Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một sổ biện pháp chỉ đạo Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở trường mầm non

Chia sẻ: Caphesua | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:28

Thêm vào BST

Báo xấu

33
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của sáng kiến nhằm giúp cho cán bộ quản lý, giáo viên nhận thức sâu sắc về quan điểm chỉ đạo Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, biết vận dụng giữa lý luận và thực tiễn, tạo sự chuyển biến mạnh mẻ trong việc khuyến khích đội ngũ thực hiện đổi mới phương pháp dạy học Lấy trẻ làm trung tâm nhằm góp phần năng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ, đáp ứng yêu cầu giáo dục trong giai đoạn hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một sổ biện pháp chỉ đạo Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở trường mầm non

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập Tự do Hạnh phúc SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO “GIÁO DỤC LẤY TRẺ LÀM TRUNG TÂM ” NHẰM NÂNG CAO CHẤT DẠY HỌC Ở TRƯỜNG MẦM NON
Quảng Bình, tháng 05 năm 2017 CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập Tự do Hạnh phúc SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO “GIÁO DỤC LẤY TRẺ LÀM TRUNG TÂM” NHẰM NÂNG CAO CHẤT DẠY HỌC Ở TRƯỜNG MẦM NON Họ và tên: Trần Thị Chính Chức vụ: Hiệu trưởng Đơn vị: Trường mầm non Hồng Thuỷ
Quảng Bình, tháng 05 năm 2017 1.PHẦN MỞ ĐẦU 1.1 Lý do chọn đề tài, sáng kiến, giải pháp Trong thời đại ngày nay với sự phát triển mạnh mẽ như vũ bảo của khoa học, công nghệ...loài người đã tiến tới nền tri thức tiên tiến và văn minh hiện đại, đã trang bị cho mình một kho tàng trí thức để lao động làm giàu cho đất nước . Xu hướng phát triển của thời đại phụ thuộc hoàn toàn vào con người, với tư cách vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển. Chính vì thế Đảng và nhà nước ta rất quan tâm đến sự nghiệp giáo dục đặc biệt là sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em. Sự quan tâm đã từng bước thể chế hoá bằng các văn bản pháp luật, các chỉ thị, quy định và quy ước. Luật giáo dục năm 2005 của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã khẳng định: “ Bậc học mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, có nhiệm vụ hình thành cho trẻ những cơ sở ban đầu của nhân cách con người mới xã hội chủ nghĩa Việt Nam, cần giáo dục trẻ trở thành những người công nhân có cả đức lẫn tài xứng đáng là người kế tục xây dựng và bảo vệ tổ quốc, là những chủ nhân tương lai của đất nước Việt Nam. Để đạt được mục tiêu trên đòi hỏi người dạy học phải có kiến thức,và sự hiểu biết sâu sắc, vận dụng linh hoạt giữa lý luận và thực tiễn vào trong hoạt động dạy học theo xu hướng chung đổi mới phương pháp dạy học. Dạy học lấy học sinh làm trung tâm là đặt người học vào vị trí trung tâm của hoạt động dạy học, xem cá nhân người học với những phẩm chất và năng lực riêng
của mỗi người vừa là chủ thể vừa là mục đích của quá trình đó, phấn đấu tiến tới cá thể hoá quá trình học tập với sự trợ giúp của các phương tiện thiết bị hiện đại, để cho tiềm năng của mỗi học sinh được phát triển tối ưu , góp phần có hiệu quả vào việc xây dựng cuộc sống có chất lượng cho cá nhân , gia đình và xã hội . Xu hướng chung của đổi mới phương pháp dạy học là đổi mới theo quan điểm dạy học lấy người học làm trung tâm. Quan điểm này có cơ sở lý luận từ việc nhận thức quá trình dạy học luôn luôn vận động và phát triển không ngừng chịu sự chi phối của nhiều quy luật , trong đó quy luật về mối quan hệ biện chứng giữa dạy và học , giữa thầy và trò trong QTDH là quy luật cơ bản .Thầy và trò cả hai chủ thể này đều chủ động, tích cực bằng hoạt động của mình hướng tới tri thức . Thầy giữ vai trò chủ đạo , tổ chức điều khiển hoạt động nhận thức của trò . Trò thì hoạt động tích cực chiếm lĩnh tri thức và biến nó thành vốn hiểu biết của mình để tiếp tục hoạt động nhận thức và hành động thực tiễn. Phương pháp dạy học lấy trẻ em làm trung tâm là phương pháp học tập tích cực, khác với phương pháp dạy học truyền thống trước đây là giáo viên giảng giải, học sinh lắng nghe và ghi nhớ thụ động. Giáo viên được tập huấn cách thiết kế và giảng dạy theo phương pháp dạy học tích cực,lấy học sinh làm trung tâm, áp dụng các kỹ năng tổ chức làm việc nhóm,kỹ năng đặt câu hỏi, phương pháp đóng vai, tự làm đồ dùng dạy học bằng nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương , sử dụng trò chơi trong học tập, tối ưu hoá không gian lớp học . Vì vậy vai trò của người thầy giáo,cô giáo trong quá trình dạy học theo quan điểm lấy người học là trung tâm không thể bị mờ nhạt mà trái lại còn rõ nét hơn , người thầy vẫn là " linh hồn" của giờ học sinh động và sáng tạo . giáo viên phải có trình độ chuyên môn sâu, có trình độ sư phạm lành nghề, có đầu óc và sáng tạo và nhạy cảm cái mới có thể đóng vai là người gợi mở, xúc tác, trợ giúp, hướng dẫn, động viên, cố vấn, trọng tài trong các hoạt động độc
lập, đánh thức tiềm năng trong mổi trẻ, chuẩn bị tốt cho các cháu tham gia phát triễn cộng đồng. Định hướng cách day học như trên không mưu thuẩn với quan niệm truyền thống về vị trí chủ đạo, vai trò quyết định của giáo viên đối với chất lượng, hiệu quả dạy học, Bởi vì, để có thể làm người hướng dẩn, cung cấp thông tin, trọng tài, cố vấn...người giáo viên phải hiếu sâu sắc những kiến thức cơ bản của môn học mình đảm nhiệm, đồng thời phải tự bổ sung vốn kiến thức của mình thường xuyên và có định hướng rõ ràng qua tài liệu,sách báo, Phải nắm vững bản chất và các quy luật của quá trình dạy học để có thể tìm ra hoặc ứng dụng những phương pháp dạy học phù hợp với đối tượng của mình nhất. Các nhà giáo dục cũng đã thừa nhận rằng cách tiếp cận tốt nhất để giáo dục trẻ 0 6 tuổi đó là "Lấy trẻ làm trung tâm" và ứng dụng các phương pháp dạy học tích cực để thúc đẩy sự phát triển tính chủ động, khả năng tư duy và giải quyết vấn đề cho trẻ. cách tiếp cận tốt nhất thường thể hiện tính tích hợp cao và kết nối việc học với thực tế đời sồng của trẻ. Thực tế tại trường Mầm non, nhận thức về quan điểm " lấy người học làm trung tâm" vẫn còn hạn chế, việc tổ chức các hoạt động theo hướng'' lấy trẻ làm trung tâm '' chưa có hiệu quả. Đa số giáo viên dạy trẻ theo hướng ''lấy giáo viên làm trung tâm'', ( dạy học theo kiểu truyền thống) chỉ nhằm cung cấp kiến thức một chiều cho trẻ ,chưa quan tâm thoả đáng đến quá trình hoạt động của trẻ, mà chỉ chú trọng đến kết quả cuối cùng của trẻ là lĩnh hội được các kiến thức, kỷ năng trong một hoạt động cụ thể. Chính vì vậy giáo viên thường nói nhiều, làm thay trẻ, đưa ra hệ thống câu hỏi đóng chưa phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của trẻ, chưa tạo điều kiện cho trẻ tham gia vào quá trình hoạt động một cách tích cực. Xuất phát từ những lý do trên, tôi chọn đề tài “Một sổ biện pháp chỉ đạo ''Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở trường mầm non”.
1.2 Điểm mới của đề tài: Giúp cho cán bộ quản lý, giáo viên nhận thức sâu sắc về quan điểm chỉ đạo '' Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm'', biết vận dụng giữa lý luận và thực tiễn, tạo sự chuyển biến mạnh mẻ trong việc khuyến khích đội ngũ thực hiện đổi mới phương pháp dạy học'' Lấy trẻ làm trung tâm'' nhằm góp phần năng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ, đáp ứng yêu cầu giáo dục trong giai đoạn hiện nay. 1.3 Phạm vi áp dụng đề tài: Đề tài được áp dụng rộng rãi cho cán bộ quản lý, giáo viên, tại các trường Mầm non. 2. Nội dung 2.1 Thực trạng nội dung cần nghiên cứu: Như chúng đã biết lối học của nền giáo dục Việt Nam từ xưa đến nay là thuyết minh hàng loạt các kiến thức qua sách giáo khoa, giáo trình, bài giảng...Hệ quả là người học phải cố nhớ , lắng nghe và ghi chép toàn bộ kiến thức từ người dạy. Và từ thế hệ này sang thế hệ khác chúng ta sẽ đào tạo ra những con người thụ động, giáo điều, nguyên tắc theo sách vở mà khả năng độc lập, tư duy sáng tạo kém. Ở nước ta mầm mống tư tưởng dạy học lấy học sinh làm trung tâm đã có từ lâu . Chúng ta có thể thấy được điều này qua các câu ngạn ngữ " Học thầy không tày học bạn ", " Không thầy đố mày làm nên", " Học một biết mười"... Tuy nhiên dạy học lấy người học làm trung tâm chỉ mới xuất hiện và được sử dụng phổ biến trong những năm gần đây. Vấn đề lấy người học làm trung tâm là vấn đề còn mới đối với người dạy, do trước đây quan niệm chủ yếu là người dạy truyền đạt kiến thức cho người học, quá trình học thường là tiếp nhận thụ động. Vì vậy, mặc dù đã thấy vấn đề trên là cần thiết trong giai đoạn hiện nay và sau này, người dạy chưa được trang bị đủ cơ sở lý luận về"dạy học lấy học sinh làm trung tâm" Việc " lấy học sinh làm trung tâm"
