Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Biện pháp giúp trẻ 25-36 tháng tuổi hứng thú tham gia hoạt động tạo hình trong trường mầm non

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:17

Thêm vào BST

Báo xấu

4
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến "Biện pháp giúp trẻ 25-36 tháng tuổi hứng thú tham gia hoạt động tạo hình trong trường mầm non" được hoàn thành với mục tiêu nhằm giúp giáo viên có những phương pháp ,biện pháp cải tiến, sáng tạo để giúp trẻ làm quen với hoạt động tạo hình một cách gần gũi, thiết thực và dễ dàng nhất; Giúp trẻ phát triển năng khiếu thẩm mỹ và tạo điều kiện để phát triển toàn diện về nhân cách cho trẻ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Biện pháp giúp trẻ 25-36 tháng tuổi hứng thú tham gia hoạt động tạo hình trong trường mầm non

PHẦN I – ĐẶT VẤN ĐỀ Tên đề tài: “Biện pháp giúp trẻ 25-36 tháng tuổi hứng thú tham gia hoạt động tạo hình trong trường mầm non” I. Lý do chọn đề tài Hoạt động tạo hình là loại hình nghệ thuật gắn bó với con người và trở thành nhu cầu không thể thiếu. Hoạt động tạo hình phản ánh cuộc sống con người bằng những hình ảnh, màu sắc, phản ánh niềm vui, nỗi buồn, khát vọng, ước mơ của con người. Đối với trẻ mầm non, hoạt động tạo hình có vai trò vô cùng quan trọng, đó là phương tiện giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh, phát triển ngôn ngữ, quan hệ giao tiếp, trao đổi tình cảm và giúp trẻ có một thế giới kỳ diệu đầy cảm xúc. Thông qua hoạt động tạo hình giúp trẻ phát triển các chức năng tâm lí như khả năng tri giác các sự vật hiện tượng xung quanh, từ đó buộc trẻ phải tư duy và quá trình đó làm phát triển óc tưởng tượng sáng tạo, ham muốn tạo ra cái đẹp. Trẻ mầm non dễ xúc cảm, ngây thơ trong sáng nên rất dễ tiếp xúc với thế giới muôn màu sắc, và đó chính là điều kiện cho trẻ phát triển toàn diện: Thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm quan hệ xã hội và thẩm mĩ,… Đặc biệt hơn đối với trẻ 25-36 tháng, trẻ dễ bị cuốn hút trước cảnh vật có nhiều màu sắc, hay một bông hoa đẹp, bức tranh sinh động, đồ chơi ngộ nghĩnh… Với đặc điểm như vậy nên năng khiếu nghệ thuật thường được nảy sinh ngay từ tuổi ấu thơ. Nhưng cũng với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ lứa tuổi 25 -36 tháng, trẻ chưa nhận biết đúng màu sắc, trẻ chưa có kĩ năng cầm bút di màu, tô màu, chấm màu, dán …hay khả năng cảm thụ cái đẹp, ý tưởng tạo ra cái đẹp và yêu cái đẹp. Với sự hướng dẫn của người lớn, đứa trẻ dần hình thành và hoàn thiện các kỹ năng tạo hình của mình. Ngoài môi trường gia đình thì trường mầm non chính là môi trường có điều kiện, cơ hội lớn để tổ chức tốt hoạt động tạo hình cho trẻ. Ở trường mầm non, hoạt động tạo hình được tổ chức thông qua các hoạt động hằng ngày, dưới sự hướng dẫn của cô giáo, trẻ dần hình thành các kỹ năng tạo hình như: Phân biệt màu sắc, hình dạng, lắp ghép, cách ngồi, cách cầm bút, cách sử dụng đất, cách tô màu, cách xoay tròn, ấn bẹt... các kỹ năng tạo hình mà cô giáo hình thành cho trẻ sẽ là những kinh nghiệm hoàn thiện khả năng hoạt động thực tiễn của trẻ, nhưng phải phù hợp với đặc điểm lứa tuổi và đặc điểm cá nhân của trẻ, đảm bảo tính vừa sức, nhưng vẫn giúp trẻ hứng thú tham gia hoạt động, phát huy tối đa khả năng hoạt động tạo hình ở trẻ. Do đó, việc tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ lứa tuổi 25 – 36 tháng ở trường mầm non là rất cần thiết. Chính vì những yếu tố đó tôi đã mạnh dạn chọn đề tài “Một số biện
pháp giúp trẻ 25-36 tháng tuổi hứng thú tham gia hoạt động tạo hình trong trường mầm non” làm đề tài viết sáng kiến kinh nghiệm. II. Đối tượng, phạm vi và thời gian nghiên cứu 1. Đối tượng nghiên cứu: Trẻ 25 -36 tháng tuổi. 2. Phạm vi nghiên cứu: Lớp nhà trẻ D3. 3. Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 9 năm 2022 đến tháng 4 năm 2023. III. Mục đích nghiên cứu Giúp giáo viên có những phương pháp ,biện pháp cải tiến, sáng tạo để giúp trẻ làm quen với hoạt động tạo hình một cách gần gũi, thiết thực và dễ dàng nhất. Giúp trẻ phát triển năng khiếu thẩm mỹ và tạo điều kiện để phát triển toàn diện về nhân cách cho trẻ, Giúp trẻ hứng thú hơn và có kỹ năng hơn trong hoạt động tạo hình. PHẦN II - GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. Cơ sở khoa học 1. Cơ sở lý luận: Hoạt động tạo hình là một dạng hoạt động nghệ thuật nhằm giúp trẻ nhận biết và phản ánh thế giới xung quanh thông qua những hình tượng nghệ thuật nhưng chỉ dừng lại ở mức độ nhằm thỏa mãn nhu cầu, ý thích và phù hợp với khả năng của trẻ. Hoạt động này là một dạng hoạt động có sản phẩm đặc trưng của trẻ mầm non. Xuất phát từ đặc