Những Giá trị Sống cho Trẻ 8 – 14 tuổi

Chia sẻ: Trần Văn Đức | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:23

Thêm vào BST

Báo xấu

224
lượt xem 76
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu giảng dạy - Những Giá trị Sống cho Trẻ 8 – 14 tuổi

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Những Giá trị Sống cho Trẻ 8 – 14 tuổi

NH NG GIÁ TR S NG dành cho tr t 8 đ n 14 tu i © LVEP 1
HÒA BÌNH NH NG ĐI M SUY NG M V HÒA BÌNH CÁC BÀI H C V HÒA BÌNH Bài 1: Hình dung v m t th gi i hòa bình Bài 2: M t th gi i hòa bình Bài 3: S đ i l p gi a m t th gi i hòa bình và m t th gi i x ung đ t Bài 4: Viên nh ng th i gian Bài 5: N u t t c chúng ta đ u bình yên Bài 6: Nư ng m t Chi c bánh Th g i i Bài 7: Ti p t c nư ng Chi c bánh Th gi i Bài 8: M t nơi đ c bi t Bài 9: Tăng c m giác bình yên trong trư ng h c Bài 10: Tác ph m c t dán th hi n c m nh n v hòa bình hay s bình yên Bài 11: Nh ng l i nói hòa bình Bài 12: Đôi cánh tay Bài 13: Nh ng kh u hi u v Hòa bình Bài 14: H i tư ng v chi n tranh Bài 15: Gi i quy t b t hòa Bài 16: Chúng ta thích gì và không thích gì - Bên dư i c m xúc t c gi n Bài 17: Gi i quy t B t hòa và L ng nghe Bài 18: Gi i quy t b t hòa – Các b n cùng tu i trong vai trò ngư i hòa gi i Bài 19 & 20: Các cu c ph ng v n Bài 21: Màu s c c a hòa bình, màu s c c a gi n d Bài 22: Mâu thu n và gi i pháp Bài 23: Nh ng ngư i a nh hùng vì hòa bình Bài 24: Cùng v chung b c tranh © LVEP 2
NH NG ĐI M SUY NG M V HÒA BÌNH • Hòa bình không ch là s v ng bóng c a chi n tranh. • Hòa bình là s ng hòa h p và không gây h n v i ngư i khác. • N u m i ngư i trên th gi i đ u c m th y b ình an trong lòng, th gi i này s tr nên m t th gi i hòa bình. • Hòa bình là trong tr ng thái tĩnh l ng n i tâm. • Hòa bình là khi tâm trí tr nên đ i m tĩnh và thư thái. • Hòa bình bao hàm nh ng suy nghĩ tích c c, c m xúc trong sáng, và nh ng ư c mu n t t lành. • Hòa bình b t đ u t m i chúng ta. • Đ s ng trong bình an, ta c n có lòng tr c n và s c m nh t n i tâm. • Hòa bình là m t d ng năng lư ng đem đ n s cân b ng. • Hòa bình cho th gi i s gia tăng nh tinh th n b t b o đ ng, thái đ ch p nh n, tính công b ng và kh năng đ i tho i gi a ngư i và ngư i. • Hòa bình là đ c trưng n i b t c a m t xã h i văn minh. • Hòa bình ph i b t đ u t m i chúng ta. B ng cách gi yên l ng và nghiêm túc suy nghĩ v ý nghĩa c a hòa bình, chúng ta có th khám phá ra nh ng phương cách làm gia tăng s thông hi u , tình h u ngh và h p tác gi a các dân t c. Ngài Javier Perez de Cuellar, T ng thư ký Liên H p Qu c. © LVEP 3
M c đích: C m nh n Giá tr Hòa bình cho b n thân. Các ch đi m: □ Suy nghĩ và trân tr ng Giá tr Hòa bình. □ Tr i nghi m v c m giác bình yên r i v ho c vi t v c m giác đó. □ Xác đ nh xem đi u gì giúp cho h c sinh c m th y b ình yên. □ Sáng tác m t b ài thơ ho c m t m u chuy n v p hút giây b ình yên nh t. □ T n hư ng kho nh kh c yên l ng và bình an qua các bài th c hành Thư giãn/T p trung trong l p h c. □ Giúp h c sinh nâng cao kh năng t p trung. □ Th hi n hòa bình qua ngh thu t. □ Hát 2 bài hát v hòa bình. M c đích: Tăng cư ng hi u bi t v các y u t góp ph n t o nên m t th gi i hòa bình. Các ch đi m: □ Hư ng d n các em hình dung v m t th gi i hòa bình và di n t nó b ng t ng , tranh v hay m t bài lu n ng n. □ Giúp các em phân bi t s khác nhau gi a m t th gi i hòa bình và m t th gi i xung đ t. □ Ch n ra 10 bi u tư ng tư ng trưng cho m t th gi i hòa bình. □ Tham gia làm m t Chi c bánh Th gi i t nh ng ph m ch t c a con ngư i, ch n ra nh n g ph m ch t mà các em cho là quan tr ng nh t cho m t Th gi i Hòa bình và chia s đ i u này v i gia đ ình các em. □ Tham gia làm m t tác ph m c t dán v “C m giác Hòa bình/ Bình yên”. M c đích: Xây d ng nh ng phương pháp tích c c, ôn hòa đ gi i quy t xung đ t, bao g m nh ng k năng hòa gi i. Các ch đi m: □ Tham gia th o lu n v c m giác c a các em khi ti p xúc v i nh ng ngư i h p hòi, đ c ác và ngư i hay xúc ph m ngư i khác. □ Suy nghĩ v k t qu c a hòa bình và h u qu c a chi n tranh. □ T p l ng nghe ngư i khác qua m t b ài t p v gi i q uy t xung đ t và nh c l i nh ng ý chính t nh ng đi u ngư i khác đ ã nói. □ Tham gia vào m t b ài t p gi i quy t xung đ t, nêu lên c m nh n c a các em và xác đ n h nh ng đi u các em mu n và không mu n ngư i khác làm. Các em có th tham gia b ng cách đóng m t vai trong bài t p , ho c là ngư i tham d vào m t cu c xung đ t có th t, ho c là ngư i hòa gi i. □ Đưa ra hai ví d đ cho th y các em hi u như th nào khi c m xúc đau đ n hay s hãi chuy n thành t c gi n. □ Tìm ra hai suy nghĩ hay hai hành đ ng làm gia tăng c m xúc tiêu c c. □ Tìm ra hai suy nghĩ hay hai hành đ ng làm gia tăng hòa bình. □ Sáng tác m t câu chuy n hay nghiên c u v m t nhân v t đ u tranh cho hòa bình. © LVEP 4
