Sáng kiến kinh nghiệm: Gắn nội dung giảng dạy vào thực tiễn và kết hợp giáo dục tư tưởng qua bộ môn

-1-<br /> <br /> PHẦN MỞ ĐẦU<br /> I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI<br /> Lịch sử Việt Nam là lịch sử của các cuộc đấu tranh, đấu tranh với thiên<br /> nhiên, đấu tranh chống giặc ngoại xâm... để có được một Việt Nam hòa bình, độc<br /> lập, thống nhất. Trong giai đoạn hiện nay độc lập dân tộc là của nhân dân, mọi<br /> quyền lợi đều thuộc về nhân dân. Nhằm đảm bảo quyền dân chủ cho mọi công dân<br /> cũng như phát huy sự nghiệp bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước trên mọi lĩnh<br /> vực Đảng và Nhà nước ta đã đề ra rất nhiều đường lối, chủ trương, chính sách.<br /> Trong đó xác định giáo dục - đào tạo là quốc sách hàng đầu.<br /> Theo nhu cầu đổi mới toàn diện của nền giáo dục hiện nay, lựa chọn phương<br /> pháp dạy học phù hợp với từng đơn vị kiến thức của bộ môn là vấn đề cơ bản<br /> không thể thiếu của sự nghiệp giáo dục. Cùng với các phương pháp dạy học tích<br /> cực trong quá trình giảng dạy tôi đã lựa chọn phương pháp “Gắn nội dung giảng<br /> dạy vào thực tiễn và kết hợp giáo dục tư tưởng qua bộ môn” ở một số đơn vị kiến<br /> thức của chương trình GDCD trung học phổ thông.<br /> Học đi đôi với hành là mục tiêu quan trọng của sự nghiệp giáo dục. Chúng ta<br /> không thể đưa vào chương trình một lượng kiến thức vừa mới, vừa khó để nâng cao<br /> trình độ học sinh bắt nhịp cùng thời đại. Trong quá trình dạy và học, học sinh có<br /> thể vận dụng kiến thức đã học vào thực tiễn cuộc sống, đồng thời là cơ sở của quá<br /> trình nhận thức cao hơn. Do yêu cầu giảng dạy của bộ môn đòi hỏi giáo viên phải<br /> chọn lọc các kênh thông tin từ thực tiễn kết hợp với lồng ghép giáo dục tư tưởng<br /> đúng thời điểm cũng như khi có cơ hội. Thông qua ví dụ, hình ảnh minh họa thiết<br /> thực, sinh động, ít nhiều sẽ làm cho người học không nhàm chán, nặng nề và không<br /> cảm thấy kiến thức trong sách vở tồn tại ở dạng lý thuyết; mà trái lại liên hệ thực<br /> tiễn đạt hiệu quả luôn thu hút được sự hiếu kỳ, chủ động tìm đến kiến thức, nắm bắt<br /> kiến thức, có thể áp dụng một phần kiến thức nào đó đã học vào cuộc sống của bản<br /> thân khi cần thiết.<br /> <br /> -2-<br /> <br /> II. PHẠM VI VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:<br /> 1/ Phạm vi nghiên cứu:<br /> “Gắn nội dung giảng dạy vào thực tiễn và kết hợp giáo dục tư tưởng qua<br /> bộ môn” ở đơn vị kiến thức: dấu * thứ nhất, điểm b, mục 2, bài 4 “Quyền bình<br /> đẳng của công dân trong một số lĩnh vực” - Chương trình GDCD lớp 12.<br /> 2/ Đối tượng nghiên cứu:<br /> Ứng dụng giảng dạy ở học sinh các lớp 12A1, 12A15 trường THPT Trần<br /> Văn Bảy.<br /> 3/ Mục đích nghiên cứu:<br /> Ứng dụng phương pháp “Gắn nội dung giảng dạy vào thực tiễn và kết hợp<br /> giáo dục tư tưởng qua bộ môn” nhằm:<br /> - phát huy thái độ chủ động, tích cực, sáng tạo trong học tập; giúp các em<br /> luôn nhận định kiến thức không phải là cái có sẵn và không thể chủ động tìm đến<br /> người học, muốn có được kiến thức, tri thức người học phải trải qua quá trình tìm<br /> hiểu, đầu tư và phải biết vượt khó trong mọi hoàn cảnh.