷ

ệ ệ ẩ ở ẻ ễ ở ờ l ạ  b nh tim m ch b m sinh ẹ  nhóm tr  có m  nhi m rubella ể    th i đi m

ế ầ ở ẻ ẹ ở ờ thai 0­8 tu n chi m 62,2%, nhóm tr ễ  có m  nhi m rubella ể    th i đi m

ế ầ ở ẻ ẹ ở ờ thai 9­16 tu n chi m 38%, nhóm tr ễ  có m  nhi m rubella ể    th i đi m

ế ỷ ệ ấ ầ thai ≥17 tu n chi m t ấ ớ  th p nh t v i 10,9%. l

ự ộ ở ườ ắ ợ Theo Simons và c ng s  (2016) các tr ẩ   ng h p m c rubella b m

ẩ ở ẹ ắ ể ờ ệ sinh, b nh ti m b m sinh nhóm có m  m c rubella th i đi m thai 0­8

ầ ườ ệ ẩ ợ ở tu n là 11/37 tr ắ ng h p (29,73%), m c b nh tim b m sinh nhóm có

ẹ ắ ầ ờ ỳ ườ ợ m   m c   rubella   th i   k   thai   9­16   tu n   có   7/36   tr ế   ng   h p   (chi m

ở ẻ ẹ ắ ầ 19,44%), ữ  nh ng tr ờ ỳ  có m  m c rubella th i k  thai ≥17 tu n không có

ườ ị ệ ẩ ợ tr ng h p nào b  b nh tim b m sinh  [16].

ơ ệ ứ ế ả ẩ ạ ấ K t qu  nghiên c u cũng cho th y nguy c  b nh tim m ch b m sinh ở

ễ ẹ ở ờ ẹ ể ầ nhóm có m  nhi m rubella ễ    th i đi m thai 0­8 tu n và nhóm có m  nhi m

ờ ỳ ẹ ễ ầ ớ ơ rubella th i k  thai 9­16 tu n cao h n so v i nhóm có m  nhi m rubella

ờ ỳ ơ ươ ầ ớ ố ầ ượ th i k  thai ≥17 tu n v i nguy c  t ng đ i l n l t là RR=5,72 (95%CI

2,46­13,31) và RR=3,50 (95%CI 1,50­8,18).

ệ ệ ạ ố ệ ạ ố ộ ộ B nh còn  ng đ ng m ch b nh lý : B nh còn  ng đ ng m ch có t ỷ ệ   l

ở ễ ẻ ở ả ạ ầ ỳ cao ẹ  nhóm tr  có m  nhi m rubella ầ    giai đo n đ u thai k  và gi m d n

ở ễ ở ẻ ẹ ộ ủ ỳ ự ạ ố xu ng nhóm tr  có m  nhi m giai đo n mu n c a thai k , s  khác bi ệ   t

ố ỷ ệ ệ ố ộ ớ có ý nghĩa th ng kê v i p<0,001. Trong đó, t ạ    b nh còn  ng đ ng m ch l

ở ẻ ễ ở ờ ỳ ầ ở ẹ  nhóm tr  có m  nhi m rubella th i k  thai 0­8 tu n là 31,7%, nhóm

ễ ẻ ẹ ở ờ ỳ ầ ở ẻ tr  có m  nhi m rubella th i k  thai 9­16 tu n là 21,6%, nhóm tr  có

ễ ẹ ở ờ ỳ ế ầ ắ m  nhi m rubella th i k  thai ≥17 tu n có 1 ca m c chi m 2,2%.

ơ ắ ệ ẩ ạ ộ ở ẻ ố Nguy c  m c b nh còn  ng đ ng m ch b m sinh nhóm tr  có m ẹ

ễ ở ờ ỳ ễ ẹ ầ nhi m rubella th i k  thai 0­8 tu n và nhóm có m  nhi m rubella ở ờ    th i

ễ ẹ ầ ơ ở ờ ỳ ỳ k  thai 9­16 tu n cao h n nhóm có m  nhi m rubella th i k  thai ≥17

ơ ươ ầ ớ ố ầ ượ tu n v i nguy c  t ng đ i l n l t là RR=14,59 (95%CI 2,05­104,00) và

RR=9,95 (95%CI 1,40­70,62).

ế ả ấ ỉ ứ Thông liên th tấ : K t qu  nghiên c u có 7 ca thông liên th t và ch  có ở

ờ ỳ ẹ ễ ẹ ầ ễ   nhóm có m  nhi m rubella th i k  thai ≤16 tu n, trong đó nhóm m  nhi m

ở ờ ỳ ế ầ ầ ớ rubella ế    th i k  thai 0­8 tu n chi m 3 ca v i 3,7%, nhóm 9­16 tu n chi m

ậ ự ớ ệ ớ 4 ca v i 1,8%. Tuy v y s  khác bi ố t không có ý nghĩa th ng kê v i p=0,397.

ẩ ở ứ ở ỷ ệ ở H  van tim b m sinh : H  van tim trong nghiên c u có t h  van tim l

ấ ở ẻ ễ ẹ ầ ớ ở ầ cao nh t nhóm tr  có m  nhi m rubella tu n thai 0­8 v i 11%, tu n thai

ớ ỷ ệ ở ầ ế ỷ ệ ấ ầ 9­16 tu n v i t l 6,4%, tu n thai ≥17 chi m t ấ ớ  th p nh t v i 4,4%. l

ự ậ ệ ố Tuy v y, s  khác bi t là không có ý nghĩa th ng kê (p=0,336).

ứ ẹ ạ ộ H p  đ ng m ch ph i ổ : Trong nghiên c u cho th y t ấ ỷ ệ ẹ  l ộ    h p  đ ng

ấ ở ạ ờ ỳ ẹ ễ ẻ ổ m ch ph i cao nh t ầ    nhóm tr  có m  nhi m rubella th i k  thai 0­8 tu n

ỷ ệ ả ễ ẻ ẹ ầ ở ờ ỳ ớ v i 17,1%, t gi m d n, nhóm tr  có m  nhi m rubella l th i k  thai 9­

ỷ ệ ẹ ễ ẹ ạ ộ ổ ầ 16 tu n có t h p đ ng m ch ph i là 8,8%, nhóm có m  nhi m th i k ờ ỳ l

ầ ỷ ệ ẹ ấ ớ ỷ ệ ạ ấ ổ ộ thai ≥17 tu n có t h p đ ng m ch ph i th p nh t v i t l l là 2,2%. S ự

ệ ố ớ khác bi t có ý nghĩa th ng kê v i p=0,022.

ơ ẹ ổ ở ứ ạ ấ ộ Nghiên c u cũng cho th y nguy c  h p đ ng m ch ph i nhóm tr ẻ

ẹ ở ờ ể ẹ ầ ơ ễ có m  nhi m rubella ễ    th i đi m thai 0­8 tu n cao h n nhóm có m  nhi m

ở ầ ơ ươ ớ ố rubella ầ  tu n thai ≥17 tu n v i nguy c  t ng đ i là RR=7,85 (95%CI

ổ ở ạ ộ ẹ ễ ơ ẹ 1,07­57,82). Nguy c  h p đ ng m ch ph i nhóm có m  nhi m rubella ở

ờ ỳ ờ ỳ ễ ẹ ầ ơ th i k  thai 9­16 tu n cao h n nhóm có m  nhi m rubella th i k  thai ≥17

ự ầ ệ ớ ố ậ tu n,  tuy  v y   s   khác  bi t   là  không   có   ý   nghĩa   th ng   kê  v i   RR=4,04

(95%CI 0,55­29,75).

ố ợ ẻ ắ * Tr  CRS m c ph i h p các khuy t t ế ậ t

Ở ễ ẹ ở ầ nhóm có m  nhi m rubella tu n thai 0­8 tu n t ầ ỷ ệ ắ  l ố ợ    m c ph i h p

ế ậ ấ ỷ ệ ả ắ ớ ự ế các khuy t t t cao nh t là t ế    gi m thính l c/đi c + m t v i 66,7%; ti p l

ớ ỷ ệ ự ả ắ ẩ ế ế đ n   là   gi m   thính   l c/đi c+tim+m t   b m   sinh   v i   t l 47,2%,   t ỷ ệ    l

ế ẩ ắ ự ế ả m t+tim   b m   sinh   chi m   46,2%,   t ỷ ệ   l ế     gi m   thính   l c/đi c+tim   chi m

ế ơ ự ầ ả ầ ơ 38,3%, tim đ n thu n 25%, gi m thính l c/đi c đ n thu n 20,0% và không

ế ậ ắ ố ẻ ế Ở ẹ ễ m c khuy t t t nào chi m 18,8% s  tr  CRS. nhóm có m  nhi m rubella

ờ ỳ ự ế ắ ầ ả ẩ ấ ớ   th i k  thai 9­16 tu n m c cao nh t là gi m thính l c/đi c b m sinh v i

ự ế ế ả ắ ớ ớ ế 67,8%, ti p đ n là gi m thính l c/đi c+tim v i 57,5%, m t+tim v i 53,9%,

ự ế ế ả ầ ắ ắ ơ ắ   gi m thính l c/đi c+tim +m t chi m 50,9%; m c tim đ n thu n 50%, m c

ể ấ ế ậ ự ế ế ắ ả gi m thính l c/ đi c + m t chi m 33,3%. Có th  th y các ca khuy t t t ch ỉ

ẹ ễ ở ầ ầ ậ t p trung có nhóm có các bà m  nhi m rubella tu n thai ≤16 tu n. Trong

ắ ả ế ậ ậ ế ễ ẹ đó m c c  3 khuy t t t t p trung đ n 98,1% nhóm có m  nhi m rubella ở

ế ậ ắ ầ ự ắ ắ ầ tu n thai ≤16 tu n, m c 2 khuy t t t m t+tim và thính l c+ m t có 100%

ở ể ễ ẹ ầ ờ ố s  ca nhóm có m  nhi m rubella th i đi m tu n thai ≤16 và khuy t t ế ậ   t

ự ả ở ẹ ễ ờ ế gi m thính l c/đi c+ tim có 95,7% ể    nhóm có m  nhi m rubella th i đi m

thai ≤16 tu n.ầ

ế ở ế ắ ơ ữ ẻ ố ợ Nguy c  cao m c ph i h p các khi m khuy t ẹ ắ    nh ng tr  có m  m c

ở ữ ầ ỳ ượ ự ộ rubella ầ  nh ng tu n đ u thai k  cũng đ c Simons và c ng s  (2016) làm

ỏ ế ả ắ ợ ổ sáng t ả    trong k t qu  phân tích t ng h p các bài báo. Trong đó m c c  3

ế ậ ự ế ắ ở khuy t t t m t, thính l c, tim chi m 100% ờ   ẹ ắ  nhóm có m  m c rubelal th i

ẹ ắ ế ể ầ ầ đi m thai ≤16 tu n, trong đó nhóm có m  m c rubella 0­8 tu n chi m 75%

ẹ ắ ế ầ Ở ạ và nhóm có m  m c rubella 9­16 tu n chi m 25%. ế ợ    các d ng k t h p

ế ậ ự ự ắ ắ khuy t t ệ   t m t+tim, thính l c + m t, thính l c + tim thì 100% các ca b nh

ằ ở ẹ ắ ể ầ ờ n m trong nhóm có m  m c rubella th i đi m thai ≤16 tu n [16].

