intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Phát triển kế toán kiểm toán trong thời kỳ công nghiệp 4.0 – Cơ hội, thách thức và giải pháp

Chia sẻ: Lệ Minh Vũ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST
Báo xấu
1
lượt xem 0
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết "Phát triển kế toán kiểm toán trong thời kỳ công nghiệp 4.0 – Cơ hội, thách thức và giải pháp" khái quát cách mạng công nghệ 4.0 và ảnh hưởng của nó tới kế toán kiểm toán. Do đó, xu hướng kế toán kiểm toán trong thời kỳ công nghệ 4.0 cũng phải chuyển mình để phù hợp thời đại nhằm phát triển bền vững và từ đó đưa ra những giải pháp phát triển kế toán kiểm toán trong thời kỳ công nghệ 4.0. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Phát triển kế toán kiểm toán trong thời kỳ công nghiệp 4.0 – Cơ hội, thách thức và giải pháp

  1. Kỷ yếu Hội thảo Khoa học Quốc gia về Kế toán và Kiểm toán – VCAA 2021 PHÁT TRIỂN KẾ TOÁN KIỂM TOÁN TRONG THỜI KỲ CÔNG NGHIỆP 4.0 – CƠ HỘI, THÁCH THỨC VÀ GIẢI PHÁP OPPOTUNITIES, CHALLENGES AND SOLUTIONS TOWARDS THE DEVELOPMENT OF ACCOUNTING ANH AUDITING PRACTICES IN THE FOURTH INDUSTRIAL REVOLUTION TS. Trần Hài Long Trường Đại học Thương mại Ngày nhận bài: 25/9/2021 Ngày nhận kết quả phản biện: 15/10/2021 Ngày chấp nhận đăng: 15/11/2021 TÓM TẮT Cuộc cách mạng lần thứ 4 đã và đang tác động đến mọi góc cạnh của cuộc sống, mọi lĩnh vực trong xã hội chúng ta hiện nay. Trong bối cảnh các nước đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa thì đây là chính là một trong những chìa khóa quan trọng mở ra thời đại mới của nhân loại. Thông qua các công nghệ như internet, trí tuệ nhân tạo… Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 sẽ mang đến sự thay đổi cơ bản trên hầu hết các ngành nghề, trong đó có ngành kế toán - kiểm toán. Bài viết khái quát cách mạng công nghệ 4.0 và ảnh hưởng của nó tới kế toán kiểm toán. Do đó, xu hướng kế toán kiểm toán trong thời kỳ công nghệ 4.0 cũng phải chuyển mình để phù hợp thời đại nhằm phát triển bền vững và từ đó đưa ra những giải pháp phát triển kế toán kiểm toán trong thời kỳ công nghệ 4.0 Từ khóa: kế toán, kiểm toán; công nghệ 4.0 ABSTRACT The fourth industrial revolution has been changing every single aspect of the society. With the application of the internet of things, artificial intelligence and so on, a new age of earth could be formed in the context of the industrialization and modernization processes in many nations. The fourth industrial revolution would change almost everything, including accounting and auditing practices. Therefore, accounting and auditing field should change according in order to develop sustainably. This paper will discuss on the fourth industrial revolution and its impacts on accounting and auditing field before proposing several suggestions supporting to the sustainable development of accounting and auditing field. Key words: Accounting, auditing, the fourth industrial revolution. 1. Giới thiệu Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư hay còn gọi là thời kỳ công nghiệp 4.0 là cuộc cách mạng về sản xuất thông minh, dựa trên việc sử dụng internet kết nối vạn vật để chuyển hóa toàn bộ thế giới thực thành thế giới số. Cuộc cách mạng này tác động mạnh mẽ và toàn diện đến kinh tế, xã hội, môi trường trên toàn thế giới và tác động đến tất cả các ngành, các lĩnh vực với tốc độ công nghệ đột phá chưa từng có trong lịch sử, trong đó có cả lĩnh vực kế toán, kiểm toán. Việt Nam đang hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới. Công nghiệp 4.0 sẽ làm thay đổi hoàn toàn quy trình và phương pháp kế toán, cách thức trình bày, cung cấp thông tin, phương thức tiếp cận 986