điểm tâm sinh lý của trẻ 25-36 tháng tuổi, thì tạo hình với trẻ 25-36 tháng tuổi giai đoạn đầu đơn giản chỉ là những đường nét lộn xộn, không có ý nghĩa, trẻ di màu còn lệch ra ngoài nhiều vì bàn tay của trẻ còn chưa thể đi theo hướng mà trẻ muốn do sự vận động của bàn tay, ngón tay còn vụng về, chưa phát triển. Về màu sắc trẻ thường ít quan tâm tới màu sắc và thường vẽ bằng bất kỳ loại bút màu nào mà trẻ tình cờ cầm được. Về khả năng liên tưởng, liên hệ giữa các dấu hiệu của đối tượng được tri giác với các hình vẽ được thể hiện ra trên giấy bằng các nét, các hình, hay bằng màu sắc mà trẻ sử dụng. Dần dần, về cuối năm trẻ có khả năng thể hiện tưởng tượng tái tạo, biểu cảm bằng cách sử dụng một số chấm, vạch, đường nét khác nhau bổ sung vào các hình do người lớn vẽ hoặc hình vẽ do trẻ tình cờ tạo nên trước đó. Ví dụ: “Vẽ mưa rơi”, “Vẽ tia nắng”, “Vẽ đường đi” “Dòng nước chảy” ....làm cho các nét vẽ hoàn thiện hơn, hình tượng trọn vẹn hơn. Trẻ có thể điều khiển tay- mắt để xé, dán, nặn, chắp ghép theo ý của mình. 2. Cơ sở thực tiễn
Trường mầm non nơi tôi công tác là trường mầm non đạt chuẩn Quốc gia đạt nhiều thành tích xuất sắc, chất lượng giáo dục không ngừng được nâng cao. Trong các nội dung giáo dục cho trẻ mầm non thì nội dung giáo dục tình cảm xã hội và thẩm mỹ thông qua hoạt động tạo hình là nhiệm vụ quan trọng nên được nhà trường quan tâm và chú trọng hơn. Năm học 2022-2023 tôi được Ban giám hiệu phân công nhóm lớp 25-36 tháng D3 với 20 trẻ. Dựa vào tình hình thực tế khi dạy trẻ trên lớp tôi thấy trẻ lớp tôi đa số trẻ còn nhỏ, còn chưa bạo dạn, khả năng tập trung chưa cao, không thực sự hứng thú trong giờ hoạt động tạo hình, chưa tham gia hoạt động một cách tích cực, kỹ năng tạo hình của trẻ còn nhiều hạn chế, sản phẩm tạo hình còn chưa hoàn thiện. Từ thực tế trên tôi thấy rất băn khoăn làm thế nào để cho trẻ lớp tôi bạo dạn, tự tin, khả năng tập trung, kiên trì hơn trong hoạt động tạo hình. Vì vậy tôi luôn xác định rõ trọng tâm của việc tạo hứng thú cho trẻ khi hoạt động tạo hình là rất quan trọng và cần thiết. Là giáo viên trực tiếp thực hiện nhiệm vụ chăm sóc - giáo dục trẻ, bản thân tôi luôn ý thức cao, phải thực hiện yêu cầu giáo dục theo quy định của ngành và sự chỉ đạo của nhà trường, quan tâm đến sự phát triển toàn diện cho trẻ, qua đó tôi đã chú trọng đến việc giúp trẻ hứng thú tham gia hoạt động tạo hình. 3. Khảo sát thực trạng 3.1. Thuận lợi - Lớp nằm tại khu mới của trường nên cơ sở vật chất được sắm tương đối đầy đủ phục vụ tốt cho hoạt động của trẻ . - Được sự quan tâm giúp đỡ của ban giám hiệu về mọi mặt. - Là giáo viên có nhiều nhiệt huyết, yêu nghề, mến trẻ, có tinh thần trách nhiệm cao. - Các cháu khỏe mạnh, ngoan ngoãn. 3.2. Khó khăn - Một số đồ dùng hiện đại phục vụ hoạt động tạo hình còn thiếu. - 100% trẻ mới đi lớp, trẻ còn nhút nhát, chưa tự tin, đi lớp chưa chuyên cần. - Đa số phụ huynh chưa hiểu được tầm quan trọng của giáo dục thẩm mỹ trong cuộc sống của trẻ nên chưa dành nhiều thời gian quan tâm phối hợp cùng cô. - Nhận thức của các bậc phụ huynh còn chưa cao cho là lứa tuổi nhà trẻ việc học tập chưa quan trọng. 3.3. Số liệu điều tra trước khi thực hiện Để đề ra được các biện pháp tạo hứng thú cho trẻ 25-36 tháng tuổi trong hoạt động tạo hình có hiệu quả, ngay từ đầu năm học mới tôi đã đánh giá phân
loại khả năng tạo hình trong lớp tôi phụ trách để từ đó có những giải pháp trong giảng dạy tốt hơn. Bảng khảo sát đầu năm với số trẻ là 20 trẻ. S Kết quả Số T Trẻ đạt Tỉ lệ Trẻ chưa Tỉ lệ % ND đánh giá trẻ T % đạt Trẻ hứng thú tham gia 1 hoạt động tạo hình 20 3 15% 17 85% 2 Trẻ có kỹ năng tạo hình 20 1 5% 19 95% Trẻ tạo được sản phẩm 3 20 0 0% 20 100% tạo hình Qua bảng khảo sát có thể thấy tỷ lệ % trẻ đạt được các tiêu chí trên là rất thấp. Là một giáo viên luôn tâm huyết với nghề, với mong muốn kích thích sự hứng thú của trẻ trong hoạt động tạo hình và phát huy từ những thuận lợi sẵn có, khắc phục một số khó khăn còn tồn tại. Tôi đã đưa ra một số biện pháp sau: II. Biện pháp thực hiện 1. Biện pháp 1: Tự bồi dưỡng nâng cao chuyên môn và xây dựng kế hoạch thực hiện các hoạt động tạo hình. 1.1. Tự bồi dưỡng nâng cao chuyên môn Để nâng cao chất lượng khi thực hiện chương trình GDMN nói chung và tổ chức tốt hoạt động tạo hình cho trẻ nói riêng, tôi đã không ngừng học tập tự bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho bản thân qua các hoạt động sau: Tự nghiên cứu tài liệu qua sách vở, các phương tiện thông tin, báo,đài , tivi, tạp chí giáo dục mầm non (hay tại trang violet, kinhnghiemdayhoc.net. Pinterest,….); Tiếp thu các lớp tập huấn ứng dụng các phương pháp tiến tiến tại trường mầm non 20/10; xây dựng môi trường học tập lấy trẻ làm trung tâm, nghiên cứu qua ngân hàng hình ảnh, nguồn tin tại trang Pinterest cài đặt sẵn trên điện thoại để bồi dưỡng chuyên môn; Thảo luận chuyên môn qua sinh hoạt tổ, học tập bạn bè, đồng nghiệp…( Hình ảnh 1) Tham gia đầy đủ các buổi chuyên đề do sở, phòng, trường tổ chức, các khóa học ứng dụng công nghệ thông tin, thiết kế các video, hình ảnh, âm thanh để xây dựng tư liệu các hoạt động tạo hình cho trẻ.