Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp chỉ đạo xây dựng trường mầm non xanh - an toàn - hạnh phúc

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:57

Thêm vào BST

Báo xấu

5
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến "Một số biện pháp chỉ đạo xây dựng trường mầm non xanh - an toàn - hạnh phúc" được hoàn thành với mục tiêu nhằm đánh giá thực trạng đặc điểm tình hình của nhà trường, kinh nghiệm thực tế về chỉ đạo xây dựng trường mầm non xanh - an toàn - hạnh phúc nhằm mục đích đưa ra các biện pháp xây dựng, cải tạo môi trường giáo dục trong nhà trường để các cháu được học tập và vui chơi trong môi trường an toàn, hạnh phúc.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp chỉ đạo xây dựng trường mầm non xanh - an toàn - hạnh phúc

ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN THANH TRÌ TRƯỜNG MẦM NON TẢ THANH OAI B MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO XÂY DỰNG TRƯỜNG MẦM NON XANH - AN TOÀN - HẠNH PHÚC Lĩnh vực/môn : Quản lí Cấp học : Mầm non Tên tác giả : Phan Thị Ngọc Đơn vị công tác : Trường Mầm non Tả Thanh Oai B Chức vụ : Hiệu trưởng NĂM HỌC 2022 - 2023
MỤC LỤC PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ ....................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài: .............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu: ........................................................................................ 2 3. Đối tượng nghiên cứu: ........................................................................................ 2 4. Phương pháp nghiên cứu:.................................................................................. 2 5. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu: ..................................................................... 2 PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ ....................................................................... 3 I. Cơ sở lí luận ....................................................................................................... 3 II. Cơ sở thực tiễn .................................................................................................. 4 1. Đặc điểm chung:................................................................................................ 4 III. CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN ..................................................................... 5 1. Giải pháp 1: Xây dựng kế hoạch quy hoạch tổng thể sân vườn, khu vui chơi, phòng chức năng phù hợp với định hướng phát triển giáo dục mầm non..... 5 2. Giải pháp 2: Chỉ đạo xây dựng sân vườn và các khu vui chơi ngoài trời sáng tạo, thân thiện phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường. .......................... 7 3. Giải pháp 3: Chỉ đạo xây dựng môi trường trong lớp học và một số phòng chức năng hiệu quả. ...................................................................................... 15 4. Giải pháp 4: Sáng tạo trong việc quản lý, sử dụng và duy trì tốt cảnh quan môi trường. ......................................................................................... 28 5. Giải pháp 5: Tuyên truyền, vận dụng mọi nguồn lực trong và ngoài nhà trường để xây dựng môi trường xanh - an toàn - hạnh phúc........................ 30 IV. Kết quả: ......................................................................................................... 32 PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................... 34 1. Kết luận ........................................................................................................... 34 2. Khuyến nghị ................................................................................................... 34
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài: Trong hệ thống giáo dục quốc dân, giáo dục mầm non là cấp học đầu tiên, thời kỳ mầm non còn được gọi là thời kỳ vàng của cuộc đời. Với sự phát triển đặc biệt của trẻ mầm non nên vai trò của giáo dục mầm non không một cấp học nào có được, đó chính là việc thực hiện đồng thời cả 3 nhiệm vụ: Nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục trẻ. Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm chăm lo tới sự nghiệp giáo dục mầm non. Người từng căn dặn “Làm mẫu giáo tức là thay mẹ dạy trẻ, dạy trẻ cũng như trồng cây non, trồng cây non được tốt thì sau này cây lên tốt, dạy trẻ tốt thì sau này các cháu thành người tốt”. Trường mầm non là cái nôi nuôi dưỡng kế tiếp các thế hệ con người mới cho tương lai, điều kiện chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ càng thích hợp bao nhiêu thì càng tạo ra những nền tảng cho tiến bộ sau này của trẻ bấy nhiêu. Trong đó môi trường giáo dục là một trong những điều hết sức cần thiết. Là người đứng đầu nhà trường, tôi nhận thức được tầm quan trọng của việc đổi mới, sáng tạo điều kiện hoạt động của nhà trường để phù hợp với giai đoạn phát triển giáo dục thủ đô Hà Nội trong thời kì hội nhập. Làm thế nào để xây dựng được một khung cảnh sư phạm đảm bảo xanh, sạch, đẹp, an toàn, hạnh phúc nhưng lại tạo được hình ảnh, phong cách, dấu ấn riêng của nhà trường và của mỗi lớp học? Môi trường giáo dục đó phải thỏa mãn nhu cầu thực sự của mỗi trẻ và cán bộ, giáo viên, nhân viên? Làm thế nào để xây dựng, tận dụng được các không gian có sẵn của nhà trường mang lại hiệu quả hoạt động đáp ứng với đổi mới hình thức tổ chức của cô và trẻ, kinh phí để xây dựng, cải tạo, sửa chữa phải phù hợp với điều kiện kinh tế của nhà trường và địa phương? Nhưng lại đạt được hiệu quả. Đó là thách thức đặt ra với tôi và tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường. Nhưng với tinh thân quyết tâm, muốn đổi mới hình ảnh, phong cách dấu ấn riêng của nhà trường và của mỗi lớp học là một việc khiến tôi trăn trở suy nghĩ. Với mong muốn năm học 2022-2023 làm thế nào để xây dựng môi trường xanh - an toàn - hạnh phúc, để tôi cũng như tất cả cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh mỗi ngày đến trường là một ngày vui, hạnh phúc ngập tràn. Nhận thức được tầm quan trọng của việc cần phải xây dựng môi trường giáo dục đối với sự phát triển toàn diện của trẻ, tạo cho trẻ có môi trường hoạt động thân thiện, gần gũi và tự do được khám phá là điều hết sức cần thiết trong chương trình giáo dục mầm non hiện nay. Sau một thời gian bắt tay vào nghiên cứu, tìm tòi ra cách xây dựng môi trường mang dấu ấn riêng của nhà trường, tôi đã thành công trong việc xây dựng môi trường xanh - an toàn - hạnh phúc và được các cấp đánh giá cao.
