Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Biện pháp rèn kỹ năng kể chuyện cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi A2 trường mầm non Song Mai Thành phố Bắc Giang

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:21

Thêm vào BST

Báo xấu

5
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến "Biện pháp rèn kỹ năng kể chuyện cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi A2 trường mầm non Song Mai Thành phố Bắc Giang" được hoàn thành với các biện pháp như: Lựa chọn nội dung để dạy trẻ kể lại truyện; Dạy trẻ kể chuyện trong hoạt động học có chủ đích; Sử dụng đồ dùng trực quan để gây hứng thú cho trẻ khi kể lại truyện; Rèn kỹ năng kể chuyện qua công nghệ thông tin.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Biện pháp rèn kỹ năng kể chuyện cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi A2 trường mầm non Song Mai Thành phố Bắc Giang

*
2 PHẦN A. ĐẶT VẤN ĐỀ Như chúng ta đã biết mục tiêu của chương trình giáo dục mầm non hiện nay nhằm phát triển toàn diện trên 5 lĩnh vực: phát triển thể chất, phát triển nhận thức, phát triển thẩm mỹ, phát triển ngôn ngữ, phát triển tình cảm kỹ năng xã hội. Tất cả các lĩnh vực đều quan trọng và cần thiết, bổ sung cho nhau, hỗ trợ nhau giúp trẻ phát triển. Trong đó phát triển ngôn ngữ chiếm vai trò rất quan trọng với trẻ. Nó chính là thìa khóa để mở cánh cửa dẫn đứa trẻ vào thế giới của sự hiểu biết, nếu trẻ có ngôn ngữ tốt thì nhận thức của trẻ sẽ tốt, nếu trẻ có vốn từ hạn chế thì nhận thức của trẻ sẽ bị chậm. Ngoài ra ngôn ngữ còn là điều kiện không thể thiếu để hình thành và phát triển nhân cách của trẻ. Mà ở trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi lĩnh vực phát triển ngôn ngữ trọng tâm là hoạt động làm quen văn học, đây là hoạt động giúp trẻ phát triển ngôn ngữ nhiều nhất. Qua hoạt động làm quen văn học đặc biệt là thể loại truyện vừa giúp trẻ mở rộng vốn từ, dễ dàng giao tiếp với mọi người xung quanh một cách thuận lợi. Ngoài ra qua các câu truyện còn có tác dụng giáo dục trẻ về đạo đức, thẩm mỹ, kỹ năng sống.... Trong những năm gần đây chất lượng tổ chức cho trẻ làm quen với tác phẩm làm quen văn học ở trường mầm non Song Mai đã được quan tâm, chú trọng, nhìn chung trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi đã thuộc nội dung truyện, đã kể lại được toàn bộ câu truyện song kỹ năng kể chuyện cho trẻ mẫu giáo chưa được tốt và còn nhiều hạn chế: Chỉ có một số trẻ biết đọc và kể, trẻ vẫn còn nhút nhát, rụt rè chưa mạnh dạn, giọng đọc kể nhân vật chưa lưu loát và chưa thể hiện được nhân vật trong câu chuyện, việc đọc kể tác phẩm còn mang tính chất thuộc lòng chứ chưa thể hiện được giọng điệu của các nhân vật trong câu chuyện, thậm chí có trẻ đọc chưa đúng, một số trẻ còn ngọng, nói lắp... do đó gây nhiều khó khăn đối với việc luyện kỹ năng đọc, kể cho trẻ. Từ những hạn chế như trên dẫn đến ngôn ngữ của trẻ chưa được phong phú, hạn chế sự biểu cảm của trẻ khi sử dụng lời nói trong giao tiếp, gây cho trẻ cảm giác thiếu tự tin điều này ảnh hưởng rất lớn đến các kết quả giáo dục ở các lĩnh vực khác. Do những phương pháp cũ còn có nhiều hạn chế nên chất lượng trẻ biết kể chuyện thấp. Chính vì vậy cần phải cải tiến các biện pháp đã thực hiện và tìm ra 1 số biện pháp dạy trẻ 5- 6 tuổi kể lại truyện góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trẻ trong nhà trường. Đây cũng chính là lý do mà tôi đã lựa chọn biện pháp “Biện pháp rèn kỹ năng kể chuyện cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi A2 trường mầm non Song Mai” để ứng dụng trong năm học 2021-2022. PHẦN B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Thực trạng công tác tổ chức nội dung/ nhiệm vụ mà giáo viên lựa chọn để giải quyết vấn đề 1.1. Ưu điểm
