Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc trong đời sống hàng ngày đối với trẻ 24 – 36 tháng tuổi ở trường mầm non

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:24

Thêm vào BST

Báo xấu

1
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến "Một số biện nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc trong đời sống hàng ngày đối với trẻ 24 – 36 tháng tuổi ở trường mầm non" được hoàn thành với mục tiêu nhằm giúp trẻ học thật tốt hoạt động giáo dục âm nhạc, tôi đã không ngừng suy nghĩ và sáng tạo, để tìm ra những cách thức giảng dạy và tạo ra môi trường học tập tốt nhất cho trẻ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc trong đời sống hàng ngày đối với trẻ 24 – 36 tháng tuổi ở trường mầm non

1 MỤC LỤC Nội dung Trang PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 3-4 PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 5-26 1. Thực trạng……………………………………… 5-7 a. Ưu điểm............................................................. 5-6 b. Hạn chế và nguyên nhân......................................... 6-7 7-24 2. Các biện pháp nâng cao…………………………… 7-9 a, Biện pháp 1: Tạo Môi trường học tập, rèn luyện cho trẻ …………. b, Biện pháp 2: Giáo dục âm nhạc mọi lúc mọi nơi 9-12 c, Biện pháp 3:Giáo dục âm nhạc trong giờ hoạt động âm nhạc…….. 12-15 d, Biện pháp 4: Giáo dục âm nhạc thông qua các hoạt động khác 15-19 e, Biện pháp 5: Giáo dục âm nhạc thông qua lễ hội 19-20 f, Biện pháp 6:Lựa chọn 1 số trò chơi thông phục vụ cho HĐ âm nhạc 20-21 g, Biện pháp 7:Làm phong phú thêm các dụng cụ âm nhạc……. 22-23 h, Biện pháp 8:Phối kết hợp cho phụ huynh học sinh 23-24 3. Kết quả 24-25 4. Kết luận 25 5. Kiến nghị, đề xuất 25-26 PHẦN III: MINH CHỨNG HIỆU QUẢ CỦA BIỆN PHÁP 26 PHẦN IV: CAM KẾT 27 PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
2 Những nghiên cứu gần đây từ các trường Đại học hàng đầu đã chỉ ra rằng việc tham gia tương tác với âm nhạc là rất quan trọng đối với sự phát triển toàn diện của trẻ em, đồng thời giúp các em tiến bộ trong nhiều lĩnh vực một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn. Âm nhạc kích thích tất cả các khía cạnh trong sự phát triển của trẻ em: trí tuệ, xã hội và cảm xúc, vận động, ngôn ngữ và khả năng đọc viết. Điều này giúp tinh thần và thể chất hoạt động cùng nhau. Việc cho trẻ tiếp xúc với âm nhạc ngay từ những năm đầu đời giúp các em học âm thanh và ý nghĩa của từ. Đối với trẻ em và người lớn, âm nhạc giúp tăng cường trí nhớ, đồng thời mang đến niềm vui và từ đó cải thiện mức độ khỏe mạnh toàn diện và hạnh phúc của các em. Chỉ cần nghĩ đến việc lắng nghe một ca khúc hay trên vô tuyến trong một ngày đẹp trời cũng có thể khiến mọi người mỉm cười và lấp đầy trái tim bằng niềm vui. Âm nhạc là nhu cầu của cuộc sống, là món ăn tinh thần không thể thiếu đối với con người. Đặc biệt, đối với trẻ mầm non thì những nốt nhạc trầm bổng, những giai điệu mượt mà, vui tươi, trong trẻo của các tác phẩm âm nhạc như là dòng sữa ngọt ngào nuôi dưỡng cho tâm hồn trẻ thơ, những bài hát ru luôn là bạn đồng hành của trẻ nhỏ, đưa trẻ vào những giấc ngủ an lành với những điệu nhạc du dương êm ái qua tiếng hát của mẹ. Nó như một phần không thể thiếu trong cuộc sống của mỗi gia đình có con nhỏ. Giáo dục âm nhạc cho lứa tuổi này góp không nhỏ vào việc giáo dục toàn diện cho trẻ: - Âm nhạc giúp trẻ thông minh hơn - Âm nhạc giúp trẻ khỏe hơn, sức đề kháng tốt hơn - Âm nhạc giúp nâng cao kỹ năng vận động cho trẻ - Âm nhạc giúp trẻ cải thiện kỹ năng giao tiếp - Âm nhạc giúp cho trẻ hình thành sự tự tin - Âm nhạc sẽ rèn luyện tính kiên nhẫn cho trẻ - Âm nhạc giúp cho trẻ có một suy nghĩ tích cực “Học tập không ngừng” - Âm nhạc giúp cho trẻ biết cách thể hiện chính mình
