Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Kinh nghiệm nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động góc theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ lứa tuổi mẫu giáo lớn trong trường mầm non

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:31

Thêm vào BST

Báo xấu

4
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến "Kinh nghiệm nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động góc theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ lứa tuổi mẫu giáo lớn trong trường mầm non" nhằm đánh giá hiệu quả thực tế của trẻ khi tham gia hoạt động góc lứa tuổi mẫu giáo lớn (5 - 6 tuổi) trong trường mầm non; Tìm ra các biện pháp nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động góc theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ lứa tuổi mẫu giáo lớn (5 - 6 tuổi) trong trường mầm non.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Kinh nghiệm nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động góc theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ lứa tuổi mẫu giáo lớn trong trường mầm non

A. ĐẶT VẤN ĐỀ Như chúng ta đã biết, mục tiêu chung của giáo dục mầm non là phát triển toàn diện cho trẻ về các mặt, giúp hình thành cho trẻ những cơ sở ban đầu về nhân cách con người, làm tiền đề cho sự phát triển trong những giai đoạn tiếp theo. Vì thế giáo dục mầm non hiện nay đã và đang tiếp tục tìm ra những phương pháp giáo dục trẻ tốt nhất trong đó phương pháp đẩy mạnh việc tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ theo quan điểm “lấy trẻ làm trung tâm” đã được triển khai một cách mạnh mẽ ở các trường mầm non trong thời gian gần đây. Đó là phương pháp mà giáo viên cần chú ý đến hứng thú, nhu cầu, khả năng, thế mạnh của mỗi trẻ để hiểu, đánh giá đúng và tôn trọng trẻ. Quan điểm “lấy trẻ làm trung tâm” phải phù hợp với điều kiện thực tế của trường, lớp và khả năng của trẻ; đẩy mạnh tích hợp, chú trọng giáo dục đạo đức, hình thành và phát triển kỹ năng sống, hiểu biết xã hội phù hợp với độ tuổi của trẻ. Với quan điểm “mỗi đứa trẻ là một cá thể riêng biệt” và “mỗi đứa trẻ đều có cơ hội được học bằng nhiều cách khác nhau”, đòi hỏi giáo viên có nhiều sáng tạo trong việc đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức hoạt động nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của trẻ trong quá trình tham gia các hoạt động giáo dục tại lớp và có nhiều sáng tạo trong việc làm đồ dùng, đồ chơi phong phú, đa dạng mang tính giáo dục và thẩm mỹ cao. Với trẻ mầm non, hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo, mang tính trọng tâm cụ thể là hoạt động góc đối với trẻ mẫu giáo lớn nói riêng và trẻ lứa tuổi mẫu giáo nói chung. Hoạt động góc đối với trẻ có ý nghĩa vô cùng đặc biệt bởi đây là hoạt động tổng hòa các loại trò chơi. Khi tham gia hoạt động góc trẻ sẽ có nhiều cơ hội vận dụng những điều đã học vào thực tế, giải quyết các tình huống mà trẻ gặp phải. Các góc chơi càng phong phú bao nhiêu thì càng kích thích trẻ, tạo sự ham muốn được khám phá mở mang kiến thức về thế giới xung quanh cho trẻ bấy nhiêu. Trẻ “học mà chơi và chơi mà được học”, khi cho trẻ hóa thân vào những nhân vật như kiến trúc sư, cô bán hàng, bác sĩ khám bệnh... trẻ không những được tái hiện lại những sinh hoạt trong cuộc sống hàng ngày trẻ từng biết mà còn tạo cho trẻ những phản xạ tự nhiên và tính sáng tạo trong khi đóng vai, phát triển kỹ năng sống thực tế nhất cho trẻ. Mặt khác, hoạt động góc còn giúp trẻ phát triển sự giao lưu qua lời nói, làm giàu vốn từ, làm giàu vốn kinh nghiệm tăng thêm sự hiểu biết cho trẻ. Chơi hoạt động góc còn là môi trường giúp trẻ bộc lộ tình cảm một cách cụ thể, tự nhiên nhất. Trẻ xúc động, vui buồn theo vai chơi của mình, trẻ bồn chồn lo lắng hồi hộp, xót xa...và trải qua thật nhiều cung bậc cảm xúc. Thông qua hoạt động này trẻ dần được hình thành những phẩm chất đạo đức quí báu như: Lòng nhân ái, sự ân cần, tốt bụng, quan tâm, cảm 1/30
thông, thật thà, dũng cảm, kiên trì, chăm chỉ chịu khó… Hiểu được tất cả những điều này những người trực tiếp chăm sóc giáo dục trẻ, cụ thể là giáo viên mầm non cần tạo điều kiện thuận lợi để cho trẻ được vui chơi lành mạnh. Thực tế hiện nay, đa số giáo viên đã biết cách tổ chức cho trẻ chơi hoạt động góc, trẻ tích cực tham gia vào các góc chơi do cô tổ chức. Tuy nhiên, vẫn còn một số hạn chế như: Môi trường cho trẻ hoạt động chưa phong phú, còn mang tính áp đặt, cách bố trí các góc hoạt động chưa linh hoạt, chưa khai thác hiệu quả sử dụng của các góc, các mảng tường, đồ dùng đồ chơi. Trẻ chưa thực sự có nhiều trải nghiệm, nội dung góc chơi còn nhàm chán đối với trẻ. Sự liên kết giữa các góc chơi chưa rõ ràng, vốn kinh nghiệm của trẻ còn hạn chế do đó một số trẻ còn thiếu tự tin, rụt dè khi giao tiếp. Là một giáo viên trẻ với tấm lòng yêu nghề, tôi thấy được sự đúng đắn và cần thiết của việc tổ chức các hoạt động cho trẻ theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm. Đặc biệt là tổ chức hoạt động góc. Với mong muốn trẻ lớp mình yêu thích các góc chơi, tạo sự hứng thú và lôi cuốn trẻ vào các góc chơi. Làm sao để trẻ say mê khi chơi góc, sáng tạo hơn, linh động hơn thay vào sự nhàm chán của trẻ ở những năm học trước bằng sự tập trung, khéo léo, gắn kết với bạn bè. Trong quá trình tổ chức hoạt động góc tại lớp tôi đã luôn băn khăn và trăn trở để làm sao tìm ra các biện pháp giúp nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động góc và hiệu quả khi cho trẻ tham gia hoạt động góc ở lớp