Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Giải pháp rèn luyện thói quen trong văn hoá ứng xử và hành vi văn minh thanh lịch cho trẻ 5-6 tuổi thông qua các hoạt động trong ngày của trẻ
lượt xem 0
download
Sáng kiến "Giải pháp rèn luyện thói quen trong văn hoá ứng xử và hành vi văn minh thanh lịch cho trẻ 5-6 tuổi thông qua các hoạt động trong ngày của trẻ" được hoàn thành với mục tiêu nhằm đề xuất nên những biện pháp hợp lý nhất để giúp trẻ hình thành thói quen trong văn hóa ứng xử văn minh thanh lịch đạt kết quả cao.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Giải pháp rèn luyện thói quen trong văn hoá ứng xử và hành vi văn minh thanh lịch cho trẻ 5-6 tuổi thông qua các hoạt động trong ngày của trẻ
- UBND QUẬN HOÀN KIẾM TRƯỜNG MẦM NON LÝ THƯỜNG KIỆT SANGS KIẾN KINH NGHIỆM Tên sáng kiến kinh nghiệm: Giải pháp rèn luyện thói quen trong văn hoá ứng xử và hành vi văn minh thanh lịch cho trẻ 5-6 tuổi thông qua các hoạt động trong ngày của trẻ Lĩnh vực/ Môn: Giáo dục - Đào tạo Cấp học: Mầm non Họ và tên tác giả: Nguyễn Thị Thanh Thủy Chức vụ: Giáo viên lớp mẫu giáo Lớn Đơn vị công tác: Trường Mầm non Lý Thường Kiệt Quận Hoàn Kiếm - Hà Nội ĐT: 0904471778 Email: thuy26878@gmail.com Hoàn Kiếm, tháng 4 năm 2024 1
- MỤC LỤC Trang I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI .................................................................................... 2 1. Đặt vấn đề.......................................................................................................... 2 2. Mục đích đề tài .................................................................................................. 3 3. Lý do chọn đề tài ............................................................................................... 4 4. Phạm vi đề tài .................................................................................................... 5 II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ ................................................................................. 5 1. Thực trạng đề tài............................................................................................. 5-7 2. Nội dung cần giải quyết .................................................................................... 7 3. Biện pháp...................................................................................................... 7-17 4. Kết quả, chuyển biến .................................................................................. 17-18 III. KẾT LUẬN ................................................................................................. 19 1. Tóm lược giải pháp ......................................................................................... 19 2. Bài học kinh nghiệm..................................................................................19-20 3. Phạm vi đối tượng .......................................................................................... 20 4. Kiến Nghị ................................................................................................... 20-21 IV.TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................22 IV.HÌNH ẢNH MINH HỌA ......................................................................23-35 2
- I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 1. Đặt vấn đề 1.1. Cơ sở lí luận Trẻ em sinh ra là niềm vui và hạnh phúc của gia đình, là những công dân tương lai của đất nước: “Trẻ em hôm nay thế giới ngày mai!”. Cha mẹ sẽ hạnh phúc biết bao khi con của họ là những đứa trẻ khoẻ mạnh, thông minh, nhanh nhẹn, giàu lòng yêu thương, biết quan tâm nhường nhịn giúp đỡ mọi người, biết yêu thích giữ gìn cái đẹp và có những đức tính tốt đẹp của con người Việt Nam. Chúng ta đều biết rằng: Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên của hệ thống giáo dục quốc dân, là bậc học tạo nền móng đầu tiên cho sự phát triển của trẻ sau này. Đối với ngành giáo dục, mục tiêu chăm sóc, giáo dục trẻ mầm non là “Phát triển ở trẻ một số giá trị, nét tính cách, phẩm chất cần thiết phù hợp với lứa tuổi như mạnh dạn, tự tin, độc lập, sáng tạo, dễ hòa nhập, chia sẻ. Hình thành văn hoá ứng xử, hành vi văn minh thanh lịch, giao tiếp theo quy tắc, chuẩn mực, phù hợp với lứa tuổi của trẻ”. Ngay từ khi mới sinh ra, trẻ em đã bắt đầu giao tiếp với những người xung quanh. Đứa trẻ càng lớn, pham vi giao tiếp càng phức tạp hơn. Bên cạnh việc bồi dưỡng các kỹ năng giao tiếp, đứa trẻ cũng cần phải có những hành vi văn hoá văn minh thanh lịch. Các hành vi văn minh thanh lịch ban đầu của trẻ chỉ là sự bắt chước, mô phỏng theo hành vi của mọi người nên có thể chưa đúng chuẩn mực. Nhưng khi trẻ được giáo dục những hành vi ứng xử và văn minh thanh lịch thì những mối quan hệ xã hội của trẻ sẽ ngày càng được mở rộng, trẻ được nhiều người yêu thương. Từ đó hình thành ở trẻ một số nề nếp, thói quen và hành vi đẹp. Trẻ biết phân biệt được tốt - xấu, hư - ngoan, thế nào là đáng chê - đáng khen. Vấn đề giáo dục hành vi ứng xử và văn minh thanh lịch không phải là vấn đề mới mà đây là vấn đề luôn luôn được mọi người quan tâm, nhất là trong tình hình phát triển của xã hội hiện nay. Đặc biệt hơn nữa, trẻ mầm non đặc điểm của trẻ là dễ nhớ mau quên, còn hay bắt chước cho nên việc giáo dục trẻ đòi hỏi chúng ta phải uốn nắn từ đầu, thực hiện thường xuyên như các cụ ta có câu: “Uốn cây từ thưở còn - Dạy con từ thưở con còn thơ ngây” Những thói quen ứng xử có văn hóa, văn minh thanh lịch là nền tảng của đạo đức, là thước đo giá trị của con người. Việc chăm sóc giáo dục cho trẻ về đạo đức, lễ giáo, các hành vi văn minh thanh lịch ngay từ khi còn nhỏ là vô 3