3 - Âm nhạc thúc đẩy tính sáng tạo cho trẻ Năm học 2023 - 2024 tôi được phân công phụ trách lớp 24 – 36 tháng tuổi D2 trường mầm non Đại Lai. Trong quá trình tổ chức các hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ tôi nhận thấy khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ còn hạn chế chất lượng các hoạt động chưa cao từ đó tôi luôn trăn trở và suy nghĩ. Vì tất cả những những lý do trên, tôi luôn mong muốn mình phải làm thế nào để giúp trẻ học thật tốt hoạt động giáo dục âm nhạc, tôi đã không ngừng suy nghĩ và sáng tạo, để tìm ra những cách thức giảng dạy và tạo ra môi trường học tập tốt nhất cho trẻ. Nhận thức được tầm quan trọng của việc dạy trẻ âm nhạc, tôi nghiên cứu để tìm ra: “Một số biện nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc trong đời sống hàng ngày đối với trẻ 24 – 36 tháng tuổi D2 ở trường mầm non”. PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Thực trạng việc tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc trong đời sống hàng ngày đối với trẻ 24 – 36 tháng tuổi D2 ở rường mầm non Đại Lai. a. Ưu điểm Trường mầm non Đại Lai là ngôi trường đã đạt chuẩn quốc gia mức độ II .Với đội ngũ ban giám hiệu chuyên môn giỏi, có trình độ chuyên môn vững vàng, có năng lực quản lý tốt, dày dặn kinh nghiệm luôn quan tâm sát sao đến các phong trào của nhà trường. Luôn tạo mọi điều kiện tốt nhất có thể giúp giáo viên hoàn thành trách nhiệm được giao. Đội ngũ giáo viên trẻ, nhiệt tình, yêu nghề, có trình độ sư phạm chuyên môn vững vàng, năng động, linh hoạt trong giảng dạy. Đối với học sinh 24 – 36 tháng tuổi trường mầm non Đại Lai nói chung và lớp 24-36 tháng tuổi D2 nói riêng, các bé rất yêu thích âm nhạc. Các bé luôn thể hiện sự thích thú khi được nghe hát, khi được hòa mình vào âm nhạc thì mọi cung bậc của cảm xúc đều được nhìn thấy ở trẻ, không chỉ có vậy sự sáng tạo trong cách thể hiện âm nhạc của trẻ được đánh giá cao.
4 Giáo dục Âm nhạc là hoạt động nghệ thuật có tác dụng giáo dục thẩm mỹ ngoài ra nó còn giúp trẻ phát triển trí tuệ, trẻ có khả năng trải nghiệm những cảm xúc trong quá tŕnh cảm thụ và thể hiện âm nhạc: Khi nghe nhạc, trẻ cảm nhận được tính chất, tình cảm của âm nhạc, ảnh hưởng những trạng thái cảm xúc có trong tác phẩm. Đồng thời âm nhạc cũng dẫn dắt trẻ đến với những hiện tượng sống động của đời sống, giúp trẻ hình thành sự liên tưởng. Nhịp điệu rắn rỏi của bản hành khúc gợi cho trẻ niềm vui, hào hứng phấn khởi… Bài hát êm dịu đưa trẻ đến tình cảm nhẹ nhàng… Ngoài ra âm nhạc còn giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, phát triển tai nghe và cảm xúc cho trẻ.Với tôi âm nhạc giống như một bí quyết riêng giúp tôi thu hút trẻ, tạo ấn tượng đẹp khi trẻ tới trường lớp. Thực tế cho ta thấy rằng: Trẻ em ở lứa tuổi 24 – 36 tháng tuổi rất nhạy cảm đối với âm nhạc. Trẻ em rất thích nghe nhạc và hứng thú tham gia vào các hoạt động có âm nhạc. Mục đích của giáo dục âm nhạc là giáo dục tình cảm đạo đức thẩm mỹ cho trẻ, là phương tiện hình thành đạo đức cho trẻ biết yêu ghét rõ ràng. Giáo dục âm nhạc còn hình thành cho trẻ lòng yêu thiên nhiên, yêu quê hương. Hình thành và phát triển thói quen tốt trong sinh hoạt tập thể: Đó là tính tổ chức kỷ luật, tự chủ, mạnh dạn trước mọi người. Giáo dục âm nhạc còn là phương tiện nâng cao khả năng trí tuệ, giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, củng cố kiến thức cho trẻ thông qua học tập, vui chơi trong cuộc sống. Quá trình trẻ tiếp xúc và hoạt động âm nhạc như nghe cô hát, trẻ tự ca hát, nhảy múa, chơi trò chơi âm nhạc... sẽ hình thành ở trẻ những yếu tố của một nhân cách phát triển toàn diện, hài hoà, đó là sự phát triển về thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ và thể lực, trong mối quan hệ chặt chẽ với nhau. b, Hạn chế và nguyên nhân của hạn chế. Trẻ 24 – 36 tháng tuổi đang phát triển vốn từ, phát âm còn chưa tròn tiếng vì cơ thể so với người lớn thanh quản của trẻ chỉ to bằng một nửa. Các dây thanh đới mảnh dẻ và ngắn, vòm họng còn cứng chưa linh hoạt, hơi thở còn yếu, hời hợt. Vì vậy, giọng của trẻ có đặc điểm là cao và yếu, nên rất khó khăn trong hoạt động giáo dục âm nhạc.