CÁC BÀI H C V HÒA BÌNH Thông thư ng Hòa bình là giá tr đ u tiên đư c gi i thi u trong nhà trư ng ho c trong các l p h c. N u toàn trư ng th c hi n chương trình Giáo d c Công dân, nhà trư ng có th t ch c m t cu c h p v n i dung giáo d c v Hòa bình. H ng ngày vào th i gian h c các Giá tr S ng, hãy hát m t b ài hát v hòa bình. Ch n m t bài hát phù h p v i l a tu i các em. Theo Red và Kathy Grammer, hát m t b ài hát v hòa bình cũ ng có nghĩa là “gi ng d y v hòa bình”. Nh ng bài hát ưa thích c a h c sinh l n tu i hơn là bài “Imagine” (“Hãy hình dung”) c a John Lennon và “We Are the World” (“Chúng ta là m t th gi i”) c a các ca sĩ M . B n có th yêu c u các em đ em đ n l p nh ng bài hát có liên quan t i ch đ này. —ÿ– Bài 1 Hình dung v m t th gi i hòa bình Hãy hát m t b ài hát v Hòa bình. Gi i thích v i các em r ng trong m t vài tu n t i, nhà trư ng ho c l p chúng ta s tìm hi u m t đ tài r t quan tr ng, đó là Hòa bình. Th o lu n: s Em nào có th nói cho th y/cô bi t v hòa bình? s Hòa bình là gì? s M t th gi i hòa bình có nghĩa là gì? Ch p nh n t t c m i ý ki n và cám ơn các em đã chia s ý ki n c a mình. Ti p t c bài h c v i b ài th c hành Hình dung v m t Th gi i Hòa bình. Hình dung v m t Th g i i Hòa bình Hư ng d n các em trong bài th c hành tư ng tư ng này. Hãy đ c nh ng câu sau đây, d ng l i m t lát m i d u ch m l ng: M t đ i u kỳ di u đ i v i m i h c sinh tu i các em là t t c chúng ta đ u bi t v hòa bình. Th y/cô mu n b t đ u bài h c b ng cách đ ngh các em s d ng tâm trí c a mình đ tư ng tư ng v m t th gi i hòa bình. Hãy gi mình đi m tĩnh, tĩnh l ng. Th y/cô mu n v m t b c tranh trong tâm trí c a em v m t qu bóng to và r t đ p, qu bóng này to đ n m c các em có th bư c vào bên trong…, qu bóng này gi ng như m t hành tinh nh và em có th d o chơi trong tư ng tư ng, đi vào tương lai, đ n v i m t th gi i t t đ p h ơn… Hãy t ng bư c đi vào bên trong và trôi b ng b nh vào m t th gi i th c s hòa bình… Qu bóng d ng l i trên m t đ t c a th gi i này, và em bư c ra… Trông th g i i y ra sao?… Hãy tư ng tư ng xem em c m th y th nào… Thiên nhiên như th nào?... Không khí như th nào?... Nh ng ngôi nhà trông gi ng cái gì?... Khi em bư c đ i xung quanh h , hãy t mình c m nh n xem nơi đó bình yên như th nào… Hãy nhìn xu ng h nư c và ng m nhìn hình nh ph n chi u c a mình bên dư i… Em có th c m th y thân th c a mình đư c thư giãn ch n yên tĩnh này… Khi em đ i ngang qua m t đám đông, hãy chú ý đ n nh ng bi u hi n trên gương m t h và cách h nói chuy n, trao đ i v i nhau như th nào… M t s ngư i m m cư i và v y tay chào khi em bư c vào trong qu bóng đ quay tr l i đây… Qu bóng b ng b nh đưa em quay v th c t i và có m t t i l p h c này… Khi em đang ng i đây, qu bóng bi n m t, đ l i trong em c m giác tĩnh l ng và bình an. Chia s : Dành cho h c sinh th i gian đ chia s v i nhau v nh ng gì các em đ ã tư ng tư ng v m t th gi i hòa bình. M t s em có th thích chia s tr i nghi m, ho c th y cô có th © LVEP 5
yêu c u các em trư c tiên hãy chia s v thiên nhiên, sau đó v b n thân và ti p theo là hình dung v m i quan h v i ngư i khác như th nào. —ÿ– Bài 2 M t th gi i hòa bình Hãy b t đ u b ng m t b ài hát v hòa bình. Th y cô giáo có th d y cho nh ng h c sinh nh hơn m t bài hát. B t nh p m t bài hát cho các em l n hơn. Yêu c u h c sinh đem đ n l p m t s bài hát mà các em ưa thích (ho c trao đ i v i các em v nh ng bài hát đó, tùy theo tình hu ng). Gi i thích r ng b n mu n h c sinh hình dung v th gi i hòa bình m t l n n a, sau đ ó yêu c u các em vi t ho c v nh ng tr i nghi m c a các em v m t th gi i hòa bình. Th c hành bài tư ng tư ng Hình dung v m t Th gi i Hòa bình m t l n n a. Ho t đ ng dành cho h c sinh 8 - 11 tu i: Chia l p thành các nhóm nh , m i nhóm v m t b c tranh l n v m t th gi i hòa bình. N u ho t đ ng này đ ư c ti n hành sau bài t p tư ng tư ng trên thì khi các em th c hi n v tranh trong tĩnh l ng s thu đ ư c nhi u k t q u thú v . Sau đó yêu c u các em tr l i câu h i: “Nh ng l i nói và hành vi nào giúp m i ngư i c m th y bình yên?”. Yêu c u h c sinh mang b c tranh c a nhóm mình lên trư c l p và trình bày v n i dung b c tranh cho c l p cùng nghe. Ho t đ ng dành cho h c sinh 12 - 14 tu i: Yêu c u h c sinh chia s nh ng suy nghĩ c a các em v m t th gi i hòa bình b ng cách vi t m t đo n văn. Ho c các em có th vi t ra m t vài dòng, sau đó v hình minh h a cho ý tư ng c a mình. —ÿ– Bài 3 S đ i l p gi a m t th gi i hòa bình và m t th gi i xung đ t Giáo viên gi i thích: “Hôm nay th y/cô mu n nói v i các em v s khác nhau gi a m t th gi i hòa bình và m t th gi i xung đ t. Nh ng đi u gì có trong th gi i xung đ t mà không có trong th g i i hòa bình?” H c sinh có th nêu ra nh ng đi u như chi n tranh, súng đ n, t i ph m. Ho t đ ng: Chia b ng thành 2 c t: Nh ng hành đ ng trong m t th gi i hòa bình và Nh ng hành đ ng trong m t th gi i x ung đ t. Đưa ra ý ki n cho t ng c t. Ho t đ ng dành cho h c sinh 10 - 14 tu i: Hư ng d n các em cách hình thành B n đ Tâm trí v m t th gi i hòa bình. H c sinh cũng có th xây d ng B n đ Tâm trí v m t th gi i có xung đ t trong nh ng ngày k ti p. Đ b t đ u làm B n đ Tâm trí, m i h c sinh v m t hình nh nh chính gi a trang gi y; r i b t đ u t hình nh này v m t s đư ng hư ng ra ngoài (g i là nhánh chính), sau đó v thêm các nhánh ph t các nhánh chính này. Trên m i nhánh, các em s vi t nh ng đ c đ i m, khía c nh khác nhau v hình nh n m gi a t gi y. Yêu c u h c sinh làm m t b n đ v m t Th gi i Hòa bình và m t b n đ khác v m t Th gi i Xung đ t. © LVEP 6