  2. Kỷ yếu Hội thảo Khoa học Quốc gia về Kế toán và Kiểm toán – VCAA 2021 các sản phẩm, dịch vụ kế toán, kiểm toán. Xu hướng phát triển kế toán, kiểm toán trong thời kỳ công nghiệp 4.0 ở Việt Nam có những cơ hội, thách thức nhất định. Hướng phát triển và giải pháp để kế toán kiểm toán ở Việt Nam trong thời gian tới. Bài viết được thực hiện theo phương pháp định tính, phương pháp sử dụng chủ yếu trong nghiên cứu là phương pháp tổng hợp, phân tích và phương pháp nghiên cứu đánh giá. Các thông tin dữ liệu tài liệu được sử dụng trong nghiên cứu từ 3 nguồn cơ bản đó là: Thứ nhất, sử dụng phương pháp nghiên cứu truyền thống thu thập tài liệu, khai thác từ các trang website; Thứ hai, tham khảo các công trình nghiên cứu trước đó liên quan; thứ ba, các kết luận được rút ra từ nghiên cứu tổng hợp tài liệu. 2. Công nghiệp 4.0 và xu hướng phát triển kế toán kiểm toán Công nghiệp 4.0? Cuộc Cách mạng công nghệ (CMCN) thứ 4 hay Công nghiệp 4.0, là xu hướng hiện tại của tự động hóa và trao đổi dữ liệu trong công nghệ sản xuất, dựa trên 3 lĩnh vực chính là: Kĩ thuật số bao gồm dữ liệu lớn (Big Data), vạn vật kết nối (IoT), trí tuệ nhân tạo (AI), Công nghệ sinh học, Ứng dụng trong nông nghiệp, y học, dược phẩm, bảo vệ môi trường, năng lượng tái tạo, hóa học và vật liệu; Lĩnh vực vật lý: Robot thế hệ mới, xe tự lái, các vật liệu mới, công nghệ nano…Với bản chất là dựa trên nền tảng công nghệ số và tích hợp tất cả các công nghệ thông minh để tối ưu hóa quy trình, phương thức sản xuất; nhấn mạnh những công nghệ đang và sẽ có tác động lớn nhất là công nghệ in 3D, công nghệ sinh học, công nghệ vật liệu mới, công nghệ tự động hóa, người máy... Nó bao gồm các hệ thống mạng vật lý, mạng Internet kết nối vạn vật và điện toán đám mây. Hiện nay có nhiều khái niệm về công nghiệp 4.0 Theo Gartner, Cách mạng Công nghiệp 4.0 (hay Cách mạng Công nghiệp lần thứ Tư) xuất phát từ khái niệm "Industrie 4.0" trong một báo cáo của chính phủ Đức năm 2013. "Industrie 4.0" kết nối các hệ thống nhúng và cơ sở sản xuất thông minh để tạo ra sự hội tụ kỹ thuật số giữa Công nghiệp, Kinh doanh, chức năng và quy trình bên trong. Nếu định nghĩa từ Gartner còn khó hiểu, Klaus Schwab, người sáng lập và chủ tịch điều hành Diễn đàn Kinh tế Thế Giới mang đến cái nhìn đơn giản hơn về Cách mạng Công nghiệp 4.0 như sau: "Cách mạng công nghiệp đầu tiên sử dụng năng lượng nước và hơi nước để cơ giới hóa sản xuất. Cuộc cách mạng lần 2 diễn ra nhờ ứng dụng điện năng để sản xuất hàng loạt. Cuộc cách mạng lần 3 sử dụng điện tử và công nghệ thông tin để tự động hóa sản xuất. Bây giờ, cuộc Cách mạng Công nghiệp Thứ tư đang nảy nở từ cuộc cách mạng lần ba, nó kết hợp các công nghệ lại với nhau, làm mờ ranh giới giữa vật lý, kỹ thuật số và sinh học". Nối tiếp từ định nghĩa của Klaus Schwab, Cách mạng Công nghiệp 4.0 sẽ diễn ra trên 3 lĩnh vực chính gồm Công nghệ sinh học, Kỹ thuật số và Vật lý. Những yếu tố cốt lõi của Kỹ thuật số trong CMCN 4.0 sẽ là: Trí tuệ nhân tạo (AI), Vạn vật kết nối - Internet of Things (IoT) và dữ liệu lớn (Big Data). Trên lĩnh vực công nghệ sinh học, Cách mạng Công nghiệp 4.0 tập trung vào nghiên cứu để tạo ra những bước nhảy vọt trong Nông nghiệp, Thủy sản, Y dược, chế biến thực phẩm, bảo vệ môi trường, năng lượng tái tạo, hóa học và vật liệu. Cuối cùng là lĩnh vực Vật lý với robot thế hệ mới, máy in 3D, xe tự lái, các vật liệu mới 987
  3. Kỷ yếu Hội thảo Khoa học Quốc gia về Kế toán và Kiểm toán – VCAA 2021 (graphene, skyrmions…) và công nghệ nano. Hiện Cách mạng Công nghiệp 4.0 đang diễn ra tại các nước phát triển như Mỹ, châu Âu, một phần châu Á. Bên cạnh những cơ hội mới, cách mạng công nghiệp 4.0 cũng đặt ra cho nhân loại nhiều thách thức phải đối mặt. Cách mạng công nghiệp 4.0 – cơ hội, thách thức và sự tác động đến kế toán – kiểm toán Cách mạng công nghiệp 4.0 đem lại cơ hội cũng như thách thức đối với lĩnh vực kế toán kiểm toán. Trong thời kì công nghệ thông tin ngày càng phát triển Cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 với mạng internet giúp công việc kế toán – kiểm toán không bị giới hạn bởi khoảng cách địa lý. Kế toán – kiểm toán viên tại Việt Nam có thể thực hiện công việc kế toán – kiểm toán ở bất cứ đất nước nào trên toàn thế giới, nếu cá nhân tổ chức thực hiện công việc kế toán – kiểm toán đó đáp ứng đủ điều kiện làm kế toán – kiểm toán. Ngược lại, bất cứ kế toán – kiểm toán viên ở bất cứ quốc gia nào được chấp nhận hành