5 Một số giáo viên trẻ mới vào nghề nên kinh nghiệm sư phạm còn hạn chế. Phương pháp tuyên truyền tới các bậc phụ huynh, các ban ngành, các cấp còn hạn chế. Đồ dùng trang thiết bị phục vụ cho việc dạy và học còn chư sáng tạo, đặc biệt với bộ môn giáo dục âm nhạc trang phục chưa đẹp mắt và phong phú. Các cháu học sinh phần lớn là con em làm nông nghiệp, công nhân, kinh tế gia đình eo hẹp, ít có điều kiện cho con em mình tiếp xúc với âm nhạc nhiều. Mức độ nhận thức về âm nhạc và kỹ năng thể hiện chưa cao. Vì vậy tôi đã khảo sát các cháu đầu năm học với kết quả như sau: Bảng khảo sát của lớp 24 – 36 tháng tuổi D2 trước khi thực hiện biện pháp. Phân loại Số Mức độ Đạt Tỉ lệ % Chưa đạt Tỉ lệ % khả năng lượng Trẻ hứng thú tham gia 24 12 50% 12 50% hoạt động Kỹ năng vận động 24 10 41,7% 14 58,3% Khả năng cảm thụ âm 24 13 54,2% 11 45,8% nhạc Qua kết quả khảo sát học sinh ở trên tôi thấy các cháu còn yếu, thiếu về khả năng vận động cũng như cảm thụ âm nhạc, chưa hứng thú tham gia hoạt động âm nhạc từ đó tôi đưa ra một số biện pháp nhằm giúp trẻ đạt được tốt hơn. 2. Các Biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc trong đời sống hàng ngày đối với trẻ 24 – 36 tháng tuổi D2 ở trường mầm non. a, Biện pháp 1: Tạo môi trường học tập, rèn luyện cho trẻ theo hướng lấy trẻ làm trung tâm. Tôi luôn tận dụng diện tích phòng học, phòng âm nhạc và chú ý bố trí sắp xếp các học cụ, đội hình để tạo môi trường học và thoải mái cho trẻ. Ví dụ: Khi thực hiện trang trí các góc trong lớp lớp tôi trang trí góc âm nhạc đẹp mở theo hướng từng chủ đề để trẻ thoải mái khi học, chơi, biểu diễn ở góc âm nhạc của lớp, kích thích trẻ hoạt động tích cực hơn.
6 Hình ảnh: Ttrang trí góc âm nhạc của lớp. Trẻ 24 – 36 tháng tuổi D2 phát âm còn chưa chuẩn vì thế giáo viên cần chú ý đến khả năng phát âm của trẻ để có sự điều chỉnh và sửa sai rèn luyện cho trẻ. Để có một tiết học sôi nổi và hào hứng ngay từ đầu, người dạy trước khi tổ chức hoạt động cũng phải tự luyện đàn, giọng hát và nghe hát…để giúp trẻ cảm thụ âm nhạc một cách chính xác. Tôi chú tâm trang trí góc nghệ thuật thật sinh động để gây sự thu hút với trẻ. Góc nghệ thuật là nơi trẻ có điều kiện để thể hiện khả năng âm nhạc của mình, trẻ có thể làm quen, ôn luyện , củng cố và vận dụng phát triển những kỹ năng âm nhạc qua các tṛò chơi, các hoạt động sáng tạo làm phát triển khả năng sáng tạo của trẻ. Tại đây, trẻ tự hát hay tự vận động theo nhạc, biểu diễn một mình hay một nhóm trẻ một cách thích thú và sáng tạo. Ví dụ: Tôi tự làm những chiếc đàn với nhiều màu sắc và hình dáng ngộ nghĩnh giúp trẻ thích thú tưởng tượng và thể hiện âm nhạc theo ý thích, những chiếc trống từ những hộp sữa bột đã dùng hết làm cho các dụng cụ được phong phú hơn…
7 Hình ảnh: Trẻ sử dụng dụng cụ âm nhạc hoạt động góc âm nhạc b. Biện pháp 2: Giáo dục âm nhạc mọi lúc mọi nơi. * Giờ đón trẻ. Giờ đón trẻ là lúc cần tạo không khí vui vẻ, lôi cuốn trẻ đến trường, vì các cháu chưa tự giác. Giai đoạn này trẻ tạm thời bứt ra những tình cảm âu yếm mà bố mẹ dành cho để đến trường, lúc này âm nhạc góp phần tác động rất lớn. Biết rằng biện pháp này rất bình thường đối với tất cả giáo viên ở hầu hết các trường, nhưng một số giáo viên chưa biết chọn những ca khúc nào cho phù hợp và tôi đã suy nghĩ, đưa ra một số bài hát rất lôi cuốn trẻ như: ca khúc “Lời chào buổi sáng” sáng tác Nguyễn Nhung bởi vì bài hát có nhịp điệu vừa phải, sắc thái vui vẻ trong lời ca: “Con chào bố ạ….. …..Chiều con lại về ” Rồi những bài “Cô và mẹ” của Phạm tuyên, hoà với khung cảnh thiên nhiên, niềm phấn chấn đến trường của trẻ qua bài hát “Con chim hót trên cành