N u các em chưa t ng xây d ng B n đ Tâm trí trư c đó, giáo viên c n p h i gi i thi u cách làm. Hãy tham kh o thông tin hư ng d n cách làm B n đ Tâm trí ph n Ph l c. Bi u d i n ho c hát m t b ài hát v hòa bình. Th o lu n đ i m suy ng m: • Hòa bình không ch là s v ng bóng c a chi n tranh. • Hòa bình là s ng hòa h p và không gây h n v i ngư i khác • N u m i ngư i trên th g i i đ u c m th y bình an trong lòng, th gi i này s tr nên m t th gi i hòa bình. —ÿ– Bài 4 Viên nh ng th i gian Giáo viên nói: “Hôm nay, hãy tư ng tư ng r ng các em đang s ng trong m t th gi i hòa bình như các em đã hình dung hôm trư c, và các em đư c yêu c u t o ra m t viên nh ng th i gian đ các th h trong tương lai bi t v th g i i hòa bình c a các em. Mư i v t d ng nào các em s ch n đ b vào trong viên nh ng th i g ian y đ cho các th h tương lai bi t nhi u hơn v m t th g i i hòa bình?”. H c sinh có th t th c hi n m t mình, theo t ng đ ôi b n hay theo nhóm nh . —ÿ– Bài 5 N u t t c chúng ta đ u bình yên Bài hát : D y ho c hát chung v i các em m t bài hát v hòa bình c a Vi t Nam ho c chia s cùng các em m t bài hát v hòa bình mà b n yêu thích. Vi t các đ i m suy ng m sau lên b ng: • Hòa bình là trong tr ng thái tĩnh l ng n i tâm. • Hòa bình là khi tâm trí tr nên đi m tĩnh và thư thái. • Hòa bình bao hàm nh ng suy nghĩ tích c c, c m xúc trong sáng và nh ng ư c mu n t t lành. Th o lu n: s N u m i ngư i trên th gi i đ u c m th y b ình yên trong lòng, li u th gi i này s b ình yên hơn không? T i sao? s C m giác b ình yên gi ng như th nào? Gi i thi u bài th c hành Thư giãn: “Ngày nay, nhi u ngư i trên th gi i c m th y b stress. Em đã bao gi nghe th y m t ngư i l n nào nói r ng h b stress chưa? M t trong nh ng cách đ lo i b stress và c m th y bình yên h ơn là th c hi n thư giãn thân th . Khi chúng ta lo i b đư c căng th ng, chúng ta có th làm đư c m i vi c m t cách t t nh t. Chúng ta hãy cùng t p th nhé”. N u có th , hãy m cho các em nghe nh ng đ o n nh c êm d u. Bài th c hành Thư giãn cơ th Ng i tho i mái…và thư giãn… Khi thư giãn, hãy đ cho cơ th c m nh n s c n ng và t p trung chú ý vào đôi bàn chân c a em... Căng nh t t c các cơ đôi bàn chân lên trong m t © LVEP 7
lúc… r i th l ng chúng… Hãy đ cho chúng đư c thư giãn… Bây gi , chú ý đ n c ng chân, c m th y s c n ng c a chúng... căng các cơ trong m t lúc… r i th ra… Bây gi đ n b ng… Căng các cơ trong b ng m t lúc…r i l i th l ng… Gi i t a m i căng th ng… Hãy nh n bi t v h ơi th c a mình, th ch m hơn và sâu hơn... Hít th sâu vào, đ không khí t t thoát ra ngoài… Bây gi , hãy căng các cơ phía sau lưng và vai... r i th l ng chúng… Đ cho cơ bàn tay và cánh tay căng lên… và th ra… nh nhàng xoay c … qua m t bên, r i xoay sang bên đ i d i n… th l ng c … Bây gi , căng các cơ m t và quai hàm… r i thư giãn m t và hàm… Hãy đ cho c m giác tho i mái lan truy n kh p cơ th … T p trung vào hơi th , đón nh n lu ng không khí trong lành và đ y m i căng th ng ra ngoài… Tôi thư giãn… trong m t tr ng thái tho i mái… và gi đây, cơ th tôi đang trong tr ng thái kh e kho n nh t. - Đóng góp c a Guillermo Simó Kadletz Ho t đ ng dành cho h c sinh 8 - 10 tu i: Hãy ch n m t màu đ v v hòa bình. Ho t đ ng dành cho h c sinh 11 - 14 tu i: Hãy vi t v kho ng th i gian mà em c m th y th c s b ình yên. —ÿ– Bài 6 Nư ng m t Chi c bánh Th gi i Hãy làm m t Chi c bánh Th gi i t nh ng ph m ch t và tính cách c a con ngư i. Ho t đ ng này t o cơ h i cho h c sinh suy nghĩ v m t th gi i t t đ p hơn, cùng sáng t o và th o lu n v nh ng đi u các em cho là quan tr ng v i b n bè, b m và th y, cô giáo (các em có th làm vi c đ c l p, theo t ng c p ho c theo nhóm nh đ “nư ng” chi c bánh này). Th o lu n: s Đâu là nh ng ph m ch t t t đ p nh t mà em nghĩ c n p h i có trong “Chi c bánh Th gi i”? s T t c các nguyên li u làm bánh đ u c n ph i tinh khi t hay em s tr n thêm m t s nguyên li u “không t t l m” vào đ y đ nh c nh r ng chúng ta c n ph i làm vi c cùng nhau đ lo i b nh ng th gây t n h i hay đau đ n kia? Ho t đ ng: Bư c 1 - Ch n các nguyên li u : L p danh sách nh ng ph m ch t t t nh t m à em mu n đưa vào đ làm Chi c b ánh Th gi i. Bư c 2 – Tính tr ng lư ng m i nguyên li u: Đong t ng nguyên li u b ng gam, kilogam, t n, theo t l %. Bư c 3 - Tr n các nguyên li u và nư ng bánh: Mô t trình t cho các nguyên li u vào máy tr n và gi i thích em s tr n và nư ng chi c bánh này như th nào. (Nh ng h c sinh nh tu i hơn có th cùng v i b m xem sách d y làm bánh nhà vào bu i t i trư c khi h c bài 6). Có th xem qua ví d v Chi c bánh Th gi i mà m t h c sinh Trung Qu c đ ã làm ph n Ph l c. K t thúc bài 6 b ng m t b ài hát v hòa bình. —ÿ– © LVEP 8
Bài 7 Ti p t c nư ng Chi c bánh Th gi i Ho t đ ng: Ti p t c bư c 3 - Ti p t c nghĩ ra các nguyên li u đ làm chi c b ánh Th gi i và vi t chúng ra theo th t . Bư c 4 - Trình bày công vi c c a các em: Các em có th ghi chép l i công vi c c a mình theo cách mà các em mu n. Nh ng trình bày này có th đơn gi n, n tư ng, sáng t o và đư c minh h a theo như các em mu n. (N u các em làm vi c đ c l p , s p h i c n thêm m t ngày n a). Bư c 5 - Chia s k t qu : Hãy k v Chi c b ánh Th gi i c a em v i b n bè và gia đ ình. Gi i thích t i sao l i d ùng nh ng nguyên li u này và cách nư ng đã làm chi c bánh có “hương v ” như th . M i m i ngư i chia s c m nh n v chi c bánh c a em. Trưng bày – Cho k t qu công vi c c a em vào m t bìa h sơ, dán trên tư ng hay trên c a s m t c a hàng nơi em s ng. L a ch n k hác: G i b n sao k t qu này cho T ch c S gi Hòa bình Th gi i (World Peace Messenger Organization) thu c Liên H p Qu c. - Đóng góp c a Peter Williams —ÿ– Bài 8 M t nơi đ c bi t Th o lu n: s Em có m t nơi nào đ c bi t đ có th ng i yên tĩnh và suy nghĩ không? s T i sao đôi khi chúng ta c n yên tĩnh và bình an? s Khi yên tĩnh và bình an, em c m th y trong lòng th nào? s Nh ng đi u gì c n tr chúng ta c m nh n s bình yên? Th o lu n đ i m suy