( Hình ảnh 2) Với việc học hỏi và tự bồi dưỡng kiến thức của bản thân như vậy đã giúp tôi tự tin hơn trong quá trình dạy trẻ, cung cấp cho trẻ nhiều kiến thức hơn và có thêm nhiều phương pháp mới thu hút trẻ vào các hoạt động hơn. 1.2. Xây dựng kế hoạch thực hiện các hoạt động tạo hình:
Chất lượng của giờ hoạt động tạo hình, trẻ có hứng thú hoạt động để tạo ra sản phẩm hay không. Phụ thuộc vào sự chuẩn bị cho trẻ về vốn hiểu biết, biểu tượng, xúc cảm, tình cảm, đồng thời phụ thuộc lớn vào sự chuẩn bị về kỹ năng tạo hình cho trẻ. Nhưng trẻ 25-36 tháng tuổi kỹ năng hoạt động tạo hình còn chưa hoàn thiện, do sự tập trung chú ý chưa cao, các cơ tay còn yếu, chưa được tiếp xúc chuẩn các kỹ năng tạo hình... Ngay từ đầu năm học tôi đã căn cứ vào phiên chế, ngân hàng nội dung của khối và nghiên cứu các tài liệu hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non; Nghiên cứu đặc điểm tâm - sinh lý, khả năng hoạt động của trẻ để khai thác xem “ Trẻ muốn gì?”, “Trẻ thích gì?”, “Trẻ có thể làm được gì?”... Sau khi thu thập đủ các nội dung của hoạt động tạo hình, tôi tiến hành lựa chọn các nội dung tạo hình sao cho phù hợp với độ tuổi của trẻ, tiến hành sắp xếp theo hệ thống để có thể dễ dàng sử dụng trong việc tổ chức giáo dục theo hướng tích hợp. Vừa nhằm bồi dưỡng cho trẻ khả năng chuyên biệt của hoạt động tạo hình, vừa phối hợp thực hiện các nhiệm vụ của các lĩnh vực giáo dục khác trong toàn bộ chương trình chăm sóc- giáo dục trẻ. Ngoài ra, nội dung tạo hình cần phong phú thống nhất giữa các hoạt động tạo hình như: Vẽ - nặn - xếp dán - chắp ghép... Với trẻ 25-36 tháng các kỹ năng mà tôi hướng tới để truyền đạt và rèn luyện trẻ là các kỹ năng: Cầm bút tô màu, nặn, xé, xếp hình. Tôi tiến hành xây dựng và đưa các kỹ năng vào từng tháng cho phù hợp đi từ dễ đến khó dần lên với từng chủ đề sự kiện để rèn trẻ . Dưới đây là bảng lồng ghép các kỹ năng tạo hình vào từng tháng của hoạt động tạo hình: Thời Hoạt động Kỹ năng thực hiện gian - Di màu tự do - Làm quen với bút màu; Ôn luyện cách sử dụng bút, giấy; Tập vẽ nhiều hình trên mặt giấy; - Chơi với đất nặn Tập làm quen với kỹ năng ban đầu của hoạt động nặn: Tập bóp đất, bứt, véo, không vứt Tháng đất lung tung, bôi bẩn ra quần áo, lau tay 9 vào khăn. - Chơi với các hình - Phát triển các thao tác hoạt động với đồ vật, Tạo hứng thú cho trẻ với các thao tác tạo hình như: Lắp đặt, xếp cạnh nhau, chồng lên nhau,... Tháng - Tô màu quả bóng Rèn luyện sự cảm nhận màu sắc, kỹ năng tô
10 màu đỏ màu. - Dán quả bóng màu - Rèn luyện kỹ năng xếp - dán cho trẻ; Phát đỏ triển tư duy trừu tượng, tưởng tượng để hình - Dán các giác quan dung ra hình ảnh trọn vẹn. - Nặn quả bóng Cung cấp kỹ năng nặn đơn giản: Làm mềm đất, xoay tròn. - Dán áo hoa tặng mẹ - Rèn kỹ năng xếp - dán, tập sắp xếp bố cục - Nặn bánh tặng bà - Cung cấp thêm kỹ thuật nặn đơn giản: Ấn Tháng dẹt 11 - Chấm màu bằng -Trẻ tập làm quen với chất liệu màu khác: ngón tay Màu nước; Trẻ phối hợp được tay - mắt. - Chấm màu cánh hoa Nâng cao khả năng sắp xếp bố cục trên một mặt phẳng( chấm đều màu khắp nhụy hoa, không chồng lên nhau) - Xếp hàng rào vườn - Hình thành biểu tượng về hàng rào vườn Tháng hoa hoa và tập thể hiện sự hiểu biết đó; Rèn kỹ 12 năng xếp cạnh. - Tô màu tranh hoa - Nâng cao kỹ năng tô màu cho trẻ, rèn trẻ tô hồng đều màu, kín hình. - Dán quả và lá theo - Củng cố hiểu biết cho trẻ về màu sắc; màu Củng cố kỹ năng xếp - dán . - Dán cành, lá - Nâng cao khả năng phối hợp giữa mắt - tay; Nâng cao khả năng xếp - dán - Nặn cây nấm - Củng cố kỹ năng nặn như: Xoay tròn, ấn Tháng dẹt; Cung cấp kỹ năng: Lăn dọc, đặt khối nọ 1 lên khối kia. - Tô màu lá cây - Nâng cao kỹ năng tô màu cho trẻ, rèn trẻ tô đều màu, kín hình. - Tô màu con cá to - - Tập tri giác 2 đối tượng; Phân biệt to -nhỏ; nhỏ Củng cố màu sắc. - Xếp chuồng thú - Củng cố kỹ năng xếp cạnh; Nâng cao trí Tháng tưởng tượng của trẻ. 2 - Nặn thức ăn cho con - Rèn trẻ kỹ năng: Bóp đất; Cung cấp kỹ vật năng: Chia đất (véo ra thành viên nhỏ), nắm, viên, lăn thành viên tròn nhỏ. Tháng - Tô màu con vật - Nâng cao kỹ năng tô màu: Tô đều màu, kín 3 hình, không chờm ra ngoài.