8 cây”. Rồi một ngày mới lại bắt đầu sôi động với âm thanh và màu sắc thiên nhiên qua bài “Vui đến trường” của Hồ Bắc. Ngoài ra, để tạo cho trẻ nề nếp trước khi vào lớp phải lễ phép, tự tin qua bài “Lời chào buổi sáng” của Nguyễn Thị Nhung nhắc nhở cháu phải biết chào bố mẹ... Cho trẻ nghe những bài trẻ có thể hát theo được như ở trên. Ngoài tác động âm nhạc còn giúp trẻ làm quen, củng cố các bài trong chương trình trẻ phải học hát. Còn có nhiều bài hát không cần trẻ phải hát được cũng tạo không khí vui vẻ khi đến trường: “ Đi học” của Bùi Đình Thảo, “Bài ca đi học” của Phan Trần Bảng không chỉ giúp trẻ làm quen, nhận biết cuộc sống xung quanh mà còn chăm từng bữa ăn giấc ngủ: “Cô giáo như mẹ hiền”, “Ngày đầu tiên đi học” của Nguyễn Ngọc Thiện. Ngoài giờ âm nhạc, còn tổ chức nghe nhạc trong các giờ khác. Đây là phương pháp giáo dục tổng hợp đạt hiệu quả cao. Qua thực tế, trong các giờ dạy trẻ về thơ, truyện, LQCV, KPKH,...có sự tham gia của GDÂN sẽ làm cho tiết học trở nên phong phú hơn. * Giáo dục âm nhạc thông qua hoạt động chơi ở các góc. Trong một giờ hoạt động chung trẻ không thể hát thuộc và vận động thành thạo bài hát, vì ở lứa tuổi này trẻ rất dễ nhớ mà lại mau quên. Càng không thể bắt trẻ ngay lập tức cảm thụ được bài hát qua nét mặt, cử chỉ, điệu bộ. Vì vậy, giờ hoạt động góc là một giờ rất cần thiết cho trẻ có thời gian lắng lại để có thể cảm thụ bài hát một cách tốt nhất. Ví dụ: Sau giờ hoạt động chung: Giáo dục âm nhạc. Cô dạy hát “Mẹ yêu không nào", "Cô và mẹ"... Góc âm nhạc: Cô cho trẻ xem thêm hình ảnh những cô giáo, mẹ, cho trẻ lắng nghe nhạc lần nữa bằng tai phone, trẻ sẽ được đắm mình vào thế giới âm nhạc và sẽ múa hát, vận động tốt hơn. * Giáo dục âm nhạc thông qua hoạt động chơi ngoài trời.
9 Hoạt động ngoài trời cũng cần cho trẻ làm quen với âm nhạc; hát những bài có nội dung theo đề tài hoặc giáo dục cho trẻ thông qua đề tài. Hình ảnh cô và trẻ hát trước khi tham gia hoạt động ngoài trời Ví dụ: Giờ hoạt động ngoài trời: "Quan sát cây bàng". Sau khi quan sát xong tập cho trẻ hát bài "Bắp cải xanh" hoặc " Bông hoa mừng cô"... Qua đó trẻ sẽ được củng cố lại bài hát cũ hoặc làm quen với bài hát mới. Giáo dục các cháu trồng cây, có ý thức chăm sóc và bảo vệ cây. Hình thành cho trẻ tình yêu thiên nhiên cuộc sống... Cùng trẻ trò chuyện về bài hát, giải thích cho trẻ về nội dung lời ca, có âm nhạc nhận thấy trẻ thích hẳn lên, vui thú, làm cho hoạt động thêm nhẹ nhàng, thoải mái. Từ đó, trẻ sẽ dần cảm thụ được bài hát tốt hơn thông qua việc trẻ trực tiếp quan sát mọi thứ. c. Biện pháp 3: Giáo dục âm nhạc trong giờ hoạt động âm nhạc.
10 Hình ảnh: Trẻ vận động trong giờ học âm nhạc Do đặc điểm của lứa tuổi 24 – 36 tháng tuổi nên giáo dục các cháu cần tiến hành theo phương châm "Học mà chơi - chơi mà học" theo chương trình giáo dục Mầm non mới. Một giờ học giáo dục âm nhạc cô xây dựng theo các cách khác nhau, mỗi giờ học chọn một phần trọng tâm chủ yếu trong một hoạt động: Trọng tâm là ca hát thì nội dung chính là tập cho các cháu hát thuộc bài hát, hát rõ lời, đúng nhạc. Nếu trọng tâm là nghe hát thì phần nghe hát phải kéo dài hơn, chủ yếu là trẻ được nghe cô hát, trẻ cảm nhận được tính chất, tình cảm của âm nhạc nên hưởng ứng cảm xúc với những trạng thái cảm xúc có trong tác phẩm. Nếu trọng tâm là biểu diễn văn nghệ thì cô tổ chức cho trẻ biểu diễn giống như một đêm văn nghệ, giúp trẻ ôn lại bài đã học, tự tin mạnh dạn trước đông người. Dẫn dắt trẻ đến với những hiện tượng sống động của đời sống, giúp trẻ hình thành sự liên tưởng.