ứ ủ ơ ắ ấ ộ ố   ự Nghiên c u c a Peckham và c ng s  cũng cho th y nguy c  m c ph i

ế ở ẻ ể ắ ớ ế ợ h p các khi m khuy t tr ế    (+) v i kháng th  rubella, trong đó m c k t

ạ ở ế ệ ẹ ắ ẻ ể ờ ợ h p đi c+b nh lý võng m c nhóm tr  có m  m c rubella th i đi m thai

ơ ắ ế ầ ẩ ở ẻ ≤12 tu n là 13/13 (100%), nguy c  m c đi c+tim b m sinh nhóm tr  có

ẹ ắ ể ầ ờ m  m c rubella th i đi m thai 0­8 tu n là 2/2 (100%)  [18].

ố ờ ể ắ ở ẹ ớ ộ ố ố 4.2.3. M i liên quan gi aữ  th i đi m m c rubella m  v i m t s  r i

ể ở ẻ ạ lo n phát tri n tr

ế ậ ấ ở ễ ẹ Khuy t t ệ t trí tu  có t ỷ ệ  l cao nh t nhóm có m  nhi m rubella ở

ể ầ ờ ớ ở ẹ ễ th i đi m thai 0­8 tu n v i 26,9%, nhóm có m  nhi m rubelal ở ờ ỳ   th i k

ở ẹ ễ ở ờ ể ầ thai 9­16 tu n là 20,5%, nhóm có m  nhi m rubella th i đi m thai ≥17

ầ ế ậ ệ ấ ấ ớ ự ệ tu n có t ỷ ệ  l khuy t t t trí tu  th p nh t v i 6,5%. S  khác bi t có ý nghĩa

ố ớ th ng kê v i p=0,016.

ứ ủ ươ ự ế ứ ả Nghiên   c u   c a   chúng   tôi   cũng   t ng   t ủ     k t   qu   nghiên   c u   c a

ứ ế ấ ả ố Lundstrom và Ahnsjo (1962) k t qu  nghiên c u cho th y có m i liên quan

ẹ ắ ệ ớ ữ ể ể ờ ớ gi a phát tri n trí tu  v i th i đi m bào thai m  m c rubella v i test “shool

ạ ượ ấ ở ­maturity” (p<0,01), trong đó t ỷ ệ  l không đ t đ c test cao nh t nhóm có

ẹ ắ ở ờ ỳ ứ ẻ m  m c rubella th i k  tháng th  tháng 1,2,3 là 17%, tr ẹ ắ    có m  m c

ẹ ắ ứ ứ ẻ ả rubella tháng th  4 gi m còn 12%, tr  có m  m c rubella tháng th  5 t ỷ ệ   l

ẻ ả ắ ớ không hoàn test gi m còn 11%; so v i nhóm tr  không m c rubella t ỷ ệ  l này

ả ọ ậ ứ ế ở ẹ ắ ẻ là 13%. K t qu  h c t p kém (m c C+D+E) nhóm tr  có m  m c rubella

ở ữ ế ứ ế ớ nh ng tháng 1,2 và 3 chi m t ỷ ệ  l cao v i 36%, đ n tháng th  4 còn 27%

ớ ẻ ứ ắ và tháng th  5 còn 30%; so v i tr  không m c rubella t ỷ ệ  l này là 28%, s ự

ệ ố ớ khác bi t có ý nghĩa th ng kê v i p<0,001  [149].

ế ậ ế ả ơ ệ ở ể ấ K t qu  cũng cho th y nguy c  khuy t t t tri n trí tu nhóm có m ẹ

ễ ẹ ể ễ ờ ờ   ầ nhi m rubella th i đi m thai 0­8 tu n và nhóm có m  nhi m rubella th i

ế ậ ể ầ ơ ớ ệ ở ơ đi m thai 9­16 tu n; cao h n so v i nguy c  khuy t t t trí tu nhóm tr ẻ

ơ ươ ễ ẹ ầ ầ ớ ố ầ ượ có m  nhi m rubella tu n thai ≥17 tu n v i nguy c  t ng đ i l n l t là

ặ RR=4,13 (95%CI 1,30­13,08) và RR=3,14 (95%CI 1,01­9,75). M c dù cách

ứ ư ủ ế ả đánh giá là khác nhau, nh ng k t qu  nghiên c u c a chúng tôi cũng nh ư

ả ẹ ắ ể ấ ờ ủ c a tác gi Lundstrom và Ahnsjo (1962) cho th y th i đi m m  m c rubella

ưở ế ự ể ả có  nh h ng đ n s  phát tri n trí tu ệ ở ẻ  tr .

ỷ ệ ẻ ậ ể ễ ẹ ậ ấ ộ T  l tr  ch m phát tri n v n đ ng thô cao nh t có m  nhi m rubella

ở ầ ế ễ ẹ ế ầ tu n thai 0­8 tu n (74,4%) ti p đ n nhóm có m  nhi m rubella ở ầ    tu n

ễ ở ầ ẹ ầ thai 9­16 tu n (70,8%), nhóm có m  nhi m tu n thai ≥17, có t ỷ ệ  l ậ    ch m

ấ ớ ự ể ấ ậ ộ ệ phát tri n v n đ ng thô th p nh t v i 47,8%. S  khác bi ố   t có ý nghĩa th ng

ớ kê v i p=0,005.

ủ ứ ươ ự ớ Nghiên c u c a chúng tôi cũng t ng t v i Lundstrom và Ahnsjo

ồ ở ẻ ạ ứ ả ậ ộ ể ờ (1962) khi đánh giá kh  năng v n đ ng đ ng và ng i tr  t i th i đi m 10

ấ ở ẻ ậ ể ỹ ế ả ổ ổ tháng tu i và 16 tháng tu i, k t qu  cho th y tr  ch m phát tri n k  năng

ấ ở ộ ẹ ắ ở ỳ ậ v n đ ng cao nh t nhóm có m  m c rubella thai k  tháng 1,2 và tháng

ể ạ ậ ổ ầ ượ ể ờ 3 (ch m phát tri n t i th i đi m 10 tháng tu i l n l t là 7%, 15% và 9%;

ể ở ờ ầ ượ ể ậ ch m phát tri n th i đi m 16 tháng l n l t là 6%, 10% và 5%); t ỷ ệ   l

ầ ở ả ẹ ắ ể ẻ ậ gi m d n ờ  nhóm tr  có m  m c rubella th i đi m thai 4 tháng (ch m phát

ể ể ể ờ ổ ổ ờ tri n th i đi m 10 tháng tu i là 4%, th i đi m 16 tháng tu i là 2%), nhóm

ẹ ắ ở ứ ể ở ậ ổ có m  m c rubella tháng th  5 t ỷ ệ  l ch m phát tri n 10 tháng tu i là

ở ẹ ắ ổ ở ờ 3% và 16 tháng tu i là 2%; nhóm có m  m c rubella ể  th i đi m trên 5

ỷ ệ ậ ể ổ ườ tháng t ch m phát tri n là 1% khi 10 tháng tu i và 0 có tr l ợ ng h p nào

ổ khi 16 tháng tu i [149].

ơ ậ ế ể ả ấ ậ ộ ở K t qu  cũng cho th y nguy c  ch m phát tri n v n đ ng thô nhóm

ẹ ẹ ể ễ ễ ầ ờ có m  nhi m rubella th i đi m thai 0­8 tu n và nhóm có m  nhi m rubella

ể ẹ ễ ầ ờ ớ ơ ờ   th i đi m thai 9­16 tu n; cao h n so v i nhóm có m  nhi m rubella th i

ơ ươ ể ớ ố ầ ượ ầ đi m thai ≥17 tu n v i nguy c  t ng đ i l n l t là RR=1,55 (95%CI

1,12­2,16) và RR=1,48 (95%CI 1,08­2,03).

ẻ ể ậ ậ ộ ế ứ ở Tr ch m phát tri n v n đ ng tinh t và thích  ng nhóm có m ẹ

ế ễ ầ ầ ở nhi m rubella tu n thai 0­8 tu n chi m t ỷ ệ  l ấ  cao nh t (50%), nhóm có

ễ ẹ ở ầ ầ ở ẹ m  nhi m rubella tu n thai 9­16 tu n là 34,5%, ễ    nhóm có m  nhi m

ở ầ ế ầ ỷ ệ ấ ấ ớ ỷ ệ rubella tu n thai ≥17 tu nchi m t th p nh t v i t l l là 6,5%. S ự

ệ khác bi ố t có ý nghĩa th ng kê (p<0,001).

ể ậ ậ ơ ộ ở ễ ẹ Nguy c  ch m phát tri n v n đ ng tinh nhóm có m  nhi m rubella

ễ ẹ ể ể ầ ầ ờ ờ th i đi m thai 0­8 tu n và nhóm có m  nhi m rubella th i đi m tu n thai

ể ễ ẹ ầ ớ ơ ờ ầ   9­16 tu n;cao h nso v i nhóm có m  nhi m rubella th i đi m thai ≥17 tu n

ơ ươ ố ầ ượ ớ v i nguy c  t ng đ i l n l t là RR=7,67 (95%CI 2,51­23,41) và RR=5,29

(95%CI 1,74­16,11).

ấ ở ữ ể ậ ễ ẹ Ch m phát tri n ngôn ng  cao nh t nhóm có m  nhi m rubella ở

ẹ ế ế ễ ầ ở ầ tu n   thai   9­16   (97,1%),   ti p   đ n   nhóm   có   m   nhi m tu n   thai   0­8

ẹ ễ ở ầ ế ỷ ệ ấ (96,2%), nhóm có m  nhi m rubella tu n thai ≥17 chi m t ấ    th p nh t l

ữ ớ ự ể ậ ệ ố ề v  ch m phát tri n ngôn ng  v i 76,1%. S  khác bi t có ý nghĩa th ng kê

ớ v i p<0,001.