- Nặn con Lật Đật - Nâng cao các kỹ năng nặn: Xoay tròn, chồng khối nọ lên khối kia. - Dán tai con Thỏ - Nâng cao kỹ năng xếp - dán của trẻ; Phát triển tư duy trừu tượng, tưởng tượng để hình dung ra hình ảnh trọn vẹn. - Dán ô tô bằng các - Củng cố hiểu biết cho trẻ về hình, nâng hình cao kỹ năng xếp - dán ở trẻ. - Tô màu các phương - Nâng cao kỹ năng tô màu cho trẻ, khuyến tiện giao thông khích trẻ sử dụng 1-2 màu sắc khác nhau để Tháng tô 1 bức tranh. 4 - Xếp đoàn tàu - Củng cố phát triển hiểu biết về sự vật, cách thể hiện lại sự vật đó; Rèn kỹ năng xếp nối đuôi nhau. - Nặn bánh xe đạp, xe - Nâng cao các kỹ năng nặn cho trẻ: Chia máy đất, lăn dọc. - Xé và dán mưa - Trẻ tập làm quen với kỹ năng xé dải, nâng - Xé và dán tia nắng cao kỹ năng xếp - dán mặt trời Tháng - Nặn phao bơi - Nâng cao cho trẻ các kỹ năng nặn: Chia 5 đất, lăn dọc. - Tô màu bầu trời - Nâng cao kỹ năng tô màu: Đều, kín hình; nắng, bãi biển. Trẻ phân biệt, sử dụng kết hợp 2 màu sắc. Với việc xây dựng bảng kế hoạch các kỹ năng tạo hình, tôi thấy việc cung cấp các kỹ năng tạo hình cho trẻ trở lên dễ dàng hơn. Bảng kế hoạch giúp tôi truyền đạt các kiến thức, kỹ năng tạo hình cho trẻ mà không bị bỏ sót. Từ đó trẻ lĩnh hội đầy đủ các kỹ năng tạo hình cần có của lứa tuổi, trẻ tự tin, hứng thú tham gia hoạt động tạo hình để tạo ra sản phẩm. 2 . Biện pháp 2 : Xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm Môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm có vai trò hết sức quan trọng trong việc tạo nên sự thành công trong công tác chăm sóc - giáo dục trẻ. Môi trường giáo dục phù hợp góp phần thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt động của trẻ. Trẻ hứng thú thể hiện nhu cầu, các kỹ năng, thế mạnh cũng như hiểu biết của mình. Nhận thức rõ tầm quan trọng của việc “xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” ngay từ đầu năm học tôi đã căn cứ vào điều kiện thực tế của lớp, khả năng của trẻ và tâm sinh lý của độ tuổi để xây dựng các góc hoạt động cho phù hợp. Các góc hoạt động được bố trí hợp lý theo nguyên tắc tĩnh- động, không gian các góc chơi thoáng, màu sắc trang nhã tạo không gian thân
thiện và kích thích trẻ hoạt động. Các góc chơi được thay đổi phù hợp theo kế hoạch giáo dục và mục tiêu mà giáo viên hướng tới trẻ. Mỗi góc hoạt động trong lớp đều được tôi chuẩn bị học liệu, đồ dùng đồ chơi đa dạng, phong phú. Tôi chú trọng đưa các nguyên vật liệu thiên nhiên, nguyên vật liệu tái sử dụng như: Lõi giấy, chai, lọ, lá khô, rơm, len.... Để kích thích các giác quan và phát triển trí tưởng tượng thẩm mỹ cuả trẻ. Các góc hoạt động đều có không gian riêng, tôi tận dụng luôn giá đồ chơi để làm ranh giới riêng cho từng góc chơi. Mỗi góc chơi tôi trang trí, tạo môi trường nghệ thuật để gây cảm xúc, gây ấn tượng cho trẻ về nghệ thuật tạo hình.( Hình ảnh 3) + Góc “Bé chơi với hình và màu”: Tôi tạo không gian mở cho trẻ được sáng tạo theo ý thích của mình. VD: Để trẻ chơi kẹp đúng màu. Tôi đã dùng bìa cattông cắt hình tròn sau đó bọc, chia các màu xanh,đỏ, vàng trên hình tròn rồi cho trẻ dùng kẹp gỗ kẹp đúng màu trên hình tròn. Ngoài ra tôi còn dùng lõi giấy vệ sinh bọc màu xanh, đỏ, vàng. Tôi phết màu xanh, đỏ ,vàng vào que kem sau đó gắn hoa các màu lên que kem ….cho trẻ chơi cắm hoa đúng màu. Ở mỗi chủ đề tôi lại thay đổi làm nhiều đồ dùng mới chính vì vậy trẻ lớp tôi vô cùng hứng thú các buổi chơi sẽ không bị nhàm chán.( Hình ảnh 4) Để gây hứng thú cho trẻ trong góc tạo hình thì tuỳ theo từng chủ đề tiến hành mà tôi có thể chuẩn bị mảng cung cấp kiến thức, các nguyên vật liệu phù hợp và phong phú về chủng loại như: Giấy màu, tranh ảnh cũ, báo, tạp chí, sáp màu, màu nước, đất nặn, vải vụn, len sợi, rơm rạ, lá cây, cỏ, hạt dưa, vỏ trứng… Nguyên vật liệu ở góc tôi luôn để ở trạng thái mở giúp trẻ dễ lấy để sử dụng khi vào hoạt động. Ngoài ra ở góc này tôi cũng tận dụng luôn sản phẩm của trẻ để trang trí góc, tạo cho trẻ sự hứng thú khi hoạt động, có ý thức ngắm nhìn, gìn giữ, có động lực tạo ra sản phẩm của riêng mình.