Quá trình hình thành hen phế quản định nghĩa OMS part1

Chia sẻ: Vanthi Bichtram | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

64
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hen phế quản (HPQ) la bệnh có những cơn khó thở do nhiều nguyên nhân khác nhau, kèm theo dấu hiệu lâm sang tắc nghẽn toan bộ hay một phần phế quản, có thể phục hồi được giữa các cơn. Tình trạng tắc nghẽn do tăng đột ngột những cản trở đường hô hấp có liên quan hoặc không liên quan đến cơ chế miễn dịch.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quá trình hình thành hen phế quản định nghĩa OMS part1

Bài 5 HEN PHẾ QUẢN MỤC TIÊU 1. Nªu ®ưîc ®Þnh nghÜa va ®Æc ®iÒm dÞch tÔ häc bÖnh hen phÕ qu¶n. 2. M« t¶ ®ưîc nguyªn nh©n, bÖnh sinh, cña hen phÕ qu¶n theo y häc cæ truyÒn và y häc hiÖn ®¹i. 3. Nªu ®ưîc c¸c thÓ l©m sang cña Hen phÕ qu¶n theo YHH§ va YHCT. 4. Tr×nh bày ®ưîc viÖc ®iÒu trÞ Hen phÕ qu¶n theo YHCT. 5. Gi¶i thÝch ®ưîc c¬ së lý luËn cña viÖc ®iÒu trÞ hen phÕ qu¶n theo YHCT. 1. ĐẠI CƯƠNG 1.1. §Þnh nghÜa 1.1.1. §Þnh nghÜa cña OMS (1974)
Hen phÕ qu¶n (HPQ) la bÖnh cã nh÷ng c¬n khã thë do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau, kÌm theo dÊu hiÖu l©m sang t¾c nghÏn toan bé hay mét phÇn phÕ qu¶n, cã thÓ phôc håi ®ưîc gi÷a c¸c c¬n. T×nh tr¹ng t¾c nghÏn do t¨ng ®ét ngét nh÷ng c¶n trë ®ưêng h« hÊp cã liªn quan hoÆc kh«ng liªn quan ®Õn c¬ chÕ miÔn dÞch. 1.1.2. §Þnh nghÜa cña Héi Phæi häc Mü (1975) Hen phÕ qu¶n la bÖnh cã ®Æc ®iÓm t¨ng tÝnh ph¶n øng ®ưêng h« hÊp do nhiÒu nguyªn nh©n. 1.1.3. §Þnh nghÜa cña Charpin (1984) Hen phÕ qu¶n la mét héi chøng cña nh÷ng c¬n khã thë vÒ ®ªm, héi chøng th¾t nghÏn va t¨ng tÝnh ph¶n øng cña phÕ qu¶n do nhiÒu yÕu tè kÝch thÝch và
®Æc biÖt do acetylcholin. 86 Copyright@Ministry Of Health 1.1.4. §Þnh nghÜa cña chư¬ng tr×nh Quèc gia gi¸o dôc HPQ Mü (1991) Hen phÕ qu¶n la mét bÖnh h« hÊp cã 3 ®Æc ®iÓm: Héi chøng co th¾t. Viªm ®ưêng h« hÊp. T¨ng tÝnh ph¶n øng ®ưêng h« hÊp. VËy cã thÓ ®Þnh nghÜa hen phÕ qu¶n la: Mét héi chøng biÓu hiÖn b»ng nh÷ng c¬n khã thë rÝt kÞch ph¸t, xuÊt hiÖn ®ét ngét, khã thë th× thë ra, thưêng vÒ ban ®ªm, kÌm theo tiÕng thë rÝt do phÕ qu¶n co th¾t, ho va kh¹c ®êm nhÇy dÝnh; cã thÓ hoan toan håi phôc sau ®ã. VÒ phư¬ng diÖn chøc n¨ng cã biÓu hiÖn héi chøng t¾c nghÏn, mét sù t¨ng