11 Nếu trọng tâm là vận động theo nhạc thì cô hướng dẫn trẻ cách vận động theo bài hát để tạo cho bài hát hay hơn, trẻ hứng thú hơn. Việc dạy trẻ vận động nhịp nhàng theo nhịp điệu âm nhạc không chỉ giúp trẻ tập phối hợp các động tác đi lại vững vàng, chạy nhẹ nhàng. Tất cả những vận động của tay chân, thân mình nhờ có sự phụ hoạ âm nhạc trở nên chính xác, nhịp nhàn hơn. Vận động theo nhạc tạo cho trẻ sự hoạt bát, nhanh nhẹn, có tư thế đẹp, duyên dáng. Để thu hút vào giờ học và giúp trẻ cảm thụ âm nhạc được tốt hơn, giáo viên cần đầu tư, nghiên cứu, sáng tạo trong phương pháp dạy học: Vào đầu giờ học cô có thể trò chuyện về chủ đề, xem vật thật, tranh ảnh... có chủ đề theo nội dung bài dạy để dẫn dắt trẻ tới tác phẩm, vào bài học một cách nhẹ nhàng, tự tin không gò bó trẻ. Mọi giờ học hoạt động làm quen âm nhạc đều có phần nghe hát và trò chơi âm nhạc. Vì sự cảm thụ âm nhạc gắn bó chặt chẽ với sự phát triển nhận thức. Nó đòi hỏi trẻ phải chú ý, quan sát nhạy bén. Trẻ tập trung nghe nhạc, so sánh âm thanh làm quen với ý nghĩa biểu cảm của âm thanh đó, ghi nhớ những đặc điểm, tính chất của hình tượng âm nhạc. Trò chơi âm nhạc giúp trẻ thoải mái, vận động chạy nhảy... trẻ sẽ hoạt bát nhanh nhẹn và rất hứng thú trong giờ học. Muốn một giờ hoạt động âm nhạc đạt kết quả cao đòi hỏi cô giáo phải hát đúng nhạc, có sử dụng đàn, nhạc cụ để trẻ được làm quen với nhạc, cô hát càng hay càng thu hút trẻ vào giờ học. Cô hát phải thể hiện tình cảm sắc thái bài hát, cô giới thiệu dẫn dắt hay có nội dung để trẻ hát cùng cô cả bài. Cô phải chuẩn bị nhạc cụ cho trẻ: phách gỗ, sắc xô, lúc lắc... Do điều kiện cơ sở vật chất chưa đảm bảo, chưa có dụng cụ đồ chơi ngoài trời chứ tôi rất thích cho trẻ hoạt động ngoài trời. Trẻ hát đúng, hát hay chưa đủ mà còn dạy trẻ vận động theo nhạc, biết phối hợp âm nhạc nhịp điệu. Trẻ vừa hát vừa vận động theo nhạc giúp trẻ biết cảm nhận về âm nhạc, trông trẻ thật hồn nhiên dễ thương. Hầu hết các bài hát có thể cho trẻ vận động múa. Vì múa là hoạt động nghệ thuật, dùng hình thể, tư thế để biểu hiện lên tư tưởng, tình cảm của một tác phẩm. Múa và âm nhạc quan hệ mật thiết và không tách rời nhau. Một bài hát cho trẻ làm quen 2, 3 cách vận động khác nhau để thay đổi hình thức, giúp trẻ làm quen với nhiều loại hình
12 tiết tấu và không nhàm chán. Có thể cho trẻ mặc trang phục theo bài hát, giúp trẻ biết trang phục của một số vùng miền theo nội dung bài hát. Khi chọn bài hát nghe tôi chọn bài hát có nội dung phù hợp toát lên nội dung chính của bài dạy hát. Ví dụ: Dạy hát bài "Cả nhà thương nhau" thì tôi chọn bài hát nghe: "Gia đình nhỏ hạnh phúc to" nhằm hướng trẻ vào nội dung bài học một cách dễ dàng và dễ giáo dục cho trẻ. Trẻ được nghe những bản nhạc phù hợp, trẻ sẽ cảm nhận giai điệu, ý nghĩa đời sống văn hoá vùng miền qua bài hát. Khi múa có thể mặc trang phục theo yêu cầu của bài hát. Để tăng phần hấp dẫn của giờ học cho trẻ chơi trò chơi âm nhạc nhằm phát triển năng khiếu, ôn luyện kiến thức kỹ năng cho trẻ về âm nhạc. Sự phản ứng âm thanh khác nhau để phát triển khả năng nghe nhạc của trẻ. Cô hướng dẫn cách chơi rõ ràng, cụ thể, dần dần nâng cao yêu cầu của trò chơi. Tôi cho số đông trẻ được tham gia chơi, tôi nhận thấy một giờ hoạt động âm nhạc cần đảm bảo các nội dung: Ca hát, vận động theo lời ca, trẻ được nghe hát và được chơi trò chơi âm nhạc. Trong một tiết học được tổ chức thực hiện như trẻ được chơi với cô, được gần gũi trò chuyện vơi cô, không gò bó trẻ. Về đội hình không cứng nhắc như trước đây, có thể cho trẻ thay đổi nhiều đội hình khác nhau: Hình tròn, chữ u, tự do... để trẻ được thoải mái hoạt động nhanh nhẹn. Trong giờ hoạt động âm nhạc cần cho trẻ làm quen với một số bài hát khác, có nội dung phù hợp và phù hợp với lứa tuổi có thể do cô sáng tác hoặc sưu tầm. Trong giờ học tôi luôn tuyên dương kịp thời những cháu hát đúng, hát hay, vận động thành thạo theo lời ca và biểu cảm qua gương mặt nhằm khuyến khích trẻ học tốt hơn. Tuyệt đối không chê trẻ, tôn trọng trẻ, nhẹ nhàng sửa sai đối với những trẻ thực hiện chưa đúng. Việc dạy học phụ thuộc vào việc giáo dục. Do đó nội dung các bài dạy không chỉ đơn thuần là một nội dung cần dạy cho trẻ mà còn là một phương tiện giáo dục. Vì vậy tôi luôn quan sát và nhận xét xem trong quá trình học tập trẻ có hoạt động không? Có thích thú không? Tìm hiểu nguyên nhân vì sao trẻ không hoà đồng cùng bạn để có hướng tìm cách đưa trẻ hoà nhập với bạn bè, dân dần tôi thấy trẻ rất thích học giáo dục âm nhạc.
