BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO
BỘ Y TẾ
TRƢỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI
PHAN BÁ HẢI
NGHIÊN CỨU KẾT QUẢ
THAY KHỚP HÁNG TOÀN PHẦN TRÊN BỆNH
NHÂN HOẠI TỬ VÔ KHUẨN CHỎM XƢƠNG ĐÙI
TẠI BỆNH VIỆN HỮU NGHỊ VIỆT ĐỨC
LUẬN ÁN TIẾN SỸ Y HỌC
HÀ NỘI – 2022
BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO
BỘ Y TẾ
TRƢỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI
PHAN BÁ HẢI
NGHIÊN CỨU KẾT QUẢ
THAY KHỚP HÁNG TOÀN PHẦN TRÊN BỆNH
NHÂN HOẠI TỬ VÔ KHUẨN CHỎM XƢƠNG ĐÙI
TẠI BỆNH VIỆN HỮU NGHỊ VIỆT ĐỨC
Chuyên ngành : Chấn thƣơng Chỉnh hình và Tạo hình
Mã số : 9720104
LUẬN ÁN TIẾN SỸ Y HỌC
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS. TS. Ngô Văn Toàn
HÀ NỘI – 2022
LỜI CAM ĐOAN
Tôi là Phan Bá Hải, nghiên cứu sinh khóa 35, Trƣờng Đại học Y Hà
Nội. Chuyên ngành Chấn thƣơng Chỉnh hình và Tạo hình, xin cam đoan:
1. Đây là luận án do bản thân tôi trực tiếp thực hiện dƣới sự hƣớng dẫn
của PGS. TS. Ngô Văn Toàn
2. Công trình này không trùng lặp với bất kỳ nghiên cứu nào khác đã
đƣợc công bố tại Việt Nam
3. Các số liệu và thông tin trong nghiên cứu là hoàn toàn chính xác,
trung thực và khách quan, đã đƣợc xác nhận và chấp thuận của cơ sở
nơi nghiên cứu
Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm trƣớc pháp luật về những cam kết này
Hà Nội, ngày 8/8/2022
Phan Bá Hải
MỤC LỤC
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục chữ viết tắt
Danh mục bảng
Danh mục hình
Danh mục biểu đồ
ĐẶT VẤN ĐỀ .................................................................................................. 1
CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN ........................................................................... 3
1.1. GIẢI PHẪU KHỚP HÁNG .................................................................... 3
1.1.1. Giải phẫu ........................................................................................... 3
1.1.2. Ứng dụng trong phẫu thuật ............................................................... 4
1.2. BỆNH LÝ HOẠI TỬ VÔ KHUẨN CHỎM XƢƠNG ĐÙI .................. 7
1.2.1. Lịch sử nghiên cứu ............................................................................ 7
1.2.2. Hoại tử chỏm xƣơng đùi ................................................................... 8
1.2.3. Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ ................................................. 9
1.2.4. Cơ chế bệnh sinh của HTVKCXĐ ở ngƣời lớn .............................. 13
1.2.5. Bệnh lý hoại tử vô khuẩn chỏm xƣơng đùi trên giải phẫu bệnh ........ 14
1.3. CHẨN ĐOÁN HOẠI TỬ VÔ KHUẨN CHỎM XƢƠNG ĐÙI .......... 15
1.3.1. Đặc điểm chung .............................................................................. 15
1.3.2. Diễn biến lâm sàng ......................................................................... 15
1.3.3. Chẩn đoán xác định ......................................................................... 16
1.3.4. Chẩn đoán phân biệt ....................................................................... 17
1.4. CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH BỆNH LÝ HTVKCXĐ ........................... 17
1.4.1. Chụp X quang ................................................................................. 17
1.4.2. Chụp Cộng hƣởng từ ....................................................................... 19
1.4.3. Các kỹ thuật chụp khác ................................................................... 23
1.4.4. Phân loại bệnh HTVKCXĐ theo chẩn đoán hình ảnh .................... 25
1.5. ĐIỀU TRỊ BỆNH LÝ HTVKCXĐ ....................................................... 27
1.5.1. Điều trị không phẫu thuật ............................................................... 28
1.5.2. Điều trị phẫu thuật bảo tồn chỏm xƣơng đùi .................................. 29
1.5.3. Phẫu thuật thay khớp háng .............................................................. 31
1.6. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VỀ BỆNH LÝ HTVKCXĐ ................... 38
1.6.1. Trên thế giới .................................................................................... 38
1.6.2. Tại Việt Nam................................................................................... 41
CHƢƠNG 2. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......... 44
2.1. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU .............................................................. 44
2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn ngƣời bệnh .................................................... 44
2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ: ......................................................................... 44
2.2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................................................ 44
2.2.1. Đánh giá trƣớc phẫu thuật ............................................................... 45
2.2.2. Phƣơng pháp phẫu thuật ................................................................. 52
2.2.3. Kết quả sau mổ ............................................................................... 60
2.3. PHÂN TÍCH VÀ XỬ LÝ SỐ LIỆU ..................................................... 66
2.4. ĐẠO ĐỨC TRONG NGHIÊN CỨU Y HỌC ...................................... 66
CHƢƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .................................................... 67
3.1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG ............................................................................ 67
3.2. ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN
ĐẾN BỆNH LÝ HOẠI TỬ VÔ KHUẨN CHỎM XƢƠNG ĐÙI .............. 68
3.3. ĐẶC ĐIỂM CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH BỆNH LÝ HOẠI TỬ VÔ
KHUẨN CHỎM XƢƠNG ĐÙI .................................................................. 75
3.4. KẾT QUẢ PHẪU THUẬT ................................................................... 80
3.4.1. Kết quả gần ..................................................................................... 80
3.4.2. Kết quả xa ....................................................................................... 84
3.4.3. Tai biến và biến chứng .................................................................... 87