3 Hiện nay trong nhà trường, cũng như lớp tôi phụ trách việc rèn kỹ năng kể chuyện cho trẻ đã và đang được thực hiện, duy trì tốt theo chương trình giáo dục mầm non. Được sự quan tâm giúp đỡ của ban giám hiệu bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên về đổi mới phương pháp đổi mới hình thức tổ chức hoạt động giáo dục mầm non. Giáo viên tích cực tham gia các lớp bồi dưỡng, tập huấn về chuyên đề làm quen với văn học do tổ chuyên môn, nhà trường, phòng giáo dục tổ chức. Nhà trường có cơ sở vật chất phục vụ tốt cho các hoạt động của trẻ, đặc biệt là hoạt động làm quen với văn học. Phụ huynh học sinh quan tâm, ủng hộ nguyên vật liệu để làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ, kết hợp cùng tôi trong việc chăm sóc giáo dục trẻ. Lớp tôi là lớp mẫu giáo 5-6 tuổi nên trẻ có nền nếp thói quen tốt, đa số trẻ nhanh nhẹn, mạnh dạn, hiếu động thích tìm tòi, khám phá. 1.2. Tồn tại, hạn chế và nguyên nhân 1.2.1. Giáo viên Chất giọng của cô chưa thực sự thu hút trẻ, việc lựa chọn tác phẩm đưa vào các chương trình dạy trẻ đôi khi chưa phù hợp với khả năng của trẻ. Hình thức tổ chức hoạt động học của cô chưa linh hoạt, phương pháp thực sự đổi mới, chưa tạo nhiều cơ hội cho trẻ được trải nghiệm để trẻ phát huy kỹ năng kể chuyện của mình. Đồ dùng đồ chơi chưa đa dạng, sáng tạo, sử dụng nguyên vật liệu, đồ dùng đồ chơi chưa hiệu quả. 1.2.2. Trẻ em - Trong khi giao tiếp với trẻ hằng ngày tôi nhận thấy học sinh của lớp tôi nhận thức của trẻ không đồng đều, trẻ còn hạn chế về ngôn ngữ, khi giao tiếp với cô, với bạn còn ngọng, nói lắp, chưa rõ ràng về câu từ. - Trước tập thể lớp hay chỗ đông người, trẻ chưa tự tin thể hiện khả năng của bản thân. Một số trẻ còn nhút nhát, chưa mạnh dạn tự tin trong các hoạt động. 1.2.3. Phụ huynh ( Cha mẹ/ người chăm sóc trẻ) Phụ huynh chủ yếu là công nhân, bận công việc ít quan tâm chăm lo, trò chuyện với trẻ và nghe trẻ nói để uốn nắn cho trẻ về ngôn ngữ. Nhận thức của một số phụ huynh và học sinh không đồng đều. Đa số phụ huynh có nhận thức chỉ cần rèn con về nhận biết toán và chữ cái để lên học lớp 1.
4 Nội dung Tổng số Số trẻ Đạt % Số trẻ Đạt % trẻ đạt chưa đạt Trẻ hứng thú, mạnh dạn, tư tin 27 87% 4 13% tham gia vào hoạt động, Trẻ có khả năng diễn đạt mạch 31 trẻ 23 74% 8 26% lạc lưu loát Trẻ có khả năng kể chuyện 21 68% 10 32 % Từ những nguyên nhân hạn chế và kết quả khảo sát trẻ ở trên tôi đã nghiên cứu và áp dụng các biện pháp sau: 2. Biện pháp: “Biện pháp rèn kỹ năng kể chuyện cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi A2 trường mầm non Song Mai Thành phố Bắc Giang” 2.1. Biện pháp 1: Lựa chọn nội dung để dạy trẻ kể lại truyện 2.1.1. Nội dung biện pháp Đối với trẻ mẫu giáo, khả năng ghi nhớ có chủ định về ngôn ngữ của trẻ còn hạn chế, song trẻ đã nói câu có đủ thành phần, các câu dài và có thể kể lại truyện. Nhưng điều đó không có nghĩa là bất kỳ câu chuyện nào cũng có thể sử dụng để dạy trẻ kể lại. Chính vì vậy giáo viên phải lựa chọn những câu chuyện phù hợp với lứa tuổi, với đặc điểm, nhận thức của trẻ lớp mình. 2.1.2. Cách thức, quá trình áp dụng biện pháp Ngay từ đầu năm học, tôi đã nghiên cứu kỹ chương trình và mỗi chủ đề tôi lựa chọn những câu chuyện có nội dung ngắn gọn, dễ hiểu, có những tình tiết bất ngờ, có sự lặp lại về lời thoại hoặc hành động, có nội dung phù hợp với độ tuổi, phù hợp với nhận thức của trẻ, dễ thuộc, dễ kể đề xuất với nhà trường đưa vào kế hoạch giáo dục năm học. Để có thể tìm được những câu chuyện ngắn gọn, hay hấp dẫn, thích hợp đưa vào dạy trẻ ở các chủ điểm tôi nghiên cứu lựa chọn những câu truyện trong chương trình giáo dục mầm non, báo họa mi, tập san.... Cụ thể là với từng chủ đề tôi lựa chọn các câu chuyện phù hợp để dạy trẻ kể lại truyện. Ví dụ: - Chủ đề bản thân: Cô bé hoa hồng... - Chủ đề gia đình: Hai anh em gà con... - Chủ đề động vật : Vì sao thỏ cụt đuôi; Bác gấu đen và hai chú thỏ..