- cùng quan trọng, là một trong những nhiệm vụ giáo dục toàn diện có ý nghĩa rất lớn và không thể thiếu được. 1.2. Cơ sở thực tiễn Việc giáo dục hành vi văn minh thanh lịch cho trẻ lứa tuổi mầm non giúp trẻ biết được những điều nên làm và không nên làm, biến những kiến thức, các kỹ năng sống được trang bị thành hành động cụ thể trong quá trình hoạt động thực tiễn với bản thân, với mọi người, với xã hội. Trẻ phải học cách giao tiếp, thực hành các văn minh thanh lịch có văn hóa với mọi người để biết thế nào là chuẩn mực từ đó thể hiện bản thân một cách tích cực. Mỗi cử chỉ, mỗi hành vi, mỗi việc làm, lời nói của trẻ đều bộc lộ phần nào phẩm chất, đặc điểm, nhân cách của con người trẻ sau này. Chính vì thế trong những năm gần đây, việc giáo dục hành vi văn hóa ứng xử văn minh thanh lịch cho trẻ là nội dung được rất nhiều quan tâm. Trẻ em mầm non được ví như tờ giấy trắng, cô giáo mầm non chính là người đặt bút vẽ những nét đầu tiên lên tờ giấy trắng đó, là một giáo viên mầm non, người trực tiếp chăm sóc, giáo dục trẻ, tôi không thể không suy nghĩ bản thân mình phải cố gắng học tập trau dồi thêm kiến thức, kinh nghiệm và tôi nhận thấy rằng việc giáo dục văn hóa ứng xử văn minh thanh lịch cho trẻ là việc mà mỗi giáo viên phải thực hiện thường xuyên, liên tục và xem như một nhiệm vụ hết sức quan trọng trong công việc hàng ngày của mình. Vì vậy, để tiếp tục thực hiện tốt nhiệm vụ trồng người của mình, năm học 2023- 2024 tôi đã tiến hành chọn đề tài: ” Giải pháp rèn luyện thói quen trong văn hoá ứng xử và hành vi văn minh thanh lịch cho trẻ 5-6 tuổi thông qua các hoạt động trong ngày của trẻ” làm đề tài nghiên cứu. 2. Mục đích đề tài Giáo dục văn hóa ứng xử văn minh thanh lịch cho trẻ là điều rất cần thiết để nghiên cứu nhằm đề xuất nên những biện pháp hợp lý nhất để giúp trẻ hình thành thói quen trong văn hóa ứng xử văn minh thanh lịch đạt kết quả cao. Trẻ mầm non cần có một số văn hóa ứng xử cơ bản như: - Ăn uống gọn gàng, không nói chuyện cười đùa trong khi ăn. - Trẻ có thói quen giữ gìn vệ sinh, bỏ rác đúng nơi quy định. - Trẻ biết yêu thương, giúp đỡ, nhường nhịn bạn trong lớp. - Trẻ có thói quen chào hỏi cô khi đến lớp và khi ra về, chào hỏi khi có khách đến lớp. - Trẻ biết nói lời hay ý đẹp không nói tục chửi bậy. 4
- - Trẻ biết nói chuyện có chủ ngữ - vị ngữ và dạ thưa lễ phép đối với người lớn. - Trẻ biết nói cảm ơn khi nhận được sự giúp đỡ từ người khác và xin lỗi khi làm sai. - Trẻ có thói quen nhận đồ từ người khác bằng hai tay. - Trẻ biết xếp hàng chờ đến lượt, giơ tay phát biểu. - Trẻ biết dạ thưa khi trả lời câu hỏi của người lớn. - Trẻ có một số kỹ năng tự phục vụ cơ bản. Việc giáo dục hành vi văn hoá ứng xử văn minh thanh lịch giúp trẻ hình thành những phẩm chất cần thiết cho con người trong tương lai. Những phẩm chất này sẽ làm cho trẻ tự tin, mạnh dạn, độc lập, sáng tạo, linh hoạt dễ hòa nhập, dễ chia sẻ, tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ tham gia vào cuộc sống một cách tích cực. 3. Lý do chọn đề tài Năm học 2023 - 2024 này, tôi phụ trách lớp mẫu giáo Lớn A2,từ những ngày đầu nhận lớp, có rất nhiều trẻ mang những gì xem được từ các ứng dụng như: Facebook, Youtube, Tiktok… vào lớp trẻ bắt chước lại lời nói, hành động cùng với các bạn. Tuy vậy, trẻ không hề biết rằng những hành vi đó không phù hợp với một em bé vốn dĩ hồn nhiên, vô tư. Một số trẻ khác thì chưa có thói quen chào cô khi đến lớp, hoặc vừa thưa cô vừa chạy. Trẻ chưa biết giữ gìn vệ sinh lớp học, có những hành vi bạo lực với bạn, không tự giác trung thực khi mắc lỗi, không biết cảm ơn và xin lỗi… đó là những văn minh thanh lịch cơ bản nhưng vì một số lí do nào đó mà trẻ chưa thực hiện tốt, là một giáo viên chủ nhiệm, tôi nhận ra rằng phải tìm ra những biện pháp nhằm giáo dục trẻ có những hành vi văn hoá ứng xử văn minh thanh lịch, đúng mực và phù hợp với lứa tuổi Trong những năm gần đây, nội dung giáo dục văn minh thanh lịch cho trẻ mẫu giáo đã được thực hiện trong chương trình giáo dục mới hiện nay luôn được quan tâm và thực hiện tại các cơ sở giáo dục mầm non. Trong các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ tôi luôn lựa chọn và lồng ghép đưa nội dung giáo dục kỹ năng văn minh thanh lịch vào trong kế hoạch giáo dục của mình sao cho phù hợp và đạt được kết quả cao. Trẻ mầm non là giai đoạn vô cùng quan trọng và nhạy cảm. Việc giáo dục và xây dựng hành vi văn hóa ứng xử văn minh thanh lịch tốt cho trẻ sẽ giúp trẻ tạo dựng được hình ảnh tích cực, khẳng định bản thân và tạo tiền đề tốt cho tương lai. Nếu các phương pháp giáo dục hành vi văn minh thanh lịch được áp dụng trong giai đoạn sớm thì trẻ sẽ dễ dàng phát triển và trở nên toàn diện hơn. 5
- Chính vì thế, tôi đã mạnh dạn lựa chọn đề tài: “ Giải pháp rèn luyện thói quen trong văn hoá ứng xử và hành vi văn minh thanh lịch cho trẻ 5-6 tuổi thông qua các hoạt động trong ngày của trẻ” làm đề tài nghiên cứu cho sáng kiến kinh nghiệm của mình. 4. Phạm vi đề tài Đề tài “Giải pháp rèn luyện thói quen trong văn hoá ứng xử và hành vi văn minh thanh lịch cho trẻ 5-6 tuổi thông qua các hoạt động trong ngày của trẻ” được thực hiện ở lớp mẫu giáo Lớn A2 trường mầm non Lý Thường Kiệt Lĩnh vực nghiên cứu chỉ tập trung vào việc tìm và đưa ra những biện pháp giáo dục hành vi văn hoá ứng xử văn minh thanh lịch trong giao tiếp, trong ăn uống, trong chế độ sinh hoạt ở trường là chủ yếu. II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Thực trạng đề tài - Trong năm học 2023 - 2024 tôi được phân công dạy và chủ nhiệm mẫu giáo Lớn A2 trường mầm non Lý Thường Kiệt - Sĩ số lớp: 23 cháu, trong đó: + Học sinh nam: 12 trẻ; học sinh nữ: 11 trẻ. + Các bé được học qua lớp Bé,Nhỡ: 21/23 trẻ + Các bé mới đi học lần đầu: 2/23 trẻ a. Thuận lợi: Được sự quan tâm của Ban giám hiệu trường tận tình giúp đỡ trong chuyên môn và tạo mọi điều kiện về cơ sở vật chất, lớp được trang bị máy vi tính,máy chiếu,bảng tương tác để trẻ có thể học trên máy, đưa công nghệ thông tin vào giảng dạy. Được đầu tư, trang bị đồ dùng đồ chơi đầy đủ, đảm bảo việc học tập và sinh hoạt cho trẻ. Được sự đóng góp chân thành của các chị em đồng nghiệp qua các buổi dự giờ, thao giảng, hội giảng, thảo luận sinh hoạt chuyên môn. Bản thân tôi thường xuyên được bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, luôn tự học hỏi và nâng cao trình độ qua chị em đồng nghiệp, sách báo, trang mạng chính thống về giáo dục mầm non.Bản thân tôi luôn có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc, tích cực chủ động tìm tòi thiết kế các hoạt động sáng tạo, quan tâm phát huy tính tích cực của trẻ, giúp trẻ hứng thú trong các hoạt động. Đa số trẻ trong lớp đều được học qua lớp Bé,Nhỡ nên đã có những nề nếp, kỹ năng, thói quen nhất định.Đa số phụ huynh đều nhiệt tình chia sẻ với giáo viên về tình hình của trẻ ở nhà và dành thời gian trao đổi với giáo viên để cùng chăm sóc và giáo dục trẻ tốt hơn. 6