( Hình ảnh 5) Bên cạnh đó tôi cũng chuẩn bị một bức tranh hay một sản phẩm tạo hình mà tôi đã cung cấp hoặc sắp cung cấp trên hoạt động chung để làm mảng cung cấp kiến thức cho trẻ thu hút sự chú ý của trẻ trong các giờ đón và trả trẻ, giờ hoạt động góc, kết hợp với lời gợi ý trẻ vào góc chơi. Từ đó trẻ được củng cố và làm quen kiến thức một cách tự nhiên, giúp trẻ tăng thêm vốn kiến thức, kỹ năng trong giờ hoạt động chung. Ví dụ: Tôi tổ chức hoạt động tạo hình: Trang trí cây Tôi chuẩn bị 2 bức tranh cây và trò chuyện cùng trẻ làm thế nào để trang trí cho cây thật đẹp, tôi đưa ra nguyên liệu mở để trẻ lựa chọn: Chùm bông tăm, bút sáp màu, và chấm màu bằng ngón tay. Tôi cho trẻ lựa chọn và tự đi lấy nguyên vật
liệu để làm, trẻ rất hứng thú tham gia và tạo ra sản phẩm theo ý thích và sự lựa chọn cách làm của riêng mình để tạo ra bức tranh cây thật đẹp. Góc “Gia đình bé”: Ở góc chơi này tôi trang trí gần gũi, tạo cho trẻ một không khí gia đình. Ở góc chơi này trẻ có thể hóa thân thành những người mà mình thích như: Bố, mẹ, chị, anh..... Vì vậy trên mảng tường tôi trang trí rất nhiều hình ảnh về gia đình của con, các hình ảnh gia đình hạnh phúc, hình ảnh mẹ bế bé, cho bé ăn, tắm cho bé..... ở giá góc tôi bày rất nhiều dụng cụ nấu ăn, các loại hoa quả, các món ăn... Những đồ dùng đồ chơi gần gũi hàng ngày giúp trẻ thao tác dễ dàng và tạo hứng thú khi chơi. (Hình ảnh 6) Riêng với hoạt động tạo hình, muốn trẻ hoạt động tốt, hứng thú hoạt động thì sự chuẩn bị về điều kiện vật chất cho trẻ hoạt động là rất quan trọng. Tùy theo mục đích, yêu cầu của hoạt động mà tôi chuẩn bị môi trường, không gian hoạt động của trẻ theo nhiều cách khác nhau. Sự bài trí, sắp xếp, các đồ dùng , dụng cụ, nguyên vật liệu tạo hình cũng cần được lựa chọn cho phù hợp với tính chất của từng loại hình nghệ thuật (vẽ, nặn, xếp - dán hay chắp ghép) Ví dụ: + Chuẩn bị về điều kiện vật chất cho hoạt động tô màu: Không gian hoạt động cần rộng rãi, yên tĩnh, nơi trưng bày mẫu phải có đủ ánh sáng, khoảng không phù hợp với khả năng quan sát của mọi trẻ trong lớp; Bút sáp màu (2-3 màu), bàn ghế cho trẻ ngồi thoải mái; Nơi trưng bày sản phẩm của trẻ đảm bảo trẻ có thể ngắm nhìn sản phẩm của mình và của bạn.( Hình ảnh 7 ) Chuẩn bị cho tiết nặn kẹo: Tôi chuẩn bị bảng lót, khăn lau tay, đất nặn, khay để đất, đĩa cho trẻ trưng bày sản phẩm, không gian cho trẻ hoạt động, nơi trưng bày sản phẩm của trẻ và mẫu của cô, bàn thấp.( Hình ảnh 8 ) Chuẩn bị cho tiết xếp - dán quả và lá theo màu: Không gian trưng bày mẫu của cô, trưng bày sản phẩm của trẻ, keo, hồ dán, quả, lá (bằng giấy theo màu xanh, vàng), khăn ẩm lau tay, đĩa đựng hồ dán, tăm bông, bàn thấp cho trẻ hoạt động. Với việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, tạo điều kiện đầy đủ về cơ sở vật chất. Đồ dùng học liệu luôn được chuẩn bị đầy đủ, bài trí, sắp xếp mở cho trẻ dễ lấy để hoạt động . Từ đó trẻ hoạt động tạo hình một cách tự giác, chủ động, theo cảm xúc. Trẻ lớp tôi đã mạnh dạn, tự tin, hứng thú với hoạt động tạo hình hơn. 3.Biện pháp 3 : Đổi mới hình thức khi tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ Trẻ 25-36 tháng là độ tuổi trẻ rất tò mò, hứng thú với những điều mới lạ nhưng cũng dễ chán với những gì quen thuộc. Vì vậy để trẻ luôn hứng thú tham gia vào hoạt động tạo hình tôi đã thay đổi các hình thức dạy từ cách vào bài đến việc chọn đồ dùng hay lựa chọn các nội dung hoạt động mới sáng tạo.