ng m: • Hòa bình bao hàm nh ng suy ngh ĩ tích c c, tình c m trong sáng và nh ng ư c mu n t t lành. Bài th c hành thư giãn - Ngôi sao Bình yên Đ c đo n văn sau ch m rãi, ng ng lâu m t chút sau m i d u ch m l ng: M t cách đ c m nh n bình yên là gi tĩnh l ng trong lòng. Trong giây lát, hãy nghĩ v nh ng ngôi sao và hình dung chính mình cũng gi ng như nh ng ngôi sao y. Chúng đ p làm sao trên b u tr i, chúng l p lánh và t a sáng. Chúng th t tĩnh l ng và bình an. Hãy đ cho cơ th ngh ngơi… th l ng các ngón chân và c ng chân… th l ng b ng… và vai… th l ng bàn tay… và khuôn m t… Hãy đ cho c m giác an toàn tràn ng p… và m t lu ng sáng d u, bình yên nh nhàng bao quanh b n… Em gi ng như m t ngôi sao nh xinh đ p… Em, m t ngôi sao nh trong thân th này, tràn đ y ánh sáng bình yên… Ánh sáng y th t d u dàng… Hãy ngh ng ơi trong ánh sáng b ình yên và yêu thương đó… Hãy đ chính mình đư c yên tĩnh và b ình an trong tâm h n … Em có th chú ý… t p trung… M i khi em mu n c m th y bình yên trong lòng, em có th gi tĩnh l ng… hài lòng… tr thành m t ngôi sao bình yên. Ho t đ ng: Yêu c u các em sáng tác m t m u truy n ng n hay m t bài thơ v nh ng giây phút các em c m th y bình yên nh t: “Tôi c m th y bình yên nh t khi…” © LVEP 9
—ÿ– Bài 9 Tăng c m giác bình yên trong trư ng h c Giáo viên gi i thi u : “Chúng ta đã l p m t danh sách v nh ng đi u khác bi t g i a m t th gi i hòa bình và m t th g i i xung đ t. Hôm nay, th y/cô mu n các em nghĩ v s khác nhau gi a m t trư ng h c bình yên và m t trư ng h c có s xung đ t”. H i: s Nh ng vi c gì có th x y ra trong trư ng h c b ình yên và trong trư ng h c có s xung đ t? s M i ngư i c m nh n như th nào v nh ng b n hi u chi n, thích đánh nhau? s M i ngư i c m th y th nào trong m t trư ng h c b ình yên? Giáo viên nói: “Gi ng như m i ngư i t o ra th g i i cho mình, h c sinh t o ra nh ng gì di n ra trên sân trư ng, và chúng ta t o ra nh ng gì đang di n ra trong l p h c này”. H i: s Em mu n ki u l p h c như th nào? s Có vi c gì mà em mu n th th c hi n đ làm cho l p h c c a chúng ta tr nên bình yên hơn không? Hãy tôn tr ng và l ng nghe t t c m i ý ki n. Yêu c u h c sinh ch n ra m t đi u các em mu n th th c hi n. Đ i v i nh ng h c sinh nh tu i hơn, hãy giúp các em đ ưa ra nh ng đ ngh c th , ch ng h n như: sau b a ăn trưa, trong l p có th b t m t bài hát v hòa bình, hay chúng ta có th th c s l ng nghe khi nh ng ngư i khác đang chia s . Hãy làm th và yêu c u các em đ ánh giá quá trình th c hi n. Hãy đ cho c l p quy t đ nh xem các em có mu n th c hi n ý tư ng này m t l n n a vào hôm sau không. —ÿ– Bài 10 Tác ph m c t dán th hi n c m nh n v hòa bình hay s bình yên Hãy b t đ u b ng bài th c hành thư giãn Ngôi sao Bình yên. Th o lu n: Theo em, nh ng bi u tư ng nào tư ng trưng cho hòa bình hay s bình yên? Ho t đ ng: D a theo suy nghĩ c a h c sinh v ý nghĩa c a Hòa bình, hư ng d n các em v hình hay ch t o ra m t đ v t, ho c tìm ki m nh ng tranh nh, bi u tư ng v th gi i hòa bình trong các t p chí mà các em đã sưu t m. Nói v i các em r ng đây là bư c đ u tiên đ làm m t b c tranh c t dán. Yêu c u các em b t đ u th c hi n tác ph m b ng các hình nh, hình v và nh ch p. Đ ngh các em ti p t c b sung nh ng bi u tư ng m i, các chi ti t và nh ng t ng m i mô t v th gi i hòa bình này. - Đóng góp c a Sabine Levy —ÿ– © LVEP 10
Bài 11 Nh ng l i nói hòa bình Th o lu n các đi m suy ng m sau: • Hòa bình là m t d ng năng lư ng đem l i s cân b ng. • Hòa bình cho th gi i s đư c tăng cư ng nh tinh th n b t b o đ ng, thái đ ch p nh n , tính công b ng và kh năng đ i tho i gi a ngư i v i ngư i. • Hòa bình là đ c trưng n i b t c a m t xã h i văn minh. Ho t đ ng: Ti p t c th c hi n tác ph m c t dán. Các em có th đem thêm tranh nh t nhà t i đ b sung vào b c tranh đó. Cho phép h c sinh ghi nh ng l i bình vào tranh v cách các em hi u v hòa bình và đ óng góp thêm nh ng hình nh di n t hòa bình. Dán nh ng l i bình lu n hay các bài thơ ng n lên b c tranh c t d án. Th c hành m t bài t p thư giãn ho c s d ng m t ho c hai l i b ình do các em t vi t. - Đóng góp c a Pilar Quera Colomina —ÿ– Bài 12 Đôi cánh tay Hãy nói v i h c sinh r ng hôm nay b n mu n các em y suy nghĩ v nh ng đ ôi tay. s Em bi t gì v đôi cánh tay c a chúng ta? Chúng ta dùng chúng đ làm gì? Ch c ch n h c sinh s nói v i b n v đ ôi tay như m t b p h n c a cơ th . Hãy nói v i các em nh ng đi u đôi tay có th làm. “Chúng có th ô m b n bè, nh t đ v t, n u ăn, v nh ng b c tranh đ p, ném bóng, xây nh ng tòa nhà cao t ng, ch a b nh cho gia súc… Các cánh tay n i li n là d u hi u c a s thân thi t và là b n bè. Tay cũng có th đ y, xô và đánh l i ngư i khác. T o ra hòa bình hay xung đ t cũng đ u xu t phát t cách chúng ta s d ng đôi tay c a mình. Cách chúng ta s d ng đôi tay c a mình t o ra s khác bi t”. Hãy h i các em: s Em c m th y t h nào khi nh ng ngư i khác dùng tay c a h đ gây đau đ n cho em hay cho m t ngư i mà em quan tâm? (Ch p nh n m i câu tr l i và nh ng bi u hi n c m xúc c a h c sinh. Nh n xét: “Đúng, qu là đau đ n khi có k làm t n thương chúng ta”). N u chưa có h c sinh nào nêu lên ý tư ng này, hãy nói v i các em r ng t “bàn tay” còn đ ng nghĩa v i t “vũ khí”. Bàn tay con ngư i cũng đư c s d ng đ ch t o súng ng và vũ khí cho chi n tranh. Bàn tay con ngư i có th sáng t o ra m i v t và cũng có th p há h y t t c m i th . Hãy h i: s Các em hãy suy nghĩ xem t i sao l i có nh ng ngư i gây ra chi n tranh? s Các em mu n nói gì v i nh ng ngư i này? Ch p nh n m i ý ki n c a h c sinh. © LVEP 11