<br /> - Khi tìm đến kiến thức môn GDCD, người học phải có niềm tin đối với chủ<br /> trương, đường lối của Đảng; chính sách, pháp luật của Nhà nước. Cùng với việc<br /> biết và hiểu về quyền lợi, nghĩa vụ của công dân trong sự nghiệp bảo vệ, xây dựng<br /> đất nước trong mọi thời đại; là động lực để người học phát huy mạnh mẽ các ưu<br /> điểm, khắc phục các hạn chế trong học tập, lao động, hoàn thiện bản thân.<br /> - Nâng cao phẩm chất đạo đức, nhân cách, tác phong cho học sinh và hiệu<br /> quả giáo dục của môn học.<br /> - Giúp học sinh hiểu sâu sắc hơn về những vấn đề thực tiễn sau đó hoàn<br /> thiện phẩm chất đạo đức cá nhân, hiểu bài và hứng thú học tập hơn.<br /> - Có biện pháp rèn luyện để trở thành người có phẩm chất đạo đức tốt, xác<br /> định được nghĩa vụ và mục tiêu học tập.<br /> <br /> -3-<br /> <br /> 4/ Tính mới mẻ (cấp thiết) của đề tài:<br /> Qua tìm hiểu thực tế cho thấy rằng hiện nay tình trạng đạo đức học sinh ở<br /> các trường nói chung và học sinh ở trường THPT Trần Văn Bảy đã có chiều hướng<br /> đi xuống, điều này đã ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng giáo dục của nước ta.<br /> Vì vậy việc “Gắn nội dung giảng dạy vào thực tiễn và kết hợp giáo dục tư tưởng<br /> qua bộ môn” sẽ giúp các em hiểu được tình hình thực tiễn điều gì là đúng, điều gì<br /> là sai, để từ đó bản thân có suy nghĩ, thái độ và hành vi đúng đúng đắn sao cho phù<br /> hợp chuẩn mực đạo đức mà xã hội công nhận.<br /> PHẦN NỘI DUNG<br /> I. CƠ SỞ LÍ LUẬN:<br /> Hiện nay, đất nước đã trải qua chặng đầu tiên của tiến trình hội nhập quốc tế<br /> với nhiều cam go vất vả và đã đạt được những thành tựu nhất định trong một số<br /> lĩnh vực. Quá trình giao lưu kinh tế, văn hóa, khoa học kĩ thuật đã đặt nước ta trước<br /> những vận hội mới và thử thách mới, đó là để đưa đất nước đạt đến những yêu cầu<br /> phát triển toàn diện, chúng ta phải có những con người phẩm chất đạo đức, có trình<br /> độ, năng lực, trí tuệ để thực hiện thành công quá trình hội nhập. Để thực hiện được<br /> điều đó thì cần phải có sự đóng góp của tất cả các ngành nghề trong xã hội và<br /> ngành Giáo dục luôn giữ vị trí hàng đầu trong việc đào tạo con người xã hội chủ<br /> nghĩa vừa hồng vừa chuyên.<br /> Đối với học sinh phổ thông việc “ Gắn nội dung giảng dạy vào thực tiễn và kết<br /> hợp giáo dục tư tưởng qua bộ môn” được thực hiện nhằm giáo dục cho học sinh<br /> đạo đức, lối sống, rèn luyện hành vi tích cực và phù hợp mà không bị dư luận xã<br /> hội phê phán. Xuất phát từ tầm quan trọng này, bản thân tôi từ lâu đã thực hiện đề<br /> tài và mang lại hiệu quả đáng kể.<br /> II.THỰC TRẠNG TRƯỚC KHI THỰC HIỆN ĐỀ TÀI<br /> <br /> -4-<br /> <br /> Nhà trường phổ thông xã hội chủ nghĩa đào tạo những con người phát triển<br /> toàn diện; có ý thức và đạo đức xã hội chủ nghĩa, có học vấn phổ thông vững chắc,<br /> có những hiểu biết về kỹ thuật phổ thông và được trang bị để đi vào nghề nghiệp<br /> một cách có ý thức, có sức khỏe, có óc thẩm mỹ. Môn GDCD trong trường phổ<br /> thông cũng như tất cả các môn học khác là cung cấp kiến thức cho học sinh, hơn<br /> thế nữa môn GDCD còn góp phần giáo dục đạo đức, lối sống, giúp hoàn thiện nhân<br /> cách cho học sinh. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nhắc nhở:<br /> “ Có tài mà không có đức là người vô dụng<br /> Có đức mà không có tài làm việc gì cũng khó”<br /> Thế nhưng thực tế môn GDCD chưa được đánh giá đúng vai trò, vị trí của nó, bị<br /> xem nhẹ từ nhiều phía.