nghề ở Việt Nam đều có thể thực hiện công việc kế toán – kiểm toán của doanh nghiệp (DN), tổ chức tại Việt Nam. Điều này tạo ra cả cơ hội và thách thức, cho những ai hành nghề kế toán – kiểm toán ở Việt Nam. Đó là cần phải cải thiện năng lực cũng như điều kiện của bản thân để có thể đáp ứng điều kiện hành nghề quốc tế, nâng cao vị thế bản thân và mở rộng phạm vi hành nghề. Dữ liệu lớn mang lại cho con người sự tiếp cận với nguồn kiến thức vô hạn, giúp con người có thể tìm hiểu bất cứ điều gì cần biết nhưng cũng có điểm hạn chế là những thông tin không chính thống. Nó khiến chúng ta phải cẩn trọng khi tiếp cận thông tin và sử dụng thông tin. Bên cạnh đó có nhiều nhân tố ảnh hưởng đến cách mạng công nghệ 4.0, trong đó có nhân tố ảnh hưởng rất lớn đến cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đó là trí tuệ nhân tạo. Nhiều người nghĩ rằng trí tuệ nhân tạo không thể thay thế con người nhưng chúng ta không thể phủ nhận được sự đe dọa của trí tuệ nhân tạo. Theo Elon Musk, người sáng lập của hãng Tesla, trí tuệ nhân tạo được ông gọi là kẻ độc tài bất tử. Kẻ độc tài bất tử này là một kịch bản đen tối cho tương lai nhân loại nếu chúng ta không kiểm soát ngành nghiên cứu về trí tuệ nhân tạo. Với trí tuệ nhân tạo, các chuyên gia kinh tế dự báo, nhiều ngành nghề có nguy cơ sẽ biến mất vì xu hướng tự động hóa. Và thực tế câu chuyện đó đã xảy ra với sự phát triển của trí tuệ nhân tạo dẫn đến hiện tượng dư thừa nhân công. Trên thế giới, gần đây McDonald's công bố sẽ xây thêm 25.000 nhà hàng mới, hoạt động hầu như bằng robot và tự động hóa nên có thể cắt giảm hàng trăm nghìn người lao động. Ngày 25/5/2016 thông tin Foxconn Technology Group, công ty cung cấp linh kiện cho hãng Apple và Samsung, cũng tuyên bố sẽ cắt giảm 60.000 nhân công và thay thế bằng robot.[BBC News( bằng tiếng Anh) truy cập ngày 11/6/2016]. Khi đó, nhiều lĩnh vực công nghiệp được tự động hóa thay thế con người và các yêu cầu về kỹ năng của người lao động sẽ cao. Ở Việt Nam, ngành điện lực sẽ thực hiện thu tiền điện hoàn toàn qua hệ thống chuyển khoản hay các hình thức thu hộ với sự hỗ trợ của intenetbanking, smart phone hay các hình thức thanh toán hiện đại khác. Thế nhưng, sẽ giải quyết thế nào với lực lượng cả chục nghìn nhân viên đang thực hiện công việc thu tiền điện trực tiếp hàng tháng? Đó là những vấn đề rất lớn không chỉ đối với ngành điện nói riêng mà đã là vấn đề cần giải quyết của cả xã hội. Ngành Thuế, Hải quan ở Việt Nam trong những năm qua ứng dụng công nghệ 4.0 vào công tác quản lý thuế, kê khai, báo cáo quyết toán thuế thông qua phần mềm. Đây cũng là một trong những tiến 988
  4. Kỷ yếu Hội thảo Khoa học Quốc gia về Kế toán và Kiểm toán – VCAA 2021 bộ của việc ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý thuế hiện nay ở Việt Nam, thực hiện nộp thuế qua intenetbanking, smart phone hay các hình thức thanh toán hiện đại khác. Đặc biệt hơn, trong 2 năm trở lại đây, do tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp của dịch Covid 19 cùng với sự tiến bộ và ứng dụng công nghệ thông tin mạnh mẽ, trên thế giới nói chung, Việt Nam nói riêng đã và đang tích cực ứng dụng vào trong công tác giảng dạy, đào tạo thông qua các phần mềm đào tạo, giảng dạy trực tuyến tạm thời thay thế hình thức dạy và học trực tiếp. Các công ty làm việc tại nhà tạm thay cho việc đến cơ quan. Cách mạng công nghiệp 4.0 đã làm thay đổi hoàn toàn đối với công tác kế toán trong các doanh nghiệp hiện nay, thay đổi quy trình và phương pháp kế toán, cách thức cung cấp thông tin kế toán, ứng dụng các kỹ thuật số, các kết quả xử lý thông tin kế toán, kiểm toán có thể tích hợp sử dụng được nhiều sản phẩm dịch vụ thông tin phục vụ nhu cầu đa dạng hoá của nhà đầu tư, nhà quản lý và nhu cầu xã hội. Thay đổi phương thức lưu trữ kế toán: Luật Kế toán năm 2015 đã có quy định về lưu trữ điện tử, chứng từ điện tử và hóa đơn nhằm phù hợp với xu thế phát triển của công nghệ. Theo Điều 17, Luật Kế toán, chứng từ điện tử phải bảo đảm tính bảo mật và bảo toàn dữ liệu, thông tin trong quá trình sử dụng và