Giáo viên nói: “Có m t câu kh u h i u là: Tay dùng đ ôm p, ch không ph i đ xô đ y nhau”. H i: s Các em có th nghĩ ra nh ng câu kh u hi u khác v l i ích c a đôi tay không? (Đưa ra m t ho c hai ví d n u h c sinh chưa nghĩ ra, ch ng h n: Tay dùng đ trao t ng ch không ph i đ giành gi t. Tay dùng đ n m l y nhau ch không ph i đ làm đau nhau. Hãy sáng tác nh ng câu kh u hi u có tính hài hư c). s Các em có th ngh ĩ ra m t câu kh u hi u nào đ nói v i m t a i đó đang qu y r y em không? Bình lu n: “M i ngư i c n b i t r ng làm t n thương ngư i khác không ph i là đi u đúng đ n”. Hãy vi t l i nh ng ý ki n c a h c sinh và lưu chúng l i trên b ng đ dùng cho bài h c khác. H i: s Có em nào nghĩ ra thêm m t kh u hi u khác v hòa bình không? Ho t đ ng: Đ ngh h c sinh làm m t t m áp phích v Hòa bình. Ví d : hình nh nh ng cánh tay n i li n nhau, m t kh u súng bi n thành chim b câu, nh ng cánh tay c a h c sinh bao quanh hình nh đ t nư c v.v… K t thúc v i Bài th c hành thư giãn Ngôi sao Bình yên. —ÿ– Bài 13 Nh ng kh u hi u v Hòa bình Hát m t b ài hát v hòa bình đ b t đ u bu i h c. Th o lu n đ i m suy ng m sau: • Hòa bình ph i b t đ u t m i chúng ta. B ng cách gi yên l ng và nghiêm túc suy nghĩ v ý nghĩa c a hòa bình, chúng ta có th khám phá ra nh ng phương cách làm gia tăng s thông hi u , tình h u ngh và h p tác gi a các dân t c. Ngài Javier Perez de Cuellar, T ng thư ký H i đ ng Liên H p qu c. Ho t đ ng: H i h c sinh xem các em có nghĩ ra nh ng câu kh u hi u nào v hòa bình không. Cung c p v t d ng đ các em v nh ng kh u hi u v hòa bình này trên gi y. Ban đ u , tác ph m c a h c sinh có th dùng đ trang trí phòng h c. Sau đó, khi có sinh ho t chung trong toàn trư ng, nh ng t m áp phích và kh u hi u này có th đ ư c chuy n đ n h i trư ng hay phòng h p r ng hơn. Ng m nhìn nh ng kh u hi u v hòa bình treo quanh l p h c. K t thúc bài h c b ng m t b ài th c hành thư giãn. —ÿ– Bài 14 H i tư ng v chi n tranh L a ch n n i dung th o lu n: Giáo viên trư ng West Kidlington – Anh qu c đ ã dùng chùm thơ v chi n tranh Ngày tư ng nh đ làm đ tài th o lu n. Ch n nh ng bài liên quan đ n chương trình d y h c c a b n. © LVEP 12
Th o lu n: Ngôn ng và c m xúc trong các bài thơ đó - hay b t c n i d ung nào mà b n đã ch n. Sau đó, h i các em: s Nguyên nhân d n đ n chi n tranh là gì? (thông thư ng do ham mu n quy n l c, c a c i và đ t đai). s Khi có chi n tranh, đi u gì x y đ n v i m i ngư i? s Tìm nh ng đ t nư c đã t ng tr i qua đ au thương vì chi n tranh trên b n đ th gi i (Đ i v i nh ng h c sinh nh tu i, ch c n tìm 2 nư c; các em l n hơn s tìm nhi u nư c hơn). s Khi nh ng ngư i khác đánh nhau, em c m th y th nào? s Hòa bình trên đ t n ư c em có ý nghĩa như th nào đ i v i em? Ho t đ ng: Sáng tác m t b ài thơ theo b t c th lo i nào đ nói lên nh ng suy nghĩ c a em v chi n tranh và/ho c v hòa bình. - Đóng góp c a Trư ng West Kidlington Hư ng d n dành cho giáo viên trư c khi th c hi n bài 15 GI I Q UY T B T HÒA N u như các em h c sinh không gi i quy t đư c b t hòa m t cách t t nh t thì c n xem xét s d ng các phương pháp gi i quy t b t hòa cho c l p ho c cho toàn trư ng. Các bài h c v phương pháp gi i quy t b t hòa đ u đ ơn gi n và trên th c t đã giúp các em h c sinh phát tri n đư c k năng giao ti p t t, m t đ i u r t h u ích cho các em trong cu c s ng. m t s trư ng h c, các em đóng vai trò là ngư i hòa gi i nh ng mâu thu n, xích mích hay hi u l m gi a b n bè c a mình trong th i gian gi i lao hay gi chơi. Nh ng h c sinh này thư ng th t khăn, đ i mũ ho c đ eo băng tay có d u hi u đ c bi t đ xác đ nh vai trò c a mình. Quy trình gi i quy t b t hòa: Trư c h t, nh ng h c sinh đang có mâu thu n đ ư c ngư i hòa gi i h i xem các em có mu n đư c giúp đ đ gi i hòa hay không? N u các em đ ng ý, m t ho c c hai ngư i hòa gi i s ng i cùng v i hai em này. M i ngư i hòa gi i ng i c nh m t em. N u hai ngư i hòa gi i cùng làm vi c v i nhau thì s thu n l i hơn vì h có th h tr tinh th n l n nhau. Trư ng h p m t ho c c hai em nói r ng chúng không mu n đư c giúp đ , chúng không mu n nghe hay nói chuy n, thì hai h c sinh này s đư c đưa đ n văn phòng cho th y giám sát, ho c cho ngư i ph trách k lu t c a nhà trư ng đ x lý. “Ngư i gi i q uy t xung đ t” hay “b n hòa gi i” c n luôn có m t đ giúp các h c sinh gi i quy t b t hòa. Nh ng ngư i này l ng nghe các câu tr l i c a hai bên b t hòa và hư ng d n các em l ng nghe ý ki n c a nhau mà không ng t l i. B n hòa gi i khích l các bên l ng nghe bên kia m t cách chăm chú mà không đ ư c ng t l i, r i l p l i cho bên kia nh ng gì mà mình đã nghe bên kia nói. Công vi c c a ngư i hòa gi i là trân tr ng các k năng l ng nghe và gi i quy t v n đ c a hai b ên tranh cãi, cũng như không thiên v hay ng v b ên nào. Ngư i hòa gi i không trách m ng, bu c t i, răn d y hay phán x . H có m t đ giúp các em gi i hòa. Hãy c n th n tránh đ chính mình rơi vào cu c tranh lu n, đ u kh u c a hai bên! v Ngư i hòa gi i b t đ u v i em h c sinh trông có v b c t c hơn, yêu c u em này k l i chuy n gì đ ã x y ra. v Yêu c u em kia l ng nghe và l p l i nh ng gì mà em đ ã nghe th y (không ph n đ i, tranh cãi hay bu c t i, ch đơn gi n là nh c l i). v Đ n lư t em này v i cùng m t câu h i – chuy n gì đã x y ra, em đ u tiên ph i l n g nghe c n th n và l p l i. © LVEP 13