* Gây hứng thú từ cách vào bài: Hiểu được tâm lý của trẻ trước khi vào hoạt động tôi sử dụng các bài hát, các câu đố, trò chơi, đóng kịch… Hay tạo tình huống bất ngờ để thu hút sự chú ý của trẻ Ví dụ: Hoạt động “Tô màu quả bóng màu đỏ” Thay vì đưa tranh mẫu trực tiếp tôi gây hứng thú cho trẻ bằng cách làm màn ảo thuật “chiếc túi kỳ diệu” : Từ một tờ giấy trắng với một vài thủ thuật nhỏ, tôi đã biến tờ giấy trắng thành một bức tranh tô màu quả bóng. Từ đó thu hút sự chú ý của trẻ quan sát tranh mẫu, đàm thoại tranh mẫu. (Hình ảnh 9 ) Hay hoạt động “ Nặn bánh tặng bà” trong chủ đề sự kiện “ Gia đình” Tôi đóng làm bà đến thăm lớp tặng hộp quà cho trẻ, sau đó tôi cho trẻ khám phá hộp quà, ở bên trong hộp quà có đĩa bánh. Sau khi gây được sự chú ý của trẻ với vật mẫu tôi bắt đầu tiến hành đàm thoại và giao nhiệm vụ cho trẻ thực hiện hoạt động. (Hình ảnh 10 ) Ví dụ: Hoạt động “ Xếp ô tô” tôi cho trẻ vận động lái ô tô kết hợp với bài hát “Em tập lái ô tô” đi chơi ra góc hoạt động với đồ vật quan sát ô tô mẫu. Làm trẻ chuyển từ hoạt động chơi sang hoạt động học có mục đích một cách nhẹ nhàng và hứng thú. Ngoài thay đổi cách vào hoạt động, tôi còn kết hợp cho trẻ hoạt động trên nền nhạc du dương, nhẹ nhàng để kích thích cảm hứng cho trẻ, kết hợp với thay đổi đội hình, tư thế ngồi hoạt động. Có những lúc tôi cho trẻ ngồi học ở ghế, có lúc tôi lại cho trẻ ngồi xúm xít bên cô, có khi tôi lại cho trẻ hoạt động ở các góc, hay trẻ được nằm, bò thoải mái trên nền xốp để hoạt động. * Lựa chọn các nội dung hoạt động tạo hình sáng tạo Như ngày trước các nội dung hoạt động tạo hình thường đơn giản chỉ là cho trẻ di màu, tô màu cầm bút vẽ nguệch ngoạc, nặn, xếp hình. Những nội dung hoạt động này lặp đi lặp lại sẽ khiến trẻ nhàm trán và không có hứng thú. Vì vậy tôi luôn tìm tòi các nội dung hoạt động tạo hình sáng tạo phù hợp với khả năng của trẻ. Tạo hình với trẻ 25-36 tháng không đơn giản chỉ là cầm bút màu tô và vẽ. Mà còn có thể là: Chấm màu, in màu, đồ, chắp ghép, thổi màu, vảy màu, lăn màu… Ví dụ: Ở chủ điểm “Cây và những bông hoa đẹp” Như bình thường trẻ sẽ tô màu bông hoa, tô màu lá hoa bằng bút sáp màu nhưng tôi sẽ thay đổi nội dung hoạt động để trẻ không nhàm chán bằng cách cho trẻ in bông hoa bằng củ cà rốt, củ cây rau, in bằng ngón tay, thìa sữa chua, tăm bông …(Hình ảnh 11)
Ví dụ: Ở chủ điểm “Những con vật đáng yêu”: Thay vì tổ chức hoạt động tạo hình tô màu con vật tôi sẽ lựa chọn 1 số nội dung hoạt động sáng tạo hơn như: Làm vòng cổ cho thú cưng, tạo con vật bằng len… * Lựa chọn đồ dùng tạo hình phù hợp sáng tạo Với mỗi 1 hoạt động tạo hình khác nhau tôi lại lựa chọn đồ dùng hoat động cho trẻ khác nhau. Đồ dùng hoạt động đảm bảo có tính thẩm mỹ, an toàn, phù hợp và sáng tạo theo nội dung hoạt động Ví dụ: Với hoạt động “In cánh bông hoa” Có rất nhiều đồ dùng sáng tạo để trẻ in màu bông hoa như: Tôi cho trẻ lấy ½ củ cà rốt thật sau đó in vào màu nước để tạo thành sản phẩm, hay tôi cho trẻ chấm màu bông hoa bằng tăm bông, có khi tôi dùng củ cây rau hoặc trẻ in bằng ngón tay…(Hình ảnh 12) Ví dụ: Đối với hoạt động “Tạo con vật bằng len” Tôi đã sử dụng các nguyên vật liệu: Vỏ chai nhựa, len các màu. Cho trẻ cuộn len vào chai nhựa khi trẻ thực hiện xong tôi giúp trẻ vẽ mắt, mũi, tai, miệng để hoàn thiện sản phẩm. * Sử dụng phương tiện hiện đại: Phương tiện, các công nghệ hiện đại luôn tạo cho chúng ta nhiều điều bất ngờ, mỗi một hoạt động kết hợp các phương tiện công nghệ hiện đại như: Loa, máy tính, máy chiếu, đèn ánh sáng…. Sẽ giúp cho hoạt động trở nên sôi nổi, quấn hút và không nhàm chán và hoạt động tạo hình cũng vậy. Ví dụ: Ở chủ điểm bản thân khi dạy trẻ “ tô màu áo” tôi cho trẻ quan sát để gây hứng thú bằng những chiếc áo nhiều màu sắc làm bằng meka trên đèn ánh sáng. Ví dụ: Khi cho trẻ thực hiện hoạt động “tô màu con cá” tôi sử dụng máy chiếu, tạo ra một đàn cá đang tung tăng bơi lội, tôi cho trẻ đi vòng quanh quan sát để gây hứng thú và dẫn dắt trẻ vào hoạt động. Từ cách quan sát đàn cá trên máy chiếu trẻ sẽ thấy đàn các một cách chân thực nhất từ đó có hứng thú hơn khi vào hoạt động. * Tạo cảm xúc cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi Xuất phát từ tâm lý của trẻ 25-36 tháng tuổi là trẻ nhỏ rất nhanh nhớ nhưng cũng mau quên, vì vậy tôi thường xuyên tạo cảm xúc thẩm mỹ tích cực qua các hoạt động trong ngày cho trẻ mọi lúc mọi nơi. Giờ đón - trả trẻ: Được tôi tận dụng để cho trẻ làm quen các bức tranh mẫu của cô, các sản phẩm đẹp của các anh chị để cùng trò chuyện với trẻ về các hình ảnh, màu sắc, nguyên vật liệu để tạo ra bức tranh... từ đó giúp trẻ có cảm xúc với tạo hình và yêu thích các sản phẩm tạo hình .