mình. Sau một năm nghiên cứu, tìm tòi và áp dụng các biện pháp có hiệu quả, chất lượng hoạt động góc theo quan điểm “ lấy trẻ làm trung tâm” của trẻ lớp tôi đã nâng cao rõ rệt. Tôi xin mạnh dạn trao đổi cùng chị em đồng nghiệp dưới dạng đề tài sáng kiến kinh nghiệm: “Kinh nghiệm nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động góc theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ lứa tuổi mẫu giáo lớn trong trường mầm non ” để nghiên cứu và góp phần nhỏ bé của mình vào việc nâng cao sự hứng thú, yêu thích, hoạt động tích cực của trẻ đối với hoạt động góc. * Mục đích của đề tài: - Đánh giá hiệu quả thực tế của trẻ khi tham gia hoạt động góc lứa tuổi mẫu giáo lớn (5 - 6 tuổi) trong trường mầm non. - Tìm ra các biện pháp nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động góc theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ lứa tuổi mẫu giáo lớn (5 - 6 tuổi) trong trường mầm non. 2/30
* Đối tượng nghiên cứu: - Các biện pháp nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động góc theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ lứa tuổi mẫu giáo lớn (5 - 6 tuổi) trong trường mầm non. * Phạm vi áp dụng: - Trẻ lứa tuổi mẫu giáo lớn (5-6 tuổi) trong trường mầm non, năm học 2016 - 2017. 3/30
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. CƠ SỞ LÝ LUẬN: Căn cứ vào hướng dẫn xây dựng môi trường giáo dục và tổ chức hoạt động góc trong cơ sở giáo dục mầm non thì các góc chơi ở trường mầm non bao gồm các mảng tường, đồ dùng, đồ chơi được sắp xếp, trang trí nổi bật nhằm thu hút sự chú ý của trẻ cùng với không khí lớp học vui tươi, chan hòa, gần gũi giữa cô và trẻ. Đơn giản là thế nhưng việc thực hiện không hoàn toàn dễ dàng. Bởi hoạt động góc trong trường mầm non phải tạo cơ hội cho trẻ tìm tòi, khám phá, phát hiện nhiều điều mới lạ, hấp dẫn trong cuộc sống, trẻ được tự lựa chọn hoạt động cá nhân hoặc theo nhóm một cách tích cực, qua đó kiến thức và kỹ năng ở trẻ dần được hình thành. Khi tham gia hoạt động góc phải đảm bảo an toàn về thể chất, tâm lý cho trẻ vừa có tác dụng giáo dục, có tính thẩm mỹ và phải được xây dựng trong suốt quá trình thực hiện chương trình chăm sóc giáo dục trẻ. Đặc biệt, từ khi Bộ Giáo dục và Đào tạo triển khai Chương trình Giáo dục mầm non mới, thì vấn đề tổ chức cho trẻ hoạt động góc hiệu quả phát huy được những thế mạnh của trẻ được đặt ra ngày càng cấp thiết hơn. Bởi khi hoạt động góc cũng giống như người giáo viên thứ hai tổ chức và hướng dẫn trẻ chơi, trẻ hoạt động để nhận thức và phát triển. Căn cứ vào đặc điểm tâm sinh lý của trẻ lứa tuổi mẫu giáo lớn, ở giai đoạn này những cấu tạo tâm lý đặc trưng của con người được hình thành và phát triển rất mạnh mẽ. Những thuộc tính tâm lý cũng như những phẩm chất nhân cách đang phát triển ở độ tuổi này và là điều kiện hết sức quan trọng để tạo ra một sự chuyển tiếp mạnh mẽ ở độ tuổi sau. Về sự phát triển về tình cảm - xã hội lúc này đời sống tình cảm của trẻ có một bước chuyển biến mạnh mẽ, vừa phong phú, vừa sâu sắc hơn so với lứa tuổi trước. Nét đặc biệt trong đời sống tình cảm của trẻ mẫu giáo lớn là sự hình thành tương đối rõ nét các loại tình cảm bậc cao: Tình cảm đạo đức, tình cảm thẩm mỹ và tình cảm trí tuệ. Tình cảm đạo đức được hình thành chủ yếu thông qua trò chơi đóng vai theo chủ đề. Vì trong trò chơi trẻ lĩnh hội và biết sử dụng nhiều chuẩn mực hành vi, trẻ nhận thức đánh giá, nhận xét được các chuẩn mực đạo đức trong quan hệ xã hội. Về tình cảm trí tuệ trẻ mẫu giáo lớn được làm nhiều việc, mỗi công việc, hoạt động vui chơi sẽ kích thích niềm say mê, hứng thú, những rung cảm mới, tính tò mò, ham hiểu biết ở trẻ. Còn ở tình cảm thẩm mỹ là loại tình cảm được hình thành và phát triển mạnh mẽ ở lứa tuổi này, trẻ yêu thích cái đẹp xung quanh, thích tham gia vào các loại hình nghệ thuật như: Múa, hát, vẽ, kể chuyện. Tất cả những đặc trưng của lứa tuổi mà tôi đã nêu sẽ được thỏa mãn nếu trẻ được hoạt động góc hàng ngày một cách tích cực.Với sự giáo dục của giáo viên 4/30
tại lớp những chức năng tâm lý đó dần được hoàn thiện, tạo cơ sở, tiền đề cho một nhân cách tốt. Vì vậy bất kỳ sự tác động nào của giáo viên lên bản thân đứa trẻ đều rất dễ ảnh hưởng đến nhận thức cũng như sự phát triển của trẻ. Đối với trẻ mẫu giáo nói chung và mẫu giáo lớn nói riêng, chơi có ý nghĩa vô cùng đặc biệt, chơi không chỉ để giải trí mà động cơ thôi thúc trẻ chơi chính là nhu cầu tâm lý của lứa tuổi này. Sân chơi hoạt động góc sẽ là “sân khấu” để trẻ thể hiện mình ( biểu lộ mong muốn, xúc cảm, tình cảm, cá tính, vốn kinh nghiệm của trẻ). Do vậy, có thể khẳng định trẻ đến trường phần nào được thỏa mãn nhu cầu vui chơi và tìm thấy niềm vui khi đến trường chính trong hoạt động này. II. CƠ SỞ THỰC TIỄN: 1. Mô tả thực trạng: - Ngôi trường nơi tôi công tác nằm ở khu vực ngoại thành và đã đạt chuẩn quốc gia mức độ I. Năm 2015 kiểm định chất lượng giáo dục đạt cấp độ 3. Khung cảnh trường lớp khang trang, sạch sẽ. Có sân chơi rộng rãi, cây cối xanh tươi và được trang bị đồ dùng, đồ chơi, trang thiết bị đầy đủ, hiện đại. - Năm 2016 - 2017 tôi được Ban giám hiệu nhà trường phân công phụ trách lớp mẫu giáo lớn A1. Lớp có 4 giáo viên phụ trách, bản thân tôi và 1 giáo viên cùng lớp đã tốt nghiệp Cao đẳng sư phạm, 2 cô còn lại đã tốt nghiệp Đại học sư phạm. - Lớp tôi phụ trách có 62 trẻ, trong đó có 37 cháu trai và có 25 cháu gái. - Phụ huynh lớp cũng rất nhiệt tình phối kết hợp với giáo viên trong lớp. ❖ Với thực trạng như trên trong quá trình thực hiện đề