v Câu h i ti p theo cho m i em: Khi đó em c m th y th nào? v M t l n n a, m i em l ng nghe và l p l i đi u bên kia nói. v Bư c ti p theo, h i: các em có mu n ch m d t nh ng chuy n đ ã x y ra không. v Sau khi m i em tr l i và l p l i đi u bên kia nói, ti p t c h i: thay vào đó, các em mu n đi u gì x y ra. v Sau đó h i các em xem li u chúng có đ ng ý làm nh ng đi u bên kia đã đ ngh hay không. v N u các em không hài lòng v i l i đ ngh đ ó, hãy yêu c u các em tìm cách gi i quy t khác. v Sau đó, h i xem các em có ch u cam k t s c g ng cư x theo cách mà c hai đã cùng đ ng ý không. v Khi c hai em đ ng ý cư x theo cách m i này, ngư i hòa gi i khen ng i hai em và đ ngh các em quay v l i l p h c. Kh i đ ng vi c g i i quy t b t hòa trong trư ng h c: T t c các h c sinh đ u đ ư c d y cùng m t cách th c hòa gi i. Hư ng d n cách th c, minh h a cho các em, r i hư ng d n các em th c hành. M t hư ng d n viên có th đ i đ n các l p đ ti n hành hu n luy n, ho c có th t p hu n cho các giáo viên cách th c hi n trong khóa đào t o d ành cho giáo viên. Dán cách th c hòa gi i ho c các câu h i v cách gi i quy t b t hòa trong t ng l p h c. Nh ng câu h i này n m trong ph n tóm t t dư i đây cũ ng như trong ph n Ph l c (Ph l c 3 ). Ngư i hòa gi i có th mang theo b ng câu h i ra sân chơi và cũng có th ghi chép l i trong quá trình hòa gi i. Cho t t c m i h c sinh bi t r ng n u các em có b t hòa trên sân chơi, các em có th tìm b n hòa gi i, ho c các em khác có th g i ngư i hòa gi i đ n gi i quy t. Nh m giúp các em ch đ ng hơn trong quá trình này, có th m m t cu c thi đ t tên m i cho ngư i hòa gi i. Có th g i ý nh ng tên g i như: s gi hòa bình, ngôi sao… Các em đư c đ xu t các tên g i đ toàn trư ng ti n hành bình ch n. Phương pháp gi i quy t b t hòa có tác d ng r t t t trong vi c d y cho h c sinh cách hòa gi i nh ng b t đ ng và các v gây g , đ ánh nhau. Các nhóm h c sinh có th luân phiên nhau đóng vai trò ngư i hòa gi i. Th y cô c n nh n xét m t cách tích c c v lòng can đ m và ph m ch t c a nh ng em đ m nh n vai trò làm ngư i hòa gi i và c a c nh ng em mong mu n nói chuy n và l ng nghe đ giúp gi i quy t v n đ . Quá trình gi i quy t b t hòa: Tóm t t các bư c: Ngư i hòa gi i h i t ng h c sinh: Em có s n lòng làm vi c cùng nhau đ tìm ra gi i pháp không? N u câu tr l i là “Có”, thì s ti p t c. L n lư t h i t ng h c sinh m t câu h i và ch câu tr l i c a em đó. Em còn l i l ng nghe và l p l i câu tr l i c a b n. Hãy nói cho tôi bi t chuy n gì đã x y ra? Em c m th y th nào khi đ i u đó x y ra? Em mu n chuy n g ì d ng l i? Thay vào đó, em mu n b n kia n ên làm gì? Em có th làm đi u đó không? Em có th cam k t s c g ng cư x theo cách mà c hai cùng đ ng ý không? Khen ng i các em v các ph m ch t mà các em đ ã th hi n trong quá trình đ i đ n hòa bình này. © LVEP 14
—ÿ– Bài 15 Gi i quy t b t hòa Ph n chu n b dành cho giáo viên: N m v ng các thông tin ph n trên và li t kê 6 câu h i đư c dùng trong quá trình gi i q uy t b t hòa lên gi y kh l n ho c lên b ng. Các em có s n lòng làm vi c cùng nhau đ tìm ra gi i pháp không? T ng em ph i s n sàng L NG NGHE và nh c l i nh ng đ i u em kia nói. Hãy nói cho th y/cô bi t chuy n g ì đã x y ra? Em c m th y th nào khi đ i u đó x y ra? Em mu n chuy n g ì d ng l i? Thay vào đó, em mu n b n kia n ên làm gì? Em có th làm đư c đi u đó không? Em có cam k t s c g ng cư x theo cách mà c hai đ u đã đ ng ý không? Hãy b t đ u bài h c b ng m t bài hát v hòa bình. Giáo viên h i: “Đi u gì s x y ra trên th g i i n u như m i ngư i đ u h c đư c cách đ i tho i và gi i quy t v n đ thay vì đánh nhau?” Ch p nh n t t c các câu tr l i. Giáo viên nói: “M i ngư i trên kh p th gi i đ u h c h i v cách gi i quy t b t hòa. Càng nhi u ngư i h c phương pháp này thì chúng ta càng có nhi u h y v ng cho hòa bình. Th y/cô tin r ng m i ngư i đ u có th g i i quy t nh ng v n đ c a h ”. Giáo viên nói: “Hôm nay, chúng ta s h c m t phương pháp gi i quy t b t hòa. Sau đây là các bư c”. Đi qua 6 bư c mà b n đã vi t trên gi y kh l n hay trên b ng. Quay l i câu h i đ u tiên và câu h i k ti p . H i: s Thi n chí s n lòng gi i quy t b t hòa th c s đóng vai trò r t quan tr ng, có ph i không? T i sao v y? s N u em s n sàng gi i quy t b t hòa, đi u đó có nghĩa em c n ph i là ngư i th nào? (N u h c sinh không tr l i đ ư c nh ng ý sau, hãy thêm vào: “C n ph i có lòng can đ m đ gi i quy t b t hòa. Đi u có có nghĩa là em tin r ng mình có đ kh năng tìm ra cách gi i quy t v n đ này và em cũng tin r ng nh ng ngư i khác cũng có kh năng như v y”). Giáo viên nói: “Chúng ta hãy b t đ u t nh ng b t hòa mà chúng ta bi t. Hãy cùng nhau li t kê chúng ra nhé: s Các b n l a tu i c a các em thư ng xung đ t, b t hòa v i nhau vì nh ng chuy n gì? L ng nghe và ghi l i các câu tr l i. ( nh ng l p l n hơn, hãy nh các em ghi ra các câu tr l i lên b ng). s Em c m th y th nào khi _________ (m t chuy n đã đư c nêu lên trên) x y ra? s N u là c m xúc t c gi n, h i: C m xúc nào n m bên dư i c m xúc t c gi n đó? s Em c m th y th nào khi_______________ (m t chuy n khác đã đư c nêu trên) x y ra? © LVEP 15