ỷ ệ ủ ứ ữ ể ậ T  l ch m phát tri n ngôn ng  trong nghiên c u c a chúng tôi phù

ả ề ế ứ ế ạ ớ ợ h p v i các k t qu  v  đi c trong nghiên c u v i t ớ ỷ ệ ế  l đi c giai đo n m ẹ

ể ễ ẹ ễ ấ ớ ờ ầ nhi m rubella thai s m cao và th p d n theo th i đi m m  nhi m rubella

ể ơ ộ ờ th i đi m thai mu n h n.

ữ ở ể ậ ơ ẹ ễ Nguy c  ch m phát tri n ngôn ng ờ    nhóm có m  nhi m rubella th i

ờ ỳ ẹ ể ầ ầ ễ đi m thai 0­8 tu n và nhóm có m  nhi m rubella th i k  thai 9­16 tu n; cao

ễ ể ẹ ầ ớ ớ ờ ơ h n so v i nhóm có m  nhi m rubella th i đi m thai ≥17 tu n v i nguy c ơ

ố ầ ượ ươ t ng đ i l n l t là RR= 1,26 (95%CI 1,07­1,49) và RR=1,28 (95%CI 1,08­

1,50).

ẻ ậ ỹ ươ ộ ở ẹ ễ Tr  ch m k  năng t ng tác xã h i ờ    nhóm có m  nhi m rubella th i

ể ế ầ ấ ớ ẹ đi m thai 0­8 tu n chi m t ỷ ệ  l ễ    cao nh t v i 79,3%, nhóm có m  nhi m

ở ờ ầ ỷ ệ ể ẹ rubella th i đi m thai 9­16 tu n t l là 61,4%, nhóm có m  nhi m ễ ở ờ    th i

ể ầ ậ ươ ộ đi m thai ≥17 tu n có t ỷ ệ  l ỹ  ch m k  năng t ấ   ng tác cá nhân – xã h i th p

ấ ớ ự ệ ố nh t v i 19,6%. S  khác bi t có ý nghĩa th ng kê (p<0,001).

ế ượ ả ệ ế ẩ ả K t qu  này đ c lý gi ề ắ ẩ   i do đi c b m sinh, các b nh v  m t b m

ẻ ả ươ ộ ơ sinh làm cho tr  khó có kh  năng t ng tác cá nhân – xã h i h n, mà t ỷ ệ   l

ậ ế ở ễ ẹ ệ các b nh t ắ ẩ t đi c, m t b m sinh ỳ ớ    nhóm có m  nhi m rubella thai k  s m

ơ ộ ỳ có t ỷ ệ  l cao h n thai k  mu n.

ơ ậ ứ ế ể ả ấ ỹ K t qu  nghiên c u cũng cho th y nguy c  ch m phát tri n k  năng cá

ộ ở ể ễ ẹ ầ nhân xã h i ờ  nhóm có m  nhi m rubella th i đi m thai 0­8 tu n và nhóm

ờ ỳ ễ ẻ ẹ ầ ơ ớ tr  có m  nhi m rubella th i k  thai 9­16 tu n; cao h n so v i nhóm có m ẹ

ơ ươ ể ễ ầ ờ ớ ố ầ ượ nhi m rubella th i đi m thai ≥17 tu n v i nguy c  t ng đ i l n l t là

RR=4,05 (95%CI 2,23­7,36) và RR=3,14 (95%CI 1,73­5,71).

ỷ ệ ự ỷ ở ễ ẻ ở ầ T  l k t ẹ  nhóm tr  có m  nhi m rubella tu n thai 0­8 là 50%, ở

ầ ở ầ ự ệ tu n thai 9­16là 32,7%, tu n thai ≥17 là 8,7%,. S  khác bi t có ý nghĩa

ố ớ th ng kê v i p<0,001.

ơ ự ỷ ở ả ấ ễ ẹ K tế  qu  cũng cho th y nguy c  t k ờ    nhóm có m  nhi m rubella th i

ờ ỳ ẹ ể ầ ầ ễ đi m thai 0­8 tu n và nhóm có m  nhi m rubella th i k  thai 9­16 tu n; cao

ễ ể ẹ ầ ớ ớ ờ ơ h n so v i nhóm có m  nhi m rubella th i đi m thai ≥17 tu n v i nguy c ơ

ố ầ ượ ươ t ng đ i l n l t là RR= 5,75 (95%CI 2,20­15,05) và RR=3,77 (95%CI 1,44­

9,84).

Ộ Ố Ạ

Ế Ủ

Ứ

4.3. M T S  H N CH  C A NGHIÊN C U

ứ ượ ế ế ỉ ỉ ượ ự ướ ặ M c dù nghiên c u đ c thi t k  t  m , đ c s  h ầ   ẫ ủ ng d n c a th y

ủ ẫ ộ ườ ạ ọ ậ ộ ướ h ng d n và b  môn Nhi c a tr ng Đ i h c Y Hà N i, tuy v y, trong

ứ ể ẫ ượ ữ ế ạ nghiên c u v n không th  tránh đ ự   c nh ng h n ch  trong quá trình th c

hi n.ệ

ứ ượ ự ế ế ệ ậ Nghiên c u đ c ti n hành d  ki n trong 3 năm, tuy v y vi c tìm

ư ệ ệ ế ắ ườ ệ ể ki m các ca m c, cũng nh  vi c liên h  ng i b nh đ  khám và theo dõi

ự ế ứ ứ ậ ỏ ờ ơ đòi h i th i gian và công s c, do v y nghiên c u đã kéo dài h n d  ki n là

ừ 6 năm (t 2012­2017).

ỉ ự ứ ệ ệ ế ệ ằ ị ệ   Do nghiên c u ch  th c hi n b ng vi c xác đ nh các ca b nh đ n b nh

ệ ượ ễ ẳ ị ở ẹ vi n khám và đ c kh ng đ nh nhi m rubella ằ   ẻ ơ  bà m  và tr  s  sinh b ng

ể ỏ ệ ạ ộ ồ các test IgG, IgM nên có th  b  sót các ca b nh t ề   i c ng đ ng mà do đi u

ặ ự ứ ệ ậ ườ ệ ể ế ư ệ ệ ể ki n ho c s  nh n th c ng ẳ   i b nh mà ch a th  đ n b nh vi n đ  kh ng

ẻ ắ ẩ ả ưở ộ ố ỷ ệ ắ ế ị đ nh tr  m c rubella b m sinh, làm  nh h ng đ n m t s  t m c. l

ườ ợ ử ứ ị Các tr ng h p t ề    vong trong quá trình nghiên c u, gia đình ch u nhi u

ườ ế ụ ứ ố ỗ n i đau, và th ng không mu n ti p t c tham gia nghiên c u, tránh liên h ệ

ứ ậ ỷ ệ ử ứ ớ v i nhóm nghiên c u. Do v y, t l t vong trong nghiên c u này có th ể

ấ ơ ớ th p h n so v i th c t ự ế .

ộ ố ườ ứ ặ ợ ộ ỏ ệ M t s  tr ng h p tham gia nghiên c u b  cu c, đ c bi t là m t s ộ ố

ườ ợ ở ạ ả ế ậ tr ng h p xa, do chi phí đi l i, do hoàn c nh kinh t . Do v y, nghiên

ể ẻ ắ ệ ủ ị ạ ế ạ ẩ ầ ứ c u cũng b  h n ch  tính đ i di n c a qu n th  tr  m c rubella b m sinh.

Ậ

Ế

K T LU N

ừ ứ ệ ọ ờ ớ Nghiên c u theo dõi d c v i th i gian 48 tháng cho t ng b nh nhân

ế ợ ễ ệ ẻ ố ổ trong t ng s  299 tr  nhi m rubella, k t h p khám lâm sàng, xét nghi m và

ộ ố ế ủ ế ệ ắ ậ đánh giá tr c nghi m tâm lý, chúng tôi rút ra m t s  k t lu n ch  y u sau

đây:

ặ ị ễ ọ ủ ễ ắ ẩ ể 1. Đ c đi m d ch t h c lâm sàng c a nhi m, m c rubella b m sinh ở

ẻ ơ ẻ ỏ tr  s  sinh và tr  nh .

ắ ộ ế ẩ ứ ­ Có đ n 250/299 m c h i ch ng rubella b m sinh (83,6%).

ỷ ệ ữ ­ T  l nam/n  là 1,12/1 (52,8%/47,2%)

ộ ổ ẹ ẹ ấ ắ ơ ­ H n 80% bà m  trong đ  tu i 20­29; r t ít các bà m  tiêm v c xin

ướ ẹ ễ ở rubella tr ố c mang thai (2,3%); Đa s  các bà m nhi m rubella ầ    ≤16 tu n

ộ ử ụ ế ơ ớ ườ ướ thai (84,6%); h n m t n a thai ph  ti p xúc v i ng i phát ban tr c khi

ễ ị xác đ nh nhi m rubella (54,0%).

ổ ế ế ể ệ ấ ồ ả   ­ Các bi u hi n lâm sàng ph  bi n g m: Xu t huy t da (79,6%), gi m

ể ầ ấ ti u c u (79,3%), vàng da (82,9%), lách to (31,1%), gan to (38,5%), th p cân

ế (40,5%), thi u tháng (25,4%).

ị ậ ự ế ế ế ả ­   Các   d   t t/khi m   khuy t:   Đi c/gi m   thính   l c   (79,6%);   các   d ị

ậ ắ ẩ ế ế ẩ ạ t t/khi m khuy t m t b m sinh (23,8%); b i não (5,7%); tim b m sinh có

ế ậ ự ế ắ ắ ả (40,5%); m c c  3 khuy t t t thính l c, tim và m t chi m 21,2%.

ế ả ể ở ẻ ừ ổ ở ế ­ K t qu  theo dõi phát tri n tr  t khi sinh ra đ n 48 tháng tu i 295

ế ậ ẻ ố ể ệ ậ ậ ộ tr  còn s ng (98,7%): khuy t t t trí tu  (20%); ch m phát tri n v n đ ng thô

ể ậ ộ ữ ể ậ ậ (68,1%), ch m phát tri n ngôn ng  (93,6%), ch m phát tri n v n đ ng tinh t ế

ể ươ ứ ậ ộ và thích  ng (65,8%), ch m phát tri n t ng tác cá nhân ­ xã h i (59,9%).

ờ ể ữ ố ễ ở ẹ 2. M i liên quan gi a th i  đi m nhi m rubella m  theo th i k ờ ỳ

ệ ễ ạ ở mang thai t ớ ị ậ i d  t t/ tình tr ng b nh lý do nhi m rubella thai nhi

ẽ ữ ể ẹ ễ ặ ố ờ ­  Có m i liên quan ch t ch  gi a các th i đi m m  nhi m rubella

ỳ ớ ệ ở ể trong thai k  v i các bi u hi n lâm sàng sau sinh con, bao g m ồ : Sinh non,

ể ầ ệ ế ẹ ấ ả nh  cân lúc sinh, ban xu t huy t da, gi m ti u c u, vàng da b nh lý, gan to,

ứ ẩ ộ lách to và h i ch ng rubella b m sinh.

