Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Kinh nghiệm tổ chức chơi, hoạt động ở các góc đạt hiệu quả cao cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi lớp B3 Trường Mầm non Cán, huyện Như Thanh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:24

Thêm vào BST

Báo xấu

14
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến "Kinh nghiệm tổ chức chơi, hoạt động ở các góc đạt hiệu quả cao cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi lớp B3 Trường Mầm non Cán, huyện Như Thanh" nhằm tìm ra một số biện pháp nhằm giúp trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi chơi, hoạt động ở các góc đạt hiệu quả cao.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Kinh nghiệm tổ chức chơi, hoạt động ở các góc đạt hiệu quả cao cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi lớp B3 Trường Mầm non Cán, huyện Như Thanh

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NHƯ THANH TRƯỜNG MẦM NON CÁN KHÊ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TÊN ĐỀ TÀI KINH NGHIỆM TỔ CHỨC CHƠI, HOẠT ĐỘNG Ở CÁC GÓC ĐẠT HIỆU QUẢ CAO CHO TRẺ MẪU GIÁO 4-5 TUỔI LỚP B3 TRƯỜNG MẦM NON CÁN KHÊ, HUYỆN NHƯ THANH Người thực hiện: Lê Thị Hướng Chức vụ: Giáo viên Đơn vị công tác: Trường Mầm non Cán Khê SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn CÁN KHÊ, NĂM 2022 MỤC LỤC Nội dung Trang
1. Mở đầu 2 1.1. Lí do chọn đề tài. 2 1.2. Mục đích nghiên cứu. 3 1.3. Đối tượng nghiên cứu. 3 1.4. Phương pháp nghiên cứu. 3 2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm 3 2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm. 3 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm 4 2.2.1. Thuận lợi. 4 2.2.2. Khó khăn. 5 2.2.3. Thực trạng khả năng của trẻ trong lớp 5 2.3. Các biện pháp đã sử dụng. 6 2.3.1. Xây dựng nề nếp học tập và nội quy chơi, hoạt động lấy trẻ 6 làm trung tâm ở các góc. 2.3.2. Bố trí các góc hoạt động một cách hợp lý và khoa học, đảm 7 bảo môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. 2.3.3. Làm đồ dùng, đồ chơi tạo môi trường giáo dục lấy trẻ làm 8 trung tâm ở các góc mở cho trẻ hoạt động. 2.3.4. Khơi gợi ở trẻ tính tích cực, tự chủ và sáng tạo trong khi 11 chơi, hoạt động ở các góc. 2.3.5. Tổ chức hướng dẫn hoạt động của trẻ tại các góc chơi. 11 2.3.6. Làm tốt công tác tham mưu tuyên truyền, phối hợp với phụ 17 huynh 2.4. Hiệu quả của SKKN. 18 3. Kết luận, kiến nghị 20 3.1. Kết luận. 20 3.2. Kiến nghị. 21 Tài liệu tham khảo Danh mục các đề tài SKKN đã được Hội đồng SKKN ngành GD&ĐT huyện, tỉnh xếp loại.
2 1. Mở đầu 1.1. Lý do chọn đề tài. Như chúng ta đã biết, trẻ mầm non “Chơi mà học, học bằng chơi”, hoạt động vui chơi là một nhu cầu không thể thiếu được trong cuộc sống của mỗi đứa trẻ . Hoạt động vui chơi góp phần phát triển các lĩnh vực: thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, thẩm mỹ, tình cảm và kỹ năng xã hội của trẻ tạo tiền đề cho việc hình thành và phát triển nhân cách con người; giúp trẻ tiếp thu và lĩnh hội những kỹ năng, tái tạo lại cuộc sống bên ngoài và là một cách để trẻ tìm tòi khám phá về thế giới xung quanh . Chúng ta cũng đã biết rằng hoạt động giáo dục lấy trẻ làm trung tâm ở trường mầm non là quá trình tác động có mục đích, có kế hoạch với nhiều hình thức khác nhau. Dưới sự dẫn dắt và hướng dẫn của giáo viên trẻ được hoạt động một cách chủ động tích cực. Các hoạt động ở trường mầm non diễn ra bằng hình thức chơi mà học, học mà chơi và trẻ học các kinh nghiệm tự phát tạo cho trẻ cảm giác thoải mái vui vẻ tự tin và hứng thú với các hoạt động giúp trẻ thỏa mãn mong muốn và bộc lộ khả năng vốn có của trẻ . Hiện nay ở các trường mầm non, đa số giáo viên đã biết tổ chức chơi, hoạt động lấy trẻ làm trung tâm ở các góc cho trẻ một cách phù hợp và đã tạo môi trường thuận lợi cho trẻ được chơi, học. Nhưng nhìn chung việc tạo môi trường mới chỉ mang tính hình thức để trang trí cho đúng chủ đề đang thực hiện và việc xây dựng đó chưa xuất phát từ trẻ, chưa kích thích sự tò mò của trẻ, khi học và chơi đang còn thụ động. Trong những năm qua việc “xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” đã được các cấp quản lý từ trung ương đến địa phương quan tâm. Môi trường hoạt động được tạo ra ở các góc tạo cho trẻ cảm giác gần gũi với cuộc sống, kích thích sự tò mò của trẻ để trẻ tìm tòi, khám phá, từ đó lĩnh hội được tri thức, kinh nghiệm cho bản thân . Trong thực tế, qua quá trình tổ chức các buổi chơi ở các góc chơi cho trẻ tôi nhận thấy: Rất ít trẻ biết lựa chọn nhóm chơi phù hợp, biết thể hiện kỹ năng giao tiếp trong khi chơi như mạnh dạn bày tỏ ý kiến, biết chia sẻ ý tưởng, đồ dùng đồ chơi, biết hợp tác với các bạn trong nhóm để thực hiện mục tiêu chung. Chỉ một số ít trẻ có kỹ năng hợp tác chia sẻ với các bạn, nhiều trẻ xuất hiện tình trạng thụ động, không biết phối hợp cùng với các bạn trong mọi hoạt động, không biết giúp đỡ người khác..... Vậy làm thế nào để giúp trẻ mạnh dạn, tự tin biết hợp tác với nhau hoàn thành tốt công việc trong khi chơi cũng như khi trẻ
3 tham gia vào các hoạt động khác đạt hiệu quả. Xuất phát từ những lí do trên tôi lựa chọn. nghiên cứu đề tài “Kinh nghiệm tổ chức chơi, hoạt động ở các góc đạt hiệu quả cao cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi lớp B3 Trường Mầm non Cán, huyện Như Thanh”. 1.2. Mục đích nghiên cứu. Tìm ra một số biện pháp nhằm giúp trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi chơi, hoạt động ở các góc đạt hiệu quả cao. 1.3. Đối tượng nghiên cứu. Kinh nghiệm tổ chức chơi, hoạt động ở các góc đạt hiệu quả cao cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi lớp B3 Trường Mầm non Cán, huyện Như Thanh 1.4. Phương pháp nghiên cứu. * Phương pháp nghiên cứu lý luận: Thu thập và phân tích tư liệu, sách báo, tạp chí... có liên quan để xây dựng cơ sở lí luận cho đề tài. * Phương pháp nghiên cứu thực tiễn (quan sát, đàm thoại, thực hành, trải nghiệm…) Nhằm tìm hiểu thực trạng về việc tổ chức cho trẻ chơi, hoạt động ở các góc. * Phương pháp thống kê toán học: Xử lý số liệu kết quả nghiên cứu. Lập bảng thống kê và xử lý số liệu để đưa ra tỉ lệ % đạt, chưa đạt của trẻ. 2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm 2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm. Nhà tâm lý học Leonchev khẳng định: “Hoạt động vui chơi mà trung tâm là trò chơi đóng vai theo chủ đề là hoạt động chủ đạo của trẻ mẫu giáo. Thông qua trò chơi giúp trẻ hình thành và phát triển cấu trúc tâm lý trong nhân cách của trẻ, gây ra những biến đổi về chất có ảnh hưởng quyết định đến sự hình thành nhân cách trẻ mẫu giáo và chơi là tiền đề cho hoạt động học tập ở lứa tuổi tiếp theo”. Chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ và cũng là phương tiện giáo dục toàn diện cho trẻ em đặc biệt là trẻ mẫu giáo, chơi chính là cuộc sống của trẻ, tổ chức cho trẻ chơi, hoạt động ở các góc chính là tổ chức cuộc sống cho trẻ. Qua đó hình thành cho trẻ óc tưởng tượng, sáng tạo, phát triển ngôn ngữ và tăng cường khả năng nhận thức, giúp trẻ thể hiện năng lực, kỹ năng, tình cảm, nguyện vọng và mối quan hệ với những người xung quanh. Chỉ khi chơi trẻ mới tìm hiểu sự vật để thỏa mãn nhu cầu nhận thức. Chơi là một cách để trẻ học, là con đường giúp trẻ lớn lên và phát triển nhân cách toàn diện. Chơi, hoạt động lấy trẻ làm trung tâm ở các góc có vai trò đặc biệt trong sự phát triển toàn diện cho trẻ. Giúp trẻ phát triển trí tuệ:Nội dung chủ yếu của chơi
4 là phản ánh thế giới xung quanh trẻ và chính nhờ hoạt động chơi ở các góc mà trẻ hiểu sâu sắc hơn nữa cuộc sống xung quanh.Tất cả những điều trẻ lĩnh hội được trong lúc chơi dưới nhiều hình thức hoạt động khác được làm chính xác hơn, phong phú hơn trong quá trình chơi, nhờ sự phát triển của dự định chơi, nhờ sự cụ thể hoá các động tác chơi, các vai chơi trong các trò chơi và thông qua hoạt động góc những tri thức đã nắm được trước kia được trẻ áp dụng vào quá trình chơi trong lúc chơi, trẻ huy động tất cả tri thức của mình biểu lộ ra bằng lời nói, sự trao đổi, thoả thuận thương lượng cùng nhau nên ngôn ngữ được phát triển. Trò chơi thú vị giúp trẻ hứng thú nhận thức về thế giới xung quanh từ đó giúp cho trẻ tích cực hoạt động, tích cực tìm kiếm để hoàn thành nhiệm vụ được giao. Các nhà giáo dục phải thừa nhận cách tiếp cận tốt nhất để giáo dục trẻ mầm non là xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm để thúc đẩy sự phát triển tính chủ động, khả năng tư duy của trẻ, tạo môi trường chơi của trẻ một cách thoải mái nhất. Mỗi nhà trường cũng cần xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trug tâm trong trường mầm non cho trẻ được trải nghiệm các hoạt động chơi, hoạt động ở các góc, việc tạo môi trường nhằm góp phần thực hiện tôt mục tiêu, nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ. Có thể nói chơi, hoạt động lấy trẻ làm trung tâm ở các góc gắn liền với tất cả các mặt giáo dục cũng như các hoạt động khác trong trường mầm non. Trong hoạt động góc trẻ được tái tạo, phản ánh và phát triển những tri thức, kỹ năng mà trẻ thu nhận được trên các tiết học, củng cố những quy tắc hành vi xã hội mà trẻ học được trong cuộc sống hàng ngày . 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm. 2.2.1. Thuận lợi: Được sự quan tâm chỉ đạo của PGD&ĐT, chính quyền địa phương nhà trường có khuôn viên sạch sẽ, đồ chơi ngoài trời và trong lớp tương đối đầy đủ BGH thường xuyên chỉ đạo và phát động các đợt thi đua làm đồ dùng đồ chơi, xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, tạo các góc mở cho trẻ hoạt động. Đội ngũ giáo viên nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ, có tinh thần trách nhiệm cao, thường xuyên trao đổi, giúp đỡ, học hỏi nhau trong công tác chuyên môn. Bản thân có trình độ đại học, luôn yêu nghề, mến trẻ; có khiếu thẩm mỹ, nhiệt tình, chịu khó sưu tầm và làm được nhiều đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho trẻ chơi, họat động ở các góc. Tuy nhiên cũng có những khó khăn sau. 2.2.2. Khó khăn:
5 Không có nhiều thời gian làm đồ dùng đồ chơi để thay đổi, bổ sung theo từng chủ điểm. Đồ dùng đồ chơi đa số là tự làm nên một số loại có độ bền chưa cao. Nhận thức, kinh nghiệm, vốn sống của trẻ còn hạn chế. Trẻ chưa chủ động trong các hoạt động chơi mà chủ yếu chờ hướng dẫn và giúp đỡ của giáo viên. 2.2.3. Thực trạng khả năng của trẻ trong lớp. Ngay từ đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát trẻ trong lớp với những nội dung như sau: BẢNG KẾT QUẢ KHẢO SÁT ĐẦU NĂM KẾT QUẢ T NỘI DUNG KHẢO SÁT Tổng Đạt Chưa đạt T số trẻ Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ lượng % lượng % 1 Trẻ hứng thú, tích cực trong khi chơi. 18 60% 12 40% Trẻ tự giác nhận vai chơi và có các 2 15 50% 15 50% hành động chơi phù hợp vai chơi. Trẻ biết khai thác và sử dụng đồ dùng, 3 15 50% 15 50% đồ chơi đúng cách. Trẻ chủ động, sáng tạo trong khi chơi, 30 có khả năng giao tiếp tốt và giải quyết 4 12 40% 18 60% linh hoạt các tình huống trong khi chơi. Trẻ có kỹ năng chơi thành thạo, biết tạo ra sản phẩm trong giờ chơi và giới 5 12 40% 18 60% thiệu được sản phẩm góc chơi mà mình tạo ra. Qua kết quả khảo sát và qua thời gian đầu năm học khi mới nhận lớp khi cho trẻ chơi, hoạt động ở các góc tôi nhận thấy rằng: - Bước đầu trẻ có hứng thú tham ra vào các hoạt động ở các góc. Tuy nhiên thời gian chỉ được vài phút đầu, sau khi không còn hứng thú trẻ chạy lung tung, sang các góc khác chơi tự do, la hét, nghịch đồ chơi..... - Về kỹ năng sử dụng đồ chơi, nguyên vật liệu của trẻ còn hạn chế, chưa đạt được mục tiêu đặt ra khi cho trẻ hoạt động góc. - Về khả năng hợp tác trong khi chơi trẻ đã biết trao đổi với nhau một số nội dung. Phần lớn trẻ chơi chưa biết trao đổi với nhau chủ yếu là chơi một mình, chơi độc lập, rất ít giao tiếp với nhau nhất là ở góc Nghệ thuật và góc Học tập. Một số trẻ không còn hứng thú với hoạt động góc trở nên tự do, có ngôn ngữ giao tiếp không phù hợp. Đứng trước tình hình trên tôi luôn trăn trở, suy nghĩ phải làm sao để nâng cao hiệu quả khi tổ chức cho trẻ chơi ở các góc đạt kết quả tốt hơn đây cũng là cơ sở thực tiễn quan trọng để tôi đề xuất một số biện pháp“Kinh nghiệm tổ chức chơi, hoạt động ở các góc đạt hiệu quả cao cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi lớp B3 Trường Mầm non Cán, huyện Như Thanh”.
6 2.3. Các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng chơi, hoạt động ở các góc cho trẻ ở trường mầm non cán khê: 2.3.1. Xây dựng nề nếp học tập và nội quy chơi, hoạt động lấy trẻ làm trung tâm ở các góc. Để chăm sóc giáo dục trẻ đạt kết quả trước hết chúng ta phải quan tâm đến nề nếp hoạt động của trẻ trong lớp. Thường xuyên rèn cho trẻ nề nếp thói quen ra vào lớp, thói quen đoàn kết giúp đỡ nhau khi chơi, biết lấy, cất đồ dùng đồ chơi gọn gàng đúng với quy định, biết giữ gìn, bảo quản đồ dùng đồ chơi. Trong các nhóm chơi tôi động viên trẻ mạnh dạn chơi cùng các trẻ nhút nhát. Tôi thường xuyên gợi ý để trẻ nhút nhát hoà nhập cùng các bạn. Trong khi trẻ chơi ở các góc nhằm rèn cho trẻ tính kỷ luật, biết được một số quy định riêng của từng góc hoạt động. Tôi đã làm thẻ ký hiệu các góc chơi, xây dựng bộ nội quy các góc chơi và hướng dẫn, yêu cầu trẻ thực hiện khi tham gia vào hoạt động chơi ở các góc. ( Bộ nội quy của lớp) Nếu trẻ chơi ở góc thư viện phải lấy thẻ có ký hiệu quyển sách đeo vào cổ của mình rồi về góc thư viện chơi, khi đổi sang góc xây dựng thì phải thay thẻ có ký hiệu bác thợ xây. Khi chơi ở góc nào thì phải thực hiện nội quy quy định ở góc chơi đó, chơi xong phải biết xếp đồ dùng đồ chơi đúng nơi quy định. Nhiều lần như vậy đã hình thành cho trẻ có nề nếp thói quen tốt. Và tôi đã thành công trong xây dựng nề nếp học tập và nội quy chơi, hoạt động lấy trẻ làm trung tâm ở các góc đạt hiệu quả cao.
7 2.3.2. Bố trí các góc hoạt động một cách hợp lý và khoa học, đảm bảo môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Thiết kế xây dựng góc hoạt động phải đảm bảo môi trường lấy trẻ làm trung tâm, đạt được mục đích tạo cho trẻ một môi trường hoạt động tự do thoải mái, thỏa mãn những nhu cầu phát triển về nhiều mặt của trẻ: Nhận thức tình cảm, ngôn ngữ, tính xã hội, kỹ năng thao tác. Môi trường giáo dục được ví như người giáo viên thứ hai trong công tác tổ chức, hướng dẫn cho trẻ vui chơi và hoạt động. Một môi trường sạch sẽ, an toàn, có sự bố trí khu vực chơi và học phù hợp, thuận tiện có ý nghĩa to lớn không chỉ đối với sự phát triển thể chất của trẻ, mà còn thoả mãn nhu cầu nhận thức, mở rộng hiểu biết của trẻ, kích thích trẻ hoạt động tích cực, sáng tạo. Xây dựng tốt môi trường vật chất cho các góc hoạt động cũng là tạo phương tiện, điều kiện để phát triển toàn diện về thể chất, ngôn ngữ, trí tuệ, khả năng thẩm mỹ, tình cảm và kỹ năng xã hội. Có nghĩa là môi trường đó nhằm đến sự phát triển của trẻ, lấy trẻ làm trung tâm. Là môi trường giáo dục được đảm bảo các yêu cầu: - Là môi trường giáo dục mà trẻ được tham gia xây dựng cùng giáo viên, bổ sung thêm học liệu, đồ chơi, sắp xếp và vệ sinh góc chơi. - Học liệu đa dạng hấp dẫn, khuyến khích trẻ có thể sử dụng theo nhiều cách sáng tạo khác nhau. - Phong phú ở các góc hoạt động trong và ngoài lớp - Tận dụng nguyên liệu sẵn có ở địa phương - Có nhiều cơ hội cho trẻ được lựa chọn và hoạt động. Áp dụng vào số lượng trẻ và diện tích của lớp tôi quyết định bố trí và sắp xếp các góc hoạt động trong lớp như sau: Tư duy của trẻ mẫu giáo nhỡ thường gắn lien với suy nghĩ và hành động theo hứng thú trước mắt. Vì vậy sự chuẩn bị đồ dùng của cô là hình thức hấp dẫn để trẻ khám phá và tham gia vào các vai một cách cụ thể. Nhờ có đồ dùng đồ chơi sáng tạo sẽ thu hút trẻ tham gia vào các góc chơi. - Ví dụ góc học tập và Thư viện tôi bố trí bên trái cửa vào lớp, cạnh bàn làm việc của cô. Với mục đích đảm bảo độ sáng và sự yên tĩnh cho trẻ khi hoạt động, vì hoạt động ở góc học tập trẻ chủ yếu hoạt động với sách, vở, truyện tranh. - Bên trái cửa vào lớp, ngay gần cửa sổ, gần với vòi nước tôi bố trí góc nghệ thuật với mục đích để sau khi hoạt động như vẽ, nặn, xé dán xong trẻ có thể ra vào rửa tay một cách dễ dàng. - Nửa lớp phía dưới và bên phải lớp tôi bố trí góc phân vai (Siêu thị của bé, nấu ăn, bác sỹ…), Xây dựng - lắp ghép và góc vận động vì đây là các góc động trẻ có sự giao lưu đi lại. - Góc thiên nhiên được bố trí ở phía hiên trước của lớp. Tóm lại: để hoạt động góc của trẻ thật sự có hiệu quả, chất lượng khi bố trí các góc trong lớp tôi luôn theo quy tắc và phù hợp với diện tích của lớp, góc động phải xa góc tĩnh để tránh ảnh hưởng đến nhau, góc nghệ thuật phải gần cửa ra vào và gần nguồn nước. Giữa góc này và góc kia cần có sự phân định ranh
8 giới. Giữa các góc có lối đi thuận tiện, bố trí góc hợp lý để cô có thể bao quát được cả lớp. Khi đã hình thành các góc chính, từ góc chính tôi chia ra nhiều góc nhỏ phù hợp với chủ đề để hoạt động của trẻ thêm phong phú và đạt yêu cầu giáo dục 2.3.3. Làm đồ dùng, đồ chơi tạo môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm ở các góc mở cho trẻ hoạt động. ( một số hình ảnh ở các góc ) Để trẻ tham gia có hiệu quả vào các hoạt động chơi ở các góc chơi tôi đã thiết kế môi trường hoạt động phong phú cho trẻ, làm nhiều đồ dùng đồ chơi theo các chủ điểm. Bố trí sắp xếp các nguyên vật liệu, đồ dùng đồ chơi phù hợp với chủ đề chủ điểm ở từng góc chơi đảm bảo tính thẩm mỹ mang tính mở, phù hợp với quá trình triển khai chủ đề và luôn tạo sự mới mẻ, hấp dẫn, dễ lấy, dễ sử dụng và kích thích trẻ tham gia hoạt động. Tôi không bày quá nhiều đồ dùng đồ chơi với mục đích trang trí mà chú trọng phân chia khu vực chơi là chủ yếu vì nếu đồ dùng, đồ chơi sắp xếp quá gọn gàng ngăn nắp cũng sẽ hạn chế các hoạt động và không phát huy được tính tích cực của trẻ.Đồ dùng đồ chơi, nguyên vật liệu trong góc được tôi sắp xếp sao cho trẻ dễ lấy, dễ lựa chọn, phù hợp với mỗi chủ đề, độ tuổi, vừa tầm với của trẻ. Mỗi chủ đề tôi đã thay đổi đồ chơi, thiết bị chơi để tạo cảm xúc mới và tăng cường hứng thú hoạt động cho trẻ.
9 (Hình ảnh cô và trẻ làm đồ dùng, đồ chơi) Ngoài cây xanh, tranh ảnh, tôi đã sử dụng chính những sản phẩm của trẻ tạo ra để trưng bày, trang trí ở khu vực các góc chơi. Đặt tên góc đơn giản, gần gũi, dễ hiểu đối với trẻ, phù hợp với nội dung từng chủ đề, tạo các góc mở cho trẻ được hoạt động tích cực và sáng tạo. Ví dụ: Góc phân vai tôi thay tên “Bé chọn vai nào” Góc xây dựng - lắp ghép tôi thay tên “ Bé làm thợ xây ” ở đây tôi giúp trẻ hình dung khái quát lại công việc của mình làm,trẻ hiểu hơn khi xây dựng cần có nguyên vật liệu gì,xây dựng từ đâu trước và kết quả là gì ? Hay khi thực hiện chủ đề“Gia đình”tôi đặt tên góc xây dựng là “Ngôi nhà của bé” chủ đề thế giới động vật tôi đặt tên góc là “Công viên Thủ Lệ”, với chủ đề nhánh “Tôi cần gì để lớn lên và khỏe mạnh” tôi lại thay góc mở ở góc phân vai bằng tên gọi “Bé ăn gì hôm nay” trẻ sẽ tự chọn thực phẩm mà mình ưa thích và qua đó trẻ sẽ phân loại được 4 nhóm thực phẩm có lợi cho sức khỏe và nhận thức được phải ăn đầy đủ các chất dinh dưỡng để cơ thể khoẻ mạnh... Với những góc chính dựa vào mục tiêu chủ đề tôi mở ra các góc chơi mở bằng cách dùng những mảng bạt treo trên tường hay mặt sau của các giá đựng đồ chơi, tôi thường xuyên thay đổi các tranh ảnh, lô tô ở mỗi chủ đề cho trẻ chơi và dùng bấm lỗ, treo tranh ở trong góc mở khiến trẻ rất thích thú và chơi được rất nhiều lần. Với các góc khác như “Góc nghệ thuật” tôi dán những bức tranh minh hoạ nội dung các bài thơ, câu chuyện trong chủ điểm…Ở góc Phân vai tôi để một số trang phục như tạp dề của bà nội trợ, bộ đồ bác sỹ, công an… để trẻ dễ dàng lấy sử dụng khi nhập các vai chơi tương ứng. Căn cứ vào nội dung của góc chơi, nhu cầu chơi của trẻ và chủ điểm, tôi đã chọn lựa nguyên liệu thiên nhiên sẵn có ở địa phương đặc biệt là nguồn đóng
10 góp từ phía phụ huynhvà thường xuyên bổ sung thay đổi theo chủ điểm, đảm bảo an toàn vệ sinh đối với trẻ. Chơi, hoạt động lấy trẻ làm trung tâm ở các góc có thể nói là bước đầu cho trẻ được làm quen, tiếp cận với xã hội bên ngoài nên việc lựa chọn đồ dùng, đồ chơi cho các hoạt động tại các góc rất quan trọng. Vì vậy tôi hạn chế đồ dùng, đồ chơi có sẵn, vì nếu lạm dụng thì sẽ làm giảm đi khả năng tư duy, sáng tạo của trẻ. Ví dụ: Ở chủ điểm “Gia đình”. Tại góc chơi Xây dựng- Lắp ghép. Trẻ muốn xây ngôi nhà có vườn cây ăn quả, có hàng rào bao bọc xung quanh, nếu sử dụng đồ dùng, đồ chơi có sẵn: như hình ngôi nhà, cây bằng nhựa, hàng rào được lắp ghép sẵn... trẻ chỉ việc xếp vào mà không được tự tay lắp ghép thì khả năng sáng tạo sẽ bị hạn chế. Nhưng nếu chúng ta sử dụng nguyên vật liệu phế thải, từ thiên nhiên như: Bìa cát tông, khối gỗ thừa, cành khô...với những nguyên vật liệu này trẻ tích cực hoạt động, bản thân trẻ phải suy nghĩ làn thế nào để có được ngôi nhà? Làm sao để tạo ra được những cây ăn quả?..Việc trẻ tự tạo ra sản phẩm từ nguyên vật liệu từ thiên nhiên phục vụ cho trò chơi, trẻ sẽ tự tin và hào hứng, phát huy được tính tích cực của trẻ, giúp cho giờ chơi đạt kết quả cao hơn. ( hình ảnh trẻ xây dựng lắp ghép ) 2.3.4. Khơi gợi ở trẻ tính tích cực, tự chủ và sáng tạo khi chơi,hoạt động ở các góc. Muốn trẻ tham gia hoạt động một cách có hiệu quả, tôi xác định cô giáo phải là người biết khơi gợi hứng thú cho trẻ, giúp trẻ mang những kiến thức hiểu biết đã được học từ những môn học khác vận dụng vào quá trình chơi ở các góc. Ví dụ: Khi cho trẻ hoạt động góc ở chủ đề “Tết và mùa xuân” từ hoạt động tạo hình “Vẽ hoa mùa xuân” tôi trò chuyện và hỏi trẻ: Các con đã vẽ hoa như thế nào? Các con biết những loài hoa nào nở về mùa xuân? Trẻ vốn hiếu động và rất thích được khen nên hàng ngày tôi luôn quan sát và theo dõi xem trẻ thường hoạt động ở góc chơi nào, động hay tĩnh rồi khơi gợi hứng thú, qua đó sẽ dẫn đến kết quả của góc chơi của trẻ đạt hiệu quả cao hơn.
11 Ví dụ: Với chủ đề “Nghề nghiệp” Thông qua Hoạt động khám phá với đề tài “Một số nghành nghề phổ biến trong xã hội” tôi sẽ hỏi trẻ: Ước mơ sau này của các con sẽ làm nghề gì? Công việc của bác sĩ làm gì? Tôi đang bị ốm, bác sĩ hãy khám cho tôi xem bị bệnh gì, có nguy hiểm không? Tôi luôn đặc biệt lưu ý: Không để trẻ ngày nào cũng chỉ lựa chọn một góc chơi sẽ không mở rộng tầm nhận thức, mối quan hệ của trẻ với bạn chơi, với vai chơi trong nhiều nhóm. Để trẻ chơi say mê không có sự nhàm chán, tích cực với hoạt động trẻ lựa chọn, tạo tình huống bất ngờ trong khi chơi, tôi luôn xác định mình phải là người có nhận thức, hiểu biết về thế giới xung quanh, xã hội, tự nhiên, con người thì mới dẫn dắt được trẻ trong quá trình đóng vai chơi. Bởi vì hoạt động chơi ở các góc là hoạt động mà qua đó trẻ phản ánh lại những hoạt động sinh hoạt của người lớn, thông qua trẻ tái tạo lại, phản ánh lại, thu nhỏ lại... Ví dụ: Vai chơi bác thợ cả của góc xây dựng: Tôi gợi ý cho trẻ biết công việc của người thợ cả để chỉ đạo công nhân của mình ra sao?...Qua đó trẻ sẽ tiếp nhận để tái tạo lại và thể hiện bằng vai chơi của mình. Nội dung thỏa thuận rất quan trọng cho việc thực hiện trong quá trình hoạt động vui chơi, khi thỏa thuận giữa cô và trẻ có sự trao đổi về cách chơi, vai chơi mà trẻ sắp đảm nhận ngoài ra trẻ còn biết được một số nội dung cần thiết trong quá trình chơi. Chính vì vậy giáo viên cần chuẩn bị chu đáo các góc mà trẻ sẽ thực hiện chơi của buổi chơi hôm đó, cần tôn trọng quyết định của trẻ khi trẻ quyết định chọn góc mà trẻ thích. Bên cạnh đó cô cần nêu rõ góc chơi chính để trẻ thấy được tầm quan trọng của góc chơi chính trong buổi chơi và sẽ làm nổi bật hơn các góc khác. Trong quá trình chơi tôi thường nhập vai chơi cùng trẻ và sử dụng đúng ngôn ngữ mà vai chơi mình đang chơi để trẻ có thể phối hợp một cách tự nhiên và đạt hiệu quả. 2.3.5. Tổ chức hướng dẫn hoạt động của trẻ tại các góc chơi. Để giờ chơi, hoạt động ở các góc đạt hiệu quả cần phải được tiến hành thường xuyên hàng ngày nên đồ dùng đồ chơi trang thiết bị phục vụ các góc chơi phải phù hợp với môi trường giáo dục lấy trẻ làm trug tâm, Từng chủ điểm, phong phú đa dạng về chủng loại để hấp dẫn trẻ tham gia vào hoạt động. Khi trẻ được tiếp xúc thường xuyên sẽ tránh được sự bỡ ngỡ, lúng túng khi sử dụng đồ dùng đồ chơi. Nội dung tiến hành phải từ đơn giản đến phức tạp, từ ít đến tăng dần số lượng trò chơi cũng như nội dung trong buổi chơi, thay đổi số lượng theo thời gian tiến hành một chủ đề. Giai đoạn đầu: Trẻ chưa có khả năng chủ động, hoạt động ở các góc, tôi giúp trẻ nắm được nguyên tắc hoạt động ở các góc và nhanh chóng thích nghi với môi trường hoạt động mới. Đầu tiên giới thiệu cho trẻ biết các góc có ở trong lớp và nội dung hoạt động, nội quy ở từng góc chơi. Ví dụ: Giới thiệu: Cô đã sắp xếp các góc chơi, mỗi góc có rất nhiều đồ chơi để các con tự chọn như: Góc phân vai các con sẽ đóng vai những người trong gia đình, mỗi người một công việc (chủ điểm gia đình) người đi làm, người đi chợ, người bế em...
12 Sau đó tôi gợi ý số trẻ trong mỗi góc hoạt động theo nội dung chơi: Trẻ theo ký hiệu đã định sẵn của mình ở góc chơi mà về góc đó. Giúp trẻ nhanh chóng nắm bắt được nguyên tắc hoạt động ở các góc, quy định ở từng góc. Giai đoạn tiếp theo: Trẻ tự chủ động ở các góc. Cô quan sát hoạt động của trẻ tìm hiểu khả năng, trình độ của trẻ, từ đó định hướng giáo dục gợi ý thích hợp với trẻ. Ví dụ: Khi trẻ đã vào góc chơi, cô bao quát quan sát trẻ, nếu thấy trẻ ở góc bán hàng mà chưa biết cách nhập vai chơi, cô có thể gợi hỏi “ Bác ơi! Bác đang làm gì đấy? Bác bán gì đấy?.. Thế còn bao nhiêu tiền một gói bánh này?”... HoặcTôi đến góc nghệ thuật khi thấy trẻ làm sách tranh còn lúng túng hoặc nhàm chán không thích chơi ở góc đó nữa thì tôi gợi ý động viên, hướng dẫn và cùng làm với trẻ hoặc đổi cho trẻ sang góc chơi khác mà trẻ thích. Trong giai đoạn này phải chú ý phát triển sự hứng thú hoạt động của trẻ, kịp thời điều chỉnh nội dung để thoả mãn yêu cầu hoạt động của trẻ. Cho trẻ tìm tòi, phát hiện, suy nghĩ tự giải quyết vấn đề. Kiên trì dạy trẻ có thói quen thu dọn sắp xếp đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu vào đúng nơi quy định. Ví dụ: Đến góc xây dựng cô trò chuyện với trẻ: Bác thợ cả? bác đang xây dựng công trình gì đấy? mặc dù chưa hoàn thành nhưng tôi cũng đã thấy rất đẹp, các bác có thể giới thiệu chút ít cho tôi biết được không?...Cô có thể gợi ý để trẻ bổ sung đồng thời tạo hứng thú để trẻ hoạt động tiếp tại góc chơi. Vào đầu chủ đề tôi cho trẻ làm quen và hoạt động với góc xây dựng, góc phân vai, góc thiên nhiên, các buổi sau khi trẻ quen dần với chủ đề tôi tăng thêm góc nghệ thuật, rồi đến góc học tập…Tuỳ theo mức độ tiếp thu của trẻ tôi sắp xếp nội dung hoạt động một cách hợp lý nhất, tránh gò bó áp đặt trẻ. Khi bước vào hoạt động chơi ở các góc tôi thường gây hứng thú cho trẻ bằng cách trò chuyện với trẻ về chủ đề, cho trẻ quan sát một số hình ảnh có nội dung theo chủ đề, kết hợp đàm thoại về nội dung chủ đề. Ví dụ:Hỏi trẻ: Chúng mình đang làm quen chủ đề gì? Hôm nay lớp mình có những góc chơi nào? … Gợi ý để trẻ tự chọn góc chơi cho mình, trẻ lấy thẻ ký hiệu góc chơi và đi về góc chơi mà mình đã chọn. Khi trẻ về góc chơi cô đến từng nhóm gợi ý để trẻ thảo luận theo nhóm xem với những đồ dùng đồ chơi hôm nay các con định làm gì? trẻ tự thảo luận phân vai trong nhóm chơi. Ví dụ: Góc học tập: Cho trẻ quan sát một số tranh mẫu, vật mẫu, gợi ý động viên trẻ sử dụng vật liệu để sắp xếp, so sánh, lựa chọn theo dấu hiệu, màu sắc kích thước và tạo thành sản phẩm của mình một cách sáng tạo. Cho trẻ tận dụng các vật liệu từ lá cây rụng, hoa khô…để tạo ra các sản phẩm nghệ thuật, khuyến khích trẻ đặt tên cho sản phẩm của mình Với góc thư viện cô nên dùng tranh lật để trẻ kể chuyện sáng tạo và qua đó trẻ có thể tự làm các tranh ghép lại thành tác phẩm và trẻ kể lại nội dung theo trí tưởng tượng của mình. Trong quá trình chơi cô tạo ra các tình huống có vấn đề để trẻ thể hiện vai chơi của mình, qua trò chơi giúp trẻ củng cố lại kiến thức đã học. Ví dụ:- Hết thực phẩm rồi bác cấp dưỡng phải đi mua ở đâu?
13 Hết vật liệu xây dựng rồi phải đi mua ở đâu? Nếu chưa mua được chúng ta có thể thay thế bằng gì? Tôi chú ý quan sát trẻ chơi, phát hiện những tình huống nảy sinh theo diễn biến của trò chơi và sử dụng các tình huống để kích thích sự hứng thú của trẻ. Với những buổi hoạt động chơi ở các góc mà đa số trẻ đã thành thạo các thao tác chơi theo chủ đề tôi gợi ý, động viên trẻ đổi vai chơi cho bạn, giao lưu qua lại giữa các nhóm chơi với nhau, xây dựng mối đoàn kết trong khi chơi, góp phần phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Ví dụ:Nếu giữa trẻ xảy ra tranh giành đồ chơi, nghịch, nói năng chưa phù hợp, đi lại lộn xộn, trẻ có biểu hiện không hứng thú hoặc chỉ lựa chọn một góc trong nhiều ngày thì tôi điều chỉnh bằng cách hướng trẻ sang hoạt động ở các góc khác. Hướng dẫn để trẻ sử dụng đồ dùng, đồ chơi phù hợp, gợi ý khéo léo giúp trẻ tạo ra các tình huống chơi khác nhau để duy trì hứng thú cho trẻ trong quá trình hoạt động. Tôi luôn chú ý phát triển ngôn ngữ giao tiếp, ngôn ngữ nói mạch lạc, yêu cầu trẻ nói câu đầy đủ, phát âm chuẩn tiếng phổ thông trong khi chơi. Trong quá trình chơi, trẻ cũng đã thể hiện được tính tích cực của ngôn ngữ vai chơi, ngôn ngữ nói mạch lạc. Nhưng thường đa số trẻ rất thụ động trong việc thể hiện ngôn ngữ vai chơi, hạn chế việc giao tiếp giữa bạn chơi này với bạn chơi khác, có nhiều trẻ còn nói tiếng địa phương...Vì vậy tôi thường khơi gợi, chủ động nhập vai cùng trẻ để hướng dẫn trẻ nói câu đầy đủ, phát âm chuẩn tiếng phổ thông… Ví dụ: Ở góc phân vai chơi “Bác sỹ”tôi nhập vai là bệnh nhân đến xin khám bệnh, trẻ làm bác sỹ sẽ phải trao đổi với bệnh nhân, kiểm tra sức khoẻ, hỏi bệnh nhân đau chỗ nào?.. Hay trong quá trình chơi, một vài trẻ có nói năng thô tục, cộc lốc, không nói câu đầy đủ với nhau, tôi đến trao đổi nhẹ nhàng uốn nắn để trẻ có cách giao tiếp phù hợp. Ví dụ: Bác sỹ ơi: bệnh nhân đang bị ốm, các bác động viên bệnh nhân đi chứ sao bác lại gắt gỏng thế, bác phải nói với bệnh nhân nhẹ nhàng và nói đầy đủ câu chứ? bác phải hỏi bệnh nhân thế này: “Thế bác đau ở chỗ nào để tôi khám lại xem sao?” Hoặc: Cô bán hàng phải niềm nở, chào mời khách chứ, mà cô phải nói đúng tiếng phổ thông đừng nói tiếng địa phương khách không hiểu đâu? Cô phải mời thế này: “Mời bác mua hàng đi, hôm nay tôi có nhiều hàng mới về lắm đấy? Bác mua nhiều tôi sẽ giảm giá cho”… Và để có sự liên hoàn giữa vai nọ với vai kia trong nhóm chơi, trẻ phải thể hiện được tính tích cực của ngôn ngữ giao tiếp.
14 ( Trẻ chơi bán hàng ) Ví dụ: Tại góc chơi xây dựng là một thợ cả phải phân công việc cho công nhân của mình như: (Phải có sự bàn bạc) sắp xếp công việc cho mỗi người: Bác xây nhà, bác phụ trách cho tôi xuất nguyên vật liệu nhé... và phải thể hiện được tính biểu cảm của ngôn ngữ vai chơi. Ví dụ: Thể hiện giọng nói của cô bán hàng như thế nào? Trong gia đình người bố xưng hô với con ra sao?... Phải thể hiện được ngôn ngữ nhập vai (xưng hô). Thường ngôn ngữ của trẻ vẫn là ngôn ngữ đời thường giữa vai nọ và vai kia xưng hô: “Bạn- Tôi”. Vì vậy tôi chú ý để gợi mở cho trẻ sử dụng ngôn ngữ xưng hô của vai một cách phù hợp. Ví dụ: Trong nhóm bán hàng: Cô bán hàng xưng hô “Bác – Tôi”.. làm cho vai chơi thể hiện như thật. Ví dụ: Ở Góc thiên nhiên cho trẻ cùng nhau khám phá sự vật hiện tượng xung quanh qua quá trình thử nghiệm, như: Khám phá vật nổi - vật chìm, không khí, nam châm... cũng thông qua giờ chơi ở góc thiên nhiên cháu được vui đùa với thiên nhiên, tự mình trồng cây, chăm sóc cây và tím hiểu được quá trình phát triển của cây và biết được lợi ích của cây xanh đối với con người.
15 (Hình ảnh trẻ gieo hạt và chăm sóc cây ở góc thiên nhiên) Tổ chức cho trẻ chơi, hoạt động lấy trẻ là trung tâm ở các góc hợp lý, tạo cơ hội cho trẻ tự chọn những hoạt động mình thích, trẻ tự quyết định và tìm cách giải quyết nhiệm vụ...trẻ sẽ dần biết “tự chịu trách nhiệm” với hành động của mình và biết đánh giá những thành công hay thất bại của mình trong quá trình chơi. Dần dần trẻ rút ra được những bài học kinh nghiệm cho chính bản thân mình. Khi trẻ đã biết chơi nghĩa là trẻ đã nắm được vai chơi, thao tác chơi thì tôi luôn là người động viên, khuyến khích trẻ chơi. Khi trẻ chơi tôi luôn quan sát, kịp thời giúp đỡ trẻ khi trẻ cần. Lúc bắt đầu chơi, tôi quan tâm đến việc tập hợp, hướng trẻ vào vai chơi, tuy nhiên đối với vai chơi quen thuộc với trẻ thì tôi thường để trẻ tự chọn để trẻ tự do thể hiện và phát triển vai chơi của mình. Khi trò chơi của trẻ trở lên đơn điệu, lặp lại, có chiều hướng bị phá vỡ thì tôi chủ động gợi ý, góp ý tạo ra tình huống giúp trẻ hướng vào vai chơi một cách tích cực, giao lưu nhóm chơi khác, đổi vai chơi cho bạn... Trong tất cả mọi hoạt động thảo luận tôi động viên khuyến khích trẻ tạo cho trẻ hứng thú khi chơi, quan sát động viên trẻ kịp thời khi trẻ thực hiện tốt. Khi trẻ không làm được động viên trẻ hứng thú, không chê trẻ khi nhập vai lúng túng mà động viên khuyến khích trẻ. Ví dụ: Ở góc phân vai trong chủ điểm “Gia đình” khi trẻ đóng vai người mẹ, trẻ nhập vai và thao tác vai chơi thành thạo, làm công việc của mẹ như: chăm sóc em bé, nấu cơm, đi chợ... cô động viên khuyến khích trẻ để trẻ thể hiện vai chơi tốt hơn. Cô có thể đóng vai người hàng xóm đến gia đình chơi, hỏi thăm sức khoẻ, công việc gia đình, việc học của các cháu nhỏ.... để kích trẻ hứng thú. Cuối buổi hoạt động tôi cho trẻ tự nhận xét kết quả sản phẩm của mình của bạn làm ra, động viên khen trẻ kịp thời và khuyến khích trẻ bằng cách đem sản phẩm của trẻ lên trưng bày làm vật mẫu hoặc trang trí ở góc. Khi những vai chơi được phát triển ở mức độ cao nhất, sẽ tạo điều kiện cho hành động chơi, thao tác vai chơi của trẻ đạt tới mức hiệu quả, làm cho buổi chơi của trẻ phản ánh đúng cuộc sống hiện thực. Cũng như qua các vai chơi giúp cho ngôn ngữ giao tiếp, ngôn ngữ nói mạch lạc, nói đầy đủ câu của trẻ phát triển một cách hoàn chỉnh hơn làm cho vốn từ của trẻ thêm phong phú, đó cũng là tiền đề để trẻ giúp trẻ giao tiếp tốt sau này. Có thể nói với cách thức tổ chức mang tính gợi mở, kích thích trí tò mò tính sáng tạo tôi đã từng bước đưa trẻ đến với thế giới muôn màu muôn vẻ bằng các hoạt động sáng tạo ở các hoạt động chơi ở các góc tương ứng, kết hợp việc chuẩn bị đồ dùng đồ chơi trang thiết bị học tập mang tính khoa học, thẩm mỹ chúng ta sẽ giúp trẻ vừa học cái mới vừa củng cố ôn luyện kiến thức đã học một
16 cách khoa học và đạt hiệu quả cao, tạo tâm thế thoải mái tinh thần cho trẻ với phương châm “Chơi mà học, học bằng chơi”. Để phát huy tối đa tác dụng giáo dục của hoạt động vui chơi đối với sự phát triển toàn diện của trẻ chúng ta cần nhận thức đúng vai trò quan trọng của người lớn trong sự phát triển hoạt động chơi ở các góc cho trẻ. Vai trò này được thể hiện ở 3 phương diện: 1.Tạo điều kiện và địa điểm, thời gian, đồ chơi, trang thiết bị chơi và kiến thức, kinh nghiệm cho trẻ. 2.Quan sát, đánh giá hoạt động vui chơi của trẻ. 3.Trực tiếp hướng dẫn hoạt động vui chơi cho trẻ. Khi hướng dẫn cho trẻ chơi, cần tuân thủ nguyên tắc: một mặt vẫn tôn trọng tính chủ động, tự lực, tích cực của trẻ, không làm ngắt quãng trò chơi của trẻ và không làm mất hứng thú vui chơi của trẻ. Mặt khác có thể tác động tích cực lên trò chơi, hướng dẫn một cách có mục đích, có phương hướng, kế hoạch nhằm mở rộng và làm phong phú thêm các trò chơi của trẻ. Hướng dẫn (can thiệp vào) trò chơi của trẻ phải đúng lúc, đúng tình huống và đúng cách. Lưu ý: Cần hướng dẫn trẻ trong buổi chơi khi xảy ra các tình huống sau: - Khi trẻ không tự tham gia vào một hoạt động chơi nào cả. - Khi trẻ thiếu kỹ năng giao tiếp gặp khó khăn trong việc thoả thuận, hợp tác, chơi cùng các bạn khác. - Khi trò chơi của trẻ trở nên đơn điệu, lặp lại, có chiều hướng bị phá vỡ. - Khi trẻ thiếu hụt các kỹ năng chơi: Mở rộng nội dung chơi, kỹ năng sử dụng vật thay thế, kỹ năng thực hiện hành động chơi, kỹ năng đóng vai. - Khi trẻ chơi chán ở góc chơi này mà muốn chơi góc khác nhưng nhút nhát, không dám mạnh dạn đổi góc chơi. - Khi trẻ yêu cầu - Khi xảy ra xung đột, vi phạm các luật lệ đã quy định, làm bạn đau. - Khi trẻ chơi các trò chơi thiếu tính giáo dục. - Khi giáo viên thấy trẻ bị cô lập, tẩy chay. Tuỳ theo trình độ phát triển hoạt động chơi ở các góc và từng tình huống xảy ra khi trẻ chơi mà tôi vận dụng các cách hướng dẫn như: * Chơi cạnh trẻ: Ví dụ: Quan sát thấy một trẻ trong góc học tập, cầm cuốn sách lật đi lật lại. Tôi đến cạnh trẻ nói: “Cô cũng rất thích đọc truyện đấy! Cô rất thích đọc truyện này, khi đọc cô cầm đúng chiều, giở lần lượt từng trang, đọc từ trái sang phải, từ trên xuống dưới và chỉ vào từng chữ đấy” Và tôi làm mẫu các kỹ năng đọc sách và giở sách cho trẻ xem. * Chơi cùng trẻ: Ví dụ: Sau khi minh hoạ cách hướng dẫn trẻ chơi thông qua biện pháp “Chơi cùng trẻ”Chẳng hạn quan sát hai trẻ trong góc chơi đóng vai, thấy trẻ giả vờ làm bánh từ bột nặn, hành động chơi của trẻ đơn điệu, lặp lại. Tôi đến tham gia vào trò chơi của trẻ bằng cách đóng vai người mua hàng: Cô: Bác bán cho tôi một cái bánh rán. Trẻ: Đây, bánh rán của bác đây.
17 Cô: Cám ơn bác! Bánh ngon quá. Thế bác có bán nem rán không? Trẻ: Có ạ! Đây nem rán của bác đây! Cô: Bác cuốn nem khéo quá, cảm ơn bác! * Dạy trẻ chơi Ví dụ: Dạy trẻ chơi trò chơi “Bán hàng” Cô: Bác Anh Thư ơi! Bác có nhiều hàng thế? Bác đã bán được gì chưa? Trẻ: Chưa, tôi chưa bán được gì? Cô: Sao bác không xếp hàng lên giá để mọi người nhìn thấy và đến mua?! … Và qua đây chúng ta có thể khẳng định một điều rằng: Khi tổ chức cho trẻ chơi, hoạt động lấy trẻ làm trung tâm ở các góc thực sự trở thành phương tiện giáo dục và phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ ở trường Mầm non khi và chỉ khi giáo viên nhận thức rõ được vai trò của mình trong việc tổ chức hoạt động góc của trẻ và biết vận dụng các biện pháp hướng dẫn trẻ chơi một cách linh hoạt, đúng lúc, đúng cách ở từng tình huống chơi cụ thể khác nhau của trẻ. 2.3.6. Làm tốt công tác tham mưu tuyên truyền phối hợp với phụ huynh Để thực hiện tốt mục tiêu yêu cầu của việc tổ chức cho trẻ chơi, hoạt động lấy trẻ làm trung tâm ở các góc, tôi đã tham mưu với ban giám hiệu nhà trường giúp đỡ đầu tư thêm trang thiết bị đồ dùng đồ chơi để phục vụ tốt cho hoạt động như thiết kế giá góc hợp lý, vừa tầm với trẻ, mua sắm, bổ sung thêm trang thiết bị đồ dùng đồ chơi. Thường xuyên tổ chức phát động các đợt thi đua làm đồ dùng đồ chơi, tuyên truyền tới các bậc phụ huynh sưu tầm nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương, giúp ngày công lao động, giúp giáo viên và nhà trường làm đồ dùng đồ chơi phục vụ chính con em mình. Việc phối kết hợp giữa giáo viên và phụ huynh là một điều quan trọng để tạo nên thành công trong việc chăm sóc giáo dục trẻ. Tôi cũng tuyên truyền để phụ huynh hổ trợ những nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương để làm cho nguồn nguyên liệu dồi dào hơn, từ đó những đồ dùng đồ chơi cho trẻ được làm ra cũng phong phú hơn, đồng thời cũng giúp cho trẻ hoạt động một cách tích cực hơn. Ngoài ra tôi thường trao đổi cách chăm sóc giáo dục trẻ và tuyên truyền cho phụ huynh biết được các hoạt động học tập, vui chơi cho các cháu ở lớp, khuyến khích phụ huynh ủng hộ nguyên vật liệu cũng như cùng làm những đồ chơi đơn giản cho con em mình, tạo ra các sản phẩm từ vật liệu sẵn có trong thiên nhiên như lá cây, hoa ép khô, sưu tầm các viên sỏi nhỏ, vỏ trai, vỏ hến… nhuộm màu và làm vật liêu phục vụ hoạt động tạo hình cho trẻ giúp khơi gợi trí sáng tạo cho trẻ..Tuyên truyền, phối hợp với các bậc phụ huynh tạo môi trường vui chơi lành mạnh cho trẻ ở gia đình, cùng giáo viên theo dõi nắm bắt mặt mạnh mặt còn hạn chế của trẻ để có biện pháp giáo dục đạt hiệu quả cao.
18 ( PH đóng góp nguyên vật liệu cho GV làm ĐDĐC cho trẻ hoạt động) 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm. Qua quá trình dạy trẻ chơi, hoạt động ở các góc tại lớp, trong năm qua bản thân tôi đã thực hiện nghiêm túc chương trình với việc vận dụng một số biện pháp trên. Đến nay đa số các cháu rất hứng thú tham gia vào hoạt động chơi ở các góc; tôi nhận thấy trẻ lớp tôi đã nhanh nhẹn, hoạt bát, hoạt động tích cực, sáng tạo hơn ở các nhóm góc, thể hiện được nội dung từng chủ đề. Trẻ đã biết đoàn kết giúp đỡ nhau trong khi chơi, giao lưu và phát triển ngôn ngữ nói mạch lạc góp phần củng cố kiến thức của các môn học một cách tốt hơn. Qua chơi, hoạt động ở các góc giúp trẻ nhận thức, tư duy kiến thức về thế giới xung quanh, đem những vốn kiến thức tích luỹ được vào trò chơi, hoạt động chơi ở các góc thể hiện sáng tạo bằng ngôn ngữ hành động của trẻ. Dưới đây là bảng khảo sát chất lượng sau khi áp dụng các biện pháp. BẢNG KẾT QUẢ KHẢO SÁT SAU KHI ÁP DỤNG CÁC BIỆN PHÁP Số KẾT QUẢ Trẻ TT NỘI DUNG Đạt Chưa đạt Khảo sát khảo Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ sát lượng % lượng % Trẻ hứng thú, tích cực trong 30 29 1 97% 1 3% khi chơi. Trẻ tự giác nhận vai chơi và 28 2 có các hành động chơi phù 93,3% 2 6,7% hợp vai chơi. Trẻ biết khai thác và sử dụng 26 3 87% 4 13% đồ dùng, đồ chơi đúng cách. 4 Trẻ chủ động, sáng tạo trong 26 87% 4 13% khi chơi, có khả năng giao tiếp tốt và giải quyết linh
19 hoạt các tình huống trong khi chơi. Trẻ có kỹ năng chơi thành 26 thạo, biết tạo ra sản phẩm 5 trong giờ chơi và giới thiệu 87% 4 13 % được sản phẩm góc chơi mà mình tạo ra. Nhìn vào bảng khảo sát trên, chúng ta thấy mức độ hứng thú, tích cực chủ động, sáng tạo của trẻ đã tăng lên rõ rệt. Đầu năm trẻ chưa có sự chủ động trong việc lựa chọn vai chơi, nhưng sau khi áp dụng các biện pháp trẻ đã có khả năng chủ động lựa chọn góc chơi, vai chơi theo ý thích mà không bị chi phối bởi một điều kiện nào khác. Quá trình chơi trẻ thể hiện ngôn ngữ giao tiếp tích cực, nhập vai chơi một cách sáng tạo, giúp trẻ thể hiện được sự khéo léo, óc tưởng tượng, giao lưu giữa bạn bè và mức độ hứng thú được duy trì đến cuối buổi chơi. Trẻ đã tự lựa chọn cho mình vai chơi phù hợp, cô không cần phải giới thiệu từng góc chơi, hướng dẫn cho trẻ mà chỉ cần đóng vai là một người bạn lớn chơi cùng với trẻ. Quá trình tổ chức cho trẻ hoạt động góc cô dễ dàng phân loại trẻ, có cách giáo dục phù hợp, phát hiện ra những khả năng nổi trội của một số trẻ để có kế hoạch bồi dưỡng kịp thời. Lớp đạt giải Nhất trong đợt phát động thiết kế xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm và Thi đồ dùng đồ chơi tự tạo cấp trường. Cùng với đồng nghiệp trong khối, tổ mẫu giáo, tổ chuyên môn của nhà trường chúng tôi tổ chức sinh hoạt chuyên môn đưa ra SKKN này để mọi người nghiên cứu và góp ý xây dựng. SKKN này được ứng dụng có hiệu quả trong nhà trường. Trẻ ham thích đi học, phụ huynh tin tưởng, ủng hộ nhà trường trong các hoạt động; tích cực sưu tầm các nguyên vật liệu, đóng góp để giáo viên làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ… Tạo được sự gắn kết giữa nhà trường -gia đình - địa phương trong CSGD trẻ. 3. Kết luận, kiến nghị 3.1. Kết luận: Việc cho trẻ chơi, hoạt động lấy trẻ làm trung tâm ở các góc là một giờ hoạt động vô cùng quan trọng hàng ngày đối với trẻ. Vì thế là một giáo viên cần xác định đây là nhiệm vụ quan trọng phải khắc phục mọi khó khăn để tổ chức cho trẻ thường xuyên theo kế hoạch. Cho trẻ hoạt động xuyên suốt, liên tục, giáo viên cần phải nắm đựơc vai trò quan trọng của hoạt động góc đối với trẻ, luôn tìm ra những biện pháp hợp lý, phù hợp với tư duy và nhận thức của trẻ để cho trẻ thực hiện tái tạo lại trong hoạt động vui chơi. Chơi, hoạt động lấy trẻ làm trung tâm ở các góc là quan trọng và cần thiết đối với trẻ, trẻ đến với hoạt động góc giúp cho nhân cách của trẻ phát triển toàn diện, sự tiếp xúc thường xuyên của trẻ với các góc được chọn lọc dưới sự hướng dẫn của cô, sẽ giúp trẻ mở mang nhận thức, phát triển tư duy, trí tưởng tượng,