13 d. Biện pháp 4: Giáo dục âm nhạc thông qua các hoạt động khác - Trong hoạt động học có chủ định: * Hoạt động làm quen văn học: Trong giờ LQVH giáo viên dạy trẻ cảm thụ bài thơ, câu chuyện thông qua việc đọc diễn cảm, hiểu nội dung... để truyền đạt tới trẻ những vẻ đẹp của tiếng nói dân tộc, sản phẩm trí tuệ và tình cảm của bao thế hệ người Việt Nam nối tiếp nhau. Thông qua việc dạy bài thơ “Yêu mẹ ” của Nguyễn Bao, sau khi trẻ đọc thơ xong cô kết hợp cho trẻ nghe bài hát “Mẹ yêu không nào” do Xuân thọ phổ nhạc. Và chính giai điệu trữ tình của bài hát giúp cho ý thơ trong bài thơ được nâng cao, tiết học thêm sinh động, phong phú và trẻ rất chú ý. Có nhiều bài thơ có cùng chủ đề với bài hát, tuy là lời thơ không hoàn toàn trùng với lời bài hát nhưng mang ý nghĩa mở rộng nhận thức cho trẻ trong tiết học đó như: Trẻ đọc bài thơ “Yêu mẹ” của Nguyễn Bao Mẹ đi làm Từ sáng sớm….. Yêu mẹ lắm! Sau khi đọc thơ kết hợp hát bài: mẹ “yêu không nào”(Xuân Thọ) giúp trẻ cảm thụ và hiểu thêm nội dung bài thơ. Đồng thời thể hiện tình cảm của trẻ thông qua tiết học đó. Đây là một kinh nghiệm làm cho các tiết thơ, truyện sinh động, hấp dẫn đồng thời giúp trẻ cảm thụ nội dung của bài thơ, câu chuyện đó qua bài hát đó chứ không phải là một nội dung lồng ghép để chuyển tiếp cho hay.
14 Ngoài ra một số bài đồng dao, thơ, truyện trong chương trình cũng được nhiều nhạc sĩ sáng tác thành nhạc và cũng từng được xoay chuyển hát như: “Gánh gánh gồng gồng” “Chi chi chành chành” “Nu na nu nống” Giúp trẻ tiếp thu nhanh, mau thuộc và gây hứng thú trong quá trình học. Hình ảnh: Giáo viên phổ lời nhạc cho bài thơ * Hoạt động khám phá khoa học: - Để giúp trẻ hiểu đúng đắn về những đề tài của giờ hoạt động chung làm quen khám phá khoa học thông qua việc trò chuyện, đàm thoại, quan sát, trò chơi...thì việc kết hợp sử dụng âm nhạc trong giờ học góp phần tạo cho trẻ có cảm xúc với các đối tượng như bài “Giới thiệu một số loài hoa” yêu cầu là trẻ phân biệt được một số loại hoa, so sánh, nhận xét sự giống và khác nhau...biết thưởng thức vẻ đẹp, mùi thơm, yêu quý, bảo vệ...Sau đó ta cho trẻ nghe bài “Hoa trong vườn” hoặc có thể cho cháu nghe bài “Ra vườn hoa” của Văn Tấn.