s N u là c m xúc t c gi n, h i: C m xúc nào n m bên dư i c m xúc t c gi n đó? s Em mu n c m th y th nào? Ch p nh n t t c các câu tr l i. H i các em xem có mu n c m th y mình có giá tr , đ ư c tôn tr ng và yêu thương không (n u các em chưa nêu ra nh ng ý này). Làm m u: Yêu c u 2 em tình nguy n lên làm th b ài t p gi i quy t b t hòa. Hãy đ các em gi v như đang có b t hòa v i nhau. Giáo viên h i t ng em 6 câu h i trên và yêu c u các em ph i l ng nghe câu tr l i c a nhau. Lưu ý dành cho giáo viên: Hãy l ng nghe câu tr l i c a h c sinh m t cách tích c c, hư ng d n các em l ng nghe nhau và nh c l i nh ng đi u ngư i kia nói. Đánh giá cao vi c l ng nghe và tìm ra gi i pháp c a các em. N u có h c sinh nào đ l i, ng t l i hay trách móc, bu c t i em kia trong khi đ i tho i, hãy nói: “Em hãy l ng nghe b n y nói đi” ho c “Em hãy tr l i câu h i đ i” và nh c l i câu h i sau m t l n n a: “Em c m th y th nào khi đ i u đó x y ra?”. Đ ngh t hêm 2 h c sinh khác tình nguy n lên làm m u quá trình gi i q uy t b t hòa m t l n n a. C m ơn các em và h i c l p xem có câu h i hay ý ki n gì không. K t thúc v i m t bài th c hành thư giãn. —ÿ– Bài 16 Chúng ta thích gì và không thích gì - Bên dư i c m xúc t c gi n B t đ u b ng m t bài hát v Hòa bình. Th o lu n: Giáo viên nói: “Ngày hôm qua chúng ta đã th o lu n v nh ng đ i u thư ng d n m i ngư i đi đ n b t hòa, và chúng ta đã li t kê nh ng đi u đó lên b ng. Chúng ta hãy cùng nhau xem xét chúng khi đ t các câu h i trong quá trình gi i quy t b t hòa. Hãy ch n ra m t đ i u trong danh sách trên, ch ng h n như s v , làm nh c nhau và h i nh ng câu sau: s Em c m th y th nào khi đi u đó x y ra? (N u câu tr l i là t c gi n, h i ti p : C m xúc nào th c s n m bên dư i c m xúc t c g i n đó?) s Em mu n ngư i khác (nh ng ngư i khác) ch m d t hành đ ng g ì? s Thay vào đó, em mu n ngư i khác (nh ng ngư i khác) làm g ì? L p l i quá trình như trên v i vài đi u khác trong danh sách trên. Giáo viên nói: “Con ngư i v n đơn gi n. Khi chúng ta n i gi n , nghĩa là có s t n thương, hay s s hãi, hay c m g iác b i r i n m b ên dư i c m xúc t c gi n đó. S t n thương và s hãi xu t hi n trư c tiên khi con ngư i c m th y mình không có giá tr , hay không đư c tôn tr ng, không đư c yêu thương. M t s ngư i ch u đ ng c m g iác b t n thương đó, còn m t s ngư i khác th ì gi i quy t nó b ng cách n i gi n”. Nh c l i nh ng đi u b n v a nói và vi t lên b ng các câu sau: © LVEP 16
Gi n d T n thương, s hãi ho c b i r i Mong mu n đ ư c đ ánh giá cao, đư c tôn tr ng ho c đư c yêu thương Áp d ng khái ni m : Yêu c u h c sinh cho ví d v nh ng s vi c đã t ng x y ra hay v m t d p các em đã tr i qua c m giác trên khi có đi u không hay x y ra v i mình. N u các em không nghĩ ra đ ư c ví d nào, hãy s d ng nh ng ví d t d anh sách các đ i u gây b t hòa đã l p ra trư c đó. Ho t đ ng: Hư ng d n các em chia thành c p ho c nhóm nh . Yêu c u các em vi t trên m t trang gi y kh to v nh ng đi u ngư i khác không nên làm, ho c nh ng hành đ ng mà các em thích ngư i khác. Các em có th s c n thêm m t bu i h c n a đ hoàn thành tác ph m c a mình. H i xem n u các em mu n chia s tác ph m c a mình v i các b n khác thì đ ng ng n ng i mà hãy chia s cùng nhau. —ÿ– Bài 17 Gi i quy t B t hòa và L ng nghe B t đ u b ng m t bài hát v Hòa bình. Nh ng h c sinh tình nguy n có th th c hi n q uá trình gi i quy t b t hòa m t l n n a. Th o lu n: Giáo viên nói: “M t trong nh ng đi u quan tr ng nh t khi gi i quy t b t hòa là l ng nghe ngư i khác và th t s nghe th y nh ng đi u h c n nói”. Sau đó h i: s Em c m th y th nào khi em tìm cách nói chuy n v i m t ngư i nào đó mà h l i ngo nh m t đ i ch khác? Ch p nh n: “Đúng v y, khi m i ngư i không l ng nghe và t thái đ thô l , v n đ thư ng tr n ên t i t hơn”. “Đôi khi m i ngư i làm nh ng đi u gây tr ng i cho vi c g i i quy t mâu thu n ”. H i: “Có ai mu n đoán th xem đó là nh ng đi u g ì không?”. Ch p nh n t t c các câu tr l i c a h c sinh và thêm vào các ý sau đây n u chưa đư c nh c đ n: - Trách móc, đ l i. - Nói v i ngư i kia r ng b n y th t ng ng n, ngu ng c. - Ng t l i. - Bu c t i. © LVEP 17
- Mâu thu n nhau (“Đ i đ n lư t b n đi, và nghe này. Đ th c hi n đư c đi u này c n tính kiên nh n và thái đ tôn tr ng!”). - Tìm cách làm ngư i kia c m th y có l i. - N i gi n b i vì ngư i kia t c gi n. Gi i thích: “Đ l ng nghe m t cách hi u qu , ta c n làm hai vi c”: 1. Th t s chú ý đ n nh ng đi u mà b n kia đ ang nói. 2. Cho b n y b i t r ng em hi u nh ng gì mà b n y nói. Ho t đ ng l ng nghe: Chia thành các nhóm nh 3 ngư i. Đ ngh các em l n lư t đ m th t 1 , 2 và 3. Vòng 1: Ngư i mang s 1 s đóng vai “Ngư i nói”, ngư i mang s 2 là “Ngư i nghe”, và ngư i mang s 3 là “Ngư i quan sát”. Nh ng vai trò này s luân phiên thay đ i q ua các vòng như sau: Ng ư i mang s 1 Ngư i mang s 2 Ngư i mang s 3 Vòng 1 Ngư i nói Ngư i nghe Ngư i quan sát Vòng 2 Ngư i quan sát Ngư i nói Ngư i nghe Vòng 3 Ngư i nghe Ngư i quan sát Ngư i nói Ngư i nói: § M i ngư i đ óng vai trò “Ngư i nói” trong t ng vòng 1, 2, 3 s có 1 phút đ chia s m t đi u tích c c đã t ng x y ra v i h . § L p l i quá trình l ng nghe m t l n n a, nhưng l n này đ ngh “Ngư i nói” chia s trong vòng 1 phút đi u gì là quan tr ng đ i v i h hay đi u gì làm cho h c m th y b ình an. § Ti p t c th c hi n thêm m t vòng n a, đ ngh m i “Ngư i nói” cũng có 1 phút chia s m t đ i u gì đó mà h c m th y b c t c ho c bu n p hi n v nó. (N u không có đ th i gian, hãy ti p t c b ài t p này trong gi h c ti p theo). Ngư i l ng nghe: Trong m i vòng, “Ngư i nghe” c n đ ư c khuy n khích l ng nghe, th nh tho ng ph n h i l i nh ng c m xúc hay c m giác c a “Ngư i nói ” ho c nh c l i ý c a “Ngư i nói” theo m t