lưu trữ; phải được quản lý, kiểm tra chống các hình thức lợi dụng khai thác, xâm nhập, sao chép, đánh cắp hoặc sử dụng chứng từ điện tử không đúng quy định. Chứng từ điện tử được quản lý như tài liệu kế toán ở dạng nguyên bản mà nó được tạo ra, gửi đi hoặc nhận nhưng phải có đủ thiết bị phù hợp để sử dụng. Tuy nhiên, những quy định này chủ yếu đáp ứng với nền tảng công nghệ hiện nay. Trong khi đó, với sự bùng nổ của CMCN 4.0, công nghệ điện toán đám mây, công nghệ blockchain và dữ liệu lớn giúp thông tin được lưu trữ với khối lượng lớn một cách hệ thống và khoa học. Công nghệ này giúp khả năng xử lý số lượng dữ liệu đạt hiệu quả tốt nhất. Trong thời đại 4.0 các phần mềm kế toán càng được phát triển và cải thiện, chúng không chỉ đưa ra các giải pháp tiết kiệm thời gian cho chứng từ sổ sách, mà còn đảm bảo độ chính xác cao. Phần mềm kế toán online là một trong những phần mềm tốt nhất của cuộc CMCN 4.0. Nó là sự kết hợp hoàn hảo giữa sức mạnh của công nghệ thông tin, lập trình website và hệ thống nghiệp vụ tài chính – kế toán – quản trị. Ở Việt Nam, lĩnh vực kế toán đã dần áp dụng công nghệ thông tin. Hiện nay, đại đa số các doanh nghiệp áp dụng phần mềm kế toán khá phổ biến. Quy trình kế toán đã có sự thay đổi căn bản trong khâu lập chứng từ, kết xuất hệ thống sổ kế toán, hệ thống báo cáo tài chính và cung cấp thông tin. Công nghệ dữ liệu lớn cho phép xử lý nhanh và đơn giản các nghiệp vụ thuộc các phần hành kế toán, cho phép truy cập nhanh vào các dữ liệu. Công nghệ chuỗi khối cho phép sử dụng mật mã và các giao thức tin nhắn phân tán để tạo lập các thông tin kế toán chi tiết theo yêu cầu kế toán quản trị. Thực tế việc sử dụng trí tuệ nhân tạo(AI) mang lại hiểu biết có giá trị tăng thêm giúp cho việc hình thành các giả định về định hướng cho tương lai. Chuỗi nhận thức tiến bộ, sử dụng các thuật toán máy móc tự học: ví dụ như nhập dữ liệu đầu vào các sổ kế toán có liên quan đẫn đến chuỗi nhận thức tiến bộ của máy dựa trên những dữ liệu đã có và tự phân tích xu hướng về chi phí, doanh thu, tiền…AI có thể cho phép phân tích rộng hơn và khả năng cải thiến việc xác định xu hướng theo thời gian khi các thuật toán máy móc tự học và nhiều dữ liệu hơn. Dữ liệu lớn tạo ra nhiều thông tin đầu vào hơn về khách hàng, giá, cơ cấu chi phí; Cho phép các kế toán viên, kiểm toán viên có nhiều thông tin đầu vào- yếu tố tạo ra giá trị tương lai cho công ty, hơn là chỉ dựa vào kết quả thực hiện được báo cáo trong quá khứ. 989
  5. Kỷ yếu Hội thảo Khoa học Quốc gia về Kế toán và Kiểm toán – VCAA 2021 Đối với lĩnh vực kế toán kiểm toán, trí tuệ nhân tạo có thể thay thế những công việc thủ công của kế toán – kiểm toán như thu thập, xử lý, tính toán số liệu nhưng những công đoạn như phân tích, tìm nguyên nhân đưa ra giải pháp cho từng tình huống cụ thể. Tuy nhiên để tổng hợp dữ liệu đưa ra quyết định tài chính cho công ty thì luôn cần có sự tham gia của con người. Trí tuệ nhân tạo dù không thay thế được con người nhưng nó đang làm thay đổi môi trường, hoàn cảnh làm việc của kế toán – kiểm toán. Mặt khác, thông qua việc sử dụng các trang thiết bị, chương trình công nghệ hiện đại, kế toán viên, kiểm toán viên có thể thu thập được các thông tin, dữ liệu mà trước đây rất khó khăn mới có thể thu thập được theo thời gian thực tế( thông qua các thiết bị cảm ứng) một cách nhanh chóng và hiệu quả. Có thể chiết xuất dữ liệu từ những kho dữ liệu khổng lồ, phục vụ cho tất cả các loại quyết định, các cấp lãnh đạo, tất cả các nhà quản lý và các đối tượng có liên quan để ra quyết định phù hợp và kịp thời… Ngoài những cơ hội như trên bên cạnh đó, công nghệ 4.0 còn có một số thách thức: Công nghệ 4.0 càng phát triển thì bất kỳ kế toán viên, kiểm toán viên ở quốc gia nào trên thế giới cũng có thể hành nghề tại Việt Nam. Vậy, điều này cũng tạo ra một sự cạnh tranh trong thị trường lao động ngành kế toán, kiểm toán tại Việt Nam, sẽ là một khó khăn lớn cho lao động Việt Nam về kế toán, kiểm toán nếu Kế toán kiểm toán của Việt Nam không nỗ lực phấn đấu và theo kịp với xu thế hiện nay để phù hợp