Chƣơng 1 GIỚI THIỆU
1.1 Tính cấp thiết của đề tài
Theo Tổ chức y tế Thế giới (WHO) bệnh sán lá gan lớn (SLGL) là một
trong những bệnh quan trọng được phát hiện ngày càng nhiều ở người và
động vật, có hơn 2,4 triệu người tại hơn 70 quốc gia bị ảnh hưởng bởi bệnh
do SLGL (WHO, 2015; Amer, 1016). Tại Việt Nam, bệnh SLGL ở người
có xu hướng tăng dần, từ năm 2006 đến năm 2010 có số ca mắc bệnh là
15.764 và số ca đã tăng lên trên 20.000 người năm 2011. Bệnh phân bố ở
52 tỉnh thành từ Bắc đến Nam và loài gây bệnh được xác định chủ yếu là
Fasciola gigantica (Nguyễn Văn Đề và ctv.2012). Trong những năm qua
các nghiên cứu về bệnh SLGL đã cho biết bệnh này nằm trong danh sách
bệnh truyền lây giữa vật nuôi và người.
Các bệnh do sán lá gan gây ra cần phải thông qua vật chủ trung gian là các
loài ốc nước ngọt.Với đặc điểm của vùng Đồng bằng sông Cửu Long
(ĐBSCL) là trồng lúa và rau màu nên rất thích hợp cho ốc nước ngọt và
thực vật thủy sinh phát triển. ĐBSCL là khu vực ưu thế phát triển chăn nuôi
bò nhờ tận dụng thức ăn thô xanh từ nguồn phụ phẩm – phế phẩm nông
nghiệp và công nghiệp chế biến. Tuy nhiên, phần lớn chăn nuôi tập trung ở
các nông hộ với quy mô nhỏ, thức ăn tận dụng là chính, trình độ người
chăn nuôi còn thấp, việc ứng dụng khoa học kỹ thuật trong chăn nuôi còn
hạn chế, hình thức chăn nuôi chủ yếu là bán chăn thả nên khả năng bò
nhiễm giun sán rất cao.
Để hạn chế thiệt hại do sán lá gan gây ra thì việc nghiên cứu bệnh sán lá
gan và kiểm soát bệnh là rất cần thiết. Tuy nhiên, cho tới nay hầu như chưa
có một công trình nghiên cứu nào có tính tổng hợp để xác định thành phần
loài, đặc điểm sinh học và sự phân bố của sán lá gan ở khu vực ĐBSCL.
Do đó nghiên cứu đề tài: “MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM DỊCH TỄ HỌC VÀ SINH
HỌC BỆNH SÁN LÁ GAN LỚN TRÊN BÒ Ở ĐỒNG BẰNG SÔNG
CỬU LONG VÀ THỬ HIỆU QUẢ CỦA THUỐC TẨY TRỪ” là rất cần
thiết.
1.2 Mục tiêu của đề tài
- Xác định được loài, sự phân bố, đặc điểm sinh học và các yếu tố ảnh
hưởng đến tỷ lệ nhiễm SLGL trên bò tại các tỉnh ĐBSCL
- Đề xuất được biện pháp tẩy trừ bệnh SLGL trên bò tại các tỉnh ĐBSCL.
1.3 Ý nghĩa khoa học
- Là công trình nghiên cứu có hệ thống về sán lá gan lớn Fasciola gigantica
trên bò: xác định tình hình nhiễm bệnh và các yếu tố liên quan đến sự phân
bố của mầm bệnh. Định loài bằng hình thái học và sinh học phân tử sử
dụng kỹ thuật PCR-RFLP và giải trình tự gen ITS1.