mới chỉ được thực hiện ở mức để cho học sinh phát biểu ý kiến, cho học sinh thảo luận theo nhóm...Dạy học cũng như mọi quá trình tự nhiên trải qua quá trình hình thành, tồn tại và phát triển lâu dài của mình . Do nhu cầu phát triển của xã hội hoà nhập với tốc độ phát triển của khoa học kỹ thuật thì nhu cầu dạy học cũng đòi hỏi cũng được nâng lên . Trong những năm trước đây thì việc dạy học theo phương pháp cũ" người thầy đóng vai trò chủ đạo" còn người học thì tiếp thu thụ động. Những năm gần đây, thay đổi phương pháp dạy học khoa học kỹ thuật thì nhu cầu của hoạt động dạy học đòi hỏi cũng được theo hướng tích cực. Người học không còn thụ động tiếp thu mà trở thành trung tâm chủ thể của hoạt động dạy học. Đổi mới không có nghĩa là phủ nhận hoàn toàn cái hiện hành mà phải có sự kế thừa phát huy những thành tựu đã đạt được. Nhưng phải có sự kết hợp với các phương pháp dạy học truyền thồng và phương pháp dạy học hiện đại, vận dụng theo hướng phát huy tích cực tự giác, sáng tạo của của người học. Việc nâng cao chất lượng giáo dục là một trong những vấn đề được quan tâm hàng đầu trong xã hội. trong bối cảnh toàn ngành giáo dục và đào tạo đang nỗ lực đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát triễn tích cực, chủ động của học sinh trong hoạt động học tập mà phương pháp dạy học là cách thức hoạt động của giáo viên trong việc tổ chức hoạt động học tập nhằm giúp học sinh chủ động đạt các mục tiêu học tập. Nghị quyết TW2 ban chấp hành TW khóa VIII đã chỉ rõ nhiệm vụ quan trọng của ngành GD&ĐT đó là: "Đổi mới mạnh mẻ phương pháp giáo dục và đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạo của người học. Từng bước áp dụng các phương pháp giáo dục tiên tiến và phương pháp hiện đại vào quá trình dạy học" Như chúng ta đã biết, theo kết quả điều tra EID Việt Nam 50,68% trẻ 5 6 tuổi bị thiếu hụt và có nguy cơ thiếu hụt ở ít nhất một lĩnh vực. Đây là một cảnh báo đối với giáo dục mầm non Việt Nam, vậy làm thế nào để phát triễn tốt chương trình giáo dục mầm non theo quan điểm tiếp cận giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm là một nhiệm vụ hết sức quan trọng, đặt ra cho cán bộ quản lý hiểu rõ sâu hơn về cách tiếp cận giáo dục lấy trẻ trung tâm và lập kế hoạch trên quan điểm này, hướng dẫn và hỗ trợ giáo viên thực hiện chương trình giáo dục mầm non một cách hiệu quả, đảm bảo chất lượng và sự phát triễn toàn diện phù hợp với từng cá nhân trẻ, đạt được mục tiêu giáo dục đề ra. Với giáo viên là phải luôn tìm tòi, sáng tạo, tự học, tự bồi dưỡng bản thân để luôn có những đổi mới, những sáng tạo trong công tác chăm sóc nuôi dạy trẻ. Đối với giáo dục Mầm non nói chung và giáo dục mầm non Lệ Thuỷ nói riêng, việc tổ chức các hoạt động giáo dục theo quan điểm " Lấy trẻ làm trung tâm'' là yêu cầu xuyên suốt trong quá trình thực hiện chương trình giáo dục mầm non. Đội ngũ giáo viên mầm non đã được tập huấn về chuyên đề “ Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”. Sỡ giáo dục, Phòng giáo dục đã chỉ đạo trường mầm non đẩy mạnh việc tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ theo quan điểm" Lấy trẻ làm trung tâm" phù hợp với điều kiện thực tế của trường, lớp và khả năng của trẻ. Nhưng thực tế đội ngũ CB, GV vẫn chưa được trang bị đủ cơ sỡ lý luận về “Dạy học lấy trẻ làm trung tâm” hoạt động dạy học còn nhiều hạn chế, đặc biệt là khâu đổi mới phương pháp dạy học dưới sự ảnh hưởng mạnh mẻ bởi phương pháp dạy học truyền thống, bên cạnh đó môi trường học tập, cơ sỡ vật chất, thiết bị đồ dùng đồ chơi chưa đáp ứng yêu cầu, như xây dựng môi trường chưa phù hợp, chưa hấp dẫn, chưa sáng tạo, sữ dụng khai thác thiết bị dạy học, đồ dùng, đồ chơi đang còn hạn chế. Vì vậy việc" Lấy trẻ làm trung tâm” cấp học Mầm Non mới chỉ thực hiện ở hình thức cho trẻ được thảo luận theo nhóm, trẻ được phát biểu ý kiến...Dạy học cũng như mọi quá trình tự nhiên, trãi qua thời kỳ hình thành,tồn tại và phát triễn lâu dài. * Về quy mô mạng lưới trường lớp: Năm học 20162017 Trường mầm non được quy hoạch về một điểm trường Có 11 lớp Mẩu giáo và 01 nhóm trẻ.
* Về học sinh mầm non: Nhà trường đã huy động thu hút được 420 học sinh đến trường và tổ chức ăn bán trú 420/420 đạt tỉ lệ 100%. * Về tình hình đội ngũ cán bộ, giáo viên mầm non: Giáo dục mầm non với sự quan tâm của các cấp, các ngành đó có sự phát triển về cả số lượng, chất lượng cho đội ngũ quản lý và giáo viên. cho đến nay tỷ lệ chuẩn hoá của giáo viên đạt tương đối cao và khá đồng đều so với các trường huyện. Trường có 38 cán bộ quản lý và giáo viên, nhân viên. Trong đó có 03 cán bộ quản lý và 25 giáo viên, 3 nhân viên, 07 nhân viên dinh dưỡng có 38/38 nữ giới. Đảng viên có 19/38 đ/c, tỉ lệ 50%. Trình độ chuyên môn nghiệp vụ TT Chức danh TC CĐ ĐH Sau ĐH SL % SL % SL % SL % 1 Hiệu trưởng 1 100 2 P. Hiệu trưởng 2 100 + Trình độ học vấn của cán bộ quản lý: Với kết quả trên ta thấy trình độ chuyên môn của hiệu trưởng và phó hiệu trưởng đạt trên chuẩn 100%. Cán bộ quản lý trưởng thành từ giáo viên mầm non giỏi tay nghề, tận tâm say mê với công việc, có phẩm chất đạo đức tốt, có uy tín trong tập thể sư phạm, là lực lượng trụ cột của giáo dục mầm non. 100% cán bộ quản lý có trình độ trung cấp lý luận chính trị , đã được đào tạo qua các lớp : Quản lý giáo dục, quản lý nhà nước.... * Trình độ đội ngũ Năm học Số lượng Đại học Cao đẳng Trung cấp CQĐT
CB,GV, SL % SL % SL % SL % NV 2015 2016 37 21 56,8 6 16,2 10 27 0 2016 2017 38 23 60,5 9 23,7 6 15,8 0 * Chất lượng khảo sát đánh giá sự phát triển của trẻ 3 5 tuổi TỶ LỆ TRẺ LĨNH VỰC LĨNH VỰC LĨNH VỰC LĨNH VỰC PTTC VÀ ĐẠT VÀ PHÁT THỂ PHÁT PHÁT QUAN HỆ XÃ HỘI KHÔNG ĐẠT CHẤT TRIỂN TRIỂN NHẬN NGÔN NGỮ THỨC Đạt 346/ 385 330/385 335/385 341/385 Tỷ lệ % 89,8 85,7 87 88,6 Không đạt 39/385 55/385 50/385 44/385 Tỷ lệ % 10,2 14,3 13 11,4 Qua khảo sát đánh giá sự phát triển của trẻ đầu năm cho ta thấy tỷ lệ mặt bằng chung chất lượng của các lĩnh vực đạt còn thấp như lĩnh vực phát triển nhận thức, lĩnh vực phát triển tình cảm và quan hệ xã hội và một số lĩnh vực khác. Mặt bằng chất lượng chung: Đạt 1352/1540 Tỷ lệ %: 87,8% Không đạt 188/1540 Tỷ lệ %: 12,2% * Cơ cấu tổ chức: Lãnh đạo : 03 đồng chí Tổ trưởng. Tổ phó: 08 đồng chí Giáo viên trực tiếp giảng dạy : 25 đồng chí * Tổ chức Đảng, đoàn thể: Có 01 tổ chức Chi bộ đảng gồm 19 đảng viên chiếm 50% tổng số cán bộ, NV. Có 01 tổ chức Công đoàn, 01 tổ chức Đoàn thanh niên. * Nhận xét chung:
Tình hình cán bộ có trình độ chuyên môn nghiệp vụ cao, có năng lực cao trong công tác. Các danh hiệu được tặng thưởng trong những năm qua: Nhà trường đạt tập thể LĐTT; Tổ chức Đảng được công nhận trong sạch vững mạnh xuất sắc; Tổ chức Công đoàn, Đoàn thanh niên được công nhận vững mạnh xuất sắc. Cơ sở vật chất của nhà trường khá đầy đủ các phòng học và một số phòng chức năng có sân chơi và đồ chơi ngoài trời cho trẻ chơi, có đầy đủ các trang thiết bị đồ dùng dạy học và đồ chơi tự tạo cho trẻ học tập. Cảnh quan sư phạm đẹp thân thiện phù hợp với trẻ. Nhà trường thực hiện tốt các chuyên đề, các hội thi, do phòng giáo dục chỉ đạo. Nhà trường đã đưa nội dung ứng dụng công nghệ thông tin vào trong công tác quản lý và giáo dục trẻ và thực hiện được chương trình phần mềm Kidsmats và Nutrikis, phần mềm phổ cập, phần mềm PMIS, phần mềm kiểm định chất lượng giáo dục...Nhà trường đã xây dựng trang web và quản lý hoạt động khi có hiệu quả. Mặc dù những năm gần đây, cơ sỡ vật chất, trang thiết bị, đồ dùng đồ chơi cũng như chất lượng dạy học đã có nhiều chuyển biến tích cực, song cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng đồ chơi của nhà trường vẫn hạn chế. Năng lực sư phạm, chuyên môn của một số giáo viên còn hạn chế. Giáo viên mới vào nghề đông, còn lúng túng trong việc vận dụng thực hiện chương trình giáo dục mầm non, chưa nhận thức đầy đủ về phương pháp " Lấy trẻ làm trung tâm" đặc biệt là vận dụng phương pháp đổi mới còn tách rời mang nặng cung cấp kiến thức cho trẻ, chưa phát huy tính tích cực chủ động ở trẻ. Trường mầm non luôn xác định chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ luôn là hàng đầu cần đặc biệt phải quan tâm. 2.2 Một số giải pháp cơ bản
2.1. Nâng cao nhận thức, chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, giáo viên Trường học, tổ chức cơ sở của hệ thống giáo dục, nơi tập trung những người thực hiện nhiệm vụ chung dạy và học, giáo dục và đào tạo những nhân cách theo mục tiêu đề ra, mà giáo viên là lực lượng nồng cốt tham gia và trực tiếp thực hiện nhiệm vụ giáo dục học sinh phát toàn diện về mọi mặt.Chính vì vậy, chất lượng giáo dục phụ thuộc vào đội ngũ cán bộ, giáo viên. Để có một đội ngũ cán bộ, giáo viên mạnh về chuyên môn vững về nhận thức thì phải chỉ đạo làm tốt công tác bồi dưỡng nhận thức, chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ. Tạo điều kiện cho giáo viên tham gia các lớp tập huấn bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ của các cấp tổ chức, khuyến khích giáo viên đọc sách báo, tham khảo tài liệu về chuyên môn, chính trị ,văn hoá,pháp luật.. Tổ chức hội thi " Giáo viên dạy giỏi" 'Giáo viên làm đồ dùng đồ chơi", tổ chức tập huấn, hội thảo ,về các chuyên đề, đặc biệt là chuyên đề "Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm" triễn khai bộ tiêu chí thực hành áp dụng quan điểm "giáo dục lấy trẻ làm trung tâm", đổi mới phương pháp day học, nhằm tích cực hoá các hoạt động dạy học, khuyến khích giáo viên chủ động sáng tạo, dạy học tập trung vào trẻ, lấy trẻ làm trung tâm để phát triễn mọi khả năng của trẻ, tổ chức hướng dẫn trẻ học tập bằng cách tự phát hiện khả năng của mình và có niềm tin trong lao động, học tập Chỉ đạo xây dựng các tiết dạy mẫu, các buổi thao giảng, nhằm giúp đội ngũ đúc rút kinh nghiệm, vận dụng phương pháp giáo dục một cách linh hoạt, sáng tạo. Phân công giáo viên phù hợp với năng lực, sở trường, tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên hoàn thành tốt nhiệm vụ dược giao, đi kèm theo công tác phân công chính là công tác kiểm tra, dự giờ, để đánh giá kết quả lao động
của cá nhân, tập thể, đồng thời kịp thời phát hiện năng lực của giáo viên và có kế hoạch bồi dưỡng, động viên khuyến khích giáo viên tiến bộ Tạo điều kiện cho cho đội ngũ tham gia các lớp đào tạo để nâng cao trình độ chuyên môn, công tác bồi dưỡng thường xuyên, cho giáo viên tham quan học tập, giao lưu trao đổi kinh nghiệm trong công tác giảng dạy. Nói tóm lại việc bồi dưỡng về nhận thức và chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngủ là một việc vô cùng cần thiết giúp cho đội ngũ nhận thức, hiểu đúng,hiểu sâu về đường lối chủ trương,về quan điểm chỉ đạo đổi mới giáo dục nói chung và giáo dục mầm non nói riêng, đồng thời nâng cao trình độ chuyên môn, giúp họ chủ động sáng tạo, tự tin trong quá trình tổ chức các hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ trong giai đoạn hiện nay. 2. 2. Chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm: Mỗi đứa trẻ là một cá thể riêng biệt, chúng khác nhau về thể chất, tình cảm, xã hội, trí tuệ, hoàn cảnh gia đình, văn hoá và tâm lý. Do đó, mỗi trẻ em có hứng thú, cách học và tốc độ học tập khác nhau và chúng đều có thể thành công, trẻ học bằng chơi tốt nhất khi có người lớn hỗ trợ và mở rộng những gì chúng đang hứng thú và đang thực hiện. Chính vì vậy xây dựng môi trường hoạt đông cho trẻ trải nghiệm. Môi trường giáo dục trong trường mầm non là tổ hợp những điều kiện tự nhiên xã hội cần thiết, trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ, hiệu quả của những hoạt động này nhằm góp phầm thực hiện tốt mục tiêu,nhiệm vụ giáo dục trẻ. Việc xây dựng môi trường giáo dục phù hợp, là điều kiện phát triễn phù hợp với từng trẻ và từng lứa tuổi, đối với phụ huynh và xã hội, quá trình xây dựng môi trường giáo dục sẽ thu hút đực sự tham gia của các bậc phụ huynh và sự đóng góp của cộng đồng xã hội. * Môi trường bên ngoài lớp học Môi trường ngoài lớp học là yếu tố góp phần tích cực trong các hoạt động nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục toàn diện.
Tham mưu với chính quyền địa phương, các ban ngành, ban đại diện cha mẹ học sinh hỗ trợ kinh phí để xây dựng môi trường Tập trung chỉ đạo xây dựng môi trường ngoài lớp học an toàn, đẹp, hấp dẫn như: quy hoạch diện tích khuôn viên, sân vườn đúng quy cách, bố trí các khu vực cho trẻ hoạt động vui chơi, sinh hoạt, học tập ngoài trời một cách khoa học, phù hợp. Bố trí diện tích sân tập thể dục cho trẻ toàn trường, khu vực chơi với đồ chơi ngoài trời, khu phát triễn vận động thể chất, khu vực chơi cát nước, giao thông, vườn rau, vườn cổ tích, hệ thống đường đi lối lại trên sân...Đặc biệt, với yếu tố thời tiết khí hậu nắng nóng nhiều việc chỉ đạo đội ngũ tăng cường trồng nhiều cây xanh bóng mát để đảm bảo sức khoẻ cho trẻ khi vui chơi. Chỉ đạo đội ngũ sưu tầm , tìm kiếm, tân dụng nguyên vật liệu phế thải sẵn có ở địa phương để tạo ra các loại đồ dùng khác nhau để trẻ khám phá phục vụ cho các hoạt động ngoài trời. Môi trường giáo dục phải thực sự an toàn và có tính thẩm mỹ cao, đảm bảo vệ sinh nguồn nước, không khí, vệ sinh an toàn trong ăn uống, các thiết bị, đồ dùng, đồ chơi được bảo dưỡng thường xuyên, gữi gìn vệ sinh và tạo sự hấp dẫn, mới lạ. Ngoài ra môi trường giáo dục cũng cần tạo cho trẻ cảm giác an toàn về mặt tâm lý, được yêu thương, được tôn trọng và đáp ứng nhu cầu chính đáng. * Môi trường trong lớp học Môi trường thân thiện và thẩm mĩ sẻ gây hứng thứ cho trẻ và góp phần hình thành mối quan hệ thân thiện, tự tin giữa giáo viên với trẻ và giữa trẻ với trẻ. vì vậy môi trường giáo dục trong lớp có vai trò quan trọng đốivới sự phát triển về thể chất, ngôn ngữ, trí tuệ, tình cảm, kỹ năng xã hội, khả năng thẩm mĩ, sáng tạo của trẻ. Trong lớp học không thể thiếu những góc chơi của bé, do đó để lớp học thêm lôi cuốn trẻ, giáo viên cần tạo nên môi trường trong lớp với những màu
sắc,sinh động, những nhân vật ngộ nghĩnh... Môi trường có không gian, cách sắp xếp phù hợp, gần gũi, quen thuộc với cuộc sống thực hàng ngày của trẻ, phản ánh kinh nghiệm, văn hoá của địa phương, môi trường luôn thay đổi để tạo ra sự hấp dẫn mới lạ đối với trẻ. Các góc động chính, được duy trì thường xuyên. Việc sắp xếp các góc phải linh hoạt như sắp xếp các hoạt động tương đồng thì ở gần nhau ( hoạt tỉnh xa hoạt động động), giới hạn không gian, nhiều góc ở trong phòng, nhiều góc sẽ ở ngoài trời, các góc phải được bày biện hấp dẫn, không gian để chơi và di chuyển xung quanh: cần giới hạn số trẻ trong những không gian nhỏ. Học liệu và phương tiện trong góc hoạt động đóng vai trò không nhỏ trong quá trình học và chơi của trẻ .Vì vậy các đồ dùng học liệu mà giáo viên cung cấp cho hoạt động, cần được lên kế hoạch cẩn thận để hỗ trợ giáo viên khi lên kế hoạch cho việc học của trẻ và để thu hút trẻ tham gia, cũng như tạo ra cơ hội học tập khác. Trang trí môi trường lớp học cần phù hợp với tính chất của các hoạt động, phù hợp với từng lứa tuổi. Trong lớp cần bố trí không gian phù hợp dành cho hoạt động chung của lớp và hoạt động theo sở thích, khả năng của nhóm nhỏ hoặc cá nhân. Có khu vực dành riêng để chăm sóc đối với trẻ có nhu cầu đặc biệt. Với mỗi độ tuổi, môi trường giáo dục sẽ có những nét riêng. Ví dụ: với trẻ mẫu giáo bé , đồ chơi có thể không cần quá nhiều về chủng loại và chủ yếu là đồ chơi có sẵn cho trẻ sử dụng, nhưng với trẻ lớn hơn thì cần chú ý đến sự phong phú của các loại đồ chơi đặc biệt là những nguyên vật liệu mở và phương tiện cho trẻ được sáng tạo , tự làm đồ chơi phục vụ cho ý tưởng chơi của trẻ. Cần thu hút sự tham gia của trẻ vào việc xây dựng môi trường giáo dục càng nhiều càng tốt. Đây là những cơ hội quý báu để trẻ ứng dụng kiến thức và kỹ năng trẻ đã được học theo cách của mình mà không bị gò bó, đặc biệt
vào các thời điểm như chơi và hoạt động ở các góc vào buổi sáng và vào giờ hoạt động chiều. Môi trường phản ánh màu sắc văn hoá dân tộc bởi những đồ dùng trang phục, các phong tục tập quán...cung cấp cho trẻ những hiểu biết về nền văn hoá địa phương và của các dân tộc văn hoá khác nhau.Tạo môi trường có không gian phù hợp với cuộc sống thực hàng ngày của trẻ. Đảm bảo kết hợp các hoạt động tập thể, theo nhóm nhỏ và cá nhân, các hoạt động trong lớp và ngoài trời. Tôn trọng nhu cầu, sở thích hoạt động và tính đến khả năng của mỗi trẻ . Trường mầm non là môi trường thuận lợi để hình thành các kỹ năng xã hội cho trẻ . Đảm bảo môi trường giao tiếp thân thiện , hòa đồng, ấm cúng, cởi mở giữa cô và trẻ, giữa trẻ với trẻ, giữa trẻ với môi trường xung quanh. Quan hệ giữa cô và trẻ, người lớn với trẻ phải thể hiện tình cảm yêu thương, thái độ tôn trọng , tin tưởng trẻ, tạo cơ hội cho trẻ bộc lộ những suy nghĩ, tâm tư nguyện vọng của mình. Tạo điều kiện cho trẻ giao tiếp và thể hiện sự quan tâm của mình đối với mọi người, đối với sự vật hiện tượng gần gũi xung quanh. Mọi cử chỉ, lời nói, việc làm của cô giáo và người lớn phải luôn mẫu mực để trẻ noi theo. Mối quan hệ giữa trẻ với trẻ là quan hệ bạn bè cùng học, cùng chơi, đoàn kết, hợp tác, chia sẽ, đồng cảm, học hỏi lẫn nhau . Giáo viên cần nhạy cảm để tận dụng các mối quan hệ giữa trẻ với trẻ để giáo dục trẻ và có sự thống nhất giữa trường mầm non, gia đình và cộng đồng xã hội trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ. Việc sử dụng cơ sỡ vật chất trong lớp học và cơ sỡ vật chất ngoài lớp học một cách có hiệu quả, đảm bảo an toàn, đáp ứng yêu cầu phát triễn thể chất, nhận thức, tình cảm,thẩm mỹ, là một nội dung mà giáo viên luôn phải nghiên cứu hàng ngày trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ, phải linh động, sáng tạo trong việc tận dụng môi trường, trang trí nó , làm đẹp nó, làm mới nó mổi ngày để có sự đổi mới trong nội dung cho trẻ khám phá; Ví dụ cũng là lối đi trong vườn, hôm nay cô trò tạo ra nó là đường đến khu du lịch" Suối tiên"
ngày mai lại là đường đến lễ hội " Chùa Hoằng Phúc'' hoặc cũng là vườn cây cảnh, hôm nay cô hướng dẫn trẻ tưới nước, chăm sóc cây, nhưng ngày mai cô hướng dẫn trẻ quan sát,phát hiện có gì mới lạ so với hôm qua...Như vậy, việc sữ dụng môi trường xung quanh vào chăm sóc giáo dục trẻ gắn liền với kế hoạch giáo dục của từng giáo viên nhóm lớp, mức độ sữ dụng sáng tạo đến đâu đòi hỏi người lập kế hoạch phải nghiên cứu kỹ, người duyệt kế hoạch phải gợi ý mở rộng để có sự đa dạng trong các hoạt động sữ dụng môi trường trong và ngoài lớp. Có thể nói việc xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non là thực sự cần thiết và quan trọng, nó được ví như người giáo viên thứ hai trong công tác tổ chức, hướng dẫn cho trẻ thoả mãn nhu cầu vui chơi và hoạt động của trẻ, thông qua đó, nhân cách của trẻ được hình thành và phát triễn toàn diện, Một môi trường sạch sẽ, an toàn, vừa sức, có sự bố trí khu vực chơi và học trong lớp và ngoài lớp phù hợp, mở rộng hiểu biết của trẻ,kích thích trẻ hoạt động tích cực, sáng tạo. Môi trường giao tiếp cởi mở,thân thiện giữa cô và trẻ,giữa trẻ với trẻ và giữa trẻ với môi trường xung quanh sẽ tạo cơ hội cho trẻ được chia sẽ, giãi bày tâm sự, nguyện vọng,mong ước của trẻ với cô, với bạn bè, nhờ vậy mà cô hiểu trẻ hơn, trẻ hiểu nhau hơn, hoạt động phối hợp nhịp nhàng hơn nên hiệu quả hoạt động cũng cao hơn, trẻ yêu trường, yêu lớp, yêu cô giáo và bạn bè hơn. 2.3 Chỉ đạo xây dựng kế hoạch và lập kế hoạch ”lấy trẻ làm trung tâm” Trong quá trình giáo dục, trẻ em vừa là đối tượng của hoạt động, vừa là chủ thể của hoạt động. Khi trẻ được trực tiếp tham gia trải nghiệm, giao tiếp, chia sẻ là hoạt động giáo dục có hiệu quả nhất. Nếu trẻ chỉ nghe nhìn, thì thông tin kiến thức thu nhận được 20%, nếu trẻ được trao đổi, chia sẻ ý kiến với nhau trong nhóm bạn thì khả năng tiếp thu là 55%. Khả năng thu nhận kiến thức sẽ tăng lên 90% khi trẻ sử dụng các kiến thức đã học truyền
lại cho các bạn học của mình. Đồng thời, con người thường thích khám phá những điều mới lạ, trẻ em cũng vậy, muốn trẻ học tập tích cực, giáo viên không dạy trẻ cái mà trẻ đã biết, nên dạy cái trẻ cần, điều mà trẻ thích. Nói một cách khác, xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động phải hướng vào trẻ, lấy trẻ làm trung tâm của quá trình giáo dục. Xây dựng kế hoạch giáo dục là rất cần thiết, giúp giáo viên dự kiến kế hoạch, chủ động tổ chức các hoạt động giáo dục một cách có hiệu quả, do đó khi xây dựng kế hoạch không nên mang tính hình thức và đối phó. Để trẻ thực sự trở thành trung tâm của việc xây dựng kế hoạch giáo dục kế thì trước hết người giáo viên cần có một quan điểm xuyên suốt luôn luôn hướng vào trẻ, căn cứ vào khả năng, nhu cầu, kinh nghiệm sống của trẻ để xác định mục tiêu, nội dung cụ thể. Tổ chức hoạt động luôn đặt trẻ vào trung tâm của quá trình giáo dục, có nghĩa là tạo mọi cơ hội cho trẻ được tham gia vào các hoạt động như : Trẻ được học qua thực tế, qua việc làm, qua khám phá tìm tòi, được giao tiếp chia sẽ với bạn và học từ mọi người, trẻ suy ngẫm, suy nghĩ vận dụng những điều đã lĩnh hội được vào việc giải quyết các tình huống, trẻ được trao đổi diễn đạt chia sẽ suy nghĩ và mong muốn. Giáo viên chỉ là người tạo cơ hội, gợi mở giúp trẻ chiếm lĩnh kiến thức. Quá trình giáo dục ( phát triễn chương trình giáo dục) đòi hỏi người giáo viên phải thực hiện các hoạt động : Xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện kế hoạch đánh giá kế hoạch điều chỉnh kế hoạch cho thời gian tiếp theo. Để thực hiện tốt việc xây dựng kế hoạch lấy trẻ làm trung tâm thì trước hết người giáo viên phải: Xác định mục tiêu: việc xây dựng kế hoạch lấy trẻ làm trung tâm được thể hiện ngay từ việc xác định mục tiêu và cách viết mục tiêu vì vậy mục tiêu trong kế hoạch phải căn cứ vào: + Khả năng nhu cầu học tập, sở thích cuả trẻ trong lớp, đây là kết quả được lựa chọn từ việc theo dõi, quan sát hàng ngày, tuần , tháng.
+ Nội dung giáo dục cho từng độ tuổi để xác định mục tiêu phù hợp khả năng kinh nghiệm sống của trẻ, đáp ứng yêu cầu của chương trình, phù hợp với vùng miền, với trường lớp. Do đó mục tiêu giáo dục, nhất là mục tiêu cho một bài học (một nội dung) giáo viên đặt ra cần cụ thể, đo được, đạt được thực tế và có giới hạn về thời gian để có thể dễ dàng xác định trong một khoảng thời gian nhất định mục tiêu đã đạt được chưa. Việc lựa chọn nội dung: + Khi mục tiêu giáo dục đã xác định, giáo viên phải dựa vào mục tiêu để cụ thể hoá nội dung của từng lĩnh vực cho từng độ tuổi vì nội dung giáo dục trong chương trình là những vấn đề cốt lõi cơ bản + Mục tiêu và nội dung liên quan với nhau do đó có mục tiêu thì phải có nội dung, một mục tiêu có thể 23 nội dung. Lựa chọn các hoạt động giáo dục: (Theo chương trình giáo dục mầm non) giáo viên cần lựa chọn các hoạt động đó một cách phù hợp 2.4 Tổ chức các hoạt động giáo dục “ Lấy trẻ làm trung tâm” Để tổ chức tốt các hoạt động giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” thì vai trò hướng dẫn của người giáo viên rất quan trọng, giáo viên là người hướng dẫn, khuyến khích, gợi mở, hỗ trợ và tạo nhiều cơ hội cho trẻ được hoạt động,được chia sẻ trình bày ý kiến của mình , đồng thời giáo viên phải là người quan sát đáp ứng nhu cầu ham hiểu biết, tìm tòi,khám phá… Phải biết đổi mới vận dụng các phương pháp một cách tích cực, linh hoạt và sáng tạo trong hoạt động dạy học tập trung vào trẻ, lấy trẻ làm trung tâm để phát triễn mọi khả năng của trẻ, đổi mới phương pháp là không có nghĩa loại bỏ phương pháp cũ mà phải dựa trên cơ sở phương pháp dạy học đặc trưng, đổi mới phương pháp là cách học " Lấy trẻ làm trung tâm" là dựa trên sự hiểu biết, hứng thú nhu cầu của trẻ mà ta đưa ra nội dung bài dạy, kiến thức phù hợp với trẻ, hình thức tổ chức tiết dạy đa dạng, phong phú tuỳ thuộc vào sự sáng tạo của mỗi giáo viên để tiết học đạt hiểu quả cao.
Để giúp giáo viên hiểu sâu sắc hơn về vấn đề " Lấy trẻ làm trung tâm'' biết vận dụng giữa lý luận và thực tiễn thì tước hết phải chỉ đạo,tổ chức xây dựng, thiết kế giáo án, thực hành, dự giờ các tiết dạy mẫu,thông qua đó để giúp giáo viên cùng nhau thảo luận, rút kinh nghiệm xem tiết dạy đã thể hiện sự đổi mới chưa ? Đổi mới ở chổ nào ? Sáng tạo chưa ? Sáng tạo ở chổ nào? … Sữ dụng đồ dùng, đồ chơi vật liệu, hình thức tổ chức phù hợp, đúng lúc đúng chổ để kích thích sự tò mò, khám phá của trẻ, phải chú trọng cho trẻ trải nghiệm giao tiếp và trình bày ý kiến. Việc đặt câu câu hỏi là một trong 10 chiến lược dạy học giúp trẻ có trí tuệ phát triển bình thường đạt được thành công trong học tập, Với ý tưởng học tập kiến tao, thay vì dạy bằng cách kể, giáo viên cần dạy bằng cách hỏi, giáo viên chú ý khi đặt câu hỏi và khuyến khích trẻ biết hỏi, việc đặt câu hỏi cần một kỷ thuật quan trọng, câu hỏi đặt ra phù hợp sẻ kích thích sự tư duy, hứng thú học tập của trẻ, khuyến kích trẻ khám phá, tìm tòi đồng thời cũng mở đường cho trẻ một cách học hỏi,tập đặt câu hỏi.` Khi đặt câu hỏi giáo viên cần sữ dụng hai dạng câu hỏi chính: Câu hỏi đóng và câu hỏi mở. Câu hỏi đóng : là câu trẻ lời có hoặc không chỉ có một câu trả lời đúng duy nhất, chức năng của câu hỏi này thường dùng để đánh giá mức độ ghi nhớ thông tin, đòi hỏi tư duy rất ít, loại câu hỏi này thường dùng trong phần kết luận hoặc giới thiệu bài để kiểm tra xem trẻ đã hiểu nhiệm vụ chưa và hướng dẫn cần làm trong phần phát triễn bài., Câu hỏi mở: là loại câu hỏi có nhiều đáp án cho trả lời, câu hỏi này đòi hỏi tư duy nhiều thường dùng trong phần giới thiệu bài và phát triễn bài. Giáo viên cần biết tạo ra một sự cân bằng giữa những câu hỏi phải trả lời ngắn với những câu hỏi mở, để tạo ra các câu hỏi tốt giáo viên cần lưu ý khi đặt câu hỏi: phải chú ý đến mục đích của câu hỏi: hỏi cái gì ?, hỏi làm gì? Để hướng dẫn, để gợi mở hay để kiểm tra, đánh giá mức độ hiểu. Câu hỏi phải phù hợp với trình độ, khả năng để trẻ có thể trả lời được và cố gắng để trả