- b. Khó khăn: Nhận thức của trẻ không đồng đều do một số trẻ còn nhút nhát, một số trẻ lại quá hiếu động chưa có những thói quen tốt về các hành vi văn hoá ứng xử văn minh thanh lịch trong sinh hoạt, giao tiếp với mọi người. Cha mẹ trẻ chưa thực sự coi trọng việc giáo dục văn hoá ứng xử văn minh thanh lịch cho trẻ ở lứa tuổi này. Hiện nay mỗi gia đình đều có ít con, trẻ lại được mọi người trong gia đình quá nuông chiều nên một số trẻ chưa có hành vi văn hoá văn minh thanh lịch đúng mực.Trẻ lứa tuổi mẫu giáo Lớn tâm lý trẻ đã ổn định hơn nhưng đang trải qua thời kỳ khẳng định bản thân, muốn làm theo ý mình Xã hội ngày càng phát triển, đời sống vật chất của con người càng được nâng cao, trẻ được gia đình cho tiếp xúc thiết bị công nghệ từ rất sớm nên có những trẻ hạn chế về kỹ năng giao tiếp ứng xử văn minh thanh lịch. c. Số liệu điều tra trước khi thực hiện Từ thực trạng trên ngay từ đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát và phân loại chất lượng học sinh, trên cơ sở đó để tôi tìm ra biện pháp phù hợp giúp trẻ học tốt hơn về văn hóa ứng xử văn minh thanh lịch.Với thực trạng như vậy tôi đã tiến hành khảo sát trẻ và nhận được kết quả như sau: Bảng 1: Bảng điều tra số liệu trước khi thực hiện đề tài (Tổng số: 23/23 trẻ, thời gian khảo sát từ tháng 9 năm 2023) Tỷ lệ đạt Nội dung khảo sát STT Đạt được (%) 1 Trẻ biết tự giác chào hỏi ông bà, cha mẹ, cô 15 65,22% giáo khi đến lớp và ra về 2 Trẻ biết giơ tay phát biêu ý kiến, khi trả lời 12 52,17% câu hỏi biết nói dạ thưa. 3 Trẻ biết rủ bạn chơi cùng, không tranh giành 11 47,82% đồ chơi 4 Trẻ biết nhận đồ bằng hai tay và nói cảm ơn 13 56,52% khi được giúp đỡ 5 Trẻ biết xin lỗi khi làm sai 10 43,48% 7
- 6 Trẻ mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp 11 47,82% 7 Biết giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh chung 15 65,22% Nhìn vào kết quả khảo sát ta thấy đây là một kết quả quá thấp so với yêu cầu của trẻ 5 - 6 tuổi. Từ thực tế trên, khi thực hiện dạy cháu tôi đã cố gắng tìm hiểu qua tài liệu và học hỏi kinh nhiệm từ bạn đồng nghiệp nhằm giúp các cháu tích cực hứng thú tham gia giờ học một cách nhẹ nhàng hơn, giúp cháu học về văn hóa văn minh thanh lịch được tốt hơn. 2. Nội dung cần giải quyết Từ thực trạng trên, muốn dạy tốt về văn hóa ứng xử hành vi văn minh thanh lịch cho trẻ giúp trẻ trở thành những công dân tốt trong tương lai, những đứa trẻ ngoan ngõan và được nhiều người yêu mến. Bản thân tôi đã tìm và đưa ra những biện pháp giáo dục văn hóa ứng xử văn minh thanh lịch cho trẻ với những nội dung cụ thể sau: -Xây dựng môi trường lớp học thân thiện, cởi mở. -Giáo dục văn hóa ứng xử văn minh thanh lịch trong các hoạt động học. -Giáo dục văn hoá ứng xử văn minh thanh lịch trong hoạt động vui chơi ở trường mẫu giáo. -Giáo dục văn hóa ứng xử văn minh thanh lịch mọi lúc, mọi nơi. -Tuyên truyền và phối hợp với phụ huynh trong việc giáo dục văn hoá ứng xử văn minh thanh lịch cho trẻ. 3. Biện pháp giải quyết 3.1. Lựa chọn nội dung giáo dục văn hóa ứng xử văn minh thanh lịch cho trẻ ở trường mầm non: Việc lựa chọn nội dung nhằm mục đích là để lập ra kế hoạch một cách phù hợp, tạo điều kiện đưa nội dung giáo dục hành vi văn hóa ứng xử văn minh thanh lịch vào các hoạt động hàng ngày của trẻ, qua đó giúp giáo viên có cái nhìn tổng thể và chủ động hơn trong việc thực hiện nội dung giáo dục sao cho phù hợp với kinh nghiệm, khả năng của trẻ và đạt được hiệu quả cao hơn. Tôi đã dựa vào khung chương trình giáo dục mầm non, các mục tiêu phát triển của trẻ 5 tuổi, số lượng trẻ đạt được qua cuộc khảo sát. Tôi đã lựa chọn một số nội dung giáo dục văn hóa ứng xử văn minh thanh lịch sau: - Các hành vi văn hóa ứng xử văn minh thanh lịch trong ăn uống: - Các hành vi văn hóa ứng xử văn minh thanh lịch trong giao tiếp: - Các hành vi văn hóa ứng xử văn minh thanh lịch nơi công cộng: 8
- Ví dụ: Đối với chủ đề “Trường mầm non” là chủ đề đầu tiên mở màn của năm học mới, là một chủ đề thích hợp để rèn cho trẻ những quy tắc ứng xử, giáo dục văn minh thanh lịch cho trẻ. Ở chủ đề này, tôi lập ra các mục tiêu giáo dục văn hoá ứng xử văn minh thanh lịch như sau: + Trẻ biết chào cô khi đến lớp và ra về + Trẻ biết giới thiệu bản thân, chơi với bạn bên cạnh, trẻ tương tác với đồ chơi trong lớp + Trẻ biết cách xưng hô lễ phép với cô và hoà nhã với bạn + Giờ ăn ở trường trẻ biết mời cô và bạn trước khi ăn + Trẻ biết nhận đồ bằng hai tay… Để đạt được mục tiêu, tôi phải có kế hoạch cụ thể đó là: + Để trẻ thể hiện các bản năng, kinh nghiệm của trẻ và quan sát các hành động của trẻ có văn hoá, có lễ giáo hay chưa? Đánh giá trẻ ở mức độ nào ? + Luôn nhắc nhở trẻ thực hiện các hành vi văn hoá ứng xử.Việc nhắc nhở này phải lặp đi lặp lại mỗi ngày để tạo cho trẻ một thói quen tốt. 3.2. Xây dựng môi trường lớp học thân thiện, cởi mở Môi trường trong lớp học phải theo phương châm lấy trẻ làm trung tâm, chỉ có tạo môi trường thân thiện, gần gũi, yêu thương với trẻ mới giúp trẻ cảm thấy thoải mái, tự tin và mong muốn được trải nghiệm. Trường, lớp học an toàn, sạch sẽ, thoáng mát, đủ ánh sáng, đủ đồ dùng, đồ chơi phù hợp với lứa tuổi… là những điều kiện thuận lợi giúp trẻ hoạt động. Nhận thức được điều đó, tôi đã trao đổi và thống nhất với giáo viên cùng lớp để trang trí sắp xếp xây dựng môi trường, bố trí các góc phù hợp với diện tích lớp, có tinh thần thẩm mỹ và thuận tiện giúp trẻ hoạt động tích cực. Đối với các đồ dùng đồ chơi, tôi luôn sắp xếp, bố trí gọn gàng, đẹp mắt, chia từng góc riêng biệt, mỗi kệ, mỗi góc tôi đều làm mới,tạo cho trẻ cảm giác thích thú và luôn mong muốn được sắp xếp ngăn nắp sau khi chơi. (Hình ảnh tạo môi trường góc bán hàng và góc xây dựng -Hình 1) Nhằm giáo dục cho trẻ tính gọn gàng, ý thức cất đồ dùng đồ chơi đúng quy định sau khi chơi. Đặc biệt, khi trẻ rời xa vòng tay bố mẹ, mỗi ngày phải sống trong môi trường tập thể, việc rèn cho trẻ ý thức giữ gìn vệ sinh chung, vệ sinh lớp học, đức tính gọn gàng, ngăn nắp là vô cùng cần thiết. Ví dụ: Mỗi đầu tuần cô lên kế hoạch tổ chức cho trẻ thi đua dọn vệ sinh kệ đồ chơi, sắp xếp đồ chơi gọn gàng. Cô phân rõ khu vực cần dọn dẹp, cho trẻ bắt nhóm cùng nhau thực hiện. Nhóm nào thực hiện đúng tiêu chí: Sạch sẽ, gọn gàng, đẹp mắt sẽ được cô nêu gương cuối ngày. Khi tổ chức thi đua như vậy trẻ sẽ hào hứng tham gia, trong lúc làm việc cùng nhóm với bạn trẻ biết phân công công việc rõ ràng, có kỹ năng hợp tác với bạn. 9
- Không chỉ tạo môi trường thân thiện cho trẻ hoạt động, giao tiếp, tôi còn luôn cố gắng mang đến cho trẻ một không khí lớp học thật ấm áp tràn ngập yêu thương, giúp trẻ có cảm giác gần gũi như đang sống trong chính ngôi nhà của mình. Vì ở lứa tuổi này, trẻ luôn thích được cô yêu thương, gần gũi, mọi hành vi của cô được trẻ lưu tâm nhất. Vì vậy trả lời rõ ràng, tôn trọng lời nói của trẻ, lắng nghe ý kiến của trẻ, giờ đón trả trẻ tôi ân cần, lịch sự trong giao tiếp với phụ huynh. Về tác phong cô luôn chú ý ăn mặc đẹp, lịch sự, cô tươi trẻ cháu rất thích. Cô tôn trọng mọi ý kiến của trẻ luôn đặt tình cảm như mẹ - con để giáo dục trẻ, luôn tạo cho trẻ sự an toàn tuyệt đối khi ở bên cô. 3.3. Giáo dục văn hóa ứng xử văn minh thanh lịch trong các hoạt động học Như chúng ta đã biết, ở trường mầm non không có giờ đạo đức riêng, để giáo dục văn hóa ứng xử văn minh thanh lịch qua hoạt động học tôi sử dụng hình thức tích hợp, lồng ghép vào nội dung bài dạy và hướng trẻ tới cảm xúc, tình cảm, hành vi văn hóa ứng xử cho phù hợp. Từ đó hình thành cho trẻ những thói quen văn minh thanh lịch, hành vi lễ phép. Chính vì vậy, việc lồng ghép nội dung giáo dục văn hóa ứng xử vào các hoạt động học có nhiều ưu thế nhằm hình thành cho trẻ những phẩm chất cần thiết cho con người trong tương lai. Những phẩm chất này sẽ làm cho trẻ tự tin, mạnh dạn, độc lập, sáng tạo linh hoạt dễ hòa nhập, dễ chia sẻ, tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ tham gia vào cuộc sống. *Hoạt động phát triển nhận thức: Trước tiên cô phải lựa chọn chủ đề cho phù hợp, xác định được nội dung giáo dục văn hoá ứng xử văn minh thanh lịch ở chủ đề đó là gì? Khi thực hiện cô phải khéo léo lồng ghép vào nội dung bài dạy sao cho phù hợp, mượt mà, không làm cho nội dung lồng ghép bị tách rời với nội dung chính của hoạt động đó. Các biện pháp thực hiện như: cho trẻ xem hình ảnh, trò chuyện, đàm thoại, liên hệ thực tế giáo dục trẻ. Trẻ lắng nghe người khác nói và giơ tay xin phép khi có ý kiến,không được nói leo khi người khác đang nói ( bài tập phần phụ lục) Ví dụ:Thông qua giờ học kỹ năng sống "hành vi văn minh thanh lịch trong ăn uống của gia đình bé" Sau khi cô cho trẻ xem clip và trò chuyện về gia đình trong, cô liên hệ thực tế cho cháu tự kể về gia đình của cháu gồm có những ai? + Gia đình bạn nhỏ đang làm gì? +Trước khi vào bàn ăn bạn nhỏ phải làm gì? +Trước khi ăn phải nói như thế nào? 10
- +Trong khi ăn và sau khi ăn xong phải làm gì? Khi trả lời, cô chú ý nhắc trẻ phải trả lời trọn câu: Dạ có, dạ không, dạ thưa cô... không trả lời trống không. Sau khi trẻ trả lời các câu hỏi, cô cần chốt đáp án và nhấn mạnh lại những chỗ cần giáo dục cho trẻ Để trả lời các câu hỏi, trẻ đã tư duy và liên tưởng đến những hành động đã làm ở nhà, qua đó giúp trẻ nhận biết các hành vi sai, trẻ sẽ hành động theo những hành vi đúng mà cô giáo vừa nhắc nhở. Qua đó cô đã giáo dục trẻ một số ứng xử văn minh thanh lịch với những người thân trong gia đình, hành vi văn hoá ứng xử văn minh thanh lịch trong ăn uống: như vậy văn minh trong ăn uống là trước khi ăn các con phải rửa tay sạch sẽ và mời ăn,khi ăn các con không nói chuyện,đùa nghịch.Phải nhai kỹ thức ăn,ăn gọn gàng không bỏ thừa cơm,không làm vãi rơi cơm.Ăn xong chúng mình cùng người lớn dọn bàn ăn nhé (Hình ảnh trò chuyện về văn minh thanh lịch trong ăn uống -Hình 2 và bài tập phần phụ lục *Hoạt động làm quen văn học: Thông qua nội dung câu chuyện, bài thơ giúp giáo dục hành vi ứng xử cho trẻ một cách nhẹ nhàng, phù hợp với lứa tuổi, không gò bó áp đặt mà đạt hiệu quả cao đối với trẻ. Ví dụ: Đọc thơ: “Chào hỏi, cảm ơn” Cô cho trẻ đọc thơ và đàm thoại với trẻ về nội dung bài thơ: + Khi gặp người lớn các con phải làm gì? + Khi chào các con tay các con để như thế nào? + Ai cho quà bánh thì các con nhận bằng mấy tay? + Nhận quà bánh xong các con nói gì? Bài thơ “Chào hỏi , cảm ơn” là bài thơ ngắn nhưng giáo dục cho trẻ cách hành vi văn minh thanh lịch như: gặp người lớn phải khoanh tay chào, khi ai cho quà bánh phải nhận bằng hai tay và nói cảm ơn. Trẻ biết chào hỏi xưng hô phù hợp,nói năng lịch sự,trả lời lễ phép,cám ơn xin lỗi khi cần (Bài tập phần phụ lục -Hình ảnh trong giờ học bài thơ “Chào hỏi, cảm ơn”-Hình 3 và bài tập phần phụ lục) *Hoạt động phát triển thể chất: Thông qua hoạt động đó có thể lồng ghép giáo dục cho trẻ có tính kỷ luật, biết xếp hàng chờ đến lượt, không chen lấn, không xô đẩy bạn, biết hợp tác, chia sẻ với bạn khi trẻ sinh hoạt tập thể. Ví dụ: Khi tổ chức chơi trò chơi nhắc nhở trẻ không chen lấn, xô đẩy nhau, phải biết chờ đến lượt. Qua đó giáo dục trẻ có thói quen tốt, biết hợp tác, biết 11