cách khác. Ngư i quan sát: Có th cho bi t nh n xét c a mình sau m i vòng. Chia s : s Em c m th y th nào khi có ai đó th c s l ng nghe em? s Có em nào nh n th y r ng cơn gi n c a m t ngư i s t đ ng l ng xu ng khi ngư i đó đư c l ng nghe m t cách chân thành không? Giáo viên nói:“L ng nghe chân thành là cách th hi n s tôn tr ng. Ngư i bi t l ng nghe ngư i khác là ngư i bi t tôn tr ng b n thân”. K t thúc v i b ài th c hành thư giãn. Bài tùy ch n H p nhóm Hòa bình và/ho c Câu l c b Hòa bình Vi c h p nhóm Hòa bình có th d i n ra đ u đ n m i ngày m t l n hay m i tu n m t l n. H c sinh cùng v i th y cô giáo k l i nh ng ho t đ ng góp ph n cho hòa bình mà m i ngư i đã th y trong ngày hay trong c tu n. Vi c h p nhóm này cũ ng là m t ý tư ng tuy t v i n u trong l p có b t hòa, ho c khi các em h c sinh đ n l p v i mâu thu n chưa đư c gi i quy t. Khi đó có th ti n hành ngay m t cu c H p nhóm Hòa bình. Th y cô giáo nên đóng vai trò là ngư i hòa gi i cho m t mâu thu n đang x y ra trong l p h c. Đ i v i m t s giáo viên, vi c làm này dư ng như s chi m m t th i gian gi ng d y c a h , tuy nhiên, h u h t các th y cô đã th qua © LVEP 18
phương pháp này báo cáo l i r ng vi c gi i quy t b t hòa đã ti t ki m cho h nhi u th i gian. Qua đó, các em h c sinh hi u đư c r ng nh ng m i b t hòa th t s đ u có th đư c gi i quy t. Ngoài ra, th y cô cũ ng th hi n cho các em th y hòa bình là đi u quan tr ng đ i v i b n t hân th y cô cũ ng như c m xúc c a h c sinh. Khi có s hòa h p , m i ngư i s d d àng th u hi u, chia s v i nhau và th hi n đư c h t kh năng c a mình. Các em h c sinh và ngư i th y/cô s n lòng làm ngư i hòa gi i/c v n có th l p m t Câu l c b Hòa bình. Các em có th sáng t o ra nh ng ho t đ ng c a riêng mình. Nh ng b n làm công tác hòa gi i có th ti p t c c i ti n và th c hành phương pháp hòa gi i d ư i s giúp đ c a c v n, cũng như chia s kinh nghi m v i nh ng ngư i làm công tác hòa gi i khác. Các thành viên c a Câu l c b Hòa bình có th t ch c nh ng bu i h p, di n k ch, sáng t o nh ng thông đi p hòa bình, ghi nh n và trao các Gi i thư ng Hòa bình. —ÿ– Bài 18 Gi i quy t b t hòa – Các b n cùng tu i trong vai trò ngư i hòa gi i B t đ u b ng m t bài hát v Hòa bình. Th o lu n đ i m suy ng m: • Hòa bình b t đ u t m i chúng ta. • Đ s ng trong bình an, ta c n có lòng tr c n và s c m nh t n i tâm. Ho t đ ng: Đ ngh 4 em h c sinh tình nguy n lên bi u d i n m t quá trình gi i q uy t b t hòa. Hai em đóng vai ngư i hòa gi i và 2 em kia gi v như đang b t hòa v i nhau. Các b n hòa gi i s thay th y cô đ ưa ra 6 câu h i và giúp các em còn l i gi i hòa v i nhau. Đ ngh m i b n hòa gi i ng i c nh m t trong hai h c sinh có b t hòa. Sau khi bi u di n xong lư t đ u, đ ngh 4 em này đ i vai cho nhau. Chú ý: Các b n đóng vai trò là ngư i hòa gi i có th s d ng t hư ng d n gi i quy t b t hòa, n m ph n Ph l c (Ph l c 3). T p làm thơ tương ph n: N u còn th i gian, th y cô có th đ ngh các em nghĩ nhanh ra các t ng có liên quan đ n ho t đ ng trên. Các em có th tra t đi n đ tìm các t đ ng nghĩa và trái nghĩa. R i cho các em sáng tác thơ theo nhóm ho c t ng em m t. Ch đ thơ nói v s thay đ i c m xúc khi m i b t hòa đư c gi i quy t. Ví d như: N i gi n, Quy t s ng mái, M t qu c lên, h ng như thít l i. Tay n m ch t, Ch ch c xông vào, M t nhìn nhau, L lăn dài trên má nóng b ng, “T xin l i” “Mình cũng v y” Ta làm hòa nhé. - Đóng góp c a Ruth Liddle Bài t p v nhà: Đ ngh các em ph ng v n m t s ngư i l n trong vài ngày k ti p. Xem các bài t p dư i đây. © LVEP 19
—ÿ– Các bài 19 và 20 Các cu c ph ng v n B t đ u b ng m t bài hát v Hòa bình. Ho t đ ng dành cho H c sinh 8 - 11 tu i: Trong vài ngày t i, yêu c u các em hãy ph ng v n hai ngư i l n đ tìm hi u xem hòa bình có ý nghĩa gì đ i v i h và h làm th nào đ tìm th y bình yên trong cu c s ng. Hãy b t đ u b ng cách đ ngh m i ngư i hoàn thành các câu dư i đ ây cho em: Hòa bình là ______________ N u tôi mu n c m th y thư thái và b ình yên, tôi s _________________ Nơi b ình yên nh t mà tôi có th nh là ___________________ Ho t đ ng dành cho H c sinh 12 - 14 tu i: Thu th p thông tin t truy n hình, đài phát thanh, ho c qua báo chí v m t s cu c chi n tranh. Nói chuy n v i ngư i l n v nh ng nguyên nhân khi n chi n tranh x y ra. T h i b n thân xem li u có l a ch n nào khác thay vì chi n tranh hay không? Vi t l i nh ng suy nghĩ c a em. R i đ t ti p câu h i này v i ít nh t 2 ngư i l n và ghi l i nh ng gì h nói. Đ ngh các em chia s k t qu ph ng v n c a mình v i các b n trong l p. - Đóng góp c a Ruth Liddle —ÿ– Bài 21 Màu s c c a hòa bình, màu s c c a gi n d Ch n n i dung ch đ : Ngày C u chi n binh ho c m t s ki n liên quan đ n tình tr ng b o l c nào đó mà các em h c sinh đ u bi t ho c đ u đang quan tâm. Th o lu n: Hãy nói v n i d ung ch đ . H i h c sinh các câu h i sau và sau đó có th chia s suy nghĩ c a b n. s Nh ng c m xúc có th leo thang như th nào đ nh ng b c t c nh tr thành l n và vư t ra ngoài t m ki m soát? s Làm th nào đ chúng ta ki m soát đư c nh ng c m xúc t c gi n và thay th chúng b ng nh ng c m xúc đi m tĩnh, hay ôn hòa hơn? (b ng s giúp đ c a b n bè, vv…) s Vi c g i hòa bình v i b n thân và v i b n bè giúp chúng ta có m t cu c s ng h nh phúc hơn như th nào? Ho t đ ng: V hay sơn màu các hình thù và màu s c th hi n hòa bình trên m t n a t gi y và th hi n s gi n d trên n a kia. - Đóng góp c a Linda Heppenstall —ÿ– © LVEP 20