Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp chuẩn bị cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non sẵn sàng vào lớp 1

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:29

Thêm vào BST

Báo xấu

4
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến "Một số biện pháp chuẩn bị cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non sẵn sàng vào lớp 1" được hoàn thành với mục tiêu nhằm tìm hiểu thực trạng về việc phụ huynh chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 tại các lớp MGL (5 - 6 tuổi) trường mầm non nơi tôi đang công tác; Từ đó biết được một số nguyên nhân của thực trạng và đề xuất một số biện pháp chuẩn bị cho trẻ mẫu giáo lớn 5-6 tuổi vào lớp 1.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp chuẩn bị cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non sẵn sàng vào lớp 1

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ Tên đề tài:“Một số biện pháp chuẩn bị cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi ở trường mầm non sẵn sàng vào lớp 1 ”. 1.LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: a.Cơ sở lý luận. “ Mùa hè này đã lớn Bé sắp vào lớp 1 Bé nhớ trường mầm non Cô dạy bé lớn khôn”. Thời gian trôi thật là nhanh mới đó thôi mà đã sắp phải xa các con thật rồi“Tạm biệt búp bê thân yêu, tạm biệt gấu Misa nhé, tạm biệt thỏ trắng xinh xinh, mai em vào lớp 1 rồi nhớ lắm, quên sao được, trường mầm non thân yêu, nhớ lắm quên sao được các con thân yêu”!. Mỗi khi mùa hè đến là kết thúc năm học cũ và các bé chuẩn bị bước vào một năm học mới. Ở trường mầm non các bé lớp mẫu giáo 5- 6 tuổi sẽ chia tay trường mầm non chuẩn bị vào lớp 1. Trường tiểu học là một thế giới rất lạ lẫm đối với trẻ mầm non nói chung và trẻ mẫu giáo lớn nói riêng. Khi ở trường mầm non chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ, bước vào lớp 1 trẻ phải tập trung vào việc học, tự lập hoàn toàn từ cách học, cất giữ, chuẩn bị đồ dùng học tập, soạn bài theo thời khóa biểu..., từ cuộc sống khá thoải mái về mặt thời gian cũng như tinh thần, bé phải chuyển qua một môi trường đòi hỏi trẻ “làm việc” một cách thực sự, phải tập trung chú ý trong cả một tiết học dài đó là một việc không hề đơn giản đối với trẻ. b.Cơ sở thực tiễn. Có thể khẳng định rằng vào lớp 1 là một bước ngoặt khá lớn trong cuộc đời của mỗi đứa trẻ. Chính vì thế việc chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 là quá trình lâu dài, quá trình này bắt đầu độ tuổi nhà trẻ cho đến khi đủ điều kiện vào lớp 1 và chỉ có ở trường mầm non mới thực hiện được điều này, mới giúp trẻ làm quen với các hoạt động học tập, thể lực, lao động, mối quan hệ xã hội. Trong quá trình đó giáo viên mầm non giữ vai trò chủ đạo, là người tổ chức, hướng dẫn, điều khiển mọi hoạt động có mục đích học tập, giúp trẻ phát triển thể lực, nhận thức, ngôn ngữ , tư duy, thẩm mỹ, kỹ năng, giao tiếp, từng bước giúp trẻ nhận thức và hòa nhập dần với cách sinh hoạt và phương pháp dạy học của giáo viên lớp 1 nhằm giúp trẻ không bị bỡ ngỡ, lo lắng, sợ sệt và trẻ sẽ tiếp thu kiến thức ở trường tiểu học một cách tốt nhất. Để thực hiện được điều đó với nhiều năm kinh nghiệm dạy lớp lớn tôi nhận thấy việc chuẩn bị cho trẻ mẫu giáo lớn vào lớp 1 là vô cùng cần thiết và quan trọng và thực hiện được mục đích đầu tiên của Bộ đánh giá mục tiêu trẻ 5 tuổi, vì vậy tôi đã mạnh dạn chọn đề tài: “Một số biện pháp chuẩn bị cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở trường mầm non sẵn sàng vào lớp 1”. Làm sáng kiến kinh nghiệm trong năm học này. 2. Mục đích nghiên cứu. - Tìm hiểu thực trạng về việc phụ huynh chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 tại các lớp MGL (5 - 6 tuổi) trường mầm non nơi tôi đang công tác. - Từ đó biết được một số nguyên nhân của thực trạng và đề xuất một số biện pháp chuẩn bị cho trẻ mẫu giáo lớn 5-6 tuổi vào lớp 1. 3. Đối tượng nghiên cứu.
2 Trong phạm vi khả năng và trách nhiệm của mình. Tôi vận dụng vấn đề mà bài viết này đề cập đến chương trình chăm sóc và giáo dục trẻ mầm non 5 – 6 tuổi ở chính đơn vị trường tôi đang công tác “Một số biện pháp chuẩn bị cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở trường mầm non sẵn sàng vào lớp 1” 4. Đối tượng khảo sát thực nghiệm. - Trẻ mẫu giáo lớn 5T-A1 - Tổng số trẻ : 31 trẻ trong đó có 17 nữ, 14 nam. 5. Phương pháp nghiên cứu. - Phương pháp quan sát - Phương pháp đàm thoại - Phương pháp thực hành - Phương pháp nêu gương đánh giá - Phương pháp thống kê đánh giá - Phương pháp dạy học 6. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu. Đề tài được tiến hành từ tháng 9 năm 2022 đến tháng 4 năm 2023 tại lớp Mẫu giáo 5T- A1 của trường mầm non nơi tôi đang công tác. PHẦN II: NHỮNG PHƯƠNG PHÁP ĐỔI MỚI VÀ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ. 1.Những nội dung lý luận liên quan nghiên cứu. Việc chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 có ý nghĩa trực tiếp đến quá trình học tập sau này của trẻ. Ở trường mầm non, chơi là hoạt động chủ yếu, đây là hoạt động mang tính chất tự do, tự nguyện không bắt buộc. Vào lớp 1, trẻ phải thực hiện nhiệm vụ của một học sinh hoạt động chủ đạo là học tập. Từ hoạt động vui chơi mang tính tự do nay chuyển sang hoạt động học tập với sự nghiêm túc, bắt buộc được tổ chức chặt chẽ có mục đích có kế hoạch đòi hỏi trẻ phải thực sự cố gắng mới có thể thực hiện được nhiệm vụ học tập và đạt kết quả tốt. Bời vậy, nếu được chuẩn bị chu đáo và toàn diện về thể chất, trí tuệ, ngôn ngữ, tình cảm đạo đức xã hội sẽ giúp trẻ tự tin, dễ dàng thích ứng với môi trường mới và hoạt động học tập ở lớp 1. Ngược lại, nếu không được chuẩn bị chu đáo các điều kiện cần thiết cho hoạt động học tập thì trẻ sẽ gặp nhiều khó khăn, bỡ ngỡ. Trẻ trở nên nhút nhát, sợ thầy cô, ngại giao tiếp với bạn bè, khó hoà nhập và sợ đến trường… điều đó gây bất lợi đến quá trình phát triển tiếp theo của trẻ. - Thực tế cho thấy trên 95% số trẻ được chuẩn bị chu đáo, toàn diện trước khi bước vào tiểu học đều có khả năng học tập và thích ứng tốt với yêu cầu của lớp 1. 2.Khảo sát thực trạng. a. Đặc điểm chung của nhà trường. Trường mầm non tôi đang công tác là một trường ở vùng nông thôn của huyện Ba Vì, người dân đa số làm nghề nông ngiệp, điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn, trình độ dân trí còn thấp. Nhà trường có 4 khu, tổng số có 14 nhóm lớp. Trong đó có 4 nhóm lớp 5-6 tuổi nằm ở các khu khác nhau. Năm học 2022 -2023 tôi được phân công phụ trách lớp 5T- A1 Tổng có 31 cháu: trong đó 14 cháu nam chiếm 45%, 17 cháu nữ chiếm 55%.
3 Qua khảo sát thực tế tại lớp tôi đã gặp một số thuận lợi và khó khăn sau: b.Thuận lợi - Được sự hướng dẫn, quan tâm chỉ đạo của phòng GD - ĐT huyện nhà, cấp uỷ Đảng, chính quyền địa phương cùng với ban giám hiệu nhà trường năng động, sáng tạo có tinh thần trách nhiệm cao, có đội ngũ giáo viên nhiệt tình, yêu mến trẻ. - Ban giám hiệu luôn quan tâm đầu tư cơ sở vật chất và chuyên môn, bồi dưỡng phương pháp, đổi mới hình thức tổ chức hoạt động giáo dục mầm non, tạo mọi điều kiện để giáo viên thực hiện tốt chương trình giáo dục mầm non mới. - Ban Giám Hiệu nhà trường còn động viên sự tìm tòi, học hỏi sáng tạo của mỗi giáo viên nói chung và bản thân tôi nói riêng. Đồng thời khuyến khích mỗi giáo viên ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ. - Cơ sở vật chất nhà trường ngày càng đầy đủ hơn nên chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ ngày càng được nâng lên. - Nên trong nhiều năm qua trường đã đạt được nhiều thành tích cao trong huyện . Trường có đội ngũ giáo viên có trình độ chuyên môn đạt chuẩn, yêu nghề, mến trẻ, có nhiều giáo viên tham gia giáo viên giỏi các cấp. - Trẻ đều có nề nếp thói quen tốt trong học tập, nhanh nhẹn, mạnh dạn, có khả năng nghe - hiểu và tiếp thu rất nhanh. - Hai giáo viên đứng lớp đều là những người có tinh thần trách nhiệm với công việc, nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ ham học hỏi, có chuyên môn vững vàng và luôn có ý thức học hỏi và vươn lên. Các cô đều có trình độ đại học và luôn tìm tòi sáng tạo trong giảng dạy cũng như làm đồ dùng đồ chơi, giáo án điện tử cho các hoạt động. - Đa số các phụ huynh quan tâm đến tình hình học tập của con em mình, thường xuyên quan tâm việc học tập của trẻ, dạy bảo trẻ theo sự hướng dẫn của giáo viên. c. Khó khăn: - Kiến thức học sinh tiếp thu không đồng đều. - Có một số học sinh yếu hay nghỉ học nên có nhiều khó khăn trong việc cung cấp kiến thức kịp thời cho trẻ. - Đa phần phụ huynh đều làm nông nghiệp hiểu biết còn nhiều hạn chế trong việc phối kết hợp giáo dục trẻ với giáo viên. Phụ huynh chưa nắm bắt được đặc điểm tâm, sinh lý của trẻ, chưa xác định rõ yêu cầu tri thức thực chất ở độ tuổi của con em mình. - Một số phụ huynh quá nóng vội cho con đi học viết, học đọc, học làm toán ngay khi trẻ còn đang ở lứa tuổi mầm non. - Một số trẻ còn nhút nhát, chưa mạnh dạn, tích cực tham gia vào các hoạt động. - Một số trẻ quá hiếu động, khả năng tập trung, tiếp thu kiến thức của trẻ chưa cao. d. Số liệu điều tra trước khi thực hiện. Trong thực tế hiện nay không chỉ có phụ huynh mà ngay cả giáo viên mầm non, vẫn còn nhiều quan niệm sai lệch rằng, chuẩn bị cho trẻ mẫu giáo vào lớp 1 chủ yếu là dạy cho các cháu biết đọc, biết viết, biết làm mấy phép tính cộng trừ đơn giản, và
4 những phương tiện, điều kiện cần thiết như sách vở,giầy dép, quần áo...nhiều nội dung quan trọng chưa được quan tâm một cách đúng mực như những phẩm chất thể lực, trí tuệ và tâm thế đi học, song bên cạnh đó lại có nhiều nội dung đi quá xa, lấn sâu vào nội dung dạy trẻ ở lớp 1. Chính vì vậy giáo viên của chúng ta hiện nay cần hiểu sâu và rõ ràng hơn về việc chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 để làm công tác tuyên truyền tới phụ huynh thật tốt Tâm lý sẵn sàng đi học của mỗi trẻ phụ thuộc vào sự chuẩn bị đúng đắn của trường mầm non và đặc biệt là quan niệm của các bậc phụ huynh. Một số phụ huynh quá nóng vội cho con đi học viết, học đọc, học làm toán ngay khi trẻ còn đang ở lứa tuổi mầm non. Chính vì vậy trước khi thực hiện các giải pháp mới tôi tiến hành khảo sát. 1.Theo các bậc phụ huynh, có cần chuẩn bị cho trẻ biết đọc, biết viết, biết làm toán trước khi vào lớp 1 (Học trước chương trình) không? Cần thiết Không cần thiết 2.Theo các bậc phụ huynh khi trẻ lên 6 tuổi có cần trang bị cho trẻ tâm thế sẵn sàng bước vào lớp 1 không? Cần thiết Không cần thiết 3.Theo các bậc phụ huynh, có cần phải chuẩn bị toàn diện cho trẻ về thể lực, phát triển trí tuệ, phát triển ngôn ngữ, tình cảm xã hội, tâm lý và các kỹ năng cần thiết cho hoạt động học tập của trẻ để chuẩn bị vào lớp 1 hay không? (Học đúng chương trình). Cần thiết Không cần thiết KẾT QUẢ Câu hỏi Trả lời Cần thiết Không cần thiết Câu hỏi số 1 60 % 40% Câu hỏi số 2 15% 85% Câu hỏi số 3 10% 90% * Nhận xét và đưa ra nguyên nhân: - Nhìn vào kết quả khảo sát tôi nhận thấy, kết quả trên là vấn đề đáng lo ngại, vì các phụ huynh đều có suy nghĩ và nhận thức khác nhau có phụ huynh thì không quan tâm đến tình hình của con mà coi đó hoàn toàn là trách nhiệm của giáo viên, còn có phụ huynh thì lại quan tâm, sốt sắng, nôn nóng cho con đi học thêm. Còn phương án
5 đúng cần phải chuẩn bị cho con toàn diện về tâm, trí, thể, mỹ, học đúng chương trình trước khi vào lớp 1 thì ít phụ huynh chọn. Với kết quả khảo sát, nắm bắt được tâm lý của phụ huynh muốn cho con học chữ, tập đọc, tập viết, tập làm toán khi còn đang học ở mầm non tôi cần tiến hành một số phương pháp sau: 3. Những biện pháp chủ yếu của đề tài. - Biện pháp 1: Giáo viên phải có khả năng cũng như phương pháp dạy trẻ hành trang vào lớp 1. - Biện pháp 2: Tuyên truyền đến phụ huynh để cùng chuẩn bị tâm lý cho trẻ vào lớp 1. - Biện pháp 3: Chuẩn bị tốt về mặt thể lực, trí tuệ cho trẻ. - Biện pháp 4: Chuẩn bị về mặt tình cảm xã hội với những mỗi quan hệ và môi trường mới. - Biện pháp 5: Chuẩn bị tâm lý và một số kỹ năng cần thiết cho hoạt động học tập. - Biện pháp 6: Sử dụng những phương pháp dạy học tiên tiến. - Biện pháp 7: Tổ chức cho trẻ làm quen trường tiểu học. - Biện pháp 8: Kết hợp giữa gia đình và nhà trường. 4. Biện pháp từng phần. Để chuẩn bị tâm thế cho trẻ sẵn sàng vào lớp 1 là mục tiêu của giáo dục mầm non và là mục đích đầu tiên ban hành của Bộ chuẩn phát triển cho trẻ 5 tuổi. Đây là một giai đoạn vô cùng quan trọng, tâm lý sẵn sàng đi học của mỗi trẻ phụ thuộc vào sự chuẩn bị đứng đắn của giáo viên và đặc biệt là nhận thức của các bậc phụ huynh. Chính vì vậy mỗi giáo viên chúng ta cần hiểu sâu và rõ ràng hơn về việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ sẵn sàng vào lớp 1 để làm công tác tuyên tryền tới phụ huynh thật tốt. 4.1. Biện pháp 1: Giáo viên phải có khả năng cũng như phương pháp dạy trẻ hành trang vào lớp 1. Phải nói rằng: Trước kia Mỗi khi nói đến chương trình hành trang cho trẻ chuẩn bị vào lớp 1. tôi thường không quan tâm và nghĩ chương trình đó chưa thực sự cần thiết và là chương trình của tiểu học, cũng như biện pháp dạy trẻ hành trang cho trẻ vào lớp 1. Chính vì những suy nghĩ chưa đúng, chưa thực sự quan tâm, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ khi trẻ bước vào lớp 1 như lo sợ, rụt rè... Vậy thì nghiên cứu tài liệu nào và nghiên cứu như thế nào để có hiệu quả nhất? đó chính là 1 câu hỏi lớn cho mỗi giáo viên như tôi. Với việc học tập, sử dụng các kiến thức mà mình đã học ở trường chuyên nghiệp tôi còn tham gia lớp học tiền tiểu học cũng như các phương pháp của các môn học khác để mình nắm chắc phương pháp dạy trẻ, kịp thời học tập đổi mới chương trình theo yêu cầu của phòng, ngành đã đề ra. Qua việc nghiên cứu tài liệu và quá trình học tập nỗ lực không ngừng của tôi, nay tôi đã tự tin hơn về kiến thức, kỹ năng cũng như phương pháp dạy trẻ, quá trình học hỏi tìm tòi tôi đã trang bị cho mình được những kiến thức và suy nghĩ khác về chuẩn
6 bị hành trang cho trẻ vào lớp 1 như nghe, nói, đọc, viết, ngồi đúng tư thế...của chương trình tiền tiểu học Từ đó tôi đưa ra được phương pháp dạy trẻ phù hợp để trẻ tự tin, sẵn sàng khi bước vào lớp 1. VD: Tôi đã sử dụng biện pháp khen thưởng, động viên kịp thời để trẻ hứng thu hơn. Từ biện pháp trên giúp trẻ phấn khởi và mạnh dạn tự tin hơn. 4.2. Biện pháp 2: Tuyên truyền đến phụ huynh để cùng chuẩn bị tâm lý cho trẻ vào lớp 1. Do tình hình kinh tế ngày càng phát triển phụ huynh quan tâm đến các con nhiều hơn một số phụ huynh đã nôn nóng cho con học chữ mà bất chấp nguyên tắc đòi hỏi sự phù hợp giữa nội dung, phương pháp dạy học với sự phát triển tâm sinh lý ở lứa tuổi này, cho trẻ học quá sớm vô tình chúng ta làm mất đi tuổi thơ trong sáng được “ học mà chơi, chơi mà học” ở trẻ. Không những thế điều đó còn làm giảm đi sự tập trung chú ý và hứng thú học tập của trẻ sau này, đồng thời làm giảm tỉ lệ trẻ 5 tuổi đến lớp mẫu giáo. Không ít những phụ huynh lại phó mặc con mình cho giáo viên dẫn đến việc không tạo ra được sự thống nhất trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ, dẫn đến hiệu quả chuẩn bị tâm thế cho trẻ sẵn sàng vào lớp 1 không cao. Vì vậy cần phải tuyên truyền cho phụ huynh là vấn đề mà tôi trăn trở quan tâm vì chính phụ huynh là trợ thủ đắc lực giúp tôi trong vấn đề phối hợp chăm sóc giáo dục trẻ. Tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập của trẻ, vấn đề về ngôn ngữ của trẻ, trẻ đã làm được gì, những gì mà trẻ quan tâm… Từ buổi họp phụ huynh đầu năm tôi photo cho mỗi phụ huynh một bản “ Các mục tiêu giáo dục trẻ 5 tuổi” để tuyên truyền với phụ huynh cách thức chăm sóc nuôi dạy trẻ. Thông qua các mục tiêu giáo dục trẻ 5 tuổi giúp phụ huynh quan tâm đối chiếu khả năng phát triển của trẻ với yêu cầu của “Các mục tiêu giáo dục trẻ 5 tuổi” nhằm củng cố, bổ sung các chuẩn về phát triển thể chất, phát triển tình cảm và quan hệ xã hội, phát triển ngôn ngữ và giao tiếp, phát triển nhận thức. Tôi luôn hướng cho phụ huynh biết rằng khi trẻ được tới trường Mầm non để học thì có thể nói hầu hết trẻ đã hoàn thành chương trình mẫu giáo 5 tuổi đều đạt được các chuẩn phát triển nói trên ở mức cơ bản. Để giải thích được cho phụ huynh đòi hỏi cho con học trước chương trình tôi thường xuyên giải thích cho phụ huynh hiểu như sau: Ở trường mầm non chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 bằng chương trình dạy làm quen với chữ cái và con số. Việc này rất khoa học, nhẹ nhàng, thoải mái, kết hợp với vui chơi phù hợp với tâm sinh lý và sự tiếp thu của lứa tuổi mẫu giáo, cũng là tiền đề quan trọng để làm quen với hoạt động học tập ở tiểu học. Học chữ ở tuổi mầm non chỉ tạo nền tảng bước đầu, vào lớp 1 trẻ mới thực sự được dạy theo chương trình đúng chuẩn. Đồng thời với việc tuyên truyền cho phụ huynh cách chăm sóc, giáo dục trẻ tôi còn nhắc nhở phụ huynh kết hợp cùng với cô giáo giúp trẻ có những kĩ năng sống tốt nhất. Bởi khi bước vào trường tiểu học vấn đề kĩ năng sống cho trẻ rất quan trọng, để giải quyết được vấn đề này cần phải thực hiện trong một thời gian dài và phải thường
7 xuyên, lên lớp 1 trẻ phải tự mình thực hiện các việc trẻ phục vụ bản thân. Vì thế tôi thường xuyên liên lạc với phụ huynh qua điện thoại riêng, trên zalo nhóm lớp các kỹ năng học tập, lao động tự phục vụ bản thân. Tôi thường xuyên trao đổi trực tiếp với phụ huynh để tìm hiểu về tâm sinh lý của trẻ và cùng với phụ huynh giúp trẻ hoàn thiện những kĩ năng sống cần thiết để sẵn sàng cho trẻ vào lớp 1. Kết quả: Sau khi có sự phối hợp trao đổi giữa giáo viên và phụ huynh thì phụ huynh lớp tôi yên tâm không băn khoăn, lo lắng về việc phải cho con đi học trước chương trình tiểu học hay không, trẻ thì có kiến thức đồng đều chỉ được làm quen chữ cái, làm quen với toán và các hoạt động khác ở trường mầm non như nhau. Bố mẹ là những người đầu tiên đặt nền móng cho nhận thức của trẻ, tác động phần lớn đến suy nghĩ và hành động của con em mình, nhiều phụ huynh ngay khi con chuyển từ lớp mẫu giáo nhỡ lên lớp mẫu giáo lớn đã nôn nóng về việc học chữ của trẻ. Tuy nhiên, không phải phụ huynh nào cũng hiểu và cung cấp cho con kiến thức phù hợp với độ tuổi, vì vậy tôi đã tuyên truyền cho phụ huynh, giúp cho phụ huynh hiểu được tâm sinh lý của trẻ, hiểu rõ điều gì cần nhất cho trẻ trong giai đoạn này, giai đoạn chuẩn bị vào lớp 1 cần phải chuẩn bị những gì? Ngay từ đầu năm học, tôi đã kết hợp Ban giám hiệu nhà trường tổ chức họp phụ huynh để trao đổi, thống nhất với gia đình về mục tiêu, nội dung, phương pháp, biện pháp, chuẩn bị cho trẻ sẵn sàng vào lớp 1 với cách làm như sau:
8 Cách làm Mục đích - Thông qua kế hoạch chăm sóc, nuôi dưỡng, - Giúp phụ huynh nắm bắt và biết trẻ được giáo dục trẻ của nhà trường, của lớp. Tuyên tham gia và học thông qua các hoạt động truyền các phụ huynh cùng phối kết hợp với tại trường. nhà trường để trẻ được giáo dục một cách hiệu quả nhất. - Giới thiệu với phụ huynh về các mục tiêu - Giúp phụ huynh nhận thức đúng về sự giáo dục. phát triển của trẻ 5 tuổi để thống nhất, phối - Làm bảng đánh giá mục tiêu trẻ 5 tuổi công hợp trong chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục khai nhóm lớp để phụ huynh nắm bắt. giữa gia đình, nhà trường và xã hội. - Phụ huynh nắm bắt được những yêu cầu cần đạt được ở trẻ qua 5 mặt phát triển nhận thức, phát triển ngôn ngữ, phát triển thẩm mỹ, phát triển thể chất, phát triển quan hệ tình cảm xã hội ở mỗi chủ đề. - Thông qua chỉ đạo của Bộ GD&ĐT về việc - Phụ huynh biết được quy định chung của không dạy trước chương trình lớp 1 cho con. Bộ GD&ĐT áp dụng cho toàn bộ trẻ em - Giải thích cho phụ huynh hiểu tác hại của việc mầm non và yên tâm về chương trình học cho trẻ 5-6 tuổi học viết, làm toán trước. Và giải của con tại trường. thích cho phụ huynh biết cần kết hợp cô giáo để - Giúp phụ huynh thoải mái tư tưởng và chuẩn bị cho trẻ sẵn sàng vào lớp 1 là chuẩn bị không còn lo lắng về việc có cho con đi về thể lực, trí tuệ, ngôn ngữ, tình cảm xã hội và học trước chương trình lớp 1 hay không. các kỹ năng, tâm lý cần thiết cho trẻ. - Phụ huynh hiểu để chuẩn bị cho con vào lớp 1 là phải làm gì và kết hợp với cô giáo. Kết quả: Phụ huynh đã hiểu, phấn khởi, thoải mái tư tưởng, không còn tâm trạng nôn nóng gấp rút cho con đi học trước chương trình lớp 1 khi con đang học ở trường mầm non. 4.3. Biện pháp 3: Chuẩn bị tốt về mặt thể lực, trí tuệ cho trẻ. Thể lực là điều kiện quan trọng đối với trẻ nó ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình học tập của học sinh. Để giúp trẻ có một cơ thể khỏe mạnh không chỉ dừng lại là chuẩn bị về thể lực mà điều cần thiết không kém đó là sự chuẩn bị về thể chất như rèn luyện cho trẻ sự bền bỉ, khéo léo, kiên trì, đề giúp trẻ phát triển năng lực hoạt động trí tuệ ở trường tiểu học, xác định được tầm quan trọng của vấn đề nên tôi thực hiện các yêu cầu sau: * Chăm sóc sức khỏe trẻ: - Theo dõi, kiểm tra sức khỏe định kỳ: Trong năm học nhà trường phối hợp với trạm y tế kiểm tra sức khỏe định kỳ 3 tháng một lần cho trẻ để nắm được thể trạng của các con qua kết quả kiểm tra cô giáo và phụ huynh cùng kết hợp để có biện pháp chăm sóc trẻ tốt hơn, đối với các cháu kênh suy dinh dưỡng giáo viên trao đổi và phối hợp với phụ huynh quan tâm, động viên, ăn hết xuất, cô trao đổi phụ huynh nấu cơm thay đổi thực đơn, hấp dẫn và khoa học để trẻ thích ăn và thấy ngon miệng. Đối với trẻ thừa cân, phụ huynh cần cho trẻ ăn đủ, ăn thêm nhiều rau xanh, cho trẻ vận động nhiều.Với các cháu chiều cao hơi thấp phụ huynh cho trẻ tập
9 thể dục hàng ngày hoặc tập đu xà đơn và bổ xung dưỡng chất, cho trẻ đánh cầu lông, chơi bóng rổ, đá bóng, nhảy dây để kích thích phát triển chiều cao của trẻ. Hình ảnh 1: Trẻ tập thể dục. * Tổ chức tốt giờ ăn, ngủ: Tuyên truyền với phụ huynh về thực đơn phong phú thay đổi theo mùa, theo tháng, thực phẩm đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, trẻ ăn đủ lượng, đủ chất, tỷ lệ các chất dinh dưỡng hợp lý đảm bảo cho sự phát triển của trẻ. Đặc biệt tôi còn chia sẻ đến phụ huynh thêm món xào vào thực đơn của các con giúp các con có thể ăn được nhiều rau hơn. Chia sẻ với phụ huynh cách động viên, khuyến khích trẻ ăn. VD: Mẹ thấy hôm nay con ăn giỏi, ngoan ăn hết xuất giúp cho cho da con trắng, môi đỏ, con ăn nhiều cho cao lớn, xinh đẹp, được mẹ và mọi người yêu thương và được vào học lớp 1 thì sau này con mới được làm thầy cô giáo, bác sĩ, chú bộ đội, chú phi công…con có thích không nào? Được ba, mẹ động viên trẻ sẽ ăn rất nhanh, ăn hết xuất và cảm thấy vô cùng phấn khởi vì mình sẽ xinh, sẽ lớn, sẽ được học lớp 1 như các anh chị và đặc biệt là được làm nghề mà trẻ đang ao ước được tập làm. Giờ ngủ tôi chia sẻ với phụ huynh chăm sóc trẻ chu đáo, đảm bảo trẻ ngủ thoáng mát có điều hòa, quạt, chiếu, gối vào mùa hè, mùa đông có đệm, chăn ấm cho trẻ. Luôn theo dõi động viên kịp thời các con khó ngủ để toàn bộ trẻ ngủ ngon, ngủ đủ giấc là một trong những điều kiện giúp trẻ khỏe mạnh, nhanh nhẹn, hoạt bát tăng cân. * Tổ chức thực hiện các nội dung phát triển vận động: - Trong giờ thể dục sáng: Chia sẻ với phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của hoạt động thể dục sáng đối với trẻ em hàng ngày có ý nghĩa to lớn về giáo dục và sức khỏe cho trẻ em, đặc biệt là trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo lớn. Buổi sáng, ngay sau khi ngủ dậy, cho trẻ tập thể dục đơn giản, trẻ tích lũy được sự sảng khoái cho hoạt động khác diễn ra trong ngày.Tập luyện thường xuyên như vậy, cơ thể của trẻ nâng cao thể lực, thúc đẩy sự phát triển những kỹ năng vận động cần thiết, củng cố các nhóm cơ, hình thành tư thế đúng, tôi đã hướng dẫn cho phụ huynh cho trẻ tập tại nhà kết hợp với nhạc phù hợp với lứa tuổi giúp trẻ hứng thú tham gia thực hiện các vận động. VD: Ở tháng 12 chúng ta có sự kiện ngày “ thành lập quân đội nhân dân Việt Nam 22/12 và ngày NOEL”, thì trong giờ thể dục cô giáo thay đổi đạo cụ là gậy thể dục tập theo nhạc bài: Chú bộ đội, cháu thương chú bộ đội, làm chú bộ đội. Trước khi tập, cô dẫn dắt vào bài các chú bộ đội hôm nay sẽ tham gia vào phần thi “Trổ tài”. Sau đó, cô giới thiệu tên gọi từng động tác của bài tập phát triển chung và cho trẻ tập, trẻ sẽ rất thích thú và cố gắng tập thật đúng, chuẩn các động tác cùng cô qua video bài dạy. * Trong hoạt động thể dục: Đối với trẻ mầm non, tư duy của trẻ là tư duy trực quan hình tượng dù khi trẻ học hay trẻ chơi, trẻ lĩnh hội kiến thức thông qua các đồ dùng trực quan sinh động. Trong giờ thể dục, để trẻ tiếp thu và lĩnh hội bài tập với hiệu quả cao nhất ngoài các đồ dùng, dụng cụ có sẵn của nhà trường tôi đã làm một số đồ dùng tự tạo trong các giờ
10 thể dục nhằm phát các vận động thô và vận động tinh cho trẻ theo đúng chương trình giáo dục mầm non. Khi có đồ dùng đẹp, mới lạ trẻ tham gia vào giờ học tích cực hơn. VD: Với tiết bật tách khép chân với những đồ dùng sẵn có trẻ lớp tôi rất hào hứng tham gia vận động một cách hồn nhiên, vui vẻ. Hình ảnh 2: Trẻ bật chụm tách chân - Ở góc vận động: Ngoài các trò chơi vận động như: Mèo đuổi chuột, kéo co, nu na nu nống…tôi còn tăng cường cho trẻ một số bài tập rèn luyện thể lực cho trẻ thông qua các trò chơi giúp toàn bộ các trẻ trong lớp được tham gia vận động, trẻ thích thú chơi trò chơi, phát triển các nhóm cơ, phát triển tính nhanh nhạy, hoạt bát, nhanh nhẹn, khéo léo cho trẻ để rèn luyện sức khỏe, rèn tính kiên trì, mạnh dạn, năng động trong các hoạt động. Hình ảnh 3 : Trẻ chơi trò chơi vận động kéo co * Trong hoạt động học: - Hoạt động làm quen với toán: Hoạt động làm quen với toán là hoạt động rất khô khan và cứng nhắc. Đặc biệt, hoạt động hình thành các biểu tượng về số lượng và phép đếm thường lặp đi lặp lại nhiều lần các tiết học có nội dung giống nhau, chỉ khác về số lượng, nếu lặp lại khi học trẻ thường nhanh chán sẽ không thu hút được sự chú ý của trẻ. Tuy nhiên, hoạt động làm quen với toán lại là một hoạt động giúp trẻ phát triển hết khả năng tư duy, ghi nhớ, rèn luyện các thao tác trí tuệ, kích thích những hoạt động trí óc của trẻ và nó cũng là hoạt động vô cùng quan trọng khi trẻ vào lớp 1. VD: Dạy bài khối vuông khối chữ nhật, khối cầu, khối trụ. Phần giới thiệu bài cô nói: “ Các cầu thủ bóng đá của lớp ta vừa đi thi đấu về, sau đây là lễ trao giải”, tiếng nhạc nổi lên, hai đội đi ra giơ tay vẫy. “Giải quả bóng vàng trao cho cầu thủ A, các con thấy bạn A nhận được quả bóng như thế nào?. Trò chơi toán học là một dạng của trò chơi học tập.Trẻ phải giải quyết nhiệm vụ học tập dưới hình thức chơi nhẹ nhàng, thoải mái, làm trẻ dễ dàng vượt qua những khó khăn trở ngại nhất định. Vì vậy, tôi luôn cố gắng suy nghĩ sáng tạo ra một số trò chơi mới để áp dụng vào giờ học nhằm thay đổi hoạt động chống sự chán nản, mệt mỏi, làm cho trẻ có hứng thú hoạt động. Hình ảnh 4: Cô cho trẻ làm quen với toán. VD: Trò chơi“ Những ngón tay thần kỳ “ - Mục đích: + Giúp trẻ phát triển nhận thức, được làm quen với các con số và nhận ra mặt số. + Giúp trẻ học Toán trên các ngón tay. - Chuẩn bị: + 1 miếng phooc . + Xốp dạ. + Dây thừng nhỏ. + Năm hạt tròn màu vàng, năm hạt tròn màu đỏ. + Dập dình, bông.
11 + Các thẻ số có phép tính sẵn. - Cách chơi: + Dùng các thẻ số có sẵn. Mỗi phép tính đều có con số tương ứng với các ngón tay và dùng ngón tay để chơi. + Bên dưới ta dùng các hạt tròn để thể hiện theo phép tính. - Hoạt động làm quen chữ viết: Như chúng ta đã biết trẻ mẫu giáo là lứa tuổi khởi đầu làm quen với chữ viết là cho trẻ làm quen với việc học đọc, học viết rất quan trọng đối với trẻ. Nếu ở mẫu giáo trẻ không nắm vững 29 chữ cái và học đọc, học viết thì vào lớp 1 trẻ sẽ không tự tin và lúng túng cho nên phải tập cho trẻ nắm vững 29 chữ cái và học đọc, học viết để tạo tâm thế cho trẻ bước vào lớp 1. Cho nên yêu cầu trẻ phải nhận biết và phát âm đúng 29 chữ cái Tiếng việt, là m ột nhiệm vụ quan trọng trong việc phát triển ngôn ngữ của trẻ. Chính vì thế đây cũng là chuyên đề trọng tâm của những năm trước và vẫn được duy trì trong nội dung chăm sóc giáo dục trẻ trong trường Mầm non. Hình ảnh 5: Cô cho trẻ làm quen với chữ viết. Để giúp trẻ làm quen với việc đọc - viết 29 chữ cái Tiếng Việt trong trường mầm non tôi dạy trẻ những nội dung và hình thức tổ chức như sau: * Chuẩn bị cho việc học đọc + Cho trẻ làm quen với chữ cái trong các hoạt động học có chủ đích “ làm quen với chữ cái, tập tô” theo chương trình giáo dục mầm non. Trẻ biết gọi tên, nhận dạng đặc điểm chữ cái tô và tập viết các chữ cái. Thông qua giờ làm quen với chữ cái trẻ nhận biết chữ cái thông qua việc đọc theo cô và tri giác âm thanh, nhận biết các đặc điểm của chữ in hoa, in thường, viết thường, trẻ biết cách liên hệ các chữ cái với các từ đã học và tìm ra chữ cái trong các từ đã học, làm quen với cách tách âm, ghép âm thông qua đó cho trẻ làm quen với các vị trí của các âm trong từ, trẻ biết các kỹ năng ban đầu và tiếp tục đọc, viết, cách ngồi, viết, cách cầm bút, mở sách, đọc…Luyện khả năng chú ý có chủ định, biết tập trung, lắng nghe, yêu cầu những kỹ năng; nghe, nói (tiếp nhận, viết, biểu lộ), mở rộng vốn hiểu biết để hình thành 4 kỹ năng nghe, nói, đọc, viết cho trẻ. + Để chuẩn bị cho việc học đọc của trẻ được tốt tôi rất chú trọng trong các giờ thơ, kể chuyện để rèn cho trẻ cách đọc hay chính xác các từ, biết cách ngừng nghỉ tạo ngữ điệu, giọng của nhân vật và thông qua đó phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ. + Tôi còn hướng dẫn cho phụ huynh thường xuyên đọc sách cho trẻ nghe và hướng dẫn trẻ cách cầm sách đúng, dạy trẻ đọc sách từ trên xuống dưới từ trái qua phải. Khi trẻ nghe và nhìn cách của bố mẹ đọc sách trẻ có thể học được những kiến thức từ nội dung sách, cách sử dụng sách và nguyên tắc đọc, hướng dẫn trẻ ý thức giữ gìn và bảo vệ sách. Tôi hướng dẫn cho phụ huynh lựa chọn những sách có hình ảnh sinh động ở ngoài bìa nhằm gây hứng thú cho trẻ. + Cũng thông qua việc đọc sách trẻ khám phá được các ký hiệu và mẫu chữ khác nhau nhận biết các mẫu chữ in hoa, in thường, viết thường, kích thích sự tò mò tìm hiểu các từ và chữ.
12 - Chuẩn bị cho việc học viết + Tôi thường xuyên tổ chức, lên kế hoạch các hoạt động tập tô, tập vẽ trong các nội dung của hoạt động học có chủ đích giúp trẻ làm quen với các nét cơ bản của chữ viết tiếng Việt, cũng từ đó tôi luyện đựơc cho trẻ cách cầm bút đúng, cầm sách đúng, cách mở sách , tư thế ngồi đúng…và biết cách đưa nét tạo thành chữ viết. + Mặt khác khi cho trẻ vui chơi tôi chú ý đến các trò chơi luyện ngón tay nhằm rèn luyện vận động của các cơ và sự khéo léo của các ngón tay, sự phối hợp tay mắt như chơi buộc dây, cài cúc, xếp hột hạt, chơi lăn bóng, chuyền bóng…Khi trẻ chơi tự do tôi thường chuẩn bị giấy bút cho trẻ để trẻ dùng để viết ghi tên bệnh nhân, ghi thuốc cho bệnh nhân, ghi tên tên các mặt hàng…đối với trẻ việc viết như thế chỉ là một vài chữ , vài nét bút không rõ chữ nhưng đó chính là những hứng thú đầu tiên về chữ mà trẻ được thực hành trong quá trình chơi bắt chước hành động của người lớn +Tôi cũng chú ý đến tổ chức các hoạt động tạo hình như vẽ tranh, nặn, xé dán, in hình… đặc biệt các hoạt động có sử dụng bút, giấy như làm sách, làm các tấm thiệp chúc mừng. Từ đó luyện được sự khéo léo của đôi bàn tay cho trẻ và kết hợp đựơc những dòng chữ tên đề tài của tranh, tôi khuyến khích trẻ khi vẽ xong bài của mình thì viết tên mình vào góc trái của bức tranh.Tôi quan sát thấy trẻ rất hứng thú với việc kí tên sau mỗi lần hoàn thành xong sản phẩm. Một nhiệm vụ không kém phần quan trọng mà tôi thực hiện cho trẻ làm quen với chữ viết đó là tạo môi trường chữ viết trong lớp phong phú để trẻ được “sống trong chữ viết” và giúp trẻ làm quen chữ với chữ cái một cách tự nhiên. Như cho trẻ đọc sách, truyện. + Tranh ảnh về thế giới xung quanh như: bạn bè, người thân trong gia đình, nghề nghiệp, thế giới động vật, thế giới thực vật…dưới các tranh ảnh đó tôi lựa chọn nội dung tranh và ghi lại bằng chữ viết thường của mình hoặc tôi đánh máy làm chữ in thường cho trẻ tìm hiểu và quan sát, nội dung những chữ đó tôi viết to rõ ràng để trẻ dễ nhận biết. +Tôi khuyến khích phụ huynh trang bị cho trẻ những loại sách, tranh truyện với các loại giấy bìa tốt, bền, ít trang, nội dung đơn giản, màu sắc đẹp, chữ to…các bài thơ ngắn, các câu chuyện có nội dung lặp đi lặp lại để trẻ dễ nhớ, dễ thuộc. + Hướng dẫn phụ huynh dạy trẻ làm sách, chuẩn bị các dụng cụ để trẻ có thể làm sách như: kéo, hồ, giấy, bấm giấy, kim bấm, băng keo, bìa … + Trao đổi với phụ huynh trang bị thêm cho trẻ sách tập tô, vở, giấy để trẻ tự do tập viết khi có ý thích Cứ như thế mỗi ngày một ít, trẻ ở lớp tôi dần dần biết các chữ cái, các từ. Những sản phẩm của trẻ tôi hướng dẫn trẻ cất cẩn thận tạo cho trẻ cần phải trân trọng và giữ gìn nó để từ đó giúp trẻ hứng thú khi tạo ra các sản phẩm. + Hướng dẫn phụ huynh thường dán tên của bài hát, bài thơ, câu chuyện, câu đố, ca dao lên tường cho trẻ đọc. + Tôi còn hướng dẫn phụ huynh tạo môi trường chữ viết trong trong gia đình rất phong phú như sau: giá sách, đồ dùng trong gia đình, tủ đựng quần áo…tôi sử dụng mẫu chữ viết thường cho trẻ nhận biết
13 Các loại đồ chơi lắp ráp, đồ dùng trong gia đình như chảo, nồi, chén, dĩa…tôi hướng dẫn phụ huynh đều ghi tên ở phía dưới cho trẻ nhận biết và cầm lên để đọc. Như vậy việc làm quen với hoạt động đọc, viết, nhận biết 29 chữ cái ở trường mầm non được phụ huynh thực hiện tốt luôn gắn với hoạt động vui chơi của trẻ. Để chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1 thì nhiệm vụ của nguời giáo viên mầm non chính là chuẩn bị cho trẻ các điều kiện về thể chất, trí tuệ, tình cảm xã hội, ngôn ngữ, làm quen với 29 chữ cái và một số kĩ năng cần thiết cho hoạt động học tập. Hình ảnh 6: Trẻ gạch chân các chữ cái đã học. - Hoạt động làm quen văn học: Là hoạt động có một vai trò không thể thiếu để cung cấp cho trẻ những kiến thức và kỹ năng, giúp phát triển ngôn ngữ, tình cảm xã hội, làm phong phú vốn từ, phát triển tính chú ý, ghi nhớ có chủ định để trẻ sẵn sàng bước vào trường tiểu học. Ví dụ : Để trẻ biết các loại rau củ mà hàng ngày trẻ được ăn ở trường cũng như ở nhà thì các bác nông dân phải trồng như thế nào và chăm sóc ra sao thì cô sẽ dẫn trẻ vào câu chuyện” Vườn rau của thỏ Út” và kể cho trẻ nghe các bạn thỏ đã trồng và chăm sóc ra sao để có được vườn rau tươi tốt như vậy.Và tôi đã sử dụng powerpoint và các miếng vải xin được ở hiệu may để tạo ra những con rối tay để kể chuyện cho trẻ nghe giúp cho giờ học được sinh động, trẻ chú ý vào hoạt động. Hình ảnh 7: Trẻ nghe cô kể chuyện bằng rối. - Hoạt động giáo dục âm nhạc: Âm nhạc là món ăn tinh thần với những ngôn ngữ riêng đó là giai điệu, âm sắc, cường độ, nhịp độ, tiết tấu giúp trẻ hồn nhiên, vui tươi, nhí nhảnh, đáng yêu, đôi lúc lại nhẹ nhàng, da diết cho trẻ khám phá bao điều bí ẩn bởi thế giới xung quanh. Hoạt động âm nhạc không những phát triển ngôn ngữ, tình cảm, mà còn phát triển trí tuệ cho trẻ, trẻ phải tập phân tích, so sánh, phán đoán tên bài hát khi nghe giai điệu bài hát đó, đoán tên dụng cụ khi nghe âm thanh của nó. Để tạo cho trẻ có cảm giác tự tin, mạnh dạn thể hiện cảm xúc, trẻ hào hứng tham gia biểu diễn các bài hát, bài múa, vận động cô giáo cần linh hoạt thay đổi nhiều hình thức tổ chức khi lên tiết, chuẩn bị đồ dùng đẹp, mới lạ, sáng tạo phục vụ cho tiết dạy. Với loại tiết dạy trẻ vận động theo tiết tấu chậm cô giáo cho trẻ vận động dưới nhiều hình thức theo tiết tấu chậm như dùng các dụng cụ âm nhạc, vỗ cánh tay, chỉ ngón tay, lắc đầu…tôi còn sáng tạo hình thức cho trẻ khiêu vũ và một bạn khác đánh đàn để thay đổi hình thức tổ chức cũng như phát huy khả năng sáng tạo của trẻ cũng cuốn hút các trẻ khác hăng say, tự tin, nỗ lực thể hiện mình trước đám đông. Hình ảnh 8:Trẻ dùng dụng cụ âm nhạc biểu diễn - Trong hoạt động góc Hoạt động góc là một quá trình cô giáo tổ chức, hướng dẫn giúp đỡ trẻ tái tạo lại những kiến thức trẻ đã được học, được nhìn thấy, được nghe thấy, trẻ muốn bắt
14 chước, muốn làm người lớn, muốn tham gia vào xã hội người lớn theo cách riêng của trẻ. Khi chơi trẻ được phát huy tính tích cực, được thể hiện cái tôi của mình, trẻ được trao đổi, phát triển khả năng tư duy, trí tưởng tượng, sự sáng tạo, thẩm mỹ, phát triển ngôn ngữ, tình cảm qua việc tự chọn góc chơi, chọn chủ đề cho buổi chơi, chọn bạn chơi, tự thỏa thuận và phân vai chơi trong nhóm. Vì vậy, để tổ chức tốt hoạt động góc cho trẻ tôi hướng dẫn phụ huynh sẽ kết hợp cùng trẻ chơi các chò chơi ở nhà như bán hàng, chăm em bé... kích thích hứng thú của trẻ. VD: Trẻ được chơi trò chơi đóng vai, trong quá trình chơi giúp trẻ phát triển rất nhiều các kỹ năng. - Đồ dùng đồ chơi, nguyên vật liệu trong các góc đẹp, sáng tạo, thay đổi theo chủ đề, dễ thấy, dễ lấy, kích thích hứng thú của trẻ khi chơi. VD: Trẻ sẽ được chơi rất nhiều đồ dùng đồ chơi sáng tạo, với những tấm mica trong vẽ những mê cung đường đi, trẻ dùng quân xúc xắc, đọc đúng tên chữ cái để chọn lượt đi của mình, trẻ chọn chiếc ô tô theo đúng màu của đường đi mê cung quy định và đi, cùng lượt đổ như nhau ai đọc đúng và về đích trước thì bạn đó sẽ chiến thắng. 4.4. Biện pháp 4: Chuẩn bị về mặt tình cảm xã hội với những mối quan hệ và môi trường mới. - Trong hoạt động thăm quan dã ngoại. Cho trẻ hoạt động tham quan giã ngoại có ý nghĩa rất quan trọng, giúp trẻ phát hiện ra nhiều điều mới lạ, hấp dẫn, các kiến thức kỹ năng của trẻ được củng cố và bổ xung một cách nhẹ nhàng trong trí nhớ của trẻ, giúp trẻ có những trải nghiệm, được tìm tòi, khám phá thực tế, cung cấp kiến thức, cung cấp kỹ năng sống cho trẻ. VD: Phụ huynh cho trẻ đi thăm trang trại trẻ tìm hiểu về thế giới thực vật, trẻ được trải nghiệm làm các bác nông dân trồng rau,và được thăm quan, tìm hiểu một số loại rau, củ. Trẻ còn được thể hiện ý thích khám phá thế giới thực vật như được hướng dẫn cách trồng cây mía, qua đó trẻ biết được đặc điểm, nơi sống, ích lợi, cách trồng, cách chăm sóc bảo vệ cây. Thông qua hoạt động này, trẻ được cảm nhận vẻ đẹp thiên nhiên và hình thành thái độ biết cách chăm sóc, bảo vệ cây ăn quả, cây rau, cây hoa ở mọi lúc mọi nơi. - Thông qua các ngày lễ, ngày hội: Để dạy trẻ biết cách ứng xử với người xung quanh, lễ phép, kính trọng người lớn, yêu quý bạn bè, biết thể hiện tình cảm của mình với người thân, thông qua các ngày lễ, ngày hội tôi giải thích giúp trẻ hiểu ý nghĩa của ngày hội đó và gợi ý giúp trẻ có ý tưởng làm món quà tặng người thân của mình. VD: Trong ngày “Quốc tế phụ nữ 8 - 3” tôi gợi ý các con muốn làm món quà gì về tặng bà, tặng mẹ, chị gái nào và khi trẻ nêu ý tưởng làm bưu thiếp, hộp quà… Hình ảnh 9: Trẻ tự làm tấm bưu thiếp 4.5. Biện pháp 5: Chuẩn bị cho trẻ tâm lý và một số kỹ năng cần thiết cho hoạt động học tập Khi ở trường mầm non, trẻ được các cô giáo chăm sóc chu đáo trong mọi hoạt động, trẻ hoàn toàn phụ thuộc vào cô. Còn khi vào lớp 1, trẻ phải tự lập hoàn toàn từ
15 cách học, tự cất giữ đồ dùng học tập, tự soạn bài theo thời khóa biểu, chuẩn bị đồ dùng học tập cách ăn uống, vệ sinh, đánh răng, rửa mặt. Cho nên ngay từ khi trẻ ở trường mầm non cô giáo phải chuẩn bị cho trẻ tâm lý sẵn sàng với những kiến thức và kỹ năng biết cần thiết cho hoạt động học tập. Cô giáo mầm non giúp trẻ biết tư thế ngồi đúng, cách cầm bút, mở sách, mở cặp lấy sách vở…là giúp trẻ thích ứng với hoạt động học tập mới, tránh được những bỡ ngỡ ban đầu dễ gây cho trẻ những cảm giác sợ sệt, thiếu tự tin. Hướng dẫn phụ huynh cách bố trí sắp xếp bàn ghế cho trẻ ngồi học, cho trẻ tiếp xúc và làm quen sách, bút, cặp, thước, bảng, phấn… cô làm mẫu, hướng dẫn trẻ cách sử dụng các dụng cụ học tập đó và uốn nắn trực tiếp cho trẻ. Cho trẻ làm quen cách đọc từ, câu đơn giản như hướng dẫn trẻ đọc tên trẻ, gọi tên một số đồ vật ghi trên đồ dùng cá nhân. Ngoài ra cần chuẩn bị cho trẻ những kỹ năng tụ phục vụ bản thân như tự rửa tay, lau mặt, trải chiếu, kê bàn, đánh răng, sau khi đi đại tiện, tiểu tiện. Những điều này tưởng chừng rất nhỏ nhưng vô cùng cần thiết, đã có kỹ năng thì trẻ sẽ không bị luống cuống, sợ sệt, thiếu tự tin khi vào lớp 1. VD: Hàng ngày trẻ được thực hiện các kỹ năng vặt rau, gấp quần áo, rót nước mời bố mẹ nhằm rèn kỹ năng lao động tự phục vụ, phát triển thể lực, phát triển trí tuệ cho trẻ vì các nhà khoa học đã khẳng định “Những vận động bằng tay của trẻ càng khéo léo, càng phong phú bao nhiêu càng dễ hình thành các thao tác trí tuệ bấy nhiêu”, khi trẻ vặt rau, gấp quần áo, rót nước trẻ phải vận động, phát triển tư duy và khả năng sáng tạo. Hình ảnh 10: Trẻ đang gấp quần áo Việc chuẩn bị cho trẻ về mặt tinh thần cũng là một yếu tố quyết định. Giáo viên và cha mẹ thường xuyên trò chuyện, giới thiệu cho trẻ về môi trường học tập mới, bạn mới, cô giáo mới để trẻ thấy tự tin, vui vẻ và đặc biệt là luôn vươn tới, luôn mong mỏi mình sẽ học lớp 1. 4.6. Biện pháp 6: Sử dụng những phương pháp dạy học tiên tiến. Để giúp trẻ lĩnh hội được những kiến thức bổ ích vì vậy trong quá trình dạy học tôi luôn ứng dụng các phương pháp dạy học tiên tiến như: Steam, montessori, ứng dụng công nghệ thông tin để đổi mới phương pháp dạy học. Để tổ chức tốt một giờ học tốt tôi cần chuẩn bị những bài giảng điện tử sinh động để thu hút sự tập chung của trẻ trong quá trình dạy tôi luôn gợi mở cho trẻ để trẻ phát huy được nhũng ý tưởng mới trẻ rất hào hứng tham gia vào hoạt động tạo ra được rất nhiều sản phẩm đẹp. Những cố gắng đã được đền đáp bằng những sản phẩm của trẻ qua những sản phẩm đa dạng và phong phú. Ví dụ: Trong giờ học tạo hình tôi áp dụng phương pháp steam tận dụng các nguyên vật liệu từ tự nhiên làm nên những sản phẩm sinh động, hấp dẫn thu hút trẻ, để trẻ dễ hiểu, tạo sự tương tác giữa trẻ này với trẻ kia hoặc giữa các nhóm trẻ. Hình ảnh 11: Trẻ tham gia vào hoạt động áp dụng steam 4.7. Biện pháp 7: Tổ chức cho trẻ làm quen trường tiểu học.
16 Nhằm giúp trẻ chuẩn bị sẵn sàng bước vào lớp 1 ngoài việc trò chuyện, trao đổi, đàm thoại, xem tranh, hình ảnh về ngôi trường trẻ được học khi vào lớp 1, sẽ không có gì thiết thực hơn là cho trẻ trực tiếp đến thăm quan trường tiểu học, để giúp trẻ không bị hoang mang, bỡ ngỡ, lo sợ. Cho trẻ xem video giới thiệu về trường tiểu học, để giúp cho trẻ hình dung được ngôi trường tiểu học sau đó cô cho trẻ đi thăm quan trường tiểu học trẻ được nhìn xem các anh chị học bài, trẻ được quan sát quá trình học tập và làm việc của cô giáo và các anh chị, trẻ quan sát sách vở, đồng phục của trường, đồ dùng dụng cụ học tập, hoạt động học tập, thời khóa biểu, hoạt động vui chơi, lao động trong trường tiểu học. Đồng thời trẻ được giải thích vì sao cần phải đi học. Học nhiều môn học khác nhau, và phải làm bài tập. Hình ảnh 12: Trường tiểu học Thuần Mỹ VD: Trẻ được quan sát các anh chị học, với cách cô giáo cầm phấn viết trên bảng và giảng bài, trẻ được làm quen với cách học, cách cô đưa câu hỏi và các anh chị trả lời, trẻ sẽ có thêm kinh nghệm tích lũy cho bản thân mình và không còn thấy quá lo lắng mà kéo theo là tâm trạng háo hức được ngồi học giống các anh chị. 4.8. Biện pháp 8: Kết hợp giữa gia đình và nhà trường Trên thực tế bên cạnh sự tác động hỗ trợ của nhà trường, của cô giáo thì một phần không thể thiếu ảnh hưởng đến quá trình giáo dục các con đó chính là gia đình. Muốn cho các con phát triển một cách hài hòa và toàn diện thì sự kết hợp giữa gia đình và nhà trường cũng vô cùng quan trọng, nó giúp trẻ ngày càng được tiến bộ hơn và phát triển năng lực hơn khi được rèn luyện thường xuyên và đồng bộ. Đối với các bậc phụ huynh thì họ nghĩ rằng các con cần học đọc, viết là đủ vì thế để họ nhận ra vai trò của việc chuẩn bị tâm thế đối với các con, tôi đã trao đổi với các bậc phụ huynh về tình học tập của con cũng như tâm thế của trẻ và tầm quan trọng về tâm-sinh lí của trẻ qua các buổi họp phụ huynh, qua các giờ đón trả trẻ. Trao đổi với phụ huynh học sinh cho các bậc phụ huynh thấy được để từ đó phối hợp cùng nhà trường và cô giáo giúp trẻ có tâm thế tốt hơn. Nói tóm lại: sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường để phát huy khả năng tự tin cho trẻ là việc làm rất quan trọng. Điều này đòi hỏi gia đình và nhà trường cần phải có những phương pháp biện pháp phù hợp với trẻ, tạo điều kiện cho trẻ phát triển hài hòa và toàn diện. Qua đó tôi có thể trao đổi với phụ huynh học sinh cho các bậc phụ huynh thấy được việc chuẩn bị tâm- sinh-lý cho trẻ vào lớp 1 để từ đó có hướng phối hợp cùng nhà trường giúp trẻ có tâm thế học tốt hơn. Hình ảnh 12. Giáo viên trao đổi với phụ huynh PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận chung: - Việc chuẩn bị cho trẻ 5 tuổi vào lớp 1 vô cùng cần thiết và quan trong ở mọi thời đại đặc biệt là trong giai đoạn hiện nay, việc làm này được thực hiện ở mọi lúc, mọi nơi, trong mọi hoạt động, từ đơn giản đến phức tạp, thông qua các trò chơi hay các hoạt động hấp dẫn mà trẻ yêu thích. Cần tránh nôn nóng, áp đặt, ép buộc trẻ học trước những gì mà trẻ sẽ tiếp thu một cách bài bản ở trường phổ thông sau này, bởi dễ
17 gây ra cho trẻ những chủ quan, chán nản, chểnh mảng dẫn đến mất đi hứng thú học tập. Là giáo viên mẫu giáo lớn tôi rất mong muốn được trao đổi một số kinh nghiệm nhỏ của bản thân với các đồng nhiệp, các bậc phụ huynh để cùng thống nhất về việc chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1. Trên đây là một vài sáng kiến nhỏ của tôi nhằm góp phần nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo. Kính mong hội đồng nhà trường xét duyệt, góp ý để đề tài nghiên cứu của tôi đạt kết quả cao hơn nữa. 2.Kết quả thực hiện có so sánh đối chứng. a. Về phía phụ huynh: Sau một thời gian thực hiện một số biện pháp trên tôi tiến hành lấy biểu quyết của các bậc phụ huynh với câu hỏi như ở lần 1 và thu được kết quả như sau: Cuối năm Đầu năm Câu hỏi Trả Câu hỏi Trả lời lời Cần thiết Không cần Cần thiết Không cần thiết thiết Câu hỏi số 1 60% 40% Câu hỏi số 1 100 % 0% Câu hỏi số 2 15% 85% Câu hỏi số 2 90% 10% Câu hỏi số 3 100% 10% Câu hỏi số 3 90% 10% Qua cách tuyền truyền tư vấn, sự trao đổi hàng ngày cũng như vào các buổi họp phụ huynh đã giúp cho phụ huynh nhận thức được ý nghĩa của việc chuẩn bị sẵn sàng cho trẻ vào lớp một là cấp bách và cần thiết với trẻ 5 tuổi. Bản thân các bậc phụ huynh đã hiểu rõ và không còn nôn nóng cho con đi học trước chương trình lớp 1 khi đang ở trường mầm non. b. Về phía học sinh - 100% trẻ nắm được kiến thức theo độ tuổi, nhận biết phát âm chính xác 29 chữ cái. - Các cháu trong lớp tôi đều khoẻ mạnh, da dẻ hồng hào, vận động nhanh nhẹn, có khả năng đề kháng với các bệnh dịch, trẻ vào học đều, chuyên cần hàng tháng cao được BGH nhà trường tuyên dương, 100% trẻ tăng cân qua các kỳ cân, 100% trẻ không mắc dịch bệnh sởi, thủy đậu. - 100% trẻ thông minh, nhanh nhẹn, mạnh dạn, tự tin, tích cực tham gia vào các hoạt động nhằm phát triển khả năng tư duy, ghi nhớ có chủ định, phát huy khả năng sáng tạo cho trẻ. Ngôn ngữ của trẻ phát triển rõ ràng mạch lạc, trẻ biết diễn đạt thể hiện ý kiến và giải thích cho người khác hiểu. - 100% trẻ biết nghe lời cô giáo, vâng lời, lễ phép với người lớn, biết quan tâm, nhường nhịn, giúp đỡ bạn. - 98% trẻ xếp loại chung “Đạt” qua bảng theo dõi, đánh giá sự phát triển của Bộ chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi cuối năm học. - 100% trẻ yêu mến các cô và mong muốn được học lớp 1. c. Về phía cô giáo. - Giáo viên đã yên tâm hơn và tập trung vào công tác chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ khi không còn phụ huynh hỏi cô bao giờ con biết viết, biết đọc…
18 - Tổ chức nhiều hoạt động cho các con được hoạt động ngoại ở trường mầm non khóa học mà chơi mà học. - Phụ huynh không còn cho con đi học trước chương trình lớp 1, tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên khi tổ chức hoạt động chiều như rèn kỹ năng tự phục vụ, kỹ năng vệ sinh, làm bài vở trò chơi học tập, bé tô, bé vẽ. 3. Đề xuất khuyến nghị. - Mở các đợt tập huấn để nâng cao trình độ chuyên môn cho đội ngũ giáo viên trong nhà trường. - Tham mưu với lãnh đạo các cấp quan tâm đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho việc trẻ mẫu giáo lớn 5- 6 tuổi ở trường mầm non sẵn sàng vào lớp 1. - Vì tôi là giáo viên tuổi nghề còn trẻ nên nghiệp vụ sư phạm, kinh nghiệm chuyên môn còn nhiều hạn chế. Vì vậy, kính đề nghị Ban giám hiệu, tổ chuyên môn quan tâm giúp đỡ để tôi được nâng cao nghiệp vụ chuyên môn của mình. - Nhà trường luôn tạo điều kiện để tôi được tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, chuyên đề do huyện tổ chức. - Tạo điều kiện để tôi được tham quan, dự giờ, học hỏi đồng nghiệp nhiều hơn nữa. - Trên đây là một số kinh nghiệm của bản thân tôi trong việc‘‘Một số biện pháp chuẩn bị cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non sẵn sàng vào lớp 1”. - Là giáo viên tôi không ngừng học hỏi để trau dồi về chuyên môn nghiệp vụ, nâng cao trình độ chuyên môn, có ý thức rõ hơn về phương pháp giảng dạy một cách linh hoạt, sáng tạo - Với khả năng, kinh nghiệm và điều kiện có hạn, vì vậy những vấn đề tôi trình bày trong đề tài sẽ không tránh khỏi thiếu sót. Rất mong nhận được ý kiến đóng góp của các đồng nghiệp và ý kiến chỉ đạo, giúp đỡ của các cấp lãnh đạo để đề tài được hoàn thiện hơn. Tôi xin cam đoan đây là SKKN do tôi tự viết không sao chép của người khác. Tôi xin chân thành cảm ơn!.
19 PHẦN IV: DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Giáo viên hỗ trợ trẻ trong giai đoạn chuyển tiếp từ mầm non lên tiểu học – NXB ĐHQG Hà Nội. 2. Tác giả Trần Thị Ngọc Chúc - cần chuẩn bị những gì cho trẻ vào lớp 1- NXB tổng hợp thành phố Hồ Chí Minh. 3. Tham khảo nguồn trên internet.
20 PHẦN V: MINH CHỨNG Hình ảnh 1: Trẻ tập thể dục.