ho¹t tÝnh toan bé c¸c phÕ qu¶n khi chóng bÞ c¸c yÕu tè kÝch thÝch kh¸c nhau t¸c ®éng, ®Æc biÖt la c¸c chÊt trung gian tiÕt cholin. 1.2. §Æc ®iÓm dÞch tÔ häc 1.2.1. T×nh h×nh m¾c bÖnh Hen phÕ qu¶n hay gÆp ë nhiÒu nưíc, mäi løa tuæi. Tû lÖ hen phÕ qu¶n trung b×nh chiÕm 5 - 6% d©n sè, trong ®ã 5% ë ngưêi lín va 10% trÎ em dưíi 15 tuæi. ư ë trÎ em dưíi 15 tuæi: tû lÖ hen ë con trai la 1-2%, ë con g¸i la 0,5-1%. ư VÒ tuæi b¾t ®Çu m¾c hen: ë nam giíi 90% m¾c trưíc 35 tuæi va 80% trưíc 15 tuæi. Trong khi ë n÷ 75% la trưíc 35 tuæi va chØ cã 40% trưíc 15 tuæi. ư Sè nam giíi m¾c hen sau 35 tuæi chiÕm 10% tæng sè bÖnh nh©n va ë n÷ la 25%.
ư ë ViÖt Nam tû lÖ nãi chung la 6% cho c¶ trÎ em va ngưêi lín. Theo Ph¹m Khuª (1980) thèng kª víi h¬n 14000 ngưêi trªn 14 tuæi, tû lÖ m¾c bÖnh hen la 1,7 %; ë 10000 ngưêi cao tuæi, tû lÖ la 2,3%. Theo Lª V¨n Thi (1986): tû lÖ hen ®· gÆp la 5,1% ë thanh phè; 3,3% ë n«ng th«n ®ång b»ng va 1,7% ë n«ng th«n miÒn nói. Qua nhiÒu thèng kª thÊy r»ng t×nh h×nh m¾c hen ®ang cã xu hưíng t¨ng lªn. 1.2.2. Lý do xu hưíng t¨ng bÖnh hen ư V× sè bÖnh nh©n thùc tÕ cã t¨ng lªn. ư V× nhu cÇu ch¨m sãc søc kháe cao h¬n. 87 Copyright@Ministry Of Health ư Do b¶n th©n viÖc ®iÒu trÞ hen, c¸c thuèc ch÷a ngay nay tuy cã tèt h¬n
nhưng còng cã nhiÒu ph¶n øng phô h¬n. T¹i héi nghÞ quèc tÕ Boston n¨m 1990 cã nªu kh¶ n¨ng cña mét sè nguyªn nh©n sau ®©y: + Do « nhiÔm m«i trưêng. + Do sö dông bõa b·i thuèc, hãa chÊt. + NhÞp sèng c¨ng th¼ng, stress. + KhÝ hËu nãng va Èm. + Do yÕu tè sai lÇm trong chÈn ®o¸n. Theo Woolcock (1989), mét chuyªn gia hen häc ngưêi Australia cho r»ng trong c¸c c¨n nguyªn m¾c hen th× khÝ hËu cã ¶nh hưëng rÊt râ rÖt. Còng theo t¸c gi¶ ®Ó nhËn ®Þnh chÝnh x¸c h¬n vÒ dÞch tÔ häc bÖnh hen hiÖn nay cã 3 vÊn ®Ò cÇn nªn t×m hiÓu la: sè bÖnh nh©n míi m¾c bÖnh hang n¨m, tÝnh chÊt nguy kÞch cña bÖnh va c¸c yÕu tè nguy c¬.
1.3. Ph©n lo¹i hen phÕ qu¶n ư Dùa vao nguyªn nh©n g©y bÖnh: + Hen ngo¹i lai. + Hen néi t¹i. ư Dùa vao tÝnh chÊt cña c¬n hen: + Møc ®é hen. + BËc hen. 1.4. Quan niÖm cña YHCT vÒ hen phÕ qu¶n Dùa trªn c¸c biÓu hiÖn vÒ triÖu chøng häc, c¬n khã thë cña hen phÕ qu¶n còng ®ưîc miªu t¶ trong c¸c chøng hen suyÔn, h¸o suyÔn cña YHCT. S¸ch Y häc chÝnh truyÒn nãi: “SuyÔn la nãi vÒ h¬i thë, thë gÊp g¸p, khi nÆng th× h¸ miÖng so vai. Hen nãi vÒ ©m thanh ph¸t ra tõ cæ häng, cã tiÕng cß cưa ph¸t ra khi thë”.
Nhưng th«ng thưêng hay gäi chung la chøng hen suyÔn hoÆc chøng h¸o suyÔn. Trong chøng suyÔn cã suyÔn thùc do cã ta khÝ x©m nhËp va suyÔn hư do cã nguyªn khÝ hư suy ma sinh ra bÖnh. Chøng hen: khi hÝt thë khÝ ra vao sinh ra tiÕng khß khÌ, cß cưa hoÆc rÝt. Trong hen cã hen han do cã dư¬ng khÝ hư suy l¹i c¶m ph¶i ngo¹i ta va hen nhiÖt do cã ®am nhiÖt t¾c trë. Chøng hen khi ph¸t ra thưêng kÌm theo c¶ chøng suyÔn, nhưng chøng suyÔn khi ph¸t ra cã thÓ kh«ng kÌm theo chøng hen. 88 Copyright@Ministry Of Health 2. NGUYªN NH©N Va C¬ CHÕ SINH BÖNH