<br /> 1.Thuận lợi:<br /> - Học sinh trường THPT Trần Văn Bảy đa số đều cư trú trong khu vực phạm<br /> vi huyện Thạnh Trị, điều kiện rất thuận lợi cho việc học tập. Đối với những em có<br /> ý thức kỷ luật cao, có ý chí phấn đấu vươn lên nên thành tích học tập luôn đạt được<br /> như ý muốn.<br /> - Việc chủ động tiếp nhận các thông tin đa chiều của học sinh hiện nay rất tốt<br /> nên cũng phần nào thuận lợi cho giáo viên khi đề cập những tình huống thực tế<br /> ngoài xã hội...<br /> 2. Khó khăn<br /> - Bên cạnh đó còn khá nhiều học sinh xem môn GDCD là môn phụ, không<br /> cần thiết. Vì thế giáo viên giảng dạy môn GDCD luôn gặp phải thái độ lơ là trong<br /> học tập của học sinh. Nhất là học sinh khối 12 các em chỉ quan tâm đến các kỳ thi<br /> tốt nghiệp THPT hay thi đầu vào đại học, việc học môn GDCD như thế nào là phụ<br /> thuộc rất lớn ở học sinh. Trong khi đó nội dung chương trình GDCD 12 gắn liền<br /> với kiến thức pháp luật và cuộc sống. Ở độ tuổi sắp trưởng thành, bước vào cuộc<br /> sống mới, các em cần phải biết mình được hưởng gì, được làm gì, phải làm gì và<br /> <br /> -5-<br /> <br /> không được làm gì. Đó là những quyền lợi, nghĩa vụ mà trách nhiệm mỗi công dân<br /> phải biết và thực hiện đúng khi được sống trong một chế độ xã hội mọi quyền lợi<br /> đều của dân, do dân và vì dân. Các em học môn GDCD rất qua lo, sơ sài nhưng yêu<br /> cầu điểm số rất cao.<br /> - Kết quả của xu thế hội nhập phát triển đã đáp ứng rất nhiều lợi ích chính<br /> đáng cho những ai sống tốt, sống đẹp. Tuy nhiên những cách sinh hoạt, những hoạt<br /> động vui chơi, giải trí không lành mạnh đã lôi kéo số ít học sinh chạy theo tư tưởng<br /> sống ỷ lại, chủ quan, thích hưởng thụ, lười lao động, bỏ bê việc học tập. Việc giáo<br /> dục tư tưởng cho học sinh đã khó lại càng khó hơn.<br /> - Không chỉ dừng lại ở vấn đề học sinh không muốn học hoặc học không<br /> nghiêm túc ở môn GDCD mà ngay cả gia đình và xã hội, luôn có cách nhìn phân<br /> biệt đối với môn học này. Thực tế trước mắt môn GDCD không góp phần quyết<br /> định kết quả tốt nghiệp, kết quả tuyển sinh vào các ngành nghề, về lâu dài xã hội<br /> cũng rất cần những người có đức, có tài, gia đình cũng rất cần những người con<br /> ngoan và chắc rằng một xã hội phát triển bền vững cần phải hạn chế những hành vi<br /> sai trái xảy ra. Việc dạy và học môn GDCD thật sự chưa nhận được sự quan tâm<br /> của gia đình và xã hội .<br /> Từ những thực tế trên đã làm cho giáo viên môn GDCD gặp không ít khó<br /> khăn trong công tác giảng dạy cho nên việc lựa chọn phương pháp dạy học hợp lí,<br /> tạo nên sự hứng thú, phát huy tính tích cực của học sinh không phải là chuyện đơn<br /> giản. Đồng hành cùng những người thực hiện giảng dạy môn GDCD rất mong<br /> trong thời gian sắp tới, từ nhiều phía sẽ có cách nhìn thực tế và công bằng hơn giữa<br /> các môn học. Để giáo viên dạy môn GDCD có điều kiện phấn đấu và hoàn thành<br /> tốt nhiệm vụ của mình.<br /> III. CÁC GIẢI PHÁP CẦN THỰC HIỆN:<br /> Thứ nhất, giáo viên phải xác định rõ bài học có những yêu cầu gì, yêu cầu nào<br /> là trọng tâm, xác định những nội dung cần truyền đạt, nội dung nào phù hợp với<br /> phương pháp nào, từ đó mới xác định và xây dựng nội dung vận dụng cho hợp lí.<br /> <br />