Hoạt động ngoài trời là hoạt động không thể thiếu trong chế độ sinh hoạt hàng ngày của trẻ. Bởi thông qua đó, trẻ được tiếp xúc, gần gũi với thiên nhiên, hít thở bầu không khí trong lành, đồng thời được khám phá, thỏa mãn trí tò mò của trẻ. Đặc biệt, tham gia hoạt động ngoài trời là cơ hội lớn để khơi gợi cho trẻ những xúc cảm, bồi dưỡng sự cảm thụ về nét đẹp của các sự vật, hiện tượng. Ví dụ: Hoạt động dạo chơi khu thể chất: Tôi cho trẻ ngắm vườn hoa, vườn cây, trò chuyện về các bông hoa, các cây xanh về hình dáng, các bộ phận, màu sắc... Điều này tạo hứng thú, cảm xúc tạo hình cho trẻ khi thực hiện hoạt động “tô màu hoa” tô màu cây xanh ở chủ đề sự kiện “cây và những bông hoa đẹp”(Hình ảnh 13 ) Hay trẻ được chơi tự do với phấn, trẻ dùng phấn vẽ các đường nét ngang, dọc, xoay tròn... trên sân giúp trẻ củng cố được các kỹ năng tạo hình cũng như có cảm xúc hứng thú với các đường nét từ đó trẻ hứng thú hơn trong hoạt đồng tạo hình vẽ hoa, vẽ mưa …... (Hình ảnh 14 ) Ngoài ra khi cho trẻ hoạt động ngoài trời tôi cho trẻ khám phá sự kỳ diệu của những viên kẹo. Để thực hiện được hoat động này tôi cho trẻ ngồi vào các nhóm bàn, chuẩn bị kẹo nhiều màu, đĩa, nước…Cho trẻ xếp kẹo vào xung quanh đĩa sau đó đổ nước vào. Cho trẻ quan sát trực tiếp những viên kẹo nhiều màu sắc từ từ tan chảy ra tạo nên những sắc màu vô cùng đẹp mắt từ đó giúp trẻ nhận biết được màu sắc và yêu thích các hoạt động tạo hình về màu sắc.(Hình ảnh 15) Đổi mới hình thức tổ chức hoạt động mang lại hiệu quả rõ rệt, bản thân tôi tổ chức hoạt động tự tin hơn, trẻ hứng thú tham gia hoạt động, tạo ra được nhiều sản phẩm. 4. Biện pháp 4: Phối kết hợp với phụ huynh Là một giáo viên tôi luôn ý thức được tầm quan trọng của việc phối hợp giữa phụ huynh và nhà trường. Việc để trẻ hứng thú trong hoạt động tạo hình không phải một sớm một chiều mà là cả một quá trình dài. Các kỹ năng phải được giáo dục phải được rèn luyện thường xuyên, đồng nhất giữa gia đình và nhà trường. Thực tế trẻ lớp tôi đa số là con em nông thôn đa số các bậc phụ huynh ít quan tâm đến việc học của con nên khả năng tiếp cận nghệ thuật của trẻ còn hạn chế nhất là đối với trẻ nhà trẻ. Nên tôi đã suy nghĩ làm thế nào để phụ huynh nhìn nhận khác đi và thấy được hàng ngày các con đến trường được học gì? làm gì? Vì vậy ngay từ đầu năm học khi tổ chức họp phụ huynh, tôi đã gửi các bậc phụ huynh phiếu điều tra hứng thú tham gia hoạt động tạo hình của trẻ trong lớp mình để phụ huynh điều tra. Dựa trên kết quả điều tra thực tế trên trẻ, tôi đã lên kế hoạch thực hiện các biện pháp giúp trẻ hứng thú tham gia hoạt động tạo hình.
Trao đổi trực tiếp hàng ngày với phụ huynh về hoạt động tạo hình của trẻ, đồng thời tuyên truyền luôn biện pháp khắc phục. Tôi thường xuyên để phụ huynh nhìn thấy sản phẩm của con mình làm ra mỗi ngày . VD: Tôi đã trang trí một khung bằng bìa cattông to để treo sản phẩm của các con ở ngay cửa lớp để phụ huynh thấy được những bức tranh do các con làm ra . Khi những bức tranh được trưng bày, tôi đã thu hút được sự chú ý của họ nên hàng ngày khi đưa các con đến lớp phụ huynh thường dừng lại để xem, ngắm những bức tranh của con mình làm ra. Ở mỗi chủ đề tôi thường cho trẻ làm những bức tranh theo chủ đề đang thực hiện:( Hình ảnh 16 ) Ở bảng tuyên truyền ở mỗi chủ đề tôi thường gài thông báo để phụ huynh ủng hộ các nguyên vật liệu cho cô và trẻ cùng hoạt động. Chính vì vậy mà phụ huynh rất nhiệt tình ủng hộ được 15 cây xanh, 100 chai nhựa, 5 kg giấy 1 mặt, 20 vỏ thùng sữa…. ( Hình ảnh 17) Một kênh thông tin rất cần thiết để có sự phối hợp giữa phụ huynh với giáo viên là nhóm zalo của lớp. Trong các giờ học, hoạt động tạo hình trẻ rất hứng thú tham gia hoạt động, tôi đã quay video ghi lại những khoảnh khắc của trẻ để gửi lên nhóm zalo và phụ huynh đã có sự phối kết hợp tốt với giáo viên trong hoạt động tạo hình cho trẻ.( Hình ảnh 18 ) Ngoài ra tôi còn phối kết hợp với ban phụ huynh của lớp và phối hợp cùng với nhà trường trong việc tổ chức ngày lễ, ngày hội cho trẻ ở trường. Để phụ huynh có nhận thức và hiểu sâu sắc về công việc hàng ngày của giáo viên trên lớp, tôi đã mời cha mẹ trẻ dự giờ các hoạt động tạo hình của các con ở trường (Lớp tôi đã mời được 5 hoạt động có phụ huynh đến dự) .Qua đó cha mẹ vừa có sự đánh giá về công việc hàng ngày của cô, các hoạt động một ngày của con ở trường cũng như sự nhận thức và tiếp thu của con mình đến đâu. Từ những việc làm trên, tôi đã tạo được niềm tin, sự ủng hộ, thấu hiểu và đồng hành của phụ huynh trên con đường giáo dục trẻ. III. Kết quả 1. Đối với trẻ: Sau khi thực hiện các biện pháp. Tôi thấy trẻ lớp tôi có những tiến bộ rõ rệt và gặt hái được nhiều kết quả cao: + Trẻ rất hứng thú tham gia hoạt động tạo hình. + Kỹ năng tạo hình của trẻ được nâng cao. + Trẻ tạo ra sản phẩm tạo hình Bảng tổng hợp so sánh đầu năm, cuối năm với tổng số trẻ là 20 trẻ.