ị ậ ế ở ẻ ế ẹ ễ t/khi m khuy t tr  có m  nhi m rubella t ạ   i ơ ắ ­ Nguy c  m c các d  t

ư ể ầ ầ ầ ờ ớ các th i đi m bào thai ≤8 tu n và 9­16 tu n so v i  ≥17 tu n nh  sau :

ầ ượ ự ế ả ụ ỷ Đi c/gi m thính l c (l n l ể ầ   t RR=2,24 và RR=2,21); đ c thu  tinh th  (l n

ầ ượ ẩ ượ l t RR=17,95 và RR=9,42), tim b m sinh (l n l t RR=5,72 và RR=3,50).

ơ ố ể ở ẻ ễ ẹ ạ ạ tr  có m  nhi m rubella t ờ   i các th i ­ Nguy c  r i lo n phát tri n

ư ể ầ ầ ầ ớ ế ậ đi m bào thai ≤8 tu n và 9­16 tu n so v i ≥17 tu n nh  sau: Khuy t t t trí

ệ ầ ượ ể ậ ậ ộ tu  (l n l ầ   t RR=4,13 và RR=3,14); ch m phát tri n v n đ ng thô (l n

ế ể ậ ậ ộ ượ l ứ   t RR=1,55 và RR=1,48), ch m phát tri n v n đ ng tinh t ­thích  ng

ượ ữ ầ ể ậ ầ (l n   l t   RR=7,67   và   RR=5,29),   ch m   phát   tri n   ngôn   ng   (l n   l ượ   t

ể ươ ậ RR=1,26 và RR=1,28), ch m phát tri n t ng tác cá nhân­ xã h i (l n l ộ ầ ượ   t

RR=4,05 và RR=3,14), t ự ỷ ầ ượ  k  (l n l t RR=5,75 và RR=3,77).

Ế

Ị KI N NGH

ị ư ừ ế ứ ề ả T  k t qu  nghiên c u chúng tôi đ  ngh  nh  sau:

1. C n tăng c

ầ ườ ạ ộ ả ằ ễ ở ng các ho t đ ng nh m gi m t ỷ ệ  l nhi m rubella các

ở ộ ủ ể ẹ ồ bà m  khi mang thai bao g m: (a) Tiêm ch ng m  r ng; (b) ki m soát

ệ ể ể ả ủ ệ ề ti n hôn nhân, và (c) phát hi n kháng th  b o v  đ  tiêm ch ng b ổ

ướ ư ủ ể ả ế sung tr ệ c khi mang thai n u ch a đ  kháng th  b o v .

2. C n phát hi n thai ph  nhi m rubella

ụ ễ ệ ầ ở ạ ớ giai đo n còn s m đ  t ể ư ấ    v n

ướ ề ễ ẹ ẫ và h ng d n cho bà m  mang thai nhi m Rubella v  nguy c  d ơ ị

ậ ế ở ẻ ế ễ ẩ t t/khi m khuy t ắ  tr  sinh ra nhi m, m c rubella b m sinh.

3. Sàng l c và thăm khám k  tr

ỹ ẻ ọ ở ễ ẹ sinh ra bà m  nhi m rubella trong

ờ ỳ ể ẩ ộ ị ứ   ễ th i k  mang thai đ  xác đ nh nhi m rubella b m sinh và h i ch ng

ề ề ệ ệ ể ẩ ợ rubella b m sinh đ  có các bi n pháp can thi p thích h p v  đi u tr ị

sau sinh.

ệ ế ầ ạ ậ ồ ộ ị ề 4. C n có k  ho ch can thi p đi u tr  và hoà nh p c ng đ ng cho tr ẻ

ắ ộ ứ ễ ẩ ẩ nhi m rubella b m sinh và m c h i ch ng rubella b m sinh.

Ụ

Ố DANH M C CÁC CÔNG TRÌNH ĐàCÔNG B

Ậ

Ế

CÓ LIÊN QUAN Đ N LU N ÁN

1.

ễ ễ ễ ạ Phùng Nhã H nh, Nguy n Văn Kính, Nguy n Văn Bàng Nguy n Văn

ườ ạ ặ ậ Th ậ   ể ng, Ph m Danh (2011). Đ c đi m lâm sàng, c n lâm sàng, h u

ả ủ ở ụ ữ ướ ầ ệ qu  c a  b nh  Rubella ph  n  có  thai,  b ệ   c  đ u  đánh  giá  tri u

ủ ệ ứ ẩ ự ạ ọ T p chí Y h c th c hành, ch ng lâm sàng c a b nh rubella b m sinh.

ố s  781, 73­75.

ườ ự ệ ộ ị ễ 2. Nguy n Văn Th ứ   ộ ng, Tri u Th  Thái và c ng s . (2012). H i ch ng

ạ ụ ị ộ ứ ạ T p chí Nghiên c u y ẩ rubella b m sinh t i Hà N i sau v  d ch 2011,

3. Nguyen Van Bang, Nguyen Thi Van Anh, Vu Thi Tuong Van, Trieu Thi

h c, ọ Volume 80, N03A, 165­170

Hong Thai, Nguyen Van Thuong, Gulam Khandaker, Elizabeth Elliott

(2014). Surveillance  of   congenital   rubella  syndrome (CRS)   in tertiary

care   hospitals   in   Hanoi,  Vietnam   during  a   rubella   epidemic.   Vaccine

journal 2014, 1­5.

ườ ể ậ ặ ả ễ 4. Nguy n Văn Th ng (2015). Kh o sát đ c đi m lâm sàng và c n lâm

ủ ộ ứ ẩ ở ẻ ỏ ạ ộ ố ệ sàng c a h i ch ng Rubella b m sinh tr  nh  t ệ   i m t s  b nh vi n

5.

ề ễ ạ ệ ộ T p chí Truy n nhi m Vi t Nam, ủ c a Hà N i. ố s  01 (9), 15­18

Bang  Nguyen  Van,  Anh Nguyen  Thi Van,  Van  Vu Thi Tuong, Thai

Trieu   Thi   Hong,   Thuong   Nguyen   Van,   Gulam   Khandaker,     and

Elizabeth   Elliott   (2015).   Serology   of   rubella   and   sueveillance   of

congenital rubella syndrome in Hanoi where an outbreak has occurred.

Vietnam journal of medicine pharmacy, No 9(3), 1­9.

ườ ễ ố ễ 6. Nguy n Văn Th ữ   ng, Nguy n Văn Bàng (2018). M i liên quan gi a

ẹ ắ ể ế ờ ổ ớ th i đi m tu i thai m  m c rubella v i các khi m khuy t ế ở ẻ T pạ    tr .

ồ ọ ố ộ chí Y h c C ng Đ ng, S  6 (47) 105­112.

ườ ễ ể ặ ễ 7. Nguy n Văn Th ng, Nguy n Văn Bàng (2019). Đ c đi m lâm sàng

ẻ ắ ộ ứ ẩ ạ ộ ừ T pạ tr  m c h i ch ng rubella b m sinh t i Hà N i t năm 2011­2017.

ề ễ ệ chí truy n nhi m Vi t Nam, ố s  01(25),44­49.

Ả

Ệ

TÀI LI U THAM KH O

1. Surveillance Manual | Congenital Rubella Syndrome | VPDs | Vaccines

| CDC.

,

accessed: 08/22/2018.

2. Parkman   P.D.   (1996).   Togaviruses:   Rubella   Virus. Medical

Microbiology. 4th, University of Texas Medical Branch at Galveston,

Galveston (TX).

3. Dudgeon J.A. (1975). Congenital rubella. J Pediatr, 87(6), 1078–1086.

4. Robertson   S.E.,   Featherstone   D.A.,   Gacic­Dobo   M.,   et   al.   (2003).

Rubella and congenital rubella syndrome: global update.  Rev Panam

Salud Publica Pan Am J Public Health, 14(5), 306–315.

5. WHO   |   Rubella.   WHO,   <   http://www.   who.   int/   immunization/

diseases/rubella /en/ >, accessed: 08/26/2018.

6. Lambert N., Strebel P., Orenstein W., et al. (2015). Rubella.  Lancet

Lond Engl, 385(9984), 2297–2307.

ộ ố ặ ư ươ ự ể ầ ộ ị 7. Tr n Nh  D ng và c ng s  (2016). M t s  đ c đi m d ch t ễ ộ    h i

ứ ẩ ượ ạ ệ ệ ươ ch ng rubella b m sinh đ c giám sát t i b nh vi n Nhi trung ng,

ọ ự ạ ậ ố 2011­2016. T p chí y h c d  phòng ). , T p XXVI, (s  10 (183) 2016

8. Viet   Nam:   United   Nations   Children’s   Fund   (2009).   Review   of

Expanded   Program   of   Immunization   Vietnam   2009,   National   EPI

Review   Report Vietnam.

org/vietnam/EPI_NATIONAL_Review_Report_Vietnam_2009_Final.p

df>.

9. Miyakawa M., Yoshino H., Yoshida L.M., et al. (2014). Seroprevalence

of rubella in the cord blood of pregnant women and congenital rubella

incidence in Nha Trang, Vietnam. Vaccine, 32(10), 1192–1198.

10. Toizumi M., Vo H.M., Dang D.A., et al. (2019). Clinical manifestations

of   congenital   rubella   syndrome:   A   review   of   our   experience   in

Vietnam. Vaccine, 37(1), 202–209.

11. Nazme   N.I.,   Hussain   M.,   and   Das   A.C.   (2015).   Congenital   Rubella

Syndrome ­ A Major Review and Update. Delta Med Coll J, 3(2), 89–95.

12. Van Bang N., Van Anh N.T., Van V.T.T., et al. (2014). Surveillance of

congenital rubella syndrome (CRS) in tertiary care hospitals in Hanoi,

Vietnam during a rubella epidemic. Vaccine, 32(52), 7065–7069.

13. The   Immunological   Basis   for   Immunization   Series.   Module   11:

Rubella.

n/>, accessed: 08/07/2018.

14. Reef   S.E.,   Plotkin   S.,   Cordero   J.F.,   et   al.   (2000).   Preparing   for

elimination   of   congenital   Rubella   syndrome   (CRS):   summary   of   a

workshop on CRS elimination in the United States. Clin Infect Dis Off

Publ Infect Dis Soc Am, 31(1), 85–95.