5 Sau khi lựa chọn được các câu chuyện như vậy, Tôi nghiên cứu kỹ từng câu chuyện để xác định giọng đọc, kể cho phù hợp, chuẩn bị đầy đủ đồ dùng, cách hướng dẫn trẻ kể lại chuyện. Ngoài ra tôi còn đưa thêm những âm thanh minh họa như: Cho tiếng gió, tiếng nước chảy, tiếng mưa, tiếng kêu của các con vật, các phương tiện tùy theo từng câu chuyện. Ví dụ: Truyện “ Bác gấu đen và hai chú thỏ” Tôi ghi thêm tiếng gió thổi, nước chảy, sấm sét vào đàn để khi kể đến đoạn bác gấu đen đi vào rừng gặp trời mưa to gió thổi...Tôi đưa thêm những tiếng minh họa đó vào, đã làm trẻ rất hứng thú. Với mỗi câu chuyện, Tôi đều chuẩn bị kỹ từ việc lựa chọn đến việc tổ chức hướng dẫn. Chính vì vậy, Tôi cảm thấy tự tin hơn khi dạy trẻ kể lại chuyện. Những câu chuyện mà tôi cảm thấy thích thú và kể lại được. 2.1.3. Kết quả áp dụng biện pháp Sau khi sử dụng biện pháp này, tôi thấy các câu truyện với những nội dung tôi lựa chọn để đưa vào chương trình dạy trẻ đã phù hợp với nhận thức và khả năng của trẻ lớp mình. Bước đầu trẻ đã tích cực, mạnh dan và hứng thú hơn khi tham gia vào hoạt động kể chuyện, trẻ kể chuyện diễn cảm tăng 20% so với kết quả ban đầu 2.2. Biện pháp 2: Dạy trẻ kể chuyện trong hoạt động học có chủ đích 2.2.1. Nội dung biện pháp - Đối với thể loại dạy trẻ kể lại truyện thì việc tổ chức trong hoạt động học có chủ đích là hình thức chủ yếu vì đây là hình thức giáo viên có thể tạo cơ hội cho trẻ được lĩnh hội và thể hiện khả năng kể chuyện sâu hơn các hình thức khác 2.2.2. Cách thức, quá trình áp dụng biện pháp Muốn trẻ kể lại một câu chuyện nào đó, Tôi thường tiến hành qua các bước: Giới thiệu tác phẩm, củng cố và tái hiện tác phẩm, đặc biệt là phần kể của cô, Tôi luôn đọc kỹ tác phẩm sau đó xác định nội dung, xác định giọng kể sao cho diễn cảm phù hợp với nội tâm nhân vật. Ví dụ: Trong các câu chuyện “Chú dê đen” chó sói thường là các nhân vật phản diện, gian ác, lừa lọc. Tuy nhiên không phải ở truyện nào giọng sói cũng quát nạt, hung hăng mà có cả những câu chuyện giọng sói nhẹ nhàng, ngon ngọt, ví dụ như chuyện: “Cô bé quàng khăn đỏ” để đánh lừa cô bé, chó sói nói rất nhẹ nhàng biểu lộ tình thân ái với cô bé. - Trong khi dạy trẻ kể lại truyện tôi không chỉ chú ý đến ngữ điệu giọng kể tôi còn chú ý đến nhịp điệu, cường độ của giọng, lúc từ từ, lúc dồn dập, lúc hối hả, lúc to, lúc nhỏ rồi những chỗ ngắt nghỉ.
6 Sau khi đã xác định kỹ gọng kể phù hợp tôi tiến hành tập kể ghi âm nghe lại và chỉnh sửa cho hay rồi mới tiến hành dạy trẻ kể chuyện. Để trẻ nắm chắc nội dung chuyện và tính cách của nhân vật, Tôi luôn chú trọng đến việc đổi mới phương pháp dạy học lấy trẻ làm trung tâm phát huy tính tích cực chủ động ở trẻ, tôi luôn chú trọng đặt ra những câu hỏi gợi mở và những câu hỏi tình huống qua phần đàm thoại nhằm giúp trẻ hiểu sâu hơn về nội dung, tình tiết và tính cách của nhân vật, tạo cơ hội cho trẻ nhắc lại lời thoại của các nhân vật từ đó giúp trẻ nhớ lời thoại và thể hiện giọng kể phù hợp hơn. Ví dụ: Trong câu truyện: “Hươu con biết nhận lỗi” sau khi nghe cô kể chuyện tôi gợi ý trẻ: - Hươu con vào rừng gặp Bò, Hươu đã chào Bò như thế nào? - Khi Bò được Hươu chào Bò là Hươu thì Bò nói gì? Giọng Bò như thế nào? ( cho nhiều cháu thử nói giọng nhân vật Bò, sau đó cô và các bạn nhận xét xem giọng và lời của nhân vật Bò đã đúng chưa? ) - Hươu và Bò gặp Dê, Dê đã nói gì? - Ai là người đã giúp Hươu và Dê nhận ra sự nhầm lẫn? - Cô cho trẻ nhận vai các nhân vật. - Bây giờ cô là người dẫn chuyện, một bạn là bác Gấu, một bạn là thỏ nâu, cô cháu mình cùng kể lại đoạn chuyện nhé ( kết hợp cho trẻ dùng tranh). Hình ảnh cô đàm thoại với trẻ về nội dung câu chuyện “ Hươu con biết nhận lỗi”