- đoàn kết với bạn khi tham gia các trò chơi mang tính tập thể (Hình ảnh trẻ chơi trò chơi vận động -Hình 4) *Hoạt động phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội: Ở hoạt động này thường lồng ghép hành vi ứng xử văn minh thanh lịch bằng việc cho trẻ trả lời những câu hỏi gợi mở để giáo dục trẻ, cho trẻ xem trảnh ảnh và đàm thoại hay cho trẻ chơi những trò chơi chọn hành vi đúng, sai để cháu nhận xét và thực hành. Qua trò chơi giáo dục trẻ kỹ năng học theo nhóm, hợp tác với bạn, khi cả nhóm cùng nhau cố gắng để chiến thắng cũng thể hiện được tinh thần đoàn kết. Trò chơi này giúp trẻ nhận biết đúng là đúng - sai là sai một cách rõ ràng. *Hoạt động phát triển thẩm mỹ Trẻ mầm non rất yêu thích cái hay, cái đẹp qua hoạt động âm nhạc và tạo hình. Trẻ được thoả thích sáng tạo với nhiều nguyên vật liệu để tạo ra những tác phẩm của riêng mình, từ đó trẻ biết trân trọng giữ gìn sản phẩm mình làm ra. Qua đó cô giáo dục trẻ yêu quý, giữ gìn sản phẩm của bạn vì bạn cũng đã bỏ rất nhiều công sức để tạo ra, nếu làm hỏng của bạn, bạn sẽ rất buồn và hành vi đó là hành vi không đẹp. Cô giáo dục trẻ cất đồ dùng gọn gàng, đúng nơi quy định, dọn vệ sinh chỗ ngồi của mình để lớp học luôn sạch đẹp. Từ đó trẻ luôn có ý thức tự giác thực hiện mỗi khi cô cho tạo hình hay làm học phẩm Ví dụ: Dạy hát “Ra chơi vườn hoa”. Cô cho trẻ hát và trò chuyện với trẻ: + Bạn nhỏ trong bài hát đi đâu? + Bài hát nhắc nhở chúng ta điều gì? + Khi các con đi công viên các con sẽ làm gì? Cô giáo dục trẻ: Hoa đẹp là để cho mọi người cùng chiêm ngưỡng cùng thưởng thức. Nếu ai cũng hái hoa thì vườn hoa sẽ không còn hoa nữa, không đẹp nữa. Vì vậy các con không được tự ý ngắt hái hoa, bẻ lá bẻ cành nhé! Ngoài ra cô có thể mở rộng cho trẻ, giáo dục trẻ khi đi chơi công viên hoặc tham quan với gia đình những nơi có cảnh quan đẹp, không được hái hoa, giẫm lên cỏ, phải biết bảo vệ môi trường, cảnh quan thiên nhiên xanh - sạch - đẹp. Ví dụ: Hoạt động tạo hình cô giải thích cho trẻ hiểu: Khi tạo hình bản thân mình sẽ dùng hết khả năng cố gắng hoàn thành sản phẩm, dù đẹp hay xấu đó cũng là công sức của mình cũng như của bạn. Cô hỏi trẻ nếu bạn làm hỏng sản phẩm của con con sẽ cảm thấy như thế nào? Cô giáo dục trẻ trong lúc thực hiện cô giáo dục trẻ không được chọc phá bạn, làm hư tác phẩm của bạn, yêu quí giữ gìn sản phẩm của bạn thì bạn cũng sẽ yêu quí sản phẩm của mình. Khi cô tổ chức 12
- giờ tạo hình xong cho trẻ dọn rác chỗ của mình bỏ vào thùng rác. Qua đó tạo cho trẻ thói quen biết giữ gìn vệ sinh chung, biết tự giác thực hiện không đợi cô nhắc nhở. (Hình ảnh trẻ trong giờ hoạt động tạo hình -Hình 5) Ngoài ra khi giáo dục các hành vi văn hoá ứng xử văn minh thanh lịch qua hoạt động học cô cần chú ý giáo dục cho trẻ có thái độ nghiêm túc trong học tập, trong giờ học phải chú ý lắng nghe cô giảng bài, không chọc ghẹo nói chuyện riêng với bạn, không được vừa học vừa cầm đồ chơi… Trong lúc đàm thoại với trẻ, cô khuyến khích nếu trẻ có ý kiến thì giơ tay lên phát biểu, không được ngồi dưới nói leo, khi muốn đi vệ sinh hay ra ngoài phải đứng dậy xin cô. Khi trẻ trả lời câu hỏi cô nhắc trẻ nói dạ thưa. Như vậy, thông qua hoạt động học giúp trẻ lĩnh hội những tri thức, giá trị, kỹ năng, kỹ xảo, phương thức hành vi,… một cách khoa học và hệ thống giúp ích rất nhiều trong việc giáo dục văn hoá ứng xử cho trẻ. Với việc cô khéo léo lồng ghép giáo dục văn hoá ứng xử văn minh thanh lịch vào đa dạng các lĩnh vực phát triển, trẻ được học rất nhiều điều hay, lẽ phải. Tuy đây chỉ là những việc làm rất đơn giản nhưng đã góp một phần không nhỏ vào việc giúp trẻ trở thành người có văn hoá, một công dân tốt 3.4. Giáo dục văn hóa ứng xử văn minh thanh lịch qua hoạt động vui chơi ở trường mẫu giáo *Hoạt động vui chơi ở các góc Trong lúc trẻ hoạt động vui chơi ở các góc, trẻ được đối thoại những câu chào hỏi lễ phép, câu cảm ơn, xin lỗi, trao nhận bằng hai tay, dạy trẻ biết nhường nhịn, không tranh giành đập phá đồ chơi, biết giữ gìn đồ chơi. Qua đó giúp trẻ hình thành thói quen hành vi văn minh thanh lịch, chơi xong có ý thức tự giác sắp xếp đồ chơi gọn gàng, đúng nơi quy định. Ở hoạt động này trẻ được thể hiện các kỹ năng giao tiếp theo bản năng của trẻ. Giáo dục trẻ khi trả lời câu hỏi của người khác phải nhìn vào người đó, nếu lớn tuổi hơn mình thì xưng hô lễ phép và giọng nói nhẹ nhàng dễ nghe, không được hét lên. Còn đối với bạn bè giọng điệu vui vẻ với bạn, không được lớn tiếng với bạn khi chơi. Ví dụ: Góc đọc sách: Qua những câu chuyện, những bài thơ, trẻ kể chuyện sáng tạo theo tranh, chọn những hành vi đúng, sai tôi có thể giáo dục văn hoá ứng xử cho trẻ một cách phù hợp. (Hình ảnh trẻ chơi góc sách -Hình 6) Qua trò chơi cũng rèn cho trẻ về văn minh thanh lịch có văn hoá: Biết nói cảm ơn khi nhận tiền, giao tiếp lịch sự khi bán hàng. Ngoài ra trẻ biết đặt thêm cảm xúc khi giao tiếp: Người bán khi nói chuyện với khách hàng nét mặt niềm nở, giọng nói vui vẻ. Còn người mua thân thiện, cởi mở. Ngoài ra, ở một số góc chơi khác như: Góc xây dựng, góc nghệ thuật, góc 13