2 Chính vì vậy, tôi đã lựa chọn đề tài “Một số biện pháp chỉ đạo xây dựng trường mầm non xanh - an toàn - hạnh phúc” làm sáng kiến kinh nghiệm trong năm học này. 2. Mục đích nghiên cứu: Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và đánh giá thực trạng đặc điểm tình hình của nhà trường, kinh nghiệm thực tế về chỉ đạo xây dựng trường mầm non xanh - an toàn - hạnh phúc nhằm mục đích đưa ra các biện pháp xây dựng, cải tạo môi trường giáo dục trong nhà trường để các cháu được học tập và vui chơi trong môi trường an toàn, hạnh phúc. Phát huy tối đa nội lực của nhà trường, của xã hội trong việc xây dựng trường mầm non xanh - an toàn - hạnh phúc. 3. Đối tượng nghiên cứu: Cảnh quan môi trường trong và ngoài lớp học. 4. Phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp quan sát. - Phương pháp thực nghiệm. - Phương pháp phân tích. - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm. 5. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu: - Phạm vi nghiên cứu và áp dụng: Trường mầm non Tả Thanh Oai B. - Thời gian thực hiện: Từ tháng 09 năm 2021 đến tháng 11 năm 2022.
3 PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. Cơ sở lí luận Môi trường giáo dục trong trường mầm non là tổ hợp những điều kiện tự nhiên, xã hội cần thiết trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ ở trường. Xây dựng môi trường giáo dục phù hợp góp phần thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt động của trẻ. Qua đó, nhân cách của trẻ được hình thành và phát triển toàn diện. Trẻ em lứa tuổi mầm non đang hình thành và phát triển, cơ thể trẻ còn non nớt, sự tăng trưởng và phát triển luôn chịu tác động mạnh mẽ của môi trường xung quanh. Đặc điểm tư duy của trẻ là tư duy trực quan hành động trẻ học bằng chơi, học bằng hình ảnh cụ thể, học ở mọi lúc, mọi nơi. Chính vì vậy, nơi trẻ tiếp xúc phải chứa đựng được tất cả các yếu tố mà trẻ có thể học tập được và môi trường phải đảm bảo tính thẩm mỹ mang tính sư phạm, tính giáo dục cao. Xây dựng trường mầm non xanh - an toàn - hạnh phúc là xây dựng một môi trường an toàn, thân thiện gần gũi với thiên nhiên, ấm cúng, trình bày đẹp mắt, thu hút, giúp trẻ chủ động tham gia vào các hoạt động, có cơ hội trải nghiệm và giao tiếp một cách tích cực. Môi trường như vậy có ảnh hưởng sâu sắc đến trẻ và giáo viên, hỗ trợ mục tiêu chương trình giáo dục mà ở đó trẻ có thể tự do vui chơi và khám phá, giáo viên có điều kiện quan sát trẻ để kịp thời định hướng trẻ hoạt động phù hợp, sáng tạo. Đối với trẻ mầm non khi bước chân đến trường đó là sự thay đổi lớn, là bước ngoặt đáng kể đầu tiên trong cuộc đời của trẻ. Vậy làm thế nào để mỗi ngày trẻ đến trường là một ngày vui, một ngày hạnh phúc? Ngôi trường đó là nơi thầy cô, học sinh và phụ huynh đều được hạnh phúc; Là nơi trẻ cảm thấy muốn đến, là nơi học sinh có hứng thú, niềm vui, sự mong chờ và những rung cảm; Nơi ấy không có bạo lực, không có hành vi vi phạm đạo đức nhà giáo, không có những hành xử xúc phạm danh dự, nhân phẩm, tính mạng nhà giáo. Hiểu một cách đơn giản đấy là nơi mà cả học sinh, phụ huynh và các cô giáo đều “muốn đến mỗi ngày”. Xanh - an toàn - hạnh phúc là một trong những vấn đề không thể thiếu trong môi trường giáo dục của nhà trường. Bác Hồ đã dạy “Trẻ em như búp trên cành. Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan”. Chính vì vậy, để giáo dục trẻ được tốt chúng ta cần quan tâm đến việc xây dựng môi trường học tập cho trẻ. Môi trường đó phải tạo được cảm giác thoải mái cả về thể chất và tinh thần cho cô và trẻ, để cho trẻ mỗi ngày đến trường là một ngày ấm áp, mỗi ngày đến trường của các cô giáo là một niềm yêu thương. Như vậy, việc chỉ đạo xây dựng trường mầm non xanh - an toàn - hạnh phúc đã góp phần thực hiện tốt mục tiêu định hướng đổi mới giáo dục mầm non