ễ ắ ứ ễ ạ Nghiên c u tình tr ng nhi m rubella ở ả 15. Nguy n Qu ng B c (2012),

ụ ữ ứ ẩ ộ ạ ệ ệ ph  n  mang thai và h i ch ng rubella b m sinh t i b nh vi n ph ụ

ế ỹ ạ ọ ậ ọ ộ ả s n Trung ng ươ , Lu n án ti n s  y h c, Đ i h c Y Hà N i.

16. Simons E.A., Reef S.E., Cooper L.Z., et al. (2016). Systematic Review

of the Manifestations of Congenital Rubella Syndrome in Infants and

Characterization   of   Disability­Adjusted   Life   Years   (DALYs).  Risk

Anal Off Publ Soc Risk Anal, 36(7), 1332–1356.

17. Toizumi   M.,   Nguyen   G.T.H.,   Motomura   H.,   et   al.   (2017).   Sensory

defects   and   developmental   delay   among   children   with   congenital

rubella syndrome. Sci Rep, 7.

18. Peckham C.S. (1972). Clinical and laboratory study of children exposed

in utero to maternal rubella. Arch Dis Child, 47(254), 571–577.

19. Miller   E.,   Cradock­Watson   J.E.,   and   Pollock   T.M.   (1982).

Consequences   of   confirmed   maternal   rubella  at   successive   stages   of

pregnancy. Lancet Lond Engl, 2(8302), 781–784.

20. Ohkusa Y., Sugawara T., Arai S., et al. (2014). Short­term Prediction of

the Incidence of Congenital Rubella Syndrome. PLOS Curr Outbreaks.

21. Cloete   L.J.   (2014),  The   molecular   evolution   and   epidemiology   of

Rubella virus, Thesis, University of the Western Cape.

22. Forbes J.A. (1969). Rubella: historical aspects.  Am J Dis Child 1960,

118(1), 5–11.

23. Pitt D. and Keir E.H. (1965). Results of rubella in pregnancy. I. Med J

Aust, 2(16), 647­651 contd.

24. Lundstrom R. (1962). Rubella during pregnancy. A follow­up study of

children   born   after   an   epidemic   of   rubella   in   Sweden,   1951,   with

additional   investigations   on   prophylaxis   and   treatment   of   maternal

rubella. Acta Paediatr Suppl, 133, 1–110.

25. Greenberg M., Pellitteri O., and Barton J. (1957). Frequency of defects

in   infants   whose   mothers   had   rubella   during   pregnancy.  J   Am   Med

Assoc, 165(6), 675–678.

26. Kang   H.J.,   Kim   Y.­J.,   Lee   H.M.,   et   al.   (2017).   Complete   Genome

Sequence of a Genotype 2B Rubella Virus Isolated in South Korea in

2015. Genome Announc, 5(38).

27. Frey T.K. (1994). Molecular Biology of Rubella Virus.  Advances in

Virus Research. Academic Press, 69–160.

28. Lee   J.­Y.   and   Bowden   D.S.   (2000).   Rubella   Virus   Replication   and

Links to Teratogenicity. Clin Microbiol Rev, 13(4), 571–587.

29. Liu Z., Yang D.,  Qiu Z., et  al. (1996). Identification of  domains in

rubella virus genomic RNA and capsid protein necessary for specific

interaction. J Virol, 70(4), 2184–2190.

30. Baron M.D. and Forsell K. (1991). Oligomerization of the structural

proteins of rubella virus. Virology, 185(2), 811–819.

31. Nakhasi H.L., Ramanujam M., Atreya C.D., et al. (2001). Rubella virus

glycoprotein   interaction   with   the   endoplasmic   reticulum   calreticulin

and calnexin. Arch Virol, 146(1), 1–14.

32. DuBois R.M., Vaney M.­C., Tortorici M.A., et al. (2013). Functional

and   evolutionary   insight   from   the   crystal   structure   of   rubella   virus

protein E1. Nature, 493(7433), 552–556.

33. Ingalls   T.H.,   Plotkin   S.A.,   Meyer   H.M.,   et   al.   (1967).   Rubella:

Epidemiology, virology, and immunology. Am J Med Sci, 253(3), 349–

373.

34. Pinkbook | Rubella | Epidemiology of Vaccine Preventable Diseases |

CDC.

, accessed:

07/31/2018.

35. Edmunds   W.J.,   Gay   N.J.,   Kretzschmar   M.,   et   al.   (2000).   The   pre­

vaccination epidemiology of measles, mumps and rubella in Europe:

implications for modelling studies. Epidemiol Infect, 125(3), 635–650.

36. Hemphill M.L., Forng R.Y., Abernathy E.S., et al. (1988). Time course

of   virus­specific   macromolecular   synthesis   during   rubella   virus

infection in Vero cells. Virology, 162(1), 65–75.

37. Ramsay   M.,   Reacher   M.,   O’Flynn   C.,   et   al.   (2002).   Causes   of

morbilliform rash in a highly immunised English population. Arch Dis

Child, 87(3), 202–206.

38. Schmaljohn A.L. and McClain D. (1996). Alphaviruses (Togaviridae)

and Flaviviruses (Flaviviridae). Medical Microbiology. 4th, University

of Texas Medical Branch at Galveston, Galveston (TX).

39. Reef, SE, and SA Plotkin (2013), “31 ­ Rubella Vaccine.” In Vaccines,

Sixth Edition, London: W.B. Saunders.

40. Banatvala J. (2006). Chapter 2 Clinical Features: Post­Natally Acquired

Rubella. Perspect Med Virol, 15, 19–37.

41. Donadio   F.F.,   Siqueira   M.M.,   Vyse   A.,   et   al.   (2003).   The   genomic

analysis of rubella virus detected from outbreak and sporadic cases in

Rio de Janeiro state, Brazil.  J Clin Virol Off Publ Pan Am Soc Clin

Virol, 27(2), 205–209.

42. Zheng D.­P., Frey T.K., Icenogle J., et al. (2003). Global distribution of

rubella virus genotypes. Emerg Infect Dis, 9(12), 1523–1530.

43. Wang C., Zhu Z., Xu Q., et al. (2012). Rubella epidemics and genotypic

distribution of the rubella virus in Shandong Province, China, in 1999­

2010. PloS One, 7(7), e42013.

44. Peltola H., Davidkin I., Paunio M., et al. (2000). Mumps and rubella

eliminated from Finland. JAMA, 284(20), 2643–2647.

45. Song N., Gao Z., Wood J.G., et al. (2012). Current epidemiology of

rubella and congenital rubella syndrome in Australia: progress towards

elimination. Vaccine, 30(27), 4073–4078.

46. Abernathy   E.,   Chen   M.,   Bera   J.,   et   al.   (2013).   Analysis   of   whole

genome sequences of 16 strains of rubella virus from the United States,

1961­2009. Virol J, 10, 32.

47. Nationwide Rubella Epidemic — Japan, 2013.

,

accessed: 08/01/2018.

48. Pham V.H., Nguyen T.V., Nguyen T.T.T., et al. (2013). Rubella epidemic

in Vietnam: characteristic of rubella virus genes from pregnant women

and their fetuses/newborns with congenital rubella syndrome. J Clin Virol

Off Publ Pan Am Soc Clin Virol, 57(2), 152–156.

49. Paradowska­Stankiewicz   I.,   Czarkowski   M.P.,   Derrough   T.,   et   al.

(2013).   Ongoing   outbreak   of   rubella   among   young   male   adults   in

Poland: increased risk of congenital rubella infections.  Euro Surveill

Bull Eur Sur Mal Transm Eur Commun Dis Bull, 18(21).

50. O’Shea S., Best J.M., Banatvala J.E., et al. (1985). Development and

persistence of class­specific antibodies in the serum and nasopharyngeal

washings of rubella vaccinees. J Infect Dis, 151(1), 89–98.

51. Sarnesto A., Ranta S., Väänänen P., et al. (1985). Proportions of Ig

classes and subclasses in rubella antibodies.  Scand J Immunol,  21(3),

275–282.

52. Wilson   K.M.,   Di   Camillo   C.,   Doughty   L.,   et   al.   (2006).   Humoral

Immune Response to Primary Rubella Virus Infection.  Clin Vaccine

Immunol, 13(3), 380–386.

53. Al­Nakib W., Best J.M., and Banatvala J.E. (1975). Rubella­specific

serum   and   nasopharygeal   immunoglobulin   responses   following

naturally   acquired   and   vaccine­induced   infection.   Prolonged

persistence of virus­specific IgM. Lancet Lond Engl, 1(7900), 182–185.

54. Pattison J.R. (1975). Persistence of specific IgM after natural infection

with rubella virus. Lancet Lond Engl, 1(7900), 185–187.

55. Linde   G.A.   (1985).   Subclass   distribution   of   rubella   virus­specific

immunoglobulin G. J Clin Microbiol, 21(1), 117–121.

56. Thomas   H.I.   and   Morgan­Capner   P.   (1988).   Rubella­specific   IgG

subclass   avidity   ELISA   and   its   role   in   the   differentiation   between

primary   rubella   and   rubella   reinfection.  Epidemiol   Infect,  101(3),

591–598.

57. Salonen E.M., Hovi T., Meurman O., et al. (1985). Kinetics of specific

IgA,  IgD,   IgE,  IgG,  and   IgM   antibody  responses   in  rubella.  J  Med

Virol, 16(1), 1–9.

58. Forrest   J.M.,   Slinn   R.F.,   Nowak   M.J.,   et   al.   (1971).   Duration   of

immunity to rubella. Lancet Lond Engl, 1(7707), 1013.

59. Toyoda   M.,   Ihara   T.,   Nakano   T.,   et   al.   (1999).   Expression   of

interleukin­2 receptor alpha and CD45RO antigen on T lymphocytes

cultured with rubella virus antigen, compared with humoral immunity

in rubella vaccinees. Vaccine, 17(15–16), 2051–2058.

60. Enders­Ruckle   G.   (1969).   Seroepidemiology   of   Rubella   and

Reinfection. Am J Dis Child, 118(1), 139–142.

61. Best J.M., O’Shea S., Tipples G., et al. (2002). Interpretation of rubella

serology in pregnancy—pitfalls and problems. BMJ, 325(7356), 147–148.

62. World Health Organization (2007). Manual for the laboratory diagnosis

of measles and rubella virus infection. 2nd ed.

63. (2006).   Chapter   3   Laboratory   Diagnosis   of   Rubella   and   Congenital

Rubella. Perspect Med Virol, 15, 39–77.

64. Best J.M. (2007). Rubella. Semin Fetal Neonatal Med, 12(3), 182–192.

65. Tipples G.A., Hamkar R., Mohktari­Azad T., et al. (2004). Evaluation

of rubella IgM enzyme immunoassays. J Clin Virol Off Publ Pan Am

Soc Clin Virol, 30(3), 233–238.