với thông lệ quốc tế. Công nghệ 4.0 tạo ra sự cạnh trang găy gắt giữa những doanh nghiệp trong nước với nhau, và có thể cạnh tranh với các doanh nghiệp trong khu vực và thế giới. Nếu các doanh nghiệp không bắt nhịp kịp thời thì sẽ bị tụt hậu và dần bị thất bại trên thương trường. Sự phát triển ngày càng tinh vi của công nghệ số sẽ làm tăng những lỗ hổng bảo mật, tạo điều kiện cho tội phạm công nghệ cao hoạt động. Các thông tin kế toán sẽ dễ bị rò rỉ ra bên ngoài. Do vậy sẽ ảnh hưởng xấu đến tình hình kinh doanh của một doanh nghiệp. Điều này hệ thống tài chính phải có trách nhiệm xã hội cao hơn tính đến tính an toàn. Ở Việt Nam cơ sở hạ tâng nền tảng phục vụ cho chuyển đổi số trong công tác kế toán mới chỉ dừng lại ở một số doanh nghiệp, sản phẩm vẫn có tính chất truyền thống, thiếu những sản phẩm có tính đột phá tạo ra những thay đổi căn bản trong việc thực hiện công tác kế toán ở các đơn vị. Chưa có nhiều nền tảng hỗ trợ chuyển đổi số với giá phí phù hợp để các doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể ứng dụng với mức chi phí phù hợp. Nguồn nhân lực về kế toán, kiểm toán với chất lượng phù hợp với yêu cầu chuyển đổi số toàn diện trong công tác kế toán còn khá mỏng. Quá trình chuyển đổi trong đào tạo của các cơ sở đào tạo còn chậm hơn kì vọng. Chất lượng nguồn nhân lực kế toán - kiểm toán chưa đáp ứng được nhu cầu. Nhiều ý kiến cho rằng, nguồn nhân lực kế toán, kiểm toán của Việt Nam tuy sẵn sàng hội nhập kinh tế nhưng số lượng và chất lượng mang tầm quốc tế vẫn là vấn đề cần cải thiện. Xu hướng trong lĩnh vực kế toán kiểm toán trong thời kì công nghệ 4.0 Tất cả những yếu tố trên đang tạo ra xu hướng mới cho nghề nghiệp kế toán – kiểm toán. Theo kết quả điều tra năm 2016 của Hiệp hội Kế toán công chứng Anh quốc (ACCA) về kế toán chuyên nghiệp tương lai diễn ra trên 22 quốc gia trên toàn cầu (trong đó có Việt Nam): Về các xu hướng dự kiến có tác động cao nhất trong 3 đến 10 năm tới, có tới 55% số người trả lời cho rằng, sự phát triển của hệ thống kế toán tự động được đánh giá tác động cao nhất trong các xu hướng, bên cạnh xu hướng như hài hòa chuẩn mực kế toán (42%), sự xâm nhập của điện toán đám mây 990
  6. Kỷ yếu Hội thảo Khoa học Quốc gia về Kế toán và Kiểm toán – VCAA 2021 trong kinh doanh (41%), sự biến động kinh tế (42%)… Kế toán bao gồm các giai đoạn như thu thập, xử lý, phân tích và cung cấp thông tin. Tất cả các giai đoạn này đều có thể được máy móc thay thế. Lúc này, kế toán lại phải là người hiểu về công nghệ, sử dụng công nghệ cho công việc của mình. Máy móc là trí tuệ nhân tạo có thể làm điều mà con người khó có thể làm. Tuy nhiên, chúng chỉ là công cụ hỗ trợ công việc trong kế toán - kiểm toán, hoạt động theo lập trình vốn có, chúng khó có thể đưa ra những nhận định, lời tư vấn trong từng trường hợp phát sinh đặc biệt với những tình huống mang tính mới mẻ chưa từng xảy ra. Hơn nữa, kế toán – kiểm toán cần tuân theo những quy phạm pháp luật nhất định, con người luôn cần thiết với giai đoạn cập nhật cho thiết bị làm công cụ phục vụ công việc của mình. Trí tuệ nhân tạo là sản phẩm do con người tạo ra và phục vụ mục đích của con người, tự động hóa có thể thay đổi hoàn cảnh, điều kiện làm việc nhưng cũng không thể khẳng định rằng, trí tuệ nhân tạo có thể thay thế hoàn toàn cho con người trong lĩnh vực kế toán – kiểm toán nhưng cũng sẽ đặt ra yêu cầu cao hơn trong kế toán: xử lý bằng máy tính, bảo mật thông tin, phân tích dữ liệu và mạng máy tính. Tuy nhiên, mỗi cá nhân, tổ chức hoạt động trong lĩnh vực kế toán – kiểm toán phải ý thức được tầm qua trọng của công nghệ để ứng dụng nó cho phù hợp xu thế, tiết kiệm nguồn lực và gia tăng hiệu quả công việc. ACCA đã tiến hành nhiều cuộc điều tra nghiên cứu. Kết quả nghiên cứu chung cho thấy, để tồn tại và phát triển trong kỷ nguyên số, các kế toán – kiểm toán viên tương lai không chỉ cần các yếu tố như sự thông minh, chỉ số cảm xúc mà còn cần được bổ sung thêm các yếu tố cần thiết cho sự phát triển nghề nghiệp như kỹ năng công nghệ, tầm nhìn, phán đoán nhận định… Báo cáo nghiên