15 - Và còn nhiều chủ đề khác cũng vậy, ở đây chúng ta không nên dừng lại ở phần nghe để chuyển tiếp mà nghe hát để nắm thêm nội dung thông qua đề tài dạy đó. * Hoạt động tạo hình: Giáo dục âm nhạc trong giờ tạo hình ngoài việc trẻ thực hành, cô mở máy cho trẻ nghe nhiều bài hát có nội dung tương đối phù hợp với đề tài đó, thì ở đây ngoài nội dung trên bản thân đã tổ chức nhiều tiết thao giảng ở trường với nội dung là cho trẻ nghe bài hát có nội dung phù hợp với đề tài và dạy vào phần hướng dẫn, đàm thoại trước khi trẻ thực hành. Sau đó từ nội dung bài hát giáo viên kết hợp đàm thoại như: Vẽ hoa, nghe hát bài “Màu hoa”. + Trong bài hát các con vừa nghe nói về bông hoa có những mầu gì? + Ngoài những bông hoa có nhiều mầu sắc ra còn có ( nhiều lá, nhiều cành) Những câu hỏi đàm thoại đó giúp trẻ có thêm một số ý tưởng trong quá trình tô để có sản phẩm sáng tạo. Chính vì vậy mà để nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc thông qua tình hình thực tế ở trường, lớp giáo viên cần hướng dẫn, gợi ý như sau: là cô giáo Mầm non, khi bắt đầu tiến hành hoạt động nào đó với trẻ, cô giáo nên khởi đầu bằng các trò chơi, hát bài hát dân ca, nghe các giai điệu nhẹ nhàng và cho trẻ hát các bài hát ngắn, dễ nhớ. Cô giáo có thể ghi âm các bản nhạc hay để phục vụ tốt cho các hoạt động này. Một thủ thuật thông dụng là cho chơi các trò chơi hay hát đồng ca để tập trung sự chú ý của trẻ, rồi sau đó chuyển nhanh sang nghe câu chuyện. Tuỳ theo độ tuổi và số trẻ trong nhóm, giáo viên thường lựa chọn một hoạt động nào đó để duy trì cân đối giữa vận động “Động và tĩnh”. Khi kết thúc một hoạt động nên làm cho nhóm trẻ lắng dịu xuống bằng giai điệu hay bài tập thư giãn. Giáo viên sẽ đạt kết quả cao nhất khi họ tạo sự chuyển tiếp ngọt ngào, uyển chuyển giữa các hoạt động. Nếu giáo viên dừng lại đột ngột, đứt quãng khi chuyển sang hoạt động kế tiếp sẽ làm cho trẻ mất tập trung, dễ xảy ra lộn xộn. Khi trẻ có
16 nhiều kinh nghiệm âm nhạc, vận động và tự tin hơn, giáo viên có thể bổ sung các vật dụng như: mũ hay trang phục và yêu cầu trẻ sáng tạo vận động cho phù hợp với trang phục đó. Các lời nhận xét cụ thể, khích lệ thích hợp sẽ tạo cho trẻ sáng tạo tích cực. Tránh các lời nhận xét chung chung như tốt, hay, dở, đúng, sai. Một số hình thức hoạt động nghệ thuật trong trường mầm non như: Hát, nghe nhạc, vận động sáng tạo, trò chơi có tác dụng rất lớn trong việc tạo sự hưng phấn, phát triển nhận thức, trí tưởng tượng, giáo dục những tình cảm xã hội lành mạnh, làm phong phú thế giới nội tâm của trẻ, hình thành phát triển tình cảm thẩm mĩ, kích thích khả năng sáng tạo của trẻ trong quá trình khám phá, tìm hiểu thế giới xung quanh. Do vậy, giáo viên mầm non cần trau dồi kiến thức, kĩ năng cảm nhận và thể hiện cái đẹp xung quanh hơn nữa, để vận dụng tổ chức tốt các hình thức cho trẻ tập hát, nghe nhạc, vận động, chơi trò chơi đóng vai, đóng kịch phù hợp, hiệu quả hơn với trẻ. e. Biện pháp 5: Giáo dục âm nhạc thông qua ngày lễ hội Hình ảnh trẻ vui tết trung thu.
17 Trong các ngày Hội khai trường, ngày tết trung thu, ngày nhà giáo Việt Nam, ngày bế giảng tôi đã tham mưu với BGH nhà trường cho trẻ được tham dự các buổi lễ, buổi trải nghiệm nhằm giúp trẻ được xem và cảm nhận, học tập các tiết mục văn nghệ của anh chị lớp trên nhằm giúp trẻ được giao lưu, học hỏi và yêu thích âm nhạc kích thích sự tò mò và vận động, mạnh dạn tự tin của trẻ. f. Biện Pháp 6: Lựa chọn một số trò chơi phục vụ cho hoạt động âm nhạc. Đối với trẻ thơ, được hoạt động với âm nhạc thông qua các trò chơi là một biện pháp hữu hiệu nhất. Trò chơi đã trở thành phương tịên để đem đến cho trẻ các yếu tố diễn tả của nghệ thuật sinh động, nó có tác dụng mạnh mẽ nhưng lại đến với trẻ một cách nhẹ nhàng, thoải mái. Hiện nay, trò chơi âm nhạc được coi là một trong các hình thức vận động theo nhạc của chương trình giáo dục âm nhạc Mầm non. Nó có vai trò quan trọng giúp trẻ luyện tai nghe nhạc, củng cố ca hát, tạo cảm giác nhịp điệu, phát triển năng khiếu âm nhạc. Các yếu tố đó góp phần làm cho trẻ cảm thụ âm nhạc. Mỗi loại trò chơi đều có ý nghĩa giúp trẻ phát triển trí tuệ, tạo cho trẻ có những phản xạ nhanh, nhạy, có tác dụng trong việc củng cố và tiếp thu những nội dung giáo dục. Đặc biệt trò chơi âm nhạc còn rèn luyện cho trẻ có kĩ năng thông qua tai nghe âm nhạc. Chính vì vậy bản thân đã tìm tòi, sáng tác, cải biên một số trò chơi nhằm làm tăng thêm sự phong phú âm nhạc cho trẻ. + Trò chơi 1 “Tiết tấu vui nhộn”: Trò chơi giúp trẻ nhanh nhẹn, linh hoạt, truyền tin cho bạn đúng - Chuẩn bị: Trống. - Cách chơi: khi cô vỗ trống chậm thì các con đi chậm, khi cô vỗ trống nhanh thì các con chạy nhanh, khi cô dừng vỗ thì các con đứng im. + Trò chơi 2: “Ngẫu hứng âm nhạc” Trò chơi tạo cho trẻ sự tập trung chú ý lắng nghe các âm thanh của các nhạc.