66. Carneiro   S.C.   da   S.,   Cestari   T.,   Allen   S.H.,   et   al.   (2007).   Viral

exanthems in the tropics. Clin Dermatol, 25(2), 212–220.

67. Banatvala J.E. and Brown D.W.G. (2004). Rubella. Lancet Lond Engl,

363(9415), 1127–1137.

68. Thomas H.I., Morgan­Capner P., Enders G., et al. (1992). Persistence

of   specific   IgM   and   low   avidity   specific   IgG1   following   primary

rubella. J Virol Methods, 39(1–2), 149–155.

69. Hofmann   J.   and   Liebert   U.G.   (2005).   Significance   of   avidity   and

immunoblot   analysis   for   rubella   IgM­positive   serum   samples   in

pregnant women. J Virol Methods, 130(1–2), 66–71.

70. Vauloup­Fellous C. and Grangeot­Keros L. (2007). Humoral immune

response   after   primary   rubella   virus   infection   and   after   vaccination.

Clin Vaccine Immunol CVI, 14(5), 644–647.

71. Macé M., Cointe D., Six C., et al. (2004). Diagnostic value of reverse

transcription­PCR of amniotic fluid for prenatal diagnosis of congenital

rubella infection in pregnant women with confirmed primary rubella

infection. J Clin Microbiol, 42(10), 4818–4820.

72. Thomas   H.I.   and   Morgan­Capner   P.   (1991).   Rubella­specific   IgG1

avidity: a comparison of methods. J Virol Methods, 31(2–3), 219–228.

73. Zhang T., Mauracher C.A., Mitchell L.A., et al. (1992). Detection of

rubella   virus­specific   immunoglobulin   G   (IgG),   IgM,   and   IgA

antibodies by immunoblot assays. J Clin Microbiol, 30(4), 824–830.

74. Nedeljkovic J., Jovanovic T., Mladjenovic S., et al. (1999). Immunoblot

analysis of natural and vaccine­induced IgG responses to rubella virus

proteins expressed in insect cells.  J Clin Virol Off Publ Pan Am Soc

Clin Virol, 14(2), 119–131.

75. Meitsch K., Enders G., Wolinsky J.S., et al. (1997). The role of rubella­

immunoblot and rubella­peptide­EIA for the diagnosis of the congenital

rubella   syndrome   during   the   prenatal   and   newborn   periods.  J   Med

Virol, 51(4), 280–283.

76. Eckstein M.B., Brown D.W., Foster A., et al. (1996). Congenital rubella

in south India: diagnosis using saliva from infants with cataract. BMJ,

312(7024), 161.

77. Jin L. and Thomas B. (2007). Application of molecular and serological

assays to case based investigations of rubella and congenital rubella

syndrome. J Med Virol, 79(7), 1017–1024.

78. Bosma T.J., Corbett K.M., Eckstein M.B., et al. (1995). Use of PCR for

prenatal and postnatal diagnosis of congenital rubella. J Clin Microbiol,

33(11), 2881–2887.

79. (2002). Novel methods for the detection of microbial antibodies in oral

fluid. Lancet Infect Dis, 2(1), 18–24.

80. Mortimer   P.P.   and   Parry   J.V.   (1991).   Non­invasive   virological

diagnosis:   Are   saliva   and   urine   specimens   adequate   substitutes   for

blood?. Rev Med Virol, 1(2), 73–78.

81. Oliveira   S.A.   de,   Siqueira   M.M.,   Brown   D.W.G.,   et   al.   (2000).

Diagnosis of rubella infection by detecting specific immunoglobulin M

antibodies in saliva samples: a clinic­based study in Niterói, RJ, Brazil.

Rev Soc Bras Med Trop, 33(4), 335–339.

82. Perry   K.R.,   Brown   D.W.,   Parry   J.V.,   et   al.   (1993).   Detection   of

measles,   mumps,   and   rubella   antibodies   in   saliva   using   antibody

capture radioimmunoassay. J Med Virol, 40(3), 235–240.

83. Nokes D.J., Enquselassie F., Nigatu W., et al. (2001). Has oral fluid the

potential to replace serum for the evaluation of population immunity

levels? A study of measles, rubella and hepatitis B in rural Ethiopia.

Bull World Health Organ, 79(7), 588–595.

84. Akingbade D., Cohen B.J., and Brown D.W.G. (2003). Detection of

low­avidity immunoglobulin G in oral fluid samples: new approach for

rubella   diagnosis   and   surveillance.  Clin   Diagn   Lab   Immunol,  10(1),

189–190.

85. Terada K., Niizuma T., Kataoka N., et al. (2000). Testing for rubella­

specific IgG antibody in urine. Pediatr Infect Dis J, 19(2), 104–108.

86. Center   for   Disease   Control   and   Prevention,   US   (2001).   Control   and

prevention   of   rubella:   evaluation   and   management   of   suspected

outbreaks, rubella in pregnant women, and surveillance for congenital

rubella   syndrome.  MMWR   Recomm   Rep   Morb   Mortal   Wkly   Rep

Recomm Rep, 50(RR­12), 1–23.

87. Cutts F.T., Robertson S.E., Diaz­Ortega J.L., et al. (1997). Control of

rubella and congenital rubella syndrome (CRS) in developing countries,

Part 1: Burden of disease from CRS. Bull World Health Organ, 75(1),

55–68.

88. Martínez­Quintana E., Castillo­Solórzano C., Torner N., et al. (2015).

Congenital rubella syndrome: a matter of concern.  Rev Panam Salud

Publica Pan Am J Public Health, 37(3), 179–186.

89. Vynnycky   E.,   Adams   E.J.,   Cutts   F.T.,   et   al.   (2016).   Using

Seroprevalence   and   Immunisation   Coverage   Data   to   Estimate   the

Global   Burden   of   Congenital   Rubella   Syndrome,   1996­2010:   A

Systematic Review. PloS One, 11(3), e0149160.

90. Grant G.B., Reef S.E., Patel M., et al. (2017). Progress in Rubella and

Congenital Rubella Syndrome Control and Elimination ­ Worldwide,

2000­2016. MMWR Morb Mortal Wkly Rep, 66(45), 1256–1260.

91. Lee   H.,   Kayano   T.,   and   Nishiura   H.   (2019).   Predicting   congenital

rubella syndrome in Japan, 2018–2019. Int J Infect Dis, 82, 1–5.

ị ồ ươ ề ễ ặ ị 92. Đ ng Th  Thanh Huy n, D ng Th  H ng, Nguy n Thành Trung,

ể ễ ậ ặ ị ễ ọ ệ Nguy n Công Lu t (2015). Đ c đi m d ch t h c b nh Rubella t ạ   i

ệ ự ạ ậ ọ T p chí y h c d  phòng Vi t Nam các năm 2008­2012. , (T p XXV,

ố ặ ố s  8 (168) 2015 S  đ c bi ệ ). t

93. Sugishita Y., Shimatani N., Katow S., et al. (2015). Epidemiological

characteristics of rubella and congenital rubella syndrome in the 2012­

2013 epidemics in Tokyo, Japan. Jpn J Infect Dis, 68(2), 159–165.

94. Toda   K.,   Reef   S.,   Tsuruoka   M.,   et   al.   (2015).   Congenital   rubella

syndrome (CRS) in Vietnam 2011–2012—CRS epidemic after rubella

epidemic in 2010–2011. Vaccine, 33(31), 3673–3677.

95. Kaushik   A.,   Verma   S.,   and   Kumar   P.   (2018).   Congenital   rubella

syndrome: A brief review of public health perspectives. Indian J Public

Health, 62(1), 52.

96. Herini   E.S.,   Gunadi,   Triono   A.,   et   al.   (2017).   Hospital­based

surveillance   of   congenital   rubella   syndrome   in   Indonesia.  Eur   J

Pediatr, 176(3), 387–393.

97. Gupta S., Ali M.J., and Naik M.N. (2017). Lacrimal drainage anomalies

in   congenital rubella   syndrome. Clinical Ophthalmology,

congenital­rubella­syndrome­peer­reviewed­article­OPTH>,   accessed:

05/07/2019.

98. Toizumi   M.,   Motomura   H.,   Vo   H.M.,   et   al.   (2014).   Mortality

Associated   With   Pulmonary   Hypertension   in   Congenital   Rubella

Syndrome. Pediatrics, 134(2), e519–e526.

99. Rayfield E.J., Kelly K.J., and Yoon J.W. (1986). Rubella virus­induced

diabetes in the hamster. Diabetes, 35(11), 1278–1281.

100. Cusi   M.G.,   Valassina   M.,   Bianchi   S.,   et   al.   (1995).   Evaluation   of

rubella virus E2 and C proteins in protection against rubella virus in a

mouse model. Virus Res, 37(3), 199–208.

101. Pugachev K.V. and Frey T.K. (1998). Rubella virus induces apoptosis

in culture cells. Virology, 250(2), 359–370.

102. Atreya C.D., Mohan K.V.K., and Kulkarni S. (2004). Rubella virus and

birth   defects:   molecular   insights   into   the   viral   teratogenesis   at   the

cellular level. Birt Defects Res A Clin Mol Teratol, 70(7), 431–437.

103. Katow   S.   (2004).   Molecular   epidemiology   of   rubella   virus   in   Asia:

utility for reduction in the burden of diseases due to congenital rubella

syndrome. Pediatr Int Off J Jpn Pediatr Soc, 46(2), 207–213.

104. Dontigny L., Arsenault M.­Y., Martel M.­J., et al. (2008). Rubella in

Pregnancy. J Obstet Gynaecol Can, 30(2), 152–158.

105. (2007). Jaundice in newborns. Paediatr Child Health, 12(5), 409–410.

106. Wolf   A.D.   and   Lavine   J.E.   (2000).   Hepatomegaly   in   Neonates   and

Children. Pediatr Rev, 21(9), 303–310.

107. Selewski D.T., Charlton J.R., Jetton J.G., et al. (2015). Neonatal Acute

Kidney Injury. Pediatrics, 136(2), e463–e473.

108. Rosenberg   H.K.,   Markowitz   R.I.,   Kolberg   H.,   et   al.   (1991).   Normal

splenic size in infants and children: sonographic measurements.  AJR

Am J Roentgenol, 157(1), 119–121.

109. Ashwal   S.,   Russman   B.S.,   Blasco   P.A.,   et   al.   (2004).   Practice

parameter:   diagnostic   assessment   of   the   child   with   cerebral   palsy:

report   of   the   Quality   Standards   Subcommittee   of   the   American

Academy   of   Neurology   and   the   Practice   Committee   of   the   Child

Neurology Society. Neurology, 62(6), 851–863.