cứu kế toán viên chuyên nghiệp trong tương lai – Những nhân tố dẫn đến sự thay đổi và kỹ năng tương lai của ACCA công bố năm 2016 cũng chỉ ra rằng, trong kỷ nguyên số, mỗi kế toán chuyên nghiệp sẽ được phản ánh năng lực và kỹ năng trên 7 lĩnh vực: Kỹ năng nghiệp vụ và đạo đức nghề nghiệp, kinh nghiệm, trí thông minh, kỹ năng kỹ thuật số, khả năng sáng tạo, chỉ số cảm xúc và tầm nhìn. 3. Giải pháp phát triển kế toán kiểm toán trong thời kì công nghiệp 4.0 ở Việt Nam Thứ nhất, có sự đầu tư thỏa đáng cho việc phát triển cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin một cách đồng bộ và kịp thời, đáp ứng xu thế phát triển công nghệ số trong thời đại Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư, đặc biệt là chú trong xây dựng hệ thống an ninh mạng, bảo vệ sự an toàn thông tin, dữ liệu tài chính, kế toán. Hai là, rà soát lại để xây dựng các chính sách ưu đãi, hỗ trợ các doanh nghiệp trong việc đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực kế toán chất lượng cao, trong đó đặc biệt về đào tạo nhân lực kế toán có trình độ công nghệ thông tin cao, có khả năng thực hiện những yêu cầu đòi hỏi của công nghệ số; Ba là, phát triển và đa dạng hóa các loại hình dịch vụ kế toán kiểm toán, nâng cao chất lượng dịch vụ của các doanh nghiệp dịch vụ kế toán kiểm toán để phù hợp với các nước trong khu vực và quốc tế trong giai đoạn hiện nay, đổi mới quy trình kiểm tra, sát hạch đối với đội ngũ kiểm toán viên, kế toán viên hành nghề… Thứ tư, đối với các cá nhân, những người đã đang và sẽ hoạt động trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán, có hai điểm nổi bật trong kỷ nguyên số mà mỗi người phải ý thức để thay đổi, đó là khả năng công nghệ và khả năng đưa ra phán đoán nhận định (tầm nhìn), bên cạnh đó một yếu tố cốt lõi bên cạnh năng lực chuyên môn đó là đạo đức nghề nghiệp. Khi mọi công việc đều có thể xử lý bằng công nghệ thì đạo đức nghề nghiệp trở thành yếu 991
  7. Kỷ yếu Hội thảo Khoa học Quốc gia về Kế toán và Kiểm toán – VCAA 2021 tố cần thiết hơn bao giờ hết, có như vậy mới có thể xây dựng và xác định hình ảnh chân thực của doanh nghiệp. Chỉ có những kế toán viên có đạo đức nghề nghiệp, tôn trọng sự thật mới có khả năng tạo dựng giá trị chân thực cho cổ đông để các cổ đông tiếp tục đầu tư vào doanh nghiệp. Chỉ có những kiểm toán viên có đạo đức nghề nghiệp mới có thể giúp nhà đầu tư xác định hướng đi ít rủi ro và nhiều cơ hội, giúp bảo vệ quyền lợi chính đáng của công chúng. Để tận dụng hiệu quả các cơ hội trong kỷ nguyên số, trước hết, mỗi kế toán – kiểm toán viên phải nắm rõ được nguyên tắc cơ bản cho mọi ứng xử trong lĩnh vực chuyên môn, để biết hành vi đó là đúng hay không đúng chuẩn mực, nguyên tắc đề ra và phải hiểu được những kiến thức cơ bản nhất, sau đó mới có thể tiến đến những kiến thức cấp cao hơn trong tiến trình trở thành các kế toán – kiểm toán viên chuyên nghiệp. Muốn làm được điều này, những người làm trong lĩnh vực kế toán – kiểm toán phải hiểu rõ về kiến thức chuyên môn nền tảng, trau dồi kinh nghiệm, thường xuyên cập nhật những thay đổi. Bên cạnh đó, cần giữ vững đạo đức nghề nghiệp, đặt lợi ích công chúng lên trên lợi ích bản thân. Điều sẽ góp phần hình thành và phát triển kỹ năng nghiệp vụ và đạo đức nghề nghiệp, kinh nghiệm và tầm nhìn cho kế toán, kiểm toán viên. Thứ năm, lĩnh vực kế toán, kế toán quản trị cũng đang giữ vai trò ngày càng cao trong xu hướng mới, giúp doanh nghiệp điều tiết hoạt động kinh doanh trong hiện tại và cả tương lai. Do vậy, cấp cơ bản, công việc kế toán có thể được thực hiện tự động hóa, các doanh nghiệp cũng cần con người để kiểm tra, phân tích, thậm chí đưa ra những đánh giá cho tình hình tài chính hiện tại và tương lai. Tùy theo từng cấp độ mà nhà tuyển dụng trả lương cho nhân viên của mình. Do vậy, kế toán quản trị ở Việt Nam cũng là một trong những nội dung quan trọng giúp cho sự phát triển của xu hướng kế toán trong thời đại mới. Thứ sáu, một kế toán – kiểm toán viên biết nắm bắt thời cơ là người không chỉ bồi dưỡng cho mình kỹ năng chuyên môn, có khả năng sử