7 Với cách như vậy, Tôi thấy các cháu mạnh dạn lên kể cùng cô. Khi một cháu đã kể được, tôi cho trẻ kể lại cùng với các bạn. Tiếp đó tôi nâng cao yêu cầu bằng cách mời trẻ lên kể một mình theo tranh. Với mỗi giọng nhân vật, tôi cho nhiều trẻ thể hiện và cho các bạn trong lớp nhận xét giúp trẻ kể lại truyện tốt hơn. Ví dụ: Đối với chuyện “Đôi bạn tốt”, Để trẻ thể hiện giọng của gà khi nói với vịt tôi phải phân tích cho trẻ hiểu vì chân vịt có màng nên khi vịt đi đến đâu đất sẽ bị dí, bị nén xuống nên khó bới, gà rất bực nên nói với vịt, giúp trẻ nhận thức được khi gà bực thì nói giọng thế nào? Cháu thử hình dung, những lúc ở nhà cháu làm mẹ bực thì giọng mẹ như thế nào... và tôi có kể mẫu giọng của gà để trẻ nói theo. Hoặc tôi có thể tập kể lại chuyện dưới hình thức chơi với các nhân vật. Tôi chuẩn bị một số con rối, cho trẻ nhớ lại nhân vật trong chuyện mà trẻ đã được nghe, nhân vật đó như thế nào. Cho trẻ lên sử dụng con rối đó có thể kể lại chuyện, có thể kể cùng cô, cùng bạn hoặc tự kể một mình. Hay tôi cho trẻ tập kể dưới hình thức hội thi kể chuyện. Những hình thức này cũng khá lôi cuốn trẻ say mê vào kể chuyện một cách tự nhiên. Ví dụ: Như truyện “Chú thỏ tinh khôn”, Tôi cho trẻ chơi trò chơi nhảy như thỏ, Bò như cá sấu, cho trẻ đội mũ thỏ và mũ cá sấu để chơi, hướng dẫn trẻ tập kể lại câu chuyện đó... Trẻ được tập kể lại thoải mái từ hình thức chơi sang học mà trẻ không hề biết. Hình ảnh trẻ tập kể chuyện dưới hình thức trò chơi
8 Dù ở bất kỳ hình thức nào, tôi cũng luôn chú ý rèn trẻ kể sao cho thật diễn cảm nhưng là ngôn ngữ của trẻ. Trong khi trẻ kể lại truyện, không yêu cầu trẻ kể lại nguyên xi câu chuyện mà để trẻ tự kể theo ý hiểu của mình miễn sao là đúng với cốt truyện. Đối với các hoạt động đóng kịch: Tôi cùng trẻ chuẩn bị tốt các đồ dùng như trang phục, mũ nhân vật, mặt nạ,…Các đồ dùng này phần lớn lấy từ sản phẩm của cô và trẻ, một số trong đó là nhờ các phụ huynh làm giúp. Đôi khi trang phục do trẻ tự tạo cũng cực kỳ đơn giản, có thể chỉ bằng một tấm vải, trẻ quấn quanh người tạo trang phục theo ý thích. Mỗi bộ đồ dùng đều có tên riêng tương ứng với câu chuyện mà trẻ có thể kể hoặc đóng vai. Khi trẻ vào góc chơi, trẻ sẽ phân vai chơi và chọn đúng các trang phục, đồ dùng phù hợp để thể hiện vai. - Để giúp trẻ rèn luyện thêm kỹ năng đóng kịch, kể chuyện, tôi đăng ký cho các cháu tham gia thi kể chuyện, đóng kịch cấp trường. Đây là sân chơi bổ ích rèn luyện sự tự tin, mạnh dạn, kỹ năng biểu diễn và thể hiện vai ở trẻ. Trước hội thi, tôi đều dành thời gian để tập luyện thêm cho trẻ. Tôi tôn trọng cách biểu diễn và lời thoại của trẻ, chỉ sửa lại khi thật cần thiết. Tôi rèn trẻ thể hiện những giọng điệu nhân vật cho phù hợp. Tôi cùng trẻ làm một số mũ các nhân vật, trẻ có thể giúp cô cắt, tô màu, trang trí. Trẻ cũng tích cực cùng tôi bàn bạc, thảo luận về cách chọn trang phục cho phù hợp với từng vai diễn. Trước giờ lên sân khấu, tôi cùng một số phụ huynh của lớp phối hợp cùng trang điểm cho trẻ. Khi trang điểm, tôi cũng chú trọng trang điểm thể hiện khuôn mặt, hình dáng phù hợp với nhân vật. Tổ chức ngày hội ngày lễ cho trẻ ở tại trường tôi dàn dựng sân khấu đẹp hấp dẫn cho trẻ cô giáo đóng vai người dẫn chuyện trẻ đóng vai các nhân vật trong chuyện : VD trong truyện “ Nhổ củ cải” tôi chuẩn bị một ngôi nhà to ở vườn trồng một cây củ cải và đóng vai người dẫn chuyện khi tôi kể đến nhân vật ông già ra vườn chăm sóc và nhổ củ cải thì trẻ đóng vai người ông xuất hiện làm động tác nhổ củ cải , tôi kể đến ông già gọi bà già xuất hiện và cùng ông nhổ củ cải cứ như vậy với việc cho trẻ đóng các nhân vật trong các câu chuyện....
9 Hình ảnh trẻ tập đóng kịch câu chuyện" Nhổ củ cải" 2.2.3. Kết quả áp dụng biện pháp Sau một thời gian áp dụng biện pháp này, Tôi thấy giờ dạy kể lại truyện của tôi trở lên hấp dẫn và sôi nổi hơn. Trẻ rất hào hứng khi tham gia kể chuyện, tự tin, mạnh dạn kể lại chuyện cho cô và bạn nghe. Số trẻ nhớ rõ các tình tiết trong truyện, hiểu và kể được truyện diễn cảm tăng 30% so với kết quả ban đầu. 2.3. Biện pháp 3: Sử dụng đồ dùng trực quan để gây hứng thú cho trẻ khi kể lại truyện 2.3.1. Nội dung biện pháp Như chúng ta đã biết nhận thức của trẻ nhỏ luôn gắn liền với tư duy trực quan hình tượng. Chính vì vậy trong quá trình cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học, giáo viên nào cũng phải sử dụng đồ dùng trực quan để hỗ trợ giọng đọc, giọng kể của mình. Song việc sử dụng đồ dùng trực quan như thế nào cho hiệu quả mới là vấn đề cần bàn. Cần phải thấy rằng đồ dùng trực quan không chỉ hỗ trợ giọng đọc, giọng kể của cô mà còn giúp trẻ kể lại truyện một cách dễ dàng hơn. Tôi đã suy nghĩ để có nhiều loại đồ dùng khác nhau giúp trẻ có thể kể lại truyện với yêu cầu đồ dùng trực quan phải đảm bảo đơn giản, đẹp hấp dẫn và dễ sử dụng. 2.3.2. Cách thức, quá trình áp dụng biện pháp - Tranh: Để tạo hứng thú cho trẻ trong tiết học kể chuyện tôi làm sa bàn, tranh liên hoàn thành một cuốn, Tôi vẽ nền phông cảnh minh họa cho câu chuyện, các nhân vật được bồi bìa cứng và dính vào tranh, khi kể trẻ xoay sa bàn tương ứng
10 với hình ảnh nội dung câu chuyện. Bình thường nhân vật nào chưa kể đến thì ngã xuống khi kể đến thì dựng lên. Hình ảnh trẻ sử dụng sa bàn để kể lại truyện - Rối: Với đồ dùng rối thì vô cùng phong phú và trẻ cũng rất thích đồ dùng này.Với mỗi câu chuyện tôi lại nghĩ ra một loại con rối sao cho trẻ dễ sử dụng nhất. Tôi làm các con rối tay bằng vải, xốp, khi trẻ kể đến nhân vật nào thì trẻ cho tay vào con rối và điều khiển rối theo lời kể của trẻ. Ví dụ: Với câu truyện" Ba chú lợn nhỏ” tôi làm các con rối tay bằng vải dạ. Khi trẻ kể đến nhân vật nào trẻ lồng nhân vật đó vào tay và kể. Hình ảnh trẻ sử dụng rối tay để kể lại truyện
11 Còn một loại rối nữa rất được trẻ yêu thích, đó là rối dẹt và rối que có cử động được: Tôi làm các con rối này bằng giấy màu và dán vào bìa cứng, Tôi tách phần đàu và hai tay của nhân vật ra và gắn chúng với nhau bằng sợi dây thép nhỏ, đằng sau có dính một miếng bìa nhỏ để có thể dùng tay điều khiển cho đầu và tay con rối cử động được. Hình ảnh trẻ sử dụng rối que để kể lại truyện Ngoài sự chuẩn bị đồ dùng trực quan, tôi còn chú ý tập sử dụng chúng trước khi dạy, với mục đích xem đồ dùng khi sử dụng có khó khăn gì, mình sẽ sử dụng như thế nào, trẻ sẽ sử dụng như thế nào, có thuận tiện không... Sau đó mới tiến hành cho trẻ tập kể. Tôi luôn gợi ý khuyến khích trẻ kể cô hỗ trợ gợi ý mỗi khi trẻ lúng túng, cứ tập luyện như vậy dần dần đã tạo cho trẻ tự tin, mạnh dạn tham gia kể chuyện… 2.3.3. Kết quả áp dụng biện pháp Với những đồ dùng trực quan như vậy, Tôi thấy trẻ rất thích thú khi sử dụng, và giờ học rèn trẻ kể lại chuyện có hiệu quả rõ rệt: Trẻ tích cực hoạt động trong giờ học, nhiều cháu kể lại câu chuyện theo đúng ngôn ngữ của trẻ. 2.4. Biện pháp 4: Rèn kỹ năng kể chuyện qua công nghệ thông tin 2.4.1. Nội dung biện pháp Trước đây việc áp dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động nói chung cũng như hoạt động văn học nói riêng còn hạn chế chưa có tính khoa học sáng tạo: Chỉ có chụp một số hình ảnh đưa lên màn hình vì vậy các hình ảnh còn mang tính chất là “hình ảnh chết” và không thực sự lôi cuốn trẻ.
12 Ngày nay, chúng ta đang sống trong một xã hội mà người ta gọi là một xã hội tri thức hay một xã hội công nghệ thông tin 4.0. Máy vi tính đóng vai trò chủ yếu trong việc lưu trữ, truyền tải thông tin và tri thức. Với những phương tiện công nghệ như: Máy vi tính, máy chụp hình, loa, đàn... Trẻ rất hứng thú khi được tiếp cận với chúng. Mặt khác đôi khi giáo viên kể chuyện chất giọng chưa tốt hoặc hình ảnh minh họa chưa hấp dẫn lôi cuốn trẻ thì việc cho trẻ xem hoặc nghe người khác kể chuyện đọc thơ kèm hình ảnh minh họa giúp trẻ hiểu hơn nội dung bài học. Đặc biệt hình ảnh trên máy tính ti vi với màu sắc đẹp, đồng thời nội dung câu chuyện thường có hình ảnh “ động” sẽ thu hút sự hứng thú của trẻ. Bởi với trẻ để tiếp thu bài học hiệu quả phải có hình ảnh trực quan sinh động. Đồng thời, khi sử dụng công nghệ thông tin vào trong rèn trẻ kể chuyện diễn cảm giáo viên có thể kết hợp cho trẻ trả lời câu hỏi theo các hình thức như chơi “ vòng quay kì diệu, hái hoa dân củ, ô cửa bí mật…” giúp trẻ thêm hào hứng. Và một điều chắc chắn rằng việc sử dụng công nghệ thông tin giúp giáo viên tiết kiệm rất nhiều về thời gian cũng như tiền bạc để chuẩn bị làm đồ dùng tranh ảnh dạy trẻ.Việc chuẩn bị tranh tốn kém về kinh tế, thời gian nhưng đồng thời lại không hấp dẫn bằng việc để được trực tiếp xem các hình ảnh ấy trên ti vi, máy tính trình chiếu bằng các slile. 2.4.2. Cách thức, quá trình áp dụng biện pháp Với hình thức kể lại truyện sử dụng công nghệ thông tin, trước khi làm giáo án điện tử powerpoint cho trẻ kể chuyện diễn cảm tôi xác định rõ nội dung giáo án mình định xây dựng: “Giáo án đó cần những hình ảnh gì? Âm thanh gì? Bài hát gì?...”. Tôi chọn màu sắc tươi sáng, các bài nhạc, âm thanh phù hợp với nội dung bài dạy rồi tải về. Sau khi lồng ghép các đoạn nhạc và âm thanh để tạo thành một giáo án điện tử Powerpoint hoàn chỉnh thì đa số trẻ rất hào hứng với bài dạy vì nhân vật trong truyện rất sống động và hài hoà với nội dung câu chuyện. Hơn nữa việc lựa chọn hình ảnh, âm thanh giúp thu hút sự chú ý của trẻ bởi các nhân vật trong truyện đều có màu sắc đẹp, làm cho trẻ tò mò và gây hứng thú cho trẻ khi tham gia vào hoạt động từ đó giúp trẻ tiếp thu bài nhanh. Đặc biệt các nhân vật trong câu chuyện lại cử động được tạo cho trẻ sự hứng thú. Ví dụ: Tôi đã tham khảo trên mạng và sao chép về những hình ảnh có trong nội dung câu chuyện: “Ba cô gái” sau đó tôi dùng các lệnh đã được học về chỉnh sửa cho các nhân vật cử động được rồi lồng tiếng, ghi âm thanh sao cho phù hợp với nội dung của câu chuyện. Đặc biệt giữa lời nói của các nhân vật phải khớp với hành động cử chỉ của nhân vật trên Powerpoint.
13 Hình ảnh: Trang Slide trong giáo án điện tử câu chuyện:“Ba cô gái” 2.4.3.Kết quả áp dụng biện pháp Qua quá trình sử dụng công nghệ thông tin với những hình ảnh động và hình ảnh thật. Tôi thấy học sinh rất hứng thú tham gia, chú ý quan sát hình ảnh không chớp mắt, trả lời tốt các câu hỏi của cô và nhớ nội dung câu chuyện, nhiềucháu thích tham gia kể chuyện theo điệu bộ, cử chỉ, hành động giống hình ảnh trong chuyện. Có những lúc tôi quan sát thấy không phải giờ kể chuyện mà trẻ cũng tự nói hoặc kể lại một số đoạn trong câu chuyện mà trẻ thích. 2.5. Biện pháp 5: Tạo cơ hội cho trẻ kể lại truyện qua các hoạt động khác 2.5.1. Nội dung biện pháp Đối với trẻ mẫu giáo nói chung và trẻ mẫu giáo lớn nói riêng, muốn dạy trẻ kể lại chuyện đạt kết quả cao thì cô không chỉ tiến hành trên tiết dạy mà tôi còn tiến hành rèn trẻ ở mọi lúc mọi nơi. Chính vì vậy, tôi luôn tranh thủ mọi tình huống , mọi cơ hội để có thể dạy trẻ kể chuyện. 2.5.2. Cách thức, quá trình áp dụng biện pháp Khi trẻ chơi hoạt động góc, tôi đến góc chơi trò chuyện, gợi hỏi trẻ về tên câu truyện, các nhân vật, tính cách, giọng của các nhân vật trong các câu chuyện mà trẻ đã học. Sau đó tôi khuyến khích trẻ tự kể chuyện kết hợp cùng với rối, tranh
14 truyện mà cô đã chuẩn bị. Tôi chú ý lắng nghe trẻ kể chuyện và giúp đỡ trẻ khi trẻ lúng túng. Với cách kể chuyện này tôi nhận thấy trẻ rất hứng thú, những trẻ nhút nhát, yếu kém cũng hứng thú tham gia kể chuyện cùng các bạn. Hình ảnh cô rèn kỹ năng kể chuyện cho trẻ thông qua hoạt động góc Với cách rèn trẻ kể chuyện này tôi nhận thấy trẻ rất hứng thú, những trẻ nhút nhát, yếu kém cũng hứng thú tham gia kể chuyện cùng các bạn. Ngoài ra khi tôi cho trẻ dạo chơi ngoài trời, tham quan vườn cổ tích, trẻ được ngắm những bức tranh, xem mô hình các nhân vật có trong các câu chuyện mà tôi đã dạy trẻ kể. Từ đó tôi gợi hỏi trẻ để trẻ nhớ lại và kể lại có thể là cả câu chuyện, có thể chỉ kể những lời đối thoại của các nhân vật hoặc kể một vài chi tiết mà trẻ thích nhất. Đây cũng là lúc tôi tạo cơ hội để trẻ kể lại truyện tốt nhất, trẻ cảm thấy thoải mái với việc kể lại truyện.