18 - Chuẩn bị : Nhạc - Cách chơi: Cô bật nhạc cho trẻ nghe, nhạc vui nhộn thì trẻ thể hiện vũ điệu vui nhộn, cô mở nhạc nhẹ nhàng trẻ thể hiện điệu múa nhẹ nhàng. + Trò chơi 3: “Giai điệu thân quen” Trò chơi này giúp trẻ củng cố kiến thức về tên bài hát và củng cố lại giai điệu bài hát đã học, đồng thời tạo cho trẻ sự tập trung chú ý lắng nghe và nhanh nhẹn, linh hoạt, trả lời rõ ràng, chính xác tên bài hát. - Chuẩn bị: file nhạc có các đoạn của các bài hát đã học trong chương trình. - Cách chơi: Cô mở đoạn nhạc cho trẻ nghe giai điệu bài hát, và cho trẻ đoán tên bài hát vừa nghe, Ví dụ: Cho trẻ nghe giai điệu bài “ Con Gà trống” thì trẻ phải nói được tên bài hát “con gà trống” g. Biện pháp 7: Làm phong phú thêm các dụng cụ âm nhạc phục vụ cho hoạt động âm nhạc. Ngoài những dụng cụ mua sẵn như hoa vải, hoa nhựa, phách tre, trống lắc…Giáo viên cần cung cấp nhiều nguồn âm thanh: các loại lon, thùng thiếc, thùng giấy chứa đậu, hột hạt, gạo, các loại đá, các dụng cụ nhà bếp, khối gỗ, chén bằng sành. Có thể để giấy báo hay những loại giây phế liệu có kích cỡ lớn, tạo điều kiện cho trẻ sáng tạo ra các kiểu áo váy… theo tư tưởng các nhân vật, phục vụ chơi vũ hội hóa trang, nhảy múa tự do. Giáo viên cần sưu tầm thể hiện phong phú các thể loại bài hát thiếu nhi, mầm non, dân ca, nhạc cổ điển… các loại nhạc cụ dân tộc. Nếu có điều kiện dùng đàn thật hay có thể sử dụng mô hình, tranh cho trẻ quan sát. Ngoài ra cần có một số đồ dùng khuyến khích trẻ sáng tạo trong vận động theo nhạc như: khăn choàng, cờ đuôi nheo, ṿòng đeo tay, chân, những con búp bê bằng vải hay thú nhồi bông làm bạn nhảy cùng trẻ. Tất cả những đồ dùng, đồ chơi trên đều phải ở trạng thái mở, trẻ dễ dàng lấy và sử dụng.
19 Ví dụ: Nắp sữa làm trống lắc, chia ly nhựa bỏ hạt – hột vào... và chú ý trang trí đa dạng màu sắc để thu hút trẻ. Hình ảnh: Các dụng cụ âm nhạc giáo viên tự làm Để kích thích tính tò mò, ham hiểu biết lôi cuốn trẻ vào góc chơi âm nhạc, giáo viên phải chú ý thay đổi chất liệu, những thiết bị tạo âm thanh khác nhau định kỳ, tạo điều kiện cho trẻ sử dụng tối đa. Ví dụ: Cái nắp xoong, úp xuống ta sẽ đánh âm thanh khác so với khi ta ngửa ra, hay đánh trên đỉnh âm thanh khác với khi ta đánh để ngửa nắp. Để làm trang phục cho trẻ có thể dựng các loại giấy, vỏ sữa học đường, ống hút, xốp màu, lá cây tạo nhiều kiểu trang phục lạ mắt. h. Biện pháp 8: Phối kết hợp với phụ huynh học sinh Để có thể đạt hiệu quả cao nhất trong việc giúp trẻ học tốt bộ môn âm nhạc là phải tuyên truyền, kết hợp với phụ huynh. Ngoài bài giảng trên lớp trẻ cần được ôn luyện mọi nơi, mọi lúc. Được trình bày hay thể hiện những gì trẻ học được.
20 Lên bản tin về chương trình dạy theo chủ điểm và thay bản tin hàng tuần để phụ huynh biết và phối hợp với giáo viên rèn luyện những bài hát thêm cho trẻ ở nhà. Vận động phụ huynh hỗ trợ vật liệu mở: thùng giấy, ống lon, hộp sữa, bảng, chai nhựa , quần áo cũ…để làm dụng cụ hóa trang… Hình ảnh:Phụ huynh mang bìa cattong cho cô 3. Kết quả a, Kết quả đạt được Qua những biện pháp tôi nghiên cứu và áp dụng vào lớp mình, chất lượng về hoạt động giáo dục âm nhạc trong đời sống hàng ngày đối với trẻ tại lớp 24 – 36 tháng tuổi D2 tăng lên rõ rệt. 100% cháu hào hứng tham gia vào hoạt động âm nhạc. 98% cháu hát thuộc bài hát, thể hiện tình cảm theo lời ca, vận động thành thạo theo bài hát. Đặc biệt trẻ rất mạnh dạn, tự tin biểu diễn trước mọi người, trẻ rất thích được tham gia biểu diễn trong những ngày hội, ngày thi. Trẻ rất thích được nghe nhạc giúp trẻ từng bước cảm nhận và biết đánh giá âm nhạc cũng như số lượng