dụng công nghệ cho công việc của mình, có tầm nhìn, có đạo đức nghề nghiệp bên cạnh khả năng sáng tạo, nhạy bén và thông minh. Lúc này, mỗi kế toán – kiểm toán viên hiện tại và tương lai cần bồi dưỡng cho mình cách sử dụng trí tuệ nhân tạo (sử dụng công nghệ) cho công việc của mình từ đơn giản như ứng dụng hàm excel cho tới các phần mềm kế toán, phần mềm quản trị, phân tích… và cách để bảo mật thông tin cho chính doanh nghiệp và chính khách hàng của mình, từ đó khai thác thị trường khách hàng một cách triệt để. Thêm vào đó, bồi dưỡng kiến thức và vận dụng khả năng nhìn nhận vấn đề thuộc kế toán quản trị trong doanh nghiệp, bên cạnh xu thế kế toán tài chính như hiện nay. Đây mới là lĩnh vực giúp gia tăng lợi ích đầu tư cho chính doanh nghiệp. Thứ bảy, phương tiện không thể thiếu giúp kế toán – kiểm toán hiện tại và tương lai vươn xa phạm vi hoạt động của mình đó là ngôn ngữ quốc tế. Riêng đối với lĩnh vực kế toán kiểm toán, ngôn ngữ đem lại giá trị lợi ích tăng thêm không chỉ dừng lại ở ngôn ngữ giao tiếp mà còn cả kiến thức chuyên môn mang tầm quốc tế. Chính vì vậy, việc trau dồi và học ngoại ngữ là cần thiết. Do vậy, cơ hội sẽ ngày càng mở rộng cho những đội ngũ kế toán – kiểm toán viên đạt chuẩn quốc tế, được công nhận hoạt động ở nhiều nước trên thế giới như: ACCA, CMA, CIA, CPA Úc… Những chứng chỉ này có thể giúp kế toán – kiểm toán viên Việt Nam mở rộng tối đa phạm vi hoạt động của mình, nâng cao khả năng cạnh tranh nguồn nhân lực trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán của Việt Nam trên phạm vi toàn cầu. Do vậy, người làm công tác kế toán kiểm toán không chỉ nâng cao trình độ chuyên môn mà còn phải trau dồi, tự học tập ngoại ngữ để có cơ hội tiếp cận 992
  8. Kỷ yếu Hội thảo Khoa học Quốc gia về Kế toán và Kiểm toán – VCAA 2021 trên thế giới một cách thuận lợi hơn. Thứ tám, Đối với các tổ chức cung cấp dịch vụ kế toán, kiểm toán, tư vấn tài chính, trong xu thế toàn cầu, đầu tư vượt xa phạm vi quốc gia, cần thiết cho kế toán – kiểm toán chuyên nghiệp phải có tầm nhìn, đánh giá được năng lực tài chính một cách trung thực, bảo toàn các nhà đầu tư. Các công ty cung cấp dịch vụ tư vấn tài chính buộc phải thay đổi để không bị rơi vào gián đoạn, hay có thể bị loại khỏi thị trường khi họ không khai thác được giá trị mà kỷ nguyên số mang lại. Những dịch vụ mang tính cơ bản, dễ thực hiện như dịch vụ kế toán, cung cấp thông tin tài chính dạng số liệu cơ bản mang lại lợi nhuận thông thường, nhưng riêng các dịch vụ có tính nâng cao như cung cấp dữ liệu phân tích tài chính, tư vấn chuyên sâu… mới là nguồn mang lại lợi nhuận cao cho doanh nghiệp. Như vậy, tính toàn cầu, dữ liệu lớn, internet, công nghệ đang mang tới một thị trường mang tính toàn cầu cho các DN hoạt động trong lĩnh vực này, đặc biệt là các DN có chất lượng nhân viên, chất lượng dịch vụ mang tầm quốc tế. Điều kiện thực hiện Về phía cơ quan quản lý. Cuộc Cách mạng công nghệ 4.0 đòi hỏi cơ quan quản lý phải chuẩn bị cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin tốt hơn nữa để theo kịp sự phát triển của công nghệ. Chú trọng đảm bảo an toàn trong công tác quản lý an ninh mạng. Cuộc Cách mạng công nghệ 4.0 đã đẩy cao mức độ chia sẻ thông tin, từ đó tạo ra một nhu cầu rất lớn về an ninh mạng. Các cơ quan quản lý về kế toán, kiểm toán cần đặc biệt quan tâm đến việc xây dựng trung tâm dự phòng dữ liệu; Nâng cấp hệ thống an ninh, bảo mật ở mức cao, nhiều tầng, nhiều lớp, đảm bảo việc mở rộng phạm vi hoạt động được ổn định, an toàn, mang lại hiệu quả lâu dài… Cần tiếp tục đẩy mạnh hợp tác quốc tế, nghiên cứu và áp dụng các chuẩn mực kế toán - kiểm toán quốc tế hiện đang được các quốc gia trên thế giới sử dụng, qua đó học hỏi, trao đổi kinh nghiệm chuẩn bị ứng phó với cuộc Cách mạng công nghệ 4.0. Về phía các DN kế toán, kiểm toán. Cần tiếp tục gia tăng về số lượng, quy mô và chất lượng dịch vụ kiểm toán. Cần tổ chức các khóa nâng cao trình độ để các kiểm toán viên kịp thời nắm bắt và thích nghi với những ứng dụng công nghệ thông tin, với phương tiện kiểm toán hiện