15 Hình ảnh trẻ thăm quan vườn cổ tích và dạo chơi ngoài trời Qua hoạt động lao động, khi trẻ cùng cô chăm sóc rau, cô gới ý trẻ cây rau cải có trong câu chuyện nào? Điều gì xảy ra khi thỏ út thu hoạch rau? Tôi gợi ý trẻ kể lại chuyện theo cách của trẻ. Hình ảnh Hoạt động lao động " Trẻ chăm sóc rau cùng cô" Với hình thức dạo chơi ngoài trời giúp trẻ kể lại truyện này tôi thấy những trẻ nhút nhát, hiếu động trẻ cũng rất tập trung chú ý, mạnh dạn tham gia cùng các bạn. 2.5.3. Kết quả áp dụng biện pháp Sau khi thực hiện biện pháp này kết quả đạt được đó là vốn từ của trẻ phong phú hơn, khả năng diễn đạt của trẻ mạch lạc lưu loát, kỹ năng kể chuyện của trẻ tiến bộ hơn rất nhiều so với trước. 2.6. Biện pháp 6: Phối kết hợp với phụ huynh dạy trẻ kể lại truyện. 2.6.1. Nội dung biện pháp
16 Trẻ ở độ tuổi đến trường cùng một lúc nhận hai nền giáo dục của gia đình và nhà trường. Dù nhà trường có cố gắng đến bao nhiêu, đổi mới thế nào mà không có sự phối hợp của gia đình thì chất lượng giáo dục trẻ, giáo dục một con người sẽ không đạt được kết quả toàn diện như mong muốn. Chính vì vậy mà trong quá trình dạy trẻ, tôi luôn phối kết hợp với phụ huynh trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ, đặc biệt là rèn kỹ năng kể chuyện diễn cảm cho trẻ tại gia đình. Thời gian đón trả trẻ trong ngày là thời gian trẻ tự chơi, tự chọn trò chơi cho mình và cũng trong thời gian này, tôi có dịp gần gũi trẻ, trò chuyện cùng trẻ, khuyến khích trẻ kể lại công việc, sự việc lúc trẻ ở nhà. 2.6.2. Cách thức, quá trình áp dụng biện pháp Vào giờ đón- trả trẻ tôi trao đổi với phụ huynh về nội dung các câu chuyện mà trẻ đã được học, cung cấp tranh ảnh, video và hướng dẫn phụ huynh cách dạy trẻ kể lại truyện tại nhà. Hình ảnh giáo viên tuyên truyền PH qua giờ đón trẻ. Trong các buổi họp phụ huynh, trên nhóm zalo tôi nêu tầm quan trọng của lĩnh vực phát triển ngôn ngữ cho trẻ, đặc biệt là thông qua hoạt động kể chuyện. Tôi tuyên truyền, huy động phụ huynh hỗ trợ, sưu tầm những nguyên vật liệu sẵn có, dễ tìm như báo, vải vụn, len vụn, mút xốp… để làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trẻ kể lại truyện. Phụ huynh hãy dành nhiều thời gian để dạy trẻ kể lại truyện, từ đó giúp trẻ phát triển ngôn ngữ rõ ràng, mạch lạc. Ngoài ra tôi còn hướng dẫn phụ huynh cách thể hiện theo nội dung của các câu truyện để phụ huynh có thể kiểm tra và rèn thêm cho trẻ kỹ năng kể chuyện tại nhà.
17 Hình ảnh phụ huynh dạy trẻ kể lại truyện tại nhà. Năm học 2021-2022 do dịch covid 19 xảy ra và có diễn biến phức tạp nên học sinh phải tạm nghỉ học ở nhà. Với phương châm "nghỉ dịch chứ không nghỉ học" tôi tranh thủ trong những ngày trẻ không được đến trường tôi đã sưu tầm và thiết kế các video hướng dẫn phụ huynh rèn trẻ kể chuyện tại nhà để phụ huynh có thể kết hợp với giáo viên rèn kỹ năng kể chuyện cho trẻ trong những ngày nghỉ dịch và gửi kết quả lại cho cô. 2.6.3. Kết quả áp dụng biện pháp Phụ huynh quan tâm và dành thời gian cho con nhiều hơn, tích cực kết hợp cùng giáo viên rèn trẻ kể truyện tại nhà nhờ đó mà tỉ lệ trẻ kể được lại truyện tăng lên rõ rệt. Sau khi được giáo viên gửi vi deo hướng dẫn phụ huynh rèn trẻ kể chuyện thì sau 1 -2 tuần phụ huynh đã có vi deo trả bài cho cô, hầu như trên 90% trẻ đã có kỹ năng kể chuyện rất tốt. PHẦN C. MINH CHỨNG VỀ HIỆU QUẢ CỦA BIỆN PHÁP * Căn cứ thực hiện biện pháp Căn cứ Thông tư 28/2016/TT- BGDĐT sửa đổi Chương trình giáo dục mầm non kèm thông theo Thông tư 17/2009/TT-BGDĐT do Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đạo tạo ban hành. (Kết quả mong đợi trẻ 5-6 tuổi sử dụng lời nói trong cuộc sống hằng ngày mục 2.6 trang 68 kể có thay đổi một vài tình tiết như thay tên nhân vật, thay đổi kết thúc, thêm bớt sự kiện...trong nội dung truyện) Căn cứ Xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non theo định hướng lấy trẻ làm trung tâm * Hiệu quả của biện pháp - Qua nghiên cứu và áp dụng các biện pháp trên tôi đã thu được một số kết quả sau: So với đầu năm kỹ năng kể chuyện của trẻ đã tiến bộ rõ rệt, Trẻ hứng thú,
18 mạnh dạn tham gia vào hoạt động. Cụ thể kết quả đạt được trong năm học 2021- 2022 vừa qua như sau: * Về phía trẻ: Trẻ có thể kể lại các câu chuyện đã được học một cách diễn cảm và bằng ngôn ngữ thực của trẻ, trẻ mạnh dạn tự tin hồn nhiên và đặc biệt trẻ rất thích tham gia vào giờ học. Nội dung Tổng số trẻ Kết quả khảo sát trước khi nghiên cứu đề tài Kết quả khảo sát sau khi nghiên cứu đề tài So sánh Số trẻ hứng thú tham gia kể chuyện 31 trẻ 20/31= 64% 30/31= 97% Tăng 33% Số trẻ thuộc truyện 16/31= 52% 29/31= 93% Tăng 41% Số trẻ thể hiện được diễn cảm khi kể chuyện 15/31= 48% 28/31= 90% Tăng 42% Số trẻ mạnh dạn tự tin
19 15/31= 48% 30/31= 97% Tăng 49% * Về phía giáo viên: Tôi cảm thấy tự tin, thoải mái khi tiến hành các hoạt động dạy trẻ kể lại chuyện. Tôi thu thập được khá nhiều câu chuyện hay hấp dẫn, phù hợp để day trẻ kể lại truyện. Nghệ thuật kể chuyện của giáo viên được nâng lên rõ rệt, trong lớp đã có nhiều đồ dùng trực quan đẹp, hấp dẫn sáng tạo để dạy trẻ. Vốn hiểu biết của bản thân được mở rộng, nhận thức về truyện được nâng lên. * Về phía phụ huynh: Thường xuyên quan tâm, tin tưởng và ủng hộ nhiệt tình trong việc chăm sóc giáo dục trẻ. PHẦN D. CAM KẾT - Tôi xin cam kết bản báo cáo biện pháp “Biện pháp rèn kỹ năng kể chuyện cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi A2 trường mầm non Song Mai Thành phố Bắc Giang” năm học 2021- 2022 tôi không sao chép vi phạm bản quyền của người khác, biện pháp này chưa được sử dụng để đề xuất xét duyệt thành tích đối với bản thân tôi. Các biện pháp tôi đã triển khai thực hiện và minh chứng về kết quả đạt được, sự tiến bộ của trẻ tại lớp 5- 6 tuổi A2 tôi phụ trách là trung thực. Trên đây là một số kinh nghiệm có sự nghiên cứu và tự rút ra trong quá trình giảng dạy, và cũng chính là bài học quý báu giúp cho quá trình thực hiện chuyên môn của tôi ngày càng có tiến bộ. Tôi rất mong được sự tham gia góp ý của các vị Ban giám khảo, các bạn đồng nghiệp để các biện pháp của tôi được hoàn thiện hơn và có thể áp dụng rộng rãi trong các trường mầm non. Tôi xin trân trọng cảm ơn! Song Mai, ngày 20 tháng 4 năm 2022 GIÁO VIÊN Ngô Thị Lê
20 PHẦN E. ĐÁNH GIÁ, NHẬN XÉT CỦA NHÀ TRƯỜNG 1. Đánh giá, nhận xét của tổ/ nhóm chuyên môn ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. TỔ/ NHÓM TRƯỞNG CHUYÊN MÔN 2. Đánh giá, nhận xét, xác nhận của Hiệu trưởng/ Chủ cơ sở ..................................................................................................................................... .....................................................................................................................................