Đầu năm Cuối năm Tăng S ND Số Tỉ Trẻ Tỉ Tỉ Trẻ Tỉ Tỉ T Trẻ Trẻ Trẻ đánh giá trẻ lệ chưa lệ lệ chưa lệ lệ T đạt đạt đạt % đạt % % đạt % % Trẻ hứng thú tham 1 gia hoạt 20 3 15 17 85 20 100 0 0 17 85 động tạo hình Trẻ có 2 kỹ năng 20 1 5 19 95 19 95 1 5 18 90 tạo hình Trẻ tạo được sản 3 20 0 0 20 100 19 95 1 5 19 95 phẩm tạo hình Nhìn vào bảng so sánh kết quả trước và sau khi thực hiện đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 25-36 tháng tuổi hứng thú tham gia hoạt động tạo hình trong trường mầm non” của tôi cho thấy kết quả được tăng lên rõ rệt nhất là kỹ năng tạo hình và trẻ tạo ra được sản phẩm tạo hình. 2. Đối với giáo viên Qua thời gian áp dụng thực hiện các biện pháp trên tôi thấy mình đã đạt được những kết quả sau: + Giáo viên nhận thức được tầm quan trọng của việc dạy trẻ hoạt động tạo hình. + Có kỹ năng tổ chức các hoạt động tạo hình một cách tự tin và linh hoạt. + Khả năng ứng dụng công nghệ thông tin vào các bài dạy được tốt hơn, thường xuyên hơn, làm được nhiều đồ dùng đồ chơi sáng tạo hơn. + Tạo được niềm tin với phụ huynh. 3. Đối với phụ huynh: - Đa số phụ huynh thấy được tầm quan trọng của hoạt động tạo hình đối với trẻ. - Phụ huynh nhiệt tình ủng hộ các phong trào của lớp, ủng hộ các nguyên vật liệu, phối kết hợp với cô trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ PHẦN III – KẾT THÚC VẤN ĐỀ I. Kết luận Đối với chương trình giáo dục trẻ mầm non, hoạt động tạo là một trong những nội dung quan trọng, cần thiết không thể thiếu được là phương tiện phát triển thẩm mỹ cho trẻ, để trẻ có lòng đam mê với nghệ thuật, hướng tới cái đẹp
trong cuộc sống. . Thông qua hoạt động tạo hình giúp trẻ hình thành và lĩnh hội những kiến thức cũng như các kỹ năng tạo hình cơ bản cần thiết như: Tô màu, bôi hồ, dán, kỹ năng sử dụng bút sáp, sử dụng nguyên vật liệu….để trẻ tạo ra sản phẩm trẻ yêu thích. Muốn đạt được kết quả cao trong hoạt động tạo hình, trước tiên giáo viên phải nắm chắc kiến thức, phương pháp theo đúng trình tự, loại tiết để giảng dạy và lồng ghép với mọi hoạt động, để trẻ nắm chắc các nội dung bài học. Luôn tìm tòi học hỏi, nâng cao chuyên môn và linh động trong quá trình dạy học, nhất là đồ dùng, đồ chơi đẹp, sáng tạo hấp dẫn trẻ. II. Bài học kinh nghiệm + Giáo viên cần thường xuyên trau dồi kiến thức, lựa chọn các hoạt động giáo dục trẻ phù hợp với độ tuổi. + Giáo viên cần năng động, sáng tạo, luôn đổi mới hình thức trong mọi hoạt động tạo luôn tạo cho trẻ cảm giác an toàn và hứng thú, vui chơi ở trường. + Nâng cao công tác phối kết hợp với phụ huynh trong việc dạy trẻ tại nhà. III. Đề xuất và khuyến nghị *Đối với cấp trên: Phò ng giá o du ̣c thường xuyên tổ chứ c cá c chuyên đề phá t triể n thẩm mỹ đặc biệt là hoạt động tạo hình cho giá o viên để nâng cao trình đô ̣ chuyên môn. *Đối với nhà trường : Ban giám hiệu nhà trường bổ xung kinh phí để mua sắ m đồ dù ng tiên tiến phu ̣c vu ̣ cho công tác chuyên môn đặc biệt là hoa ̣t đô ̣ng tạo hình như đèn ánh sáng, đồ dùng cho trẻ in, đồ… Trên đây là các biện pháp tôi đã thực hiện. Trong quá trình thực hiện đề tài này, tôi không thể tránh khỏi những thiếu sót rất mong được sự đóng góp ý kiến của bạn đọc, các thầy cô giáo, các nhà quản lý giáo dục để đề tài này của tôi được hoàn thiện hơn và rút kinh nghiệm cho những lần sau và quá trình giảng dạy của bản thân sau này. Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh nghiệm của mình không sao chép của ai. Tôi xin chân thành cảm ơn! Phúc Thọ, ngày tháng 4 năm 2023