Nghiên cứu khoa học: Thuật ngữ về Khoa học Trái Đất (Pháp - Anh - Việt)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH<br /> -----------------& ---------------<br /> <br /> THUẬT NGỮ VỀ KHOA HỌC TRÁI ĐẤT<br /> (PHÁP - ANH - VIỆT)<br /> <br /> Đề tài cấp Bộ<br /> Mã số: B2000 - 23 - 20<br /> <br /> Chủ nhiệm đề tài:<br /> <br /> TS. PHẠM XUÂN HẬU<br /> <br /> TP. Hồ Chí Minh 5/2002<br /> <br /> BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH<br /> ----------&----------<br /> <br /> THUẬT NGỮ<br /> VỀ KHOA HỌC TRÁI ĐẤT<br /> (PHÁP - ANH - VIỆT)<br /> <br /> Đề tài cấp Bộ<br /> Mã số: B.2000 - 23 - 20<br /> <br /> I. Chủ nhiêm đề tài:<br /> TS. PHẠM XUÂN HẬU<br /> II. Những người thực hiên chính:<br /> 1. PGS.TS. Phan Huy Xu<br /> 2. Nguyễn Văn Hiển<br /> 3. Hà Thị Lý<br /> <br /> LỜI NÓI ĐẦU<br /> <br /> I. Lý do chon đề tài:<br /> Chúng tôi chọn đề tài "Thuật ngữ về các khoa học Trái đất Pháp - Anh -Việt" là do<br /> yêu cầu bức xúc nghiên cứu và giảng dạy ở các viện nghiên cứu, các trƣờng đại học. Khoa<br /> học Trái đất trên thế giới phát triển rất mạnh, các trƣờng đại học và các viện nghiên cứu khoa<br /> học đã xuất bản nhiều sách, giáo trình và từ điển về khoa học Trái đất. Ớ Việt Nam, tuy đã có<br /> nhiều cố gắng, nhƣng chƣa có một cuốn từ điển thuật ngữ về khoa học Trái đất cho thật hoàn<br /> chỉnh và chuẩn xác. Vì vậy, trong quá trình nghiên cứu và giảng dạy về khoa học Trái đất,<br /> nhiều trƣờng đại học và viện nghiên cứu gặp khó khăn trong việc sƣu tầm và tra cứu tài liệu,<br /> sách và giáo trình của nƣớc ngoài.<br /> Sự bức xúc cần phải có một cuốn thuật ngữ về các khoa học Trái đất đã thúc đẩv<br /> chúng tôi mạnh dạn chọn đề tài này. Trong quá trình thực hiện, chúng tôi cũng gặp không ít<br /> các khó khăn trở ngại nhƣng chúng tôi đã cố gắng vƣợt qua để hoàn thành nhiệm vụ.<br /> II. Lịch sử đề tài:<br /> Trái đất thân yêu của chúng ta đã đƣợc nghiên cứu từ lâu, nhƣng mỗi khoa học chỉ<br /> nghiên cứu một thành phần riêng lẻ. Chẳng hạn thổ nhƣỡng học chỉ nghiên cứu đất trồng,<br /> thủy văn học chỉ nghiên cứu về nƣớc, sinh học chỉ nghiên cứu về động thực vật v . v . . .<br /> Nhƣng Trái đất là một thể tổng hợp tự nhiên, bao gồm nhiều thành phần có mối quan hệ hữu<br /> cơ và có sự tác động biện chứng với nhau cho nên, các khoa học riêng lẻ nghiên cứu về Trái<br /> đất phải có sự phối hợp liên ngành để hình thành một bộ môn khoa học mới (xuất hiện từ nửa<br /> sau của thế kỷ XX), đó là các khoa học Trái đất. Những công trình nghiên cứu thuật ngữ về<br /> khoa học Trái đất ở nƣớc ngoài cũng khá nhiều. Ví dụ nhƣ cuốn Concise Oxford Dictionary<br /> of Earth Sciences của Allaby & Allaby 1990, Oxford University Press, cuốn The<br /> Encyclopedia of Earth science gồm 16 tập của Fairbridge R. w. (general editor)<br /> v . v . . . Nhƣng gần đây có cuốn Dictionnaire des Sciences de la Terre của J. p. Michel, nhà<br /> xuất bản Masson Editeur 1997 là đƣợc nhiều độc giả hoan nghênh.<br /> Ở nƣớc ta cũng có một số cuốn thuật ngữ về khoa học Trái đất nhƣng số từ còn ít và<br /> chƣa có cuốn nào đƣợc trình bày bằng ba thứ tiếng Pháp - Anh -Việt. Có thể nói đây là công<br /> trình đầu tiên ở Việt Nam có số lƣợng thuật<br /> 3<br /> <br /> ngữ khoa học Trái đất khá lớn và bằng ba thứ tiếng, đƣợc soạn thảo một cách nghiêm<br /> túc và công phu.<br /> III. Phương pháp nghiên cứu:<br /> - Đầu tiên là phƣơng pháp sƣu tầm và tra cứu thuật ngữ đƣợc tiến hành trong các thƣ<br /> viện. Phải tìm từ tƣơng đƣơng giữa ba thứ tiếng Pháp - Anh -Việt. Đây là giai đoạn<br /> làm fisơ (fiche).<br /> - Tiếp theo là phƣơng pháp đối chiếu và so sánh đƣợc tiến hành tại phòng làm việc.<br /> Đây là giai đoạn đi sâu vào bản chất của thuật ngữ, do đó việc xử lý từ ở giai đoạn<br /> này là quan trọng.<br /> - Tiếp nữa là phƣơng pháp phân tích tổng hợp, sắp xếp từ theo vần và theo thứ tự.<br /> - Phƣơng pháp hỏi ý kiến các chuyên gia và các nhà khoa học (riêng từng ngƣời)<br /> cũng hết sức cần thiết.<br /> - Phƣơng pháp xêmina để thảo luận đúng sai cũng đƣợc tiến hành.<br /> IV. Nội dung thuật ngữ:<br /> <br /> Tổng số có:<br /> Từ gốc gồm có:<br /> Cụm từ gồm có:<br /> <br /> 13.794 từ<br /> <br /> 7.398 từ<br /> 6.396 từ<br /> <br /> Vần A có:<br /> <br /> 412 từ<br /> <br /> Vần B có:<br /> Vần C có:<br /> Vần D có:<br /> Vần E có:<br /> Vần F có:<br /> Vần G có:<br /> Vần H có:<br /> Vần I có:<br /> Vần J có:<br /> <br /> 440 từ<br /> 1.610 từ<br /> 779 từ<br /> 979 từ<br /> 783 từ<br /> 814 từ<br /> 447 từ<br /> 406 từ<br /> 77 từ<br /> <br /> Vần K có:<br /> Vần L có:<br /> Vần M có:<br /> Vần N có:<br /> Vần O có:<br /> Vần P có:<br /> Vần Q có:<br /> Vần R có:<br /> Vần S có:<br /> <br /> 50 từ<br /> 563 từ<br /> 1.215 từ<br /> 275 từ<br /> 328 từ<br /> 1.382 từ<br /> 26 từ<br /> 731 từ<br /> 1.302 từ<br /> <br /> 4<br /> <br />