tài tôi đã gặp những thuận lợi và khó khăn sau: 2. Thuận lợi: - Bản thân luôn nhiệt tình tâm huyết với nghề, nắm vững phương pháp chuyên môn, luôn luôn có ý thức học hỏi, tìm tòi và sáng tạo trong công việc, có trình độ chuyên môn trên chuẩn, sớm được tiếp cận với các hoạt động giáo dục mầm non mới, được tham gia vào các lớp học bồi dưỡng chuyên môn của huyện, của nhà trường, sáng tạo trong cách dạy và làm đồ dùng, đồ chơi. Bên cạnh đó khả năng tổ chức cho trẻ tích cực hoạt động cũng là 1 thuận lợi đáng kể tới. - Nhà trường trang bị đầy đủ cơ sở vật chất, phòng học có đủ diện tích phục vụ cho giờ chơi, đặc biệt thoáng mát, có đủ ánh sáng. Đồ dùng đồ chơi phong phú, giá ở các góc được phun sơn hoặc cấp mới, thiết kế phù hợp với không gian của lớp học, đầy đủ các vật liệu để phục vụ cho việc làm đồ dùng, đồ chơi sáng tạo cho các góc. 5/30
- Đa số phụ huynh nhiệt tình có nhận thức về việc học tập của con em mình, sẵn sàng hỗ trợ và tìm kiếm nguyên vật liệu cho việc làm đồ dùng càng thêm phong phú và đa dạng. - Trẻ ngoan, có nề nếp, mạnh dạn, hào hứng tham gia các hoạt động ở các góc chơi, có kỹ năng chơi góc cơ bản do đa số cháu đều học qua lớp mẫu giáo nhỡ. 3. Khó khăn: - Bản thân là một giáo viên trẻ nên chưa thực sự có nhiều kinh nghiệm trong công tác chăm sóc, nuôi dưỡng giáo dục trẻ nhất là kinh nghiệm tổ chức các góc chơi, giải quyết các tình huống khi trẻ hoạt động. - Tuy nhà trường đầu tư cơ sở vật chất cho lớp tôi tương đối đầy đủ, tuy nhiên những đồ dùng, đồ chơi nhiều khi không đáp ứng đủ theo nhu cầu tổ chức hoạt động góc cho trẻ. Hơn nữa, đồ dùng hoạt động góc phải luôn thay đổi, đáp ứng đủ số lượng, phong phú về chủng loại mang tính sáng tạo cao nhưng quĩ thời gian để giáo viên làm và bổ sung đồ dùng đồ chơi còn rất hạn chế. - Lớp đông trẻ, nhiều trẻ trai còn hiếu động nên việc đưa trẻ vào nề nếp còn khó khăn, nhận thức của trẻ không được đồng đều. Một số trẻ còn thụ động ít giao lưu trong giờ chơi, nhút nhát, chưa dám thể hiện bản thân. - Nhiều phụ huynh làm các ngành nghề khác nhau, bận nhiều công việc, nên phụ huynh nhiều khi còn chưa để ý hết đến việc học tập của các con và phối hợp cùng giáo viên giáo dục trẻ ở nhà. ❖ Sau đây tôi xin chia sẻ những biện pháp mà tôi đã áp dụng khi tổ chức hoạt động góc theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ mẫu giáo lớn trong trường mầm non có hiệu quả. III. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN: 1. Biện pháp 1: Khảo sát, đánh giá chất lượng hoạt động góc của trẻ và đồ dùng đồ chơi phục vụ cho hoạt động góc. a. Khảo sát- đánh giá trẻ. Muốn nâng cao được chất lượng hoạt động góc cho trẻ lớp mình thì bản thân người giáo viên phụ trách lớp phải là người nắm rõ nhất các đặc điểm của trẻ, thu thập số liệu, thông tin chính xác, cụ thể về thực tế những kỹ năng chơi, những tồn tại trong hoạt động góc của trẻ. Từ đó mới có được những biện pháp tác động trẻ phù hợp. Chính vì vậy việc khảo sát – đánh giá trẻ từ đầu năm học là rất quan trọng. * Cách làm: - Ngay từ đầu năm học, tôi và 3 giáo viên cùng lớp đã chia trẻ thành 4 nhóm, số lượng mỗi nhóm trẻ là 13. Mỗi cô có trách nhiệm phụ trách đánh giá khảo sát 6/30
trẻ của nhóm mình thông qua việc tổ chức hoạt động góc và sử dụng các phương pháp sau: Phương pháp quan sát, phương pháp đàm thoại, phương pháp tạo tình huống có vấn đề. - Hàng ngày, tôi tổ chức hoạt động góc tại lớp theo dõi trẻ tham gia. Tôi và các giáo viên cùng lớp bao quát trẻ khi chơi, đến các góc chơi chơi cùng trẻ, trò chuyện cùng trẻ, tạo những tình huống để trẻ xử lý. Thông qua kết quả của hoạt động này mà tôi và các giáo viên cùng lớp đã đánh giá được mức độ các kỹ năng, hứng thú và vốn kinh nghiệm của trẻ. * Kết quả đạt được: BẢNG KẾT QUẢ KHẢO SÁT MỨC ĐỘ HỨNG THÚ CỦA TRẺ KHI CHƠI HOẠT ĐỘNG GÓC( Tháng 9/ 2016) Số lượng Tỷ lệ STT Mức độ hứng thú của trẻ ( 62 trẻ) % 1 Trẻ chơi rất hứng thú ( Từ đầu đến cuối giờ chơi) 16 26 2 Hứng thú của trẻ bị gián đoạn 28 45 3 Trẻ chơi ít hứng thú 18 29 BẢNG KẾT QUẢ KHẢO SÁT MỨC ĐỘ KỸ NĂNG CHƠI HOẠT ĐỘNG GÓC CỦA TRẺ ĐẦU NĂM( Tháng 9 - 2016) Trung Tốt Khá Yếu bình SL Nội dung STT SL SL SL (6 khảo sát (62 % (62 % (62 % 2 % trẻ) trẻ) trẻ) trẻ ) Hiểu và thực hiện đúng 1 32 52 23 37 5 8 2 3 nội qui góc chơi Tự lựa chọn được góc chơi 2 24 39 19 31 10 16 9 14 mà trẻ thích Có kỹ năng bàn bạc, thảo 3 25 40 22 36 13 21 2 3 luận phân vai chơi với bạn Trẻ nhập vai và thao tác 4 20 32 22 35 9 15 5 8 vai chơi thành thạo Trẻ biết sử dụng đồ dùng, 5 19 31 28 45 8 13 7 11 đồ chơi đúng mục đích, 7/30
cách sử dụng. Trẻ tập trung, không bị 6 phân tán vào các góc chơi 17 27 12 19 20 32 13 22 khác. Trẻ tự đặt ra những câu 7 hỏi, tạo và giải quyết tình 13 21 10 16 29 47 10 16 huống khi chơi Trẻ biết tự đánh giá những “thành công” hay “thất 8 19 31 11 18 27 43 5 8 bại” của mình hoặc của bạn chơi. Trẻ mạnh dạn, tự tin thể 9 hiện mình trong quá trình 9 14 22 35 12 19 19 32 chơi. Trẻ lấy cất đồ dùng đồ chơi đúng nơi qui định, 10 28 45 16 26 10 16 8 13 biết giữ gìn đồ dùng, đồ chơi. Trẻ biết cách thể hiện những xúc cảm, tình cảm 11 trong và sau khi chơi 21 34 19 31 15 24 7 11 thông qua hành động, lời nói, nét mặt, cử chỉ. Trẻ có kỹ năng sống và thể 12 hiện những hiểu biết về xã 11 18 8 13 22 35 21 34 hội trong quá trình chơi. Trẻ biết tạo ra sản phẩm 13 29 47 17 27 7 11 9 15 trong giờ chơi. b. Khảo sát đồ dùng – đồ chơi ở các góc chơi. Khi tổ chức giờ hoạt động góc theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm thì các đồ dùng, đồ chơi ở các góc chơi đóng vai trò vô cùng quan trọng. Chính những đồ dùng, đồ chơi ở các góc sẽ giúp trẻ được thao tác, được hoạt động, trải nghiệm, được thể hiện những nhu cầu cá nhân, được phát triển cân đối hài hòa, từ đó giúp trẻ phát triển toàn diện. Chính vì hiểu được tầm quan trọng của đồ dùng, đồ chơi như vậy ngay từ đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát đồ dùng, đồ chơi tại lớp để đưa ra hướng bổ sung thích hợp. 8/30
* Cách làm: Từ đầu năm học tháng 8 năm 2016, tôi đã khảo sát đồ dùng, đồ chơi, giá góc phục vụ cho hoạt động góc của lớp mình. Để biết được lớp mình có đồ dùng, đồ chơi gì? Đồ nào dùng được, đồ nào đã hỏng? Đồ nào còn thiếu?Có cần bổ sung hay thay đổi gì không? Sau khi có kết quả tôi đã tiến hành xây dựng kế hoạch bổ sung đồ dùng, đồ chơi. Bên cạnh đó đề xuất Ban giám hiệu mua sắm giá góc, 1 số đồ dùng đồ chơi của 1 số góc và tự làm đồ dùng, đồ chơi sáng tạo phục vụ cho các hoạt động góc của lớp mình. * Kết quả đạt được: Tôi đã xây dựng được một bảng kết quả khảo sát đồ dùng, đồ chơi, giá đồ chơi rất chi tiết tại các góc chơi đầu năm học. (Thể hiện ở phần phụ lục II) 2. Biện pháp 2: Xây dựng môi trường lớp học theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm; thiết kế và sử dụng đồ dùng, đồ chơi tự tạo phát huy khả năng tư duy của trẻ. a, Xây dựng môi trường lớp học theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm. Xây dựng môi trường lớp học theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm là 1 trong những biện pháp có tầm quan trọng hàng đầu giúp nâng cao chất lượng hoạt động góc cho trẻ. Cái hay của việc xây dựng môi trường lớp học theo quan điểm “lấy trẻ làm trung tâm” là giáo viên có khả năng tự thiết kế môi trường và kế hoạch hoạt động, có nhiều sáng tạo trong việc đổi mới hình thức tổ chức hoạt động góc, làm đồ dùng, đồ chơi tự tạo. Còn đối với trẻ sẽ có nhiều cơ hội trải nghiệm 1 cách tích cực, trẻ trở thành trung tâm của mọi hoạt động. Góc chơi cũng cần được sắp đặt hợp lý để hoạt động vui chơi được tiến hành một cách tự nhiên và không bị gián đoạn. Các góc chơi sẽ giống như 1 người bạn lớn dẫn dắt trẻ từ hoạt động này đến hoạt động khác, từ kỹ năng này đến kỹ năng khác, từ mới lạ này đến mới lạ khác. Vì lý do đó, việc bố trí các góc hiệu quả mang đến 1 môi trường hoạt động khoa học nhất cho trẻ - trung tâm của mọi hoạt động. * Cách làm: - Ngay từ đầu năm học, tháng 8 nhận lớp tôi đã lên kế hoạch xây dựng, đổi mới môi trường trong và ngoài lớp. + Bố trí, thay đổi vị trí, hình thức, nội dung của của các góc chơi. Giảm màu mè của các góc chơi, hạn chế sử dụng những màu nóng, thay vào đó là những gam màu sáng, sử dụng màu trắng là chủ đạo tạo không gian lớp học luôn tươi sáng, mới mẻ. + Bổ sung những góc chơi mới chú trọng đến phát triển kỹ năng sống của trẻ. 9/30
+ Tôi bổ sung nhiều cây xanh trong các giá góc giúp trẻ có cơ hội gần gũi với thiên nhiên. (Chùm ảnh minh họa số 1 phần phụ lục I) + Phối kết hợp cùng ban giám hiệu nhà trường cải tạo góc thiên nhiên phía sau và hành lang trước cửa lớp. (Chùm ảnh minh họa số 2, 3 phần phụ lục I) + Chuẩn bị kí hiệu của trẻ để cho trẻ chơi tất cả các góc. - Xây dựng môi trường nhóm lớp sắp xếp các góc theo đúng nguyên tắc: + Nguyên tắc đảm bảo phù hợp với mục tiêu giáo dục: • Tôi xây dựng các góc chơi hướng tới mục đích, mục tiêu giáo dục trong nhà trường mầm non là lấy trẻ làm trung tâm. • Xây dựng các góc phù hợp với sự phát triển của trẻ lứa tuổi mẫu giáo lớn. + Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học: Đòi hỏi các góc chơi đảm bảo các tiêu chí sau: • Đặt tên góc sao cho ngắn ngọn, xúc tích, dễ hiểu. Nội qui góc chơi có hình ảnh rõ ràng và chữ kèm theo được giáo viên và trẻ cùng thỏa thuận xây dựng từ đầu năm học. (Chùm ảnh minh họa số 4 phần phụ lục I) • Bố trí góc chơi yên tĩnh (tạo hình, sách..) xa các góc ồn ào (xây dựng, gia đình, bán hàng..) • Góc tạo hình, góc kỹ năng sống sắp xếp gần nguồn nước. • Góc sách truyện đặt ở nơi có nhiều ánh sáng (gần cửa sổ), yên tĩnh, ít người qua lại. • Góc xây dựng sắp xếp gần hoạt động ghép hình, lắp ráp có không gian rộng và thuận tiện cho trẻ đi lại. • Góc học tập: Đặt ở nơi yên tĩnh, chuẩn bị bàn cho trẻ ngồi vào bàn để chuẩn bị cho trẻ tâm thế vào lớp 1. • Có góc cố định (góc tạo hình, gia đình, sách..), có góc di động hoặc thay đổi tuỳ theo chủ đề chính của lớp trong thời gian đó. • Các đồ dùng, đồ chơi, giáo cụ được sắp xếp theo 1 trật tự hợp lý có liên quan đến nhau, từ đơn giản đến phức tạp, từ dễ đến khó. • Bố trí bàn, ghế, gối đệm phù hợp với từng góc. + Nguyên tắc đảm bảo phát huy tính tích cực hoạt động của trẻ: • Thiết kế nội dung góc chơi hướng vào trẻ sao cho phát huy tính tích cực hoạt động của trẻ trong quá trình chơi. 10/30
• Bố trí góc thuận lợi cho trẻ hoạt động theo khả năng, hứng thú, sở thích riêng. Có chỗ cho hoạt động chung và hoạt động cá nhân, có góc cố định, có góc di động hoặc thay đổi theo tháng. + Nguyên tắc đảm bảo tính an toàn – thực tiễn: • Lựa chọn các đồ dùng, đồ chơi, các thiết bị dạy học đảm bảo vệ sinh, không gây nguy hiểm cho trẻ khi sử dụng . • Thiết kế các góc ở vị trí phải phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất. Lựa chọn các đồ dùng, đồ chơi, các thiết bị dạy học thích hợp với đặc điểm vùng miền, địa phương. • Có thể tạo ranh giới giữa các góc hoạt động, sử dụng giá đựng đồ chơi quay lại tạo thành ranh giới cho góc chơi, tạo lối đi chi trẻ dẽ dàng di chuyển dễ dàng trong quá trình trẻ muốn liên kết các góc chơi. Ranh giới ở các góc không che tầm nhìn của trẻ và không cản việc quan sát của giáo viên. • Những đồ dùng, đồ chơi giáo cụ nhỏ, nhẹ để lên tầng trên của giá, thiết bị đồ chơi nặng đặt ở tâng dưới của giá, những đồ chơi có nhiều bộ phận phải đặt theo bộ. - Các loại đồ dùng để trên giá có đánh chữ hoặc ký hiệu bằng số nhằm phát triển ngôn ngữ cho trẻ, giúp trẻ tự lấy đồ dùng mà không cần sự trợ giúp của cô. (Chùm ảnh minh họa số 5 phần phụ lục I) - Tôi tiến hành bổ sung 2 góc chơi mới của lớp đó là góc khám phá và góc vận động. Với 2 góc chơi này, tôi đưa ra cho trẻ những trải nghiệm mới mẻ gây hứng thú tích cực và thu hút trẻ. Ví dụ : Ở góc vận động, tôi đã xây dựng như sau: + Tận dụng không gian phía sau lớp học, tôi dành 1 khoảng trống để cho trẻ thỏa thích vận động tay chân. + Với mong muốn mang đến cảm giác gần gũi thiên nhiên và hạn chế tối đa sự va chạm của trẻ, tôi tiến hành trải thảm cỏ xuống nền. + Tôi bổ sung giá để đồ dùng, dụng cụ thể dục có 2 tầng để sắp xếp các đồ dùng thể dục 1 cách gọn gàng nhất. + Làm những đồ dùng của trò chơi vận động hấp dẫn và lôi cuốn trẻ như: Bộ ném vòng cổ chai những chiếc vòng được làm từ ống nhựa mềm trắng còn những chai nước được pha chế bằng màu nước đẹp mắt; những bao cát được khâu và trang trí nổi bật giúp trẻ chơi trò “ Ném trúng đích thẳng đứng” hay “Ném xa”, “ Ném trúng đích nằm ngang”,... Với mỗi đồ dùng, đồ chơi trong góc vận động tôi đều cố gắng thiết kế đơn giản, gọn nhẹ và đạt hiệu quả cao không gây cồng kềnh khi cất gọn. 11/30
+ Bên cạnh đó, tôi đã làm những chiếc bập bênh bằng chiếc lốp xe và phần ngồi ghép lại từ những miếng gỗ được trang trí nổi bật. Mang đến cho trẻ nhiều lựa chọn khi đến với góc chơi này. Ví dụ: Góc khám phá: + Làm bảng cảm nhận với nhiều nguyên vật liệu, chất liệu khác nhau như: len, ống hút cắt ngắn, bông, xốp dày, xốp mỏng, rơm, sỏi trắng, tăm, giấy báo...Với mỗi chất liệu bản thân trẻ sẽ có những cảm nhận riêng giúp phát triển giác quan cảm nhận 1 cách nhạy bén cho trẻ. + Bổ sung những đồ dùng đồ chơi mới lạ, đặc biệt chú trọng đồ dùng khám phá khoa học điển hình là những thí nghiệm khoa học cho trẻ: Bộ thí nghiệm về ánh sáng bao gồm những đồ dùng: đèn pin, các con rối tay trẻ sẽ giúp trẻ nhận ra bóng của mọi vật xung quanh. Bộ thí nghiệm về không khí như: Thí nghiệm “ Những cái chai ca hát”, “ Ai làm tắt nến”, “ Trong chai có gì”. Bộ thí nghiệm về nước: “ Làm nổi 1 vật chìm”, “ Làm thế nào để nước dâng lên”. (Chùm ảnh minh họa số 6 phần phụ lục I) + Sắp xếp đồ dùng, đồ chơi cho trẻ khám phá 1 cách khoa học. - Khi xây dựng các góc tôi luôn chú trọng đến đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi mẫu giáo lớn. Ở lứa tuổi này tôi luôn xác định góc trọng tâm là góc học tập chính vì vậy tôi đã trang trí môi trường lớp học làm nổi bật góc học tập của trẻ bằng cách dành nhiều thời gian trang trí và làm đồ dùng, đồ chơi sáng tạo thu hút trẻ mà còn giúp trẻ ôn và tổng hợp lại kiến thức đã học hàng ngày. Ví dụ: Góc toán của lớp: + Tôi lựa chọn những nội dung trò chơi giúp trẻ có thể ôn lại được tất cả những biểu tượng sơ đẳng về toán. + Trên mảng tuờng của góc toán tôi tạo nên bảng “ Bé vui học toán”, với chiếc bảng học toán này trẻ sẽ được ôn lại biểu tượng về số lượng đó là cách tạo nhóm, lập số, thêm bớt, tách gộp 1 nhóm bằng những cách khác nhau với số lượng mà giáo viên đã chủ định cho trước. Ngoài ra, trẻ sẽ được chơi trò chơi với những ngón tay giúp ôn kỹ năng gộp nhóm trong phạm vi 10. (Chùm ảnh minh họa số 7 phần phụ lục I) + Mỗi trò chơi trong góc toán tôi đều thiết kế dưới dạng mở. Trẻ được thao tác và phát huy tối đa tính sáng tạo, khả năng tư duy trong mỗi trò chơi. Sau đây, là những trò chơi mà tôi đã thiết kế: Sách toán thông minh: Với mỗi quyển sách toán thông minh sẽ mở ra cho trẻ một nhiệm vụ mà trẻ phải tự mình giải quyết. Đó là đó là đếm và gắn thẻ số tương ứng hay khả năng tạo nhóm bằng que tính... và khó hơn như kỹ năng 12/30
sắp xếp theo qui tắc cho trước, kỹ năng sắp xếp các hình tạo thành 1 hình cho trước, kỹ năng điền vào chỗ trống sao cho đúng... Bộ ghép số - chấm tròn: Trẻ sẽ chọn và ghép chữ số tương ứng với số chấm tròn. Bộ luồn ống: Với những đám mây và những chiếc ống là những hạt mưa. Trẻ sẽ tạo nhóm với số lượng cô đã cho trước. Bộ đồ số: Trẻ miết đất theo chữ số cho trước, tô màu số rỗng hay xếp hột hạt theo chấm mờ... Bảng phân chia: Trẻ chia nhóm thành 2 phần bằng các cách khác nhau và gắn thẻ số tương ứng với 2 phần. ( Chùm ảnh minh họa 22 -> 27 phần phụ lục I) Ví dụ: Góc chữ cái: + Tạo không gian cho trẻ làm quen với những chữ cái đã học giúp trẻ cảm nhận được những chữ cái đó thật sự đáng yêu và gần gũi chứ không hề xa lạ. + Tích cực làm những trò chơi với chữ cái mới lạ hấp dẫn trẻ: Xúc xắc kỳ diệu, sách chữ cái, bé tìm và gạch chân chữ cái, đồ chữ. Xúc xắc kỳ diệu: Quân xúc xắc có kích thước to với các mặt được gắn chữ cái đã học. Sách chữ cái: Trẻ cắt và dán các từ chứa chữ cái đã học trong sách, báo, truyện vào sách chữ cái. Bé tìm và gạch chân chữ cái: Trong mỗi bức tranh có từ dưới tranh, trẻ phải tìm và gạch chân dưới những chữ cái trẻ đang được học. Bảng cho trẻ chơi được thiết kế thành nhiều ô, có dán mica trong để giáo viên dễ thay tranh theo từng chủ đề và khi trẻ gạch chân có thể xóa đi 1 cách dễ dàng. Đồ chữ: Trẻ tô, miết đất vào chữ cái rỗng, xếp khuy theo dấu chấm mờ. + Tạo cơ hội cho trẻ rèn kỹ năng học tập chuẩn bị vào lớp 1 bằng cách thiết kế những bài tập về chữ cái. * Kết quả đạt được: Các góc trong lớp được sắp xếp, bài trí các góc 1 cách khoa học, lớp học không hề bị hạn chế về không gian hay chật hẹp mà vẫn mang lại cho trẻ 1 không gian giúp trẻ tích cực hoạt động. Không gian lớp học luôn thoáng đãng, tươi sáng, nhiều ánh sáng, cây xanh, tạo cảm giác gần gũi thiên nhiên, thoải mái nhất cho trẻ. Mỗi góc mang 1 màu sắc khác nhau đảm bảo đẹp về hình thức, đầy đủ và sáng tạo về nội dung. Các góc chơi được trang bị các đồ dùng, đồ chơi cần thiết, đáp ứng tốt nhất nhu cầu chơi của trẻ. Tháng 12 vừa qua tôi đã được Ban giám hiệu nhà trường phân công tổ chức kiến tập hoạt động góc và xây dựng môi trường lớp học theo quan điểm lấy trẻ 13/30
làm trung tâm cho Phòng giáo dục huyện đã được các trường bạn tới tham quan và đánh giá rất cao. (Chùm ảnh minh họa số 8 phần phụ lục I) Dưới đây là hình ảnh môi trường lớp học với các góc trong lớp mà tôi đã xây dựng được: (Chùm ảnh minh họa số 9 → 21 phần phụ lục I) b, Thiết kế và sử dụng đồ dùng, đồ chơi tự tạo giúp trẻ phát huy khả năng tư duy. Trẻ muốn đến trường mỗi ngày vì trẻ thích mọi hoạt động của lớp và gắn bó với cô giáo, bạn bè với lớp. Để như vậy thì giáo viên luôn phải làm cho trẻ thấy lớp mình luôn mới lạ và có nhiều điều mà trẻ thích thú khi đến lớp. Lớp học luôn thay đổi hình thức trang trí và nhiều đồ dùng đồ chơi tự tạo sẽ là “vũ khí” lôi kéo trẻ tới trường. Hiểu được điều đó tôi đã có những điều chỉnh, sáng tạo đặc biệt trong công tác làm đồ dùng đồ chơi, việc thiết kế và làm thế nào để trẻ sử dụng đồ dùng, đồ chơi tự tạo hiệu quả nhất luôn là công việc khiến tôi và các giáo viên trong lớp đầu tư nghiên cứu. * Cách làm: - Chuẩn bị nguyên vật liệu làm đồ dùng, đồ chơi ở các góc: + Từ đầu năm học tôi đã lên kế hoạch cho việc làm đồ dùng, đồ chơi phục vụ ở các góc. Tôi liệt kê những đồ dùng, đồ chơi cần bổ sung ở các góc chơi. Chú trọng đặc biệt vào việc sáng tạo những đồ dùng đồ chơi ở các góc học tập. Bởi ở lứa tuổi này lượng kiến thức về chữ cái và con số tăng lên đồng thời đòi hỏi những đồ dùng, đồ chơi độ khó cũng tăng dần. + Ngoài những nguyên vật liệu có sẵn tôi tận dụng những nguyên vật liệu ở dạng phế liệu sẵn có của địa phương như: Thùng catton xốp, đĩa video cũ, giấy báo, chai nhựa, vải vụn, hột hạt, vỏ ốc, ống chỉ, tăm tre,... + Thông qua buổi họp phụ huynh đầu năm tôi vận động phụ huynh ủng hộ những phế liệu, những đồ dùng bỏ đi của gia đình . - Vì không có bảng chủ đề chung như những năm học trước nên những đồ dùng, đồ chơi tự tạo được thiết kế phải thể hiện được chủ đề, sự kiện trong tháng. - Tăng cường các đồ dùng đồ chơi tự tạo tại góc tạo hình, khám phá, làm quen chữ cái, làm quen với toán. - Tham khảo, học hỏi cách làm đồ dùng đồ chơi trên sách báo, mạng internet, bạn bè đồng nghiệp. 14/30
* Kết quả đạt được: - Lớp tôi đã làm được 62 đồ dùng, đồ chơi tự tạo. Các đồ dùng này được phân bố đều ở các góc và đặc biệt phong phú hơn ở góc học tập của lớp. (Cách làm một số đồ dùng, đồ chơi ghi rõ ở phần phụ lục II, có ảnh kèm theo) - Nhờ có những đồ dùng, đồ chơi mang tính sáng tạo cao như vậy, trẻ lớp tôi mỗi ngày đều thích đến trường lớp, mỗi góc chơi đối với trẻ đều mang đến sự mới mẻ, hấp dẫn. Trẻ phát triển được trí tưởng tượng, tính độc lập, sáng tạo. Đặc biệt trẻ say mê, khám phá, tìm tòi cách chơi, cách thao tác và sử dụng đồ dùng đồ chơi như thế nào cho đúng. Khi có những đồ chơi do cô và trẻ hoặc tự trẻ tự tay làm ra, trẻ cảm thấy yêu quí và hứng thú hơn rất nhiều so với các đồ chơi mua sẵn. - Đặc biệt đối với góc học tập, có sự chuyển biến rõ rệt nhất: Từ chỗ trẻ còn rụt rè và e ngại vì thiếu kỹ năng chơi nhờ có những đồ dùng, đồ chơi tự tạo này trẻ trở nên yêu thích, gắn bó và đầy hào hứng khi đến với trò chơi những con số và chữ cái. 3. Biện pháp 3: Tổ chức hoạt động góc theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm. a, Xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động góc theo tháng: Việc xây dựng kế hoạch là sự khởi đầu và có ý nghĩa định hướng cho việc tổ chức hoạt động góc cho trẻ sau này. Việc lập kế hoạch giúp cho tôi giảm tải được sự chồng chéo, giảm tải được sự lãng phí về thời gian khi thực hiện, mang lại sự thống nhất về mục tiêu và nội dung hoạt động. Không có bảng kế hoạch sẽ không có được những nội dung hoạt động ở các góc chơi 1 cách cụ thể, không có được sự chuẩn bị về đồ dùng, đồ chơi 1 cách tốt nhất, không có sự nỗ lực và cố gắng hết mình đạt được mục tiêu đề ra. *Cách làm: - Khi lập kế hoạch tôi luôn xem xét đến thời gian để lựa chọn hoạt động cho phù hợp. Tránh tình trạng nội dung chơi làm mất quá nhiều thời gian của trẻ khiến trẻ chán nản và bỏ chơi. - Xây dựng các nội dung chơi ở các góc phong phú nhằm tạo điều kiện cho trẻ hoạt động cá nhân hoặc theo nhóm nhỏ được nhiều hơn, hình thức hoạt động đa dạng hơn. - Trong từng tháng tôi sẽ dự kiến những góc chơi trọng tâm để nhấn mạnh vào chủ đề hướng tới. Sau đó tôi sẽ đưa ra nội dung chơi ở tất cả các góc chơi trong lớp bám sát vào nội dung của hoạt động học trong tháng. 15/30
* Kết quả đạt được: Tôi đã xây dựng được bảng kế hoạch tổ chức hoạt động góc theo 9 tháng, có góc trọng tâm và đồ dùng đồ chơi mới tương ứng của góc trọng tâm trong mỗi tháng. ( Nêu rõ ở phần phụ lục II). b, Tổ chức hoạt động góc cho trẻ hoạt động tích cực: Với trẻ mẫu giáo lớn, việc tổ chức cho trẻ chơi, hoạt động ở các góc được quy định trong chế độ sinh hoạt hàng ngày vào thời điểm buổi sáng và kéo dài 40 - 50 phút. Cô cần lên kế hoạch và thực hiện đảm bảo thời gian cho trẻ chơi thích hợp. Trong khi trẻ chơi hoạt động góc, mọi kiến thức, kỹ năng xã hội của trẻ sẽ được phát huy. *Cách làm: - Áp dụng thuyết vùng phát triển gần nhất vào việc tổ chức hoạt động góc. Trước hết chúng ta cần hiểu thêm 1 chút về nguyên tắc vùng phát triển gần nhất của Vư-gốt-xki – nhà tâm lý học người Nga nổi tiếng. Theo Vư-gốt-xki thì: “ Dạy học được coi là tốt nhất nếu nó đi trước sự phát triển và kéo theo sự phát triển”. Theo Vư-gốt-xki thì trình độ ban đầu của học sinh tương ứng với “vùng phát triển hiện tại”. Trình độ này cho phép học sinh có thể thu được những kiến thức gần gũi nhất với kiến thức cũ để đạt được trình độ mới cao hơn. Vư-gốt-xki gọi đó là “vùng phát triển gần nhất”. Thuyết vùng phát triển gần nhất đã chỉ ra 1 phương hướng dạy học giúp cho trẻ phát triển không ngừng. + Trong giờ hoạt động góc luôn đưa ra nhiệm vụ học tập cho trẻ thông qua nghệ thuật đưa ra các “câu hỏi có vấn đề” và “các câu hỏi gợi ý”. + Khéo léo gợi mở, kích thích khả năng tự lực và tính sáng tạo của trẻ, lôi kéo trẻ chủ động tham gia vào hoạt động ở các góc một cách tích cực. + Giáo viên nâng dần độ khó của các trò chơi, yêu cầu chơi, mức độ hoàn thành nhiệm vụ của các góc. Mỗi ngày kích thích trẻ phải tư duy nhiều hơn, nỗ lực nhiều hơn để chinh phục nhiệm vụ của mình. Ví dụ: Ở góc chơi “ Vận động”, giáo viên nâng dần độ khó của các trò chơi: Đầu năm cô cho trẻ chơi những trò chơi sử dụng những kỹ năng đơn giản như: Bật chụm tách vào vòng, Bật theo thứ tự...Tiếp đến cô cho trẻ chơi những trò chơi đòi hỏi phối hợp nhiều kỹ năng vận động phức tạp như: Ném trúng đích thẳng đứng, chuyển bóng, ném vòng cổ chai, ném lon... (Ảnh minh họa số 34 phần phụ lục I) Ví dụ: Ở góc “Tạo hình”, vào tháng 11 với 5 tuần, tôi sẽ nâng cao các kỹ năng của trẻ theo từng ngày và từng tuần trong tháng. 16/30
+ Tuần 1: “ Một số nghề phổ biến trong xã hội”: Trẻ sẽ vẽ hình ảnh nghề phổ biến trong xã hội ( Giáo viện, bộ đội, xây dựng, bác sĩ...). Mỗi ngày trong tuần trẻ sẽ sử dụng những chất liệu khác nhau với mức độ khó dần để thực hiện: màu sáp, màu dạ, màu nước. + Tuần 2: “Nghề nông dân”: Trẻ không dừng lại ở việc vẽ mà còn xé dán dụng cụ của nghề, nặn các sản phẩm của nghề nông. + Tuần 3: “Ngày nhà giáo Việt Nam”: Trẻ phải biết cách vẽ chân dung cô giáo. Làm các sản phẩm như bưu thiếp, hoa giấy từ giấy bìa cứng tặng cô giáo. + Tuần 4: “Nghề truyền thống Hà Nội”: Trẻ tìm các hình ảnh về các nghề truyền thống của Hà Nội ( cốm làng Vòng, gốm Bát Tràng,..) trong sách báo, cắt dán làm thành sách tranh. + Tuần 5: “Ước mơ của bé”: Trẻ thể hiện ước mơ của mình bằng nhiều cách: vẽ, xé dán, cắt dán tạo thành sách tranh nghề mà mình ước mơ. → Với 5 tuần như vậy, trẻ phải vận dụng tất cả các kỹ năng tạo hình của mình, bắt đầu từ những kỹ năng đơn giản sau đó khó và phức tạp dần, có khi là sự phối hợp của nhiều kỹ năng và tổng hợp kiến thức. - Công tác chuẩn bị: + Cô chuẩn bị nội dung để triển khai 6-8 góc phù hợp, chuẩn bị đồ dùng đồ chơi phù hợp nội dung xoay quanh chủ đề chơi của trẻ. Không nhất thiết phải triển khai cùng một lúc với tất cả các góc. + Chuẩn bị tâm thế cho trẻ thoải mái, tự tin trước khi bước vào giờ hoạt động góc. (Ảnh minh họa số 35 phần phụ lục I) - Tổ chức cho trẻ chơi: + Đầu năm học tôi giới thiệu cho trẻ làm quen với các góc, giới thiệu cho trẻ biết vị trí các góc, tên đồ chơi, vị trí đồ chơi. + Trong giờ hoạt động của trẻ: Tiến hành các bước tổ chức hoạt động góc cho trẻ 1 cách tuần tự. Tạo nhiều cơ hội cho trẻ hoạt động tránh tình trạng cô đàm thoại quá nhiều làm giảm thời gian, cơ hội hoạt động của trẻ. Bước 1: Cô cho trẻ ổn định tổ chức bằng 1 bài hát, bài thơ hay câu chuyện,... giúp trẻ bước vào giờ hoạt động 1 cách nhẹ nhàng, tự nhiên nhất. Cô trò chuyện về nội dung của bài hát, bài thơ hay câu chuyện, câu đố đó để gợi mở, dẫn dắt trẻ vào nội dung chính của chủ đề hướng tới. (Ảnh minh họa số 36 phần phụ lục I) Bước 2: Trò chuyện thảo luận về ý tưởng chơi của trẻ: • Cần thỏa thuận chơi ngắn gọn. 17/30
• Đối với sự kiện chủ đề mới, góc chơi mới, kỹ năng mới giáo viên cần gợi mở, hướng dẫn trẻ chơi. • Đối với sự kiện chủ đề đa số trẻ đã có kỹ năng chơi: Khuyến khích trẻ đưa ra những ý tưởng chơi, những quyết định hay lựa chọn nội dung chơi, chủ đề chơi theo nhu cầu và khả năng của trẻ • Cô giới thiệu bộ đồ chơi mới trong góc trọng tâm: Cho trẻ quan sát đồ dùng, đồ chơi mới. Hỏi trẻ có thể chơi như thế nào? Cô giới thiệu cách chơi và hướng dẫn trẻ chơi mẫu. • Cô khuyến khích trẻ nào muốn chơi ở góc đó sẽ theo cô về góc và cô sẽ hướng dẫn cụ thể hơn. • Cô hướng dẫn trẻ về các khu vực chơi cùng các cô. • Cô gợi mở cho trẻ nhắc lại nội quy khi chơi. Bước 3: Trong quá trình chơi. • Cô cho lần lượt từng nhóm về góc chơi, thỏa thuận trước khi chơi và chơi cùng nhau. • Trong quá trình trẻ chơi cô nhập vai chơi cùng trẻ, bao quát giúp trẻ giải quyết các vấn đề nảy sinh trong nhóm chơi nếu có, gợi mở nội dung chơi nếu thấy nội dung chơi của trẻ còn đơn điệu hoặc trẻ đã chán chơi. Cô quan sát sự thay đổi của trẻ trong khi chơi, quan sát định hướng trẻ chủ động thực hiện nội quy góc chơi. Cô tận dụng các tình huống trong thực tế trong khi chơi để giúp trẻ trải nghiệm, thực hành học hỏi cách giải quyết vấn đề, khám phá cái mới, kiên trì đạt được mục tiêu, giúp trẻ độc lập, tập trung, trật tự và phối hợp tốt. • Cô luôn động viên trẻ để trẻ phát huy hết khả năng sáng tạo của mình qua các vai chơi và gợi mở để trẻ có sự liên kết giữa các vai chơi. (Ảnh minh họa số 37 phần phụ lục I) Bước 4: Nhận xét sau khi chơi. • Cô cùng trẻ chia sẻ cảm nhận sau buổi chơi tại góc chơi và kết thúc ở từng góc chơi. Nhận xét ngắn gọn trong quá trình chơi tại từng góc. • Cô nhận xét chung kết quả chơi của trẻ. Nhận xét tập trung tại bất kỳ góc chơi nào theo chủ đích của giáo viên. Bước 5: Kết thúc: Cô cho trẻ vận động nhẹ nhàng hoặc hát 1 bài hát... - Mỗi đầu tháng tôi sẽ giới thiệu nội dung chơi của từng góc chơi hướng vào chủ đề chung mà tháng hướng tới. - Khi trẻ chơi cô phải bao quát trẻ, động viên, hướng dẫn những trẻ còn nhút nhát. Cô có thể nhập vai chơi cùng trẻ để hướng dẫn trẻ chơi sáng tạo hơn, cùng cháu gọi đúng ngôn ngữ mà cháu đã nhập vai. Giáo viên cần kích thích động cơ 18/30
bên trong của trẻ, gây hứng thú, lôi cuốn trẻ vào các hoạt động bằng cách tạo các tình huống có vấn đề cho trẻ tham gia hoạt động. - Các góc chơi phải tổ chức một cách linh hoạt, thay đổi luân phiên. Khuyến khích trẻ thể hiện mối quan hệ qua lại giữa các góc chơi với nhau. - Xử lý linh hoạt các tình huống xảy ra khi trẻ hoạt động góc ở các góc chơi, đảm bảo cho mọi trẻ đều được tham gia hoạt động một cách tích cực, sáng tạo và hiệu quả. - Căn cứ vào nội dung và chủ đề chơi, căn cứ vào số lượng trẻ tham gia hoạt động tại các khu vực chơi có thể tổ chức góc hoạt động theo 2 hình thức: cá nhân hay nhóm nhỏ. - Trẻ có thể chơi theo khả năng, sở thích cá nhân của trẻ tuyệt đối không ép buộc trẻ. Cô cần tôn trọng quyết định của cháu. * Kết quả đạt được: - Hứng thú của trẻ được nâng cao rõ rệt. Các kỹ năng, vốn hiểu biết của trẻ được phát huy tối đa trong hoạt động góc. Từ chỗ bối rối, lúng túng dưới sự chỉ dẫn, giúp đỡ của giáo viên ở những góc chơi mới trẻ đã tự tin và mạnh dạn hơn rất nhiều. - Cuối mỗi giờ chơi mỗi trẻ đều cảm thấy thích thú khi tạo ra sản phẩm của riêng mình và nhận ra, đánh giá được kết quả chơi của cả nhóm ngày hôm đó. - Trẻ biết cách thể hiện những xúc cảm, tình cảm trong và sau khi chơi thông qua hành động, lời nói, nét mặt, cử chỉ. c, Động viên, kích thích trẻ thể hiện xúc cảm, tình cảm, giao lưu với bạn bè. Như chúng ta đã biết ở lứa tuổi mẫu giáo lớn thì đời sống tình cảm của trẻ có một bước chuyển biến mạnh mẽ, vừa phong phú vừa sâu sắc hơn so với lứa tuổi trước đó. Bởi ở lứa tuổi này mối quan hệ giữa trẻ và con người xung quanh mở rộng 1 cách đáng kể. Ở lứa tuổi này trẻ còn xuất hiện tình cảm bạn bè nên nhu cầu giao lưu xúc cảm, tình cảm với bạn bè đặc biệt lớn. Đời sống xúc cảm của trẻ còn dễ dao động, mang tính chất tình huống. Ở trẻ phát triển 3 loại tình cảm: Tình cảm trí tuệ, tình cảm thẩm mỹ, tình cảm đạo đức. *Cách làm: - Quan sát những phản ứng qua nét mặt cử chỉ và lắng nghe lời nói thể hiện thái độ của trẻ với bạn bè để đưa ra hướng khích lệ trẻ thể hiện cảm xúc. - Nhận dạng cảm xúc của trẻ, khi trẻ cảm thấy tức giận hay thất vọng trong khi chơi giáo viên nên giải thích và giúp trẻ xác định tình cảm của mình. - Sẵn sàng lắng nghe những câu chuyện của trẻ trong quá trình chơi để hiểu hơn về suy nghĩ và những mong muốn của các con khi chơi. 19/30
- Chính giáo viên sẽ là tấm gương tốt cho trẻ để học cách bày tỏ cảm xúc và suy nghĩ cá nhân như thế nào trong cuộc chơi. Khi giáo viên hóa thân vào những vai chơi và thể hiện cảm xúc của mình sẽ tạo cơ hội cho trẻ bắt chước từ đó mạnh dạn khi thể hiện những xúc cảm hơn rất nhiều. - Động viên, công nhận và chỉ ra cho trẻ nhận thấy những cảm xúc tích cực hay xoa dịu trẻ bằng nhiều cách khi trẻ có những cảm xúc tiêu cực để trẻ không còn cảm thấy tủi thân hay buồn chán. Nếu trẻ thể hiện cảm xúc thích hợp và cư xử đúng mực, giáo viên có thể dành những lời khen cho trẻ. Lời khen sẽ khiến trẻ nhận thức được cảm xúc của chúng là tích cực hay tiêu cực trước trước một vấn đề nào đó. - Giáo viên tạo nhiều cơ hội thông qua việc thiết kế các trò chơi mang tính giao lưu đồng đội, tập thể. * Kết quả đạt được: - Đa số trẻ biết cách bộc lộ xúc cảm tình cảm trong khi chơi. Những xúc cảm, tình cảm của trẻ dần phong phú và nhiều cung bậc hơn. - Giữa các trẻ với nhau có sự giao lưu gắn kết. Sau khi chơi tình cảm của trẻ với bạn bè trở nên sâu sắc hơn nảy sinh tình yêu thương, đoàn kết, biết giúp đỡ chia sẻ cho nhau. - Đặc biệt là lòng nhân ái – không có một loại hình hoạt động nào ở tuổi mẫu giáo lại có thể giúp trẻ bộc lộ xúc cảm, tình cảm và thái độ của mình một cách thoải mái, tự nhiên như thể hiện các vai chơi trong hoạt động góc. - Trẻ xúc động, vui buồn theo vai chơi của mình, trẻ bồn chồn lo lắng hồi hộp, xót xa khi con ốm( trong trò chơi mẹ con); trẻ biết âu yếm, vuốt ve, chải đầu cho búp bê (trò chơi với búp bê). Trẻ thông cảm, vội vàng có trách nhiệm với bệnh nhân khi đóng vai bác sĩ, trẻ khéo léo kiên trì khi chơi trò chơi học tập. d, Quan sát, theo dõi, đánh giá trẻ trong khi chơi, khích lệ trẻ kịp thời. Khi trẻ đã biết cách chơi nghĩa là trẻ đã nắm được vai chơi, thao tác chơi thì vai trò lúc này của người giáo viên là người động viên, khuyến khích trẻ chơi. Đây là biện pháp có tính thời điểm và mang tới hiệu quả tức thì đối với đứa trẻ. Bởi lẽ, khi giáo viên đưa ra những khích lệ, động viên hay gợi mở cho trẻ đúng lúc, đúng thười điểm trẻ ngay lập tức lấy lại hứng thú, động cơ, nỗ lực để hoàn thành thật tốt vai chơi của mình. Việc quan sát và đánh giá trong qua trình chơi của trẻ sẽ là cơ sở, minh chứng chính xác nhất mức độ phát triển của trẻ. * Cách làm: - Khi trẻ thực hiện tốt cô cần khen ngợi, ghi nhận việc làm của trẻ kịp thời, đồng thời tiếp tục kích thích trẻ tiếp tục làm tốt hơn nữa. 20/30