- thiên nhiên - khoa học… Trẻ học được cách chia sẻ, giúp đỡ nhau, biết nhường nhịn, tạo mối đoàn kết giữa các bạn trong nhóm, không tranh giành đồ chơi với bạn và biết được cách xưng hô giữa mọi người với nhau. Thông qua hoạt động này, giáo dục trẻ biết thể hiện các mối quan hệ trong xã hội, những hành vi giao tiếp, cách ứng xử, xưng hô với mọi người, giúp trẻ mạnh dạn hơn, thành thạo hơn trong giao tiếp, trong ứng xử văn minh thanh lịch. *Hoạt động vui chơi ngoài trời Hoạt động ngoài trời là một trong những hoạt động vui chơi mà trẻ hứng thú và quan tâm nhất. Đây là hoạt động mang lại cho trẻ nhiều niềm vui và kiến thức cần thiết về thế giới xung quanh. Các cô thường tổ chức các hoạt động ngoài trời như: Cô lựa chọn các hoạt động ngoài trời giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu hoạt động tăng thêm vốn sống từ đó giáo dục cháu yêu thiên nhiên, chăm sóc và bảo vệ cây, yêu lao động và biết làm những công việc vừa sứ Trẻ chơi đoàn kết,rủ bạn cùng chơi,không tranh giành đồ chơi,chơi vui với bạn (Hình ảnh giờ hoạt động ngoài trời của trẻ -Hình 7) Khi cho cháu chơi tự do với đồ chơi ngoài trời, tôi giáo dục trẻ phải luôn đoàn kết với bạn, không tranh giành đồ chơi, không trêu chọc bạn, biết chờ đến lượt để tham gia vào trò chơi,nếu trẻ nào làm việc sai trái thì tôi có mặt kịp thời để uốn nắn, giúp trẻ nhận ra cái sai, biết nhận lỗi và xin lỗi bạn.(Hình ảnh trẻ xếp hàng trật tự chờ đến lượt khi chơi -Hình 8) 3.5. Giáo dục hành vi văn minh thanh lịch cho trẻ mọi lúc, mọi nơi Trong các sinh hoạt hàng ngày, ở mọi lúc mọi nơi, khi có cơ hội tôi luôn nhắc nhở trẻ thực hiện các hành vi văn hoá ứng xử sao cho phù hợp *Giáo dục hành vi văn minh thanh lịch khi tham gia giao thông Cô dạy trẻ: đèn xanh sang đường, đèn vàng và đèn đỏ phải dừng lại.Khi đi ra đường phải tuyệt đối nắm tay mẹ, và đi sát vào lề đường.Khi qua đường ở những chỗ có vạch kẻ dành cho người đi bộ.Khi sang đường ở chỗ không có đèn giao thông thì phải nhìn trái nhìn phải xem có xe không rồi mới băng qua, và khi qua đường phải giơ cao một tay để xin đường.Khi đi trên xe điện hay xe bus thì không được nói to, nhảy gây ồn ào.Không nên ăn uống khi ở trên xe bus *Giáo dục văn minh thanh lịch qua hoạt động xếp hàng đi lên xuống cầu thang Cô giáo hướng dẫn trẻ khi lên cầu thang, hay xuống cầu thang đều phải đi hướng bên tay phải, nắm vào tay vịn để đi, tránh bị ngã và đi đúng dấu chân các 14
- cô đã dán ở từng bậc cầu thang đấy. Cô còn dạy nếu đi cùng các bạn, phải biết xếp hàng đi theo thứ tự và nhường nhịn lẫn nhau, bạn đi sau không xô bạn đi trước, quan sát từng bậc thang, bước chắc chắn từng bước một, bước lên, bước xuống từng bậc thang một…để đảm bảo an toàn cho các con. (Hình ảnh trẻ xếp hàng đi lên xuống cầu thang -Hình 9) Trẻ có hành vi văn minh khi đi thang máy: biết xếp hàng vào thang máy,đi thang máy an toàn,không chen lấn và làm ồn khi vào thang máy *Giáo dục hành vi văn minh thanh lịch xếp hàng khi tới lượt nơi công cộng -Trẻ biết phải xếp hàng chờ đến lượt ở những nơi đông đúc như khi lên tàu,lên xe buýt,khi vui chơi ở công viên,khi đi mua vé,khi đi thang máy.Trẻ không chen lấn xô đẩy và nhắc nhở mọi người cùng thực hiện - Trẻ xếp hàng rửa tay và vệ sinh cá nhân:cô giáo dục trẻ rửa tay trước và sau khi ăn xong, rửa tay sau khi đi vệ sinh, rửa tay khi chơi đồ chơi, rửa tay khi bẩn. Rửa tay là hành vi giữ gìn vệ sinh cá nhân cũng là một hành vi văn hoá ứng xử nên nhắc nhở trẻ thường xuyên (Hình ảnh trẻ rửa tay lau mặt -Hình 10 và bài tập phần phụ lục)) *Giáo dục hành vi văn minh thanh lịch qua hoạt động đón và trả trẻ Ngay từ những ngày đầu đón trẻ vào lớp, có những trẻ còn bẽn lẽn khi gặp cô mà quên mất thói quen chào cô, chào bố mẹ đi học. Đối với trẻ, tôi luôn ân cần nhắc nhở trẻ chào cô, chào tạm biệt bố mẹ trước khi vào lớp. Khi trẻ chào, tôi luôn quan sát từng cử chỉ, thái độ của trẻ và nhắc nhở trẻ rồi nhắc nhở trẻ. Đầu năm học các cháu chưa có thói quen để đúng đồ dùng cá nhân của mình.Trước khi đến giờ trả trẻ, tôi cho trẻ ngồi theo tổ ngay ngắn và chỉnh trang lại y phục cho gọn gàng, nhắc nhở trẻ chờ cô gọi tên mới đứng dậy chào cô ra về, chào bố mẹ khi đi học về. Khi đến lớp hay đi ra ngoài trẻ biết lựa chọn quần áo trang phục phù hợp: chỉnh tề nơi tôn nghiêm,thoải mái khi đi chơi.Tự mặc quần áo gọn gàng sạch sẽ,không mặc quần áo xô lệch quần áo bẩn (Bài tập phần phụ lục) Đối với phụ huynh tôi luôn chú ý cách xưng hô của mình sao cho đúng chuẩn mực của một người giáo viên, thể hiện sự thân thiện, vui vẻ cởi mở đối với ba mẹ trẻ. Khi có vấn đề cần trao đổi với phụ huynh tôi luôn chú ý cách dùng từ, diễn đạt để phụ huynh hài lòng và quan tâm đến trẻ nhiều hơn. (Hình ảnh minh hoạ trẻ chào cô trước khi vào lớp -Hình 11) *Giáo dục hành vi văn minh thanh lịch qua hoạt động thể dục buổi sáng Giờ thể dục buổi sáng, các cháu tập thể dục trên sân cùng với các bạn lớp mình và lớp khác, cô hướng dẫn lớp mình xếp hàng như thế nào, thì mỗi ngày 15
- khi nhạc bật lên các cháu tự ra sân xếp đúng vào vị trí của lớp mình. Cô nhắc nhở các cháu xếp hàng ngay ngắn, không đùa giỡn khi tập, bạn nào ra sân trước thì đứng trước, bạn nào ra sân sau thì đứng sau, không được chen hàng lấn các bạn. Khi tổ chức tập xong, cô cho trẻ vào lớp đi theo hàng. Qua đó giáo dục trẻ có thói quen biết chờ đến lượt, không chen lấn hay đùa giỡn khi hoạt động chung trong một tập thể. Hành vi chen lấn, xô đẩy là văn minh thanh lịch không đẹp, biết xếp hàng ngay ngắn cũng là một hành vi văn minh thanh lịch cần rèn cho trẻ ở hoạt động này. (Hình ảnh trẻ tập thể dục buổi sáng -Hình 12) *Giáo dục hành vi văn minh qua hoạt động ăn, ngủ - Đối với giờ ăn Trước khi ăn trẻ biết rửa tay sạch sẽ,lau tay sấy khô sau khi rửa,không ăn cơm khi tay bẩn (Bài tập phần phụ lục) Đến giờ tổ chức cho trẻ ăn, khi cô chia khẩu phần xong, giáo dục trẻ trước khi ăn phải mời cô, mời bạn. Khi ăn phải từ tốn, ăn chậm rãi, không được nói chuyện, khi ho phải che miệng, không làm rơi cơm, khi lỡ có làm rơi thì sau khi ăn xong lau bàn sạch sẽ nhặt cơm rơi bỏ vào chén để vào chỗ quy định.Cô giáo dục trẻ sau khi ăn xong tự lau dọn chỗ ngồi của mình rồi rửa tay sạch sẽ khi vào lớp. Nếu trong quá trình ăn, bất ngờ có khách đến lớp, cô chủ động chào hỏi trước, sau đó cô gợi ý cho trẻ chào và mời khách ăn cùng, cô kết hợp gợi nhớ cho trẻ khi ở nhà, có trường hợp tương tự thì trẻ biết mời khách khi nhà có khách đến chơi. Qua đó giáo dục trẻ có những thói quen, hành vi văn minh thanh lịch trong ăn uống như: Biết mời trước khi ăn, không nói chuyện trong khi ăn, dùng tay che miệng khi ho, hắt hơi, ngáp, không tranh giành thức ăn… (Hình ảnh trẻ trong giờ ăn (Hình 13) -Đối với giờ ngủ: Thông qua giờ ngủ, tôi giáo dục cháu biết phụ cô trải chiếu, gối, cháu không được dẫm lên chiếu, gối của các bạn. Đầu năm học cô chú ý sắp xếp chỗ nằm cho trẻ, bạn trai một bên bạn gái một bên, khi đến giờ ngủ trẻ có thói quen tự giác vào đúng chỗ nằm của mình. Cô luôn giáo dục trẻ không chọc phá bạn trong giờ ngủ, ngủ dậy biết sắp xếp chiếu, gối gọn gàng. Thông qua giờ ngủ trẻ rèn luyện được tính kỉ luật đi ngủ đúng giờ, thói quen về đúng vị trí nằm không giành chỗ với bạn, tính gọn gàng khi ngủ dậy tự giác cất đồ dùng ngủ của mình vào tủ đúng quy định. (Hình ảnh giờ ngủ của trẻ Hình 14) 16