đại, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công việc. Các kiểm toán viên cần được đào tạo, bồi dưỡng để nắm chắc chu trình, chương trình kiểm toán mới thiết lập trên nền tảng công nghệ, kỹ thuật số; Phải sử dụng thành thạo các phần mềm kiểm toán, hiểu rõ quy trình xử lý cũng như cách tổng hợp thông tin kế toán, cách lập và trình bày báo cáo tài chính theo chuẩn mực báo cáo tài chính trong bối cảnh công nghệ số. Về phía các cơ sở đào tạo đại học. Cuộc Cách mạng công nghệ 4.0 đòi hỏi các chương trình, nội dung cũng như phương pháp đào tạo cử nhân kế toán - kiểm toán tại trường đại học phải có sự đổi mới rất căn bản. Các cơ sở đào tạo cần nghiên cứu, phân tích đặc điểm của cuộc cách mạng này để từ đó đề xuất, kiến nghị đổi mới trên tất cả các mặt, đặc biệt là đổi mới phương pháp đào tạo, nội dung, chương trình đào tạo. Cần tiếp tục nâng cao đổi mới chất lượng giáo trình với các kiến thức có gắn với xu hướng phát triển của cuộc Cách mạng công nghệ 4.0. Cần ứng dụng mô hình kế toán, kiểm toán ảo về hoạt động kinh tế, vừa mang tính mô phỏng vừa mang tính kỹ năng để sinh viên rèn luyện. Khi các phần mềm, chứng từ điện tử, chữ ký điện tử, các tính toán, luân chuyển và ghi chép thông tin trên mẫu biểu đã được chương trình hóa và tự 993
  9. Kỷ yếu Hội thảo Khoa học Quốc gia về Kế toán và Kiểm toán – VCAA 2021 động hóa thì phải từng bước từ bỏ phương pháp giảng dạy kế toán - kiểm toán theo chế độ cũng như theo xử lý nghiệp vụ mang tính thủ công. Về phía nhân viên kế toán, kiểm toán Mỗi kế toán – kiểm toán viên phải nắm rõ được nguyên tắc cơ bản cho mọi ứng xử trong lĩnh vực chuyên môn, để biết hành vi đó là đúng hay không đúng chuẩn mực, nguyên tắc đề ra. Bên cạnh đó, cần bồi dưỡng cho mình cách sử dụng trí tuệ nhân tạo (sử dụng công nghệ) cho công việc của mình từ đơn giản như ứng dụng hàm excel cho tới các phần mềm kế toán, phần mềm quản trị, phân tích… và cách để bảo mật thông tin cho chính DN và chính khách hàng của mình, từ đó khai thác thị trường khách hàng một cách triệt để. Thêm vào đó, bồi dưỡng kiến thức và vận dụng khả năng nhìn nhận vấn đề thuộc kế toán quản trị trong DN, bên cạnh xu thế kế toán tài chính như hiện nay. 5. Kết luận Như vậy, tính toàn cầu, dữ liệu lớn, internet, công nghệ đang mang tới một thị trường mang tính toàn cầu cho các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực kế toán – kiểm toán, đặc biệt là các doanh nghiệp có chất lượng nhân viên, chất lượng dịch vụ mang tầm quốc tế. Ngành kế toán – kiểm toán của Việt Nam cần phải nỗ lực hơn nữa để có thể tận dụng được các cơ hội, vượt qua được các thách thức trong quá trình hội nhập đã và đang diễn ra ngày càng sâu rộng để phát triển bền vững trong tương lai. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Quốc hội (2015), Luật Kế toán; [2] Ủy ban Thường vụ Quốc hội (2010), Nghị quyết số 927/2010/UBTVQH12 ngày 19/4/2010 về việc ban hành Chiến lược phát triển Kiểm toán Nhà nước đến năm 2020; [3] Chính phủ (2016), Nghị định số 174/2016/NĐ-CP ngày 30/12/2016 quy định chi tiết một số điều của Luật Kế toán; [4] The Association of Chartered Certified Accountants (11/2017), Professional accountant – the future (Generation next): Managing talent in small and medium sized practices; [5] The Association of Chartered Certified Accountants (8/2017), Professional accountant – the future(Generation next): Ethics and trust in a digital age; [6] The Association of Chartered Certified Accountants (3/2017), Professional accountant – the future(Generation next): Managing talent in finance shared services; [7] The Association of Chartered Certified Accountants (11/2016), Professional accountant – the future: Generation next; [8] The Association of Chartered Certified Accountants (6/2016), Professional accountant – the future: Drivers of change and future skills. [9] 9.http://tapchitaichinh.vn/nghien-cuu-trao-doi/phat-trien-linh-vuc-ke-toan-kiem-toan-truoc- cuoc-cach-mang-cong-nghiep-40-138913.html [10] Foxconn Technology Group 994
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2