4 của nhà trường nói riêng và giáo dục mầm non Hà Nội nói chung trong giai đoạn giáo dục thủ đô phát triển theo hướng hội nhập. II. Cơ sở thực tiễn 1. Đặc điểm chung: Trường tôi được thành lập từ năm 2016. Trong chiến lược phát triển, giáo dục là quốc sách hàng đầu. Xác định đầu tư cho giáo dục là đầu tư đúng hướng, đúng mục đích, đúng mục tiêu và luôn được các cấp ủy Đảng, chính quyền hết sức quan tâm. Trường có 3 cơ sở với tổng diện tích đất xây dựng 8445.7m2 . Cơ sở vật chất khang trang, sạch sẽ, có 20 lớp học rộng rãi và công trình vệ sinh khép kín hiện đại, đầy đủ các phòng chức năng, có nhà bếp được sắp xếp theo hệ thống bếp một chiều. Có đầy đủ đồ dùng, đồ chơi tối thiểu phục vụ công tác chăm sóc, giáo dục trẻ. Tổng số cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường là 66 đồng chí. Đảng viên có 51/66 đồng chí đạt 77.3%. Trường có tổng số học sinh là 590 trẻ/20 lớp, trong đó có 17 lớp mẫu giáo và 03 lớp nhà trẻ (24-36 tháng). Trung bình 29 trẻ/1 lớp học. Đời sống nhân dân trong toàn xã với 2/3 sống bằng nghề trồng trọt và buôn bán nhỏ lẻ. Từ thực tế trên, khi đi vào thực hiện đề tài sáng kiến kinh nghiệm này tôi đã gặp một số thuận lợi và khó khăn sau: a. Thuận lợi - Được sự quan tâm chỉ đạo nhiệt tình của Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội, Huyện uỷ, Uỷ ban nhân dân huyện, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Thanh Trì, Uỷ ban nhân dân xã đã xây dựng cơ sở vật chất nhà trường khang trang, rộng rãi. - Cơ sở vật chất đáp ứng yêu cầu chăm sóc nuôi dưỡng và giáo dục trẻ (Trường đạt kiểm định chất lượng cấp độ 3 và đạt chuẩn quốc gia mức độ II vào tháng 1/2022). - Nhiều năm liên tiếp trường được chọn làm điểm các chuyên đề khác nhau cho Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Thanh Trì. - Đội ngũ giáo viên trẻ, đoàn kết, khả năng tiếp cận với định hướng đổi mới của giáo viên tốt. 100% giáo viên, nhân viên có trình độ chuyên môn đạt chuẩn và trên chuẩn, trình độ trên chuẩn của đội ngũ giáo viên toàn trường là 44/47đ/c đạt 94%. - Bản thân tôi luôn cố gắng học hỏi, tìm tòi những quan điểm giáo dục đổi mới, có khả năng trong việc quy tập sức mạnh đoàn kết tập thể, phát huy khả
5 năng riêng của từng giáo viên. - Đa số phụ huynh nhiệt tình, ủng hộ các hoạt động, phong trào của nhà trường. b. Khó khăn - Kinh phí dành cho xây dựng, quy hoạch sân vườn, sửa chữa, mua sắm trang thiết bị, cải tạo xây dựng không gian từ ngân sách còn rất hạn chế. - Thời gian trên lớp của giáo viên thực hiện việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ nhiều nên thời gian dành cho việc sáng tạo làm những đồ dùng, đồ chơi có chất lượng còn hạn chế. - Nhà trường có 3 khu cách xa nhau nên gặp nhiều khó khăn trong công tác quản lý chỉ đạo và tổ chức các sự kiện, ngày hội, ngày lễ. 2. Khảo sát thực trạng trước khi thực hiện giải pháp để xây dựng trường học xanh - an toàn - hạnh phúc (Có bảng 1 và 2 theo phụ lục đính kèm sáng kiến kinh nghiệm). III. CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN 1. Giải pháp 1: Xây dựng kế hoạch quy hoạch tổng thể sân vườn, khu vui chơi, phòng chức năng phù hợp với định hướng phát triển giáo dục mầm non. 1.1. Xây dựng kế hoạch thực hiện: Cách làm cũ: Những năm học trước, nhà trường chỉ xây dựng kế hoạch nhiệm vụ năm học dựa trên cơ sở kế hoạch nhiệm vụ năm học của ngành giáo dục mầm non Thành phố Hà Nội và huyện Thanh Trì. Từ đó, nhà trường hướng dẫn các tổ chuyên môn, giáo viên xây dựng kế hoạch, thực hiện nhiệm vụ năm học theo những nội dung phân công. Với nội dung công việc hàng năm, không có nhiều đổi mới, không có tầm nhìn xa, không có hướng phát triển bền vững lâu dài. Cách làm mới: Nhà trường xây dựng kế hoạch chiến lược phát triển 05 năm 2021-2026, căn cứ vào tình hình thực tiễn và ý kiến của hội đồng sư phạm và phụ huynh. Nhà trường đã xây dựng một kế hoạch chiến lược phát triển với mong muốn được đổi mới toàn diện môi trường làm việc với tác phong, diện mạo chuyên nghiệp trong giai đoạn hội nhập. Để quản lý nhà trường tốt thì làm việc gì chúng ta cũng phải có kế hoạch thực hiện cụ thể. Xây dựng kế hoạch là tiền đề, là khâu đầu tiên cho tất cả các biện pháp nhằm giúp cho bản thân sắp xếp công việc mình sẽ làm một cách tuần tự, hợp lý, khoa học, chủ động trong công việc.
6 Kế hoạch cải tạo quy hoạch tổng thể là phần quan trọng để quyết định việc xây dựng môi trường giáo dục của nhà trường. Kế hoạch giúp định hướng, chuẩn bị nguồn lực, vật lực cần thiết, định ra thời gian thực hiện một cách hợp lý. Được sự hướng dẫn sát sao, cụ thể của Sở Giáo dục và Đào tạo, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện, giúp tôi nhận thức làm thế nào có hiệu quả nhất đáp ứng được mục đích xây dựng môi trường giáo dục đáp ứng được mục tiêu xanh - an toàn - hạnh phúc. Mặt khác tôi đã định hướng, hướng dẫn các tổ chuyên môn, các ban ngành, đoàn thể trong nhà trường cùng thực hiện việc xây dựng môi trường một cách khoa học, hiệu quả và phù hợp nhất. Sau khi khảo sát thực tế các khu vực, địa hình nhà trường tôi đã lên kế hoạch sẽ tập trung vào việc quy hoạch, thiết kế sân vườn, các khu vui chơi và trang trí lớp học như sau: TT Công việc trọng tâm Người thực hiện Thời gian Quy hoạch xây dựng các khu vui chơi ngoài trời: - Khu vui chơi sáng tạo - Ban giám hiệu 1 Tháng - Khu vui chơi vận động - Giáo viên, nhân 5/2022 - Sân chơi giao thông viên toàn trường - Vườn cổ tích - Vườn sinh thái Lên ý tưởng xây dựng môi trường trong lớp học: - Ban giám hiệu, Tháng 2 - Lựa chọn phong cách xây dựng thống giáo viên toàn 6/2022 nhất chung, mang nét riêng của trường trường - Sơn sửa đồ chơi cũ, sắp xếp đồ dùng - Ban giám hiệu, Tháng 3 đồ chơi phù hợp với từng khu vui chơi kế toán, tổ bảo vệ 7/2022 - Thiết kế sơ đồ xây dựng các khu vui - Hiệu trưởng, Tháng 4 chơi ngoài trời kế toán 8/2022 - Họa sĩ thiết kế - Lựa chọn và ký hợp đồng với đối tác xây dựng - Hiệu trưởng Tháng 5 - Thực hiện xây dựng từng khu vui - Đơn vị thực hiện 9/2022 chơi sáng tạo
7 - Phân công, giao nhiệm vụ cho từng Tháng 6 - Ban giám hiệu bộ phận quản lý các khu vui chơi 10/2022 - Cán bộ, giáo Tháng 7 - Hoàn thiện và đưa vào sử dụng viên, nhân viên, trẻ 11/2022 và cha mẹ trẻ 1.2. Chỉ đạo thực hiện kế hoạch đã xây dựng: Trước hết, tôi họp tổ chức lấy ý kiến thống nhất trong nhà trường về nội dung kế hoạch xây dựng đồng thời phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng bộ phận như: Người lãnh đạo đứng đầu là Hiệu trưởng: Chịu trách nhiệm chung, chủ động xây dựng kế hoạch tham mưu xây dựng cơ sở vật chất. Công đoàn nhà trường: Thực hiện tốt cuộc vận động, cụ thể hóa các nội dung trong quy chế dân chủ thành các quy tắc ứng xử giữa các thành viên trong trường, tạo môi trường thân thiện gần gũi giữa cô và cháu, cảm nhận “Mỗi ngày đến trường lớp là một niềm vui”. Tổ chuyên môn: Tích cực đổi mới, ứng dụng phương pháp giáo dục tiên tiến vào tổ chức hoạt động dạy trẻ. Tôi chỉ đạo giáo viên xây dựng kế hoạch huy động và phối hợp với cha mẹ trẻ cùng ủng hộ, đóng góp chậu hoa, cây cảnh làm góc thiên nhiên của bé, góp nguyên liệu phế thải làm đồ chơi cho trẻ như lốp xe máy, xe ô tô, hộp sữa, những miếng gỗ bỏ đi từ cái tủ hỏng, cành cây. Ban đại diện cha mẹ học sinh: Biết xây dựng mối quan hệ thân thiện trong gia đình để trẻ học tập noi theo, kết hợp chặt chẽ với giáo viên của lớp trong việc hình thành kỹ năng sống cho trẻ, sẵn sàng hỗ trợ cơ sở vật chất khi trường, lớp cần. Kết quả: Ngay từ khi bắt đầu xây dựng và cải tạo nhà trường với những kế hoạch đề ra cũng như chỉ đạo tham mưu tích cực của các cấp lãnh đạo và tình hình thực tế của nhà trường nên khi xây dựng kế hoạch và chỉ đạo thực hiện kế hoạch tôi không bị động trong công việc và đã quy hoạch được các khoảng trống để xây dựng, thiết kế vườn hoa, cây cảnh, vườn rau xanh, các khu vui chơi thành các khu vui chơi sáng tạo như: Khu vui chơi sáng tạo, vườn khoa học, khu vận động, vườn cổ tích cho trẻ. Việc xây dựng kế hoạch trong nhà trường là kim chỉ nam để người hiệu trưởng và tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên cùng thực hiện kế hoạch cụ thể, rõ ràng, phù hợp từng thời điểm, từng nội dung công việc nhằm hoàn thành tốt nhất công trình xây dựng. 2. Giải pháp 2: Chỉ đạo xây dựng sân vườn và các khu vui chơi ngoài trời sáng tạo, thân thiện phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường. Ở các trường mầm non việc xây dựng khung cảnh sư phạm bên ngoài lớp học luôn được chú ý quan tâm một cách đặc biệt bởi nó thu hút sự chú ý thiện
8 cảm của trẻ và phụ huynh ngay từ ánh mắt đầu tiên khi bước chân vào trường. Đó cũng là nơi mà mỗi ngôi trường sẽ có cách sáng tạo để mang phong cách, ấn tượng riêng của từng trường. Đây cũng là yêu cầu của việc định hướng đổi mới trong công tác xây dựng trường mầm non xanh - an toàn - hạnh phúc. Môi trường bên ngoài lớp học rất cần thiết cho việc chăm sóc nuôi dưỡng giáo dục trẻ, bởi nó là nơi mà trẻ được thỏa thích vui chơi và khám phá gần gũi hơn với thiên nhiên. Các hoạt động bên ngoài lớp học giúp cho trẻ không những được bổ sung, củng cố kiến thức ở các hoạt động trong lớp mà còn giúp trẻ thay đổi trạng thái, giải tỏa căng thẳng sau một thời gian phải tập trung chú ý ở các hoạt động trong lớp. Do trường được thiết kế xây dựng theo từng khối nhà được nối với nhau bởi hành lang cầu thang ngoài trời, có nhiều sân chơi nhưng diện tích nhỏ, rất khó sắp xếp. Đây là một thách thức lớn với tôi và nhà trường khi lên ý tưởng xây dựng sân vườn và các khu vui chơi ngoài trời. Cách làm cũ: Hàng năm, cải tạo sửa chữa mua thêm trang thiết bị, đồ dùng đồ chơi, thay thế các trang thiết bị hỏng nhưng thiếu tính tổng thể, không mang màu sắc, phong cách riêng của nhà trường, giống tất cả các trường trên địa bàn. Cách làm mới: Đánh giá sát thực trạng của nhà trường, tôi đã trăn trở suy nghĩ, làm thế nào để quy hoạch, sắp xếp hợp lý khung cảnh sân vườn, khu vui chơi để khắc phục hạn chế về địa hình sân trường. Dựa vào hướng dẫn, định hướng trong việc xây dựng “Trường mầm non xanh - an toàn - hạnh phúc”, sau một thời gian nghiên cứu, tôi đã sáng tạo trong cách chỉ đạo sắp xếp, thiết kế, cải tạo lại môi trường, khung cảnh sư phạm phía ngoài lớp học với một phong cách riêng của nhà trường. Tận dụng hết những gì nhà trường đã có để giảm thiểu chi phí một cách tối đa nhưng vẫn mang lại hiệu quả. 2.1. Quy hoạch, xây dựng Vườn sinh thái của bé: Cùng với việc nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục, việc tạo ra môi trường thiên nhiên xanh - sạch - đẹp để cho trẻ được tìm tòi, khám phá trải nghiệm là rất cần thiết. Để tạo ra môi trường thiên nhiên thì việc trồng cây xanh ở góc thiên nhiên của lớp, ngoài hành lang, ở sân trường, góc vườn trường là việc làm rất cần thiết. Ngoài tác dụng tạo cảnh quan cho trường còn tạo điều kiện cho giáo viên có đầy đủ cơ sở vật chất và là phương tiện giúp giáo viên hướng dẫn, dạy trẻ, giáo dục trẻ ý thức bảo vệ môi trường đạt kết quả cao. Ngoài ra, việc tạo môi trường cây xanh ở vườn trường còn là điều kiện, phương tiện quan trọng để tổ chức các hoạt động giáo dục cho trẻ như: Hoạt động lao động
9 chăm sóc cây, quan sát quá trình phát triển của cây... đó còn là nơi vui chơi của trẻ và tạo điều kiện cho trẻ được phát triển về thể chất và tinh thần, trẻ được tự do vận động (chạy, nhảy...) và tìm hiểu thế giới thiên nhiên (cây cỏ và các con côn trùng), trẻ hiểu biết về sự đa dạng của thế giới thực vật, về quá trình phát triển và nhu cầu sống của cây xanh, ý nghĩa của cây xanh đối với sự sống của con người và mọi vật xung quanh. Qua đó hình thành ở trẻ các kỹ năng trồng, chăm sóc cây xanh, ý thức bảo vệ cây trồng và yêu thích công việc trồng cây và tạo môi trường để thực hiện các nội dung về phát triển thể lực, nhận thức, ngôn ngữ, cảm xúc, tình cảm, thẩm mĩ của trẻ. Để tạo nên vườn sinh thái cho trẻ, giúp trẻ được tìm tòi khám phá và khơi dậy lòng yêu thích lao động tạo không khí lao động vui vẻ, đoàn kết cho cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh nhà trường. Tận dụng khu vực phía sau các lớp học với khoảng không rộng 400m2, tôi đã quy hoạch trồng 20 loại cây ăn quả: xoài, mít, hồng xiêm, bưởi, khế ngọt, ổi...Để xây dựng ngôi trường thực sự xanh mát, Nhà trường đã quy hoạch lại tổng thể cây bóng mát, cây ăn quả, các vườn hoa tận dụng tối đa các cây đã có sẵn, bổ sung cây ăn quả ở các vị trí thích hợp. Điều đặc biệt là cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường đã tạo được một khu vườn sinh thái phía sau trường với các loại rau quen thuộc và theo mùa như: Rau muống, rau mồng tơi, cải và cải cúc, su hào, bắp cải... Đây là một không gian lý tưởng để cô và trò cùng trải nghiệm, mang lại rau xanh thêm vào bữa ăn cho cô và trẻ. Tầm quan trọng của cây xanh đối với con người ai cũng nắm được. Với trường mầm non điều đó càng quan trọng và thiết thực hơn. Bởi cây xanh không đơn thuần là tạo bóng mát, làm đẹp nhà trường mà hơn hết là cây xanh giúp điều hòa khí hậu giúp cho không khí trong lành. Có hệ thống cây xanh trong trường phong phú còn giúp trẻ có nhiều điều kiện tìm hiểu, khám phá thế giới thực vật hàng ngày và khơi dậy lòng yêu thiên nhiên, ý thức bảo vệ cây xanh và môi trường ngay từ lứa tuổi mầm non.
10 Ảnh minh họa: Vườn sinh thái của bé 2.2. Khu vui chơi vận động và các góc chơi sáng tạo khác trong nhà trường: Chơi vận động ngoài trời không chỉ đơn giản giúp trẻ hấp thụ Vitamin D mà còn giúp trẻ cải thiện chú ý và tập trung, bổ sung năng lượng, sức khỏe, tăng cường thể chất, phát triển tình cảm, cải thiện kỹ năng xã hội giữa cô và trẻ, trẻ với trẻ và nâng cao nhận thức cải thiện nhiều kỹ năng để phát triển toàn diện cho trẻ. Cách làm cũ: Do hạn chế về diện tích các khu vui chơi rất hẹp nên trước đây, tôi chỉ xây dựng một khu vui chơi vận động chung cho trẻ mẫu giáo và nhà trẻ, đồ chơi chưa được phong phú và đa dạng chỉ có thú nhún, cầu trượt, thang leo…, sắp xếp đồ chơi san sát vào nhau. Trẻ thay phiên nhau chơi theo ca, theo giờ cho nên hạn chế nhiều kỹ năng cần thiết ở trẻ. Cách làm mới: Trước tiên, để khắc phục hạn chế về địa hình sân bị chia cắt, tôi đã đầu tư cỏ nhân tạo trải sàn tạo thành một khu vui chơi rộng. Sau đó, tôi cho sơn sửa lại hệ thống đồ chơi vận động của trẻ theo hai tông màu trắng và xanh, mua đa dạng đồ chơi ngoài trời nhiều hơn như: Đồ chơi cầu trượt liên hoàn, leo núi các loại, đu quay, bập bênh, cầu thăng bằng, sâu chui được sắp xếp theo từng dãy đồ chơi giúp trẻ chơi thoải mái. Khu vui chơi vận động không khuất tầm nhìn giúp cô có thể bao quát tất cả lớp chơi đùa cùng với nhau. Tận dụng ánh sáng mặt trời, trẻ có thể chơi vận động với bóng của mình chiếu xuống sân để tạo dáng và tìm dáng các bạn. Nhờ vậy, trẻ được tiếp xúc với ánh nắng mặt trời giúp trẻ phát triển các cơ, xương và tránh được suy dinh dưỡng.
11 Ảnh minh họa: Khu vui chơi vận động 2.3. Khu vui chơi sáng tạo: Tận dụng khu vực sân nối giữa 2 dãy nhà là khoảng không rộng 200m2, tôi đã xây dựng thành khu vui chơi sáng tạo, đây là một ý tưởng mới giúp trẻ được khám phá khoa học như: Chơi với cát nước, thí nghiệm với cát - nước, các thí nghiệm khoa học được cô và trẻ khám phá. Tôi tận dụng giá đồ chơi cũ đã sơn sửa lại để nguyên vật liệu cho trẻ được khám và trải nghiệm.
12
13 Ảnh minh họa: Trẻ vui chơi và khám phá ở khu vui chơi sáng tạo.
14 2.4. Vườn cổ tích: Mong muốn trẻ có một không gian trải nghiệm gần gũi với thiên nhiên cỏ cây, hoa lá, con vật đáng yêu gần gũi và những nhân vật trong truyện cổ tích. Trẻ được thả hồn vào thế giới thiên nhiên và được trải nghiệm với các vật liệu từ thiên nhiên. Nhà trường đã quy hoạch lại vườn cổ tích có sẵn kết hợp với khu trải nghiệm các con vật nuôi gần gũi. Các khu vực được nối với nhau bởi những con đường bằng các chất liệu khác nhau để trẻ thực sự được khám phá thế giới thiên nhiên tươi đẹp như trong truyện cổ tích ngay tại trường. Ảnh minh họa: Trẻ vui chơi trong vườn cổ tích
15 Kết quả: Nhờ sự hỗ trợ, giúp đỡ của các bậc phụ huynh làm thợ mộc, nhà trường đã quy hoạch, xây dựng được sân vườn, các khu vui chơi với cảnh quan đẹp, sắp xếp bố trí khu vực chơi rất hợp lý, khoa học, là môi trường rất lý tưởng cho trẻ được trải nghiệm, chơi ngoài trời một cách an toàn, hòa mình với thiên nhiên, góp phần phát triển toàn diện cho trẻ. Sân trường đồ chơi không còn nhiều màu sắc, nhấp nhô mà được thay bằng hai gam màu nhã nhặn hơn, lại nổi bật trên nền cây cối quanh trường. Tạo nên một ấn tượng riêng của nhà trường. Để tạo không gian thật sự đẹp mắt thì việc trải cỏ nhân tạo cho lối đi là giải pháp tối ưu nhất bởi nó mang lại mầu xanh hài hoà với không gian thiên thiên sỏi, cát, cây xanh, rau. Trẻ đi trên đường cỏ sẽ mềm, sạch, an toàn hơn. Trẻ hoạt động đi lại trong không gian thiên nhiên đẹp mắt sẽ gây hứng thú hơn với các hoạt động mang tính thẩm mĩ cao. Đối với nhà trường: Xây dựng được khung cảnh sư phạm nhà trường đảm bảo xanh, sạch, đẹp, an toàn. Tạo được phong cách và ấn tượng riêng của nhà trường. Tận dụng được các không gian để tạo thành các khu vực cho trẻ hoạt động, phù hợp với đặc điểm và điều kiện của nhà trường. Sáng tạo trong việc chỉ đạo và thực hiện, biết tận dụng tối đa những đồ hiện có và nguyên vật liệu phù hợp. Tạo được vườn rau sinh học mỗi tuần cung cấp cho trẻ và cán bộ, giáo viên, nhân viên từ 1 đến 2 bữa. Đối với giáo viên: Giáo viên có nhiều lựa chọn địa điểm, nội dung khi tổ chức các hoạt động quan sát, khám phá, trải nghiệm ngoài trời. Cũng như có nhiều không gian rộng an toàn để tổ chức hoạt động giao lưu, các trò chơi phát triển vận động. Kích thích tính sáng tạo về hình thức tổ chức của giáo viên trong các hoạt động. Đối với trẻ: Trẻ có nhiều không gian chơi, được tự do khám phá theo ý thích. Trẻ tiếp thu kiến thức tốt hơn thông qua các hoạt động vui chơi ngoài trời và phát triển khả năng chú ý quan sát thành thạo hơn. Trẻ có phản ứng nhanh nhạy khi phát hiện những điều mới lạ. Mạnh dạn tự tin trong giao tiếp và diễn đạt. Hàng ngày trẻ được tiếp xúc với môi trường thiên nhiên, giúp trẻ phát triển tình cảm và quan hệ xã hội như có tình cảm với trường lớp, bạn bè, có ý thức giữ gìn và bảo vệ môi trường và yêu thích lao động. 3. Giải pháp 3: Chỉ đạo xây dựng môi trường trong lớp học và một số phòng chức năng hiệu quả. Xây dựng môi trường trong lớp học là tạo không gian, cảnh quan riêng phù hợp với từng lớp, tạo điều kiện cho trẻ hoạt động cá nhân hoặc theo nhóm nhỏ được nhiều hơn, hình thức hoạt động phong phú, đa dạng hơn phù hợp với độ
16 tuổi. Để môi trường lớp học, góc hoạt động thực sự có hiệu quả, giúp trẻ tự khám phá và phát triển, giúp giáo viên gợi ý hướng dẫn trẻ chơi theo khả năng của mình thì các góc cần đảm bảo một số nguyên tắc nhất định theo định hướng. Bên cạnh đó, việc cải tạo một số phòng chức năng và xây dựng một không gian sáng tạo riêng cho trẻ và cán bộ, giáo viên, nhân viên trong nhà trường cũng rất cần thiết. Nó thể hiện sự chuyên nghiệp trong công việc, cũng như sự quan tâm chính đáng của lãnh đạo nhà trường với giáo viên, nhân viên. Giúp giáo viên thoải mái tinh thần sẽ làm việc một cách hiệu quả hơn. Hơn nữa để phát triển khả năng sáng tạo trí tưởng tượng phong phú và phát triển tài năng sở thích riêng của mỗi cá nhân trẻ thỏa mãn nhu cầu thực sự của trẻ. Cách làm cũ: Trước đây, khi xây dựng môi trường lớp học, tôi mua tấm nhựa trắng để đóng quanh chân tường, cao khoảng 1,2m để làm các mảng tường mở và dán trang trí các góc chơi. Mua đề can, xốp màu để giáo viên trang trí. Cách làm trên không hiệu quả vì tấm nhựa trắng mau hỏng, chi phí đắt. Đề can, xốp màu giáo viên sử dụng trang trí lòe loẹt, nhìn vào lớp thấy rối mắt. Một số phòng chức năng để thực hiện quy chế nuôi dạy trẻ còn thiếu so với yêu cầu chuyên môn trong những năm gần đây. Từ thực trạng đó, để đạt hiệu quả cao trong việc xây dựng môi trường trong lớp học. Tôi đã linh hoạt, sáng tạo chỉ đạo như sau: Cách làm mới: 3.1. Chỉ đạo xây dựng môi trường trong lớp học sáng tạo, hiệu quả cho trẻ. Bồi dưỡng tổ chuyên môn, giáo viên nắm vững được cách thực hiện xây dựng môi trường lớp học đổi mới. Trong buổi họp chuyên môn tổ chức trao đổi chuyên đề về hướng dẫn xây dựng môi trường xanh - an toàn - hạnh phúc. Để tất cả giáo viên được trao đổi những hiểu biết của mình, sau đó ban giám hiệu và tổ chuyên môn cùng giải đáp. Phòng giáo dục đã mời giảng viên về chia sẻ, định hướng cách xây dựng môi trường lớp học ứng dụng phương pháp giáo dục tiên tiến trong trang trí, thiết kế, tôi đã cử giáo viên nòng cốt tham dự nắm bắt những định hướng đổi mới. Khi tham dự kiến tập, chụp hình những cách làm mới những vật liệu mới sử dụng trang trí và làm đồ chơi hiệu quả cho trẻ. Bên cạnh đó, ngay từ đầu năm học tôi đã mời cô giáo về hướng dẫn cho 100% cán bộ, giáo viên cách xây dựng môi trường lớp học ứng dụng phương pháp giáo dục tiên tiến. Sau khi tham dự tập huấn tôi triển khai trang trí môi trường tại 4 lớp điểm của 4 khối. Chỉ đạo tổ chuyên môn xây dựng gmail chung của tổ đó là nơi
17 toàn bộ giáo viên đi kiếp tập hay tìm được tài liệu mới sẽ chuyển lên đó để toàn trường cập nhật được những vấn đề mới. Tìm ra chất liệu chủ đạo và cách thực hiện để trang trí môi trường lớp học. Tôi nghiên cứu trên mạng internet và phần mềm Pinterest thấy rằng phong cách trang trí treo thả và trang trí bằng gỗ công nghiệp hiện đại của các trường mầm non chất lượng cao và trường tư thục quốc tế rất đẹp, trang nhã. Tôi đã tìm hiểu các chất liệu dùng để trang trí nội thất ở một cửa hàng quảng cáo và thấy rằng tận dụng các cành cây để trang trí treo thả rất đẹp và sử dụng những tấm fomec với độ dày khác nhau rất phù hợp để thi công trang trí mà mức giá hợp lý. Thêm nữa, đề can vân gỗ dán lên bề mặt fomec rất chắc nhìn trông như những tấm gỗ công nghiệp. Chính vì vậy, tôi quyết định chọn fomec và sử dụng các cành cây có sẵn làm nguyên liệu để trang trí môi trường lớp học.
18 Ảnh minh họa:Trang trí các góc lớp sử dụng tấm fomec và cành cây treo thả. Tôi đã chỉ đạo tổ chuyên môn xây dựng môi trường lên kế hoạch cụ thể thiết kế những mảng tường và sơn màu để tạo lên điểm nhấn cho lớp học, các góc hoạt động, bày trí, trang trí phù hợp với giá. Sau đó tôi và các cô giáo trực tiếp thi công như sau: Cô thì sơn mảng tường tạo điểm nhấn, cô thì đo đạc, cô thì dùng dao dọc giấy cắt gọt những tấm fomec, đề can vân gỗ để tạo thành những mảng, cô thì khoan và gắn kết các tấm fomec tạo thành hình cây xanh, giá kệ, cô thì tìm chặt các cành cây phù hợp với vị trí giá góc để trang trí treo thả. Sau đó dùng máy khoan, bắt vít gắn lên tường để cố định vị trí. Kết quả thu được ngoài sự mong đợi, tôi và các đồng nghiệp đã hoàn thành việc xây dựng môi trường 4 lớp điểm rất đẹp, trang nhã. Hoàn thành 4 lớp điểm với hiệu quả