- *Giáo dục văn hóa ứng xử văn minh thanh lịch qua hoạt động chiều Trong hoạt động chiều ngoài làm học phẩm cô cung cấp kiến thức thêm cho trẻ, hoặc ôn luyện lại kiến thức buổi sáng đã học, tổ chức cho trẻ đóng vai theo câu chuyện, chơi các trò chơi vận động rèn luyện tính đoàn kết, hợp tác với bạn. Đây là thời gian lý tưởng để cô giáo tổ chức cho trẻ làm quen trọn vẹn với các tác phẩm văn học. Cô sưu tầm nhiều bài thơ, bài hát, câu chuyện, trò chơi về giáo dục lễ giáo và các hành vi văn hoá ứng xử: Qua đó giúp trẻ khắc sâu kiến thức một cách tự nhiên, việc giáo dục hành vi văn hoá ứng xử với trẻ được thực hiện thường xuyên đạt hiệu quả cao hơn (Hình ảnh trẻ trong giờ hoạt động chiều -Hình 15) *Giáo dục văn hoá ứng xử trong các dịp tham quan, ngày lễ, ngày hội Ở trường mẫu giáo thì thường xuyên cho trẻ biết ý nghĩa các ngày lễ lớn và có tổ chức cho trẻ tham gia ngày lễ, ngày hội như: Lễ khai giảng chào năm học mới, Tết trung thu, Tết và mùa xuân, ngày 22/12… Cô giáo dục trẻ khi đi dự lễ phải ăn mặc gọn gàng, ngồi ngay ngắn giữ trật tự không làm ồn, gặp khách mời phải dạ thưa, nói cảm ơn và cầm bằng hai tay khi được nhận quà. Tuỳ điều kiện của nhà trường, kế hoạch năm học mà nhà trường tổ chức cho trẻ tham quan du lịch. Trong chuyến tham quan cô giáo dục trẻ đi xe ngồi trật tự, không thò đầu thò tay ra cửa sổ, không được hái hoa bẻ cành, xả rác…Qua hoạt động tham quan, các cháu được thực hành những hành vi văn minh thanh lịch một cách chân thực, các cháu sẽ rất vui sướng biết rằng đây là những hành vi đẹp, luôn mong muốn phát huy để được lời khen ngợi từ người lớn . (Hình ảnh trẻ đi tham quan và lễ hội -hình 16,17) *Giáo dục văn hoá ứng xử qua hoạt động nhận xét – nêu gương Biện pháp khen ngợi nêu gương có tác dụng động viên rất lớn, trẻ nhỏ rất thích được động viên khuyến khích, khi được khen trẻ tăng thêm lòng tự tin, hào hứng và hăng hái làm tốt công việc được giao. Khen ngợi còn thể hiện được sự đánh giá tích cực của người lớn đối với công việc làm và hành vi của trẻ, có tác dụng củng cố và động viên các trẻ khác noi theo. Giáo viên luôn xác định khen ngợi phải xứng đáng, phải chỉ rõ tại sao khen và khen cái gì? khen ngợi phải công bằng và đúng mực. Một ngày của trẻ ở trường có rất nhiều hoạt động, có rất nhiều tình huống xảy ra giữa trẻ với nhau, cô giáo là người chăm sóc giáo dục trẻ nên phải luôn luôn quan sát, nắm bắt mọi cơ hội, tình huống để lồng ghép giáo dục các hành vi văn hoá ứng xử cho trẻ sao cho phù hợp. 17
- Những hành vi đạo đức của trẻ chỉ thực hiện được khi trẻ phân biệt được điều tốt, điều xấu, những văn minh thanh lịch nào cần làm và làm như thế nào. Chính vì vậy việc giáo dục các chuẩn mực, quy tắc và động cơ hành vi văn hoá ứng xử văn minh thanh lịch phải được thực hiện liên tục, thường xuyên để làm giàu vốn kinh nghiệm đạo đức cho trẻ . 3.6. Tuyên truyền và phối hợp với phụ huynh trong việc giáo dục văn hóa ứng xử văn minh thanh lịch cho trẻ. Cùng với mục tiêu xã hội hoá giáo dục thì phụ huynh có vai trò không nhỏ trong việc giáo dục trẻ. Qua nhiều năm công tác, bản thân tôi đã xác định công tác phối hợp với phụ huynh và nhà trường là một vấn đề quan trọng nó góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ. Giáo dục các hành vi văn hoá ứng xử văn minh thanh lịch không thể tách rời với gia đình, trong buổi họp đầu năm tôi đã mạnh dạn trao đổi với phụ huynh về tầm quan trọng của việc giáo dục các hành vi văn minh thanh lịch cho trẻ 5 - 6 tuổi. Vì đây là lứa tuổi trẻ bắt chước rất nhanh, nhất là trong thời kì hội nhập của nước ta với nhiều nền văn hoá, một số phim ảnh, trò chơi, chương trình giải trí không lành mạnh, trẻ lại tiếp xúc với các thiết bị công nghệ quá sớm, đã ảnh hưởng một phần không nhỏ về hành vi văn hoá ứng xử của trẻ. Tôi mạnh dạn đề xuất với phụ huynh hạn chế cho trẻ xem ti vi và điện thoại, quan sát lựa chọn nội dung nếu cho trẻ xem, nên dành thời gian đưa trẻ ra ngoài ăn uống, đi dạo để trẻ học hỏi về thế giới xung quanh. Mỗi ngày tôi gặp gỡ trao đổi với phụ huynh vào giờ đón và trả trẻ nhằm tìm hiểu và nắm bắt hoàn cảnh gia đình của từng cháu.Cha mẹ người thân phải làm tấm gương sáng cho trẻ học tập và noi theo. Trao đổi với phụ huynh về cách ứng xử văn minh thanh lịch của các thành viên trong gia đình, về nề nếp, thói quen giao tiếp để trẻ học cách giao tiếp, cách ứng xử trong gia đình. Tránh cư xử bạo hành giữa các thành viên trong gia đình. Phụ huynh ngày nay rất quan tâm đến việc học của trẻ, nên giáo viên cần phải có kế hoạch phối hợp với phụ huynh giáo dục văn hoá ứng xử văn minh thanh lịch để đạt được kết quả cao. Trẻ em chóng nhớ, mau quên vì vậy ở lớp có cô giáo, ở nhà có mẹ. Trẻ học đi đôi với hành, phải kết hợp với cuộc sống hàng ngày không để trẻ tuỳ tiện trong mọi việc làm. Do vậy, về việc kết hợp giữa gia đình và giáo viên là việc hết sức quan trọng để chăm sóc và giáo dục trẻ. 4. Kết quả chuyển biến của đối tượng Sau một thời gian nghiên cứu và áp dụng đề tài “Giải pháp rèn luyện thói quen trong văn hoá ứng xử và hành vi văn minh thanh lịch cho trẻ 5-6 tuổi thông qua các hoạt động trong ngày của trẻ” chất lượng giáo dục về văn hóa 18