110. WHO   (2018).   Management   of   the   child   with   a   serious   infection   or

severe malnutrition.

111. Frankenburg W.K. and Dodds J.B. (1967). The Denver Developmental

Screening Test. J Pediatr, 71(2), 181–191.

112. Baron­Cohen   S.,   Allen   J.,   and   Gillberg   C.   (1992).   Can   autism   be

detected at 18 months? The needle, the haystack, and the CHAT. Br J

Psychiatry J Ment Sci, 161, 839–843.

113. Perera H., Wijewardena K., and Aluthwelage R. (2009). Screening of

18­24­month­old children for autism in a semi­urban community in Sri

Lanka. J Trop Pediatr, 55(6), 402–405.

114. Kleinman J.M., Robins D.L., Ventola P.E., et al. (2008). The Modified

Checklist for Autism in Toddlers: A Follow­up Study Investigating the

Early Detection of Autism Spectrum Disorders.  J Autism Dev Disord,

38(5), 827–839.

115. Martínez­Pedraza F. de L. and Carter A.S. (2009). Autism Spectrum

Disorders   in   Young   Children.  Child   Adolesc   Psychiatr   Clin   N   Am,

18(3), 645–663.

116. Seif Eldin A., Habib D., Noufal A., et al. (2008). Use of M­CHAT for a

multinational   screening   of   young   children   with   autism   in   the   Arab

countries. Int Rev Psychiatry Abingdon Engl, 20(3), 281–289.

117. Herini   E.S.,   Gunadi,   Triono   A.,   et   al.   (2018).   Clinical   profile   of

congenital   rubella   syndrome   in   Yogyakarta,   Indonesia.  Pediatr   Int,

60(2), 168–172.

118. Motaze N.V., Manamela J., Smit S., et al. (2019). Congenital Rubella

Syndrome   Surveillance   in   South   Africa   Using   a   Sentinel   Site

Approach: A Cross­sectional Study. Clin Infect Dis, 68(10), 1658–1664.

119. Seppälä E.M., López­Perea N., Torres de Mier M. de V., et al. (2019).

Last cases of rubella and congenital rubella syndrome in Spain, 1997–

2016: The success of a vaccination program. Vaccine, 37(1), 169–175.

120. Bukasa A., Campbell H., Brown K., et al. (2018). Rubella infection in

pregnancy and congenital rubella in United Kingdom, 2003 to 2016.

Eurosurveillance, 23(19).

121. WHO (2009). Report: Eighteenth Meeting of the Technical Advisory

Group   on   Immunization   and   Vaccine   Preventable   Diseases   in   the

Western Pacific Region2009. Manila, Philippines. Regional Office for

the Western Pacific: World Health Organization.

122. Naeye R.L. and Blanc W. (1965). Pathogenesis of Congenital Rubella.

JAMA, 194(12), 1277–1283.

123. Al R.A.H. et Imported Congenital Rubella Syndrome, United States,

2017   ­   Volume   24,   Number   4—April   2018   ­   Emerging   Infectious

Diseases journal ­ CDC. .

124. Mizuno   Y.,   Yokoi   K.,   and   Suzuki   S.   (2016).   Congenital   rubella

syndrome with death from interstitial pneumonia.  Pediatr Int,  58(6),

490–493.

125. Plotkin S.A. and Vaheri A. (1967). Human fibroblasts  infected  with

rubella virus produce a growth inhibitor. Science, 156(3775), 659–661.

126. Driscoll S.G. (1969). Histopathology of Gestational Rubella. Am J Dis

Child, 118(1), 49–53.

127. Wondimeneh   Y.,   Tiruneh   M.,   Ferede   G.,   et   al.   Hospital   based

surveillance of congenital rubella syndrome cases in the pre­vaccine era

in Amhara Regional State, Ethiopia: A base line information for the

country. PLoS ONE, 13(11), e0207095.

128. Töndury G. and Smith D.W. (1966). Fetal rubella pathology. J Pediatr,

68(6), 867–879.

129. Gray J.E. (1960). Rubella In Pregnancy: A Report On Six Embryos. Br

Med J, 1(5183), 1388–1390.

130. Brookhouser P.E. and Bordley J.E. (1973). Congenital rubella deafness.

Pathology   and   pathogenesis.  Arch   Otolaryngol   Chic   Ill   1960,  98(4),

252–257.

131. Lindsay J.R., Caruthers D.G., Hemenway W.G., et al. (1953). C Inner

Ear Pathology following Maternal Rubella. Ann Otol Rhinol Laryngol,

62(4), 1201–1218.

132. Nager F.R. (1952). [Histologic studies of the ears of children born after

rubella in pregnancy]. Pract Otorhinolaryngol (Basel), 14(6), 337–359.

133. Cooper L.Z., Ziring P.R., Ockerse A.B., et al. (1969). Rubella. Clinical

manifestations and management. Am J Dis Child 1960, 118(1), 18–29.

134. Rorke L.B. (1973). Nervous System Lesions in the Congenital Rubella

Syndrome: Lucy Balian Rorke, MD, Philadelphia.  Arch Otolaryngol,

98(4), 249–251.

135. Robertson S.E., Cutts F.T., Samuel R., et al. (1997). Control of rubella

and congenital rubella syndrome (CRS) in developing countries, Part 2:

Vaccination against rubella. Bull World Health Organ, 75(1), 69–80.

136. Chang  Y.C., Huang  C.C., and  Liu C.C.  (1996). Frequency  of  linear

hyperechogenicity   over   the   basal   ganglia   in   young   infants   with

congenital rubella syndrome.  Clin Infect Dis Off Publ Infect Dis Soc

Am, 22(3), 569–571.

137. Lim K.O., Beal D.M., Harvey R.L., et al. (1995). Brain dysmorphology

in adults with congenital rubella plus schizophrenialike symptoms. Biol

Psychiatry, 37(11), 764–776.

138. Desmond M.M., Wilson G.S., Melnick J.L., et al. (1967). Congenital

rubella encephalitis. Course and early sequelae. J Pediatr, 71(3), 311–

331.

139. J   Townsend   J.,   G   Stroop   W.,   R   Baringer   J.,   et   al.   (1982).

Neuropathology of progressive rubella panencephalitis after childhood

rubella. Neurology, 32, 185–90.

140. Bellanti  J.A.,  Artenstein  M.S.,  Olson  L.C.,  et  al. (1965).  Congenital

rubella. Clinicopathologic, virologic, and immunologic studies.  Am J

Dis Child 1960, 110(4), 464–472.

141. South M.A. and Sever J.L. (1985). Teratogen update: the congenital

rubella syndrome. Teratology, 31(2), 297–307.

142. Ueda   K.,   Nishida   Y.,   Oshima   K.,   et   al.   (1979).   Congenital   rubella

syndrome:  correlation  of  gestational  age  at  time  of   maternal  rubella

with type of defect. J Pediatr, 94(5), 763–765.

143. Esterly J.R. and Oppenheimer E.H. (1967). Vascular lesions in infants

with congenital rubella. Circulation, 36(4), 544–554.

144. Esterly   J.R.   and   Oppenheimer   E.H.   (1973).   The   pathologic

manifestations of intrauterine rubella infection. Arch Otolaryngol Chic

Ill 1960, 98(4), 246–248.

145. Forrest   J.,   Menser   M.,   and   Reye   R.D.K.   (1969).   OBSTRUCTIVE

ARTERIAL LESIONS IN RUBELLA. The Lancet, 293(7608), 1263–

1264.

146. Menser   M.A.   and   Reye   R.D.   (1974).   The   pathology   of   congenital

rubella: a review written by request. Pathology (Phila), 6(3), 215–222.

147. Thompson   K.M.,   Simons   E.A.,   Badizadegan   K.,   et   al.   (2016).

Characterization   of   the   Risks   of   Adverse   Outcomes   Following

Rubella Infection in Pregnancy.  Risk Anal Off Publ Soc Risk Anal,

36(7), 1315–1331.

148. Lundström R. and Ahnsjö S. (1962). Mental Development Following

Maternal Rubella: A Follow­Up Study of Children Born in 1951–1952.

Acta Paediatr, 51(S135), 153–159.

ụ ụ

Ứ

Ệ

Ph  l c 1. B NH ÁN NGHIÊN C U

I. TH  T C HÀNH CHÍNH.

Ủ Ụ

ọ ổ H  và tên:…………………………………………………Tu i….…………..

Ngày tháng năm sinh: …………………………….......……………………...

ố ỉ ị ườ Đ a ch : Thôn/Ph :…………………………..Xã/Ph ng:……………………

ệ ậ ỉ Qu n/Huy n…………………………T nh/TP…………………......……….

ệ ẹ ặ ạ ố Tên b  ho c m :………………………………….Đi n tho i:………………

ệ ẩ ẩ Ngày ch n đoán b nh Rubella…………….; BV ch n đoán………………….

ệ ẩ Xét nghi m ch n đoán: (cid:127)IgM       (cid:127) PCR

II. BI U HI N LÂM SÀNG LÚC M I SINH:

Ớ Ể Ệ

ổ ầ 1. Tu i thai khi sinh:………tu n

ượ ọ 2. Tr ng l ng khi sinh:………gram

ả ạ ơ 3. Có ph i chăm sóc t i khoa s  sinh sau sinh: (cid:127) C ó, (cid:127) Kh ông

ệ ằ ờ 4.  Th i gian n m vi n sau sinh: ………………….ngày.

ơ N i sinh:.......................................................................................................

ệ ể ấ ườ 5. Các bi u hi n b t th ng lâm sàng sau sinh: (cid:127) C ó, (cid:127) Kh ông

ẩ (cid:127) (cid:127)

(cid:127) (cid:127)

ế (cid:127) (cid:127)

ế ­ Thi u máu ­ Vàng da ­ Gan to ­ Lách to (cid:127) (cid:127)

(cid:127)

ạ ơ ễ ­  Nhi m khu n ­ Suy hô h pấ ấ ­ Ban xu t huy t da ươ ổ ậ 5.4 T n th ng th n ả ể ầ 5.5 Gi m ti u c u ả ử 6. Ph i x  lý trong giai đo n s  sinh: (cid:127) C ó, (cid:127) Kh ông

(cid:127) (cid:127)

(cid:127) (cid:127)

ự ặ ả ề ­ Truy n máu ­ Lách to ể ầ ề ọ ­ Truy n ti u c u ­ L c máu ế 7. Đi c ho c gi m thính l c: (cid:127) C ó, (cid:127) Kh ông

ệ ớ ệ ộ ổ Trong đó: (cid:127) Ph át hi n s m;  (cid:127)Ph át hi n mu n, lúc ......... tu i

ự ế ả ộ Bên đi c/gi m tính l c: (cid:127) M t b ên, (cid:127) Hai b ên

ị ắ ệ ẩ 8. B  m c b nh tim b m sinh: (cid:127) C ó, (cid:127) Kh ông

ệ ắ ả ẩ Tên b nh tim b m sinh m c ph i:

(cid:127) (cid:127)

(cid:127) (cid:127)

(cid:127) (cid:127)

ắ ệ ế ẩ ở ố ­ H  van tim ­ Còn  ng ĐM ẹ ố ­ Thông liên th tấ ­ H p  ng ĐMP ệ ­ Thông liên nhĩ ­ B nh tim khác Ghi rõ (n u m c b nh tim b m sinh khác):

………………………………………………………………………………….

ắ ệ ề ắ 9. M c b nh v  m t: (cid:127) C ó, (cid:127) Kh ông

ị ắ ộ Bên b  m c: (cid:127) M t b ên, (cid:127) Hai b ên

ắ ụ ể ỷ ­ M c đ c thu  tinh th : (cid:127) C ó, (cid:127) Kh ông

ị ắ ộ Bên b  m c: (cid:127) M t b ên, (cid:127) Hai b ên

ệ ắ ạ ­ B nh võng m c m t: (cid:127) C ó, (cid:127) Kh ông

ị ắ ộ Bên b  m c: (cid:127) M t b ên, (cid:127) Hai b ên

ệ ­ B nh tăng nhãn áp: (cid:127) C ó, (cid:127) Kh ông

ị ắ ộ Bên b  m c: (cid:127) M t b ên, (cid:127) Hai b ên

ạ 10. B i não: (cid:127) C ó, (cid:127) Kh ông

ả Mô t : ………………………………………………………..

ệ 11. Các xét nghi m khác:

Siêu âm:……………………………………………………..

……………………………………………………………….

ụ Ch p CT:…………………………………………………….

……………………………………………………………….

ụ ộ ưở ừ Ch p C ng h ng t :……………………………………....

ị ậ ế ­ Các d  t t khác n u có……………………………………

III.

Ề Ử Ủ Ẹ TI N S  MANG THAI C A M .

ẹ ầ ổ 1. Tu i m  khi sinh con l n này: …………

ứ ấ 2. Con th  m y:………………………………

ượ ẹ 3. M  có đ c tiêm vaccin Rubella: (cid:127)C ó   (cid:127)Kh ông

ổ Tiêm năm bao nhiêu tu i………

ề ử ầ 3 Ti n s  thai nghén l n này:

ắ ­ M c rubella khi mang thai: (cid:127)C ó,    (cid:127) Kh ông

ứ ấ ủ ầ Vào tu n th  m y c a thai………….

ị ố ư ạ ớ ặ ­ Có b  s t, phát ban, s ng h ch ho c đau kh p không: : (cid:127)C ó,      (cid:127) Kh ông

ứ ấ ủ ầ Vào tu n th  m y c a thai………………………………

ế ớ ườ ị ố ­ Có ti p xúc v i ng i b  s t phát ban không: (cid:127)C ó,     (cid:127) Kh ông

IV. QUÁ TRÌNH PHÁT TRI NỂ

ứ ấ ủ ầ Vào tu n th  m y c a thai…………………………………

ệ ể 1.  Phát tri n trí tu :

ể ờ ổ Th i đi m đánh giá: 48 tháng tu i

ể ệ ậ Đánh giá theo Ravent tets có ch m phát tri n trí tu  không: (cid:127)C ó   (cid:127)Kh ông

ể 2. Đánh giá phát tri n theo DENVER II

ỹ K  năng ộ   ậ V n   đ ng thô

ộ   ậ V n   đ ng   vàế tinh   t   thích  ngứ Ngôn ngữ

ươ

T   ng   tác cá   nhân   –  xã h iộ 3 tháng (cid:127) Ch mậ (cid:127) B ình  ngườ th (cid:127) Ch mậ (cid:127) B ình  ngườ th (cid:127) Ch mậ (cid:127) B ình  ngườ th (cid:127) Ch mậ (cid:127) B ình  ngườ th 6 tháng (cid:127) Ch mậ (cid:127) B ình  ngườ th (cid:127) Ch mậ (cid:127) B ình  ngườ th (cid:127) Ch mậ (cid:127) B ình  ngườ th (cid:127) Ch mậ (cid:127) B ình  ngườ th 12 tháng (cid:127) Ch mậ (cid:127) B ình  ngườ th (cid:127) Ch mậ (cid:127) B ình  ngườ th (cid:127) Ch mậ (cid:127) B ình  ngườ th (cid:127) Ch mậ (cid:127) B ình  ngườ th 24 tháng (cid:127) Ch mậ (cid:127) B ình  ngườ th (cid:127) Ch mậ (cid:127) B ình  ngườ th (cid:127) Ch mậ (cid:127) B ình  ngườ th (cid:127) Ch mậ (cid:127) B ình  ngườ th 48 tháng (cid:127) Ch mậ (cid:127) B ình  ngườ th (cid:127) Ch mậ (cid:127) B ình  ngườ th (cid:127) Ch mậ (cid:127) B ình  ngườ th (cid:127) Ch mậ (cid:127) B ình  ngườ th

ự ỷ 3. T  k  theo M­CHART

ắ (cid:127) M c       (cid:127)Kh ông

ạ ả ộ ố 4. R i lo n tăng đ ng, gi m chú ý

ắ (cid:127) M c       (cid:127)Kh ông

ầ ạ ố 5. R i lo n tâm th n khác

ắ (cid:127) M c       (cid:127)Kh ông

Ghi rõ: ………………………………………………………………….

ưỡ ườ ạ 5. Tình tr ng dinh d ng: (cid:127) Suy dinh d ưỡ ng      (cid:127) B ình th ng

ọ ạ 6. Tình tr ng đi h c

ọ ớ ệ ấ Hi n đang h c l p m y: ………………………………………………

ọ ự ế H c l c (n u có): ……………………………………….........………

ặ ệ ả ọ ớ Có ph i h c l p đ c bi ắ t: (cid:127) M c       (cid:127)Kh ông

ề ấ 7. Các v n đ  khác:

…………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………

ngày….. tháng……năm........

ườ ề Ng i đi u tra

Ứ Ộ Ự Ỷ Ở Ẻ Ỏ ĐÁNH GIÁ M C Đ  T  K TR  NH  ( M­CHAT )

ổ ẻ (Dành cho tr  16­36 tháng tu i)

ọ ẻ H  tên tr :

□ □ ớ ữ Gi i tính: Nam, N

Ngày đánh  giá: Ngày tháng năm sinh:

ườ Ng i đánh giá:

ị ệ ạ ỉ Đ a ch : Đi n tho i:

ị ụ ả ờ ề ỏ ướ ề ữ ể ề ở Đ  ngh  ph  huynh tr  l i các câu h i d i đây v  nh ng đi u có th  có

ẻ ế ư ấ ầ ỉ tr . N u hành vi nào r t ít có (ch  có 1­2 l n ) thì coi nh  không có.

Có Không

Câu h iỏ ặ ậ ư ượ ầ ố ạ TT 1. c đu đ a ho c b t nên trên đ u g i b n

ẻ

ầ

ơ ộ ồ ậ ị ấ 2. 3. 4.

ạ 5.

ặ ả ờ ả ờ

ặ ể ử ụ ẻ ề ầ 6.

ỏ ể ỉ ộ ề ẻ 7.

ớ ồ ơ ể ơ ẻ ế ố ợ 8.

ơ ậ ệ ỏ

ồ ậ ế ớ ạ ể 9. mang đ  v t đ n đ  khoe v i  b n

Tr  ẻ có thích đ không ? ẻ ế Tr  có quan tâm đ n tr  khác không ? ẻ Tr  có thích leo trèo c u thang không ? ặ ẻ Tr  có thích ch i ú òa ho c tìm m t đ  v t b  d u đi  không ? ơ ế ể ệ t ch i gi Tr  có bi  v  , vd: nói đi n tho i ,chăm sóc búp  ơ  v  khác không? bê ho c trò ch i gi ỏ ể ỉ Tr  có s  d ng ngón ch  đ  ch  ho c đ  yêu c u đi u gì  đó không ? ẻ Tr  có dùng ngón tr   đ  ch  vào m t đi u gì mà tr   quan tâm  không ? Tr  có th  ch i phù h p v i đ  ch i (xe ô tô, x p kh i  ặ ….) mà không b  vào mi ng , không ch i r p khuôn ho c  không ném đi ? ờ Tr  có bao gi th y không?

ắ ạ ề ẻ ấ ẻ

ơ ớ ế ẻ ư ạ ả ộ 10. Tr  có nhìn vào m t b n nhi u h n 2 giây không? ị 11. Tr  cóẻ  v  nh  quá nh y c m v i ti ng đ ng không?(vd: b t

ấ i đ  đáp l i  khi th y b n không?

ạ ướ ạ ẻ ắ ướ ạ c b n không? (vd: tr  có b t ch c

tai) ườ ể ẻ 12. Tr  có c ắ ẻ 13. Tr  có b t ch ặ nhăn m t không?)

ẻ ả ứ

ẻ ạ ọ 14. Tr  có ph n  ng khi b n g i tên không? ỉ ộ ồ ơ 15. Khi b n ch  m t đ  ch i trong phòng , tr  có nhìn theo

ườ ướ

ng không ? ạ

c đi bình th ồ ậ ầ ỳ ạ ữ ư ộ

ủ ạ ạ ộ ố ắ ủ 19. Tr  có c   g ng thu hút chú ý c a b n vào ho t đ ng c a

ế

ạ không ? ẻ 16. Tr  có b ẻ 17. Tr  có nhìn theo đ  v t mà b n đang nhìn không ? ẻ ặ 18. Tr  có đ a tay nên g n m t và làm nh ng đ ng tác k  l không ? ẻ ẻ tr  không ? ạ ẻ ớ ẻ i  khác nói v i tr  không ?

ể ẻ ặ ờ ẻ ị 20. b n có  nghi ng   tr  b   đi c không ? ườ ề 21. Tr  có hi u đi u ng 22. Đôi khi tr  có nhìn đăm đăm vào cái gì đó ho c đi lang

ể

ụ thang không m c  đích  không ? ắ ạ ộ ả ớ ạ ẻ ặ ố

ể ẻ ẩ ả ứ 23. Tr  có nhìn thăm dò vào m t b n đ   xem ph n  ng cu   ế ạ b n th  nào khi tr  g p ph i m t tình hu ng m i l không ? ổ Đi m t ng:

ả ờ L u ýư  : Riêng câu 11, 18 , 20, 22 ,  câu tr  l i ng ượ ạ c l i là có ý nghia.