- ứng xử văn minh thanh lịch của lớp tôi tăng lên rõ rệt, đó là điều làm tôi phấn khởi, yêu nghề và yêu trẻ hơn: -Trẻ rất yêu thích đến trường đến lớp, trẻ có cảm giác thỏa mái, tự tin và bình yên khi ở bên cô và các bạn. -Trẻ ngoan hơn, lễ phép hơn, mạnh dạn, tự tin hơn, có những thói quen hành vi văn minh thanh lịch phù hợp với lứa tuổi - Trẻ nhận thức được việc nào nên làm, hay không nên làm, phân biệt được đúng - sai, đáng khen - đáng chê -Trẻ hình thành được hành văn minh thanh lịch đối với mọi người xung quanh ở mọi lúc, mọi nơi.Những trẻ hạn chế về kĩ năng, nhận thức, ngôn ngữ đều có sự tiến bộ -Trẻ hào hứng, tích cực, tự giác hơn trong các hoạt động cùng cô, trẻ lĩnh hội được nhiều kiến thức, kỹ năng sống một cách tự nhiên, nhẹ nhàng và sâu sắc hơn. Đây là kết quả sau thời gian thực hiện giáo dục văn hóa ứng xử và hành vi văn minh thanh lịch của lớp tôi: Bảng 2: Bảng so sánh số liệu khi thực hiện đề tài của đầu năm so với cuối năm (Tổng số: 23/23, thời gian khảo sát tháng 3 năm 2024) Nội dung khảo sát Đầu năm đạt Cuối năm đạt Số % Số % lượng lượng Trẻ biết tự giác chào hỏi ông bà, cha 15 23 100% mẹ, cô giáo khi đến lớp và ra về 65,22% Trẻ biết giơ tay phát biểu ý kiến, khi 12 20 86,96% trả lời câu hỏi biết nói dạ thưa. 52,17% Trẻ biết rủ bạn chơi cùng, không 11 21 91,30% tranh giành đồ chơi 47,82% Trẻ biết nhận đồ bằng hai tay và nói 13 23 100% 56,52% cảm ơn khi được giúp đỡ Trẻ biết xin lỗi khi làm sai 10 43,48% 22 95,65% 19
- Trẻ mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp 11 22 95,65% 47,82% Biết giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh 15 23 100% 65,22% chung III KẾT LUẬN 1. Tóm lượt giải pháp Việc giáo dục các hành vi văn minh thanh lịch không chỉ đạt được thông qua một chương trình giảng dạy duy nhất, mà được lồng ghép tiến hành thông qua nhiều hoạt động đa dạng: Các hoạt động học, hoạt động chơi, hoạt động chăm sóc, vệ sinh, lao động vừa sức, hoạt động ngoài trời, lễ hội, tham quan… Giáo dục văn hoá ứng xử văn minh thanh lịch được tiến hành mọi lúc mọi nơi trong các thời điểm của chế độ sinh hoạt hàng ngày ở trường mẫu giáo như trong giờ đón trẻ, thể dục sáng, giờ học, giờ chơi, giờ hoạt động ngoài trời, giờ ăn ngủ, giờ hoạt động chiều, giờ trả trẻ. Trường học nói chung và lớp học nói riêng chính là một thế giới thu nhỏ của xã hội mà hàng ngày trẻ được tiếp xúc, là nơi đa văn hóa, đa tính cách, đa sở thích. Như vậy ở trường mẫu giáo có rất nhiều cơ hội để giáo viên có thể tổ chức nhiều hoạt động, mỗi hoạt động đều có ưu thế riêng để giáo dục văn hoá ứng xử văn minh thanh lịch cho trẻ. Giáo viên cần biết cách chọn lựa và tổ chức hoạt động phù hợp với kinh nghiệm, khả năng của trẻ và luôn tạo nhiều cơ hội cho trẻ thể hiện bản thân, kỹ năng ứng xử văn minh thanh lịch của mình ở mọi lúc, mọi nơi. 2. Những bài học kinh nghiệm Sau khi thực hiện đề tài này bản thân tôi có rút ra một số kinh nghiệm sau: - Giáo viên là chuẩn mực cho trẻ noi theo. - Giáo viên giáo dục hành vi văn minh thanh lịch cho trẻ phải thực hiện thường xuyên, liên tục, hàng ngày, mọi lúc, mọi nơi. - Giáo viên cần có kế hoạch tuyên truyền và kết hợp với PHHS để cùng thực hiện tốt việc giáo dục văn hóa ứng xử văn minh thanh lịch cho trẻ. - Giáo viên xây dựng thiết kế các hoạt động cần dựa trên nhu cầu, hứng thú, khả năng và thế mạnh của từng trẻ để xây dựng kế hoạch phù hợp với từng đối tượng. 20
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số kinh nghiệm sử dụng đồ dùng, đồ chơi hấp dẫn cho trẻ 5-6 tuổi làm quen với toán
17 p | 1800 | 338
-
Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp quản lý hồ sơ công tác chăm sóc bán trú trong trường mầm non Tuổi Hoa
16 p | 25 | 11
-
Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục cho trẻ mầm non
11 p | 27 | 10
-
Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ trong trường mầm non
19 p | 49 | 9
-
Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số kinh nghiệm dạy kỹ năng tự phục vụ cho trẻ nhà trẻ 24 - 36 tháng tuổi trong trường mầm non Tuổi Hoa - Long Biên - Hà Nội
10 p | 33 | 8
-
Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Ứng dụng hướng tiếp cận Reggio Emilia trong trang trí môi trường lớp học tại trường mầm non
15 p | 58 | 7
-
Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục luật lệ an toàn giao thông đường bộ cho trẻ Mẫu giáo 4 - 5 tuổi tại trường mầm non Tuổi Hoa
11 p | 38 | 7
-
Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp dạy trẻ 5-6 tuổi làm một số đồ dùng đồ chơi sáng tạo từ nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương
19 p | 24 | 7
-
Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giúp giáo viên tổ chức các hoạt động phát triển ngôn ngữ cho trẻ ở trường mầm non
16 p | 15 | 6
-
Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Ứng dụng hướng tiếp cận Reggio Emilia trong trang trí môi trường lớp học tại trường mầm non
15 p | 29 | 6
-
Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 3-4 tuổi
12 p | 32 | 6
-
Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi trong trường mầm non
18 p | 18 | 6
-
Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp phòng, tránh ngộ độc thực phẩm trong trường mầm non
12 p | 29 | 5
-
Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 3-4 tuổi hoạt động làm quen với toán ở trường mầm non
12 p | 20 | 5
-
Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo bé 3 - 4 tuổi trong trường mầm non Tuổi Hoa
20 p | 23 | 5
-
Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giáo dục trẻ 3-4 tuổi cách phòng tránh tai nạn thương tích trong trường Mầm non Tuổi Hoa
14 p | 33 | 5
-
Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi ở trường mầm non
16 p | 10 | 5
-
Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp tạo cảnh quan môi trường xanh, sạch, đẹp, an toàn